Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

(Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü
ve resûlüh) kelime-i şerîfesini çok söyliyeler.
Bu ikisini dahî, gece ve gündüz çok okumalıdır:
1- (Estagfirullah.)
2- (Sübhânellahi vel-hamdülillahi velâ ilâhe illallahü vallahü
ekber velâ havle velâ kuvvete illâ billahil’aliyyil’azîm.)
AHLÂK-I HAMÎDENİN BEYÂNI
Ve dahî, kişinin yetmişiki kadar güzel huyları vardır:
Îmân, Ehl-i sünnet i’tikâdı, İhlâs, İhsân, Tevâzu’, Zikr-i minnet,
Nasîhat, Tasfiye, Gayret, Gıbta, Sehâ, Îsâr, Mürüvvet, Fütüvvet,
Hikmet, Şükr, Rızâ, Sabr, Havf, Recâ, Buğd-ı fillah, Hubb-i
fillah, Hamûl, İstivâ-i zem ve medh, Mücâhede, Sa’y, Kasd,
Amel, Zikr-i mevt, Tefvîz, Teslîm, Taleb-ül-ilm, Selâmet, Sadr,
Şecâat, Hilm, Rıfk, İnâbet, Vefâ-i ahd, İncâz-i va’d, Hüsn-i hulk,
Zühd, Kanâat, Rüşd, Sa’y-i fil-hayrât, Rikkat, Şevk, Hayâ, Sebât
fî emrillah, Ünsü billâh, Şevku ilâ likâillah, Vekâr, Zekâvet, İstikâmet,
Edeb, Firâset, Tevekkül, Sıdk, Murâbata, Müşârata, Murâkabe,
Muhâsebe, Muâtebe, Kezm-i gayz, Hubb-i tûl-i hayâti liibâdetihi,
Tevbe, Huşû’, Yakîn, Ubûdiyyet, Mükâfât, Ri’âyet-i
hukûk-i ibâd.
Tevâdu’, gönül alçaklığına ve zikr-i minnet, her tâati Allahü
azîm-üş-şânın tevfîki ve lütfu olduğunu bilip, şükr etmeğe ve nasîhat,
mü’min kardeşine nasîhat etmeğe ve tasfiye, kalbinden ahlâk-ı
zemîmeyi çıkarıp, ahlâk-ı hamîde ile muttasıf olmağa ve gayret,
dîninde gayret etmeğe ve gıbta, başkasındaki ni’metin kendinde
de olmasını istemeğe ve sehâ ile fütüvvet, cömerdliğe ve
îsâr, mü’min kardeşlerinin işlerini bitirmeğe ve mürüvvet, insanlık
vazîfelerini yapıcı olmağa ve hikmet, ilm-i hâlini bilip amel etmeğe
ve şükr, ni’metleri emr olunan yerlerde kullanmağa ve rızâ,
Allahü teâlâdan kendisine gelen takdîrâta râzı olmağa ve sabr,
belâlara sabr etmeğe denir.
[Hukûk-i ibâd, kul hakkını gözetmekdir. Kul hakkının en
mühimmi ana-baba hakkıdır. Tatlı dil ile, güler yüzle, yardımlarına
koşmakla, onların gönüllerini kazanmağa çalışmalıdır. Sonra
komşu hakkı, hoca hakkı, karı-koca hakkı, arkadaş hakkı,
sonra hükûmetin hakkı gelir. Kimseye yalan söylememeli, hîle
yapmamalı, ölçü âletlerini doğru kullanmalı, işçinin ücretini, alın
teri kurumadan ödemelidir. Borç ödememek, otobüs ve benzerlerinin
ücretlerini vermemek hiyânet olur. Hükûmete vergi öde-
– 323 –