Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

yâ ve Evliyâ orucunda, şübheli olan her şeyden kaçarlar.
Oruc tutanların bayramı, üç nev’dir: Câhiller bayramı, âlimler
bayramı, Enbiyâ ve Evliyâ bayramı. Câhiller bayramı, akşam oldukda,
iftâr ederler. Ve istediklerini yirler ve içerler ve bizim bayramımız
budur derler. Âlimler bayramı, akşam oldukda, iftâr
ederler. Eğer, Allahü azîm-üş-şân tutduğumuz orucdan râzı olduysa,
bizim bayramımız budur derler. Eğer râzı olmadı ise, bizim
hâlimiz nice olur, diye tefekkür ederler. Ammâ Enbiyâ ve Evliyâ
bayramı, rü’yetullahdır. Onlar Allahü azîm-üş-şânın rızâsına müştakdırlar.
Ve dahî, cümle mü’minlerin bayramı beş nev’dir:
1. ci odur ki, bir mü’minin sol yanındaki melek, kötü amel olarak
yazmağa bir şey bulamazsa.
2. ci, sekerât-ül-mevtde, müjdeci melekleri gelip, merhabâ yâ
mü’min! Sen Cennetliksin diyerek müjde ederlerse.
3. cü, kabre vardıkda, kabrini Cennet bağçelerinden bir bağçe
bulursa.
4. cü, Kıyâmet gününde, Arş-ür-rahman altında, Enbiyâ ve Evliyâ
ve ulemâ ve sulehâ ile birlikde gölgelenir ise.
5. ci, kıldan ince ve kılıçdan keskin ve gecenin karanlığından
dahâ karanlık, bin yıl iniş ve bin yıl yokuş ve bin yıl düz olan sırat
köprüsü üzerinde, yedi yerde olan süâle cevâb verir geçerse. Eğer
veremezse, her birinde, bin yıl azâb olunsa, gerekdir. O yedi süâl:
Evvelki, îmândan. İkinci, nemâzdan. Üçüncü, orucdan. Dördüncü,
hacdan. Beşinci, zekâtdan. Altıncı, kul hakkından. Yedinci, guslden
ve istincâdan ve abdestden.
Ve dahî, bir kimse, Ramezân-ı şerîfde, imsâk vaktinden evvel
niyyet etmiş olduğu orucunu kasd ile bozsa, hem keffâret, hem de
kazâ lâzım gelir. Nâfile ve kazâ oruclarında keffâret yokdur.
Keffâret için bir köle âzâd edilir. Ona gücü yetmezse, Ramezân
günlerinden ve oruc tutulması harâm olan beş günden gayri günlerde,
arasını kesmeksizin altmış gün oruc tutar. Bundan sonra da,
bozduğu orucların gün sayısı kadar, ayrıca kaza orucu tutar. [Ramezân
Bayramının birinci günü ve Kurban Bayramının dört günü,
oruc tutmak harâmdır.] Ona da gücü yetmezse, altmış fakîri bir
gün veyâ bir fakîri altmış gün iki kerre doyurur. Yâhud her birine
fıtra mikdârı mal verir.
Bir gün kazâ orucu için, bir gün oruc tutar.
Beş kimseye, keffâret lâzım gelmez. Evvelki, marîz. İkinci,
müsâfir. Üçüncü, emzikli hâtun çocuğuna zarâr verir diye tutmadıysa.
Dördüncü, pîr-i fânî. Beşinci açlıkdan veyâ susuzlukdan he-
– 302 –