Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

irşeye inanmıyan veyâ şübhe eden (Kâfir) [Allahın düşmanı] olur.
Açık olarak bildirilmemiş, şübheli olan emrlere yanlış ma’nâ vermek
(Bid’at) olur. Kur’ândan, hadîsden yanlış ma’nâ çıkarana
(Bid’at sâhibi) denir. Kendi anladıklarına, düşüncelerine Kur’ân,
hadîs diyene (Zındık) denir. Bu yanlış anladığına inanan, bid’at sâhibi
olur. Böyle şey olmaz, aklım kabûl etmez derse, kâfir olur. Bir
harâma mubâh diyen kimse, bir âyete veyâ hadîs-i şerîfe dayanarak
söyliyorsa, kâfir olmaz, bid’at sâhibi olur. Ebû Bekr ile Ömerin hilâfete
seçilmeleri haklı değildi demek bid’atdir. Hilâfete hakları yok
idi demek küfrdür. Muhammed Şihristânî “rahime-hullahü teâlâ”,
(Milel ve Nihal)da diyor ki, Hanefî mezhebinin âlimleri, i’tikâdda,
Ebû Mansûr Mâtürîdî “rahime-hullahü teâlâ” hazretlerine tâbi’ olmuşlardır.
Çünki, Ebû Mansûr hazretleri, üsûl ve fürû’da, imâm-ı
a’zam Ebû Hanîfenin mezhebindedir. (Üsûl), i’tikâd demekdir. (Fürû’),
ahkâm-ı islâmiyye demekdir. Mâlikî, şâfi’î ve hanbelî mezheblerinin
âlimleri, i’tikâdda, Ebül-Hasen Eş’arî “rahime-hullahü teâlâ”
hazretlerine tâbi’ olmuşlardır. Ebül-Hasen Eş’arî hazretleri, şâfi’î
mezhebinde idi. Şâfi’î âlimlerinden Ebül-Hasen Alî Sübkînin oğlu
Abdülvehhâb Tâc-üddîn-i Sübkî “rahime-hullahü teâlâ” diyor ki,
hanefî âlimlerinin kitâblarını inceledim, onüç mes’elede, şâfi’î i’tikâdından
ayrıldıklarını gördüm. Fekat bu ayrılıkları, kendilerini doğru
yoldan çıkarmamakdadır. Esâsda ayrılıkları yokdur. Her ikisi de,
hak yoldadır. Muhammed Hâdimî “rahime-hullahü teâlâ” (Berîka)
kitâbının üçyüzonyedinci sahîfesinde, Mâtürîdî ve Eş’arî mezhebleri
arasındaki en küçük farkları da hesâba katarak, hepsinin yetmişüç
aded olduğunu bildirmişdir. Bid’at sâhiblerinin muhakkak Cehenneme
gidecekleri (Hadîka) ve (Berîka) kitâblarında uzun yazılıdır.]
HEVÂY-İ NEFS
7 - Kalb hastalıklarının, ya’nî kötü huyların yedincisi, (nefsin
hevâsı)na, şehvetlerine, isteklerine, lezzetlerine tâbi’ olmakdır.
Bunun kötü olduğu, âyet-i kerîmelerde açıkca bildirilmişdir. Nefsin
arzûlarının, insanı Allah yolundan sapdırıcı oldukları, Kur’ân-ı
kerîmde haber verilmişdir. Çünki nefs, dâimâ Allahü teâlâyı inkâr,
Ona inâd, isyân etmek ister. Her işde, nefsin arzûlarına uymak,
nefse tapınmak olur. Nefsine uyan, küfre veyâ bid’at sâhibi
olmağa yâhud fıska ya’nî harâm işlemeğe başlar. Ebû Bekr Tamistânî
“rahime-hullahü teâlâ” diyor ki, (Nefse uymakdan kurtulmak,
dünyâ ni’metlerinin en büyüğüdür. Çünki nefs, Allahü
teâlâ ile kul arasındaki perdelerin en büyüğüdür). Sehl bin Abdüllah
Tüsterî [283 h. Basrada] diyor ki, (İbâdetlerin en kıymetlisi,
nefse uymamakdır). İslâm bin Yûsüf Belhî, Hâtem-ül-esam’a
[237 h.] bir şey hediyye etdi. Hâtem bunu kabûl edince, bunu ka-
– 30 –