Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

Abdest a’zasının yarısından fazlası yara olan teyemmüm eder.
Yara yarıdan azında ise, sağlamını yıkayıp, yarayı mesh eder. Guslde,
bütün beden bir uzv sayıldığı için, bütün bedenin yarıdan fazlası
yara ise teyemmüm eder. Yaralı yer, yarıdan az ise, sağlamını
yıkayıp yaraları mesh eder. Yaraya mesh zarar verirse, sargıya
mesh eder. Buna da zarar verirse, meshi terk eder. Abdestde ve
guslde, başa mesh zarar verirse, başı mesh etmez. Eli çolak [ekzema,
yara] olup, su kullanamıyan teyemmüm eder. Yüzünü, kollarını
yere, [kirecli, topraklı, taşlı dıvara] sürer. Elleri ve ayakları kesik
olanın yüzü de yara ise, nemâzı abdestsiz kılar. Abdest aldıracak
kimse bulamıyan, teyemmüm eder. Çocuğu, kölesi, ücret ile
tutduğu kimse, yardıma mecbûrdurlar. Başkalarından da yardım
ister. Fekat, onlar yardıma mecbûr değildir. Zevc ve zevce de, birbirlerine
abdest aldırmağa mecbûr değildirler.
Kan aldırarak, sülük tutunarak, yara, çıban olarak, kemiği kırılarak
veyâ incinerek sargı [pamuk, gaz bezi üzerine flaster, merhem]
koyan, orasını soğuk, sıcak su ile yıkamağa veyâ mesh etmeğe
kâdir olamazsa, abdestde ve guslde, bunların yarıdan fazlası üstüne
bir kerre mesh eder. Sargıyı çözmek zarar verirse, altındaki
sağlam yerler yıkanmaz. Sargı aralarında görünen sağlam deri
kısmları mesh edilir. Sargıyı abdestli olarak sarmak lâzım değildir.
Meshden sonra, sargı değişdirilirse, üstüne başkası da sarılırsa, yenisine
mesh lâzım olmaz.
HASTALIKDA NEMÂZ
(Ni’met-i islâm)da diyor ki:
Ayakda duramıyan veyâ ayakda durunca, hastalığının uzayacağını
çok zan eden hasta, nemâzını oturarak kılıp, rükû’ için bedenini
biraz eğer. Sonra dikilip, sonra yere secde yapar. Kolayına geldiği
gibi oturur. Diz çökmesi, bağdaş kurması, ihtibâ etmesi, ya’nî
kaba etleri üzerine oturup kollarını dizlerinin etrâfına halka yapması
câizdir. Baş, diş, göz ağrısı hastalık sayılır. Düşmana görünmek
korkusu da, özrdür. Ayakda olunca, abdesti bozulan da oturarak
kılar. Bir şeye dayanarak ayakda durabilen, dayanarak kılar.
Ayakda fazla duramıyan, iftitâh tekbîrini ayakda alıp, ağrı hâsıl
olunca oturarak devâm eder.
Yere secde yapmakdan âciz olan, ayakda okuyup, rükû’ ve
secde için oturarak îmâ eder. Oturup rükû’ için biraz, secde için
dahâ çok eğilir. Bedenini eğemiyen, başını eğer. Birşey üzerine
secde etmesi lâzım değildir. Kaldırılan şey üzerine secde ederken,
rükû’dakilerden çok eğilirse, îmâ ile kılmış olur. Nemâzı sahîh
olur. O hâlde, eli ile birşey kaldırmak lüzûmsuzdur. Dayanarak
– 281 –