Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

me-hullahü teâlâ”, (Abdestde üç kerre yıkamak müekked sünnetdir.
Suyun kıymetinin yüksek olması, soğuk olması, suya muhtâc
olmak gibi özrlerle bu sünneti terk etmek mekrûh olmaz) demekdedir.
Terk edilmiş nemâzı bir ân önce kazâ edip, büyük günâhdan
kurtulmak için, sabâh nemâzından başka sünnetler yerine de, bunların
kazâsını kılmak lâzım olduğu buradan da anlaşılmakdadır.
Sünnetler yerine kazâ kılmak, 291.ci sahîfede yazılıdır.]
MEYYİT İÇİN NEMÂZ İSKÂTI
[Nemâz iskâtı, meyyiti nemâz borçlarından kurtarmak demekdir.
Bunun için nemâzlarının keffâreti verilir. Keffâret verilmesi
için, ölmeden önce, vasıyyet etmesi ve keffârete yetişecek kadar
mal bırakması vâcibdir. Ya’nî, bırakdığı malın sülüsü [üçde biri]
keffâret mikdârından az olmamalıdır. Keffâreti velîsi verir. Meyyitin
velîsi, vasıyyet etdiği kimsedir. Yâhud vârislerinden biridir. İslâmiyyetde
dört çeşid velî vardır. Meyyitin velîsi, yetîmin velîsi, nikâhı
yapılacak kadının velîsi, köle ve câriyenin velîsi. Bu sonuncusuna
(Mevlâ) da denir. Bunlardan başka, Allahü teâlânın da velîleri
vardır. Bunlara (Evliyâ) da denir. Allahü teâlânın çok sevdiği
kimselerdir. Bu sevgiye kavuşmak için, bütün sözlerin, işlerin ve
ahlâkın, Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği gibi olmaları lâzımdır.
Bunlar, hakîkî âlimden kolayca öğrenilir. Hakîkî âlim bulamıyan,
Ehl-i sünnet âlimlerinin kitâblarından öğrenmelidir. (İbni
Âbidîn) “rahime-hullahü teâlâ” buyuruyor ki, (Fâit, ya’nî özr ile
kılınmamış nemâzları olan kimse, bunların keffâretlerinin yapılmasını
vasıyyet etse, her bir farz ve vâcib için, bırakdığı malın sülüsünden,
yarım sâ’ [2,1 litre], ya’nî beşyüzyirmi dirhem [1750 gram]
buğday veyâ buğday unu fakîrlere verilir. Hepsini bir fakîre vermek
de olur. Kıymetini [altın veyâ gümüş olarak] vermek dahâ iyidir.
Vasıyyet eden kimse mal bırakmamış veyâ bırakdığı malın üçde
biri, keffâret için kâfî değil ise, yâhud hiç vasıyyet etmemiş olup
da, velîsi az bir para teberru’ ederek keffâretini yapacaksa, bir günlük
1750 x 6 = 10500 gram, ya’nî 10 buçuk kilo ve senelik 3780 kilo
buğdayı [veyâ 10 kilo buğdayın kıymeti, dâimâ takrîben bir gram altın
olduğu için, kıymeti kadar 52,5 veyâ ihtiyâten 60 aded altın lirayı
yâhud bu liraların ağırlığı kadar [432 gr] bileyzik, yüzük veyâ başka
altın parçaları] ödünc alır. Kılmış olduğu nemâzların da kusûrlu
olduğunu düşünerek meyyitin ömründen, erkek için oniki, kadın
için dokuz sene düşüp, mükellef olduğu zemânı bulur. Hanefî mezhebinde,
hergün altı nemâzın keffâreti lâzım olduğundan, bir güneş
senesi nemâz keffâreti için lâzım olan [3780 kilo] buğday veyâ da-
– 271 –