Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

yapmazsa ve vâcibleri, sünnetleri terk etmezse, bunun mevkı’ sâhibi
olması câizdir, hattâ müstehabdır. Çünki, câiz ve lâzım olan şeylere
kavuşdurucu sebebleri, vâsıtaları yapmak da, câiz ve lâzım
olur. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde, iyi insanların nasıl olacağını
bildirirken, bunların (Müslimânlara imâm olmak istediklerini) de
bildirmekdedir. Süleymân aleyhisselâm, (Yâ Rabbî! Benden sonra
kimseye nasîb etmiyeceğin bir mülkü bana ihsân eyle!) diyerek
melik ve emîr olmak istemişdir. Önceki dinlerden bildirilen ve red
edilmiyen haberler bizim dînimizde de mu’teberdir. Hadîs-i şerîfde,
(Hak ve adâlet üzere bir gün hâkimlik yapmağı, bir sene devâmlı
gâzâ etmekden dahâ çok severim) buyuruldu. Bir hadîs-i şerîfde,
(Bir sâat adâlet ile idârecilik yapmak, altmış sene nâfile ibâdet
yapmakdan dahâ iyidir) buyuruldu. Riyâ ile ve hakkı bâtıl ile
karışdırarak mevkı’ sâhibi olmak câiz değildir. İyi niyyet ile olsa
da, câiz değildir. Çünki, harâmları ve mekrûhları, iyi niyyet ile de
yapmak câiz değildir. Hattâ, ba’zı harâmların iyi niyyet ile yapılması,
dahâ büyük günâh olur. Niyyetin iyi olması, tâ’atlarda, ibâdetlerde
fâideli olur. Mubâh, hattâ farz olan bir amel, niyyete göre
günâh olabilir. Günâh işliyenin, (Sen kalbime bak! Kalbim temizdir.
Allah kalbe bakar) sözünün yanlış, hattâ zararlı olduğu buradan
da anlaşılmakdadır.
Mevkı’ sâhibi olmağı istemenin sebeblerinden üçüncüsü, nefsini
eğlendirmekdir. Nefsi, maldan olduğu gibi, mevkı’den de lezzet
almakdadır. Arada islâmiyyete uymayan işler bulunmazsa, nefsi
lezzet aldığı şeye kavuşdurmak harâm olmaz ise de, takvânın, himmetin
az olduğunu gösterir. Mevkı’ elde etdikden sonra, insanların
gönüllerini kazanmak için, riyâ ve müdâhane ve gösteriş yapmasından
korkulur. Hattâ, münâfıklık ve hakkı bâtıl ile karışdırmak
ve hattâ hiyle ve yalan gibi tehlükeli hâller de olabilir. Halâl ile harâm
karışık olan şeyi yapmamak lâzımdır. Mevkı’ sâhibi olmanın
bu üçüncü sebebi, harâm değil ise de, iyi olmadığı için, ilâcını bilmek
ve yapmak lâzımdır. Önce mevkı’in geçici olduğunu ve zararlarını,
tehlükelerini düşünmelidir. Şöhretden ve hurmet toplıyarak
kibrli olmakdan kurtulmak için, islâmiyyetde mubâh olup, câiz
olup, halkın beğenmediği işleri yapmalıdır. Bir zemân, bir emîr, bir
zâhidi ziyârete gitmiş. Zâhid, emîrin ve etrâfındakilerin kendisine
yaklaşmak istediklerini anlayınca, ziyâfet vermiş. Kendisi, iri lokmaları
hırs ile çabuk çabuk, yimeğe başlamış. Emîr, bu hâli görünce,
zâhidi beğenmiyerek, oradan ayrılmış. Zâhid, arkasından, Elhamdü
lillah! Rabbim beni kurtardı demiş. Mevkı’ sâhibi olmak
arzûsunu gideren en kuvvetli ilâc, insanlardan uzlet etmekdir. Din
ve dünyâ için zarûrî vazîfelerden başka, insanlar arasına karışmamalıdır.
Hadîs-i şerîfde, bu ilâc tavsiye edilmekdedir.
– 27 –