Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

ların yok olduğunu görüyoruz. Bu hâl sonsuzdan böyle gelmiş
olamaz. Herşeyi yokdan var eden ve hiç yok olmıyan bir yaratıcı
yaratmışdır. Bu yaratıcı, varlığını bildirmek için, Peygamberler ve
kitâblar göndermişdir. Peygamberler ve kitâblar, meşhûrdur.
İsmleri, dünyânın her yerindeki kütübhânelerde yazılıdır. Meydânda
olan şey, inkâr olunamaz. Allahü teâlânın, varlığına inanmamak,
meydânda olan şeyi inkâr etmek olur. Allahü teâlânın
varlığına ve birliğine inanmamak, günlük hâdiseleri, kitâbda okuyup,
inanmamak gibidir. Bu da, akllı bir kimsenin yapacağı birşey
değildir. Bu doksandokuz isminin arasında bulunan (Müntekim)
ve (Şedîd-ül-ikâb) gibi ismlerinden dolayı yedi Cehennemi yaratdı.
(Rahman) ve (Rahîm) ve (Gaffâr) ve (Latîf) ve (Raûf) gibi
ismlerinden dolayı, sekiz Cenneti yaratdı. Cehenneme ve Cennete
gitmeğe sebeb olacak şeyleri ezelde ayırd etdi. Çok merhametli
olduğu için, bunları kullarına bildirdi. (Cehenneme girmeğe sebeb
olan şeyleri yapmayınız! Onun ateşi çok şiddetlidir. Dayanamazsınız!)
diyerek, kullarına tekrâr tekrâr haber verdi. Sonsuz
olan Cennet ni’metlerine kavuşduracak şeyleri yaparak, [ahkâm-ı
islâmiyyeye uyarak] dünyâda ve âhıretde râhat ve mes’ûd yaşamağa
da’vet etdi. Bu da’veti beğenip seçmeleri için, insanlara akl ve
irâde, ihtiyâr ni’metlerini de verdi. Allahü teâlâ, hiçbir kimsenin
Cehenneme girmesini, Cehenneme götürecek şeyleri yapmasını
ezelde emr etmedi, dilemedi. Fekat dünyâda, kimlerin Cennet yolunu,
kimlerin de Cehennem yolunu tutacaklarını ezelde biliyordu.
(Kazâ) ve (kader)i, ya’nî, ilmi de ezelîdir. Ebû Lehebin Cehenneme
gideceğini haber vermesi, onun Cehenneme gitmesini
ezelde, istediği için değildir. Cehennem yolunu dileyeceğini, bildiği
içindir.
Îmâna gelmek çok kolaydır. Mahlûklardaki hesâblı nizâma,
düzene bakmak ve bunlardaki incelikleri düşünmek, herkese vâcibdir.
Atomdan güneşe kadar bütün varlıklardaki düzen, birbirlerine
bağlılıkları, bunların kendiliklerinden tesâdüfen var olmadıklarını,
bilgili, hikmetli ve sonsuz kuvvetli bir varlık tarafından yaratıldıklarını
açıkça göstermekdedir. Aklı başında olan bir kimse,
liselerde ve üniversitede, astronomi, fen, biyoloji ve tıb bilgilerini
öğrenince, bu varlıkların bir yaratıcısı olduğunu ve her dürlü aybdan
uzak olduğunu ve Muhammed aleyhisselâmın Onun Peygamberi
olduğunu ve bildirdiklerinin hepsinin Ondan gelmiş olduğunu
hemen anlar. Bu yaratana hemen inanır. Kâfirlerin, ya’nî kâfir olarak
ölenlerin sonsuz Cehennemde kalacaklarını, mü’minlerin de
sonsuz olarak Cennet ni’metleri içinde yaşıyacaklarını öğrenince,
seve seve müslimân olur. Erzurûmlu İbrâhîm Hakkı hazretleri,
1195 [m. 1781] de Si’ridde vefât etmişdir. (Ma’rifetnâme) kitâbının
– 25 –