Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

TEYEMMÜM BÂBI
Hanefi mezhebinde, teyemmüm, vakt girmeden de sahîh olur.
Diğer üç mezhebde olmaz. Teyemmümün farzları üçdür: Abdest
almak için lâzım olan teyemmüm ile, gusl etmek için lâzım olan teyemmüm
birbirinin aynıdır. Yalnız niyyetleri farklıdır. Bunun için,
bu iki teyemmümden birisi diğeri yerine kullanılamaz.
1- Niyyet etmek olup, bu şartdır.
2- Ellerini pâk toprağa vurup, yüzüne kaplıyarak mesh etmek.
3- Ellerini bir dahâ toprağa vurup, önce sol eliyle sağ kolunun
ve sonra, sağ eliyle sol kolunun her tarafını mesh etmek, bunlar dahî,
rükndür.
Teyemmümün farz olduğuna delîl, Nisâ sûresinin kırküçüncü
ve Mâide sûresinin altıncı âyet-i kerîmeleridir. Mâlikîde ve şâfi’îde
teyemmüm, nemâz vaktinden evvel câiz değildir ve bir teyemmüm
ile birden fazla farz kılınamaz.
Altı şeyle teyemmüm yapmak câiz değildir. Meğer, o şeylerin
üstlerinde toprak tozu buluna. O şeyler şunlardır: Demir, bakır,
tunç, kalay, altın, gümüş ve bütün ma’denler. Sıcakda eriyen bu
metallerden ve sıcakda yumuşayan camdan ve üzeri sırlanmış porselenden
ma’da her şeyle, teyemmüm câizdir. Lâkin, toprak cinsinden
olmak şartdır.
Bir toprağa bevl edilmiş, sonra kurumuş olsa, orada nemâz kılınır.
Ammâ o yerden teyemmüm olunmaz.
Teyemmüm yapabilmek için, suyu aramak ve arayıp bulamamak
ve bir müslimân ve âdil kimseye sormak ve o âdil dahî, sâlih
olmak şartındandır.
Teyemmümün şartları beşdir:
1- Niyyet etmek. 2- Mesh etmek. 3- Teyemmüm etdiği şey, toprak
cinsinden olmak. Toprak cinsinden olmazsa, üzerinde toprak
tozu bulunmak lâzımdır. 4- Kullandığı yer cinsi şeyin veyâ tozun,
pâk olması lâzımdır. 5- Suyun isti’mâline, hakîkaten veyâ hükmen
kudreti olmamak. [Hastalıkdan sonra, kollardaki ve ayaklardaki
hâlsizlik de özrdür. İhtiyârlardaki hâlsizlik de böyledir. Bunlar, nemâzlarını
oturarak kılar.]
Ve dahî, teyemmümün sünnetleri yedidir:
1- Besmele okumak. 2- Ellerini pâk toprağa vurmak. 3- Ellerini,
vurduğu şey üzerinde, bir kerre ileriye ve geriye çekmek. 4-
Parmaklarını açmak. 5- İki elini birbirlerine çarparak silkmek. 6-
Evvelâ yüzüne mesh etmek. 7- Kolların dirsekleri ile berâber her
yerini mesh etmek.
– 236 –