Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

zemân, o farzı yapmak sâkıt olur.
2- Haraca sebeb olan şeyin yapılmasında zarûret yoksa [oje gibi]
veyâ zarûret olduğu zemân, birkaç şey yapılabilir ve bunlardan
harac bulunan şeyi yapmak isterse, o ibâdeti sahîh olmaz.
Harac bulunmıyan şeyi yaparak, o farzı îfâ etmesi lâzım olur. Zarûret
olsa da, olmasa da, yalnız harac, meşakkat bulunduğu için,
başka mezhebin taklîd edileceği, (Fetâvel-hadîsiyye)de ve (Hulâsat-üt-tahkîk)de
ve Tahtâvînin “rahime-hullahü teâlâ” (Merâk-ılfelâh)
hâşiyesinde ve molla Halîl Es’irdînin “rahime-hullahü teâlâ”
(Ma’füvât) kitâbında yazılıdır. Molla Halîl, 1259 [m. 1843] da
vefât etdi. Ağrıyan, çürüyen dişini çıkararak, takma protez veyâ
damaklı diş yapdırmak istemeyip de, dolgu veyâ kaplama ya’nî
kron yapdıran bir hanefî, gusl abdesti alırken, Şâfi’î veyâ Mâlikî
mezhebini taklîd eder. Çünki, bu iki mezhebde, gusl abdesti alırken,
ağız ve burnu yıkamak farz değildir. Şâfi’î veyâ Mâlikî mezhebini
taklîd etmek de pek kolaydır. Guslde ve abdestde ve nemâza
başlarken veyâ unutursa, nemâzdan sonra, hâtırladığı zemân,
Şâfi’î veyâ Mâlikî mezhebini taklîd etdiğine niyyet etmeli,
ya’nî kalbinden geçirmelidir. Bu kimsenin abdestinin, guslünün
ve nemâzının Şâfi’î veyâ Mâlikî mezhebine göre sahîh olmaları
lâzımdır. Şâfi’î mezhebine göre sahîh olması için, nikâh etmesi
ebedî harâm olan onsekiz kadından başka bir kadının derisine
kendi derisi ve kendi kaba avret yerine elinin içi değince, abdest
almalı ve imâm arkasında, içinden Fâtiha okumalıdır. Mâlikî
mezhebini taklîd etmek için 525. ci sahîfeye bakınız! Başka mezhebi
taklîd etmek, mezheb değişdirmek demek değildir. Taklîd
eden bir hanefî, hanefî mezhebinden çıkmış değildir. Yalnız, o
ibâdetin, o mezhebdeki farzlarına ve müfsidlerine tâbi’ olur. Vâciblerde,
mekrûhlarında ve sünnetlerinde kendi mezhebine tâbi’
olur.
Fıkh âlimlerinin, gusl abdesti hakkındaki beyânları ortada dururken,
diş mes’elesini, salâhiyyetsiz, hattâ mezhebsiz kimselerin
yazıları ile halletmeğe kalkışanlar işitilmekdedir. Diş doldurtmanın
câiz olduğu, Sebil-ür-reşâd mecmû’asının 1332 [m. 1913] senesindeki
nüshasında yazılı olan fetvâda bildirilmişdir diyorlar.
Evvelâ şunu bildirelim ki, bu mecmû’a, reformcuların, mezhebsizlerin
yazıları ile doludur. Muharrirlerinden Manastırlı İsmâ’îl
Hakkı, sinsi bir masondur. Bunlardan İzmirli İsmâ’îl Hakkı ise,
mason olan Kâhire müftisi, reformcu, Mehmed Abduha aldananların
başında gelmekdedir. Lise tahsilini İzmirde yapmış, İstanbulda
öğretmen okulunu bitirmişdir. Din tahsili, din kültürü za’îfdir.
İttihâdcıların gözlerine girerek medreselerde hoca olmuş,
– 215 –