Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

hü teâlânın rızâsını, sevgisini kazanmak için, islâmiyyete uyan ve
bir mürşidi seven müslimâna (Sâlih) [iyi insan] denir. Allahü teâlânın
rızâsını, sevgisini kazanmış olana (Ârif) veyâ (Velî) denir. Başkalarının
da, bu sevgiyi kazanmalarına vâsıta olan Velîye (Mürşid)
denir. Bu mubârek, seçilmiş insanların hepsine (Sâdık) denir. Bunların
hepsi sâlihdir. Sâlih mü’min Cehenneme hiç gitmiyecekdir.
Kâfir, muhakkak Cehenneme gidecekdir. Cehennemden hiç çıkmıyacak,
sonsuz azâb görecekdir. Kâfir îmân ederse, bütün günâhları
hemen afv olur. Fâsık, tevbe edip, ibâdetleri yapmağa başlarsa,
Cehenneme girmiyecek, sâlih mü’min gibi, doğru Cennete gidecekdir.
Tevbe etmezse, yâ şefâ’at ile veyâ sebebsiz afv olup, doğru
Cennete gidecek, yâhud Cehennemde günâhları kadar yandıkdan
sonra, Cennete girecekdir.
Kur’ân-ı kerîm, o zemânki insanların konuşduğu arabî gramere
uygun olarak gelmişdir ve nazm hâlindedir. Ya’nî, şi’r gibi, düzgündür.
Arabî lisânının incelikleri ile doludur. Bedi’, Beyân,
Me’ânî ve Belâgat ilmlerinin bütün inceliklerine uygundur. Bunun
için anlaması çok güçdür. Arabî lisânının inceliklerini bilmiyen
kimse, arabî okuyup yazsa bile, Kur’ân-ı kerîmi iyi anlıyamaz. Bu
incelikleri bilenler bile anlıyamamış, çok yerlerini, Peygamber
efendimiz açıklamışdır. Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem”
bu açıklamalarına (Hadîs-i şerîf) denir. Eshâb-ı kirâm “rıdvânullahi
teâlâ aleyhim ecma’în, Peygamberimizden “sallallahü teâlâ
aleyhi ve sellem” işitip öğrendiklerini, gençlere bildirmişlerdir. Zemân
geçdikce kalbler kararmış, hele yeni müslimân olanlar,
Kur’ân-ı kerîmden, kendi noksan aklları ve kısa görüşleri ile ma’nâ
çıkarmağa kalkışmışlar, Peygamber efendimizin bildirdiklerine uymıyan
şeyler anlamışlardır. İslâm düşmanları da, bu bölünmeyi,
parçalanmağı körüklemiş, böylece, yetmişiki dürlü bozuk, sapık
inanış meydâna gelmişdir. Böyle sapık inanan müslimânlara
(Bid’at ehli) veyâ (Dalâlet ehli) denir. Yetmişiki bid’at fırkasından
olanların hepsi, muhakkak Cehenneme girecek, fekat mü’min oldukları
için, Cehennemde sonsuz kalmıyacaklar, çıkıp Cennete gireceklerdir.
İnanışı, Kur’ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açık olarak
bildirilmiş bir bilgiye uymaz ise, bunun îmânı gider. Buna
(Mülhid) denir. Mülhid, kendini müslimân sanır.
İ’tikâd bilgilerini, ya’nî inanılması lâzım olan din bilgilerini,
Eshâb-ı kirâmdan “rıdvânullahi teâlâ aleyhim ecma’în” doğru
olarak öğrenip, kitâblara yazan islâm âlimlerine, (Ehl-i sünnet)
âlimleri denir “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”. Bunlar,
dört mezhebin birinde ictihâd derecesine yükselmiş olan âlimlerdir.
Bu âlimler, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını, kendi aklları ile,
– 174 –