19.03.2018 Views

Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

(İslâm Ahlâkı) kitâbı üç kısımdan meydâna gelmiştir. I. kısım; (İslâm ahlâkı) kısmıdır. Alî bin Emrullah ve Muhammed Hâdimi hazretlerinin kitâblarından hâzırlanmışdır. Kötü ahlâk ve bundan kurtulma çâreleri, (40) tane kötü ahlâk ve tedâvî yolları, ahlâk ilminin fâideleri, neye yaradığı, rûh nedir, rûhun kuvvetleri, hikmet, şeca’at, iffet ve adâletden doğan huylar geniş olarak anlatılmakdadır. II. kısım; (Cennet Yolu İlmihâli)dir. Muhammed bin Kutbüddîn İznîkinin (Mızraklı İlmihâl) kitâbı esâs olarak hâzırlanmışdır. Îmânın altı şartı, küfre sebeb olan husûslar, islâmın beş şartı, ellidört farz, büyük günâhlar, Evlenmenin edebleri, Ölüme hâzırlık konularını anlatan bir ilmihâl kitâbıdır. III. kısım; (Ey oğul ilmihâli)dir. Osmânlı devleti âlimlerinden Süleymân bin Ceza’ hazretleri, Hanefî mezhebi âlimlerinin kitâblarını esâs olarak hâzırlamışdır. İbâdetler, îmân, Ana-baba hakkı, Sıla-ı rahm, Yime-içme adâbı, Hakîki müslimân nasıl olur konuları ile, ayrıca sonunda, Muhammed Ma’sûm-ı Fârûkî hazretlerinin rûhlara gıda olan onbir mektûb tercemesi vardır.

(İslâm Ahlâkı) kitâbı üç kısımdan meydâna gelmiştir.

I. kısım; (İslâm ahlâkı) kısmıdır. Alî bin Emrullah ve Muhammed Hâdimi hazretlerinin kitâblarından hâzırlanmışdır. Kötü ahlâk ve bundan kurtulma çâreleri, (40) tane kötü ahlâk ve tedâvî yolları, ahlâk ilminin fâideleri, neye yaradığı, rûh nedir, rûhun kuvvetleri, hikmet, şeca’at, iffet ve adâletden doğan huylar geniş olarak anlatılmakdadır.

II. kısım; (Cennet Yolu İlmihâli)dir. Muhammed bin Kutbüddîn İznîkinin (Mızraklı İlmihâl) kitâbı esâs olarak hâzırlanmışdır. Îmânın altı şartı, küfre sebeb olan husûslar, islâmın beş şartı, ellidört farz, büyük günâhlar, Evlenmenin edebleri, Ölüme hâzırlık konularını anlatan bir ilmihâl kitâbıdır.

III. kısım; (Ey oğul ilmihâli)dir. Osmânlı devleti âlimlerinden Süleymân bin Ceza’ hazretleri, Hanefî mezhebi âlimlerinin kitâblarını esâs olarak hâzırlamışdır. İbâdetler, îmân, Ana-baba hakkı, Sıla-ı rahm, Yime-içme adâbı, Hakîki müslimân nasıl olur konuları ile, ayrıca sonunda, Muhammed Ma’sûm-ı Fârûkî hazretlerinin rûhlara gıda olan onbir mektûb tercemesi vardır.

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

zel ahlâk sâhibi görünürler. Dillerde medh olunur, her yerde hürmet<br />

gösterilir. Mâlı çok olanlar arasında ve mevkı’ sâhibleri yanında<br />

sözleri kırılmaz. Kendilerine gelen hediyyelerin ardı kesilmez.<br />

Adak, zekât paraları önlerine yığılır. Farz ve sünnetleri yapmakda<br />

gevşekdirler. Başkalarının yanında, nâfile ibâdetleri yapmakdan,<br />

bedenleri za’îf olmuşdur. Nefs-i emmâreleri ise, pek<br />

kuvvetlenmişdir. İnsanlar arasında emîn, Allah nazarında hâindirler.<br />

Sahte tarîkatcılar ve dünyâya düşkün din adamları böyledir.<br />

Ba’zı köylüler, şehrdeki yemekleri yimez. Ba’zıları da, parasına<br />

kıyamayıp kıymetli gıda almaz. Bunları gören, kendilerini derviş<br />

sanır. Kanâ’at ve iffet sâhibi görünürler. Bunlar, kanâ’atsız ve iffetsizdir.<br />

Yapdıkları, hep gösterişdir, yalandır, riyâdır.<br />

3 - Sehâya benziyen kötü huy da şöyle olur: Mâlı alınteri ile kazanmamış,<br />

mîrâsa konmuş veyâ kaçakçılık, istifcilik yapmış, yâhud<br />

piyango, toto vurmuşdur. Mâlın kıymetini bilmez. Harâmlara, lüzûmsuz<br />

yerlere dağıtır. Aklın ve islâmiyyetin beğenmediği kötü<br />

yerlere saçar. Ahmaklar, bunu cömerd sanır. Hâlbuki, bunda sehâ<br />

denilen iyi huy yokdur. Mâl kazanmak, dağa yük çıkarmak gibidir.<br />

Mâl dağıtmak, yuvarlak taşı, dağdan aşağı bırakmağa benzer. Fakîrlik,<br />

çok kimsenin iyi adam olmasına mâni’ olur. Çok kimse, fakîrlik<br />

sıkıntısı ile îmânını elden kaçırmış, mürted olmuşdur. (Râmûz-ül-ehâdîs)deki<br />

hadîs-i şerîfde, (Eshâbım için fakîrlik se’âdetdir.<br />

Âhır zemândaki ümmetim için, zengin olmak se’âdetdir) buyuruldu.<br />

İyi anladım, uzun tecribe ile:<br />

Adam ilmle ölçülür, ilm de mâl ile!<br />

Mâlı halâldan, sahîh bey’ ile kazanmak güçdür. Halâl yoldan,<br />

islâmiyyete uyarak kazanan az olur. Halâl mâl damla damla, harâm<br />

mâl ise, sel gibi akarak gelir. Mâl dağıtmakda sehâvet iyidir.<br />

İsrâf ise, kötüdür, harâmdır. Sehâ demek, sehâ huyunu kazanmak,<br />

cimrilik denilen kötü huydan kurtulmak için vermek demekdir.<br />

Dünyâdan birşey ele geçirmek için ve nefsin kötü arzûsuna kavuşmak<br />

için vermeğe sehâ denilmez.<br />

4 - Şecâ’ate benziyen kötü huy da şöyledir: Şecâ’at göstermesi,<br />

şecâ’at huyunu kazanıp, tehevvür ve korkaklık kötü huylarından<br />

kurtulması için değildir. Dünyâ mâlını, mevkı’ini ele geçirmek<br />

için tehlükeye atılır. Yâhud şöhret kazanmak ister. Mâl<br />

toplamak için, müslimânların yolunu keser, hayvânlarını ka-<br />

– 159 –

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!