Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

hepsinden ve tahrîmî mekrûhlardan sakınmak takvâ olur. Farzları
ve vâcibleri terk etmek harâmdır. Müekked sünnetleri özrsüz terk
etmek tahrîmen mekrûh olur denildi. İ’tikâdda ve ahlâkda ve
amelde emr olunanları terk edene, kıyâmetde azâb yapılacakdır.
Azâba sebeb olan şeyleri terk etmek lâzımdır. Meselâ nemâz kılmamak
ve kadınların, kızların açık gezmeleri büyük günâhlardandır.
Bir günâhı terk etmek, meselâ beş vakt nemâzı hergün kılmak
çok lâzımdır. Fekat, bu kitâbımızda, terk edilmemesi lâzım olanları
değil, terk edilmesi lâzım olanları bildireceğiz.
Yapılmaması lâzım olan şeyler, yâ belli bir uzv ile yapılır, yâhud
bütün beden ile yapılır. Günâh işlenen uzvlardan sekiz uzv meşhûrdur.
Bu uzvlar, kalb, kulak, göz, dil, el, mi’de, ferc ve ayaklardır.
Kalb, insanın göğsünde, sol tarafında bulunan yürek denilen et parçasına
nefh olunmuş [üfürülmüş] rûhânî bir latîfedir. Rûh gibi,
madde olmıyan [mücerred olan] bir varlıkdır. Günâh işliyen, bu
uzvların kendileri değildir. Bunlarda bulunan his kuvvetleridir.
Dünyâda ve âhıretde se’âdete kavuşmak, râhat etmek istiyen kimse,
bu uzvların günâh işlemelerine mâni’ olmalıdır. Günâh işlememek,
kalbinde meleke, tabî’at, hâlini almalıdır. Nemâz kılan, harâm
işlemiyen sünnî bir kimseye (Müttekî) ve (Sâlih) [iyi insan] denir.
Allahü teâlânın rızâsına, sevmesine kavuşarak, (Velî)si olur. Kalbde
tabî’at hâlini almadan, kendini zorlıyarak günâhlardan sakınmak
da, takvâ olur ise de, velî olmak için, günâh işlememek tabî’at,
huy hâlini almalıdır. Bunun için de, kalbin temizlenmesi lâzımdır.
(Kalbin temizlenmesi, islâmiyyete uymakla olur.) (İslâmiyyet) üç
kısmdır: İlm, amel, ihlâs. Ya’nî, emrleri ve yasakları öğrenmek, öğrendiklerine
tâbi’ olmak, bunları yalnız Allah rızâsı için yapmak lâzımdır.
Kur’ân-ı kerîm, bu üçünü emr ve medh etmekdedir. 449. cu
sahîfeye bakınız! Bu (İslâm ahlâkı) kitâbında, kalbin temizlenmesi
için, yalnız, terk edilmesi lâzım olan günâhlar bildirilecekdir. Bunlara
(Kötü ahlâk) denir.
KÖTÜ AHLÂK VE İLÂÇLARI
Müslimânın herşeyden evvel kalbini temizlemesi lâzımdır. Çünki,
kalb, bütün bedenin reîsidir. Bütün uzvlar kalbin emrindedir.
Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, (İnsanın bedeninde
bir et parçası vardır. Bu iyi olursa, bütün uzvlar iyi olur. Bu kötü
olursa, bütün organlar bozuk olur. Bu, kalbdir) buyurdu. Ya’nî bu,
yürek denilen et parçasındaki gönüldür. Bunun iyi olması, kötü ahlâkdan
temizlenmesi ve iyi ahlâk ile tezyîn edilmesidir. İnsanın
sûretine, şekline (Beden), (Halk) denir. İnsanın kalbindeki kuvvete,
hâle, huya (Hulk) denir. (Ahlâk-ı zemîme), kalbin hastalıkları-
– 13 –