Hakikat Kitabevi Yayinlari - Faideli Bilgiler - Ahmed Cevdet Pasa - Huseyin Hilmi Isik

derecesinde olamaz. Mezheb imâmı derecesine ise, hiç erişemez.
Hadîs âlimlerinden Abdülhak-ı Dehlevî, (Sırât-ı müstekîm) kitâbında
diyor ki, (İmâm-ı Şâfi’înin delîl olarak aldığı ba’zı hadîs-i
şerîfleri, imâm-ı a’zam Ebû Hanîfe delîl olarak almamışdır. Bunu
gören mezhebsizler, İmâm-ı a’zamı lekelemek için fırsat olarak
kullanmışlar, Ebû Hanîfe hadîslere uymamışdır yaygarasını basmışlardır.
Hâlbuki, imâm-ı a’zam Ebû Hanîfe hazretleri, o
mes’eleye delîl olarak dahâ sahîh ve dahâ kuvvetli başka hadîsler
bulmuş ve bu hadîsleri almışdır).
Hadîs-i şerîfde, (Ümmetimin en hayrlı olanları, benim asrımda
bulunanlardır. Dahâ sonra hayrlı olanlar, bunlardan sonra gelenlerdir.
Bunlardan sonra hayrlı olanlar da, bunlardan sonra gelenlerdir)
buyuruldu. Bu hadîs-i şerîf, Tâbi’înin Tebe’ı tâbi’înden dahâ
hayrlı, dahâ üstün olduğunu gösteriyor. İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfenin
Eshâb-ı kirâmdan ba’zılarını gördüğünü ve bunlardan hadîs-i
şerîfler işitdiğini, bu sebeble Tâbi’înden olduğunu, islâm
âlimleri sözbirliği ile bildirmişlerdir. Meselâ, (Allah rızâsı için câmi’
yapan kimseye Cennetde bir köşk verilir) hadîs-i şerîfini
imâm-ı a’zam Ebû Hanîfe, Abdüllah bin Ebî Evfâ ismindeki sahâbîden
işitmişdir. Şâfi’î âlimlerinden, Celâlüddîn-i Süyûtî, (Tebyîdüs-sahîfe)
kitâbında diyor ki, şâfi’î âlimlerinden imâm-ı Abdülkerîm,
İmâm-ı a’zamın gördüğü sahâbîleri uzun bildiren müstekîl bir
kitâb yazmışdır. (Dürr-ül-muhtâr)da, İmâm-ı a’zamın yedi sahâbîyi
gördüğü yazılıdır. Dört mezheb imâmları arasında tâbi’înden olmak
şerefi, yalnız İmâm-ı a’zama nasîb olmuşdur. Birşeyi kabûl
edenlerin sözünü, bunu red edenlerin sözlerine tercîh etmek,
(İlm-i üsûl) kâidelerindendir. Görülüyor ki, imâm-ı a’zam Ebû
Hanîfe, tâbi’înden olduğu için de, mezheb imâmlarının en üstünüdür.
Mezhebsizlerin İmâm-ı a’zamın üstünlüğünü inkâr etmeleri,
(Onun hadîs bilgisi za’îf idi) diyerek, bu yüce İmâmı lekelemeğe
kalkışmaları, hazret-i Ebû Bekr ile hazret-i Ömerin üstünlüklerini
inkâr etmelerine benzemekdedir. Bunların inkârları ve inadları,
va’z ve nasîhat ile şifâ bulacak hastalıklardan değildir. Cenâb-ı
Hak, kendilerine şifâ ihsân eylesin! Müslimânların halîfesi olan
Ömer “radıyallahü anh” hutbe okurken, (Ey müslimânlar! Şimdi
benim size söylediğim gibi Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”
de, bize hutbe okuyarak buyurdu ki, (İnsanların en hayrlısı benim
Eshâbımdır. Bunlardan sonra hayrlısı, bunlardan sonra gelenlerdir.
Onlardan sonra hayrlıları da, onlardan sonra gelenlerdir. Dahâ
sonra gelenler arasında yalan söyleyenler bulunacakdır.)) Bugün
müslimânların tâbi’ oldukları, taklîd etdikleri dört mezheb
– 51 –