Hakikat Kitabevi Yayinlari - Faideli Bilgiler - Ahmed Cevdet Pasa - Huseyin Hilmi Isik

sıfat olduğunu âlim ve câhil herkes bilir. Fekat, çok kimse, bu bilgisine
uygun hareket etmez. Dinde reformcunun, köylerdeki nâmûsun
fazla olduğu hâlde, nâmûs fikrinin za’îf olduğunu bildirmesi,
doğru bir düşünce değildir. Bilgisiz ve şu’ûrsuz olarak yerleşen
âdetler ve akîdeler, mukaddes an’aneler hâline geldikden sonra,
akla ve bilgiye dayanan düşüncelerden ve teorilerden dahâ kuvvetli
olur. Allah korkusunun ve din ve ahlâk gibi kuvvetli temellere
dayanan nâmûs ve iffet duygusunun, ilmî esâslardan mahrûm olduğunu
kabûl etmek de, büyük bir haksızlıkdır.
40 — (Kadınların nâmûsunu korumak için haremlikle, selâmlığı
ayırmak veyâ aralarına ipek perdeler koymak, çok dayanıksız
bir tedbîrdir. Müslimân memleketlerinde, kadınları, renkli ve
ipekli kumaşları altında, keskin hayâllerimizle birer Venüs düşünerek,
bu hârik-ul’âde heykellerin san’atinden ma’nâlar çıkarır ve
bunlarla kalbimizin boşluklarını doldururuz. Garbın psikologları
arasında, şarkın güneşli ve çiçekli ufukları kadar, tesettüründeki
hayâlî zevklerine imrenenler çokdur.
Tesettürün, kadın güzelliğini artdırdığı muhakkakdır. Bunun
sebebi şudur ki, yakından herşeyin inceliklerini, derinliklerini görürken,
uzaklık bu incelikleri ve derinlikleri bize süslü gösterir.
Gözlerimiz yakından görmeğe alışdığı şeyleri, uzakdan açıkça
görmediği zemân, güzel zan etdiğimiz şeylerin güzelliğini hayâlimiz
temâmlar. Bugün, bizim olan ve hiç kıymet vermediğimiz şeyler,
elimizden çıkdığı zemân, kıymetli olur. İşte birşey ile aramıza
uzaklık, perdeler girince, o şeye olan arzûmuz derecesinde hislerimiz
ve te’essürlerimiz canlanır. Sokakda kapalı bir kadınla karşılaşınca,
hayâlimiz uyanır. Çarşafın altında, hayâlimizdekini var sanırız.
Sosyal hayâtımızı düzeltmek için kadına da lâyık olduğu yeri
vermeliyiz. İslâmiyyet, kadının örtünmesini emr etmiş. Fekat,
nasıl örtüneceğini bildirmemişdir. Kadının örtünmesinden, ya’nî
tesettürden maksad, neslin temiz, iffetli, fuhuş ve kötülükden korunması
ise, bunu başka dürlü de elde edebiliriz. Bunun için, Allahü
teâlânın insanlara ihsân etdiği aklı ve zekâyı terbiye ederek,
nefse hâkim olmalıyız. Böylece nefsi, hayvânî arzûları peşinde koşacak
yerde, iyilik isteyecek şeklde temizlemeli ve düzeltmeliyiz.
Yüksek bilgili ve terbiye görmüş ve aklı ve düşüncesi iyi işliyen bir
kadın, nâmûsu koruyan ma’nevî kuvveti dinde bulmasa bile, kendi
aklı ve düşüncesi ile elde edebilir. Sonra, küçük yaşdan erkekle
berâber bulunmağa alışınca, büyük yaşda da, zararı olmaz. İffetin,
nâmûsun ne olduğunu anlayacak kadar akla ve düşünceye
mâlik olan bir kızın, istediği gibi açık gezmesi, istediği yerlere git-
– 283 –