Hakikat Kitabevi Yayinlari - Faideli Bilgiler - Ahmed Cevdet Pasa - Huseyin Hilmi Isik

Dinde reformcuların yukarıdaki, (iyi işleri îmâna katmalı) sözü,
islâm âlimleri arasında eskiden beri tartışılan bir bilgiyi meydâna
çıkarmak olmayıp, iyi iş yapmağı îmândan üstün tutmak, dahâ
doğrusu dînin temeli olan îmânı ve ibâdetleri atarak, yalnız iyi işleri,
güzel bildikleri ahlâkı, son asrın terbiye metodları ile karışdırarak,
buna islâmiyyet ismini vermek demekdir. Bu da, dîne yalnız
dünyâ için inanmakdır.
Dinde reformcular, yalnız ahlâkı ve dünyâ düzenini düşünüyorlar.
Kitâbımızın başında açıkladığımız gibi, (dînin aslı, esâsı yok ise
de, ahlâkı düzelten fâideli bir kuvvet olduğu için, yalancıkdan
inanmak ve milleti de, aslı varmış gibi inandırmak iyi olur) diyorlar.
Amelin, îmânın şartı olmasını istiyorlar. Fekat, bu arzûlarına
akl ile ve nakl ile hiçbir delîl, hiçbir sened gösteremiyorlar. Yalnız,
(amelsiz îmân neye yarar? Kelâm âlimleri, ameli îmâna katmamakla,
mükemmel bir sosyal din olan islâmiyyeti, nazarî, teorik bir
din hâline düşürmüşler) gibi ilm ile ve akl ile ilgisi olmayan, yalnız
hissi okşayan ve câhillerin anlamasına uygun olan şeyler söylüyorlar.
İslâm âlimlerine düşmanlıkları ateşinin, akl gözleri üzerine yığdığı
dumanlar arasında, bu sözleri sayıklıyorlar. Kelâm âlimlerinin
kitâblarından haberleri olmadığı için, müslimân adını taşıyanlarda
gördükleri ahlâk bozukluğuna çâre olarak islâmiyyete saldırıyorlar.
Bunların ne kadar haksız ve ne derece ahlâksız olduklarını gün
ışığına çıkarmak için, islâm âlimlerinin ve tercîhan Ehl-i sünnet
(kelâm ilmi) mütehassıslarının sözlerini kısaca bildirmeyi uygun
görüyoruz:
Ehl-i sünnet mezhebine göre, büyük günâh işliyenin îmânı gitmez.
Ya’nî kâfir olmaz. Günâh işleyen müslimâna (fâsık) denir.
İ’tikâdı, ya’ni îmânı sağlam olan fâsıklar, âhıretde Cehennem azâbını
yâ görür veyâ görmez. Görür ise, sonra mağfirete kavuşarak,
Cehennemden çıkar. Müslimânlığın temeli, Allahü teâlânın birliğine
ve Allahın peygamberi olan Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği
belli olan ahkâmın, ya’nî emrlerin ve yasakların hepsini
Allah tarafından getirmiş olduğuna inanmakdır. Ya’nî emrleri
yapmak ve yasak edilenleri yapmamak îmânın şartı değil ise de,
yapmak ve yapmamak lâzım olduğuna inanmak îmânın şartıdır.
Böyle îmânı olmayan, ya’nî müslimân olmayan kimseye (kâfir)
denir. Kâfirler, ne kadar iyi iş ve insanlara fâideli buluşlar yapsa
da, âhıretde azâbdan kurtulamaz. İbâdetler ve bütün iyi işler kıymetli
ise de, bunları yapmak, îmânın yanında ikinci derecede kalır.
Îmân temeldir. İyi işleri yapmak, fürû’âtdır, ya’nî ikinci dere-
– 244 –