Hakikat Kitabevi Yayinlari - Faideli Bilgiler - Ahmed Cevdet Pasa - Huseyin Hilmi Isik
(Fâideli Bilgiler) kitâbı üç kısımdan meydâna gelmişdir. I.kısımda; Ma’lûmât-ı Nâfia (Fâideli Bilgiler), İslâm dîni hakkında kısa ve öz bilgiler; Ehl-i Sünnet i’tikâdı, islâmî ilimlerin ve fıkh âlimlerinin sınıflandırılması, İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe hazretlerinin hayâtı, Ehl-i Sünnet dışı bu inanç sistemi olan vehhâbîlik hakkında bilgi vardır. II. kısımda; (Din Adamı Bölücü Olmaz) kitâbı vardır. Burada Mısırlı bir din adamı Reşid Rızânın bölücü yazılarına cevâb verilmekdedir. Ayrıca dört mezheb imâmı hakkında kısa bilgi verilmekdedir. Din adamı nasıl olmalıdır; Muhammed Ma’sûm-i Fârûkî hazretlerinin kaleminden anlatılmakdadır. Îmânda ve amelde bid’at konusu da geniş olarak îzâh edilmekdedir. III. kısımda, (Doğruya İnan, Bölücüye Aldanma) kitâbı vardır. Birkaç dinde reformcunun bozuk düşüncelerine cevâb verilmekdedir. Cebriyye, Mu’tezîle ve Ehl-i Sünnet fırkalarının insanın yapdığı iş ve kaza-kader konusunda görüşleri; îmân yalnız inanmak mıdır, Kur’ân-ı kerîm tefsîri ve tercemeleri, Allah sevgisi ve Allah korkusu; İslâm dîninin kadına verdiği değer anlatılmakda, dinde reform yapmak istiyenlere cevâb verilmekdedir.
(Fâideli Bilgiler) kitâbı üç kısımdan meydâna gelmişdir.
I.kısımda; Ma’lûmât-ı Nâfia (Fâideli Bilgiler), İslâm dîni hakkında kısa ve öz bilgiler; Ehl-i Sünnet i’tikâdı, islâmî ilimlerin ve fıkh âlimlerinin sınıflandırılması, İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe hazretlerinin hayâtı, Ehl-i Sünnet dışı bu inanç sistemi olan vehhâbîlik hakkında bilgi vardır.
II. kısımda; (Din Adamı Bölücü Olmaz) kitâbı vardır. Burada Mısırlı bir din adamı Reşid Rızânın bölücü yazılarına cevâb verilmekdedir. Ayrıca dört mezheb imâmı hakkında kısa bilgi verilmekdedir. Din adamı nasıl olmalıdır; Muhammed Ma’sûm-i Fârûkî hazretlerinin kaleminden anlatılmakdadır. Îmânda ve amelde bid’at konusu da geniş olarak îzâh edilmekdedir.
III. kısımda, (Doğruya İnan, Bölücüye Aldanma) kitâbı vardır. Birkaç dinde reformcunun bozuk düşüncelerine cevâb verilmekdedir. Cebriyye, Mu’tezîle ve Ehl-i Sünnet fırkalarının insanın yapdığı iş ve kaza-kader konusunda görüşleri; îmân yalnız inanmak mıdır, Kur’ân-ı kerîm tefsîri ve tercemeleri, Allah sevgisi ve Allah korkusu; İslâm dîninin kadına verdiği değer anlatılmakda, dinde reform yapmak istiyenlere cevâb verilmekdedir.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
netde ve Cehennemde olan şeyler, ibâdetlerin nasıl yapılacağı ve<br />
din bilgilerinin çoğu böyledir. Akl bunlara eremez. Bu bilgilerde<br />
akl ile nakl çatışırsa, nakle uyulur, aklın yanıldığı anlaşılır.<br />
Kur’ân-ı kerîmde dört şey bildirilmekdedir: Îmân, Ahkâm, Kısas<br />
ve Ahbâr. İnanılması lâzım olan bilgilerde hiç değişiklik olamaz.<br />
Her Peygamberin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât”, her ümmetin<br />
inanışı hep birdir. İnanışları arasında hiç ayrılık yokdur.<br />
İkincisi olan ahkâm, Allahü teâlânın emrleri ve yasaklarıdır. Yapılması<br />
ve sakınılması emr edilen ahkâmda değişiklik olabilir. Fekat,<br />
bu değişikliği yalnız Allahü teâlâ yapmış ve Peygamberleri<br />
“aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” ile değişdirmişdir. Kısas demek,<br />
geçmiş insanların, ümmetlerin hâllerini, yaşayışlarını anlatmak demekdir.<br />
Ahbâr ise, geçmişde olmuş ve gelecekde olacak şeyler demekdir.<br />
Meselâ, canlıların su ile yaşadığı, kıyâmet alâmetleri, Cennetde<br />
akar suların bulunduğu haber verilmişdir. Kısas ve haberlerde<br />
değişiklik olmaz. Din bilgileri arasında birbirleri ile çatışır gibi<br />
olanları görülürse, bunlar yine akla uydurulmaz. Birbirlerine uydurulmağa<br />
çalışılır. Bunlar arasında, birkaç dürlü anlaşılabilen bir<br />
bilgiyi, açıkca bildirilmiş olan başka bilgi ile çatışmayacak şeklde<br />
anlamalıdır. Burada akla düşen vazîfe, böyle bilgileri, açıkca anlaşılabilene<br />
uygun anlamakdır.<br />
İslâm ilmlerinin ikincisi olan fen bilgilerine gelince: Bunlar, his<br />
organları ile ve bu organlara yardımcı âletlerle gözetliyerek, inceliyerek<br />
ve hesâb ederek ve deneyerek anlaşılan bilgilerdir. Bunların<br />
hepsi akl ile, zekâ ile yapılır. Hepsinde aklın bulduğuna güvenilir.<br />
Nakl ile fen bilgisinde çatışma olduğu zemân, akla uyulur.<br />
Ya’nî nakl, akla uygun olarak açıklanır. Reformcunun işitmiş olduğu<br />
hadîs-i şerîf, işte bunu beyân buyurmakdadır. Fekat fen adamı<br />
görünerek, fen ile değil de hislerle, ihtirâslarla konuşan fen taklîdcisi,<br />
din ve ahlâk düşmanı yalancılara inanmamalıdır. İslâm âlimleri,<br />
akla çok kıymet verdikleri hâlde, bunlardan Şeyh-i ekber hazretleri,<br />
(Fütûhât) kitâbında nakli akldan üstün tutuyor. Reformcuların<br />
ustası olan ve akla hürriyyet vermeli diye bar bar bağıran<br />
moskof Mûsâ Beykiyef, islâm âlimlerine karşı ağzına geleni söylerken,<br />
Şeyh-i ekbere, yine yüksek bir yer vermekdedir.<br />
18 — (İslâm kanûnlarının değişmez, donmuş olduğunu gösteren<br />
misâllerden biri de, evkâf teşkilâtıdır. (Şart-ı vâkıf, nass-ı şâri’<br />
gibidir) [ya’nî, vâkıf tarafından konulan şartlar, Kur’ân-ı kerîm ve<br />
hadîs-i şerîflerdeki emrler gibidir] sözü, fıkh kitâblarının temel bilgilerinden<br />
biridir) diyor.<br />
Cevâb: Vakf edilen mallar ve mülkler, vakf eden kimselerin<br />
– 220 –
Change language