Hakikat Kitabevi Yayinlari - Faideli Bilgiler - Ahmed Cevdet Pasa - Huseyin Hilmi Isik
(Fâideli Bilgiler) kitâbı üç kısımdan meydâna gelmişdir. I.kısımda; Ma’lûmât-ı Nâfia (Fâideli Bilgiler), İslâm dîni hakkında kısa ve öz bilgiler; Ehl-i Sünnet i’tikâdı, islâmî ilimlerin ve fıkh âlimlerinin sınıflandırılması, İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe hazretlerinin hayâtı, Ehl-i Sünnet dışı bu inanç sistemi olan vehhâbîlik hakkında bilgi vardır. II. kısımda; (Din Adamı Bölücü Olmaz) kitâbı vardır. Burada Mısırlı bir din adamı Reşid Rızânın bölücü yazılarına cevâb verilmekdedir. Ayrıca dört mezheb imâmı hakkında kısa bilgi verilmekdedir. Din adamı nasıl olmalıdır; Muhammed Ma’sûm-i Fârûkî hazretlerinin kaleminden anlatılmakdadır. Îmânda ve amelde bid’at konusu da geniş olarak îzâh edilmekdedir. III. kısımda, (Doğruya İnan, Bölücüye Aldanma) kitâbı vardır. Birkaç dinde reformcunun bozuk düşüncelerine cevâb verilmekdedir. Cebriyye, Mu’tezîle ve Ehl-i Sünnet fırkalarının insanın yapdığı iş ve kaza-kader konusunda görüşleri; îmân yalnız inanmak mıdır, Kur’ân-ı kerîm tefsîri ve tercemeleri, Allah sevgisi ve Allah korkusu; İslâm dîninin kadına verdiği değer anlatılmakda, dinde reform yapmak istiyenlere cevâb verilmekdedir.
(Fâideli Bilgiler) kitâbı üç kısımdan meydâna gelmişdir.
I.kısımda; Ma’lûmât-ı Nâfia (Fâideli Bilgiler), İslâm dîni hakkında kısa ve öz bilgiler; Ehl-i Sünnet i’tikâdı, islâmî ilimlerin ve fıkh âlimlerinin sınıflandırılması, İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe hazretlerinin hayâtı, Ehl-i Sünnet dışı bu inanç sistemi olan vehhâbîlik hakkında bilgi vardır.
II. kısımda; (Din Adamı Bölücü Olmaz) kitâbı vardır. Burada Mısırlı bir din adamı Reşid Rızânın bölücü yazılarına cevâb verilmekdedir. Ayrıca dört mezheb imâmı hakkında kısa bilgi verilmekdedir. Din adamı nasıl olmalıdır; Muhammed Ma’sûm-i Fârûkî hazretlerinin kaleminden anlatılmakdadır. Îmânda ve amelde bid’at konusu da geniş olarak îzâh edilmekdedir.
III. kısımda, (Doğruya İnan, Bölücüye Aldanma) kitâbı vardır. Birkaç dinde reformcunun bozuk düşüncelerine cevâb verilmekdedir. Cebriyye, Mu’tezîle ve Ehl-i Sünnet fırkalarının insanın yapdığı iş ve kaza-kader konusunda görüşleri; îmân yalnız inanmak mıdır, Kur’ân-ı kerîm tefsîri ve tercemeleri, Allah sevgisi ve Allah korkusu; İslâm dîninin kadına verdiği değer anlatılmakda, dinde reform yapmak istiyenlere cevâb verilmekdedir.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
tarafda da kuvvet bulamazsa, o zemân, kıyâs yolu ile ictihâd ederdi.<br />
<strong>Ahmed</strong> ibni Hanbel de, imâm-ı Mâlikin yolunu öğrendikden<br />
sonra Bağdâd taraflarına gidip, İmâm-ı a’zamın talebesinden kıyâs<br />
yolunu almış ise de, pek çok hadîs-i şerîf ezberlemiş olduğundan,<br />
önce, hadîs-i şerîflerin birbirini kuvvetlendirmesine bakarak,<br />
ictihâd etmişdir. Böylece, ahkâm-ı islâmiyyenin çoğunda, diğer üç<br />
mezhebden ayrılmışdır.<br />
Bu dört mezhebin hâli, bir şehr ehâlîsinin hâline benzer ki, önlerine<br />
çıkan bir işin nasıl yapılacağı kanûnda bulunmazsa, o şehrin<br />
eşrâfı, ileri gelenleri toplanıp, o işi kanûnun uygun bir maddesine<br />
benzeterek yaparlar. Ba’zan uyuşamayıp, ba’zısı devletin<br />
maksadı, beldeleri ta’mîr ve insanların râhatlığıdır der. O işi, re’y<br />
ve fikrleri ile, kanûnun bir maddesine benzetir. Bunlar, hanefî<br />
mezhebine benzer. Ba’zıları da, devlet merkezinden gelen<br />
me’mûrların hareketlerine bakarak, o işi, onların hareketine uydurur<br />
ve devletin maksadı, böyle yapmakdır derler. Bunlar da,<br />
Mâlikî mezhebine benzer. Ba’zıları ise kanûnun ifâdesine, yazının<br />
gidişine bakarak, o işi yapma yolunu bulur. Bunlar da, Şâfi’î mezhebi<br />
gibidir. Bir kısmı ise, kanûnun başka maddelerini de toplayıp,<br />
birbiri ile karşılaşdırarak, bu işi doğru yapabilmek yolunu<br />
arar. Bunlar da, Hanbelî mezhebine benzer. İşte şehrin ileri gelenlerinden<br />
her biri, bir yol bulur ve hepsi, yolunun doğru ve kanûna<br />
uygun olduğunu söyler. Kanûnun istediği ise, bu dört yoldan<br />
biri olup, diğer üçü yanlışdır. Fekat, kanûndan ayrılmaları, kanûnu<br />
tanımadıkları için, devlete karşı gelmek için olmayıp, hepsi kanûna<br />
uymak, devletin emrini yerine getirmek için çalışdıklarından,<br />
hiçbiri suçlu görülmez. Belki, böyle uğraşdıkları için, beğenilir.<br />
Fekat, doğrusunu bulan dahâ çok beğenilip, mükâfât alır.<br />
Dört mezhebin hâli de böyledir. Allahü teâlânın istediği yol, elbette<br />
birdir. Dört mezhebin ayrıldığı bir işde, birinin doğru olup,<br />
diğer üçünün yanlış olması lâzımdır. Fekat, her mezheb imâmı,<br />
doğru yolu bulmak için uğraşdığından, yanılanlar afv olur. Hattâ<br />
sevâb kazanır. Çünki, Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”,<br />
(Ümmetime, yanıldığı ve unutduğu için cezâ yokdur) buyurdu.<br />
Bu ayrılıkları ba’zı işlerde olup, ibâdetlerin çoğunda, ya’nî<br />
Kur’ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin açık olarak bildirdikleri ahkâmda<br />
ve inanılacak şeylerde, aralarında tam birlik bulunduğundan,<br />
birbirini kötülemezler.<br />
[Süâl: İngilizlerin Arabistânda kurmuş oldukları bozuk fırkadaki<br />
vehhâbîler ve onların kitâblarını okuyanlar diyor ki, (mezhebler<br />
ikinci asrda meydâna çıkdı. Eshâb ve Tâbi’în, hangi mezhebde<br />
idi?)<br />
– 20 –
Change language