Hakikat Kitabevi Yayinlari - Faideli Bilgiler - Ahmed Cevdet Pasa - Huseyin Hilmi Isik

tihâdım ile fetvâ vermesi câiz değildir buyurması, müftînin müctehid
olması lâzım geldiğini gösteriyor. Bu da, İbni Âbidînin, sözünü,
İmâm-ı a’zamdan almış olduğunu gösteriyor. İbni Âbidînin kitâbının,
i’timâda şâyan, çok sağlam olduğunu isbât ediyor. Mezheb
imâmlarını taklîd etmek, Kitâbdan ve Sünnetden yüzçevirmek
demek değildir. Kitâbdan ve Sünnetden yanlış ma’nâ çıkarmağa
kalkışmayıp, mezheb imâmının kavuşduğu doğru ma’nâya
tâbi’ olmak demekdir. Mezheb imâmları, Kitâbdan ve Sünnetden
nasıl hükm çıkarılacağını bildiren üsûl ve kâideler koymuşlar ve
bunları mezheblerinde bulunan müctehidlere öğretmişlerdir. Mukallidler
ve hele mukallidlerin avâm kısmı, bu üsûl ve kâideleri
bilmekden ve anlamakdan ve ictihâd yapmakdan çok uzakdırlar.
İbni Âbidîn “rahmetullahi aleyh” müctehidlerin Kitâbdan, Sünnetden
hükm çıkarmalarına aslâ harâm dememişdir. İctihâd derecesine
yükselmemiş olan câhillerin hükm çıkarmasına harâm demişdir.
Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” (Kur’ân-ı kerîmden
ve benim hadîslerimden kendi re’yi ile hükm çıkaran kâfir
olur) buyurdu. İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfe “rahmetullahi aleyh”
de, ictihâd derecesinde olmıyan câhillerin fetvâ vermesinin câiz
olmadığını bildirdi. Bunu, dinde reformcu da, yukarıda yazmakdadır.
O hâlde, İbni Âbidîn hazretleri bu sözünde yerden göke kadar
haklıdır. Dört mezhebin inceliklerine vâkıf, derin âlim, veliyyi
kâmil ve mükemmil Seyyid Abdülhakîm Efendi, (Hanefî mezhebindeki
fıkh kitâblarının en kıymetlisi, en fâidelisi ibni Âbidîn
hazretlerinin (Redd-ül-muhtâr) kitâbıdır. Her sözü delîl, her hükmü
seneddir) buyurmuşdur. İslâmiyyetin böyle temel kitâbına dil
uzatan, onu hafîf göstermek istiyen kimse, zındıkdan başka ne
olabilir? İbni Âbidîn “rahmetullahi teâlâ aleyh”, hanefî mezhebinde
büyük fıkh âlimidir. Her sözünü, her hükmünü müctehidlerden,
onlar da İmâm-ı a’zamdan, o büyük İmâm da, Kitâbdan ve
Sünnetden almışdır. Görülüyor ki, ibni Âbidînin bildirdiği hükmlere
tâbi’ olan her müslimân Kitâba ve Sünnete tâbi’ olmakdadır.
İbni Âbidîne tâbi’ olmak istemiyen ise Kitâba ve Sünnete tâbi’ olmayıp,
kendi hevâsına, nefsinin arzûlarına tâbi’ olan bir kimsedir.
Böyle kimsenin Cehenneme gideceğini Kur’ân-ı kerîm ve hadîs-i
şerîfler haber vermekdedir. Tekrâr edelim ki, (Fıkh var iken, Kitâb
ve Sünnet ile amel câiz değildir) sözünü dinde reformcular,
zındıklar uydurmuşdur. Bu sözün doğrusu, kitâb ve sünnetden
kendi anladığına göre amel etmek câiz değildir. Fıkh kitâblarında
bildirildiği gibi amel etmek lâzımdır.
Nemâzda parmak kaldırmağa gelince, Pâkistânlı Yûsüf-i Be-
– 138 –