hava yolu resüsitasyon
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HAVA YOLU SAĞLANMASI VE<br />
VENTİLASYON<br />
Resüsitasyon
Hava<strong>yolu</strong> yönetimi<br />
Hava<strong>yolu</strong> açıklığının değerlendirilmesi,<br />
sürekli <strong>hava</strong> <strong>yolu</strong> açıklığının sağlanarak<br />
oksijenasyonun ve ventilasyonun<br />
sağlanmasıdır.<br />
Üst solunum yolları; burun, farinks ve<br />
larinksten oluşmaktadır<br />
Alt solunum yollarını ise trakea,<br />
bronşlar ve akciğerler oluşturur.
• Erişkinlerde normal dinlenme esnasındaki ventilasyonda yaklaşık 500<br />
ml <strong>hava</strong> akciğerlere transfer olur (tidal volüm).<br />
• Dakika volümü ise tidal volümün dakikada alınan soluk sayısı ile<br />
çarpımıdır (Örn; 500 ml X14 soluk/dk = 7000 ml/dk).<br />
• Kısaca yeterli karbondioksit atımı ve oksijenizasyon sağlanabilmesi için<br />
dakikada yaklaşık 7 litre <strong>hava</strong> akciğerlere geçmelidir.<br />
• Ventilasyon: Havanın akciğerlere girip çıkma hareketi,<br />
• Oksijenasyon: Hemoglobinin oksijenle yüklenmesi,<br />
• Respirasyon: Alveol düzeyinde oksijen ve karbondioksitin yer<br />
değiştirme mekanizmasıdır.
Hastane öncesi acil bakımda kullanılan <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> uygulamaları 4 başlık<br />
altında toplanabilir<br />
• Temel <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> uygulamaları<br />
• Orotrakeal entübasyon uygulaması<br />
• Alternatif <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> yöntemleri<br />
• Cerrahi <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> yöntemleri
• Hasta mevcut bilinç durumuna ya da mevcut travmatik lezyonların<br />
(ağız içi travmalar, trakea yaralanmaları gibi) varlığına göre <strong>hava</strong><strong>yolu</strong>nu<br />
koruyamayabilir, kusma, aspirasyon ve hipoksi gelişebilir.<br />
• Ceşitli nedenlerle <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> tıkanıklığı gelişebilir (En başta bilinç kaybı)
Hava <strong>yolu</strong> tıkanıklığı<br />
Faringeal tıkanıklık: Bilinci kapalı<br />
hastada <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> tıkanıklığının en sık<br />
görüldüğü yer farinksdir. Bu<br />
tıkanıklığın nedeni tonusunu<br />
kaybetmiş kaslar nedeni ile dil ve<br />
epiglottur.
Hava <strong>yolu</strong> tıkanıklığı<br />
Bilinç kaybı olan hastada <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> tıkanıklığı aşağıdaki nedenlerden<br />
dolayı da gelişebilir:<br />
• Takma dişler<br />
• Yiyecek maddeleri<br />
• Kusmuk<br />
• Kan<br />
• Sekresyonlar
Hava <strong>yolu</strong> tıkanıklığı<br />
Laringeal tıkanıklık<br />
• Yanıklar sonucu oluşan ödem,<br />
• inflamasyon veya anaflaksi<br />
• Üst <strong>hava</strong> yollarının uyarılması veya yabancı cisim inhalasyonu<br />
• Larinks seviyesinin altındaki <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> tıkanıklığı nadirdir, ancak aşırı<br />
bronşial sekresyonlar, mukoza ödemi, bronkospazm, akciğer ödemi<br />
veya mide içeriğinin aspirasyonu sonucu ortaya çıkabilir.<br />
• Hava<strong>yolu</strong>na travma, hematom ve tümör gibi dıştan basılar da olabilir.
Hava<strong>yolu</strong> tıkanıklığını saptamak için en iyi<br />
yol “bak, dinle, hisset” yaklaşımıdır.<br />
Bak (göğüs ve karın hareketleri, ajitasyon,<br />
bilinç bulanıklığı, siyanoz, retraksiyonlar)<br />
Dinle (horlama, hırıltı (stridor), hışıltı<br />
(wheezing), ses kısıklığı)<br />
Hisset (ağız ve burundaki <strong>hava</strong> akımını<br />
hisset)
• Ağız içi ve orofarinksin kontrolü yapılır, bu esnada sekresyonlar,<br />
yabancı cisimler veya duşmuş, kırılmış dişler ve diş parçalarının<br />
varlığına bakılır. Sekresyon, kan ya da kusmuk var ise aspiratör aracılığı<br />
ile temizlenmelidir.<br />
• Elle alınabilecek seviyede görülen bir cisim varsa elle alınır<br />
• Asla ağız içine yabancı cisim çıkarmak için körlemesine parmak<br />
sokulmaz.
Aspirasyon<br />
Aspirasyon üç farklı şekilde yapılabilir:<br />
1. Orofaringeal veya nazofaringeal aspirasyon<br />
2. Orotrakeal ve nazotrakeal aspirasyon<br />
3. Trakeal aspirasyon<br />
Aspiratörlerin farklı kateterleri vardır<br />
a) Tonsil tip: Ağız ve orofarinksteki büyük partiküllerin ve hacimli<br />
sekresyonların uzaklaştırılmasında kullanılır.<br />
b) Whistle tip: Nazofarinksdeki ve sert kateterlerin kullanılamayacağı<br />
diğer durumlarda kullanılır.
Aspirasyon<br />
• Aspiratör basıncı ve kullanılacak kateterin boyutu<br />
Yenidoğanda 60-80 mmHg , sonda no: 6 Fr<br />
Çocuklarda 80-100 mmHg, sonda no: 8-10 Fr<br />
Yetişkinlerde 80-140 mmHg, sonda no: 12-18 Fr olmalıdır.<br />
• Tek seferde aspirasyon süresi erişkinlerde 15 saniyeyi, cocuklarda 10<br />
saniyeyi, bebek ve yenidoğanlarda 5 saniyeyi GEÇMEMELİDİR.
Aspirasyon<br />
Orofaringeal<br />
aspirasyonda; kullanılacak<br />
aspirasyon kateterinin<br />
uzunluğu hastanın ön kesici<br />
dişleri ile çenesinin köşesi<br />
(angulus mandibula)<br />
arasındaki vertikal mesafe<br />
esas alınır.
Aspirasyon<br />
Nazofaringeal aspirasyon; Ağızdan aspirasyonun yapılamadığı<br />
durumlarda, burun içinde aşırı sekresyon varlığında ya da ağzın<br />
açılamadığı durumlarda kullanılabilir.<br />
Bebeklerde 4- 8 cm,<br />
çocuklarda 8-12 cm,<br />
erişkinlerde 16 cm ilerletilir.<br />
Uygun kateter boyu burun ucu ile kulak tragusu (dış kulak <strong>yolu</strong> deliğinin<br />
ön tarafındaki kıkırdak çıkıntı) arasındaki mesafe ile de belirlenebilir.
Aspirasyon<br />
Trakeal (endotrakeal tüp içi) aspirasyon;<br />
• Pulmoner sekresyonların ya da yabancı maddelerin temizlenmesi<br />
amacıyla yapılır.<br />
• Trakeal aspirasyon sırasında steril teknik kullanılmalıdır.<br />
• Aspirasyon sondasının çapı, entübasyon tüpü/ trakeostomi kanülünün<br />
çapının 1/3’u kadar olmalı ve aspirasyon sondası da entübasyon<br />
tüpünden uzun olmalıdır.<br />
• İki uygulama arası 20–30 sn den daha kısa olmamalıdır.<br />
• Aspirasyon sırasında Balon–Valf-Maske hazır ve oksijen kaynağına<br />
bağlı halde bulundurulmalıdır.
Aspirasyon<br />
• İşlem sırasındaki hipoksi riski nedeniyle hasta işlemin öncesinde<br />
mümkün ise % 100 O2 ile işlem öncesi 2 dk, işlem sonrası 1 dk ventile<br />
edilmelidir.<br />
• Aspirasyon sondası, tüp içerisinde ilerletilirken aspiratör kapatılır.<br />
• Kateter ile belirlenen derinliğe inilir ve aspiratör calıştırılır.<br />
• Erişkinlerde en fazla 15 sn sürecek şekilde aspirasyon işlemi uygulanır<br />
ve kateter döndürülerek çıkarılır.
Aspirasyon<br />
Aspirasyonun Komplikasyonları;<br />
• Hipoksi<br />
• Hipoksi nedeniyle de aritmiler<br />
• Öğürme refleksini uyarılması nedeniyle kusma<br />
• Farinks ve yumuşak dokularda travmaya, kanamalara<br />
• Vagal uyarı nedeniyle bradikardi,<br />
• Laringospazm<br />
• Kafa içi basıncın artması<br />
Aspirasyon işlemi sırasında hasta monitörize edilmelidir !
• Hava <strong>yolu</strong> tıkanıklığı bilinç kaybıyla beraber dil ve yumuşak damağın<br />
geriye doğru giderek <strong>hava</strong> <strong>yolu</strong>nu tıkaması sonucu geliştiyse;
1. Baş Geri-Çene Yukarı<br />
Manevrası (Head Tilt-Chin Lift):<br />
Bu manevra sırasında<br />
<strong>hava</strong><strong>yolu</strong>nun tıkanmaması için<br />
çene altı yumuşak dokuya bası<br />
yapılmamasına özen<br />
gösterilmelidir.
2. Çene İtme Manevrası<br />
(Jaw-Thrust):<br />
• Şüpheli veya kesin baş<br />
boyun travması var ise<br />
kullanılır.<br />
• Bu manevra ile <strong>hava</strong><strong>yolu</strong><br />
açıklığı sağlanamıyorsa<br />
servikal omurga<br />
zedelenmesi ihtimali göz<br />
önünde bulundurularak<br />
baş geriye çene yukarı<br />
manevrası uygulanabilir
Baş-çene veya alt çene manevralarından sonra;<br />
1. Orofaringeal Airway<br />
2. Nazofaringeal Airway
1. Orofaringeal Airway<br />
Bilinç kaybıyla beraber geriye doğru giderek <strong>hava</strong> <strong>yolu</strong>nu kapayan dil ve<br />
yumuşak damağın yukarı kaldırılmasını sağlamak için kullanılır.<br />
Endikasyonları:<br />
• Hava<strong>yolu</strong> açıklığını ve devamlılığını koruyamayan hasta<br />
• Entübe hastanın uyanıklık esnasında tüpü ısırma riski<br />
Kontrendikasyonları:<br />
• Uyanık, yarı uyanık ve öğürme refleksi olan hasta
Orofaringeal <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> kanülü boyutları<br />
Yaş Grubu<br />
Tüp Büyüklüğü<br />
Yenidoğan 000<br />
Süt çocukları 00<br />
Oyun çocukları 0<br />
Çocuklar 1<br />
Gençler 2<br />
Yetişkin (Kadın) 3<br />
Yetişkin (Erkek) 4<br />
Yetişkin (İri) 5
Kullanılacak orofaringeal airwayin<br />
yaklaşık boyutunu seçmek için<br />
hastanın ön kesici dişleri ile<br />
çenesinin köşesi (angulus<br />
mandibula) arasındaki vertikal<br />
mesafe ölçülür.
Yetişkin orofaringeal kanül uygulama basamakları<br />
1. Eldiven giyilir<br />
2. Hastaya uygun boyutta orofaringeal kanül seçilir<br />
3. Travma hastası ise bir uygulayıcı travma hastasının baş ve boyun stabilizasyonunu sağlar<br />
4. Üst <strong>hava</strong> <strong>yolu</strong>nda kan, kusmuk, yabancı cisim varsa aspire edilir<br />
5. Uygun yöntemle (alt çene veya baş çene manevrası) <strong>hava</strong> <strong>yolu</strong>nun açılır<br />
6. Hastanın ağzı açılır<br />
7.Orofaringeal kanül dil üzerinden, konkav yüzü hastanın damağına bakacak şekilde ağız<br />
içine yerleştirilir<br />
8. Orofaringeal kanül yumuşak damağa ulaşana dek ilerletilir<br />
9. Daha sonra orofaringeal kanül 180 derece döndürülerek, konkav açıklık dile bakacak<br />
pozisyonda ileriye doğru ilerletilir<br />
Not: Çıkartılırken eğimi doğrultusunda yavaşça çekilerek çıkarılır.
2. Nazofaringeal Airway<br />
Bilinç kaybıyla beraber geriye doğru giderek <strong>hava</strong> <strong>yolu</strong>nu kapayan dil ve<br />
yumuşak damağın yukarı kaldırılmasını sağlamak için kullanılır.<br />
Endikasyonları:<br />
• Hava<strong>yolu</strong> açıklığını ve devamlılığını koruyamayan hasta<br />
• Bilinç kaybı tam olmayan ve öğürme refleksi bulunan hasta<br />
• Çene kilitlenmesi (trismus)<br />
• maksillofasiyal yaralanmalarda<br />
Kontrendikasyonları:<br />
• Aktif burun kanaması<br />
• Nazal kemik kırığı şüphesi<br />
• Kafa kaidesi kırıkları ya da şüphesi varlığı
• Nazofaringeal airwayler iç çaplarına göre milimetrik olarak<br />
boyutlandırılır. Uzunlukları çapla beraber artar.<br />
• Vakaların % 30’unda uygulamaya bağlı burun kanaması görülebilir.<br />
• Nazofaringeal airway uzunsa laringeal veya glossofaringeal refleksleri<br />
uyararak laringospazm ve kusmaya neden olabilir.<br />
• Yetişkinler için 6-7 mm çapta olan airwayler uygundur.<br />
• Çocuklarda çok tercih edilen bir uygulama değildir.
Uygun boy, burun ucu ile<br />
kulak tragusu (dış kulak<br />
<strong>yolu</strong> deliğinin ön<br />
tarafındaki kıkırdak çıkıntı)<br />
arasındaki mesafe ile<br />
belirlenir.
Nazofarengeal Kanül uygulama Basamakları<br />
1. Eldiven giyilir.<br />
2. Hastaya uygun boyutta nazofarengeal kanülün seçilir<br />
3. Kanülün yerleştirilmesi burun mukozasında hasara ve kanamaya neden olabileceğinden<br />
kanülün distal ucu kayganlaştırılır (Jel, su bazlı veya lidokainli (lokalanestezik madde)<br />
4. Bir uygulayıcı travma hastası ise baş ve boyun stabilizasyonu sağlar<br />
5. Burun ucunun nazikçe yukarı kaldırılarak burun deliklerinin görünür hale getirilir(sağ<br />
burun deliği öncelikli olarak bakılır)<br />
6. Tüpün distal ucu, doğru eğim ile burun deliğinden yavaşça sokulur.<br />
7. İlerlemezse sol burun deliği denenir.<br />
8. Nazofaringeal kanül burun deliği içinde optimal <strong>hava</strong> akımı sağlanana dek gerekirse<br />
hafifçe döndürülerek ilerletilir.<br />
9. Hava akımının varlığı kontrol edildikten sonra tespit edilir.
Nazofaringeal airway uygulama videosu<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=IWFLbiDu8Tg
BALON-VALF-MASKE (BVM)<br />
Solunumu olmayan veya yetersiz olan <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> açıklığı sağlanmış hastada<br />
ventilasyon yaptırmak için kullanılır.<br />
Endikasyonları:<br />
• Şuuru tam kapalı olan ve olmayan hastalarda solunum yetmezliği olan ve<br />
solunum desteğine ihtiyaç duyulan her durumda<br />
• Tamamen apneik hastalarda ve kardiyopulmoner resusitasyon esnasında<br />
ventilasyon için<br />
Kontrendikasyonları:<br />
• Ağız içinde yabancı içerik (kusmuk, yabancı cisim gibi ) varlığıdır. Aspirasyon<br />
tehlikesi nedeniyle bu yabancı maddeler ağız boşluğundan uzaklaştırılmadan<br />
Balon-Valf-Maske uygulaması yapılmamalıdır.<br />
• Ciddi yüz ve göz travmasında
Balon valf maske ile verilen oksijen miktarları
Uygun maske yerleşimi; Uygun boydaki<br />
maskenin alt kenarı çene çukuru<br />
hizasında ve üst ucu burun köküne<br />
gözlere bası yapmayacak şekilde olmalıdır.<br />
Maskenin ağız ve burunu tamamen içine<br />
aldığından emin olunmalıdır.
Tek kişi ile Balon-Valf-Maske<br />
uygulaması: Bu teknikte kişi,<br />
bir elin baş ve işaret parmakları<br />
ile C ve diğer parmakları ile de<br />
E şeklinde maskeyi tutar, diğer<br />
el ile balonu sıkar
İki kişi ile Balon-Valf-Maske<br />
uygulaması: Bu teknikte bir kişi<br />
her iki elinin baş ve işaret<br />
parmakları ile C ve diğer<br />
parmakları ile de E şeklinde<br />
maskeyi tutar. Diğer kişi ise<br />
balonu sıkar
İki kişi T-E kavraması tekniği (Thenar<br />
Eminence): Başparmak dışındaki iki elin<br />
parmaklarını alt çene köşelerine<br />
(angulus mandibulalara) yerleştirip<br />
çeneyi yukarı doğru kaldırdıktan sonra<br />
serbest kalan başparmaklar ile maskeyi<br />
yüze yapışık halde kavrar ve basınç<br />
uygular. Diğer kişi balonu sıkarak<br />
hastanın akciğerlerine yeterli volümün<br />
gitmesini sağlar.
• Maske uygun olarak ağıza ve buruna oturtulmaz ise; hipoventilasyon<br />
• Hava<strong>yolu</strong> açıklığını sağlayacak uygun pozisyon sağlanamaz veya aşırı<br />
basınçlı solutulursa <strong>hava</strong> mideye yönelebilir; mide içeriği<br />
aspirasyonu+hipoventilasyon.<br />
• Kardiyopulmoner <strong>resüsitasyon</strong>un yüksek kalitede yapılabilmesi için aşırı<br />
ventilasyondan kaçınılmalı, minimal göğüs kalkması sağlanmalıdır.<br />
• Hiperventilasyonun yol açtığı hipokapninin mortaliteyi arttırdığı<br />
kanıtlanmıştır<br />
• Maskelemedeki zorluklarla hangi durumlarda sıklıkla karşılaşıldığı MOANS<br />
kısaltması ile tanımlanır.
MOANS<br />
• Mask seal: Maskedeki kacak nedeniyle maskenin valfli <strong>hava</strong> yastığı<br />
bolumunun <strong>hava</strong>sının azalmış olması.<br />
• Obesity/obstruction: Obezite, <strong>hava</strong><strong>yolu</strong>nda tıkanıklık,<br />
• Age (yaş) > 55<br />
• No teeth: Ağızda diş olmaması maskenin yüze tam oturmasını ve<br />
yeterli ventilasyon yapılmasını engelleyebilir,<br />
• Stiff lungs: Akciğerlerin ve toraksın ventilasyona dirençli ve sert<br />
olduğu için yüksek basınc ile ventile edilmesi gereken durumlar<br />
(KOAH, Astım gibi).
Entübasyon kararını vermek için temelde üç soruya cevap aramak<br />
uygun olur:<br />
1. Hava<strong>yolu</strong> korunup, idame ettirilebiliyor mu?<br />
2. Ventilasyon ve oksijenizasyon yeterli mi?<br />
3. Beklenen klinik gidiş iyiye doğru mu?<br />
Bu üç sorudan herhangi birine cevap ‘HAYIR’ ise, kalıcı <strong>hava</strong><strong>yolu</strong>nun<br />
sağlanması gereklidir.
İleri <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> açma endikasyonları;<br />
• Yetersiz oksijenizasyon (ilave oksijen verilmesine rağmen düşük arteriyel PO2)<br />
• Yetersiz ventilasyon (yüksek arteriyel PCO2)<br />
• Ciddi sekresyon artışı varlığı ve alt solunum yollarına ait patolojiler (pnömoni, boğulma,<br />
organik fosfor zehirlenmesi, akciğer ödemi vb.)<br />
• Kardiyopulmoner arrest<br />
• Genel anestezi<br />
• Glasgow Koma Skalası 8 ve altında olan hastalar (travma hastalarında 10 ve altında)<br />
• Derin koma gibi <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> koruyucu refleksleri kaybolmuş hastalar<br />
• Hava yollarında yabancı cisim<br />
• Larinks ödemi ve riski<br />
• Solunum yollarını etkileyen ciddi yüz ve kafa yaralanmalarıdır.
Bu durumlarda kullanılacak ileri <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> açma yöntemleri:<br />
1. Endotrakeal Entübasyon (orotrakeal veya nazotrakeal) (Nazotrakeal<br />
entubasyon sahada rutin olarak uygulanmamaktadır)<br />
2. Supraglottik Hava<strong>yolu</strong> Araçları Uygulamaları (Alternatif <strong>hava</strong><strong>yolu</strong><br />
uygulamaları)<br />
3. İğne Krikotiroidotomi
1. Endotrakeal Entübasyon<br />
• Gastrik içeriğin aspirasyonuna engel olur<br />
• Ölü boşluğu tamamen kapattığı için %100 oksijenizasyon sağlar<br />
• Ventilasyon esnasında mideye <strong>hava</strong> dolmasını önler<br />
• Hava <strong>yolu</strong>nu ödem ve baskıdan korur
Entübasyon uygulaması için gerekli olan malzemeler:<br />
Laringoskop takımı, uygun boyutta ve +/- 0,5 numara büyüklükte<br />
yedekleri ile birlikte endotrakeal tüp, aspiratör ve aspirasyon sondası,<br />
balon-valf maske ve rezervuar, oksijen tüpü ve bağlantı kanülü, bakteri<br />
filtresi, orofaringeal airway, 10 cc lik enjektör, yönlendirici (stile), magil<br />
pens, steteskop, sabitleme bandı veya sargı bezi, yedek pil,<br />
kapnometre, uygun boyutta orofaringeal tüp (airway), balon valv<br />
maske, oksijen tüpü, makas
Laringoskopi<br />
• Laringoskop ve bleyt vasıtası ile larinksin<br />
girişinin görünür hale getirilmesine denir.<br />
• Genelde eğri bleytler kullanılır.<br />
• Bleyt dil kökü ile epiglot arasına yerleştirilerek<br />
uygun teknik ve manevra ile yukarı doğru<br />
kaldırılır.<br />
• Travma varsa veya yumuşak ve gevşek<br />
epiglottan (pediatrik hasta) şüpheleniliyorsa<br />
düz bleytler seçilmelidir.<br />
• Düz bleyt kullanılıyorsa bleyt ucu epiglot<br />
bleytin içinde kalacak şekilde dil kökünden<br />
değil epiglot üzerinden yerleştirilmelidir.
Bleytin takılması;
Laringoskop bleyti boyutları<br />
Yaş Grubu<br />
Bleyt Boyutu<br />
Yenidoğan ve prematüre boyu 0<br />
İnfant boyu 1<br />
Çocuk boyu 2<br />
Yetişkin orta boy 3<br />
Yetişkin büyük boy 4
• Laringoskop mutlaka sol<br />
elle tutulur. Bunun nedeni,<br />
bleydin sağdan<br />
entübasyona izin verecek<br />
şekilde tasarlanmış<br />
olmasıdır.<br />
• Hastanın başına uygun<br />
pozisyon verilmelidir(baş<br />
çene- alt çene)
Endotrakeal Tüpler:<br />
Endotrakeal tüplerin balonlu (cuff-kaflı) ve balonsuz (kafsız) olmak üzere iki<br />
farklı tipi vardır. Entübasyon yapılacak kişiye uygun boyutta tüp kullanılmalıdır.<br />
Erişkin entübasyonunda kaflı tüpler kullanılır.<br />
• Yetişkin kadın hastalar için 7,0-8,0 mm kaflı<br />
• Yetişkin erkek hastalar için 7,5-8,5 mm kaflı tüpler kullanılır.<br />
Entübasyon işlemi sırasında endotrakeal tüp için hesaplanan iç çaptan 0,5 mm<br />
daha büyük ve 0,5 mm daha küçük tüpler de yedek olarak hazır<br />
bulundurulmalıdır.<br />
Tüpün toplam ilerleme mesafesi yaklaşık olarak (kesici dişlerden ölçülerek)<br />
kadınlarda 20-22 cm, erkeklerde 23-26 cm dir.
Tüpün kafı<br />
poşetinden<br />
çıkarılmadan<br />
işlem öncesi<br />
mutlaka kontrol<br />
edilmelidir.
Pediatrik hastalar için endotrakeal tüp boyutları<br />
Yaş grubu<br />
Tüp büyüklüğü (iç çap-mm-)<br />
Prematüre 2,5<br />
Yenidoğan 3<br />
6 ay 3,5<br />
12 ay 4<br />
2 yaş 4,5<br />
3-4 yaş 4,5 – 5<br />
5-6 yaş 5 – 5,5<br />
7-8 yaş 5,5 – 6<br />
9-10 yaş 6 – 6,5<br />
11-12 yaş 6,5 – 7<br />
13-14 yaş 7 – 7,5<br />
Kullanılabilecek formüller<br />
4 yaş ve üzeri için<br />
Tüp çapı (mm) = 4+ yaş/4
Stile (kılavuz tel)<br />
• Stile (kılavuz), trakeal tüpün yerleştirilmesine<br />
yardımcı olan plastik kaplı, şekil verilebilen,<br />
sert bir teldir. Özellikle yumuşak tüplerde,<br />
tüpe belirli bir sertlik sağlayarak kolay<br />
ilerletilmesine yardımcı olur.<br />
• Stile, tüpün içine distal ucundan 1 cm kısa<br />
olacak şekilde yerleştirilir. Tüpün uç<br />
kısmından dışarıya taşacak olursa<br />
<strong>hava</strong>yollarında doku hasarına neden olabilir.<br />
• Stilenin dışarıda kalan proksimal ucu,<br />
kontrolü kolaylaştırmak ve doku hasarını<br />
önlemek için kıvrılır.<br />
• Stile tüp içerisinden tüpü yerinden<br />
oynatılmamasına dikkat ederek çıkarılır
Tüpün yerinin doğrulanması;<br />
• Bilateral göğüs ekspansiyonunun izlenmesi,<br />
• mideden ses gelmemesi,<br />
• akciğer alanlarının bilateral oskültasyonunda solunum seslerinin eşit<br />
ve yeterli duyulması,<br />
• tüpte ekspirasyon sırasında buğu olması<br />
• siyanozun düzelmesi<br />
• SpO2 nin yükselmesi<br />
• Kapnograf ile endtidal karbondioksit ölçümü tüpün trakeada<br />
olduğunun kesin göstergesidir.
Kapnografi<br />
• Akciğerlerdeki gaz degişiminin bir sonucu olarak<br />
expirasyonda atık ürün olarak CO 2 gazı ortaya çıkar.<br />
Expiryum sırasında bu karbondioksit gazının sayısal<br />
olarak ölçülmesine kapnometri adı verilir. Ölçüm<br />
yapan bu cihaza ise kapnometre adı verilir.<br />
• Kapnometre Endotrakeal tüp ile solunum sağlayıcı<br />
ekipman (balon-valf maske/ventilatör) arasına<br />
bağlanır. Kapnometre endotrakeal tüpe filtre<br />
takıldıktan sonra filtreye takılır.<br />
• Filte kapnometre bağlantısının buğulanmasını<br />
önleyerek yanlış ölçümün önüne geçer.
Kapnografi<br />
• Endtidal karbondioksit ölçümü hasta 6 kez<br />
solutulduktan sonra yapılmalıdır.<br />
• Expiryumda normal ETCO 2 değeri 35-45 mmHg’dır.<br />
25-30 mmHg’nın arasındaki değerler<br />
hiperventilasyonu, ETCO2 nin 45 mmHg nin üzerine<br />
çıkması ise hipoventilasyonu düşündürmelidir.<br />
• Tüpün yerleşiminin doğrulanması ve sürekli<br />
izlenmesi için, <strong>resüsitasyon</strong> kalitesinin ve spontan<br />
dolaşımın geri dönüşünün erken teşhisinde dalga<br />
formlu kapnograf uygulaması önerilmektedir.
DİKKAT!<br />
• Entübasyon girişimi 30 saniyeden uzun olmamalıdır.<br />
• Kardiyak arrest olgusunda entübasyon girişimi sırasında göğüs<br />
kompresyonlarına ara verilmemelidir (sadece vokal kordları geçerken<br />
max. 5 sn ara verilir)<br />
• Eğer uygulama başarısızsa 2dk balon valf maske ile hastanın<br />
ventilasyonu sağlanmalıdır. En fazla 3 kez entübasyon denemesi<br />
yapılmalıdır. Bu denemeler başarısız ise diğer yöntemlere<br />
(Supraglottik <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> araçları) başvurulmalıdır.<br />
• Hava<strong>yolu</strong> güvenliği sağlandıktan sonra hasta ortalama 10/dk soluk<br />
olacak şekilde ventile edilmelidir.
Entübasyon esnasında vokal kordları daha iyi görebilmek ve tok hastada<br />
aspirasyon riskini azaltmak amacıyla bazı manevralar uygulanabilir.<br />
• Sellick Manevrası (Krikoid Bası): Krikoid basısı, trakeayı arkaya doğru itmek<br />
ve özefagusu servikal vertebralara dayayarak sıkıştırmak için krikoid<br />
kartilajına dışarıdan basınç uygulama tekniğidir. Balon- Valf-Maske ile<br />
yapılan ventilasyon ve entübasyon çabası sırasında uygulanan krikoid basısı<br />
mide şişmesini (özefagus <strong>yolu</strong>yla mideye <strong>hava</strong> girişini) önleyebilir,<br />
regürjitasyon ve aspirasyon riskini azaltabilir fakat aynı zamanda solunumu<br />
da engelleyebilir. Kardiyak arrestlerde krikoid bası rutin olarak<br />
uygulanmamalıdır. Yüksek <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> basınçlarına ve <strong>hava</strong><strong>yolu</strong>nun tamamen<br />
kapanmasına neden olabilir.<br />
• BURP Manevrası: (Back, Up, Rightward, Pressure) (geri, yukarı, sağa, bası)<br />
Tiroid ve krikoid kıkırdaklara arkaya ve yukarı doğru ve sağa doğru<br />
bastırmak suretiyle uygulanır
BURP MANEVRASI
Endotrakeal entübasyon sırasında veya sonrasında görülebilecek<br />
komplikasyonlar;<br />
• Özefagus ya da sağ ana bronşun (tek taraflı) entübe edilmesi<br />
• Bronkospazm, laringospazm<br />
• Nervus vagusun stimule edilmesi ile kardiyak aritmi görülmesi<br />
• Mide içeriği veya yabancı cisim aspirasyonu<br />
• Diş, dudak, dil, farink, larinks, burun yaralanmaları<br />
• Trakeada doku nekrozu ya da stenozu<br />
• Tüp doğru sabitlenmediyse hastanın kendi kendine ekstübasyonu<br />
• Çene çıkığı
Özefagus entübasyonu bulguları;<br />
• Hastanın solutulması ile birlikte; göğüs hareketinin olmaması,<br />
solunum seslerinin duyulamaması<br />
• Solutma ile mide bölgesinde şişme olması ve fokurtu sesinin<br />
duyulması<br />
• Hastada siyanozun hızla artması
Travmalı hastada;
Endotrakeal entübasyon uygulama<br />
basamakları-1<br />
1. Hastanın başucuna geçilir<br />
2. Uygun yöntemle (baş çene manevrası) <strong>hava</strong> <strong>yolu</strong>nun açılır, Travma hastası ise diğer uygulayıcının<br />
hastanın baş ve boyun stabilizasyonunu sağlar (alt çene manevrası).<br />
3. Uygun boyutta orofarengeal kanül uygulanır, gerekirse işlem öncesinde aspirasyon uygulanır<br />
4. Entübasyon öncesi, en az 2 dk süre ile bakteri filtresi takılmış balon valv maske kullanılarak %100<br />
oksijen uygulanır<br />
5. Laringoskop sol el, baş parmak laringoskop sapına vertikal olacak şekilde yerleştirilerek tutulur<br />
6. Orofarengeal kanül çıkarılarak sağ elle hastanın ağzının açılır<br />
7. Laringoskop bıçağı hastanın ağzının sağ köşesinden ilerletilerek dil sola doğru itilir<br />
8. Laringoskop bıçağı orta hatta getirilir ve hastanın ağız boşluğu, uvula, farinks ve epiglot görülecek<br />
şekilde ilerletilir<br />
9. Laringoskop bıçağı epiglottis ile dil kökü arasındaki valleculaya yerleştirilir<br />
10. Laringoskop sol el baş parmağı doğrultusunda yukarı vektörel hat boyunca kaldırılarak orta hatta<br />
vokal kordlar görülür hale getirilir ( Üst çeneye, dişlere ve damağa zarar vermemek için dirsek ve bilek<br />
hareketlerinden kaçınılır)
Endotrakeal entübasyon uygulama<br />
basamakları-2<br />
11. Sağ el ile endotrakeal tüp hastanın ağzının sağ köşesinden ilerletilerek, endotrakeal tüp<br />
balonunun veya vokal kord işaret çizgisinin vokal kordlardan geçene dek (Tüpün ucu trakeal<br />
1/3 orta hattında olacak şekilde) ilerletilir.<br />
12. Tüpün yeri sabit tutularak laringoskop bıçağı ağızdan çıkarılır ve ışığı söndürülür<br />
13. Tüp, sol elin işaret parmağı ile damak arasına sıkıştırılıp sabitlenerek stile çıkarılır<br />
14. Bakteri filtresi takılmış balon- valf maske ile ventilasyon sağlanır (Uygulayıcılardan biri bu<br />
esnada endotrakeal tüpün kafını şişirebilir veya kontrol sonrasındada şişirilebilir, eğer kaf<br />
sonra şişirilecekse tüp elle çok iyi tutulmalı ve yerinden oynatılmamalıdır)<br />
15. Tüpün yerleşimi, inspeksiyon (göğüs hareketleri, tüpte buğulanma) , oskültasyon<br />
(bilateralmidaxiller hat ve epigastrium steteskop ile dinlenir)<br />
16.Tüpün ısırılmasını engellemek için orofaringealkanül yerleştirilir<br />
17. Tüp sabitleyici ile tespit edilir<br />
18. Endotrakeal tüpe kapnometre takılarak takibi yapılır<br />
19. Pulseoksimetre takılarak sürekli monitorizasyonu sağlanır<br />
19. Mekanik ventilatör ya da survent ile bağlantısı sağlanır veya balon valf maske ile<br />
ventilasyona devam edilir
NAZOTRAKEAL ENTÜBASYON<br />
Endotrakeal tüpün nazal yoldan trakea içine yerleştirilmesi ile sağlanan<br />
yapay <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> açıklığına nazotrakeal entübasyon adı verilir.<br />
Artrit, masseter spazmı, temperomandibular eklem dislokasyonu, fasial<br />
travma, yakın zamanda geçirilmiş ağız içi operasyon gibi bazı özel<br />
durumlarda nazal entübasyon gerekebilir.<br />
Kör uygulama olarak veya laringoskop ve Magill forseps kullanılarak<br />
direkt görüntü altında gerçekleştirilir.<br />
Bu işlemde stile (guide) kullanılmaz.
Magil pensi
Nazotrakeal entübasyonun avantajları;<br />
• Uzun zamanda daha fazla konfor yaratır.<br />
• Öğürme daha azdır.<br />
• Salivasyon daha az, yutmak daha kolaydır.<br />
• Ağız bakımı daha iyidir.<br />
Nazotrakeal entübasyonun dezavantajları;<br />
• Ağrı ve rahatsızlık oluşur.<br />
• Epistaksis, sinüzit, otit gibi nazal ve paranazal komplikasyonları sıktır.<br />
• Daha zor bir yöntemdir.<br />
• Daha küçük lümenli tüp kullanılır. Bu da sekresyonların aspirasyonunu zorlaştırır, <strong>hava</strong><strong>yolu</strong><br />
direncini ve solunum işini arttırır.<br />
• Enfeksiyon riski vardır.
Nazotrakeal entübasyon uygulama basamakları<br />
1. Epistaksisi azaltmak için topikal vazokonstrüktör anestetikler kullanılır.<br />
2. Oral entübasyon tüpünün 1-2 mm küçüğü hazırlanır.<br />
3. Tüp % 2’lik lidokainli jelle kaplanır.<br />
4. Öncelikle sağ burun deliğinden denenir.<br />
5. Direkt transoral veya translaringeal ajanlar uygulanabilir.<br />
6. Bir kişi hastanın başını stabilize eder.<br />
7. Uygulayıcı hastanın önünde ayakta durur.<br />
8. Tüpü bir eline alır, diğer elinin baş ve işaret parmaklarıyla larinksi sabitler.<br />
9. Tüp inspirasyonlarda yavaş rotasyonel hareketlerle ilerletilir.<br />
10. Tüp içinden solunum <strong>hava</strong>sı girip çıkmaya başladığında tam vokal kordlar üzerine gelinmiştir.<br />
11. Burun deliklerinden karinaya olan uzaklık erkeklerde ortalama 32 cm, bayanlarda 27-28 cm dir. Tüp buna<br />
göre yavaşça ilerletilir.<br />
12. Solunum <strong>hava</strong>sı tüpten girip çıkıyorsa ve hasta ses çıkaramıyor, konuşamıyorsa, orotrakeal entübasyondaki<br />
doğrulama yöntemleriyle kontrol edilir.<br />
Direkt görüntü altında uygulama; tüp burundan orofarinkse kadar ilerletildikten sonra, laringoskop ile vokal<br />
kordlar açığa çıkarılarak, Magill forseps yardımı ile tüpün trakea içine sokularak ilerletilmesi şeklinde<br />
gerçekleştirilir.
Midazolam<br />
• Sedasyon amaçlı premedikasyon ajanı<br />
• Hipotansif etkisi var<br />
• Status epileptikusta endikedir<br />
• Yan etkileri, solunum depresyonu, Kardiopulmoner Arrest,<br />
halüsinasyon, öfori, konfüzyon
Önerilen endotrakeal entübasyon uygulama<br />
eğitim videoları<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=fXhyV5ffVBE<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=N7l6WbWYqLc<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=4Z9iKJoeZ_Y
Zor entübasyon olasılığı yüksek olan durumlar<br />
1. Obez hasta<br />
2. Hava<strong>yolu</strong>nu da içeren travmalar (maksillofasiyal travmalar, laringeal, trakeal veya servikal<br />
travmalar gibi)<br />
3. Anatomik zorluklar (kısa-kalın boyun, küçük çene, ileri çıkık ön dişler, büyük dil, ağız<br />
açılmasında kısıtlılık, servikal vertebralarda hareket kısıtlılığı, büyük guatr)<br />
4. Yabancı cisim varlığı (kan, kusmuk gibi içerikler de laringoskop ile görüşü bozup<br />
entübasyonu güçleştirebilir)<br />
5. Konjenital anomaliler (Down sendromu gibi)<br />
6. Tümörler (larinks tümörü yada dış kompresyon yapan tümörler)<br />
7. Gebe hastalar<br />
8. Diyabetik hastalar<br />
9. Büyük guatrı olan hastalar<br />
10. Hava<strong>yolu</strong>na ait enfektif ve dejeneratif durumlar (peri tonsiller abse, epiglottit,<br />
enfeksiyoz mononükleoz, krup, yüz ve boyunda fibrozis (yanık, radyoterapi), sistemik<br />
hastalıklar (sistemik lupus eritematozis), cerrahiye bağlı deformiteler şeklinde sayılabilir.
Laringoskopik değerlendirme (Cormack ve<br />
Lehane’e göre)<br />
Direkt laringoskopik<br />
görünümdür.<br />
• I.derece- Glottisin tamamı<br />
görünüyor<br />
• II.derece- Glottis kısmen<br />
görünüyor<br />
• III.derece- Sadece epiglot<br />
görünüyor<br />
• IV.derece- Epiglot görünmüyor
• Bu değerlendirme yöntemi laringoskopi esnasında yapılır.<br />
• Eğer 3. ve 4. derecede olduğu düşünülüyorsa stile gibi entübasyona<br />
yardımcı aletlerin ya da entübasyon manevralarının kullanılması tercih<br />
edilebilir.<br />
• Aynı zamanda değerlendirme sırasında entübasyon işleminden<br />
vazgeçilip hızlıca supraglottik <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> açma araçlarının kullanılması<br />
tercih edilebilir.
MALLAMPATİ SINIFLAMASI<br />
Mallampati sınıflaması sahada kullanılması pek mümkün değil<br />
Bu sınıflama, dilin büyüklüğü ve kapladığı yeri temel alır. Dik oturan ve karşıya<br />
bakan bir hastada ağız açtırılarak yapılır.<br />
Mallampati Sınıflamasına göre III ve IV. Sınıf olduğu düşünülüyorsa stile gibi<br />
entübasyona yardımcı aletlerin ya da entübasyon manevralarının kullanılması tercih<br />
edilebilir.<br />
Sınıf I: Uvula, yumuşak damak, tonsil yatağı, ön ve arka plikalar rahatlıkla görülebilir.<br />
Sınıf II: Uvula ve yumuşak damak görülebilir.<br />
Sınıf III: Yumuşak damak ve uvula tabanı görülebilir.<br />
Sınıf IV: Uvula dil koku tarafından tamamen kapatılmış ve farinks duvarı görülemez.
MALLAMPATİ SINIFLAMASI<br />
Sınıf I Sınıf II Sınıf III Sınıf IV
• Bilinçsiz hastada <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> güvenliğini sağlamada altın standart endotrakeal<br />
entübasyondur.<br />
• Endotrakeal entübasyonun uygulanamayacağı durumlarda (uygulayıcının<br />
deneyimsizliği, hasta ile ilgili nedenler) ilk tercih olarak supraglottik<br />
<strong>hava</strong><strong>yolu</strong> araçları seçilmelidir.<br />
• Supraglottik <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> araçları ile ilgili en önemli çekinceler; gastrik<br />
regürjitasyon, aspirasyonu engelleyememesi ve yüksek basınçlarla<br />
solutmaya olanak sağlayamamasıdır.<br />
• Supraglottik <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> araclarının uygulanmasının endotrakeal tupun<br />
yerleştirilmesinden cok daha kolaydır<br />
• kardiyopulmoner <strong>resüsitasyon</strong> esnasında göğüs kompresyonlarına ara<br />
verilmeden yerleştirilebilir
2. Supraglottik Hava<strong>yolu</strong> Araçları Uygulamaları<br />
Supraglottik <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> araçları içinde en eski ve en yaygın olarak kullanılan araç<br />
Laringeal Maske’dir (LMA).<br />
Laringeal Maske: Günümüzde acil koşullarda kullanıma en uygun olanlar tek<br />
kullanımlık LMA’ler (LMA unique) ve içinden mide sondası geçirilmesine olanak<br />
sağlayan kanalı bulunan, orofaringeal ve laringeal anatomiye daha uygun olarak<br />
şekillendirilmiş olup ayrıca tek kullanımlık olan supreme laringeal maskedir.<br />
Kontrendikasyonlar:<br />
• Kontrendikasyonlar arasında giriş yapılamayacak kadar yetersiz bir ağız açıklığı<br />
olan hastalar,<br />
• akut intestinal tıkanıklık veya ileus gibi masif reflü riski altında olan ve fazla yemek<br />
yedikten kısa sure sonra yaralanmış olan hastalar,<br />
• intakt öğürme refleksiyle yanıt veren hastalar<br />
• kostik madde yutmuş olan hastalar
• Laringeal maskeler kafları tam indirildikten sonra arka yüzeyine suda<br />
erir, yağlı olmayan kaydırıcı jel sürülerek yerleştirilmeli ve sonra kaf<br />
şişirilmelidir. Maskenin ön yüzüne kesinlikle kayganlaştırıcı jel<br />
sürülmemelidir. Aksi hâlde maske açıklığı kapanır, inhale edilme ve<br />
buna bağlı olarak öksürük gibi komplikasyonlar oluşur.<br />
• Laringeal maske yerleştirilmeden önce <strong>hava</strong><strong>yolu</strong>ndaki sekresyon, kan,<br />
kusmuk varsa temizlenmeli ve yeterli oksijenizasyon sağlanmalıdır.<br />
• Laringeal maske yerleştirilirken hastanın travması yoksa başa hafif<br />
ekstansiyon (koklama) pozisyonu verilir.<br />
• Şişirme sırasında tüpte 1-2 cm kadar dışa doğru bir kayma normaldir.
• Ağız dışında kalan tüp kısmı orta hatta kalacak şekilde tespit edilir<br />
(tüpün dışarıda kalan kısmında orta hattı gösteren siyah çizgi kesici<br />
dişlere yakın ve orta hatta olmalıdır. Aksi takdirde maske açıklığı yana<br />
dönmüş ve larinks açıklığını tam kapatmıyor demektir).<br />
• LMA uygulama işlemi 30 sn içerisinde yapılmalıdır. Bu süre içerisinde<br />
LMA uygulanamazsa işlem sonlandırılmalıdır. Orofarengealkanül<br />
yerleştirilerek balon- valf maske ile ventilasyona devam edilmelidir.
LMA-klasik (solda), LMA-unique (sağda)
• LMA (Laryngeal Mask Airway) klasik, standart ve orijinal laringeal<br />
maskedir.<br />
• LMA unique, tek kullanımlık disposible tipidir.<br />
• LMA Fastrach, entübasyon laringeal maskesi olarak adlandırılır; içine<br />
8.0 mm kaflı tüp yerleştirilebilir, küçük boyları için ise 7.0 mm kaflı<br />
tüpü mevcuttur. LMA- endotrakeal tüpü, düz, silikon, kaflı, spiralli bir<br />
tüptür ve özellikle LMA fastrach için geliştirilmiştir. Fastrach içinden<br />
yerleştirildikten sonra, laringeal maske kafı indirilerek laringeal<br />
maske’nin çıkartılmasını mümkün kılacak şekilde uzun olarak<br />
üretilmiştir.
Solda içine özel tüpü yerleştirilmiş LMA-fastrach,<br />
(ortada) LMA-proseal, (sağda) LMA-supreme
• LMA Proseal, hastalarda gastrik tüp yerleştirilmesine imkan veren bir<br />
drenaj lümenine sahiptir.<br />
• LMA Supreme, LMA fastrach ile LMA-proseal arasında bir modeldir,<br />
tek kullanımlıktır, mide sondası geçirilebilecek bir kanalı vardır, eğimli<br />
olması daha kolay yerleştirilebilmesini sağlar<br />
• LMA Flexible, telle desteklenmiş, fleksibl <strong>hava</strong><strong>yolu</strong>dur; çok kullanımlık<br />
ve tek kullanımlık tipleri üretilmektedir.
LMA 5: 40 ml <strong>hava</strong>, LMA 4: 30 ml <strong>hava</strong>, LMA 3: 20 ml <strong>hava</strong><br />
• LMA BOYUTLARI, LMA NO, VÜCUT AĞIRLIĞI, KAF HACMİ<br />
1 - Yenidoğan veya bebek 5 kg- 4 ml<br />
1,5- Bebek 5–10 kg -7 ml<br />
2 - Bebek veya çocuk 10–20 kg - 10 ml<br />
2,5 - Çocuk 20–30 kg - 14 ml<br />
3 - Çocuk 30–50 kg - 20 ml<br />
4 - Yetişkin 50–70 kg- 30 ml<br />
5 - Yetişkin 70–100 kg- 40 ml<br />
6 - Yetişkin > 100 kg- 50 ml
Solda LMA-flexible, Sağda Görerek<br />
Yerleştirmeyi Sağlayan LMA-Ctrach
• LMA Ctrach, entübasyon sırasında ventilasyonu sağlar; ucuna<br />
yerleştirilmiş fiberoptik ve proksimaldeki ekran sayesinde larinks ve<br />
vokal kordları görerek tüpün ilerletilmesine imkan verir. LMA Fastrach<br />
gibi, LMA Ctrach da gerekli görüldüğünde trakeal entübasyona imkan<br />
verir. Çok farklı çeşitleri vardır.
• Laringeal Tüp: Laringeal tüp veya king<br />
laringeal tüp, tek lümenli, düşük ve yüksek<br />
basınçlı iki kafı (faringeal ve özefageal) olan<br />
ve basınç kontrolü için tek bir balona sahip<br />
silikon bir tüptür. Proksimal kaf<br />
hipofarinkste, distal kaf ise üst özefagustadır.<br />
Kaflar arasında, yanda, ventilasyona olanak<br />
sağlayan üç adet çıkış deliği bulunur. Bazı<br />
tiplerinde gastrik tüpün yerleştirilmesine izin<br />
veren ikinci bir özefagial lümen mevcuttur.
Özofageal-Trakeal Kombitüp
• https://www.youtube.com/watch?v=LQDDA3Qhoiw
I-GEL
I-Gel: Laringeal ve faringeal anatomik yapılara bası yapmayacak şekilde<br />
oturmak üzere tasarlanmış kafsız bir gereçtir. Jel benzeri yapısı<br />
nedeniyle vücut ısısında anatomiye daha uyumlu hale gelerek larinksin<br />
üstüne tam oturmaktadır. Kafı olmadığı için, acil durumlarda kafın<br />
şişirilmesi için zaman kaybedilmemektedir. Midenin aspirasyonunu<br />
sağlayan ek bir lümene sahiptir. İçinden 6, 7 ve 8 mm entübasyon<br />
tüpünün geçirilmesine izin veren 3, 4 ve 5 numarası üretilmektedir.<br />
I-Gel yerleştirmenin kolaylığı ve uygun basınç kaçağı, trakeal<br />
entübasyonda tecrübesiz olanlar için <strong>resüsitasyon</strong> sırasında<br />
kullanılmasını cazip hale getirmiştir.
Entübasyon aşamasında yaşanan zorluklar gibi supraglottik <strong>hava</strong><strong>yolu</strong><br />
araçlarının uygulanması sırasında da sıkıntılar yaşanabilir.<br />
Bu faktörler RODS kısaltması ile tanımlanmaktadır.<br />
• RODS<br />
R (restricted mouth opening ): Ağız açıklığında kısıtlılık<br />
O (obstruksiyon): Üst <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> obstruksiyonu<br />
D (distorted): Biçimsiz <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> (anjioödem, boyunda deformite gibi)<br />
S (stiff lungs): Ventilasyona dirençli akciğerler ve toraks<br />
Bu durumlarda kurtarıcı <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> uygulamaları da yeterli olmayabilir ve<br />
cerrahi yöntemlere başvurmak gerekebilir.
• https://www.youtube.com/watch?v=Xu8ZZoDhzgA<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=pcuqj4ujziI<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=mhAz8B7eSEw<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=f0xL5Dadw5g<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=Fj4ZyCN8qfM<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=ao-Sb_OulE8<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=5CYqmvFIAzg<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=hooRZxO6NKk
3.Krikotirotomi<br />
Şiddetli yüz travmalı, ödem veya yabancı cisme bağlı larinks tıkanması<br />
olan hastalarda hastanın Balon- Valf-Maske ile ventile edilmesi veya<br />
endotrakeal tüp ya da başka bir <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> aracının uygulanması mümkün<br />
olmayabilir.<br />
Bu durumlarda krikotirotomi hayat kurtarıcı olabilir.
Trakeostomi, fazla zaman aldığı, tehlikeli ve oldukça fazla cerrahi beceri<br />
ve ekipman gerektirdiği için acil durumlarda kontrendikedir.<br />
Krikotirotomi, cilt üzerinden krikotiroid membranı geçerek yapılan,<br />
hastaya acil <strong>hava</strong><strong>yolu</strong> sağlayan bir girişimdir.<br />
İğne krikotirotomi, kateter yardımı ile yapılır.<br />
Cerrahi krikotirotomi ise krikotiroid membran üzerinden yapılan<br />
insizyon sonrası endotrakeal tüpün yerleştirilmesi olarak tanımlanır.
DİKKAT!<br />
• İğne krikotirotomi geçici bir uygulamadır, sadece kısa süreli<br />
oksijenasyon sağlar.<br />
• Geniş lümenli kıvrılmayan bir kanül, yüksek basınçlı bir oksijen kaynağı<br />
gerektirir.<br />
• Barotravma riski taşır ve göğüs travmalı hastalarda özellikle etkisizdir.<br />
• Kanülün kıvrılması ile başarısız olma riski vardır ve hasta naklinde<br />
kullanım için uygun değildir. En kısa sürede güvenli bir alternatif<br />
<strong>hava</strong><strong>yolu</strong> sağlanmalıdır.<br />
• Uygun boyut kateter: Yenidoğan ve çocukta 16-18 numara, yetişkin ve<br />
adelösan 12-14 numara
• https://www.youtube.com/watch?v=la8u7XaXav4<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=Y7y7cj9sdI8<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=vF7s9-Xl60I<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=fNRDWN2OdpY<br />
• https://www.youtube.com/watch?v=NmHxhpMfD4c
Change language