Schule in Deutschland verstehen (türkische Sprachfassung)

Beratung Qualifizierung Migration 

Almanya Okul Sistemini 

Tanıyalım 

Anne ve babalar için 

temel bilgiler 

E-Kitap olarak 

da vardır! 

Elisabeth Wazinski iş birliğinde Dr. Alexei Medvedev 

Projeler Avrupa Sosyal Fonu ESF ve Hamburg Eyaleti tarafından finanse edilmektedir. 

Die Projekte werden aus dem Europäischen Sozialfonds ESF und von der Freien und Hansestadt Hamburg finanziert.

… 2 …

Önsöz 

Sevgili anne ve babalar, 

Meslek Geliştirme ve İstihdam Koordinasyon Merkezi Derneği (KWB Koordinierungsstelle 

Weiterbildung und Beschäftigung e. V.) yıllardan beri anne ve babalara – öncelikle göçmen 

kökenli anne babalara – okulla ilgili çeşitli konularda danışmanlık hizmeti vermektedir. 

Danışmanlık öncelikle Hamburg ESF projeleri olan Ebeveynler Katılımı (“Eltern vor Ort“) 

ve “Danışmanlık Kalifikasyon Göçmenlik“ (“BQM Beratung Qualifizierung Migration“) 

kapsamında gerçekleşmişti. Bu deneyimler sonucu 2013 yılında, karmaşık Almanya okul 

sistemini kolay anlaşılır bir kitapta anlatma fikri oluştu. 

Bu fikir Hamburg dışında da güçlü bir biçimde kabul ve destek gördü. “Eltern vor Ort“ Deloitte 

Vakfı’nın “Hidden Movers Awards“ ödül programınının bir parçası olan, Kutscheit Vakfı Dilsel 

Destek Özel Ödülü’ne (Sonderpreis “Sprachförderung“) layık görüldü. Ödül olarak aldığımız 

para ile elinizdeki “Almanya Okul Sistemini Tanıyalım“ kitabımızın ilk baskısını gerçekleştirdik. 

Ayrıca, yeni projemiz “Okul Rehberleri – Güçlü Okullar İçin El Ele“ (“Schulmentoren – Hand 

in Hand für starke Schulen“); proje (start 01.04.2014) kapsamında kitabın İngilizce, Arapça ve 

Rusçası yayımlandı. Bütün yayınlar www.kwb.de adresinden E-kitap olarak ücretsiz indirilebilir. 

Elinizde gördüğünüz gibi şimdi Türkçesi de yayımlandı. 

Kitabın konusu nedir? 

Aşağıdaki soruları mutlaka duydunuz, biliyorsunuz. 

Okul öncesinde ve okula devam ettiği sürece çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirisiniz? 

Çocuğunuzun meslek seçiminde rolünüz nedir? 

Okulla ilgili konularda haklarınız ve sorumluluklarınız nelerdir? 

Okuldan sonra ne olacak? 

Çocuğunuzun okulda başarılı olması ve daha sonra sevdiği bir mesleği bulması için yapmanız 

gerekenler çoğu zaman basit şeylerdir. Örneğin, düzenli olarak ev ödevlerini denetlemek, veli 

toplantılarına katılmak, derslerinde yardımcı olacak kişileri bulmak. Elinizdeki kitap okulla nasıl 

iş birliği yapacağınız konusunda birçok yol gösteriyor. 

Kitabınız kolay okunur bir biçimde yazıldı. 20 kısa bölümden oluşuyor ve her bölüm bir 

konuya ilişkin 5 soruya cevap veren bilgiler içeriyor. Ayrıca somut önerilerin yanı sıra, her 

bölümün sonunda faydalı gördüğümüz ek başvuru kaynakları bulacaksınız. 

İyi okumalar dileriz! 

Dr. Alexei Medvedev ve Elisabeth Wazinski 

Hamburg, Eylül 2017 

… 3 …

Yazarlar hakkında 

Dr. Alexei Medvedev 

Dr. Alexei Medvedev 2007 yılından beri KWB e. V. derneğinde uzman 

olarak görev yapıyor. Uzmanlık alanı, okuldan meslek hayatına geçişte 

kültürlerarası ebeveyn çalışmaları. Anne babalara yönelik kültürlerarası 

işbirliği ve okul geliştirme projeleri yönetiyor. Dr. Medvedev, yayınlanmış 

birçok eserinin yanı sıra, yurtiçi ve yurtdışında entegrasyon, öğrenim ve 

aile ile ilgili birçok konferansa sunumlarıyla katıldı. Perm, Münster ve 

Zagreb üniversitelerinde Alman dili ve edebiyatı ve turizm ve eğitim 

yönetimi okuyan Dr. Medvedev edebiyat bilimleri konulu doktorasını 

Nizhny Novgorod (Rusya) üniversitesinde yapmıştı. 

Elisabeth Wazinski 

Elisabeth Wazinski 2008 yılından beri KWB e. V. derneğinde uzman olarak 

görev yapıyor. Uzmanlık alanı, kültürlerarası istihdam süreçleri, kültürlerarası 

ebeveyn çalışmaları ve göçmen kökenli gençlerin meslek eğitimi kurumlarına 

yerleştirilmeleri. Çalışmalarını interkültürel hassasiyet kazanıma 

yoğunlaştırmış ve anti Bias (dışlanmaya karşı eğitim çalışmaları) prensiplerine 

göre yürütmektedir. Ayrıca, 2007 yılından beri terapist ve koç olarak bireyler 

ve timlerle çalışmaktadır. 2015 yılından beri KWB e. V.’de “Kadın ve 

Karier“ bölüm başkanıdır. 

… 4 …

İçindekiler 

Önsöz .......................................................................3 

Yazarlar hakkında .............................................................4 

1 Zorunlu eğitim: Almanya’da BÜTÜN çocuklar okula gitmek zorundadır. ...........6 

2 Okul öncesinde ve okul süresince BÜTÜN anne babalar çocuklarına 

yardımcı olabilir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 

3 İyi bir okul bulmak yetmez. Çocukların öğrenimi, anne babanın da işidir.. .........14 

4 Uzmanlar bile okul sistemimizi her zaman açıklayamıyor. .......................18 

5 Engelli ve engelsiz çocuklar birlikte öğrenim görebilir. ..........................22 

6 Çocuğun konuştuğu her dil bir hazinedir.. ....................................26 

7 Susmakla azarlamak arasında bir orta yol vardır: 

örneğin çocuğunuzun öğretmeleriyle görüşüp konuşabilirsiniz. ..................30 

8 Anne babalar sadece pasta, börek satıcısı olmamalıdır. .........................34 

9 Anne babaların birçok hakları vardır. .........................................38 

10 Anne babaların yükümlülükleri de vardır. .....................................42 

11 Karneler ve notlar trafik lambasına benzer: 

İşareti doğru okuyup ciddiye almak gerekir. ...................................46 

12 Önemli olan, sadece notlar değildir. ..........................................50 

13 Meslek eğitimi mi, yüksek öğrenim mi, yoksa ikili yüksek öğrenim mi? 

Hepsi de iyi! Bırakın, çocuk kendisi karar versin. ...............................54 

14 Made in Germany: İkili meslek eğitimimize bütün dünya gıpta ediyor. ............58 

15 Benim çocuğum üniversitede okuyacak! ......................................62 

16 Okuldan sonrası için anne ve babaların zannettiğinden daha çok olanak var. ......66 

17 Her çocuğun güçlü ve zayıf tarafları vardır. . ..................................70 

18 Anne ve babanın yerini dünyada kimse tutamaz. 

Meslek seçiminde de bu böyledir. ...........................................74 

19 BÜTÜN anne ve babalar başvuruda çocuklarına yardımcı olabilirler. .............78 

20 Günümüzde başvuru süreci sahne için yetenek seçimine benzer! ................82 

Künye. ......................................................................87 

… 5 …

Zorunlu eğitim: Almanya’da BÜTÜN 

çocuklar okula gitmek zorundadır. 

1.1 

Almanya’da okul eğitimi zorunluğu, başka ülkelerde 

sadece eğitim zorunluğu vardır. 

Eğitim zorunluğu (Buna ders zorunluğu da denir) birçok ülke için geçerlidir. 

Buna göre bütün çocuklar eğitim (ders) görmek zorundadır. Çocuğun 

okulda mı yoksa evde mi ders göreceğine aile karar verir. Örneğin 

Avusturya’da durum böyledir. Ailelerin çoğu çocuğun okula gitmesine karar 

verir. 

Almanya’da ise okul zorunluğu vardır; her çocuk okula gitmek 

zorundadır. Zorunlu eğitim süresi, eyaletlere göre 12 

veya 13 yıldır. 

Öğrencilerin birçoğu 9. veya 10. sınıfta diploma alır, ama 

okul zorunluğuna tabi olmaktan çıkmazlar, yani okula 

devam etmek zorundadırlar. Çıraklık döneminde meslek 

okuluna giderler. Diğer öğrenciler ise 12 veya 13 yıl öğrenim 

sonunda “Abitur“ veya “Fachabitur“ diploması alırlar 

Evde öğrenim (Buna evde ders veya Homeschooling de 

denir) Almanya’da çok istisnai durumlarda mümkündür. 

Örneğin engeli veya hastalığı nedeniyle okula gidemeyecek, 

evde kalmak zorunda olan çocuklar için bu yola 

başvurulabilir. 

… 6 …

1.2 

Almanya’da bütün çocuklar okula başlamadan önce 

muayene edilir. 

Okula başlamadan önce çocuğunuzla ve sizinle önemli iki görüşme yapılır: 

dil yetenek testi ve okul öncesi sağlık kontrolü (Buna okula kayıt sağlık 

kontrolü de denir). Bu önemli görüşmeler için size mektupla haber verilir. 

Dil yetenek testi 

Çocuğunuzun okuldaki başarısı ne derece Almanca bildiğine bağlıdır. Bu 

nedenle bir test yapılır. Bu teste dil yetenek testi denir. Test hemen hemen 

bütün eyaletlerde çocuğunuz okula başlamadan yaklaşık bir, iki yıl önce 

yapılır. Çocuğunuzun Almanca desteğine ihtiyacı olması halinde anaokulunda 

(Kita, Kindertagesstätte) veya anasınıfında (Vorschule) dili geliştirme 

tedbirleri alınır (“Sprachfördermaßnahmen“). 

Okul öncesi sağlık kontrolü 

Okula başlamadan önce her çocuk bir çocuk doktoru tarafından 

muayene edilir. Bu muayene eyaletlere göre ya sağlık dairesi ya da 

anaokulu (Kita) veya çocuğun gideceği okul tarafından yapılır. 

Bu muayenede çocuğun yaşına göre normal gelişip gelişmediği, okulu 

başarıp başaramayacağı saptanmaya çalışılır. Sağlık muayenesinde 

çocuğunuzun yanında olmanızda büyük yarar vardır; doktorun soruları 

olabileceği gibi, sonucu da doğrudan doğruya öğrenerek kendisiyle görüşebilirsiniz. 

Çocuğunuzun herhangi bir yönden yardıma ihtiyacının olması durumunda söz 

konusu olabilecek özel destek imkânlarını doktor size anlatır. 

1.3 

Kural: 6 yaşını dolduran çocuklar okula başlar. 

Pasaport ve oturum durumu ne olursa olsun, Almanya’da her çocuk okula 

gitmek zorundadır. Şu kuralı aklınızdan çıkarmayın: Eğer çocuk ders yılı 

başlamadan önce 6 yaşını doldurmuşsa okula başlamak 

zorundadır. 

Ama öyle sınır durumlar da vardır ki, çocuğun okula başlayıp 

başlamayacağına aile karar verir. Böyle bir durumda çocuk ya 

bir yıl önce (5 yaşında) ya da bir yıl sonra (7 yaşında) okula 

başlar. Bu sınır durumlar çocuğun doğum tarihi ve gelişme 

düzeyiyle ilgilidir. 

… 7 …

1.4 

Yakınınızda çocuğunuzun kaydolacağı bir ilkokul 

mutlaka vardır. 

Almanya’da hiçbir çocuk okulsuz kalamaz. Bu nedenle çocuğu okul çağına 

giren bütün ailelerle ilişkiye geçilir. Yakınınızda, kaldığınız sokak veya caddede 

yaşayan çocukların devam edeceği bir ilkokul mutlaka vardır. 

Çocuğunuzun kaydı o okula yapılır. 

Bu okul herhangi bir nedenle hoşunuza gitmeyebilir. Bu 

durumda çocuğunuz için başka bir okul seçebilirsiniz. Ancak 

bu bazen zor olabilir. Seçtiğiniz okul, çocuğunuzu ancak, o 

okulda yer olması halinde kabul edecektir. 

1.5 

Almanya’da okullar parasızdır, ama bunun 

istisnaları da vardır. 

Resmi okullar (devlet okulları) ve devlet tarafından tanınmış özel kuruluş 

okulları vardır, örneğin Waldorfschulen (Bunlara Rudolf-Steiner-Schulen de 

denir), Montessori-Schulen, kiliselere ait okullar ve özel okullar. 

Resmi okullar parasızdır. Genellikle birçok ders araç ve gereci, örneğin ders 

kitapları, okul tarafından karşılanır. Ama çocuğunuz için sizin satın almanız 

gereken şeyler de vardır (örneğin kalem, defter, dosya, boyalar, bazı kitaplar, 

tükenmez kalem, cetvel, silgi, gönye, hesap makinesi, spor kıyafeti, spor 

ayakkabısı). 

Özel kuruluşların okulları paralıdır. Okul parasının miktarını 

bu okullar kendileri belirler. Okul seçiminde veliler uzun yıllar 

okul parası ödemek zorunda olduklarını düşünerek karar 

vermelidir. 

… 8 …

Neler yapabilirsiniz? 

1. Dil yetenek testinin ve sağlık kontrolünün sonuçlarını dikkate almanız 

gerekir. Çocuğunuza okul öncesinde desteğe ihtiyacı varsa destek ve 

geliştirme programlarından mutlaka yararlanın. 

2. Çocuğunuzun hangi okula gideceğine erkenden karar verin ve kaydını 

zamanında yaptırın. Kayıtların ne zaman yapılacağını ve hangi evrak 

veya belgeleri getirmeniz gerektiğini okul size söyleyecektir. Kayıt için 

genellikle, sizin ve çocuğun pasaportu veya kimliği (nüfus cüzdanı) ve 

çocuğun doğum belgesi gereklidir. 

3. Çocuğunuzu öngörülen okuldan başka bir okula kaydettirmek istiyorsanız 

erken aşamada iyi düşünüp şu soruları yanıtlamanız gerekir: 

Çocuğun öngörülen okula kaydı için nedenler ve karşı nedenler neler? 

Çocuğum için hangi okul daha iyidir ve niçin? Çocuğum o okula her gün 

nasıl gidecek? Okul yolu güvenli mi? 

4. Okullarda düzenlenen “açık kapı“ günlerinde (“Tag der offenen Tür“) 

birkaç okulu ziyaret edin, okulları tanıyın. Erkenden aktif olun, o okulda 

yer olup olmadığını araştırın. Okullar genel olarak kayıt günlerini yerel 

gazetelerde duyurur. 

Daha fazla bilgi için … 

… Okul ve eğitim: 

Arbeitskreis Neue Erziehung e. V. (ANE) 

velileri bilgilendirmek için birçok dilde malzeme 

yayınlamış bulunuyor. 

Bu malzemeyi internette www.ane.de 

adresinden indirebilirsiniz. 

Arama için anahtar kelimeler: Elternmedien > 

Elternbriefe 

… 9 …

Okul öncesinde ve okul süresince 

BÜTÜN anne babalar çocuklarına 

yardımcı olabilir. 

2.1 

Çocuğunuzun gelişmesinde doğumdan sonraki 

ilk yıllar çok önemlidir. 

Bilimsel araştırmalara göre çocuklar doğumdan sonraki ilk yıllarda, çok 

yoğun bir biçimde olmak üzere, gelecekteki bütün hayatlarında yararlanacakları 

şeyleri öğrenirler. Çocuk okul öncesinde ne kadar iyi gelişirse okulda 

derslerini o kadar kolay öğrenir. Okul öncesinde çocuklar çok şey anlatır, 

şekillerle oynar, sayı sayar, resim ve el işi yapar, koşar, tırmanır, hoplayıp 

zıplar ve benzeri şeyler yaparlar. Bu sırada çok önemli şeyler öğrenirler. 

2.2 

Çocuğun gelişmesinde anaokulu (Kita, Kindertagesstätte) 

size yardımcı olabilir 

Almanya’da çocukların kreşe ve daha sonra anaokuluna gitmesi isteğe 

bağlıdır. Çocuğunuzun kreşe/anaokuluna gidip gitmeyeceğine siz karar 

verirsiniz. 2013 yılı ağustos ayından beri bir yaşını dolduran her çocuğun 

Almanya’da kreşte/anaokulunda yer hakkı vardır. 

Çocuğun sosyal gelişiminde anaokuluna gitmesi önemli rol oynar. Evde 

çocukla Almanca konuşulmuyorsa anaokuluna gitmesi özellikle önemlidir. 

Çocuk orada çabuk Almanca öğreneceğinden okula başladığında Almanca 

sorunu daha az olacaktır. 

… 10 …

2.3 

Anne baba ve çocuğun okuldaki 

başarısı birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. 

Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 

yaptığı bilimsel araştırmada öğrencilerin başarısına anne 

babanın yüzde 50’den fazla katkısının olduğunu saptamış 

bulunuyor. Çocuğun öğrenimde ilerlemesinde anne 

babanın etki ve katkısı öğretmenlerden ve okuldaki 

derslerden daha fazladır. Bu etki olumlu olabileceği gibi 

olumsuz da olabilir. 

Okulu ciddiye alır ve çocuğunuza yardımcı olursanız o 

da derslerinde daha başarılı olacaktır. Ama okulu ciddiye 

almaz ve çocuğunuza yardımcı olmazsanız o da büyük 

bir olasılıkla daha az başarılı olacaktır. Başka bir deyişle, 

çocuğunuzun okulda başarılı olup olmaması okul ve 

öğretmenden çok sizin tutumunuza bağlıdır. 

2.4 

Okula başlamadan bir yıl önce: Çocuk anaokulunda 

mı kalsın, yoksa anasınıfına mı gitsin? 

Okula başlamadan bir yıl önce, yani beş yaşındayken, çocuğu anasınıfına 

kaydettirme olanağınız vardır. Anasınıfları farklı farklı düzenlenmiştir. 

Bunların birçoğu anaokulunun bir parçasıdır. Bazı anasınıflarıysa 

ilkokullarda faaliyet gösterir. Anasınıfları Almanya’da 

zorunlu değil, isteğe bağlıdır. 

Çocukların anasınıfına gitmesini gerektiren nedenler: 

Çocuğunuz henüz tam okula başlayacak durumda değildir, biraz 

daha desteğe ve yardıma ihtiyacı vardır. Veya çocuğunuz yaşına göre 

ileridir, daha çok ve daha çabuk öğrenme arzusuna sahiptir. Veya 

anaokulundan okula daha yumuşak geçiş ihtiyacı duymaktadır. 

Çocukların anaokuluna gitmemesini gerektiren nedenler: 

Bazı çocukların bir yıl daha oynaması, kesin kuralları olan okula gitmeden 

gelişmesi kendileri için daha iyi olabilir. 

Öyle veya böyle, çocuğunuzun anasınıfına gidip gitmemesi, kişisel bir 

karardır. Bu kararı vermeden önce anaokulundaki ve anasınıfındaki görevlilerle 

görüşmeniz yararlı olacaktır. 

… 11 …

2.5 

Mali sıkıntı varsa yardım alınabilir. Eğitim Paketi 

(Bildungs paket) ve diğer yardımlar söz konusudur. 

Devletten yardım alan aileler (İşsizlik Parası II, Sosyal Para, Sosyal Yardım, 

Çocuk Katkısı, Kira Yardımı) Eğitim Paketi (Bildungspaket) için başvuruda 

bulunabilirler. 

Çocuğunuzun kültür ve spor faaliyetlerine katılabilmesi, ders desteği alması, 

günlük ve daha uzun sınıf gezilerine katılabilmesi için Bildungspaket çerçevesinde 

ayrıca para verilir. Anaokulunda ve okulda öğle yemeği, ders araç 

ve gereçleri, otobüs ve tren gidiş gelişleri için de Bildungspaket 

kapsamında para alınabilir. 

Bazı durumlarda, örneğin sınıf gezilerinde, okul derneği 

(Schulverein) mali katkıda bulunabilir. Bu konuda gerekli 

bilgiler doğruca okuldan, örneğin sınıf öğretmeninden 

edinilebilir. 


Çocuk okula başlamadan önce: 

1. Çocuğunuzun okula başlamadan önce başka çocuklarla ilişki içinde 

olmasına ve Almanca öğrenmesine özen gösterin. 

2. Gerekli her şeyi okul başlamadan önce alın. Çocuğunuzun ilk aşamada 

nelere ihtiyacı olduğunu okul size söyleyecektir. Gerekiyorsa Bildungspaket 

başvurusunda bulunun. 

3. Okula birkaç defa çocuğunuzla beraber gidip gelin. Kritik noktalarda 

(garaj çıkışları, kavşaklar, lambalar, bisiklet yolları, yaya geçişleri) nasıl 

davranılacağını birlikte uygulayın. 

Çocuğunuz okula devam ettiği sürece: 

1. Çocuğunuzun her gün okula zamanında gitmesine, teneffüslerde yiyeceği 

bir şeylerin bulunmasına ve uykusunu almış olmasına özen gösterin. 

İlk zamanlarda çocuğunuzu siz okula götürün ve dersi bittikten sonra 

okuldan alın. Tabii, bu okul yolunun uzunluğuna ve güçlüklerine bağlı 

olacaktır. 

… 12 …

2. Okulun (okul bürosunun veya sekreterliğin) telefon numarasını her 

zaman yanınızda bulundurun. Önemli bir nedenle (örneğin hastalık) 

çocuğunuz okula gidemeyecek olursa mümkün olduğunca erkenden 

okula telefon edip haber verin. 

3. Çocuğunuzun okuldaki başarı ve sorunlarını kendisiyle düzenli olarak 

konuşun. 

4. Çocuğunuza ev ödevi olup olmadığını sorun. Ödevlerini zamanında 

yapmasına özen gösterin. Çocuğunuz ödevlerini yaparken sürekli 

zorlanıyorsa derslerine kimin yardım edebileceğini araştırın. 

5. Çocuğunuz bir ödevi yapmada zorlandığında ona cesaret verin. Zorlukları 

yendiğinde veya zorlandığı bir ödevi yaptığında övmeyi ihmal 

etmeyin. 


… Okul sürecine eşlik etme konusu: 

İnternette, www.eltern-bildung.net sayfasında 

ücretsiz olarak, “Okul Sürecini Beraber Yaşayın“ 

başlıklı, anne babalara yönelik bilgilendirme klasörüne 

(Elterninformationsordner) ulaşabilirsiniz. Almanca, 

Arapça, Kürtçe ve Türkçe olarak düzenlenen bu 

sayfalarda çocuğunuza anaokulundan itibaren okul 

sürecinde nasıl yardımcı olabileceğinize ilişkin bilgiler 

bulacaksınız. Burada çocuğunuzla birlikte çalışmalarınızda 

size yardımcı olacak alıştırmalar, tavsiyeler 

ve öneriler vardır; onlardan yararlanabilirsiniz. 

… Okul yolu güvenliği konusu: 

Aşağı Saksonya (Niedersachsen) 

eyaleti Kültür Bakanlığının 

www.mk.niedersachsen.de sayfasında 

Almanca, Arapça, Lehçe, Rusça ve 

Türkçe olarak bilgiler bulacaksınız. 

Anahtar kelimeler: Schule > Schüle rin nen und 

Schüler/Eltern > Mobilität > Schulanfangs aktion 

… Eğitim Paketi (Bildungspaket): 

www.bildungspaket.bmas.de internet sayfasında 

Eğitim Paketi ve başvuru hakkında geniş kapsamlı 

bilgiler bulabilirsiniz. 

… 13 …

İyi bir okul bulmak yetmez. Çocukların 

öğrenimi, anne babanın da işidir. 

3.1 

Araştırmalara göre birçok anne baba 

çocuklarına yeteri kadar zaman ayırmıyor. 

Bilhassa doğumdan sonraki ilk yıllarda çocukların gelişmesinde anne baba 

çok önemlidir. Oysa, araştırmalarda saptandığına göre anne ve babalar 

ortalama olarak çocuklarına az zaman ayırmaktadırlar. Burada zaman 

ayırmaktan kastedilen birlikte televizyon izlemek veya yemek yemek değil, 

çocuklarla oynamak ve konuşmaktır. 

UNICEF’in 2007 yılında yaptığı bir araştırmada her 3 gençten biri anne baba 

ile daha fazla zamana ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir. 12 ile 16 yaş arasındaki 

çocukların anneleri çocuklarına dersleri için günde sadece 4 dakika zaman 

ayırmaktadır. Babaların ayırdığı zaman ise sadece 2 dakikadır. 1) 

3.2 

Ödevleri siz değil, çocuk kendi yapar! 

Eksiksiz Almanca bilmeniz veya matematikte çok iyi olmanız 

gerekmez. Ama çocuğun ödevini yapmasına özen göstermeniz 

gerekir. Çocuğa ödevinin olup olmadığını sormanız ve çocuk ödev yaparken 

yanında bulunmanız çok önemlidir. Çocuk ödevlerinde sürekli olarak 

zorlanıyorsa ek ders alma imkânlarını araştırın. 

3.3 

Bazı ülkelerde çocuğun öğrenimi sadece okulun 

sorumluluğundadır. Almanya’da ise bu sorumluluğu 

çocuklar, anne babalar ve öğretmenler paylaşıyor 

Bazı ülkelerde veliler çocuğun eğitim ve öğretimini sadece okula bırakırlar. 

Hindistan ve Çin gibi bazı Asya ülkelerinde öğretmenlere çok büyük değer 

verilir, saygı gösterilir. Örnek alınan, hürmet gören kişiler olarak okulla ilgili 

konularda kararı sadece onlar verir. 

Almanya’da ise okul sürecinin başarılı olmasında her üç taraf da 

sorumluluk taşır: öğretmenler, öğrenciler ve anne babalar! 

1) 

Adolf Timm: Die Gesetze des Schulerfolgs. Das Fortbildungsbuch für Eltern. Seelze-Velber, 2009. Krş. s. 21. 

… 14 …

3.4 

Çocuğun okulu ile düzenli temas içinde 

olmanız çok büyük önem taşır. 

Okul sizden teması sürdürmenizi bekler. Anne baba olarak çocuğunuzun 

okul eğitiminde öğretmenlere yardımcı olmanız istenir. İlgi gösterirseniz 

çocuğunuzun okulda işi daha kolay olacaktır. Az Almanca biliyor olsanız da 

öğretmenlerle temas içinde olabilirsiniz. 

Veli toplantısı (Elternabend) özellikle önemlidir. Anne babalar düzenli olarak 

veli toplantılarına katılır, okulda kendi çocuğunun başarısı üzerine konuşursa 

çocuk daha iyi notlar alacaktır. Bilimsel araştırmalar bunu gösteriyor. 

Önemli uyarı: Aileniz Almanya’da henüz yeni ise: çocuklar yabancı dili 

büyüklerden daha çabuk öğrenirler. Bu nedenle anne babalar zaman zaman 

okula veya başka resmi dairelerde görüşmelere çocuklarını tercüman olarak 

götürürler. Çocuğun tercümanlık yapmaması için birçok sebep vardır: 

tercümanlık çok zor ve yorucu bir iştir. Çocuğunuz tercümanlık yaparsa 

“yetişkin“ konumuna girer, büyüklere ve hatta kendine ait konularda da 

tercüme yapmak zorunda kalır. Bu ise bilhassa okulda, kendi başarısına 

ilişkin konularda tercüme yapmak zorunda kaldığında sorunludur ve 

çocuğun anne baba ile olan ilişkilerini olumsuz etkiyebilir. 

3.5 

Anne baba olarak, ev ödevlerinde 

yardım (Hausaufgabenhilfe), rehberlik 

(Mentoring) vs konularında artık yeterli 

olamadığınız bir noktaya gelebilirsiniz. 

Bazen çocuğunuza okulla ilgili konularda yardım edemediğiniz 

hissine kapılabilirsiniz. Bu özellikle, yeteri kadar 

Almanca bilmiyorsanız söz konusu olur. Çocuğunuza 

örneğin ödev yapmada ya da yazılı sınavlara veya testlere 

hazırlanmada yardım edemeyebilirsiniz. Ergenlik, cinsel 

eğitim, uyuşturucu, alkol veya şiddet konularında ne yapacağınızı 

bilemeyebilirsiniz. 

İlk anda zor gelse de profesyonel yardım almak çok fayda 

sağlayabilir. Çocuğunuza yardım için yeteri kadar olanak 

vardır. Her bölge veya semtte bu konularda danışma 

merkezleri (Beratungsstellen) bulunur. Bu konu için ayrıca 

sayfa 17’ye bakınız. 

… 15 …


1. Çocuğunuzun sınıf öğretmeni ile tanışın. Dikkat: Öğretmenle ayrıntılı 

görüşmek istiyorsanız randevu alın. 

2. Almancanız az da olsa okuldan çekinmeyin. Okulun bir tercüman organize 

edip edemeyeceğini sorun. Bu bazı eyaletlerde, örneğin Hamburg’da 

mümkündür. Tercüman ayarlanamıyorsa okulda sizin dilinizi konuşan bir 

öğretmenin olup olmadığını sorun. O da olmazsa akrabalarınızdan veya 

tanıdıklarınızdan iyi Almanca bilen birisinin yardımını isteyin. 

3. Okula sadece bir sorun olduğunda değil, olumlu vesilelerle de gidin. 

Örneğin okul şenliklerine, sahne gösterilerine ve bilgilendirme akşamlarına 

katılın. Düzenli olarak akşamları veliler arasında yapılan toplantılara 

(Elternabend) ve öğretmenlerle görüşme günlerine (Elternsprechtag) ve 

çocuğunuzun okulundaki öbür etkinliklere katılın. 

Önemli uyarı: Unutmayın, bazı destekler ücretli olabilir (örneğin ev ödevleri 

yardımı, özel ders). Bu, çocuğunuzun bir gurup içinde mi yoksa tek başına 

mı, evde mi yoksa kurumda mı yardım aldığına bağlıdır. Ücretsiz yardım ve 

destekler de vardır. 


… İlkokul konusunda: 

Köln Yerel Entegrasyon Merkezi 

ki-koeln.de/languages sayfasında 20’den fazla 

dilde bilgi sunulmaktadır. 

… Okuma-yazma ve matematik zorlukları 

konusunda: 

www.legakids.net 

… Sınav korkusu konusunda: 

www.pruefungsangst.de 

… 16 …

Çocuğunuz … 

… ödevlerini tek 

başına yapamıyor 

mu. 

… kötü notlar 

mı alıyor (örneğin 

matematik veya 

biyoloji dersinde)? 

… yabancı dil 

derslerinde, örneğin 

İngilizce‘de mi 

zorlanıyor? 

… yoksa genel 

olarak bütün 

derslerde mi 

sorunlar yaşıyor? 

… öğrenmek için 

motivasyona ihtiyaç 

duyuyorsa. 

Nelerin yardımı 

olabilir? 

Ev ödevleri yardımı 

Özel ders 

Tandem 

Öğrenme terapisti 

Rehber 

Tam olarak nasıl bir yardım? 

Çocuklara ödevlerini yapmalarında yetişkinler 

yardımcı olur. Ev ödevleri yardımı farklı yerlerde 

sunulmaktadır: okullarda, derneklerde, semt 

merkezlerinde (Stadtteizentrum). 

Çocuğunuz bazı derslerde bazı konuları kaçırdığından 

(hastalık, “tembellik dönemi“ veya sınıf/okul 

değişikliği) derslerde yeni konuları anlamakta 

zorlanıyorsa özel ders faydalı olabilir. Özel derslerde 

öncelikle açıkların kapatılmasına özen gösterilir, 

çocuğun kaçırdığı dersleri anlaması hedeflenir. 

İkili çalışmalar yabancı dil öğreniminde oldukça 

önemlidir. Ana dilleri farklı iki kişi birbirlerine 

karşılıklı olarak yabancı dil öğretirler. Örneğin, ana 

dili İngilizce olan bir çocuk sizin çocuğunuza İngilizce, 

sizin çocuğunuz da ona kendi ana dilini öğretir. Dil 

öğrenimi daha rahat bir atmosferde gerçekleşebilir. 

Çocuğun genel olarak derslerde sorunu varsa 

öğrenme terapisi faydalı olabilir. Okuma yazma 

zayıflığı (OYZ = LRS), hesap zayıflığı (diskalkuli), 

algı bozuklukları, konsantrasyon güçlükleri, okul ve 

sınav korkusu veya başka sorunları olan çocuklara 

öğrenme terapisi ile yardımcı olunabilir. 

“Mentoring“ sürecinde deneyimli bir kişi olan 

rehber (Mentor) kendi deneyim ve bilgilerini 

deneyimi daha az olan bir kişiye (Mentee) öğretir. 

Rehber yetişkin biri olabileceği gibi, yaşı çocuğunuzdan 

biraz büyük bir öğrenci de olabilir. Rehber 

ve öğrenci uzun süre ve belli aralıklarla okulda 

veya öğrencinin evinde buluşurlar. Rehber, çocuğa 

tavsiyelerde bulunur, çocuğun gelişmesinde ona 

yardımcı olur. 

… 17 …

Uzmanlar bile okul sistemimizi 

her zaman açıklayamıyor. 

4.1 

Her ülkenin kendi okul sistemi vardır. 

Birçok ülkede çocuğun o ülkenin hangi bölgesinde okula gittiği önemli 

değildir. Okul sistemi ülkenin her köşesinde aynıdır. Bütün çocuklar için tek 

bir okul biçimi vardır. Örneğin Afganistan’da, Brezilya’da, Finlandiya’da, 

Gana’da veya Rusya’da durum böyledir. 

Başka ülkelerde ise, farklı okul türleri olmakla beraber okullar bütün ülkede 

aynıdır. Bu ülkelerde çocuğun ilkokuldan sonra hangi okula gideceğine aileler 

Almanya’dan farklı olarak daha geç karar verirler. Örneğin Türkiye’de, 

Belçika’da veya Meksika’da durum böyledir. 

Dünyada, birçok çocuğun 4. sınıftan sonra çeşitli üst okullara gittiği iki 

ülke, sadece Almanya ve Avusturya’dır. 

… 18 …

4.2 

Almanya: 

1 ülke – 16 eyalet – 16 okul sistemi! 

Almanya’da okul sistemi Finlandiya veya Fransa‘daki okul sistemlerinden 

farklı bir yapıya sahiptir. Okullar için bölgeler, yani eyaletler yetkilidir. 16 

eyaletin farklı farklı okul sistemleri vardır. Almanya anayasasına göre 

öğrenim ve eğitim eyaletlerin yetkisi altındadır. Bu demektir ki: Eğitim 

politikasını her eyalet kendi belirler. Çocuğunuz ikamet ettiğiniz 

eyalette okula gider. Dolayısıyla sizin için söz konusu eğitim 

politikası o eyaletin işidir. Ama eyaletler işbirliği yaparlar. Bu 

amaçla Kültür Bakanları Sürekli Şurası (Kultusministrerkonferenz) 

toplanır. Bu şuraya kendi eyaletlerindeki okullardan sorumlu 

16 bakan katılır. 

4.3 

Bütün dünyada en çetrefil okul sistemlerinden biri, 

Almanya‘dakidir. 

İlkokulun süresi bile Almanya’da farklı farklıdır. İlkokul bazı eyaletlerde dört 

yıl, bazılarında altı yıldır. İlkokuldan sonra ne olacağı ve çocuğun hangi okula 

gideceği de farklıdır. Bazı eyaletlerde ilkokuldan sonra iki, bazı 

eyaletlerde üç okul türü vardır. Notlar ve okullardan alınan diplomalar 

da eyaletten eyalete farklıdır. Tatiller farklı zamanlarda olur. 

Bunun için Almanya’da okul sistemi bir labirente benzetilebilir. 

Kılavuz olmayınca insan yolunu kolayca şaşırabilir. 

… 19 …

4.4 

Hauptschule, Realschule, Gymnasium … 

Ama hepsi bu da değil! 

20 yıl kadar önce hemen hemen bütün Almanya’da dokuz yıl süren Hauptschule, 

on yıl süren Realschule ve on üç yıl süren Gymnasium vardı. Bu üç 

okul türü bir arada ise buna Gesamtschule denirdi. Zamanla hemen hemen 

bütün eyaletler okul sistemlerini değiştirdi. 

Okul türleri yeni isimler aldı. Çeşitli eyaletlerde çocukların 

ilkokuldan sonra gittikleri okullara artık Hauptschule, Realschule 

ve Gym nasium’un yanı sıra Mittelschule, Werkrealschule, 

Oberschule, Sekundarschule, Stadtteilschule, Regionalschule, 

Gemein schaftschule gibi çeşitli isimler veriliyor. 

4.5 

Başka yere taşınma, ilkokuldan sonraki okullar 

ve okullara ilişkin diğer sorularınız için uzmanlara 

danışabilirsiniz. 

Bazen kafanız karışırsa bu çok normaldir. Almanya’ya yeni gelen aileler için 

doğal olarak durum daha da zordur. Bir eyaletten başka bir eyalete taşınan 

aileler de aynı zorluklarla karşılaşabilirler. Birçok şey değiştiğinden, aynı 

eyalette kalan ailelerin de soruları ve sorunları olabilir. 

Her bölgede okullarla ilgili sorularınızı cevaplayacak danışma merkezleri 

(Beratungsstelle) vardır. Buralarda danışma genel olarak ücretsizdir. 

… 20 …


Yaşadığınız eyaletin okul sistemine ilişkin bilgilendirme 

yazıları gönderilmesini isteyin. Bunları örneğin eyaletinizin 

kültür bakanlığından (Kultusministerium) veya okullar dairesinden 

(Schulbehörde) isteyebilirsiniz. 


… daha fazla bilgi için: 

Köln Yerel Entegrasyon Merkezi 

www.bildung.koeln.de sayfasında 20’den fazla 

dilde bilgi sunulmaktadır. 

Kültür Bakanları Sürekli Şurası‘nın (KMK) 

www.kmk.org internet sitesinde de okul sistemine 

ilişkin bilgiler sunulmaktadır. 

… 21 …

Engelli ve engelsiz çocuklar 

birlikte öğrenim görebilir. 

5.1 

Engelli kişilerin hakları Birleşmiş Milletler (BM) 

engelli kişilerin hakları sözleşmesi ile düzenlenmiştir. 

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 2006 yılında Engellilerin Haklarına 

İlişkin Sözleşme‘yi kabul etti. BM sözleşmeleri bütün ülkelerin ve 

insanların uyması gereken anlaşmalardır. Sözleşmede engelli 

kişilerin toplumda hiçbir dışlamaya maruz kalmaması ve tamamen 

kabul görmesi öngörülmüştür. 

5.2 

Almanya Engelliler Sözleşmesi‘ni 

uygulayan bir ülkedir. 

Dünyadaki ülkelerin çoğu bu sözleşmeyi destekler. 

Ülkelerin birçoğu sözleşmeyi imzalamış ve uygulayacaklarını 

taahhüt etmişlerdir. Bu ülkeler arasında 2009‘dan 

beri Almanya da bulunuyor. 

… 22 …

5.3 

Engelliler sözleşmesi kaynaştırmayı (Inklusion) 

öngörür. Peki, kaynaştırma ile kastedilen nedir? 

Latince olan Inklusion kelimesi “kapsama/dahil etme“ anlamına gelir. 

Bu bakımdan, eğitimde “kaynaştırma“ olarak kullanılan bu kavram bütün 

insanların toplumsal yaşama eşit olarak katılmaları esasına dayanır ve insan 

haklarındandır. 

5.4 

Günlük hayatımızda kaynaştırma (Inklusion): 

bütün engellerin kaldırılması. 

Şehirlerde, binalarda veya bütün taşıma araçlarında tekerlekli sandalye 

kullananlar için engellerin kaldırılması gerekir. Bu aynı zamanda, internette 

ve dil alanında işitme ve görme engelliler, ayrıca bedensel ve zihinsel 

engelliler açısından bütün engellerin kaldırılmasını da içerir. 

Engelli kişiler engellilere mahsus özel konutlarda mı yoksa engelsiz insanlarla 

beraber mi oturacaklarına kendileri karar verir. Hiç kimse eğitimde, meslek 

hayatında veya boş zamanında engelli olması nedeniyle dışlanamaz. 

… 23 …

5.5 

Kaynaştırma okulda da gerçekleşir. 

Eskiden engelli bir çocuk genellikle engelliler anaokuluna (Sonderkindergarten) 

ve engelliler okuluna (Sonderschule) (diğer adı: teşvik okulu, 

Förder schule) giderdi ve bu okullarda destek görürdü. 

Günümüzde engelli ve engelsiz çocuklar beraberce aynı okula gidebiliyor. 

Engelli çocuğu olan aileler çocuğun engelliler üzerine uzmanlaşmış bir okula 

mı (Sonderschule) yoksa genel eğitim veren bir okula mı gideceğine kendileri 

karar verir. 

Bu çocuk her okulda engelli eğitimi uzmanı bir eğitimcinin gözetimi altında 

bulunur. 

… 24 …


1. Çocuğunuzu, engelli olup olmadığından emin değilseniz, bir çocuk 

doktoruna veya psikoloğa muayene ettirin. Bu kişiler çocuğunuzun 

sahiden engelli olup olmadığını ve özel desteğe ihtiyaç gösterip 

göstermediğini tespit eder. Uzman dilinde buna “özel eğitim destek 

ihtiyacı“ denir. Zor durumlarda sadece bir danışma merkezine veya 

doktora gitmekle yetinmeyin, ikinci, hatta belki üçüncü bir uzmanın da 

görüşünü alın. 

2. Muayeneden “Çocuk engellidir ve özel desteğe ihtiyacı vardır“ sonucu 

çıkarsa çocuğunuzun özel eğitim ihtiyacının bulunduğunuz bölgede 

nerede, genel eğitim veren okulda mı yoksa engellilere mahsus bir 

okulda mı karşılanabileceğini iyice araştırın. 

3. Bulunduğunuz yerdeki okullarla temas kurun, bu okullara en iyisi 

çocuğunuzla beraber gidin, öğretmenlerle görüştükten sonra kararınızı 

verin. 


… Kaynaştırma: 

www.aktion-mensch.de 

80 saniyelik bir kısa film kaynaştırmanın 

ne olduğunu gösteriyor. 

Anahtar kelimeler: Informieren & 

diskutieren > Was ist Inklusion? 

… 25 …

Çocuğun konuştuğu her dil 

bir hazinedir. 

6.1 

Çocuk doğduğu andan itibaren dil 

öğrenmeye başlar. 

Çocuğunuzun öğrendiği ilk dil (aile dili, köken dili de denir) kendisi 

ve gelişimi için çok önemlidir. Bilimsel araştırmalar bunu gösteriyor. 

Çocuğunuzla ta en baştan kendi dilinizde konuşmanız iyidir. 

Çocuğunuzla tam olarak bilmediğiniz Almanca‘yı konuşmanız 

kendisi için faydadan çok zarar getirir. 

6.2 

Çokdilli yetişmek çocukları zorlamaz. Fakat bunun da 

kesin kuralları vardır. 

Çokkültürlü bir çevrede her çocuk iki veya hatta üç dili birlikte 

öğrenebilir. 

Örneğin Almanya’da birçok aile evde Almanca‘dan başka bir veya 

iki dil konuşmaktadır. Çocuk anaokulunda ve daha sonra okulda 

Almanca konuşur. 

Yani çokdillilik tamamen normaldir. Birçoklarının sandığının tersine, 

bununla çocuğunuzu zora koşmuş olmazsınız. Sadece, dikkat etmeniz 

gereken basit birkaç kural vardır (sayfa 28 ve 29). 

… 26 …

6.3 

Çocuklar dilleri karıştırır. Paniğe kapılmayın! 

İki veya üç dille yetişen çocuklar bu dilleri karıştırarak konuşur. Bu gayet 

normaldir. 

Örneğin Almanca ve İngilizce öğrenerek yetişen iki yaşında bir çocuk 

“Das ist ein big Haus“ diyebilir veya Almanca ve Türkçe öğrenerek yetişen 

bir çocuk “Das ist ein büyük Haus“ diyebilir. 

Paniğe kapılmayın: Çocuk dilleri birbirinden ayırmayı zamanla kendiliğinden 

öğrenir. 

6.4 

Hiçbir insan hiçbir dili eksiksiz konuşamaz. 

Hata yapmak normaldir. Çocuğun çokdilli yetişme şansına engel olmayın! 

Yazık olur! 

Sadece kendi ana dilini konuşan insanlar bile bu dilde 

zaman zaman hata yapar. 

6.5 

Almanca ve İngilizce zorunlu olarak öğrenilir. 

Üçüncü bir dil, bir artıdır! 

Almanca ve İngilizce‘nin yanı sıra büyüdüğünde ilk dilinde de 

konuşabilmesi, okuyabilmesi ve yazabilmesi çocuğunuzun 

geleceği bakımından çok önemlidir. Bu dil bilgileri ileride, meslek 

hayatında çocuklara büyük fayda sağlamaktadır. 

Çocuğun Almanca ve okulda öğrendiği İngilizce‘nin yanı sıra, örneğin 

Lehçe, Portekizce veya Vietnamca gibi başka bir dil daha bilmesi, önemli 

bir avantajdır. Çocuğun böyle bir fırsattan yararlanabilmesi size bağlıdır. 

… 27 …


1. Önce şu soruyu cevaplamalısınız: Kendinizi hangi dilde daha rahat ve 

güvenli hissediyorsunuz? Çocuğunuzla işte bu dilde konuşmanız gerekir. 

2. Zor da gelse dilleri karıştırmayın. 

3. Çocuğunuzun doğumdan sonraki hemen ilk dönemden itibaren başka 

çocuklarla olabildiğince sık birlikte olmasına özen gösterin. Bu, çocuğunuzun 

daha çabuk Almanca öğrenmesine yardım eder. 

Çok iyi olan nedir? 

Çocuğunuzla doğumdan itibaren en iyi bildiğiniz ve kendinize güvendiğiniz 

dilde konuşun. Konuştuğunuz bu dil Almanca değilse çocuğunuz 

anaokulunda iyi Almanca öğrenecektir. 

Çocuğunuzu anaokuluna gönderin ve onunla gerek evde gerek dışarda 

beraberce bir şeyler yapın: oynayın, misafirliğe, tiyatroya veya müzeye 

gidin. 

Aile fertlerinden her biri çocukla tek bir dilde konuşmalıdır. 

Örneğin, anne çocukla sadece Almanca, baba sadece Rusça konuşmalı, 

veya anne baba çocukla sadece Almanca, nine ve dede sadece Türkçe 

konuşmalıdır. Veya örneğin hem anne hem baba İspanyol ise şöyle de 

olabilir: Dışarıda (örneğin anaokulunda, okulda, çocuk parkında) herkes 

Almanca, evdeyse herkes İspanyolca konuşur. 

Bir dilde başladığınız bir cümleyi mutlaka o dilde bitirin. 

Çocuğunuzla farklı konular konuşun, ona hikâyeler anlatın, ona şarkılar 

söyleyin, masallar, tekerlemeler okuyun, birlikte resimli kitaplara bakın. 

Çocuğun yanlışlarını açık, yani evet veya hayırdan başka bir cevap isteyen 

sorularla düzeltin. Örneğin, çocuk “Ich bin geschwimmt“ derse, “Wohin 

bist du geschwommen?“ diye sorun. Çocuk böylece doğrusunun ne 

olduğunu öğrenecektir. 

… 28 …

Yanlış olan nelerdir? 

Almancanızın çok hatalı olmasına rağmen çocukla Almanca konuşmak. 

Çocukla az konuşmak veya bebek dili konuşmak. 

Bir dilde başladığınız bir cümleyi başka bir dilde bitirmek. 

Çocukla bazen bir dilde bazen başka bir dilde konuşmak. 

Çocuğun hatasını doğrudan düzeltmek. 

Örneğin çocuk “Ich bin geschwimmt“ dediğinde, “geschwimmt“ değil, 

“geschwommen“ diye düzeltmek, ya da “geschwomme“ diye tekrar 

etmesini istemek yanlıştır. 

Almanca öğrensin diye çocuğu her gün saatlerce televizyonun önünde 

bırakmak. Televizyon izlemekle çocuk dil öğrenemez! Öte yandan, 

çocuğunuzla beraber bir çocuk programı izleyip bittikten sonra onunla 

program üzerinde konuşmanız daha iyi olur. 

Çocuk ve dil konusunda … 

… zdaha fazla bilgi için: 

Münih Erken Eğitim Enstitüsü‘nün (Staatsinstitut für 

Frühpädagogik IFP) www.ifp.bayern.de sayfasında 

20 dilde tavsiyeler bulabilirsiniz. 

Anahtar kelimeler: Veröffentlichungen > 

Elternbriefe 

Anne babalar Hamburg Eyaletinin 

www.hamburg.de/vorschule 

internet sayfasındaki “Sprachförderung 

für Vorschulkinder. Ein 

Ratgeber für Eltern“ broşüründe 

faydalı tavsiyeler bulacaktır. 

Anahtar kelimeler: Sprachförderung in der 

Vorschule 

… 29 …

Susmakla azarlamak arasında bir 

orta yol vardır: örneğin çocuğunuzun 

öğretmenleriyle görüşüp konuşabilirsiniz. 

7.1 

Okul sorunu olmayan çocuk belki hiç yoktur. 

Bazen okulda her şey çocuğunuz için isteğiniz gibi yolunda gitmeyebilir. 

Öğretmenleri çocuğunuzu sizin onu evde gördüğünüzden farklı görebilir. 

Veya çocuğunuz size her şeyi anlatmıyor olabilir. Sonuçta, okulda hayat toz 

pembe değildir. Okulda da çatışmalar olur, okulla ilgili veya okul dışından 

gelen sorunlar yaşanabilir. 

Okulda bir sorun olduğunda öğretmenler, öğrenciler ve anne babalar 

birlikte bir çözüm bulmaya çalışmalıdır. Anlaşmazlıklar olması normaldir. 

Önemli olan, bir anlaşmazlık çıktığında – tıpkı sporda veya mahkemede 

olduğu gibi – belli kurallara uymaktır. Saldırganlık veya hakaret sorunları 

çözmez. 

… 30 …

7.2 

Okuldan uzak durmak – bilhassa anlaşmazlıklar 

olduğunda- iyi bir yol değildir. 

Aileler, “Öğretmenler çocuğumuza nasıl olsa gereken her bilgiyi de doğru 

davranışı da öğretir,“ diye düşünürlerse yanılırlar. Okulla olabildiğince 

az temas içinde olmaya çalışmanız çocuğunuza iyi gelmez. 

Çocuğunuz başka öğrencilerle veya öğretmenleriyle sorunlar 

yaşıyorsa veya derslerinde başarısızsa sorunların çözümü için 

zamanında çözüm yolları aramanız gerekir, aksi takdirde 

durum daha kötüye gidebilir. 

Diğer taraftan, bazı anne babalar okulla ilgili konulara gereğinden fazla 

karışıp kendi istediklerini kabul ettirmek ister. Bu tür anne babalara 

“helikopter veli“ adı verilir. Bu davranışları ile en başta kendi çocuklarına 

zarar verirler. 

7.3 

Hisleriniz kabarsa da duygusallığa kapılmayın, 

konuya odaklanın. 

Sorunlar ve yanlış anlamalar konuşa konuşa çözülmelidir. Önemli 

olan, nasıl konuşulması gerektiğindedir: saygıyla mı yoksa hakaretle mi? 

Bir sorun ne kadar erken konu edilirse çözüm de o kadar çabuk ve 

kolay bulunur. 

Anne babalarla okulun görüşleri farklı olmaya devam edebilir. Böyle 

durumlarda çözüm olarak bir uzlaşma sağlamaya çalışılmalıdır. 

… 31 …

7.4 

Bu sorunlar sadece sizin değil. 

Anne babalar özellikle zor konuları ve sorunları konuşmak istemezler. Bunlar 

örneğin şiddet, mobbing, dışlanma, oyun bağımlılığı, uyuşturucu, aşırı 

politik tutum, borç, erken hamilelik vb. olabilir. Aileleri başkalarının bu tür 

sorunları duymasını istemez. Bu, anlaşılır bir şeydir. Anne baba böylece, 

sadece kendilerinin bu tür sorunları olduğu duygusuna kapılır. Ama bu 

doğru değildir. Yakın çevrede benzer sorunları olan başka aileler de mutlaka 

vardır. 

7.5 

Öğretmenlerin zamanı azdır. 

Görüşmek için mutlaka randevu alın. 

Her görüşme zaman alır, hele sorunların görüşülmesi uzun zaman ister. 

Ders başlamadan beş dakika önce veya hemen dersten sonra öğretmenler 

odasına çıkagelmek doğru değildir. Bu tür görüşmeler hoş karşılanmaz. En 

iyisi, telefonla veya yüz yüze randevu almaktır. O zaman öğretmen görüşme 

için yeteri kadar zaman ayıracaktır. 

… 32 …


1. Okuldaki sorunlarını ciddiye aldığınızı çocuğunuza mutlaka hissettirin. 

Desteğinize ihtiyacı olup olmadığını çocuğunuza düzenli olarak sorun. 

Okulda her şey yolunda gitmiyorsa bundan erken aşamada haberinizin 

olması önemlidir. Sorunları zamanında görürseniz harekete geçebilirsiniz. 

2. Sorunlar karşısında tarafsız ve sakin olmaya gayret edin. Yorum yapmayın, 

agresifleşmeyin, bağırıp çağırmayın. 

3. Çocuğunuzun okulda bir sorunu olduğunu hisseder veya öğrenirseniz 

sınıf öğretmeniyle görüşün. Ertelemeyin, savsaklamayın, öğretmenle ne 

kadar erken görüşürseniz o kadar iyi olur! 

4. Çocuğun öğretmeni ile bir sorunu olursa, okuldan güvendiğiniz biriyle 

görüşün. Bu kişi okul-aile meclisinden (Elternrat) biri veya okulun rehber 

öğretmeni (Beratungslehrer/in), bir sosyal pedagog veya okul psikoloğu 

olabilir. 

5. Okuldaki görüşmelere hazırlanarak gidin. Önemli bütün konu ve soruları 

önceden not edin. Görüşmede heyecanlanırsanız daha önce not ettiğinizden 

unutmazsınız. 


… Okuldaki görüşmeler: 

www.elternwissen.com internet sayfasında 

anne babaların öğretmenle görüşmelere nasıl 

hazırlanacakları ve konuşmaları nasıl yönlendirecekleri 

konusunda tavsiyeler bulabilirsiniz. 

Anahtar kelimeler: Schule und Eltern > 

Elternabend und Lehrergespräch 

… 33 …

Anne babalar sadece pasta, 

börek satıcısı olmamalıdır. 

8.1 

Okul velilerle işbirliği yapmak zorundadır. 

Yasalar bunu gerektirir. 

Bazı anne babalar çocuklarının okulunda çok 

zaman geçirir. Bazı anne babalar ise okula 

sadece çocuğun bir sorunu olduğunda 

uğrar. Öğretmenler için de benzeri bir 

durum vardır. Bazı öğretmenler anne 

babaları evlerinde ziyaret eder, hepsiyle 

tanışır. Bazıları ise, “Anne babalar 

olmasa okul daha iyi işler,“ diye düşünür. Ne olursa olsun, yasalara göre 

okullar anne babalarla iş birliği yapmak zorundadır. 

8.2 

Okuldan hiç mektup gelmiyorsa bu normal değildir. 

Her okul her ders yılında bütün anne babalar için bazı günler düzenler. 

Örneğin kayıt tarihleri, veli toplantıları (Elternabend), velilerle görüşme 

günleri (Elternsprechtag), okul şenlikleri (Schulfest) veya gezilere ilişkin 

bilgilendirme toplantıları. Bu günlere ilişkin mektuplar genel olarak okul 

çantası postasıyla (Ranzenpost) iletilir, yani çocuğunuzun okul çantasında 

bulunur. Okulun gönderdiği her davetiye size gelinceye kadar yolda bir sürü 

engeli aşmak durumundadır. 

Engel no. 1: Çocuk davetiyeyi saklar veya atar. 

(“Annemin babamın veli toplantısından hiç haberi olmasın.“) 

Engel no. 2: Bazı anne babalar mektupları hiç okumaz. 

(“Yine mi resmi bir mektup? At gitsin!“) 

Engel no. 3: Mektup anlaşılması zor veya can sıkıcı biçimde yazılmıştır. 

(“Ne istiyor bunlar benden? Hiçbir şey anlamadım.“) 

Yani, okuldan hiç mektup gelmiyorsa veya gelen 

bir mektubu anlamadınızsa çocuğunuzun öğretmeni 

ile görüşmelisiniz. 

… 34 …

8.3 

Okulla işbirliği yapmanın iki 

yolu vardır. 

Birinci yol: Okul Yasası‘nın öngördüğü, eyaletteki bütün okullar ve sınıflar 

için geçerli olan resmi işbirliği biçimleri vardır. Bazı anne babalar bu resmi 

türdeki işbirliğini yapmak istemez veya yapamaz. 

Bu nedenle ikinci bir yol daha vardır: okuldan okula veya sınıftan sınıfa 

farklılık gösterebilen, gayri resmi iş birliği. 

8.4 

Yol 1: 

Resmi yoldan işbirliği. 

Her sınıf kendi veli temsilcilerini (Elternvertrer/-in) seçer. Sınıf temsilcileri 

sınıf öğretmeni ile beraber diğer velileri güncel konularda bilgilendirir. Karne 

toplantılarına (Zeugniskonferenz) ve okul toplantılarına (Schulkonferenz) 

katılırlar, bazen sorunlarda aracılık veya hakemlik yaparlar. Sınıf temsilcileri 

okul-aile meclisi (Elternrat) üyelerini seçerler. Okul aile birliği okulu ilgilendiren 

önemli konularda kararlara ortak olur. 

Bunun gibi anne baba meclisleri her okulda, her ilçede, her eyalette, federal 

devlette ve hatta AB düzeyinde bulunmaktadır. Bunlar Elternausschuss, 

Elternbeirat, Elternkammer, Elternkonferenz, Elternverband veya Elternvertretung 

gibi çeşitli isimler taşır. 

Hepsinin temelindeki fikir aynıdır: Parlamentodakine benzer biçimde, anne 

babaların çıkarlarını, yani sizin de çıkarlarınızı temsil ederler. Siz anne baba 

olarak bütün bu kuruluşlara katılabilirsiniz. Temsilciliğe adaylığınızı koyabilir 

veya oturumlara misafir olarak katılabilirsiniz. 

… 35 …

Avrupa’da 

Avrupa Ebeveynler Birliği 

(European Parents Association) 

Bütün Almanya‘da 

Federal Veliler Meclisi 

(Bundeselternrat) 

Kendi Eyaletinizde 

Örneğin Eyalet Veliler Komisyonu (Landeselternausschuss), Eyalet Veliler 

Yarkurulu (Landeselternbeirat), Veliler Odası (Elternkammer), Eyalet Veliler 

Meclisi (Landeselternrat), Eyalet Veliler Birliği (Landeselternvereinigung) 

Bulunduğunuz şehir veya ilçede 

Örneğin İlçe Ebeveynler Yarkurulu (Kreiselternbeirat), İlçe Ebeveynler 

Meclisi (Kreiselternrat), İlçe Ebeveynler Temsilciliği (Kreiselternvertretung), 

Şehir Ebeveynler Yarkurulu (Stadtelternbeirat), Şehir Ebeveynler Meclisi 

(Stadtelternrat), Şehir Ebeveynler Temsilciliği (Stadtelternvertretung) 

Okulunuzda 

Okul-Aile Birliği Meclisi 

Çocuğunuzun sınıfında 

Anne Baba Temsilciliği 

8.5 

Yol 2: 

Gayriresmi yoldan işbirliği. 

Anne babalar okulla iş birliği içinde birçok düzenleme gerçekleştirebilir. Bu 

konuda bazı öneriler: Özel dersler veya kurslar düzenlemek, yüzmeye gidildiğinde 

sınıfa refakat etmek, okul kütüphanesinde çalışmak veya çocuklara 

kitap okumak, gezilerde sınıfa refakat etmek, futbol turnuvalarında hakemlik 

yapmak, okulda bir kafe kurmak ya da var olan kafede çalışmak, okul şenliklerinin 

hazırlık çalışmalarına katılmak veya belli konularda anne babaları – 

örneğin okulda birlikte bir fincan kahve veya çay içerken – bilgilendirmek. 

… 36 …


1. Çocuğunuza düzenli olarak, “Okulda ne var ne yok, yeni bir şey var mı, 

okuldan bir yazı getirdin mi?“ diye sorun 

2. Sınıftan diğer velilerle tanışın, onlarla sorunları veya görüşlerinizi paylaşın. 

3. Veli toplantılarına, velilerle görüşme günlerine ve okuldaki diğer etkinliklere 

katılın. 

4. Okul çalışmalarına mümkün olduğunca katılın ve hatta kendiniz bir şeyler 

organize edin. 

5. Çocuğunuzun gittiği sınıfın sınıf temsilciliğine seçilin; okul-aile birliği 

meclisinde çalışın. 


… İşbirliğinin resmi türleri konusunda: 

Federal Ebeveynler Meclisi‘nin (BER), 

www.bundeselternrat.de, internet sayfasında bu 

konuda daha ayrıntılı bilgiler ve eyaletinizdeki 

ebeveyn kurullarının iletişim bilgilerini bulabilirsiniz. 

… İşbirliğinin gayri resmi 

türleri konusunda: 

www.bqm-hamburg.de internet sayfasından 17 

ailenin 17 dilde okul deneyimlerini anlattıkları şu 

broşürü indirebilirsiniz: “Anne Babalar Okula! 

Babalar ve Anneler Almanya‘ya Gelişlerini Anlatıyor“ 

(“Eltern in die Schule. Väter und Mütter mit 

Zuwanderungsgeschichte berichten“). 

Anahtar kelimeler: Angebote für Ratsuchende > 

Publikationen 

… 37 …

Anne babaların birçok hakları vardır. 

9.1 

Anne babaların hakları yasalarda yer alır. 

Her eyaletin okul sistemini Okul Yasası (Schulgesetz) belirler. Bu yasada 

ayrıca, öğrencilerin eğitim ve öğrenimlerinde okulların velilerle nasıl bir 

işbirliği yapacağı da düzenlenmiştir. Yasa anne babaların hangi haklara sahip 

olduğunu açıklar. Böyle yasaların anlaşılması güç bir meslek diliyle yazılmıştır. 

Örneğin anne babalar … 

Çocuğun öğrenci sicil dosyasını inceleyebilir. Örneğin okul danışmanlık 

merkezinin ve okul hekiminin raporlarını görebilirler. Öğrenci sicil dosyası 

öğretmenle kararlaştırılarak sadece okulda incelenebilir. 

bazı derslere katılabilirler ve dersi izleyebilirler. 

çocuğu din derslerinden muaf tutabilirler. 

Öğretmenlerden çocuğun yazılı sınavlarını, notlarını ve karnesini isteyip 

bunları açıklamasını isteyebilirler. 

dersler, sınıf ve okulla ilgili sorular sorabilirler. Örneğin çocuğun hangi 

metotlarla ve hangi araç ve gereçlerle ders gördüğünü sorabilirler. 

Anne baba toplantılarında sınıf öğretmenine isteklerini yöneltebilir, 

dersle ilgili şikâyetlerini dile getirebilirler. 

9.2 

Öğretmenlerin hakları sınırsız değildir. 

Böyle olması iyidir. 

Örneğin anne babalar … 

çocuğun hangi öğretmenin sınıfına veya hangi şubeye 

gideceğine karar veremezler. 

öğretmenlerin hangi dersleri nasıl vereceğini 

belirleyemezler. 

çocuklara ev ödevi verilip verilmemesine karar 

veremezler. 

çocuğa okul tatil olmadan birkaç gün önce veya okul 

tatili bittikten birkaç gün sonra tatil yaptıramazlar. 

… 38 …

çocuğu cinsel bilgiler ve spor derslerinden uzak tutamazlar. 

ders planının nasıl olacağına karar veremez ve çocuğun notlarının 

değiştirilmesini talep edemezler. 

Derslerde belli içerikleri veya etkinlikleri şahsi, dini veya dünya görüşünüze 

ilişkin sebeplerle iyi bulmuyorsanız mutlaka okulla görüşme yapın. Okul 

toplumda var olan çeşitli değer anlayışlarına açık olmak zorundadır. Veliler 

okuldan tarafsızlık ve hoşgörü bekleme hakkına sahiptir. 

9.3 

İlkokuldan sonra: çocuğuzun hangi okula gideceğine 

ilişkin tavsiye ve anne babaların seçme hakkı 

Okul Süreci Tavsiyesi (Schullaufbahnempfehlung) ilkokulun çocuğunuzun 

hangi okula devam edeceğine ilişkin tavsiyesidir. İlkokulunuz çocuğunuz son 

sınıfa (eyaletlere göre 4. veya 6. sınıf) devam ederken başarı durumu ve 

sonraki okulların beklentileri hakkında size bilgi verir. 

Çocuğunuzun Gymnasium‘a gidebilir tavsiyesi (buna Gymnasialempfehlung 

da denir) alabilmesi için Almanca, matematik ve fen bilimlerinde (bu dersin 

adı her eyalette başkadır) notlarının çok iyi, en azından iyi olması gerekir. 

İlkokul 6 yıllık ise çocuğunuzun birinci yabancı dil notunun da iyi olması 

gerekir. Bazı eyaletlerde veliler tavsiyeye uymak zorunda değildir, çocuğu 

istedikleri bir okul türüne kaydettirebilirler. Buna velilerin seçim hakkı 

(Elternwahlrecht) denir. Diğer eyaletlerde ise okulun tavsiyesine veli seçim 

hakkına göre öncelik tanınmıştır. 

Her şeye rağmen, ilkokul verdiği Okul Süreci Tavsiyesi‘ne 

razı değilseniz bu tavsiyenin yeniden gözden geçirilmesini 

talep etme olanağı hemen her zaman vardır. Bu 

durumda okul-aile birliği meclisiyle görüşmeniz iyi olur. 

… 39 …

9.4 

Sadece anne babaların değil, çocukların 

da hakları vardır. 

Yetişkinler arasında çıkan sorunlarda çocukların hakları çoğu zaman unutulur. 

Çocukların hakları Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ile 

düzenlenmiştir. Bu haklar dünyada birçok ülkede (Almanya dahil) uygulanır. 

Çocukların en temel hakları arasında yaşama hakkı, eğitim 

hakkı ve şiddetten korunma hakkı bulunur. Daha birçok 

hak da vardır; örneğin, kız ve erkek çocuklara eşit davranılır, 

çocuklar özel hayatlarını yaşama, kendi dillerini kullanma, 

kendi dinlerini uygulama hakkı gibi daha birçok hakka sahiptir. 

9.5 

İnsan bazen hakları için mücadele vermek 

zorunda kalır. 

Olur ya, siz de anne baba olarak, “Öğretmenler benim çocuğuma 

haksızlık ediyor, onu nesnel biçimde değerlendirmiyor,“ veya 

“Çocuğumun öğretmeni okul tüzüğüne aykırı davranıyor,“ 

görüşünde olabilirsiniz. 

Verilen bir kararı doğruluğundan kuşku duyuyor ve onaylamıyorsanız 

gözden geçirilmesini talep edebilirsiniz. Bu konuda birkaç yol vardır. Örneğin 

bir şikâyet (Sachbeschwerde), denetime yönelik şikâyet (Dienstaufsichtsbeschwerde) 

veya itiraz (Widerspruch). Okul-aile birliği meclisiniz size bu 

konuda gereken bilgileri verebilir. 


1. Haklarınız konusunu okulunuzun okul-aile meclisinden öğrenin. 

2. Okul-aile meclisinin okulda bir akşam anne babaların hakları konulu bir 

bilgilendirme toplantısı düzenlemesini önerin. 

3. Eyaletinize ilişkin olarak, velilere tavsiyeler vb. İçeren broşürleri temin 

edin. Bu broşürler genel olarak okullarda, okullar dairesinde veya eyalet 

ebeveynler meclisinde bulunur. 

4. Okul Süreci Tavsiyesi konusu üzerinde durmaya çocuğunuz daha 3. sınıftayken 

başlamalısınız. Tavsiye yazısı daha gelmeden çocuğunuzla ve 

öğretmeniyle görüşün. Çocuğunuzun halihazırda durumu nedir? Çocuk 

nereye gitmek istiyor, istediği yere gidebilmesi için ne yapması gerekiyor? 

… 40 …


… Anne babaların hakları konusunda: 

“Danışmanlık Kalifikasyon ve Göçmenlik“ (BQM) 

tarafından çıkarılan el kitabında Almanca, Farsça, 

Lehçe, Rusça ve Türkçe olarak veli haklarına 

ilişkin genel bilgiler vardır (sarı modül, sayfa 3-5): 

www.bqm-hamburg.de 

Anahtar kelimeler: Angebote für 

Ratsuchende > Publikationen 

… Çocukların hakları konusunda: 

“Die Rechte der Kinder von logo! einfach erklärt“ 

(Çocukların Hakları: logo! Kolayca Açıklıyor) 

isimli kitap çocuklar için yazılmıştır. Bu kitaptan 

yetişkinler de çok şey öğrenebilir. Ücretsiz 

olarak Bundesministerium für Familie, Senioren, 

Frauen und Jugend (BMFSFJ) www.bmfsfj.de, 

internet sayfasından indirilebilir ve ısmarlanabilir. 

Anahtar kelime: arama penceresine “Die 

Rechte der Kinder“ yazıp tıklayın. 

… Okul süreci tavsiyesi ve anne babanın 

seçme hakkı konusunda: 

Kültür Bakanları Sürekli Şurası‘nın (KMK) 

internet sayfası olan www.kmk.org adresinde 

velilerin seçme hakkının ve okul süreci 

tavsiyesinin eyaletinizde nasıl düzenlendiğini 

bulabilirsiniz. 

… 41 …

Anne babaların yükümlülükleri 

de vardır. 

10.1 

Anne babalar çocuklarını uykudan zamanında 

uyandırma ve beslemekle yükümlüdür. 

Anne babalar çocukları zamanında ve uykularını almış olarak okula göndermek 

zorundadır. Çocukların okula yeterince sağlıklı yiyecek ve içecek götürmesinden 

sorumludurlar. 

10.2 

Anne babalar çocukların donanımından sorumludur. 

Anne babalar çocukların okuldaki bütün önemli ihtiyaçlarını temin etmekle 

yükümlüdür. Örneğin: 

Okul çantası 

Kalem çantası 

Defterler 

Spor kıyafeti 

Spor ayakkabıları 

10.3 

Anne babalar okula haber vermekle yükümlüdür. 

Çocuk hastaysa veya başka bir nedenle okula gelemeyecekse 

bunu okula derhal bildirmek zorundadırlar. 

… 42 …

10.4 

Anne babalar tatilleri ve tatil günlerini planlamak 

zorundadır. 

Aile önemli bir nedenle okul zamanında bir yere gitmek zorunda kalırsa 

anne baba çocuğa izin verilmesi için önceden yazılı olarak başvurmak 

zorundadır. 

10.5 

Anne babalar hastalığı bildirmekle ve bakımla yükümlüdürler. 

Çocukta bulaşıcı bir hastalık (boğmaca, kızamık, kabakulak, kızamıkçık, su 

çiçeği, kızıl, bit vb.) görüldüğünde anne baba çocuğu okula göndermemek 

zorundadır. Bulaşıcı bir hastalıktan sonra, çocuk tekrar okula 

gitmeden önce, hekim tarafından verilen bir sağlık raporunu 

okula vermek zorundadırlar. 

Çok önemli: 

Çocuk mazeretsiz olarak okula gitmeyecek olursa 

bu, okulda mazeretsiz devamsızlık olarak kaydedilir. 

Mazeretsiz günler karneye yazılır ve örneğin bir 

çıraklık için başvurduğunda olumsuz bir etki yapar. 

Okula gitmediği günler için çocuğun mutlaka yazılı 

bir mazeret belgesi getirmesine özen gösterin. 

… 43 …


1. Çocuk okula başlamadan önce bütün önemli ihtiyaçlarını temin etmeye 

özen gösterin. Gerekiyorsa Bildungspaket başvurusunda bulunun. 

2. Çocuğun her gün okula zamanında gitmesine, teneffüslerde yiyeceği bir 

şeylerin bulunmasına ve uykusunu almış olmasına özen gösterin. 

3. Okulun (okul bürosunun veya sekreterliğin) telefon numarasını her 

zaman yanınızda bulundurun. Önemli bir nedenle (örneğin hastalık) 

çocuk okula gidemeyecek olursa mümkün mertebe erken aşamada 

okula telefon edip haber verin. Mazeret tezkeresi yazın verin. Bu yazı 

örneğin şöyle olabilir: 

… 44 …

4. Çocuğunuzun sınıf öğretmeni ile tanışın. Okula sadece bir sorun 

olduğunda gitmeyin. Mümkün mertebe anne-baba toplantılarına, 

görüşme günlerine vb. etkinliklere katılın. 

5. Almancanız az da olsa okuldan çekinmeyin. Okulun bir tercüman organize 

edip edemeyeceğini sorun. Bu bazı eyaletlerde, örneğin Hamburg’da 

mümkündür. Tercüman ayarlanamıyorsa okulda sizin dilinizi 

konuşan bir öğretmenin olup olmadığını sorun. O da olmazsa akrabalarınızdan 

veya tanıdıklarınızdan iyi Almanca bilen birisinin yardımını 

isteyin. 

Önemli uyarı: Öğretmenle ayrıntılı görüşme yapmak istediğinizde 

randevu alın. 


… Anne babaların yükümlülükleri: 

“Danışmanlık Kalifikasyon ve Göçmenlik“ 

(BQM) tarafından çıkarılan el kitabında Almanca, 

Farsça, Lehçe, Rusça ve Türkçe olarak velilerin 

yükümlülüklerine ilişkin genel bilgiler vardır 

(sarı modül, sayfa 3-5): www.bqm-hamburg.de 


Publikationen 

… 45 …

Karneler ve notlar trafik lambasına benzer: 

İşareti doğru okuyup ciddiye almak gerekir. 

11.1 

Almanca, matematik ve İngilizce notları 

özellikle önemlidir. 

Bu derslere temel dersler veya ana dersler denir. Diğer derslerden daha 

önemli olduklarından bu ad verilmiştir. Karnede temel derslerin notları 

daha önemlidir ve bunlar için daha çok ders saati ayrılmıştır. Çocuğun sınıfı 

geçip geçmemesi veya ilkokuldan sonra hangi okula gideceği özellikle temel 

derslerden aldığı notlara bağlıdır. Bu nedenle çocuğunuzun temel derslerdeki 

notları dikkatle izlemeniz gerekir. 

11.2 

Çocuğunuzun öğrenmek istediği mesleğe ilişkin 

dersin notu çok önemlidir. 

Temel dersler bütün meslekler için önemlidir. Ama ayrıca, hemen her meslek 

için çok önemli olan ayrı bir ders de vardır. 

Örnek 1: Kızınız polis olmak istiyor. Bunun için Almanca, matematik, İngilizce 

ve spor notlarının iyi olması gerekir. 

Örnek 2: Oğlunuzun hayalindeki meslek eczacılık. Almanca, matematik, 

İngilizce ve kimya notlarının iyi olması gerekir. 

11.3 

Karnede notun 3 olması büyük bir başarı olabilir. 

Örnek 1: İşletmeler (“Unternehmen“, “Firma“ olarak da geçer) hem güncel 

karneye hem de daha önceki yıllarda alınan karnelere bakar. Neden? Başvuran 

kişi matematikte 2 yıl önce 5, 1 yıl önce 4 ve son karnede 3 almışsa 

bu, öğrencinin gayret ettiğini gösterir. Bu durumda 3 iyi bir not olabilir ve 

çocuğun öğrenme yeteneğinin olduğunu göstermektedir. 

Örnek 2: Başvuran kişinin karnesinde notu 3 veya 4’tür. Ama öğrenci çok 

sosyal birisidir, fahri olarak faaliyetlerde bulunmuştur, örneğin anlaşmazlıklarda 

arabuluculuk yapmıştır, yakın çevresinde ev ödevleri yardımında 

bulunmuştur veya bir spor kulübünde antrenörlük yapmıştır. Birçok firma 

için bu tür faaliyetler de notlar kadar önem taşır. Onlar da sosyal yönde 

girişim gösteren kişilere öncelik tanır. İyi not almak için ders çalışmaktan 

ve okuldan ve derslerden başka bir şey bilmeyen sınıf birincilerinin böyle 

firmalarda şansı o kadar iyi olmayabilir. 

… 46 …

11.4 

Karnede sadece notlar bulunmaz. 

Normal olarak öğrencinin karnesinde sosyal davranışı (Sozialverhalten) ve 

çalışma davranışı da (Arbeitsverhalten) değerlendirilir. Bazı eyaletlerde bu iki 

değerlendirmeye karne başı notu da denir (Kopfnoten). Bu notlarla öğrencinin 

derslere ne kadar gayret gösterdiği (Arbeitsverhalten) ve başkalarına 

karşı davranışları (sosyal davranış) değerlendirilir. “Karne başı notu“ adı 

eskiden karnenin en üst sırasında yer almış olmalarından gelmektedir. 

Günümüzde bunlara çalışma ve sosyal davranış değerlendirmesi de deniyor. 

Karne başı notları öğrencinin işyerine başvurmasında büyük önem taşır. 

Başvuru sahibinin kişiliği hakkında bilgiler içerdiğinden birçok firma karne 

başı notlarına büyük önem verir. Çalışma ve sosyal davranış değerlendirmeleri 

her eyalette aynı değildir. Bazı eyaletlerde not verilir, bazı eyaletlerde 

yazı ile açıklanır, bazı eyaletlerde her ikisi birden görülebilir. Bu notlarla 

örneğin neler değerlendirilmektedir? 

Çalışma davranışı 

Derslerde dikkat 

Derslere katılım 

Ev ödevlerinin yapılıp yapılmadığı 

İstenen ödevlerin ve çalışmaların zamanında 

verilip verilmediği 

Düzen ve itina 

Sosyal davranış 

Güvenilirlik 

Anlaşmazlıklarda davranış 

Sorumluluk alma 

Yardımseverlik 

Anlaşma ve kurallara uyum 

Ortak yaşamı şekillendirmeye katılım 

11.5 

Dikkat! Karnelerin kendi dili vardır. 

Karne dilinde tuzaklar vardır. Evde Almancadan başka bir dil konuşan 

anne babalar bu tuzaklara daha kolay düşebilirler. Karnelerde bazı 

cümleler ilk bakışta olumlu görünmekle beraber, aslında bir sorun 

olduğunu dile getirir. 

Örnek 1: “Çocuğunuz derslerde çok sakin.“ Bu cümle, çocuğun derslerde 

çok ender parmak kaldırdığı anlamına gelir. 

Örnek 2: “Çalışma davranışı beklentiler çerçevesinde.“ Bu cümlenin 

anlamı şudur: Çocuğunuzun çalışma davranışı notu 3’tür. Daha çok 

gayret göstermesi gerektiği kastedilmektedir. 

… 47 …

Karnelerdeki değerlendirmeler ve anlamları? 

Davranış … Rakamla not Yazı ile not 

… takdire şayan. 1 pekiyi (sehr gut) 

… beklentileri tamamen karşılıyor. 2 iyi (gut) 

… beklentileri karşılıyor. 3 doyurucu (befriedigend) 

… beklentileri tam karşılamıyor. 4 yeterli (ausreichend) 

… beklentilerin altında. 5 und 6 

zayıf ve yetersiz 

(mangelhaft und ungenügend) 


1. Her karnede çocuğun her dersten aldığı notlardaki değişimleri dikkatle 

izleyin. Her notu bir önceki notu ile karşılaştırın. Bir derste notunda 

iyileşme varsa ihmal etmeyin: Çocuğunuzu övün! Notunda gerileme 

varsa nedenini araştırıp bulun, özel ders almasını düşünün. 

2. Özel dersin erkenden başlamasına dikkat edin. Çocuğun bir derste notu 

4 iken özel dersin başlaması daha iyi olur. Notlar daha da kötü (yani 5 

veya en kötü not olan 6) olursa, çocuğunuzun notunu düzeltmesi iyice 

zorlaşacaktır. 

3. Çocuğun karne başı notları iyi değilse (3’ten kötü), öğretmenle konuşun 

ve doğruca, düzeltmesi için ne yapılması gerektiğini sorun. 

4. Çocuğun karnesinde anlamadığınız bir şey olursa öğretmenden sorun. 

Öğretmen size karneyi açıklamak zorundadır. 

… 48 …

Not Puan Kavram Anlamı 

1+ 

1 

1- 

15 

14 

13 

Pekiyi 

(Sehr gut) 

Çocuğun başarısı beklentileri özellikle yüksek 

ölçüde karşılıyor. 

2+ 

2 

2- 

12 

11 

10 

İyi 

(Gut) 

Çocuğun başarısı beklentileri tam karşılıyor. 

3+ 

3 

3- 

9 

8 

7 

Doyurucu 

(Befriedigend) 

Çocuğun başarısı beklentileri genellikle karşılıyor. 

4+ 

4 

4- 

5+ 

5 

5- 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

6 0 

Yeterli 

(Ausreichend) 

Zayıf 

(Mangelhaft) 

Yetersiz 

( Ungenügend) 

Çocuğun başarısında gerçi eksikler var, ama 

beklentileri bütünüyle karşılayabiliyor. 

Çocuğun başarısı beklentileri karşılamıyor, fakat 

gerekli temel bilgilerin bulunduğu ve eksiklerin 

yakın bir zaman içinde giderilebileceği anlaşılıyor. 

Çocuğun başarısı beklentileri karşılamıyor. Temel 

bilgileri bile o kadar yetersiz ki, eksiklerin yakın bir 

zamanda giderilemeyecek. 


… Notlar: 



Lehçe, Rusça ve Türkçe olarak okul notlarına 

ilişkin genel bilgiler vardır (sarı modül, sayfa 1): 




… 49 …

Önemli olan, 

sadece notlar değildir. 

12.1 

Kötü notlar kişinin aptal olduğunu göstermez. 

Çocuğun okulda aldığı notlar tartışmasız önemlidir. Fakat çocuk çok bildiği 

halde notları kötü olabilir. Karne notları otomatik olarak çocuğun neler 

bildiğini ve ne kadar akıllı olduğunu göstermez. Bunun birçok örnekleri 

vardır. Tarihte çok zeki bazı insanların okulda aldığı notların bazen kötü 

olduğu bilinen bir gerçektir. 

12.2 

Kötü not almanın birçok nedenleri olabilir. 

Çocuğun sınav korkusu vardır, bazı öğretmenlerle yıldızı barışık değildir, 

okulda alaylara veya hatta mobbinge maruz kalmıştır, okuma 

ve imla zayıflığı (legasteni) veya hesap zayıflığı (diskalkuli) 

vardır, ergenlik çağına gelmiş ve “canım hiç bir şey istemiyor“ 

havasına girmiş olabilir, örnek alacağı kişiler yoktur, okuldan 

soğumuştur, üstün yeteneklidir ve derslerde sıkılmaktadır, 

işlerini düzene koymakta yetersizdir, önüne kesin kurallar 

konmasını beklemektedir veya psikolojik sorunları vardır. 

12.3 

Notlar nasıl mı düzeltilir? 

Bu mümkün, ama her çocuk farklı. 

Siz ve çocuğunuz notların niye kötü olduğunu biliyorsanız koşulları değiştirmeye 

mutlaka çaba göstermek gerekir. Notların kötü olma sebeplerine 

göre çözüm yolları farklı olabilir. Ödevlere destek, özel ders, rehberlik. 

Bazı çocuklar anne babalarının daha büyük dikkat ve ilgisine, bazıları daha 

fazla kontrol, disiplin ve kesin kurallara, bazıları da daha fazla motivasyona 

ihtiyaç duyar. Bir çocukta başarıya ulaşan yol, diğer 

çocukta da mutlaka başarılı olamayabilir. 

En önemlisi, çocuğun, sizin durumu ciddiye 

aldığınızı, peşini bırakmadığınızı 

ve ona yardımınızın dokunduğunu 

anlamasıdır. 

… 50 …

12.4 

Notlar kötüyse de bu, dünyanın sonu 

demek değildir. 

Sizin de çocuğunuzun da bütün gayretleriniz notları yükseltmeye yetmemiş 

olabilir. Notlar istenen düzeye ulaşmamıştır. Çocuğunuzu suçlamanız hiçbir 

şey getirmez. En çıkar yol, çocuk ve öğretmeni ile beraber neler yapılabileceğini 

araştırmak olur. 

Örnek 1: Çocuğunuz genel okullardan ilkini 9. sınıftan diploma alarak 

bitirmiştir (ESA). Bir işletmede meslek öğrenerek orta okul mezuniyetini 

(mittlerer Schulabschluss MSA) alabilir. 

Örnek 2: Çocuğun not ortalaması düz veya meslek lisesi mezuniyeti 

(Abitur veya Fachabitur) için yeterli değildir. Çocuk önce bir meslek öğrenip 

daha sonra (Fach-) Abitur mezuniyetini elde edebilir. 

12.5 

Her şey okulda alınan notlara bağlı değildir. 

Meslek eğitimi veren birçok işletmeyle yapılan görüşmelerden, başvurularda 

en büyük rolü her zaman çocuğun okulda aldığı notların oynamadığını 

görüyoruz. Bu, tabii, çıraklık eğitimi veren işyerine bağlı bir şeydir. 

Stajlar (Praktika) 

Çocuğunuzun yaptığı bir staj sürecinde bir meslekle tanışıp ondan sonra, 

“Bu meslek bana göre!“ diyebilmesi çok önemli olabilir. Keza, “Bu meslek 

hiç bana göre değil!“ demesi de. Birçok işyeri, başvuran kişinin mesleği biraz 

olsun tanımış olmasına önem verir. Demek ki stajlar büyük bir avantaj 

sağlamaktadır. 

Fahri hizmetler 

Çocuğunuz fahri hizmetler üstlenebilir. Örneğin bir gençlik örgütünde, bir 

dernekte, cemaatinizde çalışabilir, başka öğrencilere ders verebilir veya 

semt şenliklerinin düzenlenmesine yardım edebilir. Çocuğunuz bu yoldan 

sorumluluk bilincine sahip olduğunu gösterir. 

Ek işler 

Çocuğunuz okul tatilinde çalışabilir veya okulun yanı sıra broşür dağıtabilir, 

satışta veya gastronomide çalışabilir. Yan iş olarak çalıştığı yerlerden belge 

ve referansları olursa daha da iyidir. İşletmeler başvuran kişilerin iş hayatında 

deneyimli olmalarını tercih eder. 

… 51 …

Aile içi çalışmalar 

Belki çocuğunuz aile içinde düzenli ve sürekli yaptığı belli işleri üstlenmektedir. 

Örneğin küçük kardeşlerine bakıyor olabilir, aile işletmesinde yardım ediyor 

veya evin tamiratına katılıyor olabilir. Çocuğunuz böylece sorumluluk 

alabildiğini gösterir. 

Hobiler ve ilgi alanları 

Çocuğun ileride mesleğinde önemli olabilecek konulara ilgisi vardır. 

Çocuğunuzun en severek uğraştığı alan da meslek seçiminde yardımcı 

olabilir. Ama önemli olan, çocuğunuzun boş zamanlarında ne yaptığıdır. 

Bilgisayar oyunları oynamaya meraklı olması bir BT (bilişim teknolojisi) 

firmasında pek bir etki yapmaz. Ama boş zamanında kendisi bilgisayar 

oyunları geliştiriyor, yani programlama yapıyorsa, bu ilgi çeker. 

Ehliyet 

Bazı işyerleri ve firmalar için başvuranın ehliyetinin olması önemli olabilir. 


… Staj konusu: 

Stajla ilgili önemli noktaların Federal Çalışma Birliği‘nin 

www.schulewirtschaft.de adresindeki internet 

sayfasında, “Checklisten Betriebspraktikum“ 

broşüründe bulabilirsiniz. 

Anahtar kelimeler: Inhalte > Publikationen > 

Berufs orientierung 

… 52 …


1. Her yarıyılda bir defa öğretmeninden çocuğunuzun okuldaki durumunun 

somut olarak nasıl olduğunu sorun. 

Örneğin şu soruları sorabilirsiniz: 

Çocuğumun derslerindeki başarısı normal mi? 

Desteğe veya özel derse ihtiyacı var mı? 

Sosyal davranışları nasıl? 

Sınıfta kendini iyi hissediyor mu? 

Arkadaşları var mı? 

Yardıma ihtiyacı var mı? 

Sizce nasıl bir yardım gerekiyor? 

Bir üst sınıfa geçer mi? 

Diploma alabilecek mi? 

Çocuğa yardım edebilmem için ne yapmam gerek? 

2. Notlarını düzeltme konusunda ek tavsiyeler için sayfa 17’ye bakın. 

3. Çocuğunuzla beraber oturup kendisinin okul dışı zamanında neler yapmış 

ve yapmakta olduğunu yazın (sayfa 51 ve 52). Bunları, eğer uygun 

düşüyorlarsa, çocuğun başvurusuna ve özgeçmişine mutlaka ekleyin! 

Belgeleri toplayın: staj belgesi, bonservis, fahri etkinlik belgeleri, katılım 

sertifikaları, şeref belgeleri, medya haberleri (örneğin okul gazetesi 

haberleri) veya çocuğunuz hakkında olumlu bilgi verebilecek birisinin 

telefon numarası. 

4. Yukarıdakilerden hiçbiri yoksa çocuğunuzla beraber yakın gelecekte bir 

şeyler yapıp yapamayacağını düşünün. Çocuğunuz bazı etkinlikleri belki 

okuldan sonra telafi edebilir. 

… 53 …

Meslek eğitimi mi, yüksek öğrenim 

mi, yoksa ikili yüksek öğrenim mi? 

Hepsi de iyi! 

Bırakın, çocuk kendisi karar versin. 

13.1 

Meslek eğitimi ve/veya yüksek öğrenim. 

Almanya’da meslek eğitimi. 

Almanya’da okulu bitirdikten sonra kişinin önüne iki büyük otoyol açılır. 

Bunlardan biri meslek eğitimine diğeri yüksek öğrenime gider. Gençler ya 

bir meslek eğitiminden geçer ya da bir üniversite veya yüksek 

okulda yüksek öğrenim görür. 

13.2 

Almanya’da meslek eğitimi ve/veya 

yüksek öğrenimin çeşitli türleri vardır. 

Belirtilen iki otoyol, çok şeritli yollardır. Bunlardan en önemli beşi şunlardır: 

Okulda meslek eğitimi (Schulische Ausbildung): 

Çocuğunuz bir meslek okulunda meslek öğrenir. 

İkili meslek eğitimi (Duale Ausbildung): 

Çocuğunuz bir işletmede ve meslek okulunda meslek öğrenir. 

İkili yüksek öğrenimde meslek eğitimi (Duales Studium): 

Çocuğunuz bir işletmede ve yüksekokulda/üniversitede meslek öğrenir. 

Meslek yüksek okulu (Fachhochschulstudium): 

Çocuğunuz meslek yüksek okulunda meslek öğrenir. 

Üniversite öğrenimi (Universitätsstudium): 

Çocuğunuz üniversitede bir meslek veya bir bilimdalı okur. 

… 54 …

13.3 

Her yol başarıya çıkabilir, çıkmayabilir de. 

Her çocuk farklıdır. Her yol çocuğun meslek hayatına iyi bir başlangıç olabileceği 

gibi yanlış karar da olabilir. Asıl bilinmesi gereken şey, günümüzde 

dümdüz ilerleyen hayat hikâyelerinin ve meslek kariyerlerinin artık pek 

olmadığıdır. 

13.4 

Ya bu ya şu diye bir şey yoktur. 

Almanya‘daki okul sistemi, birçok ülkeden farklı olarak, geçişlere fırsat verir. 

Örneğin kişi önce bir meslek öğrenip daha sonra yüksek öğrenime gidebilir, 

ya da önce yüksek öğrenim görüp sonra meslek eğitimine geçebilir. Hem 

meslekte ilerleme hem yatay geçiş mümkündür. 

13.5 

Meslek çocuğa uymalıdır, çocuk mesleğe değil. 

Olur ya çocuk okulu bitirdiği halde hâlâ ne olmak veya ne yapmak isteğini 

bilmez. Bu süreyi iyi değerlendirmek için Almanya’da çeşitli olanaklar vardır. 

Yasal yaş sınırları yoktur. Her insan her yaşta bir meslek öğrenebilir veya 

yüksek öğrenime gidebilir. Ne var ki, insanın yaşı ilerledikçe bir meslek 

eğitimi yapacağı bir iş bulması zorlaşır. 

Çocuğunuzun yanlış bir karar vermesi facia değildir. 

Çocuğunuzun ancak farklı yolları denedikten sonra kararını 

vermesi de facia değildir. 

… 55 …


1. Meslek öğrenimini, yüksek öğrenimi ve ikili yüksek öğrenimi 

karşılaştırmada, avantajlarını ve dezavantajlarını tanımada 

çocuğunuza ve size aşağıdaki tablo yardımcı olabilir. 

Vorteile 

İkili meslek eğitimi Yüksek öğrenim İkili yüksek öğrenim 

1. Meslek eğitimi tazminatı 

(Ausbildungsvergütung), erken 

yaşta mali bağımsızlık 

2. İlk günden itibaren pratik 

deneyim 

3. Mesleğin öğrenildiği işletmede 

iş bulma şansının yüksekliği 

4. Eğitim veren kişinin hedefleri 

açık seçik belirlemesi 

5. Nisbeten kısa bir öğrenim 

süresi (2 veya 3 yıl) 

1. Yüksek öğrenim görmeyenlere 

kıyasla işsiz kalma tehlikesinin 

azlığı (Bu, mesleğe göre değişir) 

2. Ortalama daha yüksek gelir 

(Bu, mesleğe göre değişir) 

3. Bilimdalında kariyer yapma 

imkânı 

4. Çeşitli mesleklerde çalışabilme 

imkânı 

1. Meslek Eğitimi Tazminatı‘nın 

ikili meslek öğrenimine kıyasla 

daha yüksek olması 

2. Bachelor derecesi ve meslek 

eğitimi diploması: bir seferde 

iki diploma birden 

3. İlk günden itibaren pratik 

deneyim ve paralel olarak 

birçok teorik bilgiler 

4. Mesleğin öğrenildiği işletmede 

iş bulma şansının yüksekliği 

Önkoşullar ve olası dezavantajlar 

İkili meslek eğitimi Yüksek öğrenim İkili yüksek öğrenim 

1. Yüksek öğrenim görenlere 

kıyasla daha az gelir 

(Bu, tabii, mesleğe göre değişir) 

2. İş bulma ve çalışma olanakları 

öğrenilen meslekle kısıtlıdır 

1. Fachabitur veya Abitur 

diploması zorunluğu 

2. Yüksek öğrenim para 

gerektirir 

3. Pratik deneyim daha azdır 

4. Öğrenimi bitiren, kendi başına 

iş aramak zorundadır 

5. Kişinin yaşayışına kendisi 

düzen verebilmesi ve bağımsız 

çalışabilmesi gerekir 

1. Fachabitur veya Abitur 

diploması zorunluğu 

2. Sıkı çalışmayı ve çok zaman 

ayırmayı gerektirir 

3. Kişinin yaşayışına kendisi 

düzen verebilmesi ve bağımsız 

çalışabilmesi gerekir 

4. Yarıyıl tatillerinin olmaması, 

yılda sadece 24 – 30 gün arası 

tatil 

5. Başvuru beklentilerinin 

yüksekliği 

… 56 …

2. Çocuğunuz aklına sadece tek bir meslek veya tek bir üniversite koymuşsa: 

Birlikte alternatifler arayın, örneğin benzer mesleklerin neler olabileceğini 

düşünün. Çocuğun istediği meslek eğitimi veya yüksek öğrenim 

gerçekleşmezse bu şekilde en azından başka imkânları olacaktır. 

3. Çalışma Ajansı‘nın (Agentur für Arbeit) meslek ve yüksek öğrenim 

danışmanlıklarının veya uygun başka bir danışmanlığın adresini temin edin 

(Fakat çocuğunuz adına sizin telefon etmeniz iyi bir etki bırakmaz; 

bırakın, çocuğunuz kendisi telefon edip randevu alsın). 

4. Çocuğunuz meslek eğitimi fuarı türünden bir etkinliğe giderse ona eşlik 

edin. Meraklı bir izleyici gibi davranın. O zaman, gerekli bilgileri birlikte 

edinebilirsiniz. O zaman çocuğunuzla bu konuları çok daha iyi konuşabilirsiniz 

de. 


… Meslek eğitimi veya yüksek öğrenim: 

www.bachelor-studium.net/ausbildung-oderstudium.php 

… 57 …

Made in Germany: 

İkili meslek eğitimimize bütün 

dünya gıpta ediyor. 

14.1 

Dünya rengârenk. Meslek öğrenmek de her 

ülkede farklı oluyor. 

Örnek 1: Bazı ülkelerde meslek öğrenimi doğrudan aile içinde, örneğin 

yetişkin akrabaların yanında çalışarak olur. Bunun avantajı, başvuruya gerek 

olmamasıdır, aile ve akrabalık ilişkilerinden yararlanılır. Dezavantajı, mesleği 

öğrenen kişinin eline genel olarak diploma geçmez, o mesleği öğrendiğini 

kanıtlayamaz. 

Örnek 2: Bazı ülkelerde bir meslek uzun yıllar hemen hemen sadece tek 

bir meslek okulunda öğrenilir. Bunun avantajı, çok teorik bilgi ve diploma. 

Dezavantajı, pratik deneyim azlığı ve genelde işyerinde (firma veya şirket) 

bilfiil çalışma hayatına yabancılık ve işyerinde çalışma zorluğu. 

Örnek 3: Bazı ülkelerde çıraklar bir mesleği doğrudan 

işletmede çalışarak öğrenir. Avantajı: bol pratik deneyim 

ve diploma. Dezavantajı: meslekle ilgili teorik bilgilerin 

azlığı. 

14.2 

Almanya’nın eşsiz çözümü: ikili meslek eğitimi. 

Almanya dünyada benzeri olmayan bir meslek eğitimi biçimi geliştirmiştir. 

İkili sistemde meslek eğitimi. Daha kısası: ikili eğitim (duale Ausbildung). 

İkili meslek eğitiminde öğrenme işi okulunda ve işyerinde paralel yürür. 

Meslek öğrenen kişi teorik ve pratik bilgileri aynı zamanda edinir. Bunun 

avantajı, bol pratik deneyim, teorik bilgiler ve diplomadır. Dezavantajı: 

meslek öğrenecek kişi başvurularda bulunmak zorundadır. Sistemin başka 

dezavantajı yoktur. 

… 58 …

14.3 

Almanya’da birçok meslek üniversitede okuyarak 

öğrenilmez, ikili meslek eğitiminde, işletmede öğrenilir. 

Birçok ülkede kariyer ve meslek okuldan sonra üniversiteye gitmek anlamına 

gelir. Almanya’da ise birçok meslek işyerlerinde ve meslek okullarında 

öğrenilebilir. Örneğin dış ticaret, bankacılık, bazı memuriyetler, bilişim ve 

daha birçok meslek. 

14.4 

Almanya’da ikili meslek eğitimi sisteminde iyi 

kariyer olanağı sunan yaklaşık 350 meslek vardır. 

Almanya’da gençlerin bir mesleği öğrendiği önemli değildir. Standartlar ve 

diplomalar her yerde aynıdır. Almanya ikili meslek eğitimi sistemi çok yüksek 

bir kaliteye sahiptir ve insanlara mesleğinde ilerlemesi ve kendini geliştirmesi 

için iyi olanaklar sunar. 

Birçok anne baba ikili meslek eğitiminin sadece zanaatlar için olduğunu 

düşünür. Oysa bütün işkollarında mesleğini ikili eğitim sisteminde edinmiş 

uzmanlara ihtiyaç vardır, örneğin büro, bilişim teknolojisi, lojistik, 

ticaret, endüstri, nakliyat, kamu idareleri ve daha birçokları. 

… 59 …

14.5 

Meslek eğitimi: çocuğunuz hem meslek öğrenir hem de 

bunun için para alır! 

Meslek eğitimi sadece ücretsiz olmakla kalmaz, meslek öğrenen gence para 

ödenir. Meslek Eğitimi Maaşı (Ausbildungsvergütung) adı verilen bu ücret 

eğitimin hangi meslek için, hangi bölgede ve kaçıncı yılda görüldüğüne göre 

ayda 300 ile 1.000 Euro arasında değişir. Meslek eğitimi bittikten 

sonra gençler (çoğu zaman aynı işyerinde) hemen işe alınabilirler 

ve belli koşullar altında yüksek öğrenime devam edebilirler. 

İkili yüksek öğrenim özel bir durumdur. Öğrenci bir işletmede meslek eğitimini 

sürdürürken buna paralel olarak bir yüksek okula veya üniversiteye 

devam edebilir. Sonuçta iki hedefe birden ulaşarak hem meslek edinmiş 

olur hem de yüksek öğrenim diploması alır. 


… (İkili) meslek eğitimi ve bu kapsamdaki 

meslekler: 

www.berufenet.arbeitsagentur.de 

… İkili yüksek öğrenim: 

www.duales-studium.de 

www.wegweiser-duales-studium.de 

… 60 …


1. Meslek öğrenimine ilişkin kendi deneyimleriniz çocuğunuz için geçerli 

değildir. Bundan 20 veya 30 yıl öncesinin Almanya’sı ile günümüz 

Almanya’sı farklıdır. Aynı durum diğer ülkeler için de geçerlidir. 

2. Çocuğunuza katiyen, “Mutlaka Abitur diploması alacaksın ve üniversiteye 

gideceksin!“ demeyin. Aşağıdaki konuları ve soruları çocuğunuzla 

beraber konuşun: 

Çocuğunuz ne istiyor? 

Çocuğunuz en iyi neyi yapabiliyor? 

Hayal ettiği bir meslek var mı? 

Bu meslek nerede ve nasıl öğrenilir? 

3. Meslek eğitimi ve ikili yüksek öğrenim konularında bilgi edinin. Bir 

danışma bürosuna veya bölgenizdeki Mesleki Danışma Merkezi‘ne 

(Berufsinformationszentrum, BIZ) gidin. 

4. Çocuğunuzla birlikte bölgenizdeki meslek eğitimi fuarlarına gidin. 

İşletmelerle ve mesleklerle tanışın. 

5. Bir işletmeyi ziyaret edin, sorularınızı oradaki yetkililere yöneltin. 

… 61 …

Benim çocuğum üniversitede 

okuyacak! 

15.1 

Her üniversite başkadır. 

Sayısız bilimdalı vardır. 

Meslek eğitiminde çocuğun mesleğini nerede öğrendiği fark etmez. Örneğin 

büro ticaret uzmanlığı mesleğinin ders planı ister Aachen’de, ister 

Berlin’de, ister Zwickau’da olsun aynıdır. 

Üniversitelerde durum farklıdır. Her eyalet kendi üniversitelerinden 

sorumludur. Almanya’da binlerce yüksek öğrenim dalı vardır. Bu sayı her yıl 

değiştiği için kaç öğrenim dalı olduğunu söylemek mümkün değildir. Aynı veya 

benzeri bilimdallarında bile farklıklar vardır ve bu farklar çok önemli olabilir. 

Örnek: Birçok üniversitede Avrupa Araştırmaları dalı vardır. Ama ağırlıklı 

konuları farklı olabilir: Avrupa tarihi, kültürü, ekonomisi, hukuku, siyaseti 

veya Avrupa Topluluğu kurum ve kuruluşlarının çalışması ağırlık noktaları 

olabilir. 

15.2 

Üç akademik diploma türü vardır: 

Bachelor, master ve doktora 

Eskiden Almanya’da, Almanya’ya özel akademik mezuniyet türleri vardı. 

Örneğin: diploma (Diplom), yüksek lisans (Magister) ve devlet sınavı 

(Staatsexamen). Birkaç yıldan beri Almanya’da uluslararası nitelikte şu üç 

mezuniyet türü geçerli: 

Lisans/Bachelor (B. A.) – İlk basamak 

Lisans diploması almak için en az 3 yıl okumak zorunludur. 

Yüksek Lisans/Master (M. A.) – İkinci basamak 

Master derecesini elde edebilmek için çoğu zaman iki yıl daha okumak 

zorunludur. 

Doktora/Promotion (Dr.) – Üçüncü basamak 

Bu basmağa ulaşıp doktor unvanını taşıyabilmek için kişinin en az üç yıl daha 

okuması ve bilimsel bir kitap (doktora tezi/Dissertation) yazması zorunludur. 

Genel olarak bu öğrenim ek üç yıldan daha uzun bir zaman alır. 

Hukuk, tıp ve öğretmenlik meslekleri için devlet sınavları hâlâ geçerlidir. 

… 62 …

15.3 

Güvenmek iyi, kontrol daha iyi. Her yüksek okul 

devlet tarafından tanınan bir üniversite değildir. 

10.000’den daha fazla yüksek öğrenim dalından bazıları devlet tarafından 

tanınmamaktadır. Bir yüksek okul devletçe tanınmış değilse, işveren 

diplomayı yüksek öğrenim diploması olarak tanımayacağından iş bulmak 

zor olabilir. 

Örneğin bazı yüksek okullar kendilerini Akademie 

olarak tanımlarlar. Oysa bu kavram Almanya‘da 

“Akademie“ kavramı “Universität“ veya “Hochschule“ 

gibi korunmuş bir tanım değildir. Devletçe tanınan, 

diplomaları kabul edilen akademiler olduğu gibi 

tanınmayan akademiler de vardır. Bu nedenle iyice 

bilgi toplamak gerekir. 

15.4 

Abitur diploması alan kişinin yüksek öğrenim hakkı 

vardır. Diğer taraftan öğrenci alınırken kısıtlama 

(numerus clausus) uygulanır. 

Abitur diploması alan her öğrencinin Almanya’da prensip olarak üniversite 

öğrenimi yeri seçme hakkı vardır. Başvurunun çok fazla olduğu, çok sevilen 

bazı bölümler vardır. Üniversitenin kapasitesi başvuran tüm öğrencileri 

almak için yeterli olmayabilir. 

Bunun için üniversite, başvuru yapan öğrencileri not ortalamasına göre 

sıralar. Bu seçme yöntemine Numerus clausus veya kısaca NC denir. 

Latince olan bu kavram kapatan sayı anlamına gelmektedir. 

Örnek: Bir üniversitenin biyoloji anabilim dalı kapasitesi 600 öğrenci 

alacak kadardır. Başvuranlardan Abitur notları en iyi olan 600 öğrenci o 

üniversitenin biyoloji bölümüne alınır. Bu öğrencilerden 600‘üncü sırada 

olanın Abitur notlarının ortalaması örneğin 1,8 ise bu yıl için Numerus 

clausus 1,8’dir. Bu demektir ki: o yıl başvuran öğrencilerden not ortalaması 

1,8’den kötü olanlar üniversitenin söz konusu bölümüne alınmaz. Bu 

nedenle Numerus clausus her yıl farklıdır. 

… 63 …

Önemli uyarı: Abitur diploması olmadan da yüksek öğrenim mümkündür. 

İkili meslek eğitimini bitirip meslek öğrenen ve 3 (üç) yıl mesleğinde çalışan 

kişiler Almanya’da birçok yüksek okulda okuyabilir. Bunun için bir giriş 

sınavından geçmeleri gerekir. 

15.5 

Yüksek öğrenim masraflıdır. 

Meslek eğitimi görenlere her ay para ödeyen ikili sistemle karşılaştırılacak 

olursa üniversitede veya yüksek okulda öğrenim daima para harcamayı 

gerektirir. Her şeyden önce, genç artık ailesinin yanında kalmıyorsa veya 

okumak için başka bir şehre gidiyorsa kira masrafı söz konusudur. Buna ek 

olarak, okula ödenen sömestre harçları, kitap ve teknik donanım (bilgisayar, 

telefon) parası ve duruma göre öğrenim ücreti söz konusudur. Öğrenciler 

öğrenimlerini çoğunlukla çeşitli kaynaklardan karşılar. Burs (Stipendium) 

olanağının araştırılması iyi olur. Burslar, kredi olarak alınan BaföG‘ün 

aksine, daha sonra geri ödenmez. Bir bankadan kredi veya 

(yüksek öğrenim) kredisi alıp almamak konusunun iyi 

düşünülmesi gerekir. 

Üniversite öğrenimi nasıl finanse edilebilir? 

Finans kaynakları Öğrenci payı % Ortalama Euro 

Anne baba katkısı 87 % 476 Euro 

Öğrenim sırasında çalışarak 

kazanılan 

63 % 323 Euro 

BAföG 32 % 443 Euro 

Birikmiş paradan harcama 20 % 129 Euro 

Burs 4 % 336 Euro 

Yüksek öğrenim kredisi 4 % 451 Euro 

Eğitim kredisi 1 % 276 Euro 

Almanya Öğrenci Yardım Birliği/Deutsches Studentenwerk, 20. Sosyal Anket 2012, www.sozialerhebung.de. 

… 64 …

Siz ne yapabilirsiniz? 

1. Kendi arzularınızı çocuğun sırtına yüklemeyin. Bırakın, çocuk kendisi 

karar versin. İlgi alanları nelerdir, hangi mesleği edinmek istiyor? Bunları 

çocuğunuzla birlikte saptamaya çalışın. 

2. Çocuğun öğrenmek isteği mesleğe hangi öğrenim dalları uygundur, bunu 

çocuğunuzla birlikte bulmaya çalışın. 

3. Yüksek öğrenim masraflarının nasıl karşılanacağını araştırın. Çocuğunuz 

oturduğunuz şehirde mi yoksa başka bir şehirde mi okuyacak? Okuyacağı 

şehirde öğrenim masrafı ne kadar olacak? Aile bu masrafı kendi olanakları 

ile karşılayabilecek durumda mı? Değilse çocuğun okuma giderleri nasıl 

karşılanacak? Daha az masraflı seçenekler var mı? 

4. Çocuğun gideceği yüksek okul devlet tarafından tanınıyor mu? 

5. Öğrenimi bitirdikten sonra çalışma olanakları nasıl? 


… Genel olarak yüksek öğrenim: 

www.hochschulkompass.de 

www.studienwahl.de 

… İkili yüksek öğrenim: 

www.ausbildungplus.de 

www.duales-studium.de 

www.wegweiser-duales-studium.de 

… Çocuğunuz ailede yüksek 

öğrenim görecek ilk kişiyse: 

www.arbeiterkind.de 

… Burslar: 

www.mystipendium.de 

… Abitur olmadan yüksek öğrenim: 

www.studieren-ohne-abitur.de 

… 65 …

Okuldan sonrası için anne ve babaların 

zannettiğinden daha çok olanak var. 

16.1 

Meslek eğitimi olsun yüksek öğrenim olsun – 

yaş fark etmez. 

Çocuğunuz ne yapmak istediğini biliyorsa, okuldan sonra tabii bir meslek 

eğitimine veya yüksek öğrenime başlar. Ama böyle olması şart değildir. 

Üniversiteye gitmek veya meslek öğrenimine başlamak için Almanya’da 

yasal bir yaş kısıtlaması yoktur. Bazen arada başka bir şey yapmak anlamlı 

olabilir. 

16.2 

Ne olmak istediğimi bilmiyorum ki! 

Bunu birçok gencin ağzından duyuyoruz. 

Pek çok çocuk okuldan sonra ne olmak istediğini bilmiyor. Çok normal. 

16 veya 19 yaşındayken siz biliyor muydunuz ne olmak istediğinizi? 

Çocuğunuzun kararını vermesi için biraz zaman ayırması, gelişigüzel, 

anlık bir şeye başlamasından iyidir. 

… 66 …

16.3 

Okuldan sonra çeşitli tecrübeler kazanması 

insanın hayatı için çabuk ama yanlış bir karar 

vermesinden çok daha iyidir. 

Okul döneminin zorluklarından sonra çocuğunuzun yeniden 

derslere girişmeden önce bir ara vermeye ihtiyacı olabilir. Ona bu 

arayı çok görmeyin. Bu tabii, yıllarca sürecek bir dinlenme olmamalı, 

makul bir çerçevede kalmalıdır. 

16.4 

Başvuru hemen kabul edilmeyecek olursa bu süreyi 

değerlendirmek mümkündür! 

Okul ile meslek eğitimi veya yüksek öğrenim arasındaki süreyi anlamlı bir 

biçimde doldurabilmenin birçok yolu vardır. Çocuğunuz bu bir yıl içinde 

önemli birçok şey öğrenebilir. Tecrübeler kazanır ve yeni karşılaştığı 

sorunları kendi başına çözmeyi öğrenir. Bir yabancı dili geliştirir veya yeni 

bir dil öğrenir. Bu da onun sosyal ve kişisel yeteneklerini güçlendirir. 

Ve hemen hemen en önemlisi: Çalışma tecrübesi kazanarak meslek seçiminde 

yönünü belirleyebilir. Federal Gönüllüler Hizmeti (Bundesfreiwilligendienst) 

veya Gönüllü Sosyal Yıl (Freiwilliges Soziales Jahr) kapsamında 

çalışmış veya geçici bir işte para kazanmış olması başvurularda olumlu 

karşılanır. 

… 67 …

16.5 

Hem Almanya’da hem de diğer ülkelerde okulu 

yeni bitirenler için birçok çalışma 

olanağı sunulmaktadır. 

Burada birkaç fikir verelim: 

Federal Gönüllü Hizmeti (Bundesfreiwilligendienst BFD) 

Gönüllü Sosyal Yıl (Freiwilliges Soziales Jahr FSJ) 

Gönüllü Ekolojik Yıl (Freiwilliges Ökologisches Jahr FÖJ) 

Belirtilen gönüllü çalışma programlarında gençler topluma 

katkıda bulunur. Gönüllülerin çalışabileceği çok farklı alanlar 

vardır: örneğin çocuklar ve gençlerle sosyal faaliyetler, sağlık, 

yaşlıların bakımı, engellilere yardım, çevre koruma, doğa 

koruma, spor, kültür, anıt koruma, politika, entegrasyon, 

okullar. Yurtdışında yapılabilen birçok gönüllü hizmeti de 

vardır. 


1. Çocuğunuzun okulu bitirmesine iki yıl kala kendisi için hangi yolun daha 

uygun ve gerçekçi olacağını onunla beraber düşünmeye başlayın. 

Geleceğe ilişkin plan ne kadar somut olursa o kadar iyi olur. Çocuğunuzla 

beraberce, onun idealindeki işletmede meslek eğitimi veya idealindeki 

üniversitede öğrenim gerçekleşmeyecek olursa uygulanmak üzere bir 

B planı yapın (En iyisi, bir de C planınızın olmasıdır). 

2. Okuldan sonra nelerin mümkün olduğu konusunda sağlam bilgi sahibi 

olun ve bunun üzerine çocuğunuzla düzenli olarak konuşun. 

3. Okuldan sonra çocuk hemen bir çıraklık yeri bulamaz veya üniversiteye 

hemen alınmazsa paniğe kapılmayın, felaket olarak görmeyin. Bir yıl 

içinde faydalı neler yapabileceğini konuşun, araştırın. 

4. Daha sonraki başvuruda bu yılın boşa gitmiş olarak görülmemesine 

dikkat edin. Çocuğun bu bir yılda neler yaptığını iyi dile getirin, çocuk bu 

bir yılda birçok deneyim yapmış, çok şey öğrenmiştir. 

… 68 …


… Federal Gönüllüler Hizmeti konusunda: 

www.bundesfreiwilligendienst.de 

… Yurtdışında gönüllü çalışma konusunda: 

www.weltwaerts.de 

www.ijgd.de 

… Gönüllü Sosyal Yıl konusunda: 

www.pro-fsj.de 


… Kültür alanında Gönüllü Sosyal Yıl konusunda: 

www.fsjkultur.de 

… Gönüllü Ekolojik Yıl konusunda: 

www.foej.de (auch in Englisch, Französisch, Russisch 

und Spanisch) 

… Au pair programları konusunda: 

www.aupair.de 

… 69 …

Her çocuğun güçlü ve zayıf 

tarafları vardır. 

17.1 

Çocuklar ve gençler sadece okulda öğrenmez. 

Çocuklar ve gençler aslında, karnede görülenden çok daha fazla bilgi ve 

yeteneğe sahip olduklarının neredeyse bilincinde değillerdir. 

Bunu çoğu zaman anne babalar da bilmez. Yeni şeyler 

öğrenme ve deneme işi sadece okulda olmaz, aile içinde, 

arkadaş çevresinde, boş zamanlarda yapılan faaliyetlerde 

ve hobi faaliyetlerinde de olur. 

Sosyal, kültürlerarası ve kişisel yeterlikler böyle oluşur. Bunlar, 

organizasyon becerisi, çokdillilik, güvenilirlik veya teknik beceri gibi 

yeterliklerdir. Bu ve benzeri becerilere bütün işletmeler büyük önem verir. 

Onun için çocuğunuz bütün bu becerilerinin farkında olmalı ve başvurusunda 

bunları olumlu biçimde dile getirmelidir. 

17.2 

Sizin aileniz de küçük bir işyeri gibidir. 

Her aile ferdinin üstüne düşen işler vardır. 

Örneğin, bazı gençler örneğin aile içinde önemli görevler üstlenir. Küçük 

kardeşlerine ev ödevlerinde yardımcı olurlar, ev işlerinde veya aileye ait 

bir işletmede yardım ederler veya ailedeki yaşlılarla ilgilenirler. Bu şekilde, 

sorumluluk alma ve bağımsız çalışma gibi önemli yeterlikler öğrenir ve 

uygularlar. 

… 70 …

17.3 

Bazı çocuklar şimdiden gerçekten işlerinin erbabıdır. 

Birçok genç ve çocuk resmi dairelere veya hekime gidildiğinde Almanca 

bilmeyen anne babalarına veya büyükanne büyükbabalarına tercümanlık 

ederler veya örneğin aile ile okul arasında kültür alışverişine aracılık ederler. 

Birçoğu başka bir ülke hakkında da bol bilgiye sahiptir. Tercümanlık yapmış 

olma, esneklik gösterebilme, empati kurabilme ve iletişime girme kolaylığı 

gibi kültürlerarası yeterlikler edinirler. Yeni şeyler öğrenmekten, çevrelerinde 

farklı dilin ve kültürlerin varlığından endişeye kapılmazlar, yanlış anlamalara 

alışıktırlar ve bunları çözmeyi bilirler. 

17.4 

Kişinin kendi güçlü yönlerini söylemesi kolay 

değildir, ama meslek için çok önemlidir. 

Bazı gençler Hauptschule‘den Realschule‘ye geçmeyi, sonra devam ederek 

Abitur diploması almayı başarmıştır. Notları çok iyi olmasa da bu çocuklar 

sebat, öğrenme arzusu ve azim sahibi olduklarını göstermişlerdir. Bunlar 

her meslek için önemli vasıflardır. 

Önemli uyarı: Çocuğunuz başvuru yaptığı yere görüşmeye 

gittiğinde başarılarını ve güçlü yönlerini de dile getirmelidir. 

Bazı kültürlerde insanların kendi başarılarını anlatması hoş 

karşılanmaz ve böbürlenme olarak görülür. Fakat başvuru 

görüşmelerinde çocuğun başarılarından söz etmesi çok 

önemlidir. 

… 71 …

17.5 

Kişinin zayıf yönleri de günlük hayatın 

bir parçasıdır. 

Birçok anne baba için kendi çocukları dünyanın en iyi çocuğudur. Ama 

samimi olalım: Mükemmel insan yoktur. Çocuğun gerçeği olduğu gibi 

görmesini sağlamak şarttır. Çocuğunuzun kendini iyi tanıması ve eleştiriye 

açık olması tam da meslek bakımından önemlidir. 

Bunu iyi yaparım. Şuna biraz daha çalışmam gerek. 

Bunu iyi yaptım. Şu benim hatam. 

Önemli uyarı: Başvuru görüşmesinde de çocuk zayıf taraflarını anlatmak 

zorunda kalabilir. Bu hiçbir zaman kolay değildir, ama hazırlıklı olmak 

gerekir. 


1. Çocuğunuzla beraber düşünerek şimdiye kadar olan hayatında hangi 

güçlü taraflarını ve yeteneklerini geliştirmiş olduğunu gözden geçirin. 

Anne veya baba olarak siz nasıl görüyorsunuz, çocuğunuz neleri çok iyi 

yapıyor ve hangi olumlu niteliklere sahip? 

2. En iyisi, bir liste yapın. Çocuğunuzun güçlü tarafları ve yetenekleri hangi 

örneklerle anlatılabilir ve kanıtlanabilir? 

3. Çocuğunuzu eleştirmekten de çekinmeyin. 

4. Çocuğunuza samimi olarak söyleyin: Henüz pek iyi yapamadığı şeyler, 

zayıf yönleri neler? 

5. Çocuğunuza okul dışı faaliyetlerinin ve elde ettiği başarıların kanıtlarını 

derlemesini hatırlatın. 

… 72 …


… Güçlü yönleri bulmak: 

Danışmanlık Kalifikasyon ve Göçmenlik’in 

yayınladığı “Schätze heben“ broşürünün 

63.–70. sayfalarında bir yeterlikler bilançosu 

bulacaksınız. Buna dayanarak, çocuğunuzla 

beraber yeterliklerini keşfedip başvurusunda 

görünür kılabilirsiniz. 




… 73 …

Anne ve babanın yerini dünyada 

kimse tutamaz. Meslek seçiminde 

de bu böyledir. 

18.1 

Meslek seçiminde anne babalar en önemli kişilerdir. 

Birçok genç kabul etmeye yanaşmasa bile, gençler meslek seçiminde anne 

ve babalarını ciddiye alıyor. 

Anketlerde gençlerin çoğu (yüzde 70 ile 90 arası), meslek seçimlerinde 

hangi kişilerin önemli olduğu sorusuna cevap olarak birinci sırada anne ve 

babalarını belirtmişlerdir. Okul ve arkadaşlar daha sonra gelmektedir. 

Demek ki meslek seçiminde çocuklar üzerinde en büyük etki anne ve 

babalarındır. 

18.2 

Anne babanın olumlu etkisi olabilir. 

Anne veya baba olarak meslek dünyası ile iyi ilişkiler içindeyseniz, çocuğunuza 

birçok örnekler gösterebilir ve hatta onun işine yarayacak ilişkiler kurmasını 

sağlayabilirsiniz. 

Ama, ilişkileriniz olmasa da çocuğunuza yardımcı olabilirsiniz! Meslek seçme 

konusunu ciddiye almanız, çocuğunuzla bu konuyu sık sık konuşmanız, ona 

önemli randevularında eşlik etmeniz büyük bir yardımdır. 

18.3 

Anne babaların etkisi olumsuz da olabilir. 

Şu iki varsayımın ikisi de doğrudur: “Çocuğum benim mesleğime devam 

etsin!“ Ya da tam tersi: “Çocuğum benim gibi olmasın, daha iyi olsun!“ 

Birçok çocuk anne ve babaları istediği için belli bir mesleği öğrenir. 

Anne baba olarak pek az meslek tanıyor, bunun için çocuğunuza yeterli 

tavsiyelerde bulunamıyor olabilirsiniz. Çünkü yaklaşık 350 meslek, binlerce 

yüksek öğrenim dalı vardır. Bunlarla ilgili olarak herkesin her şeyi bilmesi 

mümkün değildir. 

Ama iyi ki, gençlere meslek seçiminde danışmanlık edecek ve bir meslek 

eğitimi başvurusunda destek olacak birçok uzman bulunuyor. 

… 74 …

18.4 

Çocuğunuzun meslek seçiminde birçok kişi rol 

oynayabilir. 

Meslek seçiminde çocuk için anne ve babadan başka kişiler de önemli 

olabilir. Örneğin nineleri ve dedeleri, öğretmenleri, meslek danışmanları, 

arkadaşları, akrabaları ve tanıdıkları. Gençlerin meslek seçimi ile sendikalar, 

vakıflar, resmi daireler, göçmen kuruluşları, semt kurum ve kuruluşları gibi 

birçok örgüt de ilgilenir. Bu kurumlardan hem çocuğunuz hem de siz gerekli 

bilgileri edinebilirsiniz. Danışma merkezleri yararlı temasları kurmanızı 

sağlayabilirler veya hatta, çocuğunuza staj veya meslek eğitimi görebileceği 

bir yer bile bulabilirler. 

Semt kuruluşları 

Spor kulüpleri 

Yerel ekonomi 

destek daireleri 

Sosyal yardım 

kuruluşları 

Meslek odaları, 

meslek dernekleri, 

işverenler birliği vb 

Çocuklara ve 

gençlere yönelik yardım 

kurumları 

Üniversiteler ve 

yüksek okullar 

Şirketler (bu kapsamda, 

meslek eğitimi veren işletmeler 

ve göçmen işletmeleri) 

Halk eğitim merkezleri 

(Volkshochschulen) 

Yönetim daireleri 

(Bezirksamt) ve okul 

teftiş dairesi 

İş Ajansı (Agentur für 

Arbeit), iş bulma merkezleri 

(Jobcenter) 

Sponsor kuruluşlar, 

sivil toplum kuruluşları, bu 

kapsamda: göçmen örgütleri 

(Migranten(selbst)organisationen 

MSO)), projeler 

Sendikalar 

Vakıflar 

Yerel kamu kuruluşları 

ve yerel idarelerin diğer 

birimleri 

Mültiplikatörler 

(profesyonel ve fahri) 

Ebeveyn ve aile destek 

kuruluşlarının, sosyal çalışmaların 

ve entegrasyon kurslarının 

sponsorları 

Entegrasyon 

merkezleri 

Dini cemaatler 

… 75 …

18.5 

İletişim ağları (Netzwerk) önemlidir. Çocuğunuzun 

öğrenimi ve mesleği için de bu böyledir. 

Eskiden “temas“ denirdi, günümüzde “iletişim ağları“ (“Netzwerke“) adı da 

geçiyor. Bu ağlar çok önemlidir. İster hoşumuza gitsin ister gitmesin, bütün 

meslek eğitimi imkânlarının neredeyse yarısı iletişim ağları ve arkadaşların, 

tanıdıkların tavsiyeleri üzerinden dağıtılıyor. Bu bilhassa küçük ve orta büyüklükte 

işyerleri için geçerli. Almanya’da yapılan farklı araştırmalar bu sonuca 

varmakta. 

İletişim ağları çok farklı olabilir. Kendi adres defterinize bir göz atın veya 10 

dakika zaman ayırarak bütün tanıdıklarınızın, arkadaşlarınızın, onların arkadaşlarının, 

aile fertlerinizin ve komşularınızın isimlerini bir listeye yazın. Ne 

kadar insan tanıdığınıza belki şaşacaksınız. 

Siz ne yapabilirsiniz? 

1. Çocuğunuzla beraber bölgenizdeki Mesleki Danışma Merkezi‘ne (BIZ) 

veya başka bir meslek danışma bürosuna gidin. Mesleklerle ilgili bilgi 

edinin. 

2. Çocuğunuzun meslek danışma merkezi randevusu gibi önemli randevulara 

gitmesine dikkat edin. Mümkün olursa ona eşlik edin. 

3. Çocuğunuzun öğretmenleriyle ve okulunda mesleki danışmanlık yapan, 

meslek eğitimi ve yüksek öğrenim danışmanlığında yetkili sosyal danışmanla 

görüşün. 

4. Okuldaki meslek seçimi ve kariyere ilişkin etkinliklere katılın. 

5. Çocuğunuzla beraber, meslek ve kariyere ilişkin okul dışı ve etkinliklere 

katılın. Bunlar meslek eğitimi fuarları, açık kapı günleri, Kızlar ve Oğlanlar 

Günü, işletme ziyaretleri vb. olabilir. 

… 76 …


… “Çocuğuma meslek seçiminde nasıl yardımcı 

olabilirim?“ konusu: 

Federal İş Ajansı‘nın (Bundesagentur für Arbeit) 

www.planet-beruf.de internet adresinde anne 

babalara yönelik olarak, meslek seçimine ilişkin 

birçok bilgi sunulmaktadır. 

Anahtar kelimeler: Eltern > Mein Kind 

unterstützen 



Lehçe, Rusça ve Türkçe olarak meslek seçimine 

ilişkin bilgiler vardır (kırmızı modül, sayfa 31-32) 



Publikationen 

… 77 …

BÜTÜN anne ve babalar 

başvuruda çocuklarına yardımcı 

olabilirler. 

19.1 

Zamanlama önemlidir: başvuru süresi. 

(İkili) meslek eğitimi: Başvurunun, eğitimin başlangıcından 6 veya 12 ay 

önce yapılması gerekir! Okuldan son karnenin veya diplomanın alınmış 

olması şart değildir. 

Örnek: Çocuğunuz şimdi 9. sınıfta ve 10. sınıftan sonra meslek öğrenimine 

başlamak istiyor. İlk başvurusunu daha 10. sınıfa başlamadan önce, yaz 

tatilinde yapabilir. Ne kadar erken olursa o kadar iyidir. 

İkili yüksek öğrenim: Aynı şekilde, bir yıl önce başvuru yapılmalıdır! 

Üniversite: Önce diploma alınır, sonra başvuru yapılır. 

Örnek: Kızınız 12. sınıfa devam ediyor, içinde bulunduğumuz 

ders yılında Abitur diploması alacaktır. Üniversiteye başvurusunu 

ancak yazın, Abitur diplomasını aldıktan sonra yapabilir. 

19.2 

Eskiden başvurular kâğıda yazılırdı. 

Günümüzde daha çok olanak var. 

Eskiden başvuruda bulunmak için tek bir olanak vardı, dilekçe yazmak. 

Günümüzde kâğıt üzerinde başvuru yerine elektronik başvuru isteyen 

işletmeler gittikçe artıyor. Artık E-Mail ile çevrimiçi başvuru (online başvuru 

da denilir) hemen her işletme için mümkün. Başvuruda bulunan kişi, 

fotokopi, çıktı ve posta masrafından, işyeri ise kırtasiyeden kurtuluyor. Bir 

başka çevrimiçi başvuru türü ise internette form doldurma yoluyla yapılıyor. 

Doldurulması gereken form genelde işletmenin internet sayfasında bulunur; 

formun adım adım doldurulması gerekir. 

Ama hâlâ, kâğıda yazılmış fotoğraflı ve imzalı, klasik başvuru da yapılıyor. 

Çocuğunuz bu başvuruyu işletmeye şahsen götürüp verebilir 

veya postayla gönderebilir. 

… 78 …

19.3 

Hemen ilk başvuruda başarı mümkün, 

ama istisnadır. 

Çocuğunuz hayalindeki meslek veya hayalindeki işletmenin yanı 

sıra, olabildiğince bir de B planı ve hatta C planı yapmış olmalıdır. 

Günümüzde birçok yere birden başvuruda bulunulması 

normaldir. Yani bir değil, birçok başvuru yola çıkarılmalıdır. 

19.4 

Her başvurunun çok kısa süre için bir şansı 

vardır, en küçük ayrıntı önemlidir. 

Büyük işletmelerin personel şefleri yılda yüzlerce başvuru alır ve bir başvurunun 

olumlu olup olmadığına ve başvuruda bulunanın görüşmeye çağrılıp 

çağrılmayacağına hemen birkaç dakika içinde karar verirler. Başvuruda 

bulunan bir kişi görüşmeye çağrılmıyorsa çoğunlukla, başvuruda bir hata var 

demektir. Başvuru yazarken hatalardan kaçınmak ise aslında çok kolaydır. 

Önemli uyarı: Her işletme başkadır. Bu nedenle başvurudan önce işyerinin 

başvuruda nelere önem verdiğini öğrenmeye çalışın. Çoğu durumda 

beklentiler doğrudan, personel arama ilanlarında belirtilmiştir. Yanlış bir 

adım başvurunun derhal elenmesine neden olabilir. 

Örnek: Bir işletme sadece on-line (internet üzerinden) başvuru kabul 

ediyor olabilir. Postayla gelen başvurular geri gönderilir veya çöp sepetine 

atılır. 

19.5 

Başvuru postaya verilmeden önce bütün anne 

babalar çocuklarına yardım edebilir. 

Şu hatalardan mutlaka kaçınılmalıdır: buruşuk kâğıt, ataş, kahve, çay veya yağ 

lekeleri, imzanın unutulması, uygunsuz fotoğraf, yazım hataları, firma 

adresinin yanlış yazılması, eksik belgeler. 

… 79 …


1. Siz de hayatınızda mutlaka bir başvuru yapmışsınızdır. Bu belki yıllarca 

önce ve belki de başka bir ülkede olmuştur. Başvurunun yazılış biçiminin 

zaman içinde değiştiğini lütfen unutmayın. Ayrıca, ülkeden ülkeye ve 

işkolundan işkoluna farklı beklentiler de olabilir. Bankacılık ile mekatronik 

meslekleri için yapılacak başvurular farklı şeylerdir. 

2. Başvuruyu çocuğunuzun yerine sizin yazmanız iyi olmaz. O zaman başvuru 

inanılmaz veya abartılmış biçimde iyi hazırlanmış olabilir. Bırakın, 

çocuğunuz kendi işini kendisi görsün. 

3. Ama siz yardım edebilir veya postaya verilmeden önce başvuruya bir 

göz atabilirsiniz. Sayfa 81’de bir kontrol listesi bulacaksınız. 


… Başvuru: 

“Danışmanlık Kalifikasyon 

ve Göçmenlik“ (BQM) 

tarafından çıkarılan el 

kitabında Almanca, Farsça, 

Lehçe, Rusça ve Türkçe 

olarak genel bilgiler vardır 

(yeşil modül, sayfa 1-13) 




www.planet-beruf.de internet sayfasında 

daha fazla bilgi ve tavsiyeler bulabilirsiniz. 

Anahtar kelimeler: Eltern > Mein Kind 

unterstützen 

… 80 …

Kontrol listesi 

Bütün belgelerin temiz, beyaz veya geri dönüşüm kâğıtlarına yazılmış 

olması gerekir (buruşuk veya lekeli olmamalı). 

Çocuğunuzun adı, soyadı ve adresi mektupta üstte, başlıkta olmalıdır. 

Başvuru fotoğrafı fotoğrafçı tarafından çekilmiş olmalıdır (otomatta 

veya son tatilde çekilmiş fotoğraf olmamalıdır). Çocuğunuz fotoğrafta 

düzgün giyinmiş olmalıdır. Renkli tişört, açık dekolte veya kocaman 

küpeler iyi karşılanmaz. Ama giysinin pahalı veya tanınmış bir tasarımcının 

ürünü olması da gerekmez. Düzgün bir bluz veya ütülü bir gömlek 

yeterlidir. 

Fotoğrafın yapıştırılması gerekir (ataşla veya zımbayla tutturulmamalıdır). 

Karneler, diplomalar ve diğer önemli belgelerin fotokopileri eklenmeli, 

orijinalleri gönderilmemelidir. 

Başvuru yazısındaki ve özgeçmişteki tarihlerin aynı olması gerekir. 

Başvuru yazısında mümkünse belli bir şahsa hitap edilmelidir. 

İyi: Sehr geehrte Frau Peters, (…)/Sehr geehrter Herr Jackson, (…) 

Kötü: Sehr geehrte Damen und Herren, (…) 

Çok kötü: Hallo, (…) 

Zarfa pul yapıştırılmış olması gerekir. 

İdeal özgeçmiş bir sayfayı geçmemelidir. 

Başvuru yazısı bir sayfayı geçmemelidir. 

Başvuru yazısının ve özgeçmişin çocuğunuzun kendi eliyle imzalanmış 

olması gerekir. 

Başvuru dosyasına konması gerekenler: 1. Özgeçmiş; 2. Karneler ve 

diplomalar; 3. Staj ve sosyal etkinlik belgeleri. 

Başvuru yazısı dosyanın üzerine konur; yapıştırılmaz veya dosyanın 

içine konulmaz. 

Önemli uyarı: Başvurunun somut bir firma ve somut bir meslek eğitimi yeri için olması gerekir. 

Aynı başvuru çeşitli işletmelere gönderilemez. Farklı her işletmeye gidecek başvurunun az da 

olsa değiştirilmiş olması gerekir. 

… 81 …

Günümüzde başvuru süreci sahne 

için yetenek seçimine benzer! 

20.1 

Seçim konusu staj, (ikili) meslek eğitimi veya ikili 

yüksek öğrenim olduğunda jüri, işletmedir. 

Meslekle ve kariyerle ilgili en önemli muhataplar 

her zaman işletmeler (kuruluşlar, firmalar) olur. 

Gençlere meslek eğitim işletmeleri de denir (Ausbildungsbetriebe). 

Kimin staj yapabileceğine, kimin meslek eğitimine veya ikili 

yüksek öğrenime alınacağına işletme kendi başına karar verir. Tabii 

her işletme en iyileri almak ve yetiştirmek ister. Bazı işyerleri için en 

önemli şey, okul başarısıdır. Ama her işyeri güvenilir, öğrenmeye yatkın ve 

mesleğe ilgi duyan gençleri yetiştirmek ister. 

20.2 

İşletme arama: Hedefe götüren birçok yol vardır. 

Aramaya başlamadan önce çocuğunuz yakın çevrede (semt, köy, şehir) 

hangi firmalarda staj veya meslek eğitimi yapılabildiğini araştırmalıdır. Böyle 

bir işletme bulmanın yolları çoktur. 

Bazı fikir ve öneriler: staj yapmak, internette arama motorlarına bakmak, 

sarı sayfalar ve telefon rehberlerini taramak, ilişkileri gözden geçirmek, 

(tanıdıklar, akrabalar, arkadaşlar), meslek eğitimi fuarlarına, İş Ajansı ve diğer 

danışma merkezlerine gitmek, gazete ilanlarına bakmak, örneğin sokaklarda, 

otobüslerde, süper marketlerde asılı afişlere bakmak. Bir işyerine doğrudan 

da telefon edilebilir, internet sayfasına bakılabilir veya şahsen firmaya uğrayıp 

sorulabilir. 

… 82 …

20.3 

Her işyerinin başvuru süreci farklıdır. 

Her işyeri kendisi için en iyi başvurucuları seçerken farklı yöntemler izler. 

Bazı örnekler: 

Başvuru görüşmesi (mülakat): Çocuğunuz işletmeye gider, orada yetkili iki 

veya daha fazla kişi ile yüz yüze görüşür, kendini tanıtır, sorulara cevap verir, 

varsa kendi sorularını sorar. 

Telefonda mülakat: Çocuğunuz işletmenin bir yetkilisiyle bir telefon görüşmesi 

yapar, kendini tanıtır, soruları cevaplar, varsa kendi sorularını sorar. 

Çevrimiçi test: Çocuğunuz evde bilgisayar üzerinden çeşitli soruları cevaplar 

ve istenen ödevleri yapar. 

İşe alınma testi: Çocuğunuz işyerinde, genellikle matematik, Almanca ve 

genel bilgiler içeren bir teste tabi tutulur. 

Değerlendirme merkezi (Assessment-Center): Çocuğunuz bütün bir 

günü işletmede geçirir ve orada kendisine çeşitli görevler verilir. Örneğin 

test yapılır (matematik, Almanca, genel bilgiler, siyaset/toplum), yüz yüze 

görüşme, grup alıştırmaları (örneğin grup içi tartışma veya 

farklı roller üstlenme), sunum veya konferans. 

20.4 

Başvuru görüşmesinde her şey önemli olabilir. 

Esas olan, hazırlanmış olmaktır. 

Çocuğunuzun başvuru görüşmesine çağrılması büyük bir başarıdır. Bu yine 

de, o işletmede meslek eğitimine alınacağının garantisi değildir. Her işletme 

başvuran birçok kişi ile görüşme yapar ve içlerinden bir veya birkaç kişiyi 

seçer. 

Çağrıldıktan sonra önemli olan, başvuru görüşmesini başarı ile bitirmesidir. 

Randevuya zamanında gitmesi, düzgün giyinmiş, abartılı makyaj yapmamış 

ve fazla parfüm kullanmamış olması, sakız çiğnememesi, cep telefonunun 

kapalı olması vb. şeyler de işyerinin kararında önemli bir rol oynar. 

… 83 …

20.5 

Personel şefi profesyoneldir, her şeyi görür. 

Veya hemen hemen her şeyi görür. 

Başvuru görüşmesinde şunlar olumlu karşılanır: Konuşulan kişinin yüzüne 

bakmak, gülümsemek, saygılı olmak, serbest ve rahat konuşabilmek, duyulur 

ve anlaşılır şekilde konuşmak, oturduğu yerde sakin olmak. 

Grup çalışmalarında şunlar olumlu karşılanır: kişisel fikirlere sahip olmak, 

öneriler getirmek, başkalarının sözünü kesmemek, dinleyebilmek, başkalarını 

dahil etmek, fikrini savunabilmek, ama yine de diğer katılımcıların 

görüşlerine eğilmek, ikna edebilmek, ama belirleyici (dominant) olmamak, 

zamanı gözden kaçırmamak. 

Başvuru görüşmelerinin tipik konuları ve soruları: 

Biraz kendinizden bahsedin ve özgeçmişinizi anlatın. 

Bu meslek nereden aklınıza geldi? 

Meslek seçimini nasıl yaptınız? 

Niçin bu mesleği öğrenmeye karar verdiniz? 

Niçin (…) mesleğini öğrenmek istiyorsunuz? 

Niçin tam da bize başvurdunuz? 

İşletmemiz hakkında neler biliyorsunuz? 

Zayıf ve güçlü taraflarınız nelerdir? 

(…) dersinden zayıf not almışsınız, sebebi sizce nedir? 

Bazı derslere mazeretsiz olarak katılmamışsınız. Niçin? 

Son senede notlarınız bir önceki seneye göre daha kötü. Neden? 

Hobileriniz nelerdir? 

Boş zamanlarınızda ne yaparsınız? 

Bize soracağınız sorular neler? 


1. Çocuğunuzla beraber, yakınınızda meslek ve kariyer konularında hangi 

kurumların olduğunu araştırın. Bunun için şu anahtar kelimeleri kullanabilirsiniz: 

Berufsberatung Köln, Ausbildung Berlin, Ausbildungsagentur 

Hamburg, Ausbildungsplatz NRW. 

… 84 …

2. Yakınızdaki meslek eğitimi veren işyerlerini ziyaret edin. Birçok 

işletme anne babalarla işbirliğini çok olumlu bulurlar ve hatta işletmeyi 

gezme fırsatı sunarlar. 

3. Evde başvuru görüşmesi alıştırmaları yapın. Çocuğunuza başvuru görüşmesine 

hazırlanması gerektiğini hatırlatın: Matematikte dört işleme ve 

genel bilgilere çalışmasını söyleyin. 

4. Başvuru görüşmesine gitmeden önce çocuğunuzun giyimini kontrol edin. 

İşyerini kolay bulabilmesi ve randevuya zamanında yetişmesi için işletmeye 

nasıl gidileceğini araştırın. 

5. Çocuğunuzun randevuya zamanında gitmesine dikkat edin. Başvuru 

görüşmesine, teste veya işe başlamaya gidemeyecek olursa zamanında 

haber vermesini sağlayın. 

… Başvuru 

görüşmelerine hazırlık: 


tarafından çıkarılan el kitabında Almanca, 

Farsça, Lehçe, Rusça ve Türkçe olarak başvuru 

görüşmelerine ilişkin genel bilgiler vardır (yeşil 

modül, sayfa 4-10) 



Publikationen 


… Başvuru sürecinde testler: 

İnternette www.einstieg.com sayfasında 

Assessment-Center hazırlıkları konusunda öneriler 

bulabilirsiniz. 

Anahtar kelimeler: Bewerbung > Assessment- 

Center 

… 85 …

Teşekkür 

Elinizdeki kitap Avrupa Sosyal Fonu (ESF), Çalışma, Sosyal İşler, Aile ve Entegrasyon 

Dairesi (BASFI), Okul ve Meslek Eğitimi Dairesi (BSB) ve Şehir Gelişimi ve Konut 

Dairesi (BSW) destekleriyle ortaya çıktı. İçeriğin oluşmasında çalışma arkadaşlarımız 

ve işbirliği partnerlerimiz katkıda bulundu. Deloitte ve Kutscheit vakıflarına bizi 

Hidden Movers Awards 2012 çerçevesinde Dilsel Destek Özel Ödülü‘ne (Sonderpreis 

Sprachförderung) layık gördükleri için özellikle teşekkür ederiz. Kitabın ilk baskısını 

bu ödül sayesinde gerçekleştirebildik. Moderatör ebeveynlerin yıllardan beri sürüp 

gelen fahri çalışmaları da olmadan kitabın gerçekleşmesi düşünülemezdi. 

2014 yılında hayata geçirilen ortak proje “Okul Rehberleri – Güçlü Bir Okul İçin El 

Ele (Schulmentoren – Hand in Hand für starke Schulen)” KWB ve Okul ve Meskek 

Eğitimi Dairesi tarafından yürütülmelktedir. Hamburg’da konumları gereği zor 

durumda olan 27 okula okul rehberlik sisteminin hayata geçirimesinde destek 

verilmekte ve refakat edimektedir. Üç tür okul rehberinin uzmanlaşmasına ve 

çalışmasına özen gösterimektedir: Rehber anne babalar okulda veli çalışmalarına 

rehberlik etmekte, okul rehberleri ve dışardan fahri rehberler doğrudan seçilmiş 

öğrencilerle çalışmaktadır. Avrupa Sosyal Fonu (ESF) tarafından finanse edilen proje, 

Okul ve Meslek Eğitimi Dairesi (BSB) ve Şehir Gelişimi ve Konut Dairesinin (BSW) 

destekleri ile gerçekleştirildi. 

Kişinin kendi belirlediği, iyi bir hayat sürdürmesinin ön koşulu eğitimdir. Semt 

bağlamında eğitim ve öğrenim Entegre Şehir Gelişimi Çerçeve Programı içinde de 

merkezi bir önem taşır. Projenin hedefi, özel seçilmiş belli yerlerdeki okullarda eğitim 

başarısının ve özellikle göç kökenli gençlerin meslek hayatına girişinin özel tedbirlerle 

teşvik edilmesidir. Seçilen 27 okul Wilhelmsburg, Veddel, Billstedt/Horn, Steilshoop, 

Hohenhorst, Osdorfer Born, Neuallermöhe, Phoenix-Viertel ve Neuwiedenthal 

gibi semtlerden gelen öğrencileri barındırmaktadır. 

Projede, öğrencilerin ders başarısını yükseltme amacıyla, konumları gereği zor 

durumda olan okulların sürdürülebilir biçimde güçlendirilmesi için destek 

sağlanmaktadır. Proje kapsamında, okul rehberi olan anne babalar öbür anne babalara 

çocuklarının öğrenim biyografilerini geliştirmelerinde, ilkokuldan bunu izleyen okullara 

geçişe veya okul hayatından meslek hayatına geçişe hazırlanmalarında yardımcı olurlar. 

Her okulda rehberlik görevi üstlenen öğrenciler daha iyi bir öğrenim atmosferinin 

oluşması için sorumluluk yüklenmede diğer öğrencilere yardımcı olmaktadır. 

Öğrencilerle öğretmenler arasında danışman olarak köprü vazifesi gören rehber 

öğrenciler okulla ilgili konularda sorumluluğa katılırlar. 

… 86 …

Künye 

Yayınlayan: 

Yönetimden sorumlu başkan: 

Yazar: 

İçerik danışmanları: 

Editörlük: 

Türkçe çeviri: 

Türkçe editörlük: 

Mizanpaj: 

Çizimler: 

KWB e. V. · Haus der Wirtschaft 

Kapstadtring 10 · 22297 Hamburg 

Tel. 040 334241-0 · Faks 040 334241-299 

info@kwb.de · www.kwb.de 

Hansjörg Lüttke 

Dr. Alexei Medvedev 

Elisabeth Wazinski işbirliğiyle 

Hülya Eralp, Tanja Grohmann 

Monika Ehmke, Christine Robben 

Süreyya Turhan 

Tevfik Turan 

Regina Neubohn 

Fotoğraflar: KWB e. V. 

Kontakt: 

Alke Mammen, a.mammen@web.de 

Monika Ehmke 

ehmke@kwb.de · Tel. 040 334241-333 

KWB’nin diğer yayınları … 

Schule in Deutschland verstehen. 

Grundwissen für Eltern. Hamburg, 2017 [Arapça, Almanca, İngilizce ve Rusça olarak 

temin edilebilir]. 

Handbuch Medien- und IT-Berufe 2017 [Medya El Kitabı ve IT-meslekleri 2017]. 

Ausbildung, Weiterbildung, Studium, Berufsprofile in der Metropolregion Hamburg 

von A–Z. [A‘dan Z‘ye Kadar Hamburg ve Çevresinde Meslek Eğitimi, Yüksek 

Öğrenim ve Meslekte İlerleme.] Hamburg, 2016. 

Schätze heben. Leitfaden und Kompetenzbilanz für die Beratung von Jugendlichen 

am Übergang Schule–Beruf [Hazineyi Çıkaralım. Okuldan Mesleğe Geçişte 

Gençlere Danışmanlık İçin Kılavuz ve Yeterlik Bilançosu]. Hamburg, 2013. 

Hamburg’da Bebek Bekleyen Anne Babalara Bilgiler, Hamburg 2013. Almanca, 

İngilizce, Rusça ve Türkçe olarak mevcuttur. 

Eltern in die Schule [Anne Babalar Okula]. 

Engagierte Väter und Mütter mit Zuwanderungsgeschichte berichten [Angaje 

Babalar ve Anneler Almanya’ya Geliş Hikâyelerini Anlatıyor]. Hamburg, 2012 

(ASM e. V. işbirliğiyle). 

Bütün malzemelerimiz, dokümantasyonlarımız ve el kitaplarımız www.kwb.de 

internet adresinden indirilebilir veya email ile info@kwb.de adresinden istenebilir. 

… 87 …

www.kwb.de 

• • • KWB e. V. · Haus der Wirtschaft 

Kapstadtring 10 · 22297 Hamburg 

Tel. 040 334241-0 · Fax 040 334241-299 

info@kwb.de · www.kwb.de

Schule in Deutschland verstehen (türkische Sprachfassung)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?