İnovatif Kimya Dergisi Sayı 50

Kimya 

Dergisi 

İNOVATİF 

Kimya Dergisi 

YIL:5 SAYI:50 EYLÜL 2017 

ENZİM 

İMMOBİLİZASYONUNDA 

NANOTEKNOLOJİ

KURALLARIMIZ 

1. İnovatif Kimya Dergisi yazılarını herhangi bir 

makalenizde veya yazınızda kullanmak için yazısını 

aldığınız kişiye mail atarak haber vermek, kullanmış 

olduğunuz yazıların kaynağını ise dergi olarak 

belirtmek durumundasınız. 

2. Dergide yazılan yazıların sorumluluğu birinci 

derece yazara aittir. Bu konu hakkında bir sorun 

yaşıyorsanız ilk olarak yazara ulaşmalısınız. 

3. Dergide yer alan bilgileri kullanarak başınıza 

gelebilecek felaketlerden ya da işlerden dergi 

sorumlu değildir. 

4. Dergide yazarların kullanmış olduğu resimlerde, 

yazılarda kesinlikle kaynak belirtilmek zorundadır. 

Aksi durum olduğu zaman bunu yazarın kendisine 

ulaşarak sormalısınız. Çünkü bize yazı gönderen 

yazarlarımızdan ricamız telif haklarına riayet 

ederek fotoğrafları dökümanlarına eklemeleri. 

Buradan çıkacak problemlerden doğrudan yazarlar 

sorumludur. Dergi sorumlu değildir. 

5. Dergide benim de yazım olsun diyen yazarlarımız 

var ise yazılarınız için Yavuz Selim KART ile 

konuşabilirsiniz. Dergi ile iletişim kurmak için ise 

iletisim@inovatifkimyadergisi.com adresine 

mail atabilirsiniz. 

6. Dergimizde yayınlanmasını istediğiniz yazıları 

info@inovatifkimyadergisi.com mail adresine 

göndermelisiniz. Bu mail adresine gönderdiğiniz 

yazılarda bir eksiklik var ise editör tarafından 

incelenecektir. Eksik kısımları var ise size geri 

dönüş yapılacaktır. Düzeltmeniz için tavsiyelerde 

bulunulacaktır. Lütfen geri dönüş yapılınca bunu 

kendinizi küçümsemek olarak görmeyin. Amaç 

daha güzel bir yazı ve daha güzel bir dergi. 

7. Tarafımıza çok yazı gelmediği takdirde her yazıyı 

yayımlamaya gayret edeceğiz lakin başkalarının 

yazılarını kendi yazmış gibi gönderenler, kaynaksız 

yazı gönderenler, çok kısa yazı göndenlerin 

yazılarını maalesef yayımlamayacağız. 

8. Dergide dini ve siyasi içerikli yazılar yayımlanmaz. 

Herhangi bir dini grubu temsil eden ya da herhangi 

bir siyasi grubu temsil eden söz ve kelimeler 

yazınızda olursa dergi o kısımları değiştirmeniz 

konusunda sizi uyarır. Değiştirmezseniz dergi 

yayımlamama hakkını ya da yazının o kısmını 

değiştirme hakkını elinde tutar. Bu konuda son söz 

dergi yöneticisine aittir. 

9. Bu dergide kimya ilmi üzerine okuyan, kimya 

ilmine meraklı, kimya ilmi ile ilgili araştırma 

yapmayı seven herkes yazabilir. 

10. Dergi ekibimiz gönüllü kişilerden oluşmuştur. 

Bu dergi ilk kurulduğu zamandan beri böyledir. 

Dergi ekibinde olan herkes bu kuralı kabul etmiş 

sayılır. Gelen kişilere en başta bu kural söylenir. 

Görevini yapmayan, dergide anlaşmazlık çıkaran, 

huzur bozan, dergi yöneticisini dinlemeyen kişiler 

ekipten çıkarılır. 

11. Dergi tasarım ve yönetiminden sorumlu kişi 

buraya ek maddeler koyup değiştirme yetkisine 

sahiptir. 

12. Dergiyi okuyanlar ve dergi ekibi bu kuralları 

kabul etmiş sayılırlar. 

SOSYAL MEDYA 

http://www.inovatifkimyadergisi.com 

https://www.facebook.com/InovatifKimyaDergisi 

https://twitter.com/InovatifKimya 

https://instagram.com/inovatifkimyadergisi 

http://inovatifkimyadergisi-blog.blogspot.com.tr 

https://www.youtube.com/channel/UCmIkYbQtd8LtCP6GVL0tVGQ 

https://plus.google.com/+Inovatifkimyadergisi 

https://www.linkedin.com/profile/view?id=AAIAABHWzAYBk8n_O2Xp0LJgn9bB-aLM6w0-3pw

Ekibimiz 

YAVUZ SELİM KART 

KİMYA MÜHENDİSİ 

KURUCU-YÖNETİCİ 

PELİN TANTOĞLU 

KİMYAGER 

TWITTER EDİTÖRÜ 

EBRU APAYDIN 


FACEBOOK EDİTÖRÜ 

TUĞBA NUR AKBABA 

KİMYAGER 

ÇEVİRİ EDİTÖRÜ 

GÜLŞAH TİRENG 

KİMYA TEKNİKERİ 


NİLAY ÇABUK 



ECE AKYOL 

KİMYAGER 


SUDE ÖZÇELİK 



RÜYA ATLIBATUR 

KİMYAGER 


AÇELYA GÜNER 



SILA SÖZMEN 

KİMYAGER 


MİNE EMİRAL 



HATİLE MOUMİNTSA 

KİMYA 


ÖZLEM ÖZDEN 

KİMYAGER 


BEGÜM MENEVŞE 

KİMYAGER 

INSTAGRAM EDİTÖRÜ 

SİNAN YENER 



MERVE ÇÖPLÜ 



MERVE GENCER 

KİMYAGER 


GÜLENZAR BELLİKAN 



ÖZNUR ÇALIŞKAN 

KİMYA VE SÜREÇ MÜHENDİSİ 


TARIK BERCAN SARI 

KİMYA VE BİYOLOJİ MÜHENDİSİ 


ALPER KADİR BALKIS 

KİMYAGER 


ÖZGENUR GERİDÖNMEZ 

ECZACI 


NURSELİ GÖRENER 



SİZ DE EKİBİMİZE KATILIN

Ekibimiz 

HACER DEMİR 

ÇEVRE MÜHENDİSİ 


MERVE GÜL 



RESMİYE ÇAKAR 

KİMYA VE SÜREÇ MÜHENDİSİ 

POSTER ÇEVİRİ EDİTÖRÜ 

AYŞEGÜL ARI 

KİMYAGER 


RABİYE BAŞTÜRK 



SERVET ERDEM 

KİMYAGER 


BUSE ÇAKMAK 



ZELİŞ GİRGİN 



AYÇA BİLİCİ 



ZEYNEP ÇUHADAROĞLU 

KİMYAGER 


ELİF ÇALIK 

KİMYAGER 


TUTKU KARTAL 



MEHMET TOLGA GARİP 

KİMYAGER 


CEMRE GÖKÇE 



KÜBRA KILIÇ 



ELİF AYTAN 



NAİM GÜNEŞ 

ELEKTRONİK ÖĞRETMENİ 


BENGİSU GEDİKLİ 



ÖZGE ERGÜR 



CANAN AYVAT 

BİYOLOG 


MELİS YAĞMUR AKGÜNLÜ 

KİMYAGER 


ÖMER AKSU 

KİMYAGER 


NESLİHAN YEŞİLYURT 

KİMYAGER 


DENİZ AVCI 

KİMYAGER 



Ekibimiz 

HAZAL ÖZTAN 



HATİCE KÜBRA ÇETİNKAYA 



GİZEM ÖZTÜRK 

KİMYAGER 


YAĞMUR ÇELEBİ 

KİMYAGER 


PETEK AKSUNGUR 

KİMYAGER 


NAZ KARADENİZ 

KİMYAGER 


EBRU DOĞUKAN 



RABİA ÖNEN 

KİMYAGER 


CANAN MOLLA 



DUYGU VONAL 

KİMYA ÖĞRETMENİ 


GIZEM KISIELEWSKI 

KİMYAGER 


ORHUN KARAKUŞ 

BİYOLOG 

ÇEVİRİ ÇEVİRİ EDİTÖRÜ 

SİMGE KOSTİK 

KİMYAGER 


FATMA ÜNAL 



MELAHAT BOZKUŞ 

KİMYAGER 


KÜBRA NİHAL AKKAYA 

GIDA MÜHENDİSİ 


ÖZGE ALPTOĞA 



SÜREYYA HELİN AKTURAN 



AYŞEGÜL KAVRUL 

KİMYAGER 


DİLARA AKMAN 

ÇEVRE MÜHENDİSİ 


ELİF GÜL 



HALE MANTI 



LEYLA YEŞİLÇİNAR 

KİMYAGER 



EDİTÖRDEN 

50. Sayıdan Hepinize Merhaba, 

Bize olan ilgi ve alakanız için öncelikle çok teşekkür ederiz. 

30 Ağustos'un bizim için önemi oldukça büyük. Bu önemli 

bayramı bizlere armağan eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk 

ve Silah Arkadaşlarını saygı, sevgi, dua ve şükranlarla anıyoruz. 

Kurban bayramınızı da en içten dileklerimizle kutlar ailenizle 

mutlu ve huzurlu geçirmenizi dileriz. 

Bu ay e-dergimizde birbirinden ilginç ve önemli konular yer 

almakta. Keyifle okumanız dileğimizle. 

Ayrıca ekibimizin içine dahil olmak isteyenleri de her zaman 

bekleriz. 

Bize her zaman kimya sektörü ya da kimya ile ilgili bir konuda 

yazıp gönderebilirsiniz. 

Her zaman dediğimiz gibi. Siz yazın, onbinler okusun. 

YAVUZ SELİM KART

İÇİNDEKİLER 

BEHERİ ÇATLAMIŞ KİMYA 

9 

ÖĞRETEMEMEK! 

ENERJİ DEPOLAMA ÇÖZÜMÜ 

POLİMERLER NANOSETLER İLE 

BİRLEŞİYOR 

KİMYADAN 7 AYDA 9 MİLYAR 145 

MİLYON DOLARLIK İHRACAT 

BOR KARBÜR 

14 

CAMBRIDGE EKİBİ SULU 

MALZEMEDEN GÜÇLÜ ELYAFLAR 

ÜRETİYOR 

DÜNYANIN EN KÜÇÜK BİTKİSİ 

ZEHİR AKAN DERELERİ TEMİZLİYOR 

10 

12 

18 

20 

ENZİM İMMOBİLİZASYONUNDA 

21 

NANOTEKNOLOJİ 

HAVUZ KİMYASALLARI NELERDİR VE 

YÜZÜCÜLER BUNLARDAN NASIL 27 

KORUNUR? 

MAGNEZYUM ALAŞIMI-BENZERİ 

BİLEŞİKLERİN SINIR KILAVUZ KANALI 29 

UYGULAMASI İÇİN ELEKTROEĞİRME 

İLE ÜRETİMİ 

KOKU HAKKINDA BİLMEDİKLERİMİZ 

KARBONDİOKSİTİ YAKITA 

DÖNÜŞTÜREN ÇEVRECİ BİR 34 

YÖNTEM GELİŞTİRİLDİ 

TARIMSAL ATIKLARDAN KİMYASAL 

VE KOMPOZİT MADDE ELDE 35 

EDİLECEK 

ALTIN 36 

DEMİR KATALİZÖRÜ İLE GÜNEŞ 

IŞIĞI KARBONDİOKSİDİ METANA 43 

DÖNÜŞTÜRÜYOR 

32

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ 

BİOGAZ ÜRETİMİ KONUSUNDA 

ÇALIŞMALAR YAPIYOR 

ANKSİYETE (KAYGI) BOZUKLUĞU 

47 

KİMYASAL ALANIN OTOMATİK KEŞFİ 

İLE İKİ YENİ REAKSİYON BULUNDU 

46 

50 

İÇİNDEKİLER 

ADANA’DA ‘KİMYA VADİSİ’ 

KURULUYOR 

52 

SÜPERHİDROFOBİK YÜZEYLER 54 

KOKTEYLLERE O MUHTEŞEM 

TATLARINI VEREN ŞEY NE? 

ROKETSAN’DAN BUZLANMAYA VE 

AŞINMAYA DAYANIKLI MALZEME 

PROJESİ 

64 

63

BEKTAŞ DOĞAN 

KİMYA ÖĞRETMENİ 

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 

MEZUN 

bektas.d33@gmail.com 

BEHERİ ÇATLAMIŞ KİMYA 

ÖĞRETEMEMEK! 

Son 70 yılda bilim ve teknikte gerçekleşen 

ilerlemelerin, bütün insanlık tarihi boyunca 

gerçekleşenlerin yaklaşık %98’ini oluşturduğu 

baş döndürücü bir çağın topuğuna kıymık batmış 

topallayan ördeği mi olmak isterdiniz; yoksa 

Güney Kore, Almanya, Finlandiya gibi Simya’nın 

ruhunu gençlerin belleğine kazıyan ve bu alanda 

yeni perspektifler geliştirebilmek için olağanüstü 

yatırımlar yapan ülkelerin neferi mi? 

Yukarıda bahsi geçen ülkelerde Fen eğitimi Polimer 

Kimyası üzerine yoğunlaşmışken ve dönülmesi 

gereken kavşaklara bir bir varılmışken, Evrim 

Teorisini müfredattan cımbızlama girişimleri olsa 

olsa Darwin’in asimetrik suratında tebessümlere 

neden olacaktır. 

Kimi zaman da yanıtlar bizi doğru soruya 

götürecektir. Marie CURIE! Polonyalı göçmen 

bir Yahudi çocuğunu Sorbonne’da Nobel Kimya 

Ödülü’ne götüren Fransız eğitim sisteminin bu 

başarıya imza atan mihenk taşı nerede durmaktadır? 

Karantina altına alıp paslandırdığımız şey Kimya 

veya Fizik eğitimi midir; yoksa geleceğimiz midir? 

Kuşun uçuşunu kimse hatırlamaz; geriye yalnızca 

kuş kalır. Bu eğitim sisteminde çırpındığımız şeyden 

geriye adı sanı hatırlanmayacak inanılmaz bir maliyet 

kalacak ve Güney Kore silkelenip kanatlanacak. 

Pekâla ne yapabiliriz? 

Gelecek sayıda görüşmek üzere... 

Yanlış soru doğru yanıtlanmaz. 

Darwin’i mezarında rahat bırakalım. 

Doğru soru şudur: Antoine LAVOISIER(1) neden 

huzursuzdur? 

Çünkü keşfeden, buluşunun doğru anlatılmasını 

ister. 

9

Haber 

Yabancı 

ENERJİ DEPOLAMA ÇÖZÜMÜ 

POLİMERLER NANOSETLER İLE 

BİRLEŞİYOR 

Penn State bilim adamlarının ekibine göre, 

esnek elektronikler, elektrikli araçlar ve havacılık 

uygulamalarında enerji depolaması için yeni, hafif 

kompozit malzeme mevcut ticari polimerlerin işleme 

sıcaklığında deneysel olarak gösterildi. Bu polimer 

bazlı, ultra ince malzeme endüstride kullanılan 

tekniklerle üretilebilir. 

Penn State Malzeme Bilimi ve Mühendisliği 

Profesörü Qing Wang “Bu kondansatörlerde 

kullanmak için yüksek sıcaklıktaki dielektrikler 

üzerine kendi laboratuvarımızda yaptığımız bir 

dizi çalışmanın parçasıdır.” dedi. “Öncelikle bu 

çalışma için bor nitrür nanosetleri ve elektrik 

polimerlerinin kompozitlerini geliştirdik.” 

Ölçeklenebilirlik -veya cihazlar için ticari olarak 

uygun miktarlarda ileri malzeme yapmak- akademik 

laboratuvarlarda geliştirilen bir çok yeni, iki boyutlu 

malzeme için zordur. 

Wang “Yumuşak malzemelerin perspektifinden, 

2D malzemeler büyüleyicidir fakat onları nasıl 

kütlede üretir bir sorundur.” dedi. “Ek olarak, 

10 

onları polimerik malzemelerle birleştirmek 

gelecekte esnek elektronik uygulamalar ve 

elektronik cihazlar için kilit bir özelliktir.” 

İki boyutlu kristallerde bu problemi çözmek için, 

Wang’ın laboratuvarı bir grup Penn State çalışanıyla 

iş birliği yaptı. Malzeme Bilimi ve Mühendisliği 

Doçenti ve Penn State’s Center’da İki Boyutlu ve 

Katmanlı Malzemeler için öğretim üyesi Nasim 

Alem “Bu çalışma mezun öğrencim Amin Azizi ve 

Dr. Wang’ın mezun öğrencisi Metthew Gandinski 

arasındaki konuşmada tasarlanmış.” dedi. “Bu, 

yumuşak polimerik bir malzeme ve sert bir 2D 

kristal malzemenin bir araya gelerek fonksiyonel 

bir elektrik cihaz oluşturmak için ilk sağlam 

deneydir.” 

Azizi, şu an California Üniversitesi’nde doktora 

sonrası öğretim üyesi-Berkeley ve Gadinski, şu an 

DOW Chemical’da yüksek mühendis olarak çok 

tabakalı, altıgen bor nitrür nanokristal filmler ve 

polietherimid (PEI) filminin her iki tarafına aktaran 

film yapmak için kimyasal buhar biriktirme yöntemi 

kullanılan bir teknik geliştirdi. Daha sonra filmler

üç tabakalı bir sandviç yapıya basınç kullanarak 

birleştirildi. 

Araştırmacılar için şaşırtıcı bir sonuç, yalnızca 

basınç, herhangi bir kimyasal bağ olmadan, yüksek 

verimli bir yuvarlanma sürecinde potansiyel üretmek 

için serbestçe ayakta duran film gücü yeterliydi. 

Sonuçlar Advanced Materials dergisinin son 

sayısındaki bir makalede bildirildi”Ölçeklenebilir 

Yüksek-Sıcaklık Dielektrik Malzemeleri Gibi 

Kimyasal Buhar ile Çöktürülen Altıgen Bor 

Nitrürleri ile Sandviçlenen Yüksek Performanslı 

Polimerler” 

Altıgen bor nitrür,yüksek mekanik dayanıklılık ile 

geniş bir bant aralığı malzemesidir. Diğer polimer 

kapasitörlerde arızanın nedeni; geniş bant aralığı 

onu iyi bir yalıtkan yapar ve yüksek sıcaklıklarda 

dielektrik bozulmadan PEI filmi korur. 176 °F 

çalışma sıcaklığının üstünde, en iyi ticari polimer 

verimliliği azalmaya başlar fakat bor nitrür kaplı PEI 

392 °F üzerinde yüksek verimle çalışabilir. Yüksek 

sıcaklıklara rağmen, kaplanmış PEI teste 55,000’in 

üzerindeki şarj-boşalma döngüsünde kararlı kalır. 

Wang “Teorik olarak, bütün yüksek performanslı 

polimerler (ticari olarak değerli olan) şarj 

enjeksiyonunu nloke etmek için bor nanosetleri 

ile kaplanabilir.” dedi. “Bence,bu teknolojinin 

gelecekte ticarileşmesini bu mümkün hale 

getirecek.” 

Alem ekledi “Laboratuvar ölçeğinde 2D kristal ile 

yapılan birçok cihaz var, fakat hataları, üretim için 

onları, problem hale getiriyor. Bor nitrür gibi geniş 

bant aralıklı maddeler ile ideal olmayan küçük 

mikroyapısal özelliklere rağmen bu iyi bir iş olur.” 

İlk kural hesaplamaları, PEI/altıgen bor nitrür 

yapısının ara yüzeyinde kurulmuş elektron 

bariyerinin ve yapıya metal elektrodlar yapıştırmak 

için uygulanarak, akım tipik metal elektrot-dielektrik 

polimer etkileşimlerinde önemli ölçüde daha 

yüksektir; bu da elektroda film içine enjekte edilen 

yüklerin daha zor olmasını sağlar. Bu çalışma; Long- 

Qing Chen’in teorik araştırma grubu, Malzeme 

Bilimi ve Mühendisliği Profesörü Donald W. Hamer, 

Mühendislik Bilimi ve Mekaniniği Profesörü ve 

Matematikçi Penn State tarafından yapıldı. 

11

Yerli 

Haber 

KİMYADAN 7 AYDA 9 MİLYAR 

145 MİLYON DOLARLIK İHRACAT 

Türkiye’nin en çok ihracat gerçekleştiren 

sektörlerinden kimya, Temmuz ayında da ihracattaki 

yükseliş ivmesini sürdürdü. İstanbul Kimyevi 

Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) 

verilerine göre; Temmuz ayı ihracatı değer bazında 

geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 24 artarak 1 

milyar 195 milyon dolara ulaştı. 

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri 

İhracatçıları Birliği (İKMİB) verilerine göre 2017 yılı 

Temmuz ayı kimya ihracatı 2016 yılının aynı ayı ile 

karşılaştırıldığında miktarda yüzde 6,22 azalışla 1 

milyon 251 bin ton, değerde ise yüzde 24 yükselişle 1 

milyar 195 milyon dolar olarak gerçekleşti. Temmuz 

ayında en fazla ihracat yapılan ilk 10 ülke; Birleşik 

Arap Emirlikleri, Irak, Almanya, ABD, İtalya, İran, 

Romanya, Yunanistan, Bulgaristan ve İngiltere olarak 

sıralandı. 

Almanya’ya İhracat Yüzde 28,63 

Arttı 

Almanya ve Türkiye arasındaki gerilimin Temmuz 

ayı kimya ihracat rakamlarına yansımadığı dikkat 

çekti. Sektörün geçtiğimiz ay en çok ihracat yaptığı 

üçüncü ülke Almanya’ydı. İhracattaki yüzde 

12 

28,63’lük artış yılın başından bu yana kaydedilen en 

yüksek artış oranı oldu. 

ABD’ye Rekor İhracat Artışı 

Kimya sektörünün en önemli hedef pazarları 

arasında yer alan ABD’nin ihracattan aldığı pay hızla 

artıyor. Temmuz ayında ABD’ye yapılan ihracat 

miktarda yüzde 232,36 değerde ise 134,32 arttı ve 

ülkeyi en çok ihracat yapılan ülkeler sıralamasında 

4’üncülüğe taşıdı. 

Temmuz’da Plastik İhracatı Yüzde 

30,83 Arttı 

Temmuz ayında kimya ihracatına alt sektörler 

bazında en fazla katkıyı yüzde 30,83’lük rekor artış 

ve 435 milyon 509 bin dolarlık ihracatla plastikler 

ve mamulleri sağladı. Mineral yakıtlar, yağlar ve 

ürünleri yüzde 3,06 azalış 196 milyon 936 bin 

dolarlık ihracatla ikinci sırada yer alırken üçüncülüğe 

ise yüzde 23,27 artış ve 96 milyon 669 bin dolarla 

anorganik kimyasallar yükseldi.

Yedi Aylık İhracat 9 Milyar 145 

Milyon Dolara Yükseldi 

Sektörün Ocak-Temmuz 2017 dönemi ihracat 

rakamlarına bakıldığında miktarda yüzde 9,26 artışla 

10 milyon 720 bin ton, değerde ise yüzde 14,42 

yükselişle 9 milyar 145 milyon dolarlık ihracata 

ulaştığı görüldü. Bu dönemde en çok ihracat yapılan 

ülkeler ise sırasıyla; Birleşik Arap Emirlikleri, 

Almanya, Irak, ABD, Mısır, İtalya, İran, İspanya, 

Singapur ve Yunanistan oldu. 

Kimya sektörünün Temmuz ayı ihracat rakamlarını 

değerlendiren İstanbul Kimyevi Maddeler ve 

Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim 

Kurulu Başkanı Murat Akyüz şunları söyledi: 

“Temmuz ayında bir kez daha ihracatta artış 

yakalamanın mutluluğunu yaşıyoruz. Ortadoğu’da 

ticaretimiz için kilit noktada olan İran, Irak, 

Suriye gibi ülkelerde yaşanan sıkıntıların devam 

ediyor olmasına karşın üst üste yakaladığımız 

bu artışlar bu yılki hedefimiz olan 15,5 milyar 

dolarlık ihracata ulaşmak açısından son derece 

umut verici. Geçen yılki olumsuz tablodan hızla 

sıyrılıyoruz. Yakın pazarlarımızdaki kayıpları 

ekonomik olarak toparlanmanın giderek daha 

fazla hissedildiği ve talebin her geçen gün 

arttığı AB ülkeleri ve önemli hedef pazarlarımız 

arasında yer alan ABD ile kapatıyoruz. ABD’ye 

ihracatımızda rekor artışlar yaşanıyor. Yakın 

bir zamanda ABD’de hizmete açtığımız Türk 

Ticaret Merkezlerimiz Türkiye markalı ürünlerin 

bu ülkede tanınmasına, buna bağlı olarak ihraç 

edilmesine önemli katkılar sunuyor. Önümüzdeki 

dönemlerde bu katkının artarak devam edeceğine 

inanıyoruz. ABD zorluklarına karşın sadece 

kimya değil tüm sektörlerimiz açısından ciddi bir 

potansiyel taşıyor. Bu potansiyeli iyi değerlendirip 

kısa ve orta vadede ABD’ye ihracatımızı çok daha 

yukarılara çıkarmamız gerek”. 

13

AHMET ERGUN DOĞAN 


YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 

YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİ 

ahmetdogan92@gmail.com 

BOR KARBÜR 

En önemli bor bileşiklerinden olan bor karbür 

1883 yılında keşfedilmiştir. Alümina, silikon 

karbür, bor nitrür ve elmas gibi maddeleri 

kapsayan metal dışı sert malzemeler grubunda 

ele alınan bir seramik olup ticari bor karbürün 

bileşimi B:C=4:1 oranındadır. Elmas ve kübik 

bor nitrürden sonra bilinen en sert malzemedir. 

1300°C nin üzerinde elmastan daha serttir. Bor ve 

karbon atomlarının birim hücredeki dağılımı ve 

bor atomları ile oluşturduğu örgü yapısı tam olarak 

bilinememektedir. Buna karşılık fiziksel özellikleri ise 

çok iyi bilinmektedir (İlker, 2001). 

Bor Karbürün Özellikleri 

Bor karbürün (B 4 

C) yoğunluğu 2,52 g/cm 3 tür. 

Saf bor karbür 2450°C de erir ve 3500°C de 

buharlaşır. Stokiometrik olarak bor karbürdeki bor 

konsantrasyonu %78,25’le %85 arasında değişir. 

Bor Karbürün Kullanım Alanları 

Bor karbürün doğrudan kullanım alanları makine, 

kimya ve nükleer sanayidir. Günümüzde hem 

savunma hem de enerji alanındaki kullanımı 

her geçen gün yaygınlaşan nükleer teknolojinin 

vazgeçilmez ihtiyaçları arasına girmiştir. Borun 

nötron tutucu özelliği sayesinde bor karbür nötron 

kalkanı olarak nükleer atık nakliye tanklarında, 

nükleer reaktör denetim çubuklarının yapımında ve 

nükleer atık depolama havuzlarında kullanılmaktadır 

(İlker, 2001). 

Ayrıca bor karbür sahip olduğu üstün fiziksel ve 

mekanik özellikleri sayesinde zırh malzemesinden 

uzay mekiklerinin iniş takımlarına, jet 

motorlarından 1750°C’ye kadar sıcaklık ölçebilen 

ısıl-çift (thermocouple) yapımına, hatta golf 

sopasından bisiklet iskeletine kadar uzanan çok geniş 

bir kullanım alanına sahiptir. Ülkemizde ise milli 

tankımız Altay tankı zırhlamasında kullanılmaktadır. 

14

Şekil 1: Altay Tankı 

Bor Karbür Üretim Yöntemleri 

Günümüz şartlarında ekonomik olarak bor karbür 

üretimi borik asitten hareketle gerçekleştirilen 

karbotermik yöntemdir. Bu üretim yönteminin 

dışında bor karbür; magnezyotermik redüksiyon, 

sol-jel (jel öncüsünden hareketle üretim) yöntemi, 

düşük sıcaklıkta sentetik üretim ve kimyasal buhar 

çöktürme yöntemleri ile üretilmektedir. 

Karbotermik Yöntem ile Bor 

Karbür Üretimi 

Kok ile redüksiyonla gerçekleştirilen bu üretim 

yöntemi grafit dirençli fırında veya elektrik ark 

fırınında yapılır. Grafit dirençli fırında bor karbür 

üretimi ısıtma ve redüksiyon olmak üzere iki 

kademede gerçekleşmektedir. Redüksiyon sırasında 

grafit elektrod kalınlığının zamana bağlı olarak 

incelmesi neticesinde akım yoğunluğu artarak 

elektrod çevresinde sıcaklık yükselmesi ve dolayısıyla 

da elektrod çevresinde bor karbür oluşması 

sağlanmaktadır. İşlem süresi yaklaşık olarak 12-14 

saattir ve şarj üzerindeki parlak alevin yok olmasıyla 

işlemin sona erdiği anlaşılmaktadır. 

Magnezyotermik Redüksiyon 

Yöntemi ile Bor Karbür Üretimi 

Grafit tüp fırında termik reaksiyon şartlarında 

gerçekleştirilen diğer bir endüstriyel çaplı üretim 

metodu da magnezyotermik redüksiyon olup 

magnezyotermik olarak gerçekleştirilen bor karbür 

oluşum reaksiyon denklemi aşağıda gösterilmektedir. 

2B 2 

O 3 

+6Mg-------->B 4 

C+6MgO 

Bu tür bir reaksiyon grafit tüp fırında ve hidrojen 

atmosferinde gerçekleştirilir. İşlem sonunda 

%2’ye kadar grafit içeren bir ürün elde edilir. 

Ürün öğütülerek yapıdaki Mg, MgB 2 

, MgO gibi 

safsızlıkların giderilmesi için HCl ile asidik liç 

yapılmaktadır. Bu yöntem tesis maliyeti açısından 

ekonomik olmasına rağmen en önemli dezavantajı 

reaksiyonların kolay kontrol edilememesidir (Güller, 

1992). 

15

Sol-Jel Yöntemi ile Bor Karbür 

Üretimi 

Hammadde olarak borik asit ve sitrik asit 

kullanılarak gerçekleştirilen bu üretim yönteminde 

kontrollü pH değerlerinde ve yaklaşık olarak 

1450°C sıcaklıkta çalışılmaktadır. Borik asidin 

sulu çözeltisine sitrik asit eklenmesiyle elde 

edilen çözeltinin su fazlası buharlaştırma yoluyla 

uzaklaştırılmakta ve buharlaşma sırasında 

çözeltinin sıcaklığı 112°C ye kadar çıkarılmaktadır. 

Çözeltinin buharlaşma sırasındaki pH’ı amonyak 

çözeltisi yardımıyla 2-3 aralığında korunmalıdır. 

Buharlaştırma işleme sonrasında elde edilen altın 

sarısı jel açık atmosferde kurutulmaktadır. Kurutulan 

bu jelin 700°C’de vakum altında bozunması 

sonucunda ise siyah renkte, süngerimsi yapıda ara 

öncü kütlesi elde edilmektedir. Jelin bozunması 

sonucu sitrik asit sadece karbon üretirken borik 

asit ise B 2 

O 3 

e dönüşmektedir. Elde edilen öncü 

kütlesi toz haline getirildikten sonra bir hidrolik pres 

yardımıyla grafit kalıp içerisine sıkıştırılmakta ve bu 

kalıp vakum altında 1450°C’ye ısıtılarak bu sıcaklıkta 

2 saat bekletilmektedir. Öncü kütlenin 1450°C’ye 

ısıtılması ve yeterli süre bu sıcaklıkta bekletilmesi 

sonucunda elde edilen ürünün X-ışını paterninde 

B 4 

C ve karbon ile ilgili piklere rastlanmaktadır (Sinh 

vd, 2002). 

biçiminde oluşturulabilir ve bu biçimin kalıcılığına 

sahip bir seramiğe dönüştürülebilir. 

• Polimer, geleneksel tekniklere nazaran daha ılımlı 

koşullarda seramik oluşumuna izin vererek düşük 

sıcaklık ayrışmasına uğrayabilir. 

Geleneksel yöntemlerdeki zorluklar oksit olmayan 

seramik malzemeler için polimer bozunmasının 

geliştirilmesine ve kullanılmasına ilgi doğurmuştur. 

Bu yöntemde bor içeren polimerik öncü, borik asit 

ve polivinil alkol arasında sentezlenmektedir. Borik 

asidin sulu çözeltisi bir su banyosunda ısıtıldıktan 

sonra yine su banyosunda ısıtılmış olan polivinil 

alkolün sulu çözeltisine eklenerek beyaz, yumuşak 

ve lastiksi bir malzeme elde edilmektedir. Bu 

polimerik öncü malzeme 100°C sıcaklıkta kurutulup 

iki porselen krozeye ayrılarak 400°C ve 800°C’de 3 

saat süreyle bozunmaya uğratılmaktadır. Bozunma 

sonucunda polimer öncü her iki sıcaklıkta da bor 

karbüre dönüşmektedir. 

Bu yöntem, bor karbür üretimi için geliştirilen 

yöntemler arasında en düşük sıcaklıkta çalışılan 

yöntemdir. 

Kimyasal Buhar Çöktürme 


Bu anlatılan işlemle karbotermik işlemlere nazaran 

daha az bor kaybıyla ve daha düşük sıcaklıkta bor 

karbür üretmek mümkündür. 

Düşük Sıcaklıkta Sentetik Üretim 


Yüksek sıcaklık toz tekniklerine bir alternatif olarak 

seramik malzemelerin üretiminde polimer öncülerin 

geliştirilmesine duyulan büyük ilgi sonucunda 

ortaya çıkan bu yöntemin amacı, ucuz ve kolay 

elde edilebilen hammaddelerle düşük sıcaklıkta bor 

karbür üretmektir. 

Seramik malzemelerin üretiminde, polimer 

öncülerin kullanılması birtakım avantajlar 

sağlamaktadır. 

• Uygun bir polimer, seramik özelliklerin optimize 

edilmesinde doğru şekilde kontrol edilebilen bir 

stokiyometriye sahip olabilir. 

• Polimer, istenilen şekilde veya ince bir film 

16 

Kimyasal buhar biriktirme yöntemi bor karbür 

üretiminin yanı sıra üretim esnasında kaplama 

uygulamaları için de kullanılır. Kimyasal buhar 

biriktirme yönteminin en önemli avantajları; pürüzlü 

yüzeylere uygulanabilen bir kaplama yöntemi 

olması, kimyasal tepkime hızının yüksek olması, 

teorik yoğunluğa yakın malzeme üretilebilmesi 

ve tanecikleri bir yere yönlendirerek çökeltme 

yapılabilmesidir. Bu yöntemin en önemli dezavantajı 

ise fazla miktarda madde sarfiyatı olmasıdır. (İlker, 

2001). 

Bu yöntemde, karbon kaynağı olarak karbon 

tetraklorür ve bor kaynağı olarak bor 

triklorür kullanılarak bor karbür üretimi 

gerçekleştirilmektedir. Karbon tetraklorür hidrojen 

gazıyla taşınarak ve oda sıcaklığında buharlaşması 

sağlanan bor triklorür gazı da argon gazıyla taşınarak 

sisteme verilmiştir. İşlem sıcaklığı 1225°C’dir. Fırına 

ayrı ayrı taşınan CCl 4 

ve BCl 3 

yüksek sıcaklığın 

etkisiyle radikallere dönüşmekte ve oluşan C 

ve B radikalleri çarpışarak bor karbür bileşiği 

oluşturmaktadır (İlker, 2001).

Bor karbür yüksek mekanik dayanımı, yüksek 

sertliği ve düşük sürtünme katsayısı gibi üstün 

özelliklerinden dolayı her zaman mühendislerin 

ilgisini çekecek ve ileride birçok uygulamada ki 

kullanımı artacaktır. 

Kaynaklar 

Sinh, A., Mahata, T., Sharma, B., (2002), 

Carbothermal Route For Preparation of Boron 

Carbide Powder From Boric Acid-Sitric Acid Gel 

Precursor, Journal of Nuclear Materials, Vol.301, 

Issue 2-3, P. 165-169. 

Uzun, H., A., (2002), “ Borlama ile Yüzeyleri 

Sertleştirilen Çeliklerin Aşınma ve 

Korozyona Karşı Dayanımları”, Makine Mühendisliği 

Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta. 

Woods, G., W., (1994), “An Introduction to Boron: 

History,Sources, Uses, and Chemistry”, Office of 

Environmental Health and Safety, University of 

California, Riverside, California. 

İlker, A, (2001), Kimyasal Buhar Çöktürme Yöntemi 

İle Bor Karbür Üretimi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi 

Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 

Güller, G., (1992), Bor Karbür 

Oluşum Koşullarının Belirlenmesi ve 

Toz 

Karakterizasyonu, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 

Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. 

17

Haber 

Yabancı 

CAMBRIDGE EKİBİ SULU 

MALZEMEDEN GÜÇLÜ ELYAFLAR 

ÜRETİYOR 

Cambridge Üniversitesi bilim adamları; tekstil 

materyalleri, sensörler ve diğer materyalleri üretmek 

için neredeyse tamamen sudan oluşan süper 

esneyebilen güçlü elyaflar tasarladılar. Bu bungee 

kablosuna benzeyen elyaflar enerjinin büyük kısmını 

absorblayabilen, sürdürülebilir ve toksik olmayan 

elyaflardır ve oda sıcaklığında yapılabilir. 

Mimarlardan ve kimyagerlerden oluşan bir ekip 

tarafından gerçekleştirilen ve daha önceden 

geliştirilmeyen bu yeni yöntem, yüksek enerjili 

prosedürlerin veya zararlı çözücülerin gerektirmediği 

gibi; bu prosedürler ile üretilen diğer tüm sentetik 

elyaf tiplerinin yapımını önemli ölçüde geliştirir. 

Sonuçlar “Proceedings of the National Academy of 

Science” gazetesinde yayımlanmıştır. 

Örümcek ipek doğanın en güçlü malzemelerinden 

birisidir ve bilim adamları bu ipeğin özelliklerini 

değişik başarı dereceleriyle taklit etmeye 

çalışmaktadırlar. Cambridge Mimarlık bölümünden 

ortak yazar Dr. Darshil Shah, “Örümcek ağını tam 

olarak yeniden yaratmamız gerekmiyor” dedi. 

Cambridge takımı tarafından tasarlanan elyaflar 

hidrojel adı verilen %98’i sudan oluşan bir sulu 

malzemeden dokunurlar. Geriye kalan %2’lik 

kısım doğal olarak bulunabilen materyallerden 

silika ve selülozdan oluşmuştur. Bu materyaller 

“Cucurbiturils” olarak bilinen namlu şekilli 

18 

moleküler kelepçe ile ağda bir arada tutunurlar. 

Farklı bileşenler ile oluşan kimyasal etkileşimler 

uzun elyafların jelden çekilmesini sağlar. 

Hidrojellerden çekilen elyaflar uzun, çapı metrenin 

milyonda biri olan son derece ince liflidir. 

Yaklaşık 30 sn sonra su uçurulduktan 

buharlaştırıldıktan sonra geriye güçlü ve gergin bir 

lif kalır. 

Shah, “Elyaflarımız en güçlü örümcek ipeği 

kadar güçlü olmasa da diğer benzer doğal ipekler 

kadar 100 ila 150 mega paskal arasında stres 

oluşturabilirler” dedi.” Ancak liflerimiz toksik 

değildir ve yapımı çok daha az enerji gerektirir”. 

Elyaflar oda sıcaklığında kendiliğinden birleşme 

özelliğine sahiptir ve atomların elektronları paylaştığı 

kovalent bağlar dışındaki kuvvetlere dayanan 

supramoleküler konak-konuk kimyası ile bir arada 

bulunur. 

Yuchao Wu (Cambridge Üniversitesi Kimya Bölümü 

doktora öğrencisi ve başyazarı)”Bu elyaflara 

baktığımızda farklı miktarlarda bir arada 

tutan bir dizi gücü görebilirsiniz. Bu kompleks 

kombinasyon özellikli bir hiyerarşiye benziyor.” 

Bu liflerin mukavemeti, diğer sentetik liflerden 

(selüloz esaslı viskoz ve yapay ipekler) olduğu gibi

insan veya hayvan kılı gibi doğal liflerden de fazladır. 

Lifler mukavemetinin yanısıra çok yüksek 

sönümleme kapasitesine sahip olması bir bungee 

kablosuna benzer şekilde büyük miktardaki enerjiyi 

absorblayabildiği anlamına gelir. 

Bu kapasiteye sahip çok az elyaf vardır ancak yüksek 

sönümleme örümcek ipek özel karakteristiklerinden 

birisidir. 

Araştırmacılar bazı durumlarda sönümleme 

kapasitesinin doğal ipeklerden bile daha yüksek 

olduğunu tespit ettiler. 

Shah, “Bu elyaf yapımı yönteminin mevcut 

yöntemlere göre sürdürülebilir bir alternatif 

yöntem olabileceğini düşünüyoruz” dedi. 

Araştırmacılar iplik ve örgü elyafı dahil olmak üzere 

elyafların kimyasını daha fazla araştırmayı planlıyor. 

Bu çalışma Profesör Oren Schermen liderliğindeki 

Kimya Bölümündeki Polimer Sentezi Melville 

Laboratuvarı ve Dr. Michael Ramage liderliğindeki 

Mimarlık Bölümündeki Doğal Malzeme İnovasyon 

Merkezi arasındaki işbirliğinin sonucudur. 

İki grup arasında ortak ilgi doğal ve doğadan 

esinlenilen malzemeler, prosesler ve uygulamalar 

ve farklı miktarlar ve disiplinlerdeki süreçler ve 

uygulamalarıdır. 

Araştırma UK Mühendislik ve fizik bilim 

araştırmaları konseyi (EPSRC) ve Leverhulme Trust 

tarafından desteklenmektedir (SV). 

19

Yerli 

Haber 

DÜNYANIN EN KÜÇÜK BİTKİSİ 

ZEHİR AKAN DERELERİ TEMİZLİYOR 

Balıkesir’de yoğun olarak rastlanan ve suyu 

temizleme özelliği olan su mercimeği üniversitenin 

flora çalışmaları kapsamında kayıt altına alındı. 

Suyu temizleme özelliği olan ve dünyanın en küçük 

bitkisi olarak bilinen su mercimeği, atık suların 

karışmasıyla zehirli hale gelen dereleri doğal yolla 

temizliyor. 2 santimetre boyunu geçmeyen su 

mercimeği, temizleme yönü ile doğal seleksiyona 

katkı sunuyor. 

Balıkesir Üniversitesi (BAUN) Fen Edebiyat 

Fakültesi biyoloji Bölümünde görevli Öğretim 

üyesi Fatih Satıl, dünyanın en küçük bitkisi olarak 

bilinen su mercimeğine Balıkesir’de yoğun olarak 

rastlandığını söyleyerek, küçük bitkinin görevinin 

suyu temizlemek olduğunu söyledi. Balıkesir bitki 

florası konusunda araştırmalar yapan BAUN Fen 

Edebiyat Fakültesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Fatih 

Satıl, literatürde dünyanın en küçük bitkisi olarak 

bilinen latince adı ‘Lemna’ olan ve halk arasında ‘Su 

mercimeği’ olarak bilinen bitkiye Balıkesir’de yoğun 

olarak rastlandığını ve flora çalışmaları kapsamında 

kayıt altına alındığını söyledi. 

20 

Prof. Dr. Satıl, “Balıkesir florası konusunda 

çalışmalar yapıyoruz. Su mercimeği de bizim kayıt 

altına aldığımız literatürde dünyanın en küçük 

bitkisi olarak geçen bir bitki çeşidi. Bu bitkinin 

kendisi küçük ama yaptığı işler oldukça büyük. 

Bunların boyları 0,2 milimetre ile 2 santimetre 

arasında değişebiliyor. Bu bitki yaşamı boyunca 20 

kez çoğalma yeteneğine sahip” dedi. 

Dünyanın en küçük bitkisinin faydalarını anlatan 

Satıl, “Bu bitkiler sudaki atık maddeleri, ağır 

metalleri absorbe ederek suyun temizlenmesinde 

önemli role sahip. Bu özelliği ile Amerika’da, 

Belçika’da, Tayvan’da, Çin’de kullanılıyor. Atık 

sular bizim derelerimize, göllerimize karışabiliyor. 

Balıkesir bir tarım şehri ve kullanılan gübreler, 

ilaçlar sulara karışabiliyor. Bu suları biyolojik, 

kimyasal yollarla temizleyebiliyoruz. Bunların 

masrafları da olukça fazla oluyor. Elimizde bu 

küçük bitkiler de var. Sularımıza karışan bu 

kirleticileri, doğal yollarla bu bitkiler sayesinde 

sularımızı temizleme şansına sahibiz” dedi.

LEYLA YEŞİLÇİNAR 

KİMYAGER 

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ 


leyla-yesilcinar@hotmail.com 

ENZİM 

İMMOBİLİZASYONUNDA 

NANOTEKNOLOJİ 

1. ENZİMLER 

Enzimler; canlı organizmalardaki tüm 

reaksiyonların ılımlı koşullarda (düşük 

sıcaklık, nötral pH) gerçekleşmesini sağlayan 

ve bu reaksiyonları koordine eden katalizörlerdir 

(Tüzün, 1997). Enzimlere biyolojik katalizörler de 

denilebilir. Kimyasal katalizörlerden en önemli farkı 

spesifik olmalarıdır. Enzimler yalnız reaksiyona 

girecek substratı seçmekle kalmayıp bu substratın 

dönüşüme uğratılmasıyla ortaya çıkabilecek 

1.1. Enzimlerin Yapısı 

Enzimlerin bir kısmı sadece proteinden oluşmuştur. 

Yapı ve görevleri bakımından farklı olan apoenzin 

ve koenzim olarak iki kısımdan oluşur. Apoenzim 

özel reaksiyonları katalizleme de kullanılır. Protein 

yapısından oluşur , ısı ile denatüre olurlar. Koenzim 

ise yardımcı enzimdir. Tek başına etkili değildir. 

Aktif olabilmesi için apoenzime ihtiyacı vardır. 

Koenzim ve apoenzmin birlikte bulunduğu enzime 

A. Anahtar Kilit Modeli: 

ürünlerden yalnız birisinin oluşmasını sağlar. Buna 

da spesifiklik denir. Bir grup RNA molekülü dışında 

enzimlerin çoğu protein yapısındadır Enzimlerin 

protein kısmına apoenzim veya apoprotein, protein 

olmayan kısmına prostetik grup veya koenzim denir 

(Telefoncu, 1997). 

haloenzim denir (Yılmaz, 2010). 

Haloenzim= Koenzim + Apoenzim 

Enzim ile substratın bağlanmasında 2 model öne 

sürülmüştür. 

Enzimin aktif merkezindeki bir bölge ile substratın 

birbirini tamamlayıcı olmaları gerekir (Elçin, 2013). 

21

A. Uyum Oluşturma Modeli: 

Başlangıçta enzim ve substrat biribirlerine uygun 

değildirler. Ancak substrat enzimin aktif bölgesine 

yaklaştıkça, enzim buna uymaktadır. Substrat, 

enzimde biçimsel değişiklik meydana getirir (Elçin, 

2013). 

1.2. Enzim Sınıfları 

2. ENZİM İMMOBİLİZASYONU 

İmmobilizasyon kavramı, ilk olarak 1971 

yılında ABD’de düzenlenen Enzim Mühendisliği 

Konferansında; Katchalski-Katzir tarafından 

tanımlanmıştır. Bu tanıma göre; İmmobilizasyon; 

enzimlerin, katalitik aktivitelerinin sabit kalması 

koşuluyla, tekrar ve sürekli kullanımına izin verecek 

şekilde, tanımlanmış belirli bir bölgeye fiziksel olarak 

yerleştirilmesi ve hapsedilmesidir. 

Enzimler, suda çözünen katalizörlerdir. Enzimlerin 

endüstriyel uygulamalarının çok sulu çözeltilerde 

gerçekleştirildiği için serbest enzimlerin katalizör 

olarak kullanılmaları önemli sorunlara yol açabilir. 

Serbest enzim ile gerçekleştirilen bir tepkime 

durdurulmak istendiğinde, enzim istenilen anda 

ortamdan uzaklaştırılamadığı için, ancak spesifik 

inhibitör kullanılarak bu yapılabilir. Bu durumda 

reaksiyon ürünleri kirletilmiş olur. Ürünlerin bu 

22 

kirlilikten arıtılması maliyeti yüksek bir işlem 

gerektirir ve zordur. Ayrıca enzimatik reaksiyonun 

inhibitör katılarak durdurulması enzimden tam 

olarak yararlanılmasını engeller. Tepkime sonunda 

kullanılan serbest çözünür enzimin, aktivitesini 

yitirmeden geri kazanılması genellikle olanak dışıdır. 

Bu durum enzimlerin pahalı olmaları nedeniyle 

ürün maliyetinin yükselmesine yol açmaktadır. 

Ayrıca serbest enzimlerin kısmen kararsız olmaları, 

sürekli sistemlere uygulanamamaları, mekanik 

dayanıksızlıkları, ürün oluşumunun kontrol zorluğu 

gibi etkenler enzim immobilizasyonu çalışmalarının 

artışına neden olmuştur. Enzimi reaksiyon 

ortamından aktivitesini yitirmeden, istenilen anda 

ve kolay bir işlemle uzaklaştırmaya olanak sağlayan 

çözüm yolu enzimlerin immobilizasyonu yöntemidir 

(Telefoncu 1997 ).

Suda çözünen ve çözeltide serbest hareket edebilen 

enzim moleküllerinin suda çözünmeyen reaktif 

polimer taşıyıcıya bağlanarak, yine suda çözünmeyen 

yüzey aktif taşıyıcılarda adsorplanarak ya da küçük 

moleküllü bir veya çok fonksiyonlu reaktiflerle 

enzim molekülleri arasında bağ yaparak yani çapraz 

bağlanarak veya polimer matrikste, yarı geçirgen 

membran veya mikrokapsüllerde tutuklanarak 

hareketin sınırlandırılması olayına immobilizasyon 

denir. Bağlama derecesi, protein ve reaktif 

derişimine, pH' a ve immobilize edilecek enzime 

bağımlıdır. 

İmmobilize proteinin serbest proteine üstünlükleri; 

• Çevre koşullarına daha dayanıklıdır. 

• Tekrar tekrar kullanılabilir. 

• Serbest proteine göre daha kararlıdır. 

• Çok adımlı reaksiyonlar için uygundur. 

• Ürün oluşumu kontrol altında tutulabilir. 

İmmobilize proteinin serbest proteine dezavantajları; 

• İşlem süresinin uzaması 

• Kütle transferi problemleri 

İmmobilizasyon yöntemlerinin şematik gösterimi 

23

2.1. Çözünmez Formda 

İmmobilizasyon 

Çözünmez formda immobilizasyon bağlama 

ve tutuklama olmak üzere iki başlık altında 

incelenmektedir. 

2.1.1. Bağlama 

• Çapraz Bağlama 

Çapraz bağlama ile yapılan immobilizasyon 

yönteminde; küçük moleküler yapılı olan bive 

multi- fonksiyonel gruplu reaktifler çapraz 

bağlanacak yapılar arasında bağlar yaparak suda 

çözünmeyen kompleks yapılar oluştururlar. 

Çapraz bağlanma derecesi; protein ve reaktifin derişimine, pH’ına ve immobilize edilecek enzime bağlı olarak 

değişir (Sheldon, 2007). 

Çapraz bağlama yönteminin avantaj ve dezavantajları 

• Taşıyıcıya Bağlama 

Taşıyıcıya bağlanma; adsorpsiyon, iyonik bağlama, 

şelat bağlama, kovalent bağlama ve biyospesifik 

bağlama olmak üzere beş grupta incelenir. 

Adsorpsiyon yöntemi; enzim immobilizasyonunda 

Adsorpsiyon yönteminin avantaj ve dezavantajları 

kullanılan en eski yöntemdir. Yüzey aktif, suda 

çözünmeyen bir adsorbanın (aktif karbon, kül, 

silikajel, kalsiyum karbonat, gluten) enzim çözeltisi 

ile karıştırılması ve fazla enzimin yıkanarak 

uzaklaştırılması esasına dayanır (Nelson ve ark., 

1916). 

24

İyonik bağlama; iyon değiştirme özelliğine sahip 

suda çözünmeyen taşıyıcılara enzimin iyonik olarak 

bağlanması esasına dayanır. Enzim ile taşıyıcı 

arasındaki bağ kovalent kadar kuvvetli olmadığından 

enzim taşıyıcıdan ayrılabilir (Telefoncu, 1997). 

Şelat bağlama yönteminde; geçiş metalleri kullanılır. 

İmmobilizasyon metalin boş d orbitali ile enzimin 

aminoasit grupları arasında gerçekleşir (Yıldırım, 

2010). 

Kovalent bağlama yöntemi; enzim 

immobilizasyonunda en çok kullanılan 

yöntemlerdendir. 

Kovalent bağlama yönteminin avantaj ve dezavantajları 

Biyospesifik bağlama; koenzimler, inhibitörler, antikor gibi bileşiklerle enzimler arasında biyospesifik 

etkileşim esasına dayanır (Telefoncu, 1997). 

2.1.2. Tutuklama 

Tutuklama yöntemi; enzimi belli bir bölgede 

durmaya zorlamaktır. Enzim bulunduğu yerde 

hapsolur ve başka bir yere çıkamaz. Bu işlem polimer 

matriks içerisinde gerçekleşebileceği gibi yarı 

geçirgen membranlar içerisinde mikrokapsülleme ve 

miseller ile de gerçekleştirilebilir. Bu yöntemi diğer 

immobilizasyon yöntemlerinden ayıran en önemli 

özellik enzimin taşıyıcıya fiziksel veya kimyasal 

olarak bağlanmamış olmasıdır (Bickerstaff, 1997). 

Tutuklama yönteminin avantaj ve dezavantajları 

Tutuklama yöntemi; jelde tutuklama, 

mikrokapsülleme ve lipozom tekniği olmak üzere üç 

grupta incelenir. 

Polimer matriksde tutuklama yöntemi; çapraz bağlı 

polimerin enzim çözeltisi içerisinde oluşturulmasına 

esasına dayanır. Bu yöntemde en çok kullanılan 

polimer N,N’-metilenbisakrilamid ile çapraz 

bağlanan poliakrilamiddir. 

Mikrokapsülleme yöntemi; bir enzimin yarı geçirgen 

membran içinde tutuklanması esasına dayanır. 

Mikrokapsüllerin büyüklükleri 1-100 µm arasında 

değişmektedir. İmmobilizasyonda kullanılacak 

olacak membranın; gözenek boyutu substrat 

25 

molekülünün kapsülün girişine ve çıkışına olanak 

verecek boyutta olmalıdır. Substrat ne kadar küçükse, 

immobilize edilmiş yapının verimliliği de o kadar 

yüksek olur. 

Lipozom yöntemi; lipitlerden oluşmuş sıvıyüzey 

aktif madde membranı içine tutuklama 

yapılması esasına dayanır. Bu yöntemin avantajı; 

aynı anda birden çok enzimin immobilizasyonu 

gerçekleştirilebilirken dezavanajı ise işlem sırasında 

enzimin inaktive olması ve enzim kaçışı olasılığıdır.

2.2. Çözünür Formda 

İmmobilizasyon 

Çözünür formda immobilizasyon yöntemi; enzimin 

taşıyıcıya kimyasal ya da fiziksel bir etkileşiminin 

yanı sıra, yarı geçirgen zar tarafından çevrelendiği 

ve enzime hareket alanının sağlandığı bir yöntemdir. 

Substratın membrandan geçip enzime ulaşmasının 

zorluğundan dolayı küçük yapılı substrata sahip 

enzimler tercih edilmelidir (Alagöz, 2007). 

Enzimlerin membran içerisinde immobilizasyonunda 

enzim kaçışı söz konusu değildir Bu yüzden 

çözünür formda immobilizasyonda ultrafiltrasyon 

membranları ve Hollow-Fiber membranları 

kullanılmaktadır (Telefoncu, 1997). 

Kaynaklar 

Alagöz D., 2007. β-Galaktozidaz ve Glukoz 

İzomeraz’ın Eupergit Desteğe Kovalent 

İmmobilizasyonu ve İmmobilize Enzimlerin Laktoz 

Hidrolizi ve Glukoz İzomerasyonunda Kullanılması. 

Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi. Adana, 

Türkiye. 

Bickerstaff G. F., 1997. Immobilization of Enzymes 

and Cells (Vol. 1). Humana Press Inc., Totowa, New 

Jersey., 1-11. 

Elçin M.Y., 2013. Lehninger Biyokimyanın ilkeleri. 

Palme Yayıncılık. Ankara. 

Nelson J. M., Edwards G. G., 1916. Adsorption of 

Invertase. J. Chem. Soc., 38 (5): 1109-1115. 

Quest for Optimum Performance. Adv. Synth. Catal., 

349: 1289-1307. 

Telefoncu A., 1997. Enzimoloji Lisansüstü Yaz Okulu. 

Ed. Telefoncu A., İçinde: İmmobilize Enzimler. Ege 

Üniversitesi Fen Fakültesi Baskı Atölyesi, İzmir. 193- 

248. 

Tüzün C., 1997. Biyokimya (3rd ed.). Palme 

Yayıncılık. Ankara. 

Yıldırım D., 2010. Mucor mıehıe ve Pseudomonas 

sp Lipazlarının Aktifleştirilmiş Florosil Desteğe 

Glutaraldehit ve Polisüksinimid Üzerinden Ayrı 

Ayrı İmmobilizasyonu.Doktora Tezi, Çukurova 

Üniversitesi, Türkiye. 

Sheldon R. A., 2007. Enzyme Immobilization: The 

26

Haber 

Yabancı 

HAVUZ KİMYASALLARI NELERDİR 

VE YÜZÜCÜLER BUNLARDAN 

NASIL KORUNUR? 

Klor, havuzlarda mikropları öldürür, ancak 

saçlarınızı yeşerttiği için onu suçlamayın. Celia 

Henry Arnaud 

İnsanlar temiz suya dalmaktan zevk almalarına 

rağmen havuzlarda kullanılan klordan şikayetçi 

olmaktan vazgeçmezler. Çünkü klor ve klor bazlı 

bileşikler cildi kurutabilir, gözlerde kızarıklığa neden 

olabilir ve havuzda keskin bir koku yaratabilir. 

Öte yandan, klor sayesinde suda sindirim 

problemlerine neden olabilecek Escherichia coli gibi 

mikroplardan arınabiliriz. Havuz operatörleri, klor 

gibi dezenfektanlara ek olarak, suyun pH, alkalite ve 

sertliğini kontrol etmek için kimyasal maddeler de 

eklerler. 

Havuzları dezenfekte etmek için kullanılan klor, 

nadiren elementel klor (Cl 2 

) olarak bulunur. 

Ulusal Yüzme Havuzu Vakfı’nın CEO’su Thomas 

M. Lachocki, tipik olarak hidrojen ve oksijen 

içeren hipokloritler, karbon, azot ve oksijen içeren 

izosiyanürat gibi daha karmaşık moleküllerin bir 

parçası olarak eklendiğini açıklıyor. Bu bileşikler 

suya ilave edildiğinde, spontan olarak hipoklorus 

asit oluştururlar, ki bunlar genellikle havuz dili 

kelimesinde serbest klor olarak adlandırılan 

27 

dezenfekte edici maddelerdir. 

Lachocki, konut havuzu sahiplerinin en çok triklor 

veya trikloro-S-triazinetrione olarak bilinen kloru 

kullandıklarını, çünkü bunlarda klor içeriğinin çok 

yüksek olduğunu ve klorun yavaş çözündüğünü 

söylemektedir. Ayrıca bunları kullanımının da rahat 

olduğunu açıklamalarına ekliyor. Dezenfektanın 

konsantrasyonunu doğru olması gerekmektedir. 

Yüzücüler için rahat olması için dezenfektan 

konsantrasyonunun yeterince düşük olması gerekir. 

Siyanürik asit gibi bir dengeleyici ilavesi, hipokloröz 

asitin güneş ışığındaki bozunumdan korunmasına 

yardımcı olacaktır. 

Klorlu bileşikler ilk çıkan dezenfektanlar için tercih 

edilen ilk bileşen değildi. Hipobromöz asit üreten, 

brom içeren bileşikler kullanılmaktaydı; bunlar 

patojeni yok etmek için de kullanılabilir. Ancak sıcak 

küvetlerde, yüzme havuzlarındaki kullanımına göre 

daha sık kullanılırlar, çünkü yüksek sıcaklıklarda 

brom küvette kullanılan klora göre daha kararlıdır. 

Yeni havuz hijyen sistemleri, bağırsak 

enfeksiyonlarına neden olabilecek klora dirençli 

mikropları öldürmek için ek adımlar atmaktadır. 

Standart donanım ve belgelendirme kuruluşu olan

NSF International’ da su arıtma kimyasalları ve 

filtrasyon medya genel müdürü Blake Stark, mikrobu 

klorla yok etmeyi zorlaştıran koruyucu bir katın 

bulunduğu Cryptosporidium için bazı dinlendirme 

tesislerinde muameleye tabi tutuluyor. 

Bu tür amaçlarda kullanılmak üzere, filtrasyon 

sisteminde morötesi radyasyon popüler hale 

gelmiştir. Lycocki, Cryptosporidium’ u inaktive 

etmek için özellikle iyi olmasına rağmen, UV’nin 

tek başına iyi bir dezenfektan oluşturmadığını 

belirtiyor. ‘Suda kalıntı bırakmaz ve UV odasında 

sadece inaktive olur ve oksitlenir’ diye açıklamada 

bulunmuştur. Bu durumda kullanılan tek yöntem UV 

ise, yüzücüler tarafından suya getirilen mikropların 

etkili bir şekilde yok edilememektedir. 

Ancak UV su arıtma kullanıldığı takdirde 

havuzlarda yer alan ve rahatsız edici olan ‘klor’ 

kokusu engellenmektedir. Yüzücülerin de bu koku 

oluşumuna birtakım katkıları bulunmaktadır. 

Bu koku, klorin ile ürenin reaksiyona girmesiyle 

meydana gelir, ayrıca ter ile birleştiği takdirde ise 

trikloroamin meydana gelir. UV ışını bu bileşikleri 

indirgeyebilir. 

Asıl sebep ya da suçlu kesin olarak bilinmeyecek, 

çünkü Olimpiyat yetkilileri, kimyasal testler 

yapmadan havuzu boşaltmışlardır ve temiz bir 

şekilde geri doldurmuşlardır. 

Bazen, havuz kimyası da yeşil saça neden olduğu 

konusunda suçlanıyor. Kentsel efsaneler, klorun 

istenmeyen yeşil vurgulara neden olduğuna 

inanmanızı isterdi. Ancak renk tonunun değişimi, 

havuzun doldurulması için kullanılan suda bulunan 

bakır içeren yosun öldürücüler veya bakır sayesinde 

gerçekleşir. Bazen bakır korozif sıhhi tesisattan 

kaynaklanır. 

Neyse ki, millet, çevre koruma ajansı tarafından 

ABD’de düzenlenen havuz kimyasal etiketleri 

üzerine talimatları uygularsa, bu felaketler genellikle 

engellenebilir. Veya suyun bakır bakımından test 

edilmesinin vakti gelmiş olabilir. 

Havuzdaki dezenfektanlar, su pH’ ı 7.2 ile 7.8 

arasında olduğunda optimum düzeyde çalışır. 

Lachocki, havuz operatörlerinin bu pH aralığını 

korumak ve hipokloröz asit ile hipoklorit iyonları 

arasındaki dengeyi, daha iyi bir dezenfektan olan 

aside doğru itmek için başka bir sınıf bileşik 

eklemeleri gerektiğini söylüyor. Kullanılan tipik 

kimyasallar muriatik asit (hidroklorik asidin eski 

adı), sodyum bisülfat, karbondioksit, sülfürik asit 

ve sodyum karbonattır. Sodyum bikarbonat da 

işe yaramakla birlikte, sudaki toplam alkalite pH 

üzerinde olduğundan daha fazla etkiye sahiptir. 

Yüzme havuzu ve SPA endüstrisi ile ilgili verileri 

toplayan bir pazar araştırması şirketi olan 

Pkdata’ ya göre, ABD’de Alaska ve Hawaii’ yi 

içermeyen 8.5 milyondan fazla konut havuzu var. 

Havuzları doldurmak için 719 milyar L su ıslah 

edilmelidir. Sonuç olarak, bu muamelede kullanılan 

kimyasalların pazarı kabaca 2 milyar dolardır. 

Havuz kimyası kesinlikle bir sürü Amerikan doları 

üretiyor ve bazen yeşil bir havuz bile üretiyor. Rio 

de Janeiro’ daki 2016 Yaz Olimpiyatları’ ndaki dalış 

havuzunda zümrüt gölgesi oluştuğunda, muhtemelen 

yosun oluşumu ya da bakır içeren bir yosun aşı 

fazlası yüzünden olduğundan şüphelenilmektedir. 

28

Yerli 

Haber 

MAGNEZYUM ALAŞIMI-BENZERİ 

BİLEŞİKLERİN SINIR KILAVUZ 

KANALI UYGULAMASI İÇİN 

ELEKTROEĞİRME İLE ÜRETİMİ 

Kazalar sonucu oluşan periferik sinir 

yaralanmalarında, tam iyileşme ve fonksiyonların 

geri kazanımı günümüzde halen önemli bir klinik bir 

sorun olmaya devam etmektedir. Her yıl milyonlarca 

kişi periferik sinir hasarları sebebiyle kısmen engelli 

veya yatalak hale gelmekte ve bunların çok az bir 

kısmı cerrahi müdahale ile tedavi edilebilmektedir. 

Nörorafi adı verilen ve basitçe kesilmiş bir sinir 

gövdesinin iki ucunun dikilerek birleştirildiği bu 

cerrahi müdahale yöntemi, 5 mm’nin altındaki sinir 

boşluklarının tedavisinde işe yaramakta, ancak daha 

geniş boşluklarda dikiş hattına binen aşırı gerinim 

sebebiyle yetersiz sonuç vermektedir. Bu sebeple, bu 

tarz geniş periferik sinir kanalı hasarlarının tedavisi 

için hasarlı sinir uçlarının karşılıklı olarak kapalı 

29 

bir kanal içerisine alındığı bir yaklaşım üzerinde 

çalışmalar yapılmaktadır. 

Periferik sinir iyileşme mekanizması temelde 4 

ana aşamadan oluşmaktadır: Bunlar sırasıyla, 

nörotropik faktörlerce zengin sıvı fazı, fibrince 

zengin iskele oluşumu, hücre göçü (perinöral, 

endotel ve Schwann) ve akson kablolarının uzaması 

aşamalarıdır. Tüm bu aşamaların doğası gereği, 

akson büyümesi yaklaşık olarak günde 2-5 mm 

civarında bir hıza sahiptir. Sinir iyileşme hızının bu 

yavaşlığı hasarlı sinir uçlarının arasındaki boşluğa 

inflamasyon hücrelerinin göç etmesine ve boşluğun 

yara dokusuyla kapanmasına neden olmaktadır. 

Ayrıca hasarlı sinirin distal bölgesinde, birkaç saat

içerisinde Wallerian dejenerasyonu başlamakta ve bu 

da aksonal iyileşmeyi sınırlamaktadır, çünkü distal 

uç aksonal iyileşmeyi destekleyen pek çok nörotropik 

faktörlerin kaynağıdır. Wallerian dejenerasyonunu 

asgari düzeyde tutmak için Schwann hücrelerinin 

varlığı, nörotropik faktörlerin varlığı ve salımı, basal 

laminanın (sinir hücreleri için hücre dışı matris) ve 

distal sinir ucunun varlığı olmak üzere 4 kritik faktör 

mevcuttur. Tüm bu kısıtlamalar ve gereksinimler 

göz önünde bulundurulduğunda, periferik sinir 

iyileşmesi için günümüzün altın standardı olarak 

“Sinir Kılavuz Kanalı (Nerve Guidance Conduit, 

NGC)” kullanımı öne çıkmaktadır. 

Magnezyum, düşük yoğunluğu (1,74 g/cm 3 ), 

dolayısıyla çok hafif oluşu, ancak yüksek özgül 

dayanımı (specific strength) sayesinde hafif oluşuna 

rağmen dayanıklı bir malzemedir. Ayrıca elastiklik 

modülü (Young’s Modulus, E = 45 GPa) ve yoğunluk 

açısından kemik dokusuna oldukça yakındır (kemik 

için bu değerler sırasıyla 1,75 g/cm 3 ve 40-57 

GPa’dır). Bunun yanısıra yüksek elektrik ve termal 

iletkenliğe sahiptir ve lokal durumlar hariç toksik 

olmayan ve vücutta en bol bulunan 4. elementtir. Bu 

sebeple günümüz biyomalzeme araştırmacılarının 

ilgisini çekmektedir. Literatürde AZ81, WE43, 

AE21 gibi pek çok magnezyum alaşımlarının adı 

geçmekte ve magnezyum alaşımı kullanılarak 

ekstrüzyon işlemini takiben lazer kesim yöntemiyle 

üretilen stentler halihazırda FDA (Food and Drug 

Administration) onayı almış durumdadır. Ancak 

bu alaşımların dinamik şartlar altında çalışan stent 

uygulamaları için bozunma (degredasyon) hızları 

iyileşme hızına göre görece yüksektir ve bu hızı 

kontrol altına almak için çalışmalar halen devam 

etmektedir. 

Metalik alaşımların/alaşım-benzeri bileşiklerin 

üretimi ve şekillendirilmesi, geleneksel olarak 

yüksek sıcaklık (döküm, kaynak, v.b.), kontrollü 

atmosfer (ısıl işlem v.b.) ve/veya yüksek kuvvet 

gerektiren (dövme, haddeleme, ekstrüzyon, v.b.) 

pahalı süreçler olmakla birlikte, bu geleneksel 

yöntemlerle mikronaltı ve nano boyutlu fibröz 

yapıların elde edilmesi oldukça zor olmaktadır. 

Elektroeğirme yöntemiyle fibröz yapıların üretimi 

günümüzde araştırmacıların yaygın olarak çalıştığı 

konuların başında gelmesine rağmen, bu çalışmalar 

genellikle polimer esaslı malzemeler üzerine 

yoğunlaşmıştır. Metalik alaşımların/alaşım-benzeri 

bileşiklerin elektroeğirme yöntemiyle fiberler 

halinde üretilmesi, son yıllarda araştırmacıların 

ilgisini çekmeye başlamış ve literatürde bu konuda 

30 

sınırlı sayıda çalışma yer almaya başlamıştır. Basitçe, 

üretilecek metalik alaşımı bileşenlerinin, suda 

çözünürlüğü yüksek nitratlı tuzlarını kullanarak 

elde edilen çözeltinin, polimerlerle viskozitesinin 

ayarlanmasının ardından elektroeğrilmesi ve 

genellikle atmosfer ve/veya sıcaklık kontrollü 

kalsinasyon basamağı ile polimerin uzaklaştırılıp, 

metalik bileşenlerin kristalleştirilmesi prensibine 

dayanan üretim yöntemi sonucunda mikro/nano 

boyutlu fiberlerden oluşan bir alaşım/alaşım-benzeri 

bileşik elde edilebilmektedir. 

Bu proje, halihazırda biyolojik gereksinimleri stent 

uygulaması için yapılan araştırmalarda kanıtlanmış 

biyouyumlu, biyobozunur ve toksik olmayan 

bir metalik alaşıma benzer kompozisyonda bir 

magnezyum alaşımı-benzeri bileşiğin periferik sinir 

iyileşmesi tedavisi amacıyla günümüzde yaygın 

olarak tercih edilen sinir kılavuz kanalı uygulamasına 

uyarlanmasını amaçlamaktadır. Tıp alanında yapılan 

çalışmaların ticarileştirilmesi uzun süreli ve yüksek 

maliyetli süreçler olduğundan, seçilen alaşım-benzeri 

bileşiğin halihazırda özellikle ticari olarak kabul 

görmüş ve farklı bir tıp uygulama alanı da olsa FDA 

onayı almış bir alaşıma benzer bir kompozisyonda 

olması, projede önerilen hedef uygulama alanına 

adapte edilmesi sonrasında yeniden ticarileştirilmesi 

ve tıbba uygunluğunun elde edilmesi açısından 

büyük bir avantajdır. Kolay ve göreceli olarak 

ucuz maliyeti nedeniyle patentlenebilir olan bu 

elektroeğirme yöntemi ile tamamlanacak çalışma 

ileride yapılacak çalışmalar için bir protokol 

niteliğinde olacaktır. 

Sinir kılavuz kanalı üretmek/geliştirmek ülkemizde 

çok yeni bir konudur. Dolayısıyla, ticari olarak 

üretilip satılan sinir kılavuz kanalı materyalleri 

çok az sayıdadır. Bunun başlıca nedeni, sinir 

kılavuz kanalı materyallerinin aynı anda hem 

dokularla etkileşim performansının iyi ve hem de 

iyileşme sürecinde besin/atık/gaz alışverişine izin 

verirken, inflamasyon hücrelerinin geçişine izin 

vermeyecek şekilde yarıgeçirgen yapıda olması 

gerekliliğidir. Ayrıca, sağlık sektöründe kullanılan 

böyle bir ürünün her iki bakımdan da aynı anda iyi 

performans gösterebilmesi için karmaşık üretim 

protokollerinin gerekliliği neticesinde çok yüksek 

maliyetlerin ortaya çıkması ve uzun zaman alan 

süreçlerin tamamlanması zorunluluğu da ilave 

nedenler arasındadır. Bu protokollerin geliştirilmesi, 

patentlenmesi ve klinik olarak onaylanması ile ancak 

firmalar söz konusu malzemeleri üretip ticari olarak 

satabilmektedirler. Bu nedenle, projede geliştirilmesi

planlanan sinir kılavuz kanalı materyalinin üretim 

protokollerinin uluslararası literatüre ve aynı 

zamanda ülkemizin bilgi birikimine ve deneyimine 

katkıda bulunması beklenmektedir. Bu katkının 

gelecekte, başka özgün araştırma projelerine, 

patentlere, klinik çalışmalara ve ticari ürün elde 

edilmesi hedeflenen projelere yol göstermesi 

amaçlanmaktadır. 

31

HATİLE MOUMİNTSA 

KİMYA 

YANYA ÜNİVERSİTESİ 

MEZUN 

hatile_m@hotmail.com 

KOKU HAKKINDA 

BİLMEDİKLERİMİZ 

İnsanoğlu isim unutur,yüz şekli unutur fakat 

hayatında kokladığı güzel bir kokuyu asla 

unutmaz. Anneannemizin kurabiyeleri olabilir, 

annemizin çiçekleri olabilir veya yıllar önce bir 

yerlerden geçipte kokladığımız çok güzel bir parfüm 

olabilir. Asla unutmayız. Çünkü ansızın bir gün bir 

yerde o kokuyla karşılaştığımızda aniden aklımıza 

o anılar gelir. Değerli okuyucularımız bu ay sizlere 

kokudan bahsedeceğim. 

KOKU DUYUSU 

Koku duyusu, yaşamı algılamamızda bize yardımcı 

olan beş duyumuzdan biridir. Koku duyusu kimyasal 

uyarı sistemi olarak çalıştığı için bizler için çok 

önemlidir. Doğada tehlikeli olan bir takım maddelere 

ve durumlara karşı bir erken uyarı sistemi olan 

koku duyumuz aynı zamanda sağlıklı ve keyifli bir 

beslenme gerçekleştirmemize de yardımcı olur. 

KOKU NEDİR? 

Koku olarak tanımladığımız aslında nesnelerden 

buharlaşan kimyasal tanecikler, yani moleküllerdir. 

Birçok uçucu cisim, 2-3 cm2‘lik bir koku alma zarıyla 

kaplı burun boşluğumuza kadar gelir. Bunların 

her biri temel bir koku olabilir. Mesela naneli, 

eterli, çiçek kokulu, misk kokulu, yakıcı (HCI) ve 

çürük kokulu.Buharlaşma ne kadar yoğun olursa, 

meydana gelen koku da o denli belirgin olur. Taş, 

demir, cam gibi maddeler ise oda sıcaklıgında 

buharlaşmadıklarından dolayı kokmazlar. 

ESANSİYEL YAĞLAR VEYA 

UÇUCU YAĞLAR NEDİR? 

Uçucu yağlar, bitkilerden veya bitkisel droglardan 

çeşitli yöntemlerle elde edilen, oda sıcaklığında 

sıvı olan, kristalleşebilen, keskin kokulu ve su 

buharı ile sürüklenebilen yağımsı karışımlardır. 

Bu karışımlar aldehit, keton, ester,fenol veya eter 

olabilirler. Uçucu yağlar bakımından zengin olan 

birçok aromatik, kokulu veya bitkilerin içerdiği 

etken maddelerden (uçucu yağ) kaynaklanmaktadır. 

Bu yağlar açıkta bırakıldığında oda sıcaklığın da 

buharlaşabildiklerinden dolayı uçucu yağ ya da eterik 

yağ ismini almışlardır. Bazı uçucu yağlar gerçektende 

çok hoş kokuludur bazen bu yağlara esans da 

denilmektedir. Yağ ismini ise su ile karışmadığından 

alır. 

32

Birçok uçucu yağ bilmekteyiz. Onlar güzel 

kokularından dolayı parfümlerde ve kozmetikte 

ayrıca bazı şifalı özelliklerinden dolayı tıpta da 

yer almaktadır. Yağları kokladığımızda sadece bir 

koku algılamaktayız. Fakat kokular birden fazla 

moleküllerden oluşmaktadır. Bunlar bir araya gelip 

bize o güzel kokuyu hissetmemizi sağlarlar. Tabi bu 

kokular bazen çok keskin de olmaktadır. 

Yağlarla ilgili herkesin bildiği güzel bir örnek 

verelim. 

GÜL KOKUSU 

Kokulu güllerin çiçeklerinin taç yapraklarında 

uçucu yağlar, tanen, galik asit, anthosyanin ve bazı 

diğer maddeler bulunmaktadır. Bu yağ genellikle 

kozmetik ürünlerin yapımında kullanılır. 

Genel olarak gül bitkisinin bileşiminde: geraniol, 

rodino, citronel, pektin ve nikotinamid gibi maddeler 

bulunmaktadır. 

Gül kokusunu kokladığımızda hissettiğimiz o güzel 

koku aslında iki kimyasaldan oluşur. Geraniol ve 

2-feniletanol. Bunları gösterecek olursak: 

GERANİOL VE 2-FENİLETANOL 

Doğal esansiyel yağları çıkarmak için çok fazla bitki veya çiçek tüketmeleri gerektiğinden dolayı, belirli 

yıllardan sonra bilim insanları başka bir çare düşünmüştür. Bu yağların sentezlenmesi. 

KOKU MOLEKÜLLERİNİN 

SENTEZİ 

sene önce aldığınız bir parfümün aynısını şimdi 

aldığınızda tamamen aynı kokuya sahip olmadığını 

tespit ediyorsunuzdur. 

Parfüm sanayii, ender olduğu kadar değişen 

niteliklerdeki temel ürünlerin sağlanmasına çok 

bağımlı olduğundan, uzun süredir kokulardan 

sorumlu olan molekülleri sentez yoluyla taklit 

etmeye çalışmaktadır, incele¬meler çok farklı 

yaklaşımlarla yürütülmektedir. Bir yandan kokulu 

doğal moleküllerin sentezi, karmaşık parfümlerin 

analizi ve karışımın temel bileşenlerinden yola 

çıkarak yeniden bileştirilmesi, diğer yandan 

kokusu şu ana kadar hiç bilinmeyen, tümüyle yeni 

moleküllerin sentezlenmesi. Belki de bu yüzden 20 

33 

Kokular konusu aslında çok büyük ve kocaman 

moleküller dünyasıdır. Sadece onlarla uğraşan 

bilim insanları vardır. Parfümlerde çok meşur 

olan Fransa’da bazı insalar sadece koklama işini 

yapıyor. Çalıştıkları şirkette üretilen yeni kokuları 

koklamaktır işleri. Hatta çocukları varsa heme onları 

da o şekilde eğiterek okullarını bitirdikleri gibi işe 

alırlar. Çünkü soylediklerine göre bu koku duyusu 

genetikmiş. Kim bilir belki sizden biride kokularla 

uğraşır bir gün. 

Kaynaklar 

1. http://darwin.nmsu.edu/~molbio/plant/rose.html 

2. http://www.healthyliving.gr/2012/02/25/%CF%84%CE%B9- 

%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B1-%CE%B1%CE%B9%CE%B8%CE%AD 

%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%AD%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%B1/

Haber 

Yabancı 

KARBONDİOKSİTİ YAKITA 

DÖNÜŞTÜREN ÇEVRECİ BİR YÖNTEM 

GELİŞTİRİLDİ 

Fabrikalarında geleneksel yakıtları kullanma 

zorunluluğu olan şirketler için yeni bir süreç 

başlayabilir. 

için henüz erken olduğu belirtilirken yöntemin, 

geleneksel yakıtları kullanmak zorunda olan büyük 

şirketler için fazlasıyla uygun olduğu söyleniyor. 

Geleneksel yakıtların yerini yenilenebilir enerji 

kaynaklarına adım adım bıraktığı şu günlerde, 

bu alan üzerine geliştirilmiş yeni projelerle sık sık 

karşılaşıyoruz. Ulaşım alanında büyük bir devrimin 

ayak sesleri duyulurken otomobil, motosiklet, uçak 

hatta gemiler bile bu dönüşümün bir parçaları olarak 

ilk örnekleriyle karşımızda duruyor. Kendi içerisinde 

bir gelişimin yaşandığı bu alanın diğer tarafında 

halen fosil yakıtların ciddi şekilde kullanımının 

devam ettiği de bir gerçek. Bu yüzden fosil yakıtlar 

üzerinden enerjinin sağlandı her sistem için 

yapılacak iyileştirmelere halen kapılarımız sonuna 

kadar açık. 

Bunun farkındalığında çalışmalarına devam 

eden bilim insanları karbondioksitin yakıta 

dönüştürülebildiği çok daha verimli ve çevreci bir 

yol geliştirerek yakın geleceğe bir adım daha umutla 

bakmamıza vesile oldu. Çalışmalarında kimyasal 

tepkimeyi gerçekleştirmek için güneş enerjisini 

kullanan araştırmacılar bununla bağlantılı olarak 

fotokatalitik malzemelerden faydalandı. Tamamen 

organik bir yapıda olan bu malzemeler kullanım 

ömrü açısından da oldukça uzun ömürlü olarak 

nitelendiriliyor. Nikel-organik yapıda fotokatalist ile 

karbondioksiti karbonmonoksite çeviren uzmanlar 

bu işlemin ardından yakıt elde edebiliyor. Henüz ilk 

aşamalarında olan bu yöntemin geniş çaplı kullanımı 

34

Yerli 

Haber 

TARIMSAL ATIKLARDAN KİMYASAL 

VE KOMPOZİT MADDE 

ELDE EDİLECEK 

Düzce Üniversitesi’nin, “Tarımsal Atıkların 

Endüstriye Geri Kazanımı Uygulama ve 

Araştırma Merkezi Yönetmeliği”, Resmi Gazete’de 

yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

Çevre ve sağlık alanlarında desteklenen Düzce 

Üniversitesi’nin, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp 

Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin ardından, 

yönetmeliği yayımlanan Tarımsal Atıkların 

Endüstriye Geri Kazanımı Uygulama ve Araştırma 

Merkezi de resmi olarak faaliyetlerine başlayacak. 

Merkez; Düzce Üniversitesi’nin çevre ve sağlık 

alanındaki ihtisaslaşma çalışmaları kapsamında, 

tarımsal atıklardan kimyasal ve kompozit madde 

elde edilmesi çalışmalarını gerçekleştirmeyi ve 

endüstriye uygulanabilir pilot üretim çalışmalarını 

hayata geçirerek bölgeye yaymayı amaçlıyor. 

Tarımsal atıklardan katma değeri yüksek ürünlerin 

elde edilmesi amacıyla bilimsel çalışmalar yapmak 

için gereken uygulama ve araştırma laboratuvarları 

kurmak, kurulmuş olanları desteklemek ve bunları 

araştırmacıların kullanımına sunmak gibi faaliyetleri 

yürütecek. 

merkezleri ve laboratuvarlarla işbirliği içinde 

uygulama, eğitim ve araştırmalar gerçekleştirecek 

Merkez, katma değerli ürün üretimi için endüstriyel 

çalışmalar yaparak pilot üretim tesislerini kurmayı 

hedefliyor. 

Tarımsal atıklardan katma değeri yüksek 

ürünlerin elde edilmesi konularında ulusal ve 

uluslararası düzeyde bilimsel araştırma projeleri 

hazırlayacak olan Merkez, konuyla ilgili araştırmacı 

yetiştirilmesini de destekleyecek. 

Konu hakkında toplumsal bilinci artırmaya yönelik 

çalışmalar da yürütecek. Düzce Üniversitesi 

Tarımsal Atıkların Endüstriye Geri Kazanımı 

Uygulama ve Araştırma Merkezi, tarımsal atık geri 

kazanım çalışmalarının yayılımı için faaliyetler 

gerçekleştirerek gerektiğinde Merkeze bağlı yeni 

laboratuvar ve alt birimler kurma uygulamalarını da 

hayata geçirecek. 

Diğer ulusal veya uluslararası uygulama ve araştırma 

35

MUSTAFA AYDIN 

KİMYA TEKNİKERİ 

ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ 

MEZUN 

mstfaydin58@gmail.com 

ALTIN 

Biz Türk Ulusu olarak altını hem ziynet eşyası 

olarak takarız, hem yatırım amaçlı biriktiririz. 

Yastık altı olarak bilinen Türk halkının 

elinde bulunan Altın miktarı yaklaşık 5.000 ton 

civarındadır. 

1989-1995 yılları arasında yıllık ortalama 110 

ton ihraç edilen altın 1,5 milyar dolara karşılık 

gelmektedir. Bu para miktarı da 1 yıllık petrol 

ithalatına ödediğimiz dövizin yarısını aşmaktadır. 

Ülkemizin içinde bulunduğu duruma baktığımızda 

ise, son dönemlerde, sosyolojik ve ekonomik 

sorunların yanı sıra üretim toplumu olma yerine 

tüketim toplumu olma eğilimi hızla artmıştır. 

36 

Maden alanında yapılacak üretime dönük yatırım 

projelerinin hayata geçirilmesi ülke sorunlarının 

aşılmasında katkı sağlayacaktır. Yapılan bu yatırım 

harcamaları yurt içinde kısmi bir gelir artışı 

sağlayacaktır. Bu sektörün açılmasıyla birçok 

insana iş olanakları sunulacak, toplumun gelir 

düzeyi yükselecektir. Ayrıca devletin maden 

işletmeciliğinden alacağı %10'luk vergi payı ile 

hazine bütçesi genişleyecektir. 

Altının kimyadaki saflığı ‘’yüzde’’ ile, 

kuyumculuk sektöründeki saflığı ise ‘’karat’’ veya 

‘’ayar’’terimleriyle ifade edilir. ’K’ ile gösterilir. 

Şöylede söylenebilir: ’’Saf altını takılarda 

kullanabilmek için katılan gümüş ve bakırın

miktarlarından dolayı ortaya çıkan altın kalitesini 

belirleyen işlem." 

Altın 24 ayar denilen saf hali 0.990 yada 0.995 

olarak belirtilir ve içindeki diğer maden oranı sıfıra 

yakındır. 

Altında tam değer 1 tam kabul edildiğine göre .990 

yada .995 safa en yakın değerdir. 24 ayar olarak 

isimlendirilir. Buna has altında denir. 

22 ayar demek, 24 ayar altının 22/24 oranıdır. 22/24 

= 0,916 milyeme denk gelir. Yani içindeki altın oranı 

safa yakındır. İçeriğinde bakır gümüş nikel gibi diğer 

madenler çok az bulunur. Safa en yakın altın 22 ayar 

altındır. 


= 0,750 milyeme denk gelir. Yani içindeki altın oranı 

3/4 tür. İçeriğinde bakır gümüş nikel gibi diğer 

madenler 1/4 oranında bulunur. 


= 0,585 milyeme denk gelir. Yani içindeki altın oranı 

yarıya yakındır. İçeriğinde bakır gümüş nikel gibi 

diğer madenler yarıya yakın bulunur. 

ALTIN NEDEN BU KADAR 

DEĞERLİDİR ? 

Altının insanlık tarihi boyunca en pahalı ve en 

değerli element olmasının nedeni oldukça nadir 

bulunması ve kendine benzer diğer elementlere 

nazaran düşük erime noktasıyla kolayca şekil 

alabilmesidir. Altını özel kılan bir diğer önemli 

özelliği de şeklinin yıllar geçse de bozulmadan 

kalabilmesidir. Bu nedenle yüzyıllar boyunca 

altın; bozuk para, külçe, takı hallerinde de 

kullanılmaktadır. 

Dünyada altın rezervleri son derece sınırlı düzeyde 

bulunuyor. Bu sınırlılık altını daha adaletli ve az 

bulunabilir yapıyor ki bu da altının değerini artıyor. 

Altında arz düşüklüğü altın fiyatını etkileyen başlıca 

faktörlerden biri. Altının arz düşüklüğüsabitken bazı 

37 

zamanlar altına olan talep artış gösteriyor. Altına 

olan talebin birden artış göstermesi de altını pahalı 

ve daha değerli yapıyor ve kimi zamanlar altın 

fiyatlarında büyük iniş çıkışlar yaşanıyor. 

Doğada altın stoklarının tükenmesi ve bitmeye 

başlaması bilinen bir gerçek. Altını ekonomi ya da 

ekonomiler değil, maden ocaklarından çıkarılan 

stoklar ve dünya geneli rezervler etkiliyor. 

Örneğin, New York merkezli yatırım bankası Morgan 

Stanley, 2017 yılına kadar yaklaşık 50’den fazla 

altın madeninin kapanacağı yönünde tahminlerde 

bulunmuştu. Madenlerin kapanması altın arzını 

düşüreceğinden doğal olarak altın fiyatlarının da 

tahmin edilen tarihlerde yükseleceği öngörülüyor. 

Tarihte özellikle dolar gibi para birimleri altına 

bağlıydı. İkinci Dünya Savaşı’nın iki yıl sonrasında

ABD’de altın stoklarının tükenmesi nedeniyle 

dönemin ABD Başkanı Richard Nixon, ABD doları 

ile altının bağını koparan kararı, sarı metal için 

önemli bir dönüm noktası olmuştu. Bu kararın 

ardından 1973 tarihinden bu yana tüm para 

birimlerine dolar üzerinden değer biçilmeye devam 

etti. 

BEYAZ ALTIN 

Beyaz altın alaşım olarak beyaz renk veren özellikte 

üretilen altındır. Beyaz altın sarı altınla aynı 

özelliklere sahiptir. Ancak alaşım olarak farklılık 

içerir. Beyaz altın alaşımında beyaz rengi veren nikel, 

çinko, gümüş ve paladyum gibi metaller kullanılır. 18 

ayarlık beyaz altında %75 oranında altın olduğundan 

ve 14 ayarlık bir beyaz altında da %58.3’lük altın 

olduğundan dolayı tam beyaz olmayıp hafif bir 

sarılık olur. Bu nedenle beyaz altınlar ek olarak 

beyazlığı arttırmak için platin kökenli sert ve beyaz 

bir metal olan rodyum ile kaplanır. Zaman içinde 

rodyum kaplama aşındığından dolayı da beyaz 

altınlarda sararma meydana gelir. Belirli aralıklarla 

beyaz altın takıların bakımı yapılarak üretici 

firmaların veya kuyumcuların rodyum kaplamayı 

yenilemesi sağlanır. 

Rodaj işlemi beyaz altının renginin beyazlatılmasında 

ve parlaklığını kazanması için kullanılan bir 

yöntemdir. Zamanla sararan beyaz altın takılar 

38 

kuyumcu veya üretim atölyelerinde altınlarının 

rengini ilk günkü rengine çevirebilmektedirler. Özel 

makinelerle sarı veya kırmızı altını bile sonradan 

beyaz altına çevirmek mümkündür. Ancak pek 

tavsiye edilmez. Çünkü sonradan yapılan rodaj 

altında az da olsa değer kaybına yol açmaktadır. Ve 

bir süre sonra beyaz altının altından eski renk ortaya 

çıkar. Bu işlemi yenilemek gerekir. 

Beyaz altın ışığı iyi yansıttığı ve hoş göründüğünden 

dolayı sıklıkla kullanılan ve vitrinleri süsleyen bir 

metaldir. Beyaz altın sarı veya kırmızı altınla bir 

arada geçişli kullanıldığı gibi tek olarak kullanımı 

daha yaygındır. Özellikle sarı altınla çift olarak beyaz 

altının kullanıldığı ürünler çoğunluktadır. Beyaz 

altının özellikle pırlanta ve elmasla kullanımı sevilir. 

Pırlantayı öne çıkardığından ve parlaklığını iyi 

verdiğinden dolayı beyaz altın pırlantalı ürünlerde 

tercih edilir. 

Beyaz altının sarı veya kırmızı altından ayar olarak 

hiçbir farkı yoktur. 24 ayar has altına nikel katılırsa

eyaz altın elde edilir. Bu nedenle diğer altınlardan 

ayar olarak farkları yoktur. Normalde altın 24 ayar 

saf altındır ancak takı haline getirilirken ayarı 

düşürmek gerekir. Saf altın çok yumuşak olduğundan 

takı yapımına ve kullanımına uygun değildir. Bu 

nedenle saf altın nikel alaşım ile beyaz altın haline 

getirilerek takı üretilir. Altının ayarı renklerine 

değişiklik göstermez. 

ALTIN MADENCİLİĞİNDE 

SİYANÜR KULLANIMI 

Altını bulmak bir sorun, çıkarmaksa ayrı bir 

sorundur. Yatakta bulunan altın taneciklerinin 

büyüklüğüne göre farklı çıkarma teknikleri 

kullanılmaktadır. Eğer tanecikler 44 mikrondan 

küçükse grafitle zenginleştirme yöntemi, 44 

mikrondan büyük ise siyanür ile elde etme yöntemi 

kullanılır. 

Altın bulunduğu saptanan araziye 5'er metre 

aralıklarla çukurlar kazıldıktan sonra deliklere 

patlayıcı yerleştirilir. Patlayıcılar patlatılarak toprak 

gevşetilir. Altın ve gümüş içeren cevher kısmı stok 

alanına alınır. Posa kısmı baraj yapımında kullanılır. 

Ovacık epitermal 1 ton cevher içinde yaklaşık 10 gr 

altın bulunmaktadır. 

geçirilir. Cevher 13 mm boyutuna getirilir. Mıcırın 

pH'ını 10,5 üzerinde tutmak için kireç ilavesi yapılır. 

Bunun amacı siyanürün asidik ortamda Gaz halini 

alıp havaya karışmasını engellemektir. 

Daha sonra bu karışım değirmenler vasıtasıyla 

altının serbestleşme boyutu olan 38 mikrona kadar 

öğütülür. Bu arada karışıma Su ilavesi yapılır. 

Öğütülmüş çamur halindeki cevhere sodyum 

siyanür çözeltisi eklenir ve bu karışım tanklara 

pompalanır. Karışıma sodyum siyanür eklenmesinin 

nedeni altının siyanürle birlikte çözünmesi ve sıvı 

faza geçmesidir. Burada meydana gelen reaksiyonlar 

sırasıyla; 

Stoklarda bulunan cevherler PLC denilen bir 

bilgisayar sistemi ile kırma ve eleme işleminden 

39

1 

2 

2Au + 4NaCN + O 2 

+ 2H 2 

O → 2 Na[Au(CN) 2 

] + NaOH + H 2 

O 2 

2Au + 4NaCN + H 2 

O 2 

→ 2 Na[Au(CN) 2 

] + 2 NaOH 

Şeklindedir. Bu işlemlerden sonra çözeltinin altın 

ya da gümüş içermeyen kısmı doğrudan arıtma 

ünitelerine, cevher içeren kısmı da tanklara alınır. 

Tanklara alınan cevhere ters yönde aktif karbon 

verilir. Bunun nedeni altın ve gümüş çözeltisini 

çamurdan sıyırmaktır. Elde edilen karbon, altın ve 

gümüş çözeltisi asit, su ve siyanürle yıkanır. Böylece 

karbon çözeltiyi terk eder. Elde gümüş ve altın kalır. 

Buraya kadar yapılan bütün işlemler bilgisayar 

kontrolü altındadır. Bir sorun olması durumunda 

bütün sistemlerin çalışması durdurulur. 

Elde ettiğimiz gümüş ve altın karışımı 1200 o C 

sıcaklıkta eritilir ve külçeler haline getirilir. Elde 

edilen bu ürün rafine edilmek üzere İsviçre'ye 

gönderilir. 

Geriye kalan siyanürlü çamura, arıtma ünitelerinde 

kükürtdioksit, hava ve su verildikten sonra siyanür 

siyanata dönüştürülür. Siyanat siyanüre göre çok 

daha az zehirli bir maddedir. Bu arada oluşan 

sülfürik Asit ise, sisteme ilave edilen kireçle kireç 

taşı ve jipse (mineral) dönüştürülür. Tanklarda suyla 

hidrolize uğrayan siyanat da amonyum ve karbonata 

dönüştürülür. 

Öteki tankta da demir sülfat ilavesi yapılır. Cevherde 

bulunan ağır metallerin arıtılması işlemi burada 

gerçekleştirilir. Demir sülfat eklenmesinin amacı, 

ortamda eşik değerin üstünde bulunan ağır 

metallerin kararlı duruma getirilmeye çalışılmasıdır 

Arıtmadan geçirilen çamur ve çözelti, artık 

atık havuzuna gönderilir. Atık havuzları 1x10 -10 

geçirimsizlikte ve üzerinde 50 cm'lik sıkıştırılmış bir 

kil tabakası bulunmaktadır. 

ALTIN MADENCİLİĞİNDE SİYANÜR KULLANIMININ OLASI 

ETKİLERİ 

-Yüzey toprağının kaydırılması ve toprak kaymaları, 

-Ağaçların kesilmesi. Ancak kesilen 2400 ağacın 

yerine 3000'in üzerinde Ağaç dikilmiştir. 

-Patlamalardan dolayı binalarda meydana gelebilecek 

çatlama ve yıkılmaların oluşabilmesi, 

-Bir deprem, bir savaş veya teknik bir sorun 

YIĞIN LİÇİ 

40 

sonucunda atık depolarında meydana gelebilecek bir 

sızıntı nedeniyle zehirli atıklar ve ağır metaller tarım 

alanlarına karışabilmesi, 

-Yerleşim alanlarının taşınması 

-Yer altı sularının kirlenmesi 

Düşük tenörlü altın ve gümüş cevherleri klasik 

siyanürleme yöntemi ile ekonomik olarak 

değerlendirilememektedir. Ancak, altın ve gümüş 

fiyatlarının sürekli olarak artışı bu kaynakların 

değerlendirilmesini gündeme getirmekte ve yapılan 

çalışmalar yığın liçi uygulamalarının bu konuda 

bir çözüm olabileceğini göstermektedir. Halen, 

tonda 1 gram dolayında altın içeren düşük tenörlü 

cevher ve artıklardan siyanürleme yoluyla altının 

kazanılması konusunda yığın liçi uygulamaları 

başarıyla sürdürülmektedir. Yığın liçi, geçirimsiz bir 

zemin (asfalt, plastik vb.) üzerinde hazırlanan bir yığın üzerine uygun bir çözücü gönderilerek (yağmurlama, 

boru ağı vb. sistemlerle) kazanılması düşünülen bileşeni çözeltiye alma işlemidir. Yığın hazırlanmadan önce 

malzemenin boyut küçültme, şlam atma vb. ön işlemlerden geçirilmesi durumundaki uygulamaya hazırlıklı 

yığın liçi, malzemenin herhangi bir ön hazırlık işlemine tabi tutulmaması durumundaki uygulamaya da 

doğrudan yığın liçi adı verilmektedir.

YIĞININ HAZIRLANMASI 

Yığın liçinden başanlı sonuç alabilmek için yığının 

kuralına uygun olarak hazırlanması gerekmektedir. 

Bu nedenle, hazırlanan yığının yeterince geçirgen 

ve gözenekli olması aranan en önemli özelliklerdir. 

Yığının hazırlanmasında aşağıda belirtilen noktalara 

özellikle dikkat etmek gerekmektedir. 

* Yığının hazırlanması sırasında ince ve iri taneli 

malzemelerin ayrışmaya uğraması büyük ölçüde 

engellenmelidir. Aksi takdirde üç çözeltisi iri 

tanelerinçok olduğu bölgelerde daha hızlı akacak ve 

ince tanelerin belli noktalarda birikmesi nedeniyle 

yatay yönde geçirgen olmayan bir bölge oluşmasına 

neden olacaktır. 

YIĞIN LİÇİNİN ÖNEMİ 

Yığın liçinin en büyük avantajı ilk yatırım ve işletme 

giderlerinin çok düşük olmasıdır. Örneğin McAllister 

ve ark., (1974) tarafından 10 milyon tonluk bir 

hipotetik cevher kütlesi dikkate alınarak yapılan bir 

çalışmada çeşitli altın üretim yöntemlerinin ilk yatırım 

ve işletme giderleri bakımından bir karşılaştırması 

yapılmıştır. Bu çalışmadaki değerlendirme iki farklı 

altın fiyatı, dikkate alınarak yapılmıştır. Bhappu ve 

Lewis (1975) tarafından aynı dört alternatif yöntem 

üzerinde ilk yatırım ve işletme giderleri, nakit akış 

analizi, geri ödeme zamanı vb. dikkate alınarak yapılan 

daha ayrıntılı bir çalışma da yığın li¬çinin tank (VAT) 

liçi ile birlikte en ekonomik yöntemler olduğunu ortaya 

koymaktadır. 

* Yığının tabakalar halinde hazırlanmaması gerekir. 

Bu kurala uyulmaması durumunda, her tabakanın 

hazırlanması sırasında bir sıkıştırma söz konusu 

olacağı için yığının geçirgenliği ve gözenekliliği 

olumsuz yönde etkilenecektir. 

* İnce taneli malzeme yığma mümkün oldu¬ğunca 

düzenli olarak dağıtılmalıdır. Özellikle -100 mesh 

tane büyüklüğündeki malzeme büyük sorunlara 

neden olmaktadır, ince taneli malzemenin bol 

bulunması durumunda ayrışmayı büyük ölçüde 

önlemenin ve geçirgenliği de olumlu yönde 

etkilemenin tek yolu ince tanelerin iri tanelere 

bağlanmalarını (topaklaştırma) sağlamaktır. 

41

TOPAKLAŞTIRMA 

Bol miktarda kil ya da -100 mesh taneler içeren bir 

malzemenin yığın liçi için mutlaka bir ön işlemden 

geçirilmesi gerekmektedir. Bu ön işlemin amacı 

malzemeyi su ya da kireç, portland çimentosu vb. 

bağlayıcıların varlığında topaklaştırma işlemi ile ince 

tanelerin iri tanelere bağlanmasını sağlamaktır. 

Ancak böyle bir işlem sonunda, Şekilde gösterildiği 

gibi, yığındaki liç çözeltisinin akışına bir düzenlilik 

kazandırabilmektedir. 

Topaklaştırma işlemi, temel olarak aşağıda belirtilen 

adımlardan oluşmaktadır. 

—Cevherin kırılması 

— Kırılmış cevherin 4-12 kg/ton dolayında 

portland çimentosu (ya da başka bir bağ-layıcı) ile 

karıştırılması 

ÇEVRE SORUNLARI 

Siyanürleme işleminde kullanılan siyanür 

bile¬şiklerinin çok toksik (zehirli) olmalarından 

ötürü ciddi önlemler almak gerekmektedir. Çevreye 

verilen artık çözeltilerdeki siyanür miktarının 0,02 

ppm'in altında olması istenmektedir. Yığın liçi 

— Malzemenin birbirine bağlanmasına yetecek 

miktarda (yaklaşık ağırlıkça % 10) su ya da siyanür 

çözeltisi eklenmesi 

— Topakların 24-48 saat boyunca kuru hava 

ortamında kür işlemine tabi tutulması. 

uygulamalarında çok yağmur yağması durumunda 

çevreye çok ciddi siyanür kaçakları olabilmektedir. 

Artık çözelti genellikle kalsiyum hipokloritle 

(Ca(ClO) 2 

) işleme sokularak ortamdaki serbest 

siyanür ve ağır metal siyanürlerinin uzaklaştırılması 

yoluna gidilmektedir. 1 kg kalsiyum hipoklorit 

yaklaşık 2 kg serbest siyanürü oksitleyebilmektedir 

Kaynaklar 

http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/1174add1c52758f_ek.pdf 

http://www.jewelryturk.com/beyaz-altin-kullanimi-ve-ozellikleri/ 

42

Haber 

Yabancı 

DEMİR KATALİZÖRÜ İLE GÜNEŞ 

IŞIĞI KARBONDİOKSİDİ METANA 

DÖNÜŞTÜRÜYOR 

Sürdürülebilir yakıt üretimi demir-porfirin ( porfirin 

= demir içermez ) katalizörü olarak hafif koşullar 

altında yolda. 

Karbondioksit , ucuz demir bazlı katalizör 

ve bir parça güneş yardımı ile şimdi metana 

indirgenebiliyor. Proses karbondioksidin geri 

dönüşümüne ve yenilenebilir kaynaklardan yakıt 

üretmek için ileri bir adım niteliğinde. 

çalışmayı yürüten Marc Robert. ‘’ Enerji kaynağı 

olarak sadece görülebilir güneş ışığını kullanarak 

demir molekülü yardımıyla bu gazı metan gazına 

dönüştürdük. ‘’O ve meslekdaşları karbondioksite 

doyurulmuş, elektron verici, ışığa duyarlı küçük 

bir katalizör ( trimetil amonyum grubu ile 

fonksiyonalize edilmiş demir tetrafenilporfirin ) 

içeren asetonitril solüsyonunu ışıklandırdılar. 

Metan ocaklarda, su ısıtıcılarda ve türbinlerde 

yanıyor fakat hemen hemen istisnasız bir şekilde 

yenilenemez jeolojik kaynaklardan çıkarılıyor. 

Atmosferik karbon dioksitin yenilenebilir bir enerji 

kaynağı kullanarak seçimli olarak metana ve diğer 

yakıtlara dönüşebilmesi düşük karbon ekonomisi 

yolunda büyük bir avantaj olabilir. Bu pahalı olmayan 

ve etkili bir katalizör gerektiriyor fakat sadece 

birkaç bilinen bileşik seçimli olarak karbondioksit 

indirgenmesinde kullanılabiliyor. Aynı zamanda, 

bilinen katalizörler ilkin yüksek indirgenmiş 

hidrokarbon yerine karbon monoksit veya formik 

asit gibi ürünler meydana getiriyorlar. 

Fransa’da Paris Diderot Üniversitesi’nde ve Arjantin 

Cordoba Üniversitesi’ndeki bilim insanları, ortam 

basıncı ve sıcaklığında karbon dioksidi metana 

indirgeyen pahalı olmayan bir katalizör sistemi 

geliştirdiler. Güneş ışığını taklit etmek için, güneş 

ışığı simülatörünü filtrelerle donattılar. ‘’Görece 

reaktif olmayan karbon dioksitin böyle iyi huylu 

koşullar altında indirgenmesi dikkate değer.’’ diyor 

43

Demir-porfirin katalizörü için önerilen reaksiyon 

akışı 

Sayılı aydınlatma saatlerinden sonra, bilim insanları 

ürünleri analiz etti ve metan, karbonmonoksit, ve 

hidrojenden oluşan bir karışım buldular. Karbon 

monoksit doğrudan reaksiyonun ana ürünü olmasına 

ve metan , hidrojen tarafından takip edilmesine 

rağmen , iki kaplı prosedür % 82 seçimlilikle metanı 

meydana getirdi. ‘’ Yazarlar ilginç bir yaklaşım 

tarif ediyor, ilk olarak karbon dioksidi karbon 

monoksite çevirmek ve sonra yüksek seçimlilikle 

karbon monoksiti metana dönüştürmek’’ diyor 

Paul Kenis, ABD, Champaign, Urbana’da Illinois 

Üniversitesi’nde kimya profesörü, ve bu iki 

basamaklı proses yeni değil diye ekliyor. ‘’ Fakat, 

bol bulunan demir bazlı katalizörün kullanımı 

ve ikinci basamakta yüksek seçimlilikle metanla 

sonuçlanma önemli bir başarı ‘’ 

‘’ Bu prosesi gerçekten sevdim ‘’ diyor William 

Mustain ABD, Connecticut Üniversitesi ‘nde. ‘’ 

Katalizörlerin gerçekten yapımı basit ve pahalı 

değil. Aynı zamanda, kimyasal reaksiyonları 

yapmak için ışık kullanmak araştırma için 

ilginç bir alan. Bu ölçeklendirilebilirse sadece 

yenilenebilir enerji kaynakları için değil sera 

gazları miktarını azaltmak için de müthiş olacak. ‘’ 

44 

ABD California Teknoloji Enstitüsü’nde güneş 

yakıtları üzerine çalışan Nate Lewis, bu prosesin 

güneş ışığından üretilen karbo-nötral yakıtların 

üretimi için ileri bir adım olduğuna katılıyor 

fakat direkt reaksiyonun ürünlerinin, enerji 

verimliliğinin ve seçimliliğinin geliştirilmesinin 

önemli olduğunu söylüyor. ‘’ Zorlu çalışmalar 

sistemin verimliliğini ve stabilitesini , atmosferik 

oksijenin indirgenmesinden doğan rekabet 

ortamını, ürün ayrılması ile beraber eş zamanlı 

olarak verimli su oksidasyonunun etkilenmesini 

ve atmosferik karbondioksidin dünya yüzeyi 

üzerine sınırlı ışınımının üstesinden gelmeyi 

işin içine sokacak. ‘’ diyor. Kenis karbon dioksidin 

düşük çözünürlüğünü ve sistemin performansını 

iyileştirmede elektrolitlerdeki karbon monoksidin 

aynı zamanda büyük bir darboğaz olabileceğine de 

dikkat çekiyor. Sıvı ve gaz faz içindeki reaktiflerin 

ve katalizörün arasındaki iletişimi sağlayan gaz 

difüzyon elektrodunun kullanılması ile prosesi 

test etmenin faydalı olacağını düşünüyor. ‘’Basit 

bir deney ve sonuç , ölçekleme için potansiyeli 

ölçmeden derhal kullanılabilir.’’ diyor Kenis.

Havanın Alıkonulması 

Çalışma için, takım ticari bir silindirden elde 

edilen saf karbon dioksidi kullandı fakat uzun 

dönemde, gazı direkt havadan tutmayı tasarlıyorlar. 

Mustain, safsızlıkların etkisi problem olabilir., 

diyor. ‘’ Katalizör zehirlenmesi ve yeniden oluşum 

düşünülmelidir ve eğer proses ekonomik olarak 

yaşayacaksa karbon dioksidin nereden geldiği er 

geç etkileyecektir. ‘’ 

Robert’ın grubu şu anda reaksiyonun 

mekanizmasının detaylarını aydınlatmaya çalışıyor. 

Takım biliyor ki ilk adımda, Demirkarbondioksit 

yapmak için ki bu sonradan karbon-oksijen bağının 

ayrılması ile karbon monokside indirgeniyor , demir 

merkez bağları karbon dioksite bağlanır. ‘’ Fakat 

molekülün hidrojenasyonu ile olan ileriki adımlar 

gizemini koruyor. ‘’ diyor Robert. ‘’ Bu nedenle 

prosesi optimize etmek ve ölçeklendirerek büyük 

miktarlarda metan üretmek istiyorsak bu adımları 

anlamak bizim için bir öncelik. Uzun ve inişli 

çıkışlı bir yol var hala önümüzde.’’ 

45

Yerli 

Haber 

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ 

BİOGAZ ÜRETİMİ KONUSUNDA 

ÇALIŞMALAR YAPIYOR 

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesinde bilim 

insanları Türkiye’nin enerji sektöründe dışa 

bağımlılığını azaltmak için Doğalgaz’a alternatif 

olarak kullanılabilecek Biogaz üretimi konusunda 

çalışmalar yapıyor. 

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Mühendislik 

ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Genetik ve 

Biyomühendislik Bölümü, Biyogaz üretiminde 

verimliliği arttırmak amacıyla bakteri aşıları 

üretimlerini gerçekleştiriyor. 

Yenilenebilir enerji çalışmalarının yürütülmesi 

için Anaerobik Mikrobiyoloji Laboratuvarı 

kurulum altyapısının Gaziosmanpaşa Üniversitesi 

tarafından güçlendirildiğini söyleyen Genetik 

ve Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi ve 

Anaerobik Mikrobiyoloji Laboratuvar Sorumlusu 

Doç. Dr. Bilge Hilal Çadırcı yaptıkları çalışmalarla 

ilgili bilgi verdi. Çadırcı,”Biyogaz hayvan 

46 

gübresinin havasız bir ortamda anaerobik 

bakterilerle kimyasal olarak parçalanması 

sonucu meydana gelir. Hayvan gübresi anaerobik 

bakterilerin üreme ve gelişmeleri için gerekli 

olan yağ, karbonhidrat protein ve diğer besin 

maddelerini ihtiva eden organik maddelerini 

kapsamaktadır. Bir anaerobik sistemde karmaşık 

yapılı organik maddelerin tamamen metana 

dönüşebilmesi için ortamda farklı türden ve 

birbirine bağımlı mikroorganizma gruplarının 

bulunması gerekmektedir. Laboratuvarımızda bu 

mikroorganizma grupları geliştirilebilmektedir. 

Gaziosmanpaşa Üniversitesi,Ziraat ve Mühendislik 

Fakültelerinin iş birliği ile Türkiye’nin enerji 

sektöründe dışa bağımlılığının azaltılması 

konusuna katkı sağlamak amacıyla bu 

çalışmalarını sürdürmektedir” dedi.

OZAN ÇOBANOĞLU 

KİMYAGER 

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 

ÖĞRENCİ 

ozancobanoglu2@gmail.com 

Anksiyete 

(Kaygı) Bozukluğu 

Eyvah! Yarın sunumum var! Ya rezil olursam! Herkes 

benimle dalga geçecek! 

Acaba sınava girmesem mi? Ne olacak ki, alt tarafı 

bir vize… 

Kimi zaman bu tip düşünceler aklımızdan geçer. 

Bu düşünceleri yok etmek her zaman kolay 

değildir. Anksiyete (kaygı) bozukluğu, canlılarca 

deneyimlenen kaygı, korku, gerilim, sıkıntı halidir. 

Nedeni belli olmayan tedirginlik hali olarak da 

açıklanabilir. Dünyanın seyir aldığı bu çağda, 

psikolojik hastalıklar en revaçta problemlerin 

başında gelmektedir. Artık ruh sağlığı insanlar için 

büyük önem arz etmekle beraber, ruh sağlığına 

dikkat etmek her geçen gün artarak devam eden bir 

süreç olmalıdır. 

alındığında her 5 insandan birisi anksiyete problemi 

ile karşı karşıyadır. Psikolojik problemlerden birisi 

olan anksiyete bozukluğu, sadece Amerika’da 

yaklaşık 40 milyon insanı etkiler. Dünya çapında 

düşünüldüğünde bu sayı yaklaşık 500 milyondur. Bu 

denli yüksek sayıda kişinin yaşamını etkileyen bu 

rahatsızlığı dikkate almak gerektir. 

Anksiyetenin belirgin atakları, bir sunum, bir 

performans veya bir sınav esnasında, vücudu bir 

hareket için hazırlayan ‘savaş veya sıvış’ cevabının 

normal bir durumu olarak düşünebilir. Mantıksız 

şiddetli korku veya panik hislerine baş dönmesi, 

titreme, mide bulantısı, terleme ve hızlı kalp atışı gibi 

anksiyete bozukluklarının belirtileri eşlik eder. Klinik 

olarak ayrı beş türü vardır: 

Türkiye’de 15-55 yaş aralığındaki nüfus ele 

47

(1) Panik bozukluk; 

(2) Saplantılı – takıntılı bozukluk (OCD); 

(3) İleri – travmatik stres bozukluğu (PTSD); 

(4) Fobiler (özel ve sosyal fobi); 

(5) Genel anksiyete bozukluk (GAD). 

Bu problemler tedavi gerektirir çünkü bu problemler 

bireyin yaşamını olumsuz etkileyebilecek diğer 

mental problemlere veya depresyona kadar çeşitli 

hastalıklara neden olabilir. Sevilen birinin ölümü, 

boşanma veya hayatı tehdit eden olaylar ( savaş 

vb. ) gibi travma etkisi yaratacak olaylar, anksiyete 

bozukluklarını tetikleyici faktörlerdir. Bunun 

yanı sıra genetik bozukluklar, beyin kimyasındaki 

deformasyonlar, stres gibi diğer faktörlerde neden 

olabilir. 

Anksiyete teşhisi konulan bir hasta için çoğunlukla 

etkin olarak ilaç kullanımı ve psikolojik tedaviler ( 

bilişsel-davranış terapisi veya rahatlama teknikleri) 

birer tedavi yöntemi olmaktadır. 

Diazepam ilacının satışı, anksiyete tedavisindeki 

ilk önemli adımdır. Günümüzde, klonazepam ve 

alprazolam gibi diğer ilaçlar özellikle panik atak 

tedavisinde kullanılır. Ancak ilaçların kullanımı 

kısıtlıdır nedeni ise istismar ve ilaç bağımlılığı gibi 

durumlar ortaya çıkarabilme ihtimali... 

1986’da Buspiron genel anksiyete bozukluğu için 

onaylanan bir ilaç oldu. Bu ilaç diğer ilaçlara nazaran 

daha az etkilidir, fakat bağımlılık veya istismar için 

eğilim göstermez. Etki süresinin uzun olduğu da 

bilinir. 

48

(Buspiron ilacının yapısı) 

Buspiron dopamin reseptörü için orta etkinliğe sahiptir. Ayrıca noradrenalin metabolizmasını da arttırır, 

asetilkolin derişimini azaltır ve dolaylı yoldan GABA aktarımını etkiler. 

49

Haber 

Yabancı 

KİMYASAL ALANIN OTOMATİK KEŞFİ 

İLE İKİ YENİ REAKSİYON BULUNDU 

Sentetik çalışmalar yapan kimyagerler, onbinlerce 

potansiyel ürünün yüksek verimli reaksiyon 

şablonundan veri işleyerek keşfedilmemiş 

reaksiyonlar keşfettiler. ‘’Otomatik veri işleme, 

yüksek verimli bir şablonda yeni katalitik 

reaksiyonlar aramayı hızlandırdı. Otomatik 

analizle, onbinlerce olasılıkta görünen ufak bir 

ürün, fazla bir çaba harcamadan % 80 verimle 

ortaya çıkan yeni bir reaksiyon haline gelebilir.’’ 

dedi Kaliforniya Üniversitesi’nden John Hartwig. 

Sentetik çalışmalar yapan kimyagerler, bir metal 

katalizör ile büyük bir reaktif kütüphanesini 

karıştırarak ve sonuçta oluşan molekülleri yeni 

ürünler için tarayarak sık sık yeni reaksiyonlar 

ararlar. 

Hartwig ve Daniel Robbins 2011’de 17 molekülü 

aynı anda çeşitli metal katalizörleri ve ligandları 

karıştırarak araştırmalarını hızlandırdılar. Gaz 

kromatografisi-kütle spektrometresi (GC-MS) 

kullanılarak ürün tanımlamasını basitleştirmek 

50 

için,araştırmacılar bilinçli olarak benzer kütlelerle 

başlamışlardı, böylece ürünlerin başlangıç 

malzemelerinin kütlesi iki katına çıkacaktı. Şimdi, 

Hartwig ve postdoc Konstantin Troshin, yüksek 

verimli reaksiyon şablonunun veri analizini 

otomatikleştirerek bir günde üç kat daha fazla 

reaksiyon gösterilmesini sağladı. Otomatik analiz, 

daha önce bilinmeyen alkin hidroalilasyon ve nikel 

ile katalize edilmiş çok bileşenli bir reaksiyon da 

tespit etti. 

Bu çalışmada, araştırmacılar, her biri farklı bir 

fonksiyonel grup ihtiva eden bir dizi 15 molekül 

ile başlamışlardır. Ardından moleküler kütlenin 

değiştirilmesi için aynı işlevsel grupları içeren ve 

ilave iki aktif olmayan sübstitüsyon grubu içeren iki 

set molekül daha topladılar.Örneğin, bir son alkin, 

birinci molekül setinde bir 10 karbon zincirine, ikinci 

molekül setinde dokuz karbon zincirine ve üçüncü 

molekül setinde bir 11 karbon zincirine bağlandı. 

Araştırmacılar, kütle farklarının her bir fonksiyonel 

gruba özgü olabilmesi için sübstitüentleri de seçti.

Kütle Taraması 

Molekülleri yeni reaksiyonlar için taramak amacıyla, 

ilk setteki 15 molekülün hepsini karıştırdılar. 

Karışımı, bir metal katalizörü ve bir ligand içeren 

96 oyuklu plakadaki bir oyuğa eklediler. Ardından, 

aynı karışımı, topraktan zengin bir metal veya ligand 

içeren plakanın diğer oyuklarına ilave etti.Son 

olarak, araştırmacılar, ikinci ve üçüncü moleküler 

setlerden oluşan bir karışım kullanarak iki plaka 

daha hazırladılar. 

için dikkatli düşünmeyi içermektedir.’’Hartwig’in 

önceki tarama makalesi tüm zamanların en 

sevdiğim yayınlarından biri.’’ dedi Glorius. 

Glorius, bu son çalışmanın “gerçek bir gelişme” 

olduğunu düşünüyor çünkü analiz zamanı hızlanıyor 

ve substrat seçiminde otomasyona ve daha fazla 

esnekliğe izin veriyor. 

Plakaları kapatıp 100 ° C’de 18 saat boyunca 

ısıtmadan sonra, araştırmacılar reaksiyon ürünlerini 

GC-MS kullanarak analiz etti.Belirli bir kütle için bir 

dizi alıkonma süresi kaydı yaparak,moleküler iyon 

kütlesi yardımıyla verileri topladılar. 

Ardından araştırmacılar, elektronik hesap 

çizelgelerini, ilk molekül setindeki reaksiyon 

ürünlerinin kütlelerini, ikinci ve üçüncü setin 

kütlelerini otomatik olarak karşılaştırmak için 

kullandılar.Böylece 15 molekülün kombinasyonlarına 

karşılık gelen kütle farklılıklarını ve aynı fonksiyonel 

gruba sahip moleküller arasındaki bilinen kütle 

farklarını araştırıyorlardı. Şablon, nikel katalizli bir 

Suzuki reaksiyonu ve çeşitli Heck reaksiyonları gibi 

bilinen reaksiyonları keşfetti. 

Bu şablon aynı zamanda, nikel ile katalize edilebilen 

ve optimize edilmemiş % 61’lik bir verim sağlayan 

paladyum katalizörü ile çalıştığı bilinen yeni bir üç 

bileşenli reaksiyon ortaya çıkardı.Şablon bir başka 

yeni tepkime daha ortaya çıkardı: iç alkinlerin 

hidroalilleşmesi.(Alilleme:bir molekülde hidrojen 

atomunun yerini bir alil kökünün alması.Bir tür 

alkillemedir.) 

‘’Bu reaksiyon sonucu elde edilen ürün, 

kromatogramda küçük bir tepe noktası olarak 

görüldü, bu nedenle küçük bir ürün olarak göz 

ardı edilebilir’’ dedi John Hartwig. 

Bununla birlikte, otomatik makrolar(Excel’de 

bir hesap terimi) bu moleküler iyon kütlesini 

başlangıç malzemeleri kombinasyonu olarak 

işaretledi, bu nedenle araştırmacılar reaksiyona 

daha yakından baktılar. Reaksiyon koşullarını hızla 

optimize etmek % 87 verimle ürün verdi. Münster 

Üniversitesi,Almanya’dan Frank Glorius bu süreci 

akıllı tarama olarak düşündü çünkü bu süreç 

başlangıç moleküllerini seçmek ve herhangi bir 

ayıracı karıştırmadan önce veri analizini öngörmek 

51

Yerli 

Haber 

ADANA’DA ‘KİMYA VADİSİ’ 

KURULUYOR 

ÇUKUROVA Üniversitesi’nin önermesi ile geçen yıl 

hazırlıklarına başlanan ve kısa adı ‘Kimya Vadisi’ 

olan ‘Kimyasal Madde Üretim Teknolojileri 

Merkezi’ kuruluş hazırlıkları Kalkınma Bakanlığı ve 

TOBB’a bağlı kuruluşlarca 2’nci aşamaya geldi. 

ÇUKUROVA Üniversitesi’nin önermesi ile geçen 

yıl hazırlıklarına başlanan ve kısa adı ‘Kimya 

Vadisi’ olan ‘Kimyasal Madde Üretim Teknolojileri 

Merkezi’ kuruluş hazırlıkları Kalkınma Bakanlığı 

ve TOBB’a bağlı kuruluşlarca 2’nci aşamaya geldi. 

Önümüzdeki yıl merkezin tamamlanması ile 

Türkiye’de üretilmeyen kimyasal maddeler üretilerek 

bu alandaki ithalat rakamlarında önemli bir azalma 

sağlanmasına çalışılacak. 

2 milyon lirası merkezin inşaatı olmak üzere 5 

milyon liralık bir bütçe öngörülen merkez ile ilgili 

çalışmalar Çukurova Kalkınma Ajansı’nın ‘Güdümlü 

Projeler’ listesine alınarak finansmanı buradan 

destek projeleri kapsamında sağlanacak. Çukurova 

Kalkınma Ajansı’nın raporuna göre, Türk kimya 

52 

endüstrisi, ağırlıklı olarak petrokimya, sabun, 

deterjan, gübre, ilaç, boya-vernik, sentetik elyaf, 

soda gibi çeşitli kimyasal hammadde ve tüketim 

ürünlerinin üretiminin gerçekleştirildiği tesislerden 

oluşuyor. Sektörde faaliyet gösteren firmaların 

önemli bir kısmı küçük ve orta ölçekli işletmelerden 

oluşmakla birlikte, büyük ölçekli firmalar ile çok 

uluslu şirketler de faaliyet gösteriyor. Kullanılan 

hammaddenin yüzde 70’i ithal ediliyor. Plastik 

üretimin ana girdisi yüzde 90 oranında petrokimya 

sektöründen sağlanıyor. Plastik ve kauçuk sektörü 

de yüzde 90’ın üzerinde ithalata bağımlı. Kimya 

sektöründe 300 bin kişi istihdam ediliyor. 

Kimya Sektöründe Yaklaşık 

2 Bin 600 Kimyasal Madde ve 

Müstahzarları Üretiliyor 

Türkiye’deki en büyük petrokimya şirketi eskiden bir 

kamu kuruluşu olan ve 2007 yılında özelleştirilen 

Petkim’di. Yüzde 51’i 2.04 milyar ABD doları bedelle

Socar-Turcas tarafından satın alınanan Petkim’in 

İzmir’deki Aliağa petrokimya tesisinin yıllık 

kapasitesi 3.2 milyon ton. Petkim, birçok sektöre 

hammadde olarak ürettiği ürünleri için ana girdi 

olarak kullandığı naftayı, yurt içindeki tek üretici 

olan Tüpraş’tan ve ithalat yoluyla yurt dışından 

sağlıyor. 

53

HARUN RAHMET MUT 

KİMYAGER 

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ 


scepticalchymist157@gmail.com 

Süperhidrofobik 

Yüzeyler 

Hidrofobi sözcüğü; latince kökenli olup 

hydro ‘su’ ve phobos ‘korku’ kelimelerinin 

birleştirilmesinden türetilmiş bir terimdir. 

Bir bakıma maddenin fiziksel özelliğinin sonucudur. 

Yüzey kavramını, sıvılarla ilişkisi bakımından 

hidrofilik ve hidrofobik yüzeyler olarak 2 kısımda 

incelemek mümkündür. Hidrofilik yüzeyler su 

damlasının etkileşime girdiği yüzeyde yayılarak 

ıslanma eğilimi gösterirler. Hidrofobik yüzeyler ise 

üzerindeki su ile yüksek bir temas açısı(Contact 

Angles) oluşturarak su ile etkileşimden kaçınma 

eğilimi gösterirler. Böyle yüzeyler su ile yaptıkları 

temas açısına göre adlandırılırlar[1]. Temas açısı 

katının sıvı tarafından ıslatılmasının bir nicel 

ölçümüdür[1]. Genel kabul olarak sıvının katı bir 

yüzey ile yaptığı temas açısı 90 O den küçük ise sıvı 

yüzeyi ıslatmış, 90 O den büyük ise yüzey ıslanmamış 

olarak kabul edilir. Sıvının temas açısının 120 O 

den daha büyük olması durumunda ise yüzeyin 

süperhidrofobik özellik gösterdiği kabul edilir ve 

ıslanmadan gerçekleşmez. 

Tablo 1: Maddelerin su itme 

derecesinin açılarına göre 

sınıflandırılması 

Şekil 1: Katı yüzey üzerinde 

bir sıvı damlasının temas açısı 

Temas açısı (θ), sıvı-buhar arayüzünün katı-sıvı arayüzü ile buluştuğu açıdır. Temas açısı, adhesif ve kohesif 

kuvvetler arasındaki sonuç ile belirlenir. Bir damlanın düz, katı bir yüzey üzerinde yayılma eğilimi arttıkça 

temas açısı azalır. Bu durum bize, temas açısı ile ıslanılabilirlik arasında ters orantı olduğunu gösterir[2]. 

Temas açısını etkileyen en önemli faktörler yüzeyin pürüzlülüğü ve enerjisidir. 

54

Şekil 2: Yüzeylere Göre Islanma durumları 

o Islanmadan veya yüzeydeki oluşan damla 

formundan bahsedebilmek için öncelikle adezyon, 

kohezyon ve yüzey gerilimi terimlerini açıklamakta 

fayda var. 

* Adezyon Kuvveti; birbirinden farklı maddeler 

arasında görülen ve bu maddelerin etkileşim 

haline gelerek birbirlerine yapışmasını 

sağlayan molekülerarası çekim kuvvetidir. Bu 

kuvvetlerin sebebi elektriksel kuvvetler ve kütle 

çekimi kuvvetidir. Yağmur yağdıktan sonra su 

damlacıklarının cama yapışması, durağan suyun 

üstündeki yaprağın suyu çekilen yönde hareket 

ettirmesi adezyon kuvvetleriyle açıklanır[3]. 

* Kohezyon Kuvveti; aynı tür moleküllerin arasındaki 

çekim kuvvetine denir. Kohezyon kuvvetinin 

oluşmasının sebebi de elektriksel ve gravitasyonel 

kuvvetlerdir. Kohezyon kuvvetinin en güzel örneği 

su damlasının küresel bir yapıda dağılmadan 

durmasıdır. Ayrıca bitkilerin suyun kökten alınıp en 

yüksekteki yapılara kadar taşınması da kohezyon ile 

açıklanır[3]. 

Şekil 3: Kılcal Cam Boru İçindeki Su ve Civanın Kohezyon ve Adezyon Kuvvetleri Etkisi Altındaki Hareketleri 

* Yüzey Gerilimi; Fizikokimyada bir sıvının yüzey 

katmanının esnek gerilmiş bir zar gibi özellikler 

göstermesinden kaynaklanan etkiye verilen addır. 

Ya da bir sıvının yüzeyini 1 cm 2 arttırmak için 

gereken enerjiye de denir. Yüzey gerilimi şiddeti 

sıvının türüne göre değişen moleküller arası 

çekim kuvvetleri (kohezif kuvvetler) nedeniyle 

spesifiktir. Daha açıklayıcı olursak sıvı içinde 

bulunan moleküller kendilerini çevreleyen molekül 

grupları tarafından her yönden eşit çekime maruz 

kalması bileşke kuvvet toplamının 0 olmasına yol 

55 

açar. Böylece sıvı içerisindeki bir moleküle etkiyen 

kuvvetler birbirlerini dengeler. Sıvının yüzeyinde 

bulunan yani gaz ortamıyla veya atmosfer ile 

etkileşim halindeki bir molekül (sıvı- buhar ara 

yüzeyi göz önüne alındığında) yüzeyin altında 

bulunan moleküller tarafından sıvı içine çekilme 

tandansı gösterir aynı çekim kuvveti buhar 

fazındaki moleküller tarafından, sıvının dışına doğru 

gerçekleştirilemez. Bunun sonucunda yüzeyde 

dengelenmemiş kuvvet alanları oluşur.

Yüzey moleküllerinin bu çekme kuvvetine kohesif 

kuvvet büyüklüğünde verdiği cevap yüzeyin ince 

zar şeklini almasıyla gözlenir. Suyun genel olarak 

doğada küresel(hacme göre yüzey alanı en küçük 

geometrik şekil) formda bulunması ve yüzey 

alanını küçülterek enerji kaybını minimum düzeye 

indirmek istemesi de yüzey gerilimine verilebilecek 

güzel bir örneğe teşkil eder. 

Şekil 4 : Yüzey Gerilimi Oluşumunun Kinematiği 

Şekil 5: (a) Ataç yüzey gerilimi sebebiyle suyun üzerinde "kayabilir". 

(b) Yüzey gerilimi aynı zamanda böceklerin "suyun üzerinde yürümesini" sağlar. 

56

Tablo 2 : Bazı sıvıların sıvı yüzey gerilim değerleri 

Şekil 6 : Hidrofob Kumaş Üzerindeki Su Damlacıklarının Küreselliğe Eğilimi 

* Islanabilirlik akademik araştırmalarda ve 

pratik uygulamalarda katı yüzeyler için önemli 

özelliklerden biridir. 150 0 'den yüksek “Su Temas 

Açısı” (WCA) ile süperhidrofobiklik de dahil olmak 

üzere aşırı ıslanabilirlik, son yıllarda akademik 

dünyada önemli derecede dikkat çekmiştir. 

yüzeylerdir. Bu tip yüzeylerde temas açısı 150 O yi 

aştığı için literatürde bu duruma lotus çiçeğinin 

yapraklarının hidrofobik özelliğine atıf yapılarak 

“Lotus Efekti” de denir. Bu şekilde özelleşmiş yapı 

maddenin kimyasal bir özelliği olmaktan çok arayüzey 

gerilimi ile ilgili fiziksel bir karakterdir. 

* Süperhidrofobik yüzeyler ıslanması çok zor olan 

57

* Pürüzlülüğün yüzeylerin ıslanma özelliklerine 

etkileri Wenzel, Cassie tarafından teorik olarak 

önerilen modellerle açıklanmıştır[5,6]. İdeal yüzeyin 

aksine, gerçek yüzeyin kimyasal heterojenitesi ve 

yüzey pürüzlülüğü olabilir ve bu gayet makul bir 

durumdur. 

* Wenzel Modeli; homojen bir ıslanma olarak 

kabul edilir, çünkü sıvı, yüzeyde bulunan mikro 

çukurluklara tamamen nüfuz eder. Yani pürüzlü 

yüzeylerin su damlası ile tamamen ıslatıldığı kabul 

edilir. 

Wenzel modelinde, yüzey pürüzlülüğü (r) gerçek 

alanın yüzeyin projeksiyon alanına oranı olarak 

tanımlanmaktadır. 

Wenzel’e göre pürüzlü bir yüzeyin su değme açısı 

(θw), r değeri ve aynı yüzeyin düz halinin su 

değme açısı ile ilişkilidir ve bu ilişki denklem (1)’de 

görüldüğü gibidir[5]. 

* Cassie-Baxter Modeli: Heterojen bir yüzeyle 

uğraşırken, Wenzel modeli yeterli değildir. Çeşitli 

malzemeler ve hiyerarşik katmanlı yüzeylerde 

görünür temas açısının nasıl değiştiğini ölçmek için 

daha karmaşık bir modele ihtiyaç duyulmuştur[7]. 

Cassie-Baxter modelinde, bir su damlası yalnızca 

pürüzlü yüzeyin uçlarına temas eder ve hava 

fraksiyonu bu modelde alt tarafta tutulur. Damla 

altındaki sıkışmış hava ile çıkıntılı dokuya sahip 

yüzeyin üstünde toplanması yüzey ile suyun 

mümkün mertebe en az etkileşimde olmasına sebep 

verir. Yüzeyin ıslanmaması ve üzerindeki sıvının 

cosθw = r • cosθ (1) 

cosθc * = -1 + f ( cos θ +1 ) (1) 

kolayca yuvarlanabilmesi iradesi bu mekanizma 

çerçevesinde gerçekleşir. Cassie-Baxter modelinde 

heterojen çıkıntılı-pürüzlü yüzey üzerinde bulunan 

(θc*) Cassie CA' sıdır (Contact Angles); f, gerçek 

damlacık temas alanı ile toplam yüzey alanı 

arasındaki orandır. 

Bu minimize edilmiş sıvı-yüzey temas alanı, 

süperhidrofobik yüzeylerin kendi kendini temizleme 

ve su itici özelliklere sahip olmalarına neden olur. 

Cassie-Baxter modelinden yükseltilmiş 

basınç, sıcaklık ve yoğunlaşmaya kadar çeşitli 

koşullar altında yüzey dokusunun işlevsel bir 

özelliği olmayan Wenzel durumuna geçip mikro 

gözeneklerin su ile dolması yani yüzeyi ıslatması 

süperhidrofobisitenin geri döndürülemez bir 

noktaya evrilmesine sebep olur. Bu ıslanma 

geçişinde, hava cepleri artık termodinamik olarak 

kararlı değildir ve sıvı damlanın ortasından gözenek 

içine doğru nufüz etmeye başlayarak "mantar hali" 

oluşturur[8]. Geçiş şu şekilde formüle edilir; Cassie 

(1) ve Wenzel (1) denklemleri birleştirildiğinde daha 

rasyonel ve süperhidrofobik yüzey mekanizmasını 

anlamlandırmada sorulara daha iyi cevap veren (2) 

numaralı eşitlik elde edilir. Bu denklemde θR ve θ 

sırasıyla pürüzlü ve ideal düz yüzeylerin su temas 

açılarını göstermektedir. 

cosθR = r • f • cosθ + f – 1 (2) 

Yüzeydeki pürüzlülüğü manipüle ederek, süperhidrofobik ve süperhidrofilik bölgeler arasında bir geçiş elde 

etmek mümkündür. Genellikle, yüzey ne kadar pürüzlü olursa o kadar hidrofobik olur. 

58

Şekil 7: Cassie-Wenzel Modellerinde Sıvının Yüzey Damarlarıyla Olan İlişkisinin Şematik Olarak Gösterimi 

Süperhidrofobik Yüzeylerin Kullanım Alanları 

Nanoteknolojinin gelişmelerine dayanarak, lotus yapraklarının kendinden temizleme özelliği[9], pirinç 

yapraklarının anizotropik ıslanması[10], çöl böceklerinin su toplama davranışı[11] ve sürahi bitkilerinin 

sıvı iticiliği gibi çeşitli yüzey fonksiyonları[12] mühendislik yüzey topolojisi ve kimyası tarafından taklit 

edilmiştir. 

59

Şekil 8: Doğada bulunan Çeşitli Islanma Yüzeyleri [Lotus yaprağı (Tanakawho'nun resmi, Creative 

Commons Attribution (CC BY) lisansı altında çoğaltılan); Namib böceği (Creative Commons Attribution 

Ticari Olmayan Paylaşımda (CC BY-NC-SA) lisansı altında çoğaltılan James Anderson'ın resmi); İbrik Bitkisi 

(Bauer tarafından CC BY altında üretilen resim)] 

o Son 20 yılda, 150 O 'yi aşan su temas açısı ( WCA) gösteren süperhidrofobik yüzeylerle; 

* Kendi kendini temizleyen kumaşlar 

* Anti-korozif kaplamalar, bakteri direncine bağlı olarak aşırı iticiliğe sahip biyomedikal cerrahi aletlerin 

imalatı 

* Tekstil sanayiinde su tutmayan kumaş üretimi 

* Akış direncini düşürerek kaygan bir forma dönüşen iç yüzeylerin üretilmesiyle daha seri akan ve tıkanma 

durumunun minimalize olduğu kalp stentleri 

* Akışkan boru hatları, leke tutmayan duvarların yanında 

* Hidrofobik malzemeyle kaplanan gemi, denizaltı vb gibi araçların su ile olan sürtünme etkileşiminin 

azaltılmasıyla yakıt tasarrufu sağlaması ve araçların gövdesi üzerinde bulunan deniz canlılarının neden 

olduğu küf ile nemi uzaklaştırması sonucu ekonomik gibi kullanım alanları da mevcuttur. 

60

Şekil 9 : Su damlacıkları süperhidrofobik bir yüzeyde temas ettiklerinde yuvarlanırlar. Süperhidrofobik 

yüzeyin suya batırılması, suyun içinde baskılamaya neden olur. Su altındaki yüzey, su ile süperhidrofobik 

yüzey arasında sıkışan mikroskobik bir hava katmanı nedeniyle gümüşi bir parlaklık şeklinde görülür. 

Kaynaklar 

1-Bilim Teknik Nisan 2007 Akıllı Nano Yüzeyler 

2-Sharfrin, E.; Zisman, William A. (1960). "Constitutive relations in the wetting of low energy surfaces and 

the theory of the retraction method of preparing monolayers". The Journal of Physical Chemistry. 

3-https://www.fizikbilimi.gen.tr/yuzey-gerilimi-ve-kilcallik/ 

4-http://w3.balikesir.edu.tr/~sedacan/eski/yuzey.html 

5-Wenzel, R.N., Ind Eng Chem, 1936. 28: p. 546-551. 

6-Cassie, A.B.D. ve Baxter, S., Trans Faraday Soc., 1944.40: p. 546-551. 

7-Abraham Marmur (2003). "Wetting of Hydrophobic Rough Surfaces: To be heterogeneous or not to be". 

Langmuir. 19 (20): 8343–8348. 

8-Shino, C.; Okumura, K (2008). "Wetting transitions on textured hydrophilic surfaces". European Physical 

Journal. 

9- K. Efimenko, W. E. Wallace, J., Genzer, Surface modification of Sylgard-184 poly (dimethyl siloxane) 

networks by ultraviolet and ultraviolet/ozone treatment, J. Colloid Interf. Sci., 254 (2002) 306-315. 

10-H. M. Tan, H. Fukuda, T. Akagi, T. Ichiki, T. Surface modification of poly (dimethylsiloxane) for 

controlling biological cells' adhesion using a scanning radical microjet, Thin Solid Films, 515 (2007) 5172- 

5178. 

11-S. Sugiura, J. I. Edahiro, K. Sumaru, T. Kanamori, Surface modification of polydimethylsiloxane with 

photo-grafted poly (ethylene glycol) for micropatterned protein adsorption and cell adhesion, Colloid 

Surface B, 63 (2008) 301-305. 

12- Y. Wu, Y. Huang, H. Ma, A facile method for permanent and functional surface modification of poly 

(dimethylsiloxane), J. Am. Chem. Soc., 129 (2007) 7226-7227. 

1. http://www.water-dancer-products.com/img/angle_dewelry.jpg 

2. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wetting.svg 

3,4.https://chem.libretexts.org/Core/Physical_and_Theoretical_Chemistry/Physical_Properties_of_Matter/ 

States_of_Matter/Properties_of_Liquids/Surface_Tension 

61

5.https://www.researchgate.net/publication/267506873_Physics_and_applications_of_superhydrophobic_ 

and_superhydrophilic_surfaces_and_coatings 

6-http://www.pnas.org/content/113/20/5508/F1.large.jpg 

7. http://suruchifialoke.com/research/ 

8. Bio-Inspired Extreme Wetting Surfaces for Biomedical Applications. 

9. https://3c1703fe8d.site.internapcdn.net/newman/gfx/news/hires/2016/clearingthew.png 

1-http://www.herkesebilimteknoloji.com/slider/islanmayan-super-hidrofobik-metal 

2-https://patentimages.storage.googleapis.com/WO2006076603A2/imgf000060_0001.png 

62

Haber 

Yabancı 

KOKTEYLLERE O MUHTEŞEM 

TATLARINI VEREN ŞEY NE? 

Koktelyli içtiğinizde aldığınız o değişik tadı o 

kokteyle veren şeyin sebebi içeride meydana gelen 

kimyasal reaksiyonlar mı sizce ? 

Yoksa gayet basitçe, içindeki maddeler bir araya 

geldiğinde tatları güzel mi oluyor sadece ? 

Kokteyller gerçekten de kimyasal tepkimeler 

meydana getirebilir ancak bunlar karaciğerinizde 

veya belki de sizinle içki arkadaşınız arasında olur. 

(Ayrıca o büyük şarap kadehlerinde meydana 

gelmez, Hayır.) 

Çoğumuz örnek kimyasal tepkimeleri 

düşündüğünüzde, kabartma tozu ve sirke gibi şeyler 

aklınıza gelmiştir muhtemelen. Böyle etkileyici, 

volkanik bir şey. Kokteyllerde meydana gelen 

reaksiyonlar daha incelikli, aslında pek çok bilim 

adamı, onları gerçek kimyasal reaksiyonlar olarak 

görmeyip, bundan ziyade “fiziksel değişiklikler” 

oldukları iddiasında bulundular. İşte size bir örnek: 

Şekerin bir kokteyl içinde çözülmesi. Amerikan 

Kimya Derneği’nden Darcy Gentleman, “Bağlar 

kırıldığında ve oluştuğunda kimyasal tepkimeler elde 

edilir” diyor. “Şeker gibi bir şeyi elinize aldığınızda 

ve suda erittiğinizde, su ile şeker arasında ki bağlar 

kopar ve yeni bağlar oluşur. Basitçe bir tanımlama ile 

bunun bir reaksiyon olduğunu söyleyebilirsiniz. 

araştırma laboratuarının sahibi Dave Arnold, 

yumurta akı ve süt gibi malzemelerin lezzeti artırmak 

için alkol ile reaksiyona girdiğini söylüyor. “Yumurta 

akıyla proteinler, polifenollerle bağlanıyor ve 

bunlar da acı tadı azaltıcı eğilimdedir” diyor. 

Eğer ekşi viskiye bakacak olursak- ekşi viskide 

yumurta akı bulunması gerekir eğer doğru 

yapıyorsanız-buradaki yumurta akı viskiyi 

yumuşatmak için var aksi takdirde tadı biraz daha 

sert olurdu .İşte bunu kimyasal reaksiyon olarak 

sayarım. Kimyasal reaksiyon olsun ya da olmasın 

ilerisi için güzel bir gelişme .Diyor Dave Arnol 

Benzer şekilde, asit ve bazların bir kokteylde bir 

araya gelmesi kimyasal reaksiyona neden olabilir. 

Örneğin, Clam(midye) suyu, Sezar salatasında ki 

daha asitli olan domates suyunu biraz nötralize 

edecebilir diyor. Aynı şekilde, Booker ve Dax gıda 

63

Yerli 

Haber 

ROKETSAN’DAN BUZLANMAYA VE 

AŞINMAYA DAYANIKLI MALZEME 

PROJESİ 

Roketsan’ın Horizon 2020 programı kapsamında 

ülkemize önemli bir katkı sağlamaya hazırlanıyor. 

Buzlanmaya ve Aşınmaya Dayanıklı Malzeme projeyi 

sonuçlandırmak üzere. 

Roketsan’ın geliştirici ortakları arasında olduğu 

“Buzlanmaya ve Aşınmaya Dayanıklı Kompozit 

Malzeme – EIROS” projesi nihayete ermek üzere. 

2016 yılında başlayan ve geliştirilme çalışmaları tüm 

hızıyla süren proje aynı zamanda ülkemizin her yıl 

milyonlarca dolar kaynak aktarmak zorunda olduğu 

ancak geri dönüş alma konusunda çok fazla başarılı 

olamadığı Horizon 2020 kapsamında ortak olunan 

en büyük bütçeli iş konumunda. 

8 Milyon Euro’luk bütçesi bulunan geliştirme 

programında Roketsan, en büyük dördüncü 

geliştirme ortağı konumunda. Aynı zamanda 18 

ortak arasında en fazla hibeyi de alan isimlerden olan 

şirket, havacılık, uzay, rüzgar enerjisi ve otomotiv 

sektörlerinde kullanılabilecek bir malzemeyi ortaya 

çıkarma noktasında katkı sağlayacak. 

katkılı polimer matrisli nanokompozit malzemeler 

geliştirilecek. Geliştirilen malzemeler aynı zamanda 

yüksek mekanik performans ve kendi kendini 

iyileştirebilme özelliği gösterecek.Proje bünyesinde 

nano katkıların sentezi, fonksiyonelleştirilmesi, 

polimer matris içinde dağıtılması ve kendi kendini 

iyileştirebilmesi mekanizmalar ayrı ayrı çalışılacak. 

Roketsan prototip seviyesinde parçaların imalatları, 

çeşitli testler için de öncelikli olarak işi yüklenen 

isimlerden alacak. 

Roketsan’dan aldığımız bilgilere göre toplam süresi 

3 yıl olarak belirlenen projenin yarısı tamamlanmış 

durumda. Altı ayda bir tüm katılımcılar ile 

gerçekleştirilen toplantıların bir sonraki ilerleme 

buluşması Ekim 2017 olarak belirlenmiş ve 

İspanya’da gerçekleştirilecek. Mevcut aşamada 

projede nano katkıların sentezi, kompozit üretim 

yöntemlerinin geliştirilmesi ve karakterizasyon 

aşamalarına yoğunlaşılmış durumda. 

Proje ile özel nano katkılar kullanılarak elyaf 

64

Projenin başarılı bir şekilde tamamlanması halinde 

ülkemiz dünya genelinde buzlanmaya ve aşınmaya 

karşı dayanıklı olarak geliştirilmiş ilk kompozit 

malzemeye sahip ülkelerden biri haline gelecek. 

65

REKLAM 

İÇİN 

reklam@inovatifkimyadergisi.com 

BİNLERCE KİŞİNİN OKUDUĞU DERGİMİZE 

ONBİNLERCE KİŞİNİN ZİYARET ETTİĞİ WEB SİTEMİZE 

REKLAM VERİN 

BİNLERCE KİŞİYE ULAŞIN

İnovatif Kimya Dergisi Sayı 50

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?