İnovatif Kimya Dergisi Sayı 45

Kimya 

Dergisi 

İNOVATİF 

Kimya Dergisi 

YIL:5 SAYI:45 NİSAN 2017 

ASBEST 

BERKO İLAÇ ŞİRKETİYLE 

RÖPORTAJ

KURALLARIMIZ 

1. İnovatif Kimya Dergisi yazılarını herhangi bir 

makalenizde veya yazınızda kullanmak için yazısını 

aldığınız kişiye mail atarak haber vermek, kullanmış 

olduğunuz yazıların kaynağını ise dergi olarak 

belirtmek durumundasınız. 

2. Dergide yazılan yazıların sorumluluğu birinci 

derece yazara aittir. Bu konu hakkında bir sorun 

yaşıyorsanız ilk olarak yazara ulaşmalısınız. 

3. Dergide yer alan bilgileri kullanarak başınıza 

gelebilecek felaketlerden ya da işlerden dergi 

sorumlu değildir. 

4. Dergide yazarların kullanmış olduğu resimlerde, 

yazılarda kesinlikle kaynak belirtilmek zorundadır. 

Aksi durum olduğu zaman bunu yazarın kendisine 

ulaşarak sormalısınız. Çünkü bize yazı gönderen 

yazarlarımızdan ricamız telif haklarına riayet 

ederek fotoğrafları dökümanlarına eklemeleri. 

Buradan çıkacak problemlerden doğrudan yazarlar 

sorumludur. Dergi sorumlu değildir. 

5. Dergide benim de yazım olsun diyen yazarlarımız 

var ise yazılarınız için Yavuz Selim KART ile 

konuşabilirsiniz. Dergi ile iletişim kurmak için ise 

iletisim@inovatifkimyadergisi.com adresine 

mail atabilirsiniz. 

6. Dergimizde yayınlanmasını istediğiniz yazıları 

info@inovatifkimyadergisi.com mail adresine 

göndermelisiniz. Bu mail adresine gönderdiğiniz 

yazılarda bir eksiklik var ise editör tarafından 

incelenecektir. Eksik kısımları var ise size geri 

dönüş yapılacaktır. Düzeltmeniz için tavsiyelerde 

bulunulacaktır. Lütfen geri dönüş yapılınca bunu 

kendinizi küçümsemek olarak görmeyin. Amaç 

daha güzel bir yazı ve daha güzel bir dergi. 

7. Tarafımıza çok yazı gelmediği takdirde her yazıyı 

yayımlamaya gayret edeceğiz lakin başkalarının 

yazılarını kendi yazmış gibi gönderenler, kaynaksız 

yazı gönderenler, çok kısa yazı göndenlerin 

yazılarını maalesef yayımlamayacağız. 

8. Dergide dini ve siyasi içerikli yazılar yayımlanmaz. 

Herhangi bir dini grubu temsil eden ya da herhangi 

bir siyasi grubu temsil eden söz ve kelimeler 

yazınızda olursa dergi o kısımları değiştirmeniz 

konusunda sizi uyarır. Değiştirmezseniz dergi 

yayımlamama hakkını ya da yazının o kısmını 

değiştirme hakkını elinde tutar. Bu konuda son söz 

dergi yöneticisine aittir. 

9. Bu dergide kimya ilmi üzerine okuyan, kimya 

ilmine meraklı, kimya ilmi ile ilgili araştırma 

yapmayı seven herkes yazabilir. 

10. Dergi ekibimiz gönüllü kişilerden oluşmuştur. 

Bu dergi ilk kurulduğu zamandan beri böyledir. 

Dergi ekibinde olan herkes bu kuralı kabul etmiş 

sayılır. Gelen kişilere en başta bu kural söylenir. 

Görevini yapmayan, dergide anlaşmazlık çıkaran, 

huzur bozan, dergi yöneticisini dinlemeyen kişiler 

ekipten çıkarılır. 

11. Dergi tasarım ve yönetiminden sorumlu kişi 

buraya ek maddeler koyup değiştirme yetkisine 

sahiptir. 

12. Dergiyi okuyanlar ve dergi ekibi bu kuralları 

kabul etmiş sayılırlar. 

SOSYAL MEDYA 

http://www.inovatifkimyadergisi.com 

https://www.facebook.com/InovatifKimyaDergisi 

https://twitter.com/InovatifKimya 

https://instagram.com/inovatifkimyadergisi 

http://inovatifkimyadergisi-blog.blogspot.com.tr 

https://www.youtube.com/channel/UCmIkYbQtd8LtCP6GVL0tVGQ 

https://plus.google.com/+Inovatifkimyadergisi 

https://www.linkedin.com/profile/view?id=AAIAABHWzAYBk8n_O2Xp0LJgn9bB-aLM6w0-3pw

Ekibimiz 

YAVUZ SELİM KART 

KİMYA MÜHENDİSİ 

KURUCU-YÖNETİCİ 

PELİN TANTOĞLU 

KİMYAGER 

FACEBOOK EDİTÖRÜ 

EBRU APAYDIN 



TUĞBA NUR AKBABA 

KİMYAGER 

ÇEVİRİ EDİTÖRÜ 

GÜLŞAH TİRENG 

KİMYA TEKNİKERİ 


PEMBE ÖZÇAKMAK 



ZEHRA ORUÇ 



SÜREYYA HELİN AKTURAN 



DERYA İNCELİ 

KİMYAGER 


TARIK BERCAN SARI 

KİMYA VE BİYOLOJİ MÜHENDİSİ 


ÖZLEM ÖZDEN 

KİMYAGER 


HATİLE MOUMİNTSA 

KİMYA 


GİZEM AYVERDİ 

KİMYAGER 


ASLIHAN YILDIZ 



BEGÜM MENEVŞE 

KİMYAGER 

INSTAGRAM EDİTÖRÜ 

CANAN KULA 

KİMYAGER 


ELİF TUNA 



AYŞENUR YAPRAK 



DAMLA ÖZTÜRK 

KİMYAGER 


DİLEK İNSEL 



NİLAY ÇABUK 



ÖZNUR ÇALIŞKAN 

KİMYA VE SÜREÇ MÜHENDİSİ 


SİZ DE EKİBİMİZE KATILIN

Ekibimiz 

AHMET ÜĞE 

KİMYAGER 


CANAN AYVAT 

BİYOLOG 


ECE ÖZTEN 

KİMYAGER 


ESRA BARUT 



KARDEN KANIKLI 



MERVE ÇÖPLÜ 



RÜYA ATLIBATUR 

KİMYAGER 


SERVET ERDEM 

KİMYAGER 


GİZEM KARABACAK 



SİNAN YENER 



DAMLA TURA 



EFRAİM KAPLAN 



FATMA GÖKÇE AKİKOL 

KİMYAGER 


ZEYNEP GÜVEN 



ORHUN KARAKUŞ 

BİYOLOG 


SILA SÖZMEN 

KİMYAGER 


BAŞAK KUBİLAY 



ÖZGENUR GERİDÖNMEZ 

ECZACI 


SİZ DE EKİBİMİZE KATILIN

EDİTÖRDEN 

45. Sayıdan Herkese Merhaba, 

Bize olan ilgi ve alakanız için çok teşekkür ediyoruz. 

Bu ay e-dergimizde birbirinden ilginç konular yer almakta ayrıca 

Berko İlaç şirketiyle ilgi çekici bir röportaj da gerçekleştirdik. 

Kendilerine bu güzel röportaj için çok teşekkür ediyoruz. 

Bize her zaman kimya sektörü ya da kimya ile ilgili bir konuda 

yazıp gönderebilirsiniz. 

İyi okumalar dileriz 

YAVUZ SELİM KART

REKLAM 

İÇİN 

iletisim@inovatifkimyadergisi.com 

BİNLERCE KİŞİNİN OKUDUĞU DERGİMİZE 

ONBİNLERCE KİŞİNİN ZİYARET ETTİĞİ WEB SİTEMİZE 

REKLAM VERİN 

BİNLERCE KİŞİYE ULAŞIN

ANTİDEPRESAN İLAÇLAR 9 

SLİME NASIL YAPILIR? 

11 

İÇİNDEKİLER 

KİMYA DERSİ DAHA CAZİP 

OLACAK 

BİYODİZEL( METİL ESTER ) 

KİMYADAN 2 AYDA 2 MİLYAR 

589 MİLYON DOLARLIK 18 

İHRACAT 

İLAÇLARIN METABOLİZMİ ve 

KİMYASAL YAPI DEĞİŞİMİ 20 

GÜNEŞ ENERJİSİYLE KARBON 

ÇEVRİMİ YAPAN MOLEKÜL GELİŞTİRİLDİ 

23 

METALİN YERİNİ KOMPOZİT 

ALACAK 

24 

26 

39 

14 

13 

YAN ETKİSİ OLMAYAN AĞRI KESİCİ 

GELİŞTİRİLDİ 

ASBEST 

KARBONDİOKSİTİ YAKITA 

DÖNÜŞTÜREN BENZERSİZ 

KATALİZÖRLER 

YANMAYAN KUMAŞ PROJESİ 

TAMAMLANDI 

AYIN RÖPORTAJI 

32 

MUTLULUĞUN KİMYASI 

28 

30 

ÇELİĞİN 5 KATI KADAR DAYANIKLI 

HİDROJEL GELİŞTİRİLDİ 

KEÇİBOYNUZU ARAŞTIRMALARIYLA 

HARVARD’DAN DAVET ALDILAR 

17 

41 

42 

ZEOLİTLER VE KULLANIM 

ALANLARI 

43

KANADA’DA PEMBE AKAN 

ŞEHİR SUYUNUN SEBEBİ 

POTASYUM PERMANGANAT 

46 

İÇİNDEKİLER 

KİMYA ÖĞRETMENİ İLE 

ÖĞRENCİLERİNİN ‘KOLON 

KANSERİ HÜCRELERİ’ PROJESİNE 

YURT DIŞINDAN DAVET 

SODYUM BENZOAT E211 

48 

GÜNEŞ IŞIĞIYLA ATIK SU ARITIMI 

BOR MADENİNDEN ‘PAS 

ÖNLEYİCİ ÇÖZELTİ’ GELİŞTİRİLDİ 

47 

50 

51

GAMZE TAŞ 

KİMYAGER 

KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ 

YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİ 

gamzetas93@hotmail.com 

ANTİDEPRESAN 

İLAÇLAR 

Tıbbi farmasötik ürün yani ilaçlar, insanlarda 

hastalıklardan korunma, tanı, tedavi veya 

bir fonksiyonun düzeltilmesi amacıyla 

kullanılan, genellikle bir veya birden fazla yardımcı 

madde ile formüle edilmiş etkin madde veya 

maddeleri içeren dozaj şeklidir. Başka bir deyişle 

vücutta enzimatik olarak ya da salt kimyasal 

reaksiyonlar ile farklı biçimlerde değişime uğrayan 

kimyasal maddelerdir de diyebiliriz. İlaçlar, insan 

sağlığını korumak ve yaşam kalitesini yükselterek 

sağlıklı bir toplumsal yaşam oluşturmak amacı 

ile kullanılırlar. İnsanların yaşam kalitesini 

yükseltmek demişken bu ilaç türlerinden biri de 

antidepresan ilaçlardır. Distimi ya da depresyon 

gibi rahatsızlıkları tedavi etmek amacıyla kullanılan 

ilaçlara antidepresan ilaçlar adı verilmektedir. 

1950’li yılların başlarında iken klorpromazinin 

psikotik hastaların tedavi edilmesinde etkili olduğu 

görüldüğünde iminodibenzillerin farmakolojik 

özellikleri yeniden araştırılmış ve böylece imiprapin 

potansiyel doğrultuda bir antipsikotik olarak 

geliştirilmiştir. Bu ilacın şizofrenik hastalar üzerinde 

büyük bir etkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Yapılan 

birçok çalışma sonucunda da imipraminin çok 

güçlü bir antidepresan olduğu kanıtlanmıştır.[1] 

Depresyona giren hastalarda depresif bozuklukların 

nedeni pek bilinmemekle birlikte yapılan deneysel 

çalışmalarda çevrenin, genetik ve immünolojik 

faktörlerin karmaşık etkileşimlerinin etken olduğu 

açıklanmıştır.[2] OECD’nin ‘Antidepresan Raporu’na 

göre en fazla antidepresan kullanan ülkenin İzlanda 

olduğunu ve bunu Avustralya, Portekiz, Kanada gibi 

ülkelerin takip ettiğini açıklamışlardır. Türkiye’de 

antidepresan ilaç kullanımı diğer ülkelere göre daha 

düşük oranlardadır. 

9

Antidepresanların trisiklik antidepresanlar, nontrisiklik 

antidepresanlar,MAO inhibitörleri ve 

lityum karbonatları gibi çeşitleri vardır. Trisiklik 

antidepresanlar kimyasal yapılarında üç halkaya 

sahip olduklarından dolayı kullanımdan iki veya 

üç hafta sonra hastada tedaviye yanıt alabilme 

özelliği fazladır. Bu antidepresanların bir diğer 

özelliği ise analjezik bir etkiye sahip olmalarıdır 

ve bunlar amitriptilin ve klomipramin’dir. MAO 

inhibitörleri dediğimiz monoamin oksidaz 

inhibitörleri genel olarak aşırı uyuma ve yemek 

yeme, sıkıntı, sinirlilik ve sosyal fobi gibi 

durumlarda tedavi amacıyla verilen antidepresan 

ilaç sınıfındandır. MAO inhibitörleri, trisiklik 

antidepresanların inaktivasyonunu yapan enzimleri 

inhibe ettiklerinden dolayı bu iki ilaç türünün bir 

arada kullanılması pek uygun görülmemektedir. 

MAO tedavisinden sonra trisiklik ilaçlara geçilmek 

istendiğinde en az iki hafta gibi bir süre beklenilmesi 

gerekmektedir. Lityum karbonat dediğimiz bir 

diğer tür ise genelde bipolar bozukluk ve depresyon 

tedavisinde kullanılmaktadır. Bu ilacın sinir 

hücrelerindeki etkilerinden dolayı sakinleştirici 

özelliği de bulunmaktadır. Özellikle bu ilaç 

kullanılırken vücuttaki vitamini de emdiğinden 

dolayı vitamin desteği alınması gerekmektedir. 

Antidepresan ilaçların kullanım tedavisi uygun 

zamanda ve uygun dozda hastaya verilip 

uygulanmaktadır. Çoğu antidepresan ilaçların 

etkisi gecikebilmektedir. Yaklaşık olarak hasta iki 

veya üç hafta boyunca gözlemlenir ve hiçbir etki 

görülmemesi durumunda ilaçların tatmin edici 

olmadığı kanısına varılmaktadır. Farklı bir ilaç 

yöntemi uygulanır ve yaklaşık altı ay boyunca 

bu şekilde devam edilmektedir. Bu dönemde ilaç 

dozunun azaltılması pek uygun değildir fakat dört 

ay sonra ilacın dozunda değişiklik yapılabilir ya da 

ilaç alımı kesilebilir. Bu süre içerisinde hastalığın 

ataklarının tekrarlama olasılığı oldukça fazladır . 

Birçok antidepresan ilacın tedavi düzeyleri tespit 

edilmiş olup tedavi sürecinde toksik düzeyler 

için kan düzeyinin önemi oldukça fazladır. İlaç 

tedavisinin sonunda hastaların yaklaşık olarak 

1/3ünün iyileştiği gözlemlenmiştir. Antidepresan 

ilaçların en önemli özelliği bu tür ilaçlar doktor 

tarafından bıraktırılmak istendiğinde ilaçlar birden 

değil yavaş yavaş bıraktırılarak (dozu düşürülerek) 

tedavi sonlandırılmaktadır. 

alımlarda bile bulantı, kusma, akne oluşumu ve 

tremor dediğimiz irade dışı titremelere de yol 

açmaktadır. Gebelerde embriyoda çeşitli anomaliler 

ortaya çıkaran toksik madde diye adlandırdığımız 

teratojen, kronik kullanımlarda ortaya çıkmakta 

ve hastayı olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun 

yanında ABD’de yapılan araştırmalar sonucunda 

antidepresan ilaç kullanan kadınların doğurganlık 

özelliğinin diğer kadınlara oranla daha düşük 

olduğu gözlemlenmiştir.[3] Kronik kullanımlarda 

böbreklerde işlev bozukluğu, intihar eğilimi 

gösterme, diyare, aşırı terleme ve dehidratasyon 

görülmektedir. Bu durumlarla karşılaşıldığında 

dozun azaltılması ya da ilacın doktor kontrolünde 

tamamen kesilmesi gerekmektedir. 

Kaynaklar : 

[1]. A. Duran, “ANTİ DEPRESSAN İLAÇLAR /Prof. 

Dr.Alaattin DURAN.” 

[2]. The role of macrophages in anti-inflammatory 

activity of antidepressant drugs /Katarzyna Nazimek 

Spencer Strobel Paweł,Bryniarski Michael Kozlowski 

Iwona Filipczak-Bryniarska ,Krzysztof Bryniarski 

[3]. The Effect of Antidepressants on Fertility Ms. 

Marianne M. Casilla-Lennon, BS, Dr. Samantha 

Meltzer-Brody, MD, Dr. Anne Z. Steiner, MD, MPH 

Bu ilaçların insan vücuduna yararları olduğu 

kadar zararları da vardır. Düşük konsantrasyonlu 

10

Haber 

Yabancı 

SLİME NASIL YAPILIR? 

Bugünlerin yeni çılgınlığı ev yapımı akışkan bir 

madde olan ‘Slime’ın arkasındaki bilim 

Slime, non-Newton (Newton olmayan) bir sıvıdır. 

Yani, Newton’un viskozite yasasını göz ardı 

eden, belirli koşullar altında akan ama çabucak 

sıkıştırıldığında katılaşan bir maddedir. En yaygın 

olarak bilinen non-Newton sıvı muhallebidir, ancak 

1970’lerde oyuncak üreticileri, kimya endüstrisi 

tarafından üretilen non-Newton polimerlerin 

çarpıcı özelliklerini keşfettiler. Bu madde, ilgi çekici 

bir TV reklamı ve Hayalet Avcıları gibi filmlerin 

popülerliği sayesinde Mattel tarafından ‘Slime’ olarak 

pazarlandı. 

Slime, çöp tenekesi şeklindeki plastik kaplarda 

satıldı ve genellikle koyu yeşil renkli oldu. Önceleri, 

polisakarit zincirlerini birbirine bağlamak için 

kullanılan çapraz bağlama maddesi sodyum 

tetraborat (boraks) bir polisakarit olan guar 

sakızından elde edilmiştir. 

Diğer üreticiler kısa sürede eşit derecede akışkan ama 

biraz farklı özelliklere sahip kendi versiyonlarını, 

guar sakızı yerine polivinil asetat (genellikle ABD’de 

Elmer tutkalı olarak adlandırılan PVA tutkalı) 

kullanarak oluşturdular, ancak yine de polimer 

çubuklarının çapraz bağlanması için boraks 

kullanıyorlardı. 

Ev yapımı slime yapmak için 

ortaya çıkan bu yeni heyecan 

niye? 

Son zamanlarda, çocuklar bu akışkan maddenin 

cazibesine kapılıyor ve pek çoğu, mevcut 

malzemelerinden: PVA tutkalı, musluk suyu, gıda 

boyası ve boraks gibi her evde bulunan malzemelerle 

kendi slime’larını hazırlıyorlar ve en güzel slime’ı 

yapmak ve sosyal medya sitelerinde fotoğrafını 

paylaşmak için yarışıyorlar. Çocuklar, ‘galaksi parıltılı 

slime’, ‘pofuduk slime’ ve hatta ‘unicorn slime’ 

gibi şeyleri yapmak için bütün stokları satın aldığı 

için, okul mağazaları ve kırtasiye mağazaları PVA 

yapıştırıcısı bulunamadığını söylüyorlar. 

Boraks, cilde ve gözlerle temasında zararlı olabileceği 

tehlikesi nedeniyle endişe uyandırıyor. Hâlbuki 

hepimizin beyaz bir toz olarak hatırladığı boraksı 

on yıllardır özellikle çamaşırlarda zor lekelerden 

kurtulmak için mükemmel bir araç olarak güvenle 

kullanıyorduk. Boraksın çamaşır yıkama günü ortaya 

çıkan tartışmasız ünü zeolitler, kenetleme maddeleri 

ve enzimler tarafından gasp edilmesine rağmen, hala 

bazı çamaşır yıkama ürünleri ve diş beyazlatıcıları da 

dâhil olmak üzere diğer ürünlerde kullanılır. 

Boraks tehlikeli midir? 

Boraks zehirlidir, ancak küçük miktarlardaki riski 

düşüktür. Farelerdeki LD50 değeri (o anda % 

11

50’sini öldüren miktar) 2,66 g/kg. Bu nedenle, 40 kg 

ağırlığındaki bir çocuğun ciddi risk altında olması 

için yaklaşık 100 g boraks yutması gerekmektedir. 

ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) cilde aşırı 

maruz kalma veya boraks tozunu teneffüs 

etmenin sağlık için ciddi bir risk oluşturduğunu 

düşünmemektedir. 2006 yılında, EPA boraks ile ilgili 

1946 tarihli bildirisini revize etti ve boraksı güvenli 

olarak ilan etti. Aslında, bazı ülkelerde boraks 

asitliği düzenleyen bir gıda katkı maddesi olarak 

kullanılmaktadır. 

Yani bu boraks bazlı slime 

yapmanın güvenli olduğu 

anlamına mı geliyor? 

Evet, doğru güvenlik önlemleri ve denetimleri ile 

boraks bazlı slime güvenlidir. Bununla birlikte, 

boraks tozunu solumak öksürüğe neden olabilir ve 

boğaz ağrısı oluşturabilir ve ayrıca ciltte ve gözlerde 

ağrılı bir iltihaba sebebiyet verebilir. Uluslararası 

Kimyasal Güvenlik Kartında (0567), boraksın gıda 

gibi yenilmesinin bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, 

zayıflık, uyuşukluk ve hatta halüsinasyonlara yol 

açabileceği bildirilmektedir. 

Endişeleriniz varsa, iyi haber şu ki, oyun amaçlı 

kullanılabilecek slime yapmak için birkaç tane daha 

güvenli bileşen bulunmaktadır. 

Boraks olmadan slime nasıl 

yapılır? 

Bunun için çeşitli tarifler var. Bazıları, mısır 

ununu (ABD’de mısır nişastası) veya boraks yerine 

bebek pudrası kullanmayı, daha sonra bunu PVA 

yapıştırıcısı, renklendirici ajanlar ve parlak tozlar 

ile karıştırmayı öneriyor. Bu yeni maddelerden her 

biri, borakslı slime maddesine benzer özelliklere ve 

akışkanlığa sahip olan aynı slime maddesini elde 

etmenizi sağlayacaktır. 

Mısır ununu su ile karıştırmak çok eğlencelidir. Mısır 

unu ve suyunu eşit miktarda eklemek istersiniz, 

ancak slime’ınızı daha kalın veya daha ince elde 

etmek için miktarları değiştirmeniz gerekecektir. 

12

Yerli 

Haber 

KİMYA DERSİ DAHA CAZİP OLACAK 

Çanakkale’nin Biga İlçesinde Erasmus+KA 219 

programı kapsamında Avrupa Birliği Bakanlığı AB 

Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi başkanlığı 

tarafından finanse edilen “Make the Chemistry Sexy 

Ma.t.che.s” adlı projesinin ikinci toplantısı yapıldı. 

Biga Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesi Müdürü 

Fikret Can proje ile kimya dersini öğrencilerin 

gözünde cazip hale getirip, öğrencileri bilimsel 

çalışmalara özendirmeyi amaçladıklarını söyledi. 

Can yaptığı açıklamada: “Proje ekibimiz, 

okulumuzla birlikte Polonya, Yunanistan, İspanya 

ve Almanya’dan katılan okullar ile toplamda 5 

okuldan oluşmaktadır.2016 yılında başlayan 

projemiz, 2018 Haziran ayına kadar sürecektir. 

Okulumuzda yapılan veli toplantısı ile misafir 

öğrenci ve öğretmenlerimiz Çanakkale ve Bursa’yı 

da görme şansına sahip olacaklar. Bursa’da Nilüfer 

Belediyesinin organize ettiği ebru çalışmasına 

katılacaklardır. Hareketlilik tamamlandıktan 

sonra okulumuz öğretmen ve öğrencileri 

sırasıyla Polonya-Bydgoszcz, Yunanistan- 

Selanik ve İspanya-Sevilla hareketliliğini 

gerçekleştireceklerdir” dedi. 

13

ANIL YASİN AKDOĞAN 


BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 

MEZUN 

anil_yasin_akdogan@hotmail.com 

BİYODİZEL 

( METİL ESTER ) 

Biyodizel, organik yağların baz ve alkolle 

karıştırılarak dizel yakıta çevirilmesi sonucu 

elde edilen tüm dizel motorlarda çalışabilen 

bir yakıttır. İlk olarak 1900 lü yıllarda Rudolf Diesel 

yer fıstığı yağıyla dizel motoru Dünya Fuarında 

çalıştırmış böylece sebze yağlarının yakıt olarak 

kullanılabileceğini göstermiştir. Ancak petrolün 

daha revaçta olması sebeyile ilgi görmemiştir.Ancak 

1970 lere gelindiğinde petrol sıkıntısı nedeniyle 

alternatif enerji kaynakları aranmıştır.Biyodizel ismi 

ilk olarak 1992 yılında Amerika Ulusal SoyDiesel 

Geliştirme Kuruluşu tarafından kullanılmıştır. 

Kolza (kanola), ayçiçek, soya, aspir gibi yağlı tohum 

bitkilerinden elde edilen yağların veya hayvansal 

yağların bir katalizör eşliğinde kısa zincirli bir alkol 

ile (metanol veya etanol ) reaksiyonu sonucunda 

açığa çıkan ve yakıt olarak kullanılan bir üründür. 

Biyodizel gliserinin yağ veya bitkisel yağdan 

ayrıldığı transesterleşme adı verilen bir kimyasal 

süreçle elde edilir. Bu işlem sonucunda geriye iki 

ürün kalır metil esterler (biyodizelin kimyasal adı) 

ve gliserin (genellikle sabun ve diğer ürünlerde 

kullanılmak üzere satılan değerli bir yan ürün) 

14

Şekil 1 : Biyodizel Üretim Şeması 

Biyodizel modifiye edilmemiş tüm dizel motorlarda 

çalışır. Diğer alternatif yakıtlarda çalısanlar 

için motoru dönüştürmeye gerek yoktur. Dizel 

motor biyodizelle çalışabilir, çünkü havanın önce 

sıkıştırıldığı, sonra da yakıtın ultra-sıcak, ultrabasınçlı 

yanma bölümüne püskürtüldüğü sıkıştırma 

ile başlatma ilkelerine göre çalışır. Yakıt/hava 

karışımını ateşlemek için bir kıvılcım kullanan 

benzinli motorların tersine dizel motorlarda sıcak 

havayı ateşlemek çin yakıt kullanılır. Bu basit 

işlem sayesinde de dizel motorlar kalın yakıtlarda 

çalışabilir. Biyodizel kimyasal olarak dizel yakıtlara 

benzediği için herhangi bir dizel aracın yakıt 

deposuna doğrudan biyodizel katabilirsiniz. Bir 

taşıt yakıtı olarak biyodizel kullanmanın birçok 

avantajları vardır. Biyodizelde daha az emisyon 

bulunur, dışa bağımlı olmadan kendi ülke kaynakları 

ile üretilebilir, motorun performansını etkilemez 

ve bitkilerden elde edilir. Bitkiler güneş enerjisi ile 

büyüdüğü için biyodizel güneş enerjili sıvı yakıtlar 

olarak tanımlanabilir. 

Biyodizel, araçlarda, ısınmada, havacılık sanayinde 

kullanılan bir üründür.Britanya'lı işadamı Richard 

Branson Virgin Voyager isimli treni üretti ve 

bu dünya'nın ilk biyodizel ile çalışan treni oldu. 

Havacılık sahasındaki ilk biyoyakıtlı uçuş ise 23 

Şubat 2008 tarihinde Boeing - Virgin Atlantic 

Havayolu - General Electric işbirliği tarafından 

gerçekleştirilmiştir. 4 motorlu Boeing 747-400′ün 

tek motoruna %20 oranında hindistan cevizi 

ve babassu bitkisinden elde edilmiş biyoyakıt 

eklenmiştir. Uçuş başarılı olmuştur. 

Biyodizel orta uzunlukta C16-C18 yağ asidi 

zincirlerini içeren metil veya etil ester tipi bir 

yakıttır.Biyodizel verim olarak mazota yakın ve 

motor performansı olarak eşdeğerdir. Zehirli atıklar 

içermez,şeker gibi doğada hızlı çözünür ve nitrojen 

tutma özelliği sayesinde fertilize ihtiyacını azaltır. 

Ozon tabakasına olan olumsuz etkiler diğer yakıta 

göre %50 azdır.Biyodizeli oluşturan C16-C18 metil 

esterleri doğada kolayca ve hızla parçalanarak 

bozunur, 10,000 mg/l'ye kadar herhangi bir olumsuz 

mikrobiyolojik etki göstermezler. Suya bırakıldığında 

biyodizelin 28 günde %95'i, motorinin ise %40'ı 

bozunabilmektedir. Biyodizelin doğada bozunabilme 

özelliği dekstroza (şeker) benzemektedir. 

15

Avantajları 

• Benzin ve Dizelin cok pahalı oldugu ülkelerde 

örneğin Türkiye gibi alternatif yakıt olarak 

kullanılarak rekabetin arttırılması ve akaryakıt 

fiyatlarında düşüş saglamasında büyük rol oynaması. 

• Petrol dizelin depolanma koşullarında 

depolanabilir. 

• Küçük işletmelerde lokal olarak üretimi 

mümkündür. 

• Biyodizel, petrol dizeline oranla daha iyi bir 

yağlayıcı olduğundan motorun ömrünü uzatır. 

• Biyodizel, taşınması ve depolanması güvenli bir 

yakıttır. Ayrıca yüksek alevlenme noktasına (149 °C) 

sahiptir. Bu diğer petrol dizeli için 125 °C'dir. 

• Yanmamış hidrokarbon oranı, petrol dizeline 

göre %90, kanserojen etkisi olan aromatik 

hidrokarbonlara göre ise %75 - %90 oranında daha 

azdır. 

• Üretimin tamamıyla yerli olabilmesi sebebiyle ithal 

bağımlılığı ortadan kaldırır. 

• Kanola ve soya tarımına önem verilmesiyle tarım 

üreticisi bir yandan kendi ihtiyacı olan ucuz dizel 

yakıtı üretirken öte yandan artan üretim gücü ve 

kapasitesiyle ekonomiye katkı sağlar. 

Kaynaklar : 

• http://www.bilgiustam.com/biyodizelbiodiesel-nedir-nasil-calisir/ 

• https://tr.wikipedia.org/wiki/Biyodizel#.C3.9Cretimi 

• http://www.savunmasanayi.net/biyoyakit-bir-sans/biyoyakit-bir-sans/ 

16

Haber 

Yabancı 

YAN ETKİSİ OLMAYAN AĞRI KESİCİ 


Henüz test aşamasında olan yeni ilacın, opioid 

türevi ağrı kesicilerin aksine tehlikeli yan etkileri 

olmayacak. 

Alman bilim adamları, tehlikeli yan etkilere sahip 

morfin benzeri opioid türevi ağrı kesicilere alternatif 

yeni bir ilaç geliştirmeyi başardı. 

Sonuçları “Science” dergisinde yayımlanan 

araştırmaya göre, Berlin Charite Üniversite 

Hastanesinden bilim adamları tarafından bulunan 

yöntemle üretilecek ağrı kesicilerin, sağlam dokular 

üzerinde herhangi tahrip edici etkisi olmayacak. 

Bilgisayarlı simülasyon yöntemiyle ağrı kesicilerin, 

sinir sisteminde bağlandığı opioid reseptörleri 

üzerindeki etkileşimlerini inceleyen araştırmacılar, 

hayvanlar üzerinde denenen yeni yöntemin 

hasarlı hücrelerde önemli ölçüde ağrı giderici etki 

gösterdiği halde sağlam dokulara herhangi bir zarar 

vermediğini ortaya koydu. 

Çalışmanın öncülerinden Dr. Viola Spahn ve Dr. 

Giovanna Del Vecchio, opioidlerin aksine yeni 

NFEPP tipi ağrı kesicilerin yalnızca asitli ortamda 

aktif hale geldiğini aktararak “Bu özellik, ağrı 

kesici etkinin yalnızca yaralı dokularla sınırlı 

kalmasını sağlıyor. Böylece, opioidlerin vücutta yol 

açabileceği solunum sorunları, uyuşukluk, kabızlık 

ve bağımlılık risklerini ortadan kaldırıyor.” 

açıklamasında bulundu. 

Araştırmacılara göre, buluş, yalnızca ağrı kesicilerle 

sınırlı kalmayıp farklı ilaçların sahip olduğu yan 

etkileri ortadan kaldırmak için yeni çalışmaların 

önünü açabilecek. 

Araştırmacılar, morfin benzeri yeni moleküllerin, 

genellikle cerrahi girişim sonrası doku 

iltihaplanmaları, sinir hasarları, eklem ağrıları ve 

kanser kaynaklı dayanılmaz ağrılarda kullanılan 

opioid türevi ilaçların tehlikeli yan etkilerini 

göstermeden aynı ağrı giderici etkiyi üretmesinin 

önemli bir gelişme olduğuna dikkati çekti. 

17

Yerli 

Haber 

KİMYADAN 2 AYDA 2 MİLYAR 589 

MİLYON DOLARLIK İHRACAT 

Kimya sektörü yüksek ihracatla başladığı 2017 

yılının Şubat ayında da hız kesmedi. Değer bazında 

ihracatını en çok artıran ikinci sektör olan kimya, 

miktar bazında da artışını sürdürdü. 

Kimyadan 2 Ayda 2 Milyar 589 

Milyon Dolarlık İhracat 

Kimya sektörü yüksek ihracatla başladığı 2017 

yılının Şubat ayında da hız kesmedi. Değer bazında 

ihracatını en çok artıran ikinci sektör olan kimya, 

miktar bazında da artışını sürdürdü. İstanbul 

Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları 

Birliği (İKMİB) verilerine göre; Şubat ayında kimya 

ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre miktarda 

yüzde 5,14 artışla 1 milyon 720 bin ton, değerde ise 

yüzde 18,56 yükselişle 1 milyar 352 milyon dolar 

olarak gerçekleşti. Ocak-Şubat aylarını kapsayan iki 

aylık dönemde ise kimya ihracatı miktarda yüzde 

14,70, değerde ise yüzde 20,91 arttı. Değer bazında 

ihracattaki artışta emtia fiyatlarındaki yükselme 

etkili oldu. Sektörün en önemli hedef pazarlarından 

ABD’ye yapılan ihracatın ise yeniden yükselişe 

geçmesi dikkat çekti. 

Türkiye sanayinin öncü sektörlerinden kimya, 

ihracatta yakaladığı artış ivmesini Şubat ayında da 

sürdürdü. Şubat ayında kimya ihracatı 2016 yılının 

aynı ayına göre miktarda yüzde 5,14 artışla 1 milyon 

720 bin tona, değerde ise yüzde 18,56 yükselişle 1 

milyar 352 milyon dolara ulaştı. Şubat ayı ihracatında 

Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Singapur, Almanya, 

Irak, Yunanistan, İtalya, İran, ABD ve Suudi 

Arabistan ilk on ülke olarak sıralandı. 

Kimya sektörünün hedef pazarları arasında önemli 

bir yeri bulunan ABD’ye yapılan ihracatın yeniden 

yükselişe geçmesi Şubat ayının en dikkat çeken 

gelişmelerinden biri oldu. ABD’ye gerçekleştirilen 

ihracatta miktarda yüzde 384,79; değerde ise yüzde 

72,55 artış yaşandığı ve yeniden en çok ihracat 

yapılan ilk 10 ülke arasına girdiği görüldü. 

Kimyanın alt sektörlerinin Şubat ayında 

gerçekleştirdiği ihracat rakamlarına bakıldığında 

mineral yağlar ve ürünlerin yükselişine devam ettiği 

ve 407 milyon 780 bin dolarlık ihracatla liderliğini 

koruduğu görülüyor. Plastikler ve mamülleri 400 

milyon 215 bin dolarlık ihracatla ikinci sırada yer 

alırken üçüncülüğü 93 milyon 893 bin dolarla 

kauçuk ve kauçuk eşyalar üstlendi. 

Ocak-Şubat dönemini kapsayan ihracat rakamlarına 

bakıldığında ise kimya sektörünün ihracatı geride 

bıraktığımız yılın aynı dönemine göre miktarda 

18

yüzde 14,70 artışla 3 milyon 328 bin ton, değerde ise yüzde 20,91 yükselişle 2 milyar 589 milyon dolara ulaştı. 

Kimya sektörünün Ocak-Şubat döneminde en çok ihracat yaptığı ilk on ülke; Birleşik Arap Emirlikleri, 

Singapur, Almanya, Irak, Mısır, İtalya, İran, İspanya, Yunanistan ve Malta olarak sıralandı. 

Şubat ayı ihracat rakamlarını değerlendiren İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği 

(İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, “İhracatımızda yaşanan artışın Şubat ayında da devam 

etmesi tüm sanayicilerimizi sevindirdi ve hedeflerimize gerçekleştirme noktasında umut oldu. Bu yıl 

için yüzde 10’luk bir büyüme hedefliyoruz. Bu büyümeyi yakalamamız durumunda 2018 yılında çok 

daha olumlu gelişmeler yaşanacak. Rusya ve İsrail gibi sorun yaşadığımız iki ülke ile olan ilişkilerin 

pozitif seyretmesi ihracatımıza da olumlu yansımaya devam ediyor. Rusya’ya ihracatımız değerde yüzde 

18,87 artarken, İsrail’e ihracatımız ise yüzde 15,81 arttı. Her iki pazardan alacağımız payın önümüzdeki 

aylarda daha da artacağını düşünüyoruz. Şubat ayında en çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ülkeler 

arasında Singapur’a yapılan ihracattaki artışlar dikkat çekiciydi. Singapur’a ihracatımız değerde yüzde 

256,54 arttı” dedi. 

Artan emtia fiyatlarının ihracata pozitif etki sağladığını belirten Murat Akyüz şunları söyledi; “İhracatta 

art arda yaşanan artışlar hepimiz için umut verici. Ancak sanayicilerimizi bir kez daha risklere karşı 

uyarmak istiyorum. 2017 yılında bütün sanayiciler finans kaynaklarını iyi belirlemeli. Finans kaynakları 

için gerek hükümet gerekse ihracatçı birlikleri olarak bizler önemli çalışmalar yürütüyoruz. Bu 

çalışmaların sonunda teminatlara bağlı kredi imkânlarını artırarak sanayicimizin yükünü hafifletmeyi 

hedefliyoruz." 

19

AHMET KÜÇÜKÇALIK 

KİMYAGER 

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 

YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİ 

kucukcalik@itu.edu.tr 

İLAÇLARIN METABOLİZMİ ve 

KİMYASAL YAPI DEĞİŞİMİ 

İlaçların vücutta yıkımı, parçalanması bir başka 

deyişle metabolizmi özellikle iki bölgede 

gerçekleştirilmektedir; karaciğer ve böbrek. 

İlaçların kimyasal yapıları karaciğerde daha çok 

parçalanma ile olurken böbrekte ise süzülme şeklinde 

olmaktadır. Bu iki yöntem de, birlikte, bir ilacın 

vücuttan temizlenmesine (clearance = CL) yardımcı 

olmakta ve vücuttan atılmasına hizmet etmektedir. 

Böylece ilacın kandaki konsantrasyonu azalmakta, 

hastaya verilmiş olan dozu bu faktörlerle (CL) 

belirlenen bir sürede etkili olmaktadır. 

Biraz daha derinlemesine düşünecek olursak bir 

ilacın böbrekten daha kolay süzülebilmesi için daha 

büyük bir moleküler yapıya sahip olması gerekir. 

Böylece böbrek kanımızı ilaçtan daha kolay arıtarak 

ilacın süzülmesini gerçekleştirebilir. 

Faz 2 konjugasyonu (eklenmesi) de diyebileceğimiz 

bu moleküle yeni grupların katılmasıyla daha büyük 

moleküllerin oluşması ve polaritenin artmasıyla 

kan plazmasında yoğunlaşan ilaç molekülünün 

böbreklerden daha rahat temizlenmesi işlemleri dört 

başlık altında kümelendirilebilir. 

1) Asetilleme (acetylation) 

2) Sülfonlama (sulfonization) 

3) Glukuronlama (glucuronidation) 

4) Glutatiyon ile konjugasyon (Glutathionation) 

Şimdi bunlara konjugasyon deniliyor çünkü bu 

yapılar moleküle eklenerek daha büyük, süzülmesi 

kolay ve polar yeni molekül elde edilebiliyor. Ancak 

tüm faz 2 reaksiyonlarında oluşan metabolitler, 

başlangıç molekülünü daha polar ve büyük yapmak 

için uğraşmayabilir. (not all) Bazıları da faz 1 sonucu 

oluşan metabolitlerdeki toksisiteyi (zehirlilik) 

gidermek amacında da olabilir. 

Örneğin anilin vücut için oldukça zehirli bir 

yapıdadır. Amino grubunun elektron verici 

özelliğinden ötürü benzen halkası oldukça elektron 

zengin yapıdadır. Bu da yükseltgenmeye (oxidation) 

elverişli olduğu ve orto – para aminofenol yapılarına 

döneceği anlamına geliyor. Çünkü elektronu 

20 

fazla; daha kolay vererek yükseltgenebilir. İşte 

bu yükseltgenme sonucu oluşan bu ürün faz 1 

metabolitidir. Çünkü faz 1 reaksiyonlarından olan 

oksidasyon işlemi sonucu oluşan metabolittir. Daha 

sonra bu faz 1 metaboliti, faz 2 işleminden olan 

glutatiyon ile reaksiyon verir (konjuge olur, eklenir).

Şimdi bu faz 1 metabolitleri fazlaca elektrofilik 

(eksi seven yani kendisi artı) yapılar yani aktif 

yapılar oldukları için, iyi bir nükleofil (artı seven 

yani kendisi eksi) olan glutatiyon ile etkileşerek 

aktivitesini kaybeder ve vücuda zararsız hale 

gelir. Ancak vücuttaki glutatiyon seviyesi 

belli bir miktardadır ki bu karaciğerde 5 mili 

molar mertebesindedir. Bu miktar bitince faz 1 

metabolitinin etkileşeceği glutatiyon kalmaz ve 

vücut için tehlikeli (toksik) olarak yani elektrofilik 

olarak (aktif) kalır. İşte bu yüzden anilin içeren 

ilaçların belirli doz seviyesinden sonrası vücut için 

zehirlidir denir. Glutatiyon ile konjuge olan molekül 

artık zehirli değildir, bu yüzden bazı moleküllerin 

detoxification (zehirinin giderilmesi) için Glutatiyon- 

SH kullanılır. 

Böylece bazı ilaçlardan karaciğeri koruyan 

glutatiyondur denilebilir. Ancak glutatiyonun 

karaciğerdeki konsantrasyonu 5 mM ile sınırlı 

olduğu için bundan fazla gerekecek olursa yani 

vücuda fazla doz ilaç alınıp, glutatiyon rezervi biterse 

o zaman karaciğer hasar görür. 

Not: Glutatiyonlar (G) bir tripeptitdir ve sistein 

(cysteine) kalıntısı içerir. Sistein ise tiyol kısmına 

(-SH) sahiptir. Tiyoller fazlaca nükleofildirler ve 

elektrofillerle reaksiyon veririler. Bu yüzden bu 

glutation G-SH olarak da gösterilebilir. 

Örneğin bir asetilleme reaksiyonu sonucunda oluşan 

metabolit aşağıdaki gibidir; Asetilleme reaksiyonu 

aromatik aminleri ve anilinleri etkiler: 

Bir ilaç molekülünün sülfonlanması sonucu oluşan metabolit aşağıdaki gibidir: 

21

Glukuronik asit glukozun oksidasyona uğramış 

halidir. Aynı şeker gibi glukuronik asit de vücutta çok 

iyi çözünür ve çok fazla polardır. 

Glukuronlama sonucu oluşan, büyük - polar - 

kolay süzülebilen faz 2 metaboliti aşağıdaki gibidir. 

Glukuronik asidin 6 numaralı karbonundan 

bağlandığı için Morfin-6-Glukuronid denilmektedir. 

22

Haber 

Yabancı 

GÜNEŞ ENERJİSİYLE 

KARBON ÇEVRİMİ YAPAN MOLEKÜL 


Bilim adamları, güneş enerjisini kullanarak karbon 

çevrimi yapan bir molekül geliştirdi. 

ABD’nin Indiana Üniversitesinde Dr. Liang-shi 

Li önderliğindeki uluslararası araştırma ekibi, 

“nano-grafen” denilen kurşun kalem ucu olarak 

kullanılan grafit maddesinin nanometre ölçeğindeki 

bir versiyonunu, “bipiridin” metallerden yapılan 

dönüştürücü bileşkeye entegre ederek güneş enerjisi 

hücrelerine gerek olmadan karbon çevrimini 

gerçekleştirmeyi başardı. 

Bunun, karbon çevrimi için bugüne kadar geliştirilen 

en verimli yol olduğu, atmosferdeki karbon 

miktarının ve sera etkisinin azaltılması açısından da 

çığır açıcı nitelik taşıdığı vurgulandı. 

Araştırma bulguları Amerikan Kimya Cemiyeti 

yayını Journal of the American Chemical Society 

dergisinde yayımlandı. 

Yeni molekül, güneş enerjisini, depolayıcı 

hücrelere gerek olmadan kullanarak karbondioksiti 

karbonmonoksite çevirebiliyor. 

Karbon bazlı yakıtlardan enerji üretilmesiyle 

açığa çıkan karbondioksitin yeniden yakıta 

dönüştürülmesi için aynı miktarda enerji harcanması 

gerektiğini ifade eden araştırmacılar, yeni molekülün 

güneş enerjisini grafen üzerinde toplayıp tutması 

sayesinde, enerji depolayıcı ara unsurlara ihtiyaç 

duymadan dönüştürmenin yapılabileceğini kaydetti. 

23

Yerli 

Haber 

METALİN YERİNİ KOMPOZİT ALACAK 

Kompozit, çelikten 5-6 kat daha hafif, 7-8 kat 

daha kuvvetli ve ömrü çok uzun. Bugün yeni nesil 

uçaklarda kullanılan kompozit malzeme; yakında 

savunma sanayiden otomotive, hayatımızın her 

alanına girecek. 

Türkiye’nin en büyük tematik teknoparkı olan 

Teknopark İstanbul’da yer alan Kompozit 

Teknolojileri Mükemmeliyet Merkezi, havacılıktan 

otomotive pek çok sektörde dönüşüm yaratan, 

nanoteknolojiyle entegre edilmiş ileri kompozit 

malzeme teknolojileri alanında çalışıyor. Sabancı 

Üniversitesi Tümleştirilmiş Üretim Teknolojileri 

Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin kompozit 

alanındaki endüstriyel kolu olarak kurulan merkezde 

üretilen bu yeni malzeme, çelikten 5-6 kat daha 

hafif, 7-8 kat daha dayanıklı. Ömrü de sonsuz 

olabiliyor. O nedenle geleceğin malzemesi olarak 

tüm dünyada dikkat çekiyor. Bugün yeni uçakların 

büyük bölümünün gövdesi, kanatları bu malzemeden 

üretiliyor. İleride savunma sanayi, Otomobil, beyaz 

eşya başta olmak üzere hayatımızın her alanına 

girmesi bekleniyor. 

Sabancı Üniversitesi’nin Kompozit Teknolojileri 

Mükemmeliyet Merkezi, bu konuda Türkiye’de bir 

ilke imza atıyor. Endüstriyel naylon ve polyester iplik, 

lastik kord bezi alanlarında dünyanın önde gelen 

üreticilerinden biri olan Kordsa Global Termoset 

ve Termoplastik Prepreg Üretim Tesisleri’nin de 

içinde yer aldığı merkez, sanayi ve üniversiteyi tek 

çatı altında topluyor. 15 bin metrekare alana kurulu 

merkez için Sabancı Holding 30 milyon dolar yatırım 

yaptı; 2016 yılında da Kalkınma Bakanlığı 6 milyon 

dolar seviyesinde destekte bulundu. 

Yetişmiş eleman yok 

Kompozit Teknolojileri Mükemmeliyet Merkezi’nin 

(KTMM) Direktörü Doç. Dr. Mehmet Yıldız ile 

laboratuvarları gezdik. Yıldız’dan hem merkez hem 

de geleceğin ürünü olarak görülen kompozitin 

üretimiyle ilgili önemli bilgiler aldık. İşte o ziyaretten 

satır başları: 

– KTMM Sabancı Üniversitesi ve Kordsa Global 

arasındaki işbirliğinin bir sonucu olarak kuruldu. 

Merkez Haziran 2016’da açıldı ve bu yılın sonunda 

24

tamamlanacak. 

– Hem temel hem de uygulamalı araştırma, ürün 

geliştirme ve ömür boyu eğitim olanağı sunan bir 

yapı olarak tasarlanan merkez, bünyesinde bulunan 

akademisyen ve araştırmacılarla dış kuruluşlara 

tasarım, üretim, test, analiz, eğitim ve danışmanlık 

hizmetleri veriyor. 

– 15 fakülte üyesi, 90’dan fazla yüksek lisans ve 

doktora öğrencisi ve yaklaşık 40 araştırmacı, 

mühendis ve destek personeli istihdam edilebilecek 

kapasiteye sahip merkezde şu anda 30 öğrenci 

bulunuyor. Mehmet Yıldız, bu alanda yetişmiş insan 

gücü bulamadıklarına dikkat çekiyor. 

önümüzdeki yıllarda daha çok tercih edileceği 

öngörülüyor. Mehmet Yıldız, Kompozit Teknolojileri 

Mükemmeliyet Merkezi’ndeki imkânları, otomotiv, 

beyaz eşya, havacılık ve savunma sektörünün 

kullanabileceğini kaydediyor. Merkezdeki 

laboratuvarların bu konuda Türkiye’de tek olduğuna 

dikkat çeken Yıldız, “İngiltere’nin buna benzer bir 

merkezi var. Bu anlamda bizim rakibimiz olan o 

merkez için 30 milyon pound harcadılar, şimdi de 

30 milyon pound daha harcıyorlar” diyor. 

– Merkezdeki Eklemeli Üretim Laboratuvarı’nda 

gerçek motor parçaları metalden eklemeli üretim 

olarak yapabilecekler. Burada yapılacak motorlar 

örneğin TEI’de kullanılabilecek. 

– Merkezde, Islak Kimya, Malzeme 

Karakterizasyonu, Polimer İşleme, Mikro Nano 

ve Eklemeli Üretim, İleri Kompozit, Mekanik 

Karakterizasyon ve Tahribatsız Muayene, Temiz Oda 

ve Otoklavlar ve Robotik ve Alışılmamış Üretim 

laboratuvarları ile Prepreg Üretim Hatları yer alıyor. 

Plastikte uçuyoruz 

– Kompozit malzemeler diğer bir adıyla elyaf 

takviyeli polimer matrisli malzemeler, sahip oldukları 

yüksek mukavemet ve elastik modul değerlerinden 

dolayı ağırlığın önemli olduğu uygulamalarda 

giderek artan oranda ilgi görüyor. 

– Bugün yeni nesil uçakların hepsi kompozit. Aslında 

plastikte uçuyoruz. Tekneler de kompozit hatta 

onlarda uçaklardan önce bu malzeme kullanılıyordu. 

Yine bina yapımında da kullanılıyor. Şu an bu 

malzemeler depremden zarar görmüş kolonların 

etrafına sarılıyor. Takviye malzemesi olarak 

kullanılıyor. KTMM’de üretilen kompozit ürünlerin 

atıkları ince fiberler haline getirilip çimentoya 

katılıyor. Çimento takviyesi olarak kullanılıyor. Yine 

Kordsa ile TEMSA projesinde otobüslerin dış bagaj 

kapağı tamamen kompozitten yapılıyor. 

– KTMM’de üretilen ürün direkt kullanılabiliyor. 

Üniversitenin ara yüzü olarak kurulan merkezin 

de hedefi, teknolojinin oluşumundan sanayiye 

transferindeki “ölüm vadisi” denen kısmı ortadan 

kaldırmak. Yıldız, bu modelin Türkiye’nin de 

dünyanın da bildiği bir uygulama olmadığına dikkat 

çekiyor. 

– Çelikten 5-6 kat hafif 7-8 kat daha kuvvetli 

olduğu ve paslanmadığı için kompozitin 

25 

– Yine protez bacakta da kompozitin kullanılması 

mümkün. Kompozitten yapıldığında metal proteze 

göre daha hafif olduğu için engellilere büyük kolaylık 

sağlayacak. 

Teknolojik komşuluk 

– Mehmet Yıldız, Kanada’da öğretim üyesiyken 

Türkiye’ye dönmeyi tercih etmiş. 2007 yılında 

Türkiye’ye geldiğinde 1001 Araştırma Proje’sinin 

bedelinin 360.000 TL olduğunu, o dönemde 

Kanada’da araştırma için 300.000 dolarlık para 

ayrılmadığını kaydeden Yıldız, o nedenle Türkiye’ye 

geldiğini söylüyor. Ayrılan paranın Cumhuriyet 

tarihindeki en doğru şey olduğunu kaydeden Yıldız, 

“Ancak 2017’de hâlâ 360.000 TL veriliyor; dolar 

şu an yaklaşık 4 TL” diyor ve ekliyor: “Bilime 

para ayırıyoruz ama 10 yıl önceki miktarla. Şu 

an 100.000 dolarla hem öğrenci/araştırmacı 

ücretlerini ödemek hem de projeler için gerekli 

cihazları ve sarf malzemeleri almak mümkün 

olmayabiliyor. Bunun değiştirilmesi lazım.” 

– Teknopark İstanbul 1000 firmaya, 30 bin beyaz 

yakalıya hizmet sağlamak amacıyla kuruldu. 

“Burada ne kadar yüksek nitelikli komşumuz 

olursa bizim hem maliyetimiz düşer hem de iş 

alanlarımız artar” diyen Yıldız, şunları söylüyor: 

“Buraya büyük ölçekli firmaları çekebilmek 

önemli. Nasıl ev alırken iyi komşular var mı diye 

bakıyoruz; çünkü etkileşmek istiyoruz. Aslında 

teknolojik komşuluk da böyle. Bir parçaya 

ihtiyaç duyduğunuzda komşunuzdan hemen 

bulabilirsiniz. Ayrıca buraya ne kadar insan gelirse 

o kadar bilgi paylaşılır ve büyür. Yabancı şirketleri 

de buraya çekmek gerekiyor.”

SILA SÖZMEN 

KİMYAGER 

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 

ÖĞRENCİ 

silasozmenn@gmail.com 

ASBEST 

Ankara’da Havagazı Fabrikası’nın yıkımı 

sırasında çevreye yayılan asbest uzun bir 

süre gündemimizdeydi. Özellikle Ankara 

halkı büyük panik yaşadı. Peki, söylenenler doğru 

mu? Asbest gerçekten sağlığımızı tehdit ediyor mu? 

Her şeyden önce asbestin ne olduğu ile başlayalım. 

Asbest; ısıya karşı dirençli, çekme dayanımı ve 

yalıtım özelliklerine sahip altı lifli doğal bir silikat 

mineraldir. Yanmaz yeleklerden otomobillere, 

inşaatlara kadar bir çok alanda kullanılır. Amerika 

Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı(EPA)’na 

göre altı çeşit asbest minerali vardır. Bunlar; krizotil, 

amosit, krosidolit, tremolit, antofilit ve aktinolit. 

Bütün asbest türleri kanserojendir fakat kimyasal 

bileşimleri arasında farklılıklar vardır. 

26

Asbest Türleri 

Asbest türleri temelde serpantin ve amfibol olmak 

üzere ikiye ayrılır. Serpantin asbest grubu krizotilden 

ibarettir. Amosit, krosidolit, tremolit, antofilit ve 

aktinolit ise amfibol asbest grubuna dahildir. 

Krizotil: Ticari olarak kullanılan asbestlerin yaklaşık 

olarak %90’ı krizotildir. Beyaz asbest olarak da 

bilinir. Lifleri kıvrımlıdır ve diğer asbest türlerinden 

daha uzundur. Krizotilin diğer asbest türleri kadar 

zehirli olmadığını savunanlar olsa da bilimsel 

çalışmalar krizolitin diğer asbest türleri ile aynı 

hastalıklara sebep olduğunu ve insan sağlığını için 

son derece riskli olduğunu gösteriyor. 

Amosit: Kahverengi veya kül rengi olabilen 

liflerinden dolayı kahverengi asbest diye bilinir. 

Lifleri krizotilinkilerden daha kısa ve düzdür. Amosit 

en çok kullanılan ikinci asbest çeşididir (genellikle 

inşaat malzemelerinde kullanılır) fakat aynı zamanda 

en ölümcül asbest türleri listesinde de ikincidir. 

1980’lerin ortalarında gelişmiş ülkelerin bir çoğunda 

kullanımı yasaklanmıştır. 

Krosidolit: Bu tür asbest diğerleri kadar ısıya 

dayanıklı olmadığı için daha az tercih edilir. Düz, 

mavi lifleri ile karakterize edilir. Asbets türleri 

içinde en ölümcül olanıdır. Bunun sebebi olarak 

kolayca kopan, keskin liflere sahip oluğu için 

vücuda alındığında dışarı atılmasının zor olması 

gösterilebilir. 

Tremolit: Beyaz, gri ve yeşil liflerin karışımından 

oluşan bu asbest türü ticari olarak kullanılmaz. 

Krosidolit türüne benzeyen küçük, usturaya benzer 

lifleri vardır. Solunum yollarında ciddi sağlık 

sorunlarına yol açabilir. 

Antofilit: Nadir olarak bulunan ve ticari 

uygulamalarda kullanılmayan bu asbest türü beyaz, 

gri veya kahverengi olabilir. En fazla Finlandiya’da 

bulunan antofilit mineral yatakları aynı zamanda 

Kuzey Karolina ve Gürcistan’da da mevcuttur. 

Aktinolit: Genellikle ticari uygulamalarda 

kullanılmaz ve siyah renktedir. Bu asbest türü 

akciğerlere girdiği taktirde alveollere zarar verebilir. 

Asbeste Maruz Kalmanın 

Sonuçları 

Asbest solunduğunda akciğerlere hapsolup, 

orada uzun süre kalabilir. Zaman geçtikçe asbest 

lifleri orada birikip, akciğerde yaralanmalara ve 

iltihaplanmalara sebep olabilir. Bu da nefes almakta 

zorlanmanın yanında daha ciddi sağlık sorunlarını 

da beraberinde getirebilir. Asbest, EPA ve Uluslar 

arası Kanser Araştırma Ajansı’na göre kanserojen 

madde sınıfında yer almaktadır. Yapılan çalışmalar 

gösteriyor ki, asbeste maruz kalmak akciğer 

kanseri ve mezotelyoma(akciğer zarı kanseri) 

riskini arttırıyor. Asbest maruziyeti ile ilgili en çok 

karşılaşılan kanser türü mezotelyoma. Akciğer 

kanseri ve mezotelyomaya ek olarak bazı çalışmalar 

gastrointestinal ve kolorektal kanser ile asbest 

maruziyeti arasında da bir ilişki olduğunu gösteriyor. 

Asbeste bağlı hastalıkların oluşmasında bazı faktörler 

önemlidir. Bunlar: 

-Ne kadar asbeste maruz kalındığı. Yani doz. 

-Asbeste maruz kalma süresi. 

-Asbest liflerinin boyutu, şekli ve kimyasal yapısı 

-Asbeste maruz kalınan kaynak 

-Bazı bireysel faktörler. (Sigara kullanımı, daha 

önceden geçirilen akciğer hastalıkları gibi) 

Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Kimya 

Mühendisleri Odası’nın özel bir firmaya yaptırdığı 

ölçümler sonucunda Ankara’daki Havagazı 

Fabrikası’nın yıkımı sırasında çevreye amfibol asbest 

türünün yayıldığı tespit edildi. Son derece ciddi 

sağlık sorunlara sebep olabilecek bu kimyasalın 

çevreye daha fazla yayılmasını önlemek için 

fabrikanın yıkımı durduruldu. 

Kaynaklar : 

http://www.asbestos.net/exposure/risks/types-ofasbestos/ 

https://www.asbestos.com/asbestos/ 

https://www.cancer.gov/about-cancer/causesprevention/risk/substances/asbestos/asbestos-factsheet#q1 

http://www.kmo.org.tr/genel/bizden_detay. 

php?kod=3296 

27

Haber 

Yabancı 

KARBONDİOKSİTİ YAKITA 

DÖNÜŞTÜREN BENZERSİZ 

KATALİZÖRLER 

Teksas A&M Üniverstitesi Makine Mühendisliğinden 

bir ekip atmosfere salınan ve sera gazı etkisi 

yapan Karbondioksit(CO 2 

)’i Hidrokarbon yakıta 

dönüştürerek hem kirlenmeyi azaltacak hem de artan 

enerji ihtiyacının karşılanmasına yardım edecek. 

Makine Mühendisliğinde profesör olan ve 

araştırmayı yürüten Ying Li asıl amaçlarının CO 2 

ve H 2 

O kullanarak güneş ışığının da yardımıyla 

adeta bir yapay fotosentez gerçekleştirmek olduğunu 

ifade etti. Prosesteki foto-katalizörlerin benzersiz 

bir özellik gösterip yarı iletken gibi davrandığını ve 

güneş ışığını emdiğinde elektronlarının uyarıldığını 

böylece bir elektriksel potansiyel oluşturulup H 2 

O 

ve CO 2 

‘i Karbon monoksit(CO) ve Hidrojene (H 2 

) 

indirgeyip sıvı bir yakıt oluşturulmasını sağladığını 

da ekledi. 

Prosesin ilk adımında salınan Karbon dioksitler 

yakalanarak tüm dünyadaki Karbondioksit 

miktarının üçte birine düşürmek hedefleniyor. 

Henüz karbondioksiti yakalayacak teknoloji olmasa 

da yakalanan karbondioksiti yakıta çevirmek 

çokta pahalı olmayacak. Katalizör Magnezyum 

Oksit(MgO) ve Titanyum dioksit(TiO 2 

) den oluşuyor 

Magnezyum oksit, Karbondioksitin tutulmasını 

sağlarken Titanyum dioksit foto-katalizör gibi 

davranıp tutulan Karbondioksitle suyu reaksiyona 

sokarak yakıt üretilmesini sağlıyor. 

28 

Proje henüz araştırma aşamasında. Sorun şu ki 

kullanılan Karbondioksit ve Suyu yakıta çeviren solar 

sistemlerin verimliliği yüzde biri ikiyi geçmiyor. 

Li’ye göre ise Prosesi geliştirmek fazla zaman alacak 

ve malzeme güneş ışığının bir kısmını geri salacak. 

Li ve ekibi bu sorunu çözmek için nano malzemeler 

üzerine yoğunlaştı amaçları bu malzemeleri 

kullanarak güneş ışığını emecek ileri seviyede bir 

reaktör geliştirmek. 

Li’nin araştırma grubundan doktora öğrencisi 

Huilei Zhao elbetteki başka fikirlerinin de 

olduğunu belirtirken yoğunlaştırılmış güneş ışığı 

kullanıldığında bunun reaksiyon için daha yüksek 

bir sıcaklık sağlayacağını böylece verimin çok daha 

yüksek değerlere ulaşacağını ifade etti. 

Çalışma üçüncü yılında Ulusal Bilim Kurulundan 

araştırma için hibe ve Li’ye Kariyer Ödülünü getirdi. 

Li projenin sonunda yüksek bir dönüşüm verimi 

ne ulaşacağını ve çalışmalarının ticari bir boyut 

kazanmasını sağlayacaklarını belirtti. 

Verimi yükseltmek için iki farklı sorunun 

cevaplanması gerektiğini söyleyen Li bunların 

yakıtta depolayabileceğimiz güneş enerjisi miktarı 

nedir? Ve yakıta dönüştürebildiğimiz CO 2 

miktarı 

nedir? Olduğunu ve eğer bu sorular cevaplanamazsa 

verimin sadece ekonomik yarış nedeniyle yüzde 

onlarda tutulacağını belirtti.

Li, malzemenin ticari olarak kullanabilmesinin, 

petrol ve doğalgaz fiyatlarını düşük kalmasını 

sağlarken eğer düşük dönüşüm değerleri elde edilirse 

malzemenin enerji ihtiyacını karşılamada cazibesini 

yitireceğini ifade etti. 

Li, bu teknolojinin fosil yakıtlarla yarış haline 

girmemesini sağlayacaklarını söyledi. Diğer yandan 

fosil yakıtların aynı hızla tüketilirse sadece birkaç 

yüzyıl daha enerji ihtiyacımızı karşılayabileceğini 

ifade etti. Peki, ondan sonra ne olacak diye sora Li 

yine cevabı kendisi verdi Hidrokarbonların elektrik 

üretiminde, araçlarda ve uçaklarda kullanılan 

önemli bir yakıt olduğunu bu yüzden önemini 

hiç kaybetmeyeceğini vurgularken yenilenebilir 

enerji kaynaklarının da elektriği depolama 

iletmede yeterli verime sahip olmadığını belirtti. 

Bu yüzden geliştirdikleri yenilenebilir hidrokarbon 

teknolojisinin hem küresel ısınma için hem de enerji 

ihtiyacının devamlılığı için çok önemli olduğunu 

vurguladı. 

29

Yerli 

Haber 

YANMAYAN KUMAŞ PROJESİ 

TAMAMLANDI 

İnönü Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi 

Prof. Dr. Turgay Seçkin, yanmayan kumaş elde etmek 

için yurt dışında çalışmalara başladıklarını ifade 

ederek, daha sonra ise projeyi İnönü Üniversitesi 

laboratuvarında tamamladıklarını söyledi. 

Yanmayan kumaşlara olan ihtiyaçtan dolayı 

böyle bir çalışmaya girdiklerini dile getiren Prof. 

Dr. Turgay Seçkin, “Bu çalışma, özellikle uzay 

teknolojisinde ani yangınlarla karşılaşan pilot ve 

astronotların zarar görmemesi için ortaya atılan 

bir fikir üzerine çıkan ve daha sonra ise ilk olarak 

Arizona Üniversitesi tarafından projelendirilen bir 

çalışmanın üniversitemizdeki devamıdır. Zaten bu 

çalışmanın bir kısmını Amerika’da gerçekleştirmiş 

bulunmaktayım” dedi. 

Prof. Dr. Seçkin, yanmayan kumaş çalışmasında 

mühendislik polimerlerinin en üst sınırında 

olan Polibenzimidazol (PBİ) adı verilen yapılar 

kullanıldığını kaydederek, “Sentezlenmesi 

oldukça donanımlı laboratuvar koşullarını ve 

en önemlisi alan bilgi birikimi gerektiren bu 

polimer için gerekli olan reaktiflerin çok saf olarak 

hazırlanması ve daha sonra uygun koşullarda 

polimerleştirilmesi ve işlenmesi gerekmektedir. 

Laboratuvarlarda elde edilen madde öncül bir 

ham maddedir ve ticari olan ürünlerden farklıdır. 

Bu madde daha sonra uygun şekilde işlenerek 

iplik haline getirilmekte ve dokunmaktadır. Bu 

malzemelerden elde edilen kumaşlar vücuda 

zararlı değildir. Bu tür maddelerin en önemli 

özellikleri ise yanmaması ve yüksek sıcaklıklarda 

bile karbonlaşarak kalmasıdır. En son 

geliştirdiğimiz teknikle bu polimerlere seramik 

özelliğinin kazandırılması sol-jel yöntemi ile 

gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bu ürün özgündür 

ve benzeri yoktur” diye konuştu. 

Polibenzimidazol (PBI) liflerinin yüksek termal ve 

kimyasal dayanıma sahip uzun zincirli aromatik 

bir polimer olan PBI polimerinden üretilmekte 

olduğunu dile getiren Prof. Dr. Seçkin, “PBI 

lifleri; yüksek nem geri kazanımı, iyi tuşe ve 

dökümlülük gibi istenilen özelliklere sahiptir. 

Yüksek sıcaklığa dayanıklıdır ve konfor özelliği 

çok iyidir. Sınırlayıcı oksijen indeksi de yüzde 

41’dir ve bu değer Nomex’ten daha büyüktür. İlk 

olarak koruyucu tekstillerde kullanılan bu lifler, 

günümüzde tekstil ürünlerinin yanı sıra filtrasyon, 

yakıt hücresi ya da karbon yakalama sistemlerinde 

kullanılmaktadır” ifadelerini kullandı. 

Prof. Dr. Seçkin, projenin önemli olduğunu 

30

kaydederek, “Yanmayan kumaşlar denildiği 

zaman 600 dereceye dayanıklı malzemelerden 

bahsedilmektedir. Bu malzemelerin tamamı 

organik yapıdadır. Biz ticari olarak satılan 

ürünün yapımında ABD’de görev aldık. Bu tür 

kumaşlar özellikle astronot, pilot giysileri, paraşüt 

yapımında kullanılmaktadır. Oldukça dayanıklı 

oksijen direnci çok yüksek beş yüz derecenin 

üzerinde sıcaklıklara dayanabilen organik 

yapıda ve dokuma yapılabilecek düzeyde olan bir 

malzemeden bahsedilmektedir. Yüksek teknoloji 

malzemesidir. Pilot giysileri ve diğer malzemeler 

de bunlardan yapılabilir durumdadır ancak 

teknolojik olarak tamamlanmasına rağmen üretim 

aşamasına geçilememiştir” dedi. 

Bu tür çalışmaların mutlaka desteklenmesi 

gerektiğini de belirten Prof. Dr. Seçkin, bu tür 

ürünlerin ülkenin 2023 yılı vizyonunda mutlaka 

yerini alması gerektiğini ve gerekli tüm bilimsel 

altyapıya sahip olduklarını söyledi. 

Prof. Dr. Seçkin, projenin tamamının kendileri 

tarafından gerçekleştirildiğini ifade ederek, 

polimerlerle ilgili çalışmaları laboratuvarlarında 

farklı şekillerde denediklerini bu malzemelerin 

aynı zamanda yeni yakıt teknolojilerinde, pillerde 

membran malzemesi olarak kullanılabileceği üzerine 

çalışmalar da düşünüldüğünü söyledi. 

Prof. Dr. Seçkin, yanmayan kumaşın teknolojik 

özelliğinin olmasının yanında yanmanın istenmediği 

bölgelerde de kullanılabileceğini düşündüklerini 

ifade ederek, “Şu an özellikle itfaiyecilerin 

tarafından kullanılan ısıya ve aleve karşı koruma 

sağlayan Nomex adlı üründen farklıdır. Daha 

üstün özelliklere sahiptir. Bu özellik sayesinde 

petrol, kimya, metal, ulaşım, enerji ve elektrik 

endüstrilerinde faaliyet gösteren çalışanlar için 

ideal üründür. Moleküler yapısı nedeniyle alev 

alması mümkün değildir. Yanmaz kumaş olarak 

günümüzde kullanılan ve Nomex, adı verilen ürün 

DuPont ticari markasıdır. Yerli ürün değildir. 

Sentez koşulları ve teknolojisi tarafımızdan 

bilinmektedir. Elde dilen PBI malzemesinin diğer 

teknolojik alanlarda kullanılması da mümkündür. 

Özellikle seramik katkılı PBI malzemesi stratejik 

öneme sahiptir ve tektir. Radara yakalanmayan 

malzemelerin hazırlanmasında, yakıt pillerinde 

ve ısıl görüş kameralarında görülmeyen hayalet 

yapıların tasarlanmasında bu ürün kullanılabilir. 

Proje, finansman desteği olmadığı için bu aşamada 

durdurulmuştur” dedi. 

31

AYIN RÖPORTAJI 

Ecz. BERAT BERAN 

BERKO İLAÇ YÖNETİM KURULU BAŞKANI 

1) Merhaba, öncelikle röportaj için çok teşekkür 

ederiz. Sizi biraz tanıyabilir miyiz? 

Diyarbakır Maarif Koleji’nden ve Marmara 

Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden mezunum. 1973 

yılında Diyarbakır’da Beran Eczanesi’ni açtım. 1979 

yılında işlerimi geliştirerek Beran Laboratuvarı’nı 

kurdum. 1980 yılında Beran Laboratuvarı’nı 

İstanbul’a taşıdım ve 1984 yılında da Berko İlaç ve 

Kimya San. A.Ş.’yi kurarak ilaç sanayine geçiş yaptım. 

Halen Berko İlaç Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı 

yürütmekteyim. Sanayici kimliğimin yanı sıra, 

“Henek – Henek II” isimli iki mizah kitabım, bir 

romanım ve iki de şiir kitabım var. 

2) Berko İlaç’ın kuruluşu hakkında bilgi verir 

misiniz? Bir kuruluş hikayeniz var mı? 

1970’li yıllarda, eczane eczacılığı yaptığım yıllar, 

32 

bir gece nöbeti sırasında eczaneme gelen reçetede 

yazan “serum fizyolojik 20 ml” adlı ilacın hayatımı 

değiştireceğini düşünemezdim. Bugün damlalıklı 

şişelerde üretilen serum fizyolojik burun damlaları 

o yıllarda eczanelerde hazırlanırdı. Basit bir preparat 

olan burun damlası, bizleri ve hastaları gerçekten 

yoruyordu. Kendi kendime sordum, “Neden böyle 

bir ürün diğer damlalar gibi üretilmiyor? İlk 

fırsatta böyle bir ürün yapacağım.” diyerek belki 

de ilaç sanayine ilk adımımı atmış oldum. Nihayet 

bir nöbet gecesi aklıma gelen serum fizyolojik fikri 

“Berkofiz” olarak hayata geçmişti. Berkofiz, uzun 

yıllar ilk ve tek ürün olarak devam etti ve kafamda 

başka bir fikrin doğmasına neden oldu; “Küçük de 

olsa ilk ve tek olmak”. Bu fikir kendime ait farklı bir 

kulvarda yer almamı sağladı. Bu bakış açısından yola 

çıkarak çinko elementini “Zinco” markası altında ilk 

defa Türk tıbbının hizmetine sunduk.

3)Sektörde birçok ilaç firması mevcut, Berko 

İlaç firmasını diğer firmalardan ayıran noktalar 

nelerdir? 

Berko İlaç, bir önceki soruda da aktardığım 

gibi kendi kulvarında yenilikçi ürünleri ve 

uygulamalarıyla adından söz ettiren bir firma. 

Damlalıklı şişede serum fizyolojiği, çinkoyu ve 

bunun gibi pek çok ürünü Türk tıbbına kazandırmış 

bir firmayız. Piyasada olmayan yenilikçi ürünleri 

sektöre kazandırmamızın yanı sıra, pazarlama 

alanında da kendine özgü yenilikçi ürün ve 

uygulamalarımız var. Örneğin, Türkiye’de bir ilk 

olan kaşık formuyla pazarlama alanındaki yenilikçi 

bakış açımızı ortaya koyduk. Bazı ürünlerimizi tek 

kullanımlık kaşık formunda üretiyoruz. Hatta bu 

uygulamamızla ile Altın Havan 2014 ödüllerinde 

“Yılın İnovatif Ambalaj Ödülü”ne layık görüldük. 

Limon aromalı ve balık kokmayan balık yağı 

ürünümüz ile Avrupa'nın lezzet konusundaki lider 

ve bağımsız otoritesi ITQI “Üstün Kalite ve Tat 

Ödülü”nü almaya hak kazandık. Aynı zamanda 

balık yağı ürünlerimizde dönemin ünlü çizgi film 

karakterleri olan Pepee ve Caillou gibi karakterleri 

ürün kutularımızda kullandık. 

Tüm bu uygulamalarımızın yanı sıra, diğer 

firmaların yönetim kurulu başkanlarının aksine, ben 

bizzat Türkiye’yi karış karış geziyorum. Eczacılarla, 

doktorlarla yemek yiyorum, sohbet ediyorum. 

Edebiyata olan merakımdan bahsetmiştim, doktor 

ve eczacılara belki 50 bine yakın kitaplarımdan 

dağıtmışızdır. Yazdığım şiirleri kendi sesimle 

okuduğum CD bile yaptım. Çalışmakta olduğumuz 

binada da farklı bir enerji vardır. Örneğin binamızın 

girişinde duran eski bir arabayı bozup saksı yaptık 

ve içine menekşeler ektik. Sonra güvenlikten içeri 

girdiğinizde, sizi havuzlu güzel bir bahçe karşılar 

ve havuzun üstünde güzel, ferforje bir köprü vardır. 

Ana binaya girmek için köprüden geçersiniz. 

Bahçemiz, Japon bahçesi gibi çiçekler içindedir. İçeri 

girdiğinizde çok güler yüzlü bir ekip sizi karşılar. 

Yukarı çıktığınızda karşınızda klasik olmayan, farklı 

bir yönetim kurulu başkanı ile karşılaşırsınız; rahat 

ve arkadaş gibi, sanat yönü de olan, hem sanayici 

hem de sanatkar… 

ve ilk oyunu Berfu’nun Rüyası ile bugüne kadar 

okullarda, belediyelerde, kültür merkezlerinde ve 

çeşitli sahnelerde 50’yi aşkın oyunu ücretsiz olarak 

çocuklara ulaştırdık. 2016 yılında “Junior Chamber 

International (JCI)”ın düzenlediği Uluslararası 

Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ödülleri’nde (ICSR) 

“kültür ve sanat” kategorisinde ödüle layık 

görüldük. Tüm bu saydıklarım Berko İlaç’ın farkını 

ortaya koyan noktalardır. 

4) Berko İlaç’ın Türkiye ve dünya ilaç 

pazarlarındaki yeri hakkında bilgi alabilir miyiz? 

Türkiye ilaç pazarında yüzde yüz yerli sermaye ile 

kurulmuş ve faaliyet gösteren; 60 ürünü ve 550’ye 

yakın çalışanı ile hızla büyüyen bir kariyer firmasıyız. 

2016 yılı satışlarımız 21 milyon kutu ve 120 milyon 

TL şeklindeydi. 2017 yılı hedeflerimizi ise 24 milyon 

kutu ve 145 milyon TL olarak planlıyoruz. Dış 

pazarlarda ise yakın zamanda üretim tesislerimiz 

beslenme desteği ürünleri için FDA kaydını 

tamamladı ve ABD pazarına girdik. ABD’nin 

yanı sıra 40’a yakın ülkeyle ihracat sözleşmesi 

imzaladık ve ihracat yapıyoruz. Gelecekte ihracat 

yapmayı hedeflediğimiz ülkeler arasında ise Rusya, 

Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Güney Amerika 

ülkeleri ve Afrika ülkeleri bulunuyor. 

5) Üretim tesislerinizden ve ürünlerinizden 

bahseder misiniz? 

Berko İlaç Sultanbeyli Üretim Tesisleri, GMP 

standartları göz önünde bulundurularak dizayn 

edilmiştir. GMP standartlarının sıkı bir şekilde 

uygulandığı; ürün, çevre ve çalışan güvenliğinin 

ön planda tutulduğu bir üretim tesisi anlayışı 

hedeflenmiştir. Berko İlaç Sultanbeyli Üretim 

Tesisleri, Faz I ve Faz II olmak üzere toplamda 10 

bin metrekare kapalı alanı olan 2 üretim tesisinden 

oluşuyor; yine 11 bin metrekare kapalı alana sahip 

3. üretim tesisi olan Faz III’ün inşaatı devam ediyor. 

Berko İlaç Üretim Tesisleri’nde T.C. Sağlık Bakanlığı 

ruhsatlı farmasötik ürünlerin ve T.C. Gıda Tarım ve 

Hayvancılık Bakanlığı’ndan ruhsatlı takviye edici 

gıda preparatlarının üretimini gerçekleştiriyoruz. 

Bir diğer farklı yönümüz ise çocuk tiyatromuzun 

olması. Sosyal sorumluluk projelerine çok önem 

veriyoruz ve topluma sanatla katkı sağlayan 

projeler üretmeyi önemsiyoruz. Bu yaklaşımdan 

yola çıkarak Berko Çocuk Tiyatrosu’nu kurduk. 

Berko Çocuk Tiyatrosu, 3. tiyatro sezonuna girdi 

33

6) Gıda takviye ürünleri nelerdir, bu konuda ayrıntılı bilgi alabilir miyiz? 

T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından onayı verilen, ilaç kategorisinde olmayan, normal 

beslenmeyi takviye etmek amacıyla ve reçetesiz olarak tüketicinin eczanelerden temin edebileceği ürünler, 

takviye edici gıda ürünlerdir. Bu alandaki ürünleri Türkiye’de ilk başlatan firma Berko İlaç’tır. Bakanlığın bu 

alandaki ilk ruhsatını biz aldık ve şu an tüm ürün gamımızın %7’sini oluşturuyor. Türkiye’de bu alanda bir 

denetim zafiyeti mevcut. Bu sebeple tüketicinin dikkatli olması ve eczacısına danışarak, bakanlık onaylı olan 

ürünleri, sadece eczaneden temin etmesi gerekmektedir. 

34

35 

BERKO İLAÇ MERKEZ

7) Firmanızda ki AR-GE çalışmaları hakkında bilgi 

almamız mümkün mü? 

Ar-Ge, iş geliştirme, ruhsat departmanlarımız 

yoğun bir şekilde projeler üretiliyor ve başvuru 

gerçekleştiriliyor. Üretim tesisleri içinde 

faaliyet gösteren ve 15 kişiden oluşan Ar-Ge 

departmanımızda, 18 adet güncel proje yürütülüyor. 

60’ı aktif olarak piyasada yer alan ve toplamda 80 

adet ruhsatlı ürünü olan ruhsat departmanımızın, 

yürütmekte olduğu 29 adet başvuru dosyası T.C. 

Sağlık Bakanlığı ruhsat biriminde bulunuyor. İş 

geliştirme departmanı ise benim desteğimle farklı ve 

yeni ürünleri projelendirmeye devam ediliyor. 

8) Sizce 2017 yılında ilaç sektörünü etkileyecek 

olan en önemli konular hangileridir? 

2017’de ilaç sektörünü etkileyecek en önemli iki 

konu, TİTCK’nın (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz 

Kurumu) ruhsatlandırma politikaları ve SGK’nın 

ilaç geri ödeme politikalarıdır. Bir diğer önemli konu 

ise döviz kurlarının artması sebebiyle maliyetlerin 

artması ama sabit kur uygulaması sebebiyle ürünler 

için fiyat alınamamasıdır. Bu sebeple ilaç sanayi 

düşük karlılıkla çalışmaktadır. 

9) Milli ilaç ya da yerli ilaç üretimi hakkında neler 

düşünüyorsunuz. Bu konuda çalışmalarınız var 

mı? 

Yerli ilaç sanayinin önü ciddi şekilde açıldı diye 

düşünüyorum. Yeni çıkan yasa ile teknolojisi 

Türkiye’de olan her ürün artık Türkiye’de üretilecek. 

Bir-iki yıl içinde farklı ilaç üreticileri bu teknolojiye 

sahip ilaç üretim tesislerine ihtiyaç duyacak. Bizim 

de var olan 10 bin m 2 ’lik üretim tesislerimize ilave, 

şu an inşaatı devam eden 11 bin m 2 ’lik yeni tesisimiz 

mevcut. Bu gelişme bizim önümüzü çok açtı. Yeni 

tesisimiz için uluslararası firmalardan teklifler 

almaktayız ve değerlendirmelerimizi yapıyoruz. 

BERKO İLAÇ FABRİKA 

36

İBRAHİM SARIYAR 

BERKO İLAÇ İNSAN KAYNAKLARI MÜDÜRÜ 

10) Berko İlaç’ta hangi bölümden öğrencilere staj 

yapma imkanı tanıyorsunuz? Kabul ederken ne 

gibi şeyleri dikkate alıyorsunuz? 

Berko İlaç, ağırlıklı olarak eczacılık, fen, mühendislik 

fakülteleri öğrencileri başta olmak üzere işletme ve 

iktisat fakültelerinden de öğrencilere staj imkanı 

sağlamaktadır. Berko İlaç, stajyer alımlarında, 

adayın gittiği üniversiteyi, okuduğu bölümü, başarı 

durumunu, staj konusundaki istekliliğini, sonrasında 

kurum bünyesinde çalışabilme durumunu, staj 

yapma konusundaki istek ve arzusunu dikkate alarak 

değerlendirmektedir. Bununla birlikte Berko İlaç’ta 

stajyerlerin, staj sürecinde farklı bölümleri de tanıma 

noktasındaki talepleri olumlu karşılanmakta, farklı 

bölümlerde stajlarını sürdürme imkanına da sahip 

olmaktadırlar. 

11) Şirketinizdeki kariyer basamakları hakkında 

bilgi alabilir miyiz? 

Berko İlaç’ta uzman yardımcısından başlayıp, 

direktörlüğe kadar uzanan bir yapı söz konusudur. 

Tüm pozisyonların geçiş süreçleri sistematik 

olarak belirlenmiş, her pozisyonun yetkinlikleri ve 

beklenen seviyeleri sistem üzerinde tanımlanmıştır. 

Berko İlaç’ta terfi süreçleri “Kariyer Gelişim 

37 

Planlamaları” üzerinden yürütülür. Bu süreçte 

ayrıca, kişinin “eğitim ve deneyimi, performans ve 

360 değerlendirmeleri, mentorluk ve assessment 

sonuçları” belirleyici unsurlardır. 

12) İlaç sektöründe birçok pozisyon mevcut… 

Sektörden mezun olan arkadaşların birçoğu 

ilaç sektöründe görev almak istiyor. Kimya veya 

eczacılık üzerine bölüm bitiren arkadaşlar hangi 

pozisyonlarda görev alabiliyor ve bu pozisyonlarda 

işe alırken nelere dikkat ediyorsunuz? Berko İlaç 

firmasında çalışmak isteyenlere ve yeni mezunlara 

önerileriniz nelerdir? 

Üniversitelerin kimya ve eczacılık bölümlerinden 

mezun olan adaylar, Ar-Ge, iş geliştirme, kalite 

kontrol, üretim, ruhsatlandırma, pazarlama ve satış 

departmanlarında görev alabilmektedirler. Adayın 

başvuruda bulunduğu alanda daha öncesinde 

staj yapmış olması ve o alanda çalışma isteğini 

hissettirmesi, adayın değerlendirilmesi aşamasında 

dikkat edilen bir husustur. Ayrıca adayın stajını 

Berko İlaç’ta başarılı bir şekilde tamamlamış 

olması da öncelikli olarak değerlendirilmesini 

sağlamaktadır.

Sektörde gelişen ve büyüyen firmalara 

başvurmalarını, stajlarını farklı alanlarda yaparak 

kendilerine en uygun ve öncelikle çalışmak 

istedikleri alanlara iş başvurularını yapmaları 

önerilmektedir. Ayrıca, iş arama sürecine henüz 

okuldayken doğru staj yerlerini seçerek başlamaları 

ve staj sürecinde istekli, öğrenmeye açık olmaları ve 

staj yerindeki çalışan ve yöneticiler ile iyi ilişkiler 

kurarak, okulu bitirdiklerinde kendilerine bir iş 

fırsatı oluşturabilecek bir süreç olarak staj sürecini 

değerlendirmeleri de yeni mezunların iş bulmalarını 

mutlaka kolaylaştıracaktır. 

Röportaj için çok teşekkür ediyoruz. 

Soruları Hazırlayanlar 

Yavuz Selim Kart Özgenur Geridönmez Ece Özten 

38

EDANUR SELAM 

POLİMER MÜHENDİSİ 

YALOVA ÜNİVERSİTESİ 

ÖĞRENCİ 

edanur.selam@hotmail.com 

MUTLULUĞUN 

Mutluluk kimyaya karışmış da bunun adı 

kimine göre mutluluk hormonu, kimine 

göre aşk ilacı, kimine göre çikolata olmuş. 

Peki gerçek manada nedir çikolatanın kimyası? 

Çikolata içerisinde ortalama olarak üç yüzden 

fazla kimyasal bulundurur işte bu kimyasallar 

nedeniyle bazı kişiler çikolata yediğinde kendini 

mutlu hissederler örnek olarak fenil etilamin kan 

basıncını ve glikoz seviyesini arttırır. Aslında 

neden mutlu hissettiğimizin ip ucu burada gizlidir 

çünkü fenil etilamin aynı zamanda kişinin aşık 

olduğunda vücuduna salınan kimyasallardan 

biridir. Bu nedenledir ki içerisinde bu kimyasalı 

bulunduran çikolatalar yenildiği zaman depresyon 

riskini azalıyor. Mutlu etti,aşık etti eee depresyon 

riskini de azalttı derken haydi bir de farklı açıdan 

bakalım çikolatanın kimyasına, acaba tüm 

kimyasalları sağlığa faydalı mıdır? Araştırmalara 

göre çikolatanın hammaddesi olan kakaoda 

yaklaşık % 55 oranında farklı yağlar bulunuyor. 

Bunların sadece bir örneği palmitik asittir ki bu 

doymuş bir asit türü olduğundan kalp hastalıklarına 

yol açabilmektedir. Dişlerimizi çürütebilir, kilo 

aldırabilir, karaciğerimize zarar verebilir ve ekstradan 

bayanlara seslülit kazandırabilir. Hatta ve hatta çok 

aşırıya kaçtığımızda cilt üzerinde alerjik reakiyonlara 

da sebep olabilir. Bu durum ciddi manada çikolata 

düşkünü ya da halk arasındaki söylemiyle çikolata 

bağımlılığı olan kimselerde çeşitli sorunlara yol 

açıyor. Nasıl önlenebileceğinden bahsetmeden 

hemen önce aslında çikolata bağımlılığı diye 

bir şey var mı ? diye düşünmeliyiz . çikolatanın 

kısmen de olsa ruh halini iyi yönde yükselttiği bazı 

insanların çikolata yedikten sonra kendini daha 

KİMYASI 

39 

enerjik hissettiği bir gerçektir fakat iş bağımlılık 

noktasına gelince birçok bilim insanının yaptığı 

açıklamaya göre çikolata mutluluk hormonunu 

tetiklediğinde ruh hali iyi bir seviyeye taşındığından 

psikolojik etkilerle kendini çikolataya bağımlı 

zanneden insanlar vardır. Bu durum çoğu zaman 

alışkanlık hali olduğu için devamlılık göstermektedir. 

Örneğin çocukluktan itibaren fazlaca çikolata 

yiyen insanlar kendilerini çikolata bağımlısı olarak 

tanımlayabiliyorlar oysa ki bu durum tamamen 

alışkanlık haline geldiğinden ve kişinin kendi 

psikolojisini bu şekilde yönlendirmesinden kaynaklı 

olabilir. Öncelikle aradaki bu çizgiyi net olarak 

belirlemek gerekir. 

Son araştırmalar çikolatanın bir özelliğini daha 

açığa çıkarmış durumda Kaliforniya Üniversitesi’nin 

yaptığı araştırmaya göre yaklaşık olarak 50 gramlık 

bir çikolatada bir kadeh kırmızı şarapta bulunan 

antioksidanlar oranınca antioksidan bulunuyor 

bu durumda kalp krizi riski ve beyin kanamaları 

önleniyor. Yine yapılan araştırmalardan biri de 

çikolata hakkında çarpıcı bir etki olduğunu öne 

sürüyor . Harvard Üniversitesi’nde 8000 erkek 

üzerinde yapılan araştırmaya göre, çikolata yiyenlerin 

ömürlerinin ortalama bir yıl kadar uzadığını ve 

bunun tamamen çikolata içerisindeki antioksidan 

maddeler ile ilgili olduğu açıklanmıştır. Peki çikolata 

çeşitlerine göre bize bir fayda sağlar mı ya da zararı 

var mıdır ? bu konuda yapılan araştırmalarda bitter 

çikolatanın kalp dostu olduğu aşırıya kaçmadan 

yenmesinin iyi olabileceği gösterilmiştir. İşin kimya 

boyutuna gelirsek bitter çikolatanın en alt seviye 

kakao oranı yaklaşık %70 civarındadır. Kakao 

ağacının tohumundan yapılan bu çikolata dünyadaki

en iyi antioksidanların kaynaklarından biridir. Bitter 

çikolata da bulunan diğer sağlıklı besinler ; çözünür 

lif, potasyum, manganez, çinko, selenyum, bakır, 

magnezyum ve demirdir. Stresten veya dağınık ruh 

halinden kurtulmak için daima bitter çikolataya 

güvenebilirsiniz. Bu çikolata nörotransmitter 

serotonin düzeylerini artırmaya yardımcı olan 

doğal bir antidepresandır .Birçok bilim insanı 

tarafından yapılan ve yayınlanan araştırmalarda, 

bitter çikolatada ki kimyasal bileşiklerin yüksek 

stres seviyelerini düşürmede anahtar rol oynadığını 

doğrulandı İki hafta boyunca günlük 1.4 gram bitter 

çikolata yiyen insanların vücudunda ki stres hormon 

seviyelerinin azaldığı belirlendi. Ayrıca bitter çikolata 

da stres, yorgunluk, depresyon ve sinirlilik ile 

mücadeleye yardımcı olan magnezyum vardır. Tüm 

bunların sonucu olarak da insanların siyah çikolatayı 

diğer çikolata çeşitlerine daha çok tercih ettiği 

belirlenmiştir. 

Sonuç olarak görülmekte ki çikolata içerisinde 

önemli kimyasallar vardır ve bu kimyasalların 

çeşitine göre insan sağlığına olumlu yada olumsuz 

etkileri vardır fakat çikolatanın etkileri geniş ölçüde 

üretim şekline de bağlı olduğu unutulmamalıdır. 

Kaynaklar : 

www.kimyamühendisi.com 

www.sizdeduyun.com 

www.gidazararlari.com 

www.gokyuzunet.com 

40

Haber 

Yabancı 

ÇELİĞİN 5 KATI KADAR DAYANIKLI 

HİDROJEL GELİŞTİRİLDİ 

Japonya’daki bir üniversitenin araştırmacıları çelikten 

5 kat daha dayanıklı bir hidrojel üretmeyi başardılar. 

Günümüzde en dayanıklı malzemelerden biri olarak 

bildiğimiz çelik, birçok yerde karşımıza çıkıyor ancak 

her ne kadar dayanıklı olsa da esnek olmadığı için 

çeliğin belli bir şekilde kullanılması üretim bandında 

masraflar çıkarıyor ve kullanım alanlarını kısıtlıyor. 

Bu durumun farkına varan Japonya’daki Hokkiaido 

Üniversitesi araştırmacıları çeliğin 5 katı kadar 

dayanıklı, aynı zamanda esnek bir hidrojel üretmeyi 

başardılar. 

Çelikten daha dayanıklı ve esnek olan bu maddenin 

robotlar başta olmak üzere birçok dayanıklılığın 

ve esnekliğin bir arada olması gerektiği üründe 

kullanılabileceği ve çelikle metalin yerini alacağı 

düşünülüyor. 

41

Yerli 

Haber 

KEÇİBOYNUZU ARAŞTIRMALARIYLA 

HARVARD’DAN DAVET ALDILAR 

Manisa’da özel bir okulun öğrencileri, 

keçiboynuzunun sudaki ağır metalleri tutabilme 

özelliğini ortaya koyan araştırmalarının sunumu için 

ABD’deki Harvard Üniversitesine davet edildi 

Manisa’da, keçiboynuzunun sudaki ağır metalleri 

tutabilme özelliğini ortaya koyan bir araştırma yapan 

lise öğrencileri, ABD’deki Harvard Üniversitesinden 

proje sunumu için davet aldı. 

Okulun kimya öğretmeni Serpil Yapıcı 

danışmanlığında lise 2 ve 3. sınıf öğrencileri İmge 

Uskun, Fatih Yeğin, Fatma Savran ve Cansu Kınık 

tarafından oluşturulan Kimya Zümresi Bilimsel Proje 

ekibi, “Keçiboynuzu ile Ağır Metal Adsorpsiyonu” 

adlı çalışmayı iki yıllık süreçte tamamladı. 

sanayi bölgeleri için uygulanabilir durumda 

bulunduğunu kaydetti. 

Bu çalışmayla TÜBİTAK’ın proje yarışmasına 

başvurduklarını anlatan Yapıcı, ABD’deki Harvard 

Üniversitesinin yanı sıra Çek Cumhuriyeti ve 

Fransa’da düzenlenecek konferanslarda proje sunumu 

yapmaları için davet aldıklarını bildirdi. 

Yapıcı, elde edilen başarının tüm öğrencileri motive 

ettiğini belirtti. 

Okul Müdürü Gülden Avcı da öğrenci İmge 

Uskun’un 22-26 Mayıs’ta Harvard Üniversitesinde 

düzenlenecek konferansta sunum yapacağını 

kaydetti. 

Ekip, araştırmalarında, atık sularda bulunan 

ve kanserojen etki gösteren ağır metallerin, 

keçiboynuzunun doğal yapısı sayesinde yüzde 100 

tutulabildiğini ortaya koydu. 

Öğretmen Yapıcı, araştırmayla, alternatif bir arıtma 

sistemi geliştirdiklerini söyledi. 

Bunun, kimyasal yöntemlere göre daha düşük 

maliyetli olduğunu dile getiren Yapıcı, sistemin, 

42

ENİS ÇOKO 


İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ 

MEZUN 

eniscoko@gmail.com 

ZEOLİTLER VE 

KULLANIM ALANLARI 

Zeolitler, yaygın kullanım alanlarının varlığı 

ve büyük pazar potansiyeline rağmen 

birçok pazar alanında daha yeni yeni kabul 

görmeye başlamıştır. Doğal zeolitlerin, tabiatta 

büyük rezervler halinde bulunup, işletilmesi diğer 

madenlere göre daha kolay ve ucuzdur. Buna 

rağmen doğal zeolitlerin istenilen saflık ve gözenek 

çaplarında olmamaları nedeni ile dünya pazarında 

tam yerini alamamıştır. Bu nedenle yapay zeolitlerin 

kullanım alanı daha geniştir. 

Ticari açıdan çok geniş uygulamalara sahip olan ve 

çok sayıdaki araştırmanın konusunu 

oluşturan zeolitler, 1756 yılında İsviçreli 

bir mineralog olan Cronstedt tarafından 

keşfedilmişlerdir.Bulduğu maddeyi ısıttığı zaman 

kaynamaya benzer bir olayla karşılaştığı için 

Cronstedt bu minerali Yunanca'da "kaynama" 

ve "tafl" anlamına gelen "zeo" ve "lithos" 

kelimelerinden oluşan "zeolit"le adlandırmıştır. 

Zeolitler kafes yapılarında alüminyum, silis ve 

oksijen, gözeneklerinde ise katyon ve su içeren 

mikro gözenekli kristal katılardır. Silis ve alüminyum 

atomları ortak oksijen atomu sayesinde birbirlerine 

tetrahedral olarak bağlanmışlardır. 

Zeolitin yapısında kanallar oluşturan geniş boşluklar 

vardır. Bu kanallar, iyonların ve moleküllerin zeolit 

1.Zeolitlerin Oluşumu 

Zeolitlerin oluşumu sırasındaki sıcaklık - jeolojik 

konum - su/kül oranı gibi değişiklikler, onların 

kompozisyonlarına benzersiz özellikler katar. 

Farklı kompozisyonlara sahip 42 zeolit türü vardır. 

Şekil 1. Mikro gözenekli yapıya sahip zeolit molekülü 

43 

yapısından kolayca geçebilmelerini sağlar. Bu özelliği 

ile zeolitler “moleküler elek” olarak bilinmektedirler. 

Klinoptilolit, endüstriyel boyutta en çok kullanılan ve 

en fazla ticari öneme sahip türüdür. Manisa/Gördes 

havzasında bulunan klinoptilolit %95 saflık oranına 

sahiptir.

Doğal zeolit yataklarının oluşumu, ortamlarına göre 

altı grupta toplanmıştır: 

a) Suyu tuzlu (kapalı) göllerde volkanik malzemenin 

birikip göl suyu ile reaksiyonu sonucu oluşan 

yataklar. 

b) Tatlı veya tuzlu açık göllerde volkanik malzemenin 

birikip göl suyu ile kimyasal reaksiyonu sonucu 

oluşan yataklar. 

c) Kıyıda veya derin denizel ortamda volkanik 

malzemenin birikip deniz suyu ile reaksiyonu sonucu 

oluşan yataklar. 

d) Düşük ısılı gömülme metamorfizması sonucunda, 

Al-Si'lu sedimanter ya da volkanik malzemelerden 

oluşan zeolit yatakları. 

e) Hidrotermal ya da sıcak kaynak sularının Al-Si'lu 

malzemeye etkisi sonucu, bu malzemenin bozulması 

sonucu oluşan yataklar. 

f) Genellikle 2. zaman tortulları arasında görülen 

ve orijinlerinin volkanik olup olmadığının 

belirlenemediği, denizel veya gölsel ortamlarda 

oluşan zeolit yatakları. 

2.Zeolitlerin Yapısı 

Zeolitler alkali ve toprak alkali metallerin 

sulu(hidrate) aluminosilikat kristalleridir. Genel yapı 

formülleri ; 

Şekil 2. Doğal zeolit mineralleri 

hammadde durumuna gelen doğal zeolitlerin bu 

özelliklerinden biri veya birinden fazlasının istediği 

kullanım alanları: kirlilik kontrolü, enerji, tarımhayvancılık, 

maden-metalürji ve diğer alanlar olmak 

üzere 5 ana bölümde toplanabilir. 

M2/nO . Al 2 

O 3 

.x SiO 2 

. yH 2 

O gösterilebilir. 

M, değişebilir katyon olan Na,K,Ca,Ba gibi alkali ve 

toprak alkali metalleri simgeler. Yapı formülündeki n 

katyonun değerliğini , y birim hücredeki su miktarını 

belirtir. x ise iskelet yapıda bulunan silisyum 

sayısıdır. 

3.Zeolitlerin Kullanım Alanları 

Zeolitlerin başlıca fiziksel ve kimyasal özellikleri 

olan; iyon değişikliği yapabilme adsorbsiyon ve 

buna bağlı moleküler elek yapısı, silis içeriği, ayrıca 

tortul zeolitlerde açık renkli olma, hafiflik, küçük 

kristallerin gözenek yapısı zeolitlerin çok çeşitli 

endüstriyel alanlarda kullanılmalarına neden 

olmuştur. Son yıllarda önemli bir endüstriyel 

3.1.Kirlilik Kontrolü 

Zeolit mineralleri iyon değiştirme ve adsorbsiyon 

özellikleri nedeniyle kirlilik kontrolünde gittikçe 

artarak kullanılmaktadır. Bu amaçla sudaki 

radyoaktif atıkların tutulmasında, atık sulardaki 

metal iyonlarının ve azot bileşiklerinin tutulmasında, 

baca gazlarının adsorplanmasında, petrol 

sızıntılarının temizlenmesinde, çöp depolamada ve 

oksijen üretiminde zeolitler kullanılmaktadır. 

3.2. Enerji 

Dünyanın gittikçe büyüyen enerji ihtiyacı; kömür 

ve petrol yanında nükleer ve güneş enerjisi gibi 

kullanılan ve aynı zamanda da geliştirilmekte olan 

değişik kaynaklardan karşılanmaya çalışılmaktadır. 

Bu kaynakların enerjiye dönüştürülmesi esnasında 

44

sentetik ve doğal zeolitlerden faydalanmaktadır. 

Enerji sektöründe zeolitler kömür gazlaştırmada 

azotoksit ve hidrokarbonların temizlenmesinde, 

doğal gaz saflaştrırmada karbondioksidin 

uzaklaştırılmasında, güneş enerjisi üretiminde ısı 

değiştirici olarak ve petrol ürünleri üretiminde 

katalizör olarak kullanılmaktadır. 

3.3.Tarım ve Hayvancılık 

Zeolitli tüfler, gübrelerin kötü kokusunu gidermek 

içeriğini kontrol etmek ve asit volkanik toprakların 

pH'nın yükseltilmesi amacıyla uzun yıllardan beri 

kullanılmaktadır. Doğal zeolitler gübreleme ve toprak 

hazırlanmasında gübre taşıyıcısı olarak, tarımsal 

mücadelede ilaç taşışıyıcısı olarak yaygın şekilde 

kullanılmaktadır. Ayrıca besicilikte hayvan yemi 

katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. 

3.4.Madencilik ve Metalurji 

Zeolitler madencilikte, maden yataklarının 

aranmasında ve metalurjide bazı ağır metallerin 

tutulmasında kullanılmaktadır. 

3.5.Diğer Kullanım Alanları 

Yukarıda sayılan alanlar dışında zeolitlerin kağıt 

sektörü, inşaat sektörü, sağlık sektörü, deterjan 

sektörü gibi pek çok alanda kullanımı söz konusudur. 

Zeolitler kağıt üretiminde katkı maddesi olarak, 

inşaat sektöründe beton katkı maddesi olarak, sağlık 

sektöründe diş macunu ve ilaç üretiminde, deterjan 

sektöründe ise fosfatların yerine kullanılmaktadır. 

Kaynaklar : 

1. Zeolyst International 2009. 

2. Zeolitler ve Kullanım Alanları , Jale Gülen , Fatih Zorbay , Sabri Arslan , Yıldız Teknik 

Üniversitesi , Kimya-Metalurji Fakültesi , Kimya Mühendisliği Bölümü. 

3. Türkiye’de çıkan doğal zeolitin çocuk bezlerinde antimikrobiyal olarak kullanımı , 

Kısaltılmış Yüksek Lisans Tezi , Aylin Bozoğlu. 

4. www.mta.gov.tr 

5. http://www.gordeszeolite.com 

45

Haber 

Yabancı 

KANADA’DA PEMBE AKAN ŞEHİR 

SUYUNUN SEBEBİ 

POTASYUM PERMANGANAT 

Su arıtımında kullanılan kimyasalın yanlışlıkla şehir 

suyuna salınması halkı bir hayli şaşırttı. 

Kanada’nın Alberta eyaletinin bir bölümünde 

yaşayan insanlar içme sularına potasyum 

permanganat karıştıktan sonra pembeye döndüğünü 

gördüler.-Potasyum permanganat genellikle su 

arıtımında kullanılan kuvvetli bir yükseltgendir.- 

Onoway’de gerçekleşen olay, bir vananın sıkışması ile 

meydana geldi ve kimyasal su sistemine karıştı. 

Onoway belediye başkanı Dale Krasnow olayı, 

“Zamanında kapatılamayan vanada az miktarda 

bir geriye akış vardı.” Şeklinde açıkladı, ve 

Chemistry World’e şunları anlattı; “Bütün borular 

boşaltıldı, herkes iyi, sular tekrar temiz. Birçok 

insan için bu durum bir gün boyunca bile 

sürmedi.” 

Krasnow ayrıca, Alberta Çevre ve Alberta Sağlık 

Hizmetleri’nin (AHS) olayın gerçekleşmesinden 

hemen sonra suyun güvenli olduğunu açıkladığını ve 

bu yüzden tamamen kesilmediğini belirtti. “Sadece 

birkaç su hattını kapattık ve her seferinde birini 

boşalttık.” Dedi. Musluklarından pembe su akan ve 

su boruları boşaltılan insanlar kentin yaklaşık 1000 

kişilik bir kesimiydi. 

ciltte kahverengi lekelere sebep olabiliyor. 

Yetkililerden bir sağlık uyarısı yayımlaması talep 

edilmemiş ve bütün bulgular halk sağlığıyla ilgili 

bir risk olmadığını göstermiş olsa da Krasnow, 6 

Martta yayınladığı bildiride özür diledi ve meydana 

gelen olay ile ilgili daha iyi iletişim kurabilmiş 

olmaları gerektiğini onayladı. “Bunun küçük bir 

olay olmasından ve önemli bir şey olmamasından 

dolayı mutluyuz.” Dedi. Krasnow “oldukça tuhaf ” 

bulduğu vana bozukluğunun sebebinin ne olduğunu 

anlamak için, fabrikanın bütün mekanik sisteminin 

incelendiğini söyledi. 

Krasnow sosyal medyada dolaşan, lavabo ve 

tuvaletlerden akan çarpıcı pembe su fotoğraflarını 

abartılı bulduğunu öne sürdü ve şunu belirtti, “Bence 

bu pembe lavabo etkisiydi.” Ayrıca Onoway’de 

musluklardan akan suyun pembeliğinin çok daha az 

fark edilebilir olduğunu savundu. 

Potasyum permanganat su arıtımında demiri ve 

hidrojen sülfürü uzaklaştırmak için kullanılır. Dünya 

Sağlık Örgütü’ne göre bu kimyasal cilt tahrişine ve 

46

Yerli 

Haber 

KİMYA ÖĞRETMENİ İLE 

ÖĞRENCİLERİNİN ‘KOLON KANSERİ 

HÜCRELERİ’ PROJESİNE YURT 

DIŞINDAN DAVET 

Kolon kanseri hücreleri projesine yurt dışından davet. 

İZMİR’in Karşıyaka İlçesi’nde bulunan Özel 

Karşıyaka Bilim Doğa Anadolu Lisesi’nde okuyan 

dört öğrenci, kolon kanserinin önlenmesine yönelik 

projelerini sunmak için Amerika, Brezilya ve Prag’dan 

davet aldı. 

Kimya öğretmeni Ayşe Karadeniz Yazıcı 

danışmanlığında bilimsel proje ekibi olarak, 11. sınıf 

öğrencilerinden Simay Sunarer ve Fikret Ergüven 

iki yıl boyunca ‘Zeytin Yaprağı ve Dereotu Çayının 

İn Vitro Antioksidan Özellikleri ve Kolon Kanser 

Hücrelerine Etkisi’, Sude Filiz ve Ece Mutluay’da 

‘Buğday Çimi Suyunun DLD-1 Kolon Kanser 

Hücrelerine Etkisi ve İn Vitro Antioksidan Özellikleri’ 

adlı proje üzerinde çalıştı. Dört öğrenci, kanser 

üzerinde çalıştığı projelerini, International Journal 

of Art and Science Konferansları kapsamında başta 

‘Harvard Medical School’ olmak üzere Las Vegas, 

Prag ve Brezilya Bilim Fuarı’ndan sunmak için davet 

aldı. 

“Öğrencilerimiz kolon kanseri projesi üzerinede 

uzun zamandır çalışıyor. Bu çalışmaların meyvesini 

almaya başladılar. İnşallah projeleri kanserin 

önlenmesi için faydalı olur. Amaçları da bu zaten. 

Davet aldıkları konferansta ülkemizi ve okullarını 

en iyi şekilde temsil ederek, bizleri bir kez daha 

onurlandıracaklarına inanıyor ve kendilerine 

başarılar diliyorum” dedi. 

Simay Sunarel ayrıca 2016 yılında bu proje ile 

Meksika’da Türkiye’yi temsil etmişti. 

Kimya öğretmeni Ayşe Karadeniz Yazıcı, 

47

ONUR BAYRİ 


ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 

MEZUN 

bayrionur19@gmail.com 

SODYUM BENZOAT 

E211 

Sodyum Benzoat, C 6 

H 5 

CO 2 

Na olarak formüle edilmiş bir 

tuz türevidir. Sodyum benzoat, benzoik asitin sodyum 

bikarbonat, sodyum karbonat veya sodyum hidroksit 

ile nötralizasyonu sonucunda elde edilen bir gıda katkı 

kimyasalıdır. Sodyum benzoat doğada tabi olarak 

bulunmaz, Sodyum benzoat benzoik asitten türevlenir. 

Sodyum benzoatın kaynaklandığı benzoik asit ise doğada 

pek çok bitki ve hayvanda tabi olarak bulunur. 

Sodyum benzoat için özellikle ham karanfil, kuru erik, 

elma, sarımsak ve tarçın gibi gıdalar benzoik asitin tabi 

olarak bulunduğu kaynaklara örnektir. Sodyum benzoat 

E211 kodu ile gıda katkı kimyasalları literatöründe yer 

almaktadır. Sodyum benzoat fiziksel olarak granül veya toz 

yapıdaki beyaz renkli bir gıda katkı kimyasalıdır. 

Benzoik asit alkolde yüksek oranda çözünür ancak, suda benzoik asit çözünmez. Bu sebeple salamura 

ürünlerinde benzoik asit yerine benzoik asit tuzları kullanılır ki bunlardan başlıcaları sodyum benzoat 

ve potasyum benzoattır. Sodyum benzoat ülkemizde en çok % 0,1 oranında kullanılmaktadır. Ülkemizde 

Sodyum benzoat için % 0,1 den daha fazla kullanıma izin verilmemektedir. 

SODYUM BENZOAT STRÜKTÜR YAPISI ve ÜRÜN TANIMLAMASI 

ÜRÜN ADI 

SİNONİM 

KİMYASAL ADI 

KİMYASAL FORMÜLÜ C 6 

H 5 

CO 2 

Na (C 7 

H 5 

NaO 2 

) 

FORMÜL AĞIRLIĞI 144.11 

C.A.S. NUMARASI 532-32-1 

SODYUM BENZOAT 

Benzoate of soda; sodium salt of benzoic acid; 

Benzoan sodny; Benzoate de sodium; Benzoate 

sodium 

Sodium benzoate, sodium salt of benzenecarboxylic 

acid, sodium salt of phenylcarboxylic acid 

48

SODYUM BENZOAT GENEL 

ÖZELLİKLERİ VE UYGULAMA 

ALANLARI 

SODYUM BENZOAT KAYNAKLARI 

Sodyum benzoat menşeini oluşturan 200 C civarında 

sıvı fazda oksijen ile toluen’in reaksiyonu sonucunda 

elde edilir. Benzoik asitin yapay kaynağı ise benzenin 

sülfürik asit vaya co2 ile oksidasyonudur. Yapay 

üretilen benzoik asitin %90 ı sanayide %10 u ise 

gıda ilaç ve kozmetikte kullanılan Sodyum benzoat 

üretiminde kullanılır. Sodyum benzoat suda erimesi 

benzoik asitten 200 kat fazladır. Sodyum benzoat 

erime scaklığı 300C civarındadır. 

SODYUM BENZOAT KULLANIM 

ALANLARI 

Benzoik asit menşei sodyum benzoat dünyanın 

birçok ülkesinde kullanılan FDA tarafından gıdalarda 

kullanımına izin verilen ilk antimikrobiyel maddedir. 

Yapılan araştırmalara göre sodyum benzoat 

antimikrobiyel aktivitesini yapısındaki benzoik 

asidin dissosiye olmamış molekülünün lipofilik 

karakterinden aldığı görülmüştür. 

Sodyum benzoat gıda, ilaç ve kozmetik ürünlerinde 

küf ve mayalara karşı koruyucu olarak kullanılır. 

Sodyum benzoat kullanımında gıda sektörü 

ele alınırsa daha çok gazlı içecekler ve benzer 

meşrubatlarda, turşularda, ketçap ve benzeri 

preparatlarda marmelât reçel gibi gıdalarda, zeytin 

üretiminde şekerlemede yaygın olarak kullanılır. 

Sodyum benzoat kullanımı genelde % 0.1–0.2 

aralığındadır. Ülkemizde sodyum benzoat en çok % 

0,1 oranında kullanılabilmektedir, daha fazlasına izin 

verilmemektedir. İçecek endüstrisinde %10-20'lik 

sulu çözeltilerinden yararlanılmaktadır. 

Koruyucu gıda katkı ürünleri içinde sodyum 

benzoat düşük maliyeti ve lezzet üzerine bir etkisinin 

bulunmamasıyla diğerlerinden avantaj sağlamaktadır. 

Sodyum benzoat kullanımının dezavantajı ise bu 

ürünün dar bir pH aralığında çalışmasıdır. Bu 

dezavantajı yüzünden bazı gıdalarda ve özellikle 

meyve sularında istenilmeyen lezzet oluşumu söz 

konusudur. 

Sodyum Benzonat Zararları 

• Çocukların sağlığını tehdit edebiliyor ve özellikle 

DNA hasarına yol açıyor. 

• Siroz kanseri riskini arttırıyor 

• Hücrelerde hasara yol açan sodyum benzonat 

Parkinson hastalığına neden olabiliyor. 

• Nefes darlığı ve solum hastalıklarına neden 

olabiliyor. 

• Kanser ve astım riskini arttırıyor. 

• Böbrek kanserini riskine yol açıyor. 

• Bünyesi hassas olan kişiler için alerjik reaksiyonlara 

yol açabiliyor. 

Sodyum benzoatın bu dezavantajını tolare etmek için 

düşük düzeylerde potasyum sorbat ile kombinasyon 

şeklinde kullanılması gerekmektedir. 

Kaynaklar : 

1. http://www.marmaraend.com.tr/sodyumbenzoat. 

asp 

2. http://www.zararlar.com/sodyum-benzoatzararlari.html 

3. https://tr.wikipedia.org/wiki/Sodyum_Benzoat 

49

Haber 

Yabancı 

GÜNEŞ IŞIĞIYLA ATIK SU ARITIMI 

Kimyacılar güneş ışığı kullanarak atık suyu arıtmanın 

bir yolunu buldular hatta daha da ileri gidip bu 

malzemelerin binalarda kullanılmasıyla kendi 

kendini temizleme özelliği kazandıracaklarını ifade 

ettiler. 

Titanyum dioksitin modifiye edilmesiyle bir 

fotokataliz halini alması ve güneş ışığını kullanarak 

arıtma yapması sağlanırken, günümüzdeki diğer 

arıtma sistemleri mor ve ötesi ışınları kullanıyor. 

Ekip katalizöre nitrojen ve niobyum iyonları 

eklediklerinde performansının arttığını 

gözlemlediklerini belirtiyor. Ekibin lideri Profesör 

Liu bu gelişmenin adeta bilimsel bir sıçrama 

olduğunu dile getiriyor. 

ANU çalışmada kullanılan tasarım stratejileri ve 

üretim yöntemlerinin patentini almış durumda. 

Avusturalya Ulusal Universitesinden(ANU) 

araştırmanın lideri Prof. Yun Liu , keşiflerini 

piyasadaki ürünlerden 15 kat daha etkili olduğunu 

ifade etti.Diğer yandan arıtma işlemi sırasında mor 

ötesi ışınlar yerine güneş ışığının kullanılmasının 

arıtma maliyetlerinin çok düşeceğini belirtti. 

Liu, katalizörlerin atık sudaki organik bileşenleri 

sadece 20 dakikada parçaladığını ve piyasadaki 

arıtıcıların bir saatte kirleticilerin sadece %26’sını 

parçalayabildiği söyledi. 

Bu sistem sadece atık su arıtımında değil 

aynı zamanda kendi kendini temizleyen yapı 

malzemelerinde hatta hidrojen pilleri için suyun 

parçalanmasında da önemli bir rol alacağa benziyor. 

Diğer yandan katalizörler kimyasal reaksiyonları 

hızlandırdıkları için otomotiv, yapı, çevre ve diğer 

alanlarda da kullanılabilecek gibi. 

50

Yerli 

Haber 

BOR MADENİNDEN ‘PAS ÖNLEYİCİ 

ÇÖZELTİ’ GELİŞTİRİLDİ 

Düzce Üniversitesinde çalışma yürüten 

akademisyenlerce bor madeninden geliştirilen ve 

patenti alınıp üretim aşamasına geçilen çözelti, 

Uluslararası Buluş Fuarı’nda gümüş madalyaya layık 

görüldü. 

Düzce Üniversitesi Bilimsel ve Teknolojik 

Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezinde 

(DÜBİT) çalışma yürüten akademisyenlerce bor 

madeninden geliştirilen ve patenti alınıp üretim 

aşamasına geçilen çözelti, Uluslararası Buluş 

Fuarı’nda gümüş madalyaya layık görüldü. 

Rezervinin büyük bir bölümü Türkiye’de olan bor 

madeni üzerinde uzun araştırmalar yapan DÜBİT 

akademisyenleri, yaptıkları deneylerle “yerli 

kimyasal ürün” elde etmeye çalıştı. 

Yapılan birçok deneyin ardından bor madenindeki 

bazı moleküllerin paslanmayı engellediği ve pas 

yapan metalin pasını çözdüğü tespit edildi. 

patentini alarak üretim aşamasına geçti. 

Proje yürütücüsü Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat 

Fakültesi Kimya Bölümü Başkanı ve DÜBİT Müdürü 

Prof. Dr. Halil İbrahim Uğraş, AA muhabirine 

yaptığı açıklamada, projeye 4 yıl önce, bor 

madeninin daha çok değerlendirilmesi gerektiğini 

düşünerek yola çıktığını söyledi. 

Bor madeninin bazı bileşenleri hakkında çalışmalar 

yürüttüğünü dile getiren Uğraş, “Madendeki 

bazı bileşenleri uygulamalı denemek istedik. 

Bu denemeler sırasında borun gösterdiği bazı 

davranışları fark ederek pas önleyici özelliğe sahip 

olabileceğini düşündük. Bu test etmeyi yaparken 

TÜBİTAK’a destek için başvuru yaptık. TÜBİTAK 

bunu desteklenmeye değer buldu ve bize 2 yıl için 

maddi destek verdi. 2014’te proje kabul edildi, 

2015’te de projemizi başlatıp gün itibarıyla da bitiş 

sürecine getirdik.” dedi. 

TÜBİTAK desteğiyle 2 yıl boyunca çalışan 

akademisyenler, elde etikleri kimyasal çözeltinin 

51

“Bunu da literatüre, dünyaya biz 

katmış olduk” 

“Ekibimizle 49 adet borlu birleşik sentezi 

gerçekleştirdik. Bunu da literatüre, dünyaya biz 

katmış olduk. Bunların uygulama çalışmalarına 

baktığımızda pas önleyici özelliklerinin çok 

yüksek değerde çıktığını gördük.” diyen Uğraş, 

metallerin kullanıldığı her yerde paslanmanın 

beklenen fakat istenmeyen bir özellik olduğunu 

aktardı. 

devam ediyor. Sanayicilerimizin kullandığı 

ürünün çoğu yurt dışından geliyor. Yerli olarak 

lanse edilen ürünlerin çoğu da distribütör firmalar 

aracılığıyla yine yurt dışından geliyor. Bu da 

binlerce avroluk maliyeti beraberinde getiriyor. 

Bizim ürünümüzün ise tamamıyla yerli olmak 

koşuluyla ilk denemelerde minimum yüzde 

15 daha ucuz olduğunu gördük. Bununla da 

sanayicilerimize ek maliyet değil, maliyette azalma 

sağlamayı düşünüyoruz. Ürünümüz tamamen yerli 

olarak piyasaya çıkacak.” 

Pasın cihazların ve kullanılan eşyaların ömrünü 

kısaltan önemli bir problem olduğunu vurgulayan 

Uğraş, “Bor madeni üzerinde yaptığımız 

incelemelerde, bizim moleküllerimiz ile yüzde 

90’ların üzerinde bir oranla 20-30 yıla kadar pas 

önleyici koruma özelliğini gösterdiğini ispatlamış 

olduk.” ifadelerini kullandı. 

Pas önleyici korumanın tamamının yerli 

kaynaklardan sağlandığını belirten Uğraş, 8 

kişilik proje ekibiyle yaptıkları çalışmada, ulusal 

ölçekte 4 ve bir de uluslararası patent başvurusu 

gerçekleştirdiklerini aktardı. 

Evlerden önce endüstriyel alanda kullanılacak 

Hali hazırda çalışmalarına da devam ettiklerine 

değinen Uğraş, mart ayı başında İstanbul’da ikincisi 

gerçekleştirilen Uluslararası Buluş Fuarı ISIF’17’de 

gümüş madalyayla ödüllendirildiklerini, bir sonraki 

aşamanın da çalışmayı ülkenin kullanımına sunmak 

olacağını aktardı. 

Uğraş, hazırlanan ürünün öncelikle endüstriyel 

alanda kullanılacağını ifade ederek, “Pas oluşumunu 

engelleyecek ürünümüz bu aşamada doğrudan ev 

kullanımına uygun değil. Çalışma kapsamında 

yan ürün olarak pas giderici ve pas önleyici 

formülasyonumuz mevcut. Ürüne, pası engelleyen 

moleküllerden kattığımızda eve giren ürün 

formuna da getiriliyor. Ürünümüz şu an evlere 

gelme aşamasının öncesinde kullanılacak.” diye 

konuştu. 

Ar-Ge çalışmalarına devam ettiklerini vurgulayan 

Uğraş, şunları kaydetti: 

“Ürünümüzü bu aşamada bırakmıyoruz. Borun 

yerli bir kaynağımız olmasından dolayı daha ucuz 

ve daha etkili sentez grubuyla çalışmalarımız 

52

REKLAM 

İÇİN 

iletisim@inovatifkimyadergisi.com 

BİNLERCE KİŞİNİN OKUDUĞU DERGİMİZE 

ONBİNLERCE KİŞİNİN ZİYARET ETTİĞİ WEB SİTEMİZE 

REKLAM VERİN 

BİNLERCE KİŞİYE ULAŞIN

YAZARIMIZ 

OLUN 

KOŞULLAR 

1-) KİMYA VEYA KİMYA SEKTÖRÜ İLE İLGİLİ BİR KONUDA KAYNAKLARINIZI BELİRTEREK 

YAZIN 

2-) HER AYIN 20. GÜNÜNE KADAR info@inovatifkimyadergisi.com adresine 

AD-SOYAD 

SIK KULLANDIĞINIZ MAİL ADRESİ 

BİTİRDİĞİNİZ/OKUDUĞUNUZ OKUL İSMİ 

PROFİL FOTOĞRAFI 

YAZINIZIN WORD FORMATI 

İLE GÖNDERİN. 

BİR SONRAKİ AY BİLGİLERİNİZ İLE YAZINIZI YAYIMLAYALIM

İnovatif Kimya Dergisi Sayı 45

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?