Cinedergi 102
Binder102
Binder102
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
CINEVİZYON<br />
7 NİSAN<br />
Bordo Bereliler Suriye<br />
Koca Dünya<br />
Şeytani / Satanic<br />
Aşkın Krallığı / A United Kingdom<br />
Baraka / The Shack<br />
Sümela’nın Şifresi 3: Cünyor Temel<br />
Şirinler 3: Kayıp Köy / Smurfs 3: The Lost Village<br />
21 NİSAN<br />
Moana<br />
Kapan / Get Out<br />
Zer<br />
Blue<br />
Miraç<br />
Beden ve Ruh Üzerine / On Body and Soul<br />
The Lost City of Z<br />
Maşa ile Koca Ayı / Masha i Medved<br />
Max Steel<br />
Kolonya Cumhuriyeti<br />
Ç. Ziyaretçiler 3 / Les Visiteurs: La Revolution<br />
Son Macera / Going in Style<br />
Silence<br />
14 NİSAN<br />
Hızlı ve Öfkeli 8 / The Fate of the Furious<br />
Mezeci Çırağı<br />
Kartal Avcısı Kız / The Eagle Huntress<br />
Dehşet Odası / Green Room<br />
Otopsi / The Autopsy of Jane Doe<br />
Yaşamak Güzel Şey<br />
The Bye Bye Man<br />
28 NİSAN<br />
The Circle<br />
Gelecek Günler / Things to Come<br />
Çatışma / Clash<br />
Dalida<br />
Aç Kapıyı Çok Fenayım<br />
Bir Annenin Feryadı<br />
Nereden Nereye<br />
Lanet: Ervah Cinleri<br />
Ölümcül Deney: Dejavu / Tell Me How I Die<br />
Galaksinin Koruyucuları 2 / Guardians of the<br />
Galaxy Vol. 2
İÇİNDEKİLER<br />
24<br />
dosya<br />
NİSAN’IN KORKULARI<br />
Nisan ayında tam 6 korku<br />
filmi vizyona girecek..<br />
64<br />
BORDO BERELİLER<br />
36<br />
OTOPSİ<br />
The Autopsy of Jane Doe<br />
Murat Kızılca’nın kaleminden.<br />
38 HIZLI VE ÖFKELİ 8<br />
The Fate of the Furious serinin sekizinci<br />
filmi olarak rekora gidiyor.<br />
60 GOING IN STYLE<br />
Masis yaşlanan yıldızların zamana<br />
meydan okudukları filmleri yazdı.<br />
68 BORDO BERELİLER<br />
Polat son dönemde çok görmeye<br />
başladığımız militarist filmleni yazdı..<br />
78 KOLONYA CUMHURİYETİ<br />
BKM’nin sihirini Pınar<br />
masaya yatırdı..<br />
84<br />
RÖPORTAJ<br />
TÜRKAN ŞORAY<br />
Filmin yönetmeni Doğa Can Anafarta ve<br />
oyuncusu Bestemsu Özdemir‘le konuştuk<br />
92 GÜZEL VE ÇİRKİN<br />
Yıllara meydan okuyan müzikalleri<br />
Başak yazdı.<br />
88<br />
SIENNA MILLER<br />
Güzel yıldız The Lost City of Z filmiyle bu<br />
ay sinemalara konuk olacak.<br />
104<br />
PORTRE<br />
DWAYNE JOHNSON<br />
The Fate of the Furious filmi vizyona girecek,<br />
johnson kaçmaz.
28<br />
42<br />
ÖZEL KÖŞE<br />
BELGESELCİ<br />
Semra Güzel Korver jüri sistemini<br />
masaya yatırdı.<br />
SUSMAYAN KÖŞE<br />
Her sinemaya giden sinemasever midir?<br />
Murat Tolga Şen sordu..<br />
74<br />
76<br />
96<br />
100<br />
ZAMANIN RUHU<br />
Hababam Sınıfı bir eksildi.<br />
Halit Akçatepe’ye veda ettik.<br />
BAY HOLLYWOOD<br />
Burak ABD’den bildirmeye devam ediyor.<br />
Deadpoll 2 geliyor.<br />
<strong>102</strong><br />
UZUN FİLMİN KISASI<br />
Gökçe Pehlivanoğlu Fırat’ın<br />
konuğu oluyor.<br />
DİZİDERGİ<br />
DİZİFUN<br />
İstanbullu Gelin<br />
Nergiz Karataş’ın merceğinde...<br />
EPISODE<br />
Legion, Şenay Tanrıvermiş’in<br />
kaleminden...<br />
DURUN ŞU<br />
REFERANDUM<br />
BİR GEÇSİN<br />
EDITO<br />
Ülkenin gündemi o kadar siyasete<br />
bağlandı ki insanların aklında ne<br />
sinema kaldı ne başka bir şey. Hani<br />
neredeyse bir yönetmene filmin ne oldu<br />
desek adam hele şu referandum geçse de<br />
bir bakalım diyecek. Zaten siyasi filmler iyice<br />
çekilemez oldu. Bu ortamdakimsenin aklına<br />
artık sinema gelmiyor. Böyle bir dönemde<br />
inanın <strong>Cinedergi</strong>’yi de yapmak çok zevk<br />
vermiyor. Hani ben de artık yazarlara durun<br />
şu referandum bir geçsin diyesim var. Ama el<br />
mahkum yaptık yine bir şeyler yazarlarımızın<br />
sürekliliği olmasa bu dergi bu kadar devam<br />
eder miydi bilemiyorum. Neyse biz size<br />
dosyalarımızdan bahsedelim biraz. Pınar<br />
Karahan sinemamızdaki BKM gerçeğini masaya<br />
yatırdı. böyle deyince kolay bir şey gibi<br />
algılanıyor. Halbuki gazetede yazan bir yazar<br />
için bir sinema şirketinin hakkını vermek<br />
hep zor olmuştur. Pınar bu zorluğun altından<br />
hakkıyla kalkmış. Diğer yeni yazarımız Polat<br />
Öziş’de benim ricamla bir o kadar zor<br />
bir dosya yaptı. Türk sinemasındaki militarist<br />
filmleri kategorize etti. Şu yaşadığımız<br />
dönemde ne derseniz yanlış anlaşılabilir ama<br />
o da profesyonel bir bakış açısıyla<br />
işi becerdi.
PEK YAKINDA<br />
KARAYiP KORSANLARI<br />
SALAZAR’IN iNTiKAMI<br />
Yönetmen: Joachim Rønning, Espen Sandberg<br />
Oyuncular: Johnny Depp, Javier Bardem, Brenton Thwaites<br />
Konu: Çılgın maceraları ile bilinen, kaptanları şahı ama bir o kadar<br />
talihsiz Jack Sparrow, yelken açtığı sularda yaklaşan kötü rüzgarları<br />
hisseder. Korkunç Kaptan Salazar’ın yönetimindeki ölümcül hayalet<br />
korsanlar, denizdeki tüm korsanları öldürerek Şeytan Üçgeni’nden<br />
kaçmayı başarmıştır; hayatta kalan tek korsan kaptan ise Jack’tir.
GERÇEGiN iKi YÜZÜ<br />
Yönetmen: Sean Penn<br />
Oyuncular: Charlize<br />
Theron, Javier Bardem,<br />
Adèle Exarchopoulos<br />
Konu: Yetenekli ve<br />
çekici bir doktor<br />
Afrika’nın çatışma<br />
bölgelerinden birinde<br />
görevini sürdürmektedir<br />
ve bu esnada aynı<br />
bölgede çalışan birine<br />
aşık olur. Aşk ikisi için<br />
de başlamış olsa da<br />
aşkı ile son derece<br />
tehlikeli olan ve ciddi<br />
mesai isteyen işini<br />
dengede tutmak bir<br />
hayli güç olacaktır...<br />
HAYALET<br />
HiKAYESi<br />
Yönetmen: Olivier<br />
Assayas<br />
Oyuncular: Kristen<br />
Stewart, Lars Eidinger,<br />
Sigrid Bouaziz<br />
Konu: 20’li<br />
yaşlarında, içine<br />
kapanık bir<br />
kadın olan Maureen,<br />
Paris’te<br />
ünlü bir modelin<br />
özel alışveriş<br />
danışmanlığını<br />
yapmaktadır. Genç<br />
kadın, kısa zaman<br />
önce ikiz<br />
erkek kardeşini<br />
kaybetmiştir ve<br />
henüz yas sürecindedir.<br />
Bir gün cep<br />
telefonuna bir mesaj<br />
gelir. Kardeşinin<br />
hayaletinden...<br />
CENNETTE<br />
SORUN<br />
VAR<br />
Yönetmen: Jonathan<br />
Levine<br />
Oyuncular: Amy<br />
Schumer, Goldie Hawn,<br />
Joan Cusack<br />
Konu: Uzak doğulu<br />
sevgilisi onu aniden<br />
terk edince,<br />
30’lu yaşlarındaki<br />
bir kadın olarak Emily,<br />
çareyi Ekvator’a<br />
annesini de çağırır.<br />
Emily’nin ısrarları<br />
sonucu kendilerini bir<br />
maceranın ortasında<br />
bulan anne-kızın başına<br />
ummadıkları kadar<br />
çılgın bir olay gelir:<br />
ikili tatilin ortasında<br />
kaçırılırlar! Bir şekilde<br />
kaçarak sağ kurtulmayı<br />
umalarken, anne-kızın<br />
aralarındaki bağ da<br />
hiç olmadığı kadar<br />
gelişecektir!
PEK YAKINDA<br />
YARATIK: COVENANT<br />
Yönetmen: Ridley Scott<br />
Oyuncular: Katherine<br />
Waterston, Michael Fassbender,<br />
Danny McBride<br />
Konu: Koloni gemisi<br />
Covenant’ın mürettebatı<br />
galaksinin oldukça<br />
uzak bir köşesinde,<br />
keşfedilmemiş cennet<br />
olarak varsaydıkları<br />
bölgenin aslında karanlık<br />
ve çok tehlikeli bir yer<br />
olduğunu anlarlar. Gezegendeki<br />
yegane canlı<br />
lanetli Prometheus’un<br />
keşfinden sonra hayatta<br />
kalan ‘sentetik’<br />
David’dir...
Yönetmen: Guy Ritchie<br />
Oyuncular: Charlie<br />
Hunnam, Astrid Bergès-<br />
Frisbey, Jude Law<br />
KRAL ARTHUR:<br />
KILIÇ EFSANESI<br />
Konu: Yönetmenliğini<br />
Guy Ritchie’nin<br />
üstlendiği ve klasik<br />
Kral Arthur efsanesine<br />
farklı bir cenahtan<br />
yaklaşmayı hedefleyen<br />
yeni filmin senaryosu<br />
ise Joby Harold’a ait.<br />
Charlie Hunnam’ın Kral<br />
Arthur’u ete kemiğe<br />
büründürdüğü filmde,<br />
genç yıldıza Jude Law,<br />
Djimon Hounsou ve<br />
Eric Bana eşlik ediyor.<br />
DEHA<br />
Yönetmen: Marc<br />
Webb<br />
Oyuncular: Chris Evans,<br />
Mckenna Grace,<br />
Lindsay Duncan<br />
Konu: Hayatı<br />
başarısızlıklarla<br />
dolu olan Frank<br />
Adler karakterini<br />
canlandıracak olan<br />
Chris Evans, Florida<br />
kırsalında yeğeni<br />
Mary’yi büyütürken,<br />
Mary’nin okula<br />
başlamasıyla birlikte<br />
hemen yetenekli<br />
olarak yaftalanması<br />
sebebiyle Mary’nin<br />
annesi Evelyn ile<br />
kızı büyütme konusunda<br />
bir savaşa<br />
girecek. Film, mücadelenin<br />
yasal sürecine<br />
odaklanacak.<br />
KANLI<br />
OYUN<br />
Yönetmen: JCameron<br />
Cairnes, Colin Cairnes<br />
Oyuncular: Meegan<br />
Warner, Olivia DeJonge,<br />
Patrick Harvey<br />
Konu: Popüler şaka<br />
temalı TV şovu Scare<br />
Campaign, eski tarz<br />
korkutmaları ve gizli<br />
kamera eğlencesi ile<br />
son 5 yıldır izleyicileri<br />
eğlendirmektedir.<br />
Ancak, yeni bir çevrimiçi<br />
TV dönemine<br />
girdiğimizde, yapımcılar<br />
şovlarını antika gösterren<br />
yeni bir sert internet<br />
serisine karşı bulurlar.<br />
Antrenman zamanı<br />
gelmiştir. Peki takım<br />
bu sefer çok ileri gidebilecek<br />
midir? Yanlış<br />
adamı şaka mı yapmak<br />
istiyorlar?
ANKARA’YA BAHAR,<br />
FESTiVAL iLE GELiYOR!<br />
Ankara Uluslararası Film Festivali bu yıl 26. yaşını kutluyor.<br />
Türkiye’nin en köklü film festivallerinden olan Ankara Uluslararası<br />
Film Festivali bu yıl 23 Nisan – 3 Mayıs tarihleri arasında yapılacak.<br />
Dünya Kitle İletişimi Araştırma<br />
Vakfı tarafından düzenlenen<br />
Ankara Uluslararası Film Festivali,<br />
20-30 Nisan 2017 tarihleri<br />
arasında gerçekleştirilecek.<br />
n Festivalde ‘dünya sineması’, ‘ulusal uzun’,<br />
‘kısa’ ve ‘belgesel’ filmlerin gösterimi yapılacak.<br />
Yine her yıl olduğu gibi ‘ulusal uzun’, ‘ulusal<br />
kısa’ ve ‘ulusal belgesel’ yarışmaları düzenlenecek.<br />
Festival kapsamında; Ulusal Belgesel Film<br />
Yarışmasında birincilik ödülü 20.000TL, ikincilik<br />
ödülü 10.000TL, üçüncülük ödülü 5.000TL,<br />
Ulusal Kısa Film Yarışmasında birincilik ödülü<br />
10.000TL, ikincilik ödülü 5.000TL, üçüncülük<br />
ödülü 2.500TL olarak belirlendi.<br />
Ankara Uluslararası Film Festivali’nden<br />
kısacılara tam destek!<br />
Ayrıca bu yıl ilk defa kısa film yarışması dalında<br />
Ankara Uluslararası Film Festivali ve Almanya<br />
Ankara Büyükelçiliği işbirliği ile “Kadın Hakları<br />
İnsan Haklarıdır” temalı ulusal kısa filmler ayrı<br />
bir kategoride değerlendirilip ödüllendirilecek.<br />
Katılımcılar, süresi 5 dakikayı geçmeyen kurmaca,<br />
deneysel, canlandırma, belgesel dalları ile<br />
yarışmaya başvurulabilecek.<br />
Temalı Kısa Film Yarışmalarında ise birincilik<br />
ödülüne 10.000TL, ikincilik ödülüne 5.000TL,<br />
üçüncülük ödülüne 2.500 TL destek verilecek.<br />
28. AUFF Onur Ödülleri…<br />
Ankara Uluslararası Film Festivali kapsamında<br />
verilen Onur Ödülleri’nin bu yılki sahipleri belli<br />
oldu. ‘Aziz Nesin Emek Ödülü’ İzzet Günay’a,<br />
‘Sanat Çınarı Ödülü’ Ahmet Say’a, ‘Kitle İletişim<br />
Ödülü’ Oyuncular Sendikası’na verilecek.<br />
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğinde,<br />
Halkbank’ın ana sponsorluğunda yapılacak 28.
Ankara Uluslararası Film Festivali, 20 Nisan’da<br />
gerçekleştirilecek açılış gecesiyle başlayacak.<br />
2017 yılı Onur Ödülleri, beyazperdenin tanınmış<br />
isimlerinin de hazır bulunacağı gecede sahiplerine<br />
takdim edilecek.<br />
28. AUFF Afişi Asya Fatma Bağcı’dan<br />
Bu yılın teması “Körleşme”<br />
20-30 Nisan tarihleri arasında düzenlenecek Ankara<br />
Uluslararası Film Festivali, bu senenin temasını<br />
‘Körleşme’ olarak belirledi. Afiş tasarımlarına ise<br />
Asya Fatma Bağcı imza attı.<br />
Festival, “Beyazperdede devasa bir görsel alan<br />
sunan film öte yandan nedenleri inşa etmeden, sonuca<br />
odaklanabilir de. Görsel alanın yanında filmin<br />
sunmadığı görünmeyen alan, görmeyi sınırlarken<br />
seyircinin tedirgin bakışına yol açar” tespitinden<br />
yola çıkarak belirlediği ‘Körleşme’ temasıyla<br />
“Seyircinin bakış açısı ile kameranın bakış açısı<br />
örtüşmediğinde ne olur? Seyirci körleşir. Bunun<br />
ötesine geçmenin çaresi nedir? Sinema bizi ne zaman<br />
körleştirir? Egemen olan körleşme aracılığı<br />
ile dilediğince erkini nasıl kurar?” sorularına yanıt<br />
arıyor.<br />
“Dünyaca Ünlü Filmler Ankara Uluslararası Film<br />
Festivali’nde<br />
Festivalin Dünya Sineması bu yıl; Anısına,<br />
Berlin’den Taze Taze,Bir Ülke: İspanya, Terence<br />
Davies Retrospektifi, Körleşme, Usta İşi ve Dünya<br />
Festivallerinden bölümlerinden oluşacak.<br />
Anısına<br />
‘Anısına’ bölümünde 10 sene önce aramızdan<br />
ayrılan MichelangeloAntonioni Passenger, Ingmar<br />
Bergman Smiles of a Summer Night filmleri<br />
ile anılırken; Abbas Kiarostami Close up, Andrzej<br />
Wajda Afterimage, Jacques Rivette ise La Bandedes<br />
Quatre filmleri ile bu seçkide yer alacak.<br />
Berlin’den Taze Taze<br />
Festival, bu yıl Berlin Film Festivali’nde gösterilen<br />
ve yarışan filmleri “Berlin’den Taze Taze” bölümünde<br />
Ankara’ya taşıyacak. Berlin Film Festivali’nin<br />
açılışını yapan EtienneComar’ın ilk filmi Django,<br />
‘Altın Ayı’ ödülünü kazananan Macar yönetmen<br />
Ildikó Enyedi’nin filmi On Body and Soul, En iyi<br />
Senaryo ödülüne layık görülen SebastianLelio<br />
imzalı film A Fantastic Woman izleyici ile buluşacak.<br />
Seçkide gösterilecek diğer filmler; AgnieszkaHolland<br />
– Spoor, Calin Peter Netzer - Ana , Mon Amour,
Thomas Arslan – Bright Nights, AndresVeiel –<br />
Beuys.<br />
Bir Ülke: İspanya<br />
Dikkat çeken yapımları ile İspanyol sinemasının<br />
son 10 yılına “Bir Ülke” bölümünde hakettiği<br />
ilgiyi veren festival,birbirinden renkli İspanyol<br />
yapımı film sinemaseverlerin beğenisine sunacak.<br />
Başlıca filmler; David Trueba -Living Is Easy<br />
with Eyes Closed,Luis García Berlanga – The<br />
Executioner, CescGay – Truman, Raúl Arévalo<br />
-The Fury of a Patient Man, Carlos Saura–Beyond<br />
Flamenco<br />
Bir Retrospektif: Terence Davies<br />
“Bir Retrospektif” bölümünde 1945 İngiltere<br />
doğumlu senarist, yönetmen, romancı ve oyuncu<br />
Terence Davies’in en bilinen filmleri yer alacak.<br />
Seyircinin beyazperdede izleme şansı bulacağı<br />
filmler; Distant Voices, Still Lives, On of Time<br />
and the City, A Quiet Passion, TheLong Day<br />
Closes,Sunset Song, Terence Davies Trilogy.<br />
Körleşme<br />
Festivalin teması olarak belirlenen “Körleşme”<br />
bölümünde ise ders niteliğindeki filmler ile ‘Sinema<br />
bizi ne zaman körleştirir, seyircinin bakış<br />
açısı ile kameranın bakış açısı örtüşmediğinde<br />
ne olur” sorularına yanıt arayacak. Bu bölümün<br />
öne çıkan filmleri arasında Kirsten Johnson<br />
imzalı Cameraperson, Wim Wenders başyapıtı<br />
Paris Texas, Stanley Kubrick’in unutulmaz filmi A<br />
Clockwork Orange da yer alıyor.<br />
Usta İşi<br />
Dünya sinemasına katkı sağlamış usta yönetmenlerin<br />
filmlerinin gösterileceği bu bölümde<br />
VolkerSchlöndorff - Return, ToMontauk , WernerHerzog<br />
- Salt & Fire, Claire Simon – The<br />
Graduation, Chris Kraus - Bloom of Yesterday,<br />
Julian Rosefeldt – Manifesto, Jim Jarmusch –<br />
Gimme Danger filmleri izleyici ile bulaşmaya<br />
hazırlanıyor.<br />
Dünya Festivallerinden<br />
Festival her sene olduğu gibi bu sene de dünya<br />
festivallerinde gösterilmiş filmlere Ankara’da ev<br />
sahipliği yapmaya devam edecek. ‘Dünya Festivallerinden’<br />
bölümü kapsamında gösterilecek<br />
filmlerden bazıları; Russudan Glurjidze - House<br />
Of Others, Sang-soo Hong - Yourself and Yours,<br />
OttoBell – The Eagle Huntress, Mehrdad Oskouei
– Starless Dreams, Vassilis Mazomenos – Lines,<br />
Kristina Grozeva, Petar Valchanov - Glory, Zhang<br />
Lu - A Quiet Dream, Hirokazu Koreeda – After the<br />
Storm.<br />
28. Ankara Uluslararası Film Festivali Ulusal Uzun<br />
Film Yarışma Filmleri<br />
Kızılay Büyülü Fener Sineması’nda<br />
gerçekleştirilecek gösterimlerde Onur Ünlü’nün<br />
jüri başkanlığında, Nihal Yalçın, Emrah Serbes,<br />
OlenaYershova ve Hasan Akbulut’tan oluşan seçiciler<br />
kurulu filmleri izleyici ile birlikte izleyecek.<br />
Yönetmenlerinin de katılımları ile gerçekleştirilecek<br />
gösterimler sonrası söyleşi imkanı da olacak.<br />
Bu sene ulusal uzun film yarışmasında yer<br />
alacak filmlerden En İyi Film ödülünü alan filmin<br />
yapımcısına 50.000TL, ilk filmlere verilen Mahmut<br />
Tali Öngören Özel Ödülünü kazanan filmin yönetmenine<br />
ise 10.000 TL verilecek.<br />
(Film adına göre alfabetik olarak sıralanmıştır)<br />
1. Albüm, Yön. Mehmet Can Mertoğlu<br />
2. Babamın Kanatları, Yön. Kıvanç Sezer<br />
3. Genco, Yön. Ali Kemal Çınar<br />
4. Kaygı, Yön. Ceylan Özgün Özçelik<br />
5. Koca Dünya, Yön. Reha Erdem<br />
6. Martı, Yön. Erkan Tunç<br />
7. Rüzgarda Salınan Nilüfer, Yön. Seren Yüce<br />
8. Rüya, Yön. Derviş Zaim<br />
9. Siyah Karga, Yön. Tayfur Aydın<br />
10. Taş, Yön. Orhan Eskiköy<br />
11. Zer, Yön. Kazım Öz<br />
28. Ankara Uluslararası Film Festivali Ulusal Belgesel<br />
Film Yarışma Filmleri<br />
Halkbank ana sponsorluğunda, Kültür ve Turizm<br />
Bakanlığı desteğinde 20-30 Nisan 2017 tarihleri<br />
arasında gerçekleşecek festival kapsamında,<br />
Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde yapılacak<br />
gösterimlerde;Nebil Özgentürk, Hakan Karsak, Ali<br />
Öz, Zeynep Santıroğlu ve Tuluhan Tekelioğlu’ndan<br />
oluşan seçiciler kurulu filmleri izleyici ile birlikte<br />
izleyecek. Yönetmenlerinin de katılımları ile<br />
gerçekleştirilecek gösterimler sonrası söyleşi<br />
imkanı da olacak. Bu sene ulusal belgesel film<br />
yarışmasında yer alacak filmlerden birinci seçilen<br />
filmin yönetmenine 20.000TL, ikinci seçilen filmin<br />
yönetmenine 10.000TL, üçüncü seçilen filmin yönetmenine<br />
5.000TL verilecek.<br />
(Filmler alfabetik olarak sıralanmıştır)
1. Ah, Yön. Mustafa Ünlü<br />
2. Altıyüzseksenüç, Yön. Canberk Şimşek<br />
3. Bademler, Yön. Caner Özarslan<br />
4. Başka, Yön. Nesime Karateke<br />
5. Biz Dünyaya Sığmadık, Yön. Hüsniye Vural<br />
6. Gardırop, Yön. Haşim Sezgin Kılıç, Berkan<br />
Güler<br />
7. Hermana, Yön. Enver Arcak<br />
8. Işıklık, Yön. Burak Doğan<br />
9. Kaz Otaran, Yön. Nurhan Özsoy Taşdemir<br />
10. Kıllıt, Yön. Zeynep Altay<br />
11. Kırmızı Kurdele, Yön. Haşim Sezgin Kılıç<br />
12. Lüfer, Yön. Mert Gökalp<br />
13. ManaMou İstanbul, Yön. Nihan Arısoy<br />
14. Muhammed, Yön. Durmuş Bayram<br />
15. Nazlıcan Serin Yayla Çiçeği, Yön. Nedime<br />
Mahmure Vaizoğlu<br />
16. Üçyüzbir, Yön. Alican Mansuroğlu<br />
17. Vank’ın Çocukları, Yön. Nezahat<br />
Gündoğan<br />
28. Ankara Uluslararası Film Festivali Ulusal Kısa<br />
Film Yarışma Filmleri<br />
Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde gerçekleştirilecek<br />
gösterimlerde Pelin Esmer’in jüri başkanlığında,<br />
Ahmet Rıfat Şungar, Esme Madra, Nesra Gürbüz<br />
ve Raffi Movsisyan’dan oluşan seçiciler kurulu<br />
filmleri izleyici ile birlikte izleyecek. Yönetmenlerinin<br />
de katılımları ile gerçekleştirilecek<br />
gösterimler sonrası yönetmenlerle söyleşi<br />
imkanı da olacak.<br />
Bu sene katılımın yoğun olduğu ulusal kısa<br />
film yarışmasında yer alacak filmlerden Birincilik<br />
Ödülü 10.000 TL , ikincilik ödülü 5.000 TL,<br />
üçüncülük ödülü 2.500 TL olarak belirlendi.<br />
(Film adına göre alfabetik olarak sıralanmıştır)<br />
1. Arkhe, Batuhan Köksal<br />
2. Asfalt, Süleyman Demirel<br />
3. Babamdan Kalan, Abdülmelik Öcal<br />
4. Beyoğlu Sineması, Ömer Ferhat Özmen<br />
5. Bir İş Görüşmesi Hikayesi, Alkım Özmen<br />
6. Bağımlılık, Nazım Güveloğlu<br />
7. Cemile’nin Takıntısı, Deniz Özden<br />
8. Cinnah19, Can Koçak<br />
9. Cumartesi Düşü, Alper Kızılboğa<br />
10. Dumrakatak, Mert Edis
11. Evbark, Pınar Öğünç<br />
12. Güney Kutbu, Emin Akpınar<br />
13. Haşa, Gökhan Kaya<br />
14. Hedef, Cemre Yılmaz<br />
15. İki Parça, Murat Uğurlu<br />
16. İp Koptu, Mehmet Selçuk Bilge<br />
17. İt, Osman Yazıcı<br />
18. Kapan, Korhan Günay<br />
19. Karib, Kaan Atilla Taşkın<br />
20. Kot Farkı, Ayris Alptekin<br />
21. Kutu, Merve Çirişoğlu Çotur<br />
22. Li Pey Nanê Xwe, Bilal Korkut<br />
23. Mağrib, Ferhat Zengin, Bahadir Kapır<br />
24. Mara, Ciwan Zengin, Meral Yeğin<br />
25. Mavera, Vedat Oyan<br />
26. Medi, Resul Sakınmaz<br />
27. Mirov, Hasan İnce<br />
28. Patates Olmasın, Melisa Üneri<br />
29. Penaber, Ramazan Kılıç<br />
30. Scrabble, Merve Gezen<br />
31. Seneye, Hasan Gündüz<br />
32. Subsuelo, Tuna Kaptan<br />
33. Tavşan Kanı, Yağmur Altan<br />
34. Tecahül-i Arif, Hasan Kalender<br />
35. Yolcu, Cem Özay<br />
28. Ankara Uluslararası Film Festivali Ulusal Uzun<br />
Proje Geliştirme Desteği Yarışması Final Projeleri<br />
Festival haftasında Marsel Kalvo, Nadir Öperli ve<br />
Deniz Akçay Katıksız’dan oluşan seçiciler kurulu ile<br />
gerçekleştirilecek olan toplantılarda proje sahipleriyle<br />
görüşmeler yapılacak.<br />
Ulusal Uzun Proje Geliştirme Desteği Yarışmasında<br />
yer alacak projelerden kararlaştırılan iki projenin her<br />
birine 30.000 TL maddi destek verilecek.<br />
(Proje adına göre alfabetik olarak sıralanmıştır)<br />
1. Boş Zamanlar, Yön. M. Cem Öztüfekçi<br />
2. Dirlik Düzenlik, Yön. Nesimi Yetik<br />
3. İmkansız Bir Liste, Yön. Derya Erkenci<br />
4. İp, Yön. Cengiz Tapan<br />
5. İşteBaş, Gövde ve Kanatlar, Yön. Elfe Uluç<br />
6. Körleşme, Yön. Hacı Orman<br />
7. Kumbara, Yön. Ferit Karol<br />
8. Okul Tıraşı, Yön. Ferit Karahan<br />
9. Oyun Kafası, Yön. Burcu Aykar<br />
10. Sen Ben Lenin, Yön. Tufan Taştan<br />
11. Son Adım, Yön. Uğur Aydedim
CINEKRiTiK<br />
BANU BOZDEMİR<br />
SANATIN ‘USTACA’ YAŞAMI<br />
n David Lynch’i anlamak konulu bir belgesel<br />
hazırlansaydı ancak bu kadar olurdu.<br />
David Lynch: Yaşam Sanatı gerçekten de<br />
sanatı yaşamanın değişik bir izdüşümü.<br />
Kafasının dehlizlerinde dolanan, bizi<br />
uçurumun kenarında ve anlaşılmazlık<br />
zincirine vurulmuş bir halde bırakan, asıl<br />
mesleğinin ressamlık olduğu yönetmenin<br />
belgeselini keyifle izlediğimi söylemeliyim.<br />
Zira onu o yapan değerlerin taşlarının nasıl<br />
atıldığını ve örüldüğünü yönetmenin kendi<br />
ağzından öğrenme fırsatı yakalıyoruz. Kendini<br />
anlattığı ve o esnada bir dakika bile durmadan<br />
üretmeye devam ettiği<br />
görüntüleri karşısında onun<br />
aslında yönetmen değil modern<br />
bir ressam olduğu sonucuna<br />
varıyoruz. Çünkü belgesel<br />
biraz Lynch’in o yanını anlatmak<br />
ve filmlerindeki tarzının<br />
altını oymak istemiş gibi.<br />
Amerikalı yönetmen bebek<br />
yüzlü gençlik haliyle uğraşıları<br />
arasında bir tezatlık sunuyor<br />
zira keyfine düşkün bir yüz<br />
halinden sürekli kendini zorlayan<br />
bir adamın hikayesi<br />
çıkması biraz şaşırtıcı geliyor.<br />
Kendi ağzından dökülen<br />
cümleler ve çıkarttığı eserlerin karanlık dünyası<br />
değişik bir samimiyet de barındırıyor. Genç<br />
yaşında bir çocuk sahibi olan ve aynı şeyi<br />
şimdiki yaşında da tekrarlayan yönetmen iki<br />
kızının arasındaki boşlukları sanatla ve sinemayla<br />
doldurmaya devam etmiş belli ki... Belgeselin<br />
yönetmeni jon Nguyen gayet yetkin bir<br />
dille geçmişi ve bugünü birleştiriyor ve Lynch<br />
tarzı bir belgesele imza atıyor.<br />
Film Noir akımının öncülerinden olan ve<br />
görünenin ardına taşan, zaman zaman kişisel<br />
bulunan filmlerinin arka plan anlatısı gibi olan<br />
belgesel yönetmenin çocukluk ve gençlik<br />
yıllarına dair fotoğraflar ve videolar da içeriyor<br />
ki bu arşiv yani saklama konusunda da önem<br />
kazanıyor. Sanki Lynch bir gün kendisiyle<br />
ilgili bir film çekilecekmiş gibi özenle saklamış<br />
geçmişe ait kareleri. Philadelphia kısmı hayatının<br />
dönüm noktasına işaret eden değişik bir sapak.<br />
Kendini bulmak adına kendinden, küçük kızından<br />
ve modern hayattan vazgeçişin dönüm noktalarını<br />
gösteriyor bize. Resimlerine hareket katmanın<br />
yani sinemaya geçişini o kadar uhrevi anlatıyor<br />
ki… Resmindeki ağaçların esen rüzgarla hareket<br />
ettiği sanrısına kapılıyor ve sinemanın o büyülü<br />
dünyasına, farklı bir sığınağa geçiş yapar gibi<br />
akıyor.<br />
Burada el attığı, müzik de dahil her şeyin hakkını<br />
veren Lynch filmde atölyesinde resimleriyle fazlaca<br />
meşgul insan resmi verirken bir yandan da<br />
sigarasını tellendirip düşüncelere dalıyor. 2006<br />
yılından beri uzun metraj çekmeyen ama resim<br />
yapmaya, klipler ve kısa filmler çekmeye devam<br />
eden ve müzik albümü yapan Lynch’in aklının bir<br />
dakika bile boş kalmadığı, kendisi ve insanlar için<br />
farklı reçeteler hazırladığı çok belli. Öyle ki belgesel<br />
zaman zaman tekrarlara düşse de bir resim gibi<br />
tuvale aktarılmış hissi yaratıyor.<br />
Lynch cinsellikle tanışmasını da değişik bir ana<br />
dönüştürüyor, ilk gençlik yıllarında çıplak bir<br />
kadının kendisine doğru yürüdüğünü söyledikten<br />
sonra ‘farklı’ komşu kadınlarla olan diyaloglarından<br />
bahsediyor ve hepsinin anısını da eminim resme<br />
döküyor ya da hareketli resim dediği sinemaya…<br />
Belgesel adı gibi tam da yaşamı sanata<br />
dönüştüren bir adamın hayatının dehlizlerinde<br />
dolanıyor ve bizi de çekmeyi başarıyor.
CINEKRiTiK<br />
SERDAR AKBIYIK<br />
BAYRAK iÇiN ÖLÜMÜ GÖZE ALAN ÇOCUKLARIN HiKAYESi<br />
n Bir hayal dünyasında yaşıyoruz. AB’ye<br />
girmek, onun standartlarına uymak için<br />
kokoreçi yasaklıyoruz ama tarih boyunca<br />
verdiğimiz ve hala vermekte olduğumuz<br />
şehitlerin amaç ve duyarlılıklarını hiç<br />
önemsemiyoruz, bakmıyoruz. Sanki<br />
geçmişte olanlar veya şu an olmakta olan<br />
trajediler bize çok uzak. Bu milletin duygusal<br />
kopukluğunun sebebi nedir? Ben<br />
burada Türk sinemasını da çok suçlu buluyorum.<br />
Sinema günümüzde artık sadece eğlence<br />
aracı veya sanat değil. Millet olma unsurlarını<br />
vatandaşa hatırlatan, öğreten bir enstrüman.<br />
Hatta öyle önemli bir enstrüman<br />
ki bütün süper güçler sinemayı<br />
kullanıp hem kendi tarihlerini hem<br />
de bizlerinkini tekrar yazıyor. Bizim<br />
sinemamızın pasifliği yüzünden<br />
kendimizi anlatamadığımız gibi<br />
bir de onların propagandasının<br />
kurbanı olup kendi kimliğimizden<br />
uzaklaşıyoruz. Bu hafta vizyona<br />
giren Sarıkamış Çocukları, konusu<br />
itibarıyla çöldeki vaha gibi.<br />
Sarıkamış felaketinden yola çıkan<br />
film yaşanan büyük trajedinin<br />
bambaşka yönlerine bakıyor.<br />
Bu beni hep düşündürmüştür;<br />
1914’te Sarıkamış’ta 90 bin şehit<br />
vermişiz hemen ardından 1915-1916 yıllarında<br />
Çanakkale zaferini kazanmışız. Millet olarak bu<br />
iki olaya nasıl da farklı tepkiler veriyoruz. Tabii<br />
Çanakkale bir zafer ve onu anmak doğal olarak<br />
coşku veriyor insana ama 90 bin evladımızın<br />
bayrak uğruna can verdiği Sarıkamış bu kadar<br />
unutulur mu? Bu hafıza kaybı o 90 bin evladın<br />
vatan sevgisine saygısızlık değil mi? İşte bu<br />
hafta vizyona giren Sarıkamış Çocukları sizleri<br />
bu tür düşüncelere itecek. Konusunu kısaca<br />
anlatalım. 1915’teki Sarıkamış Harekatı’nın<br />
üzerinden yıllar geçmiştir, o savaşta yer almış<br />
Rus askeri Sergey, donarak ölmüş bir Türk<br />
çocuğun üzerindeki özel eşyalarını herkesten<br />
gizli alıp yıllar boyunca saklamıştır. Torunu<br />
Alina’ya, ölmeden önce bu eşyaları hatıra<br />
olarak verir. Tarih bölümünde okuyan Alina,<br />
Türkiye’ye değişim öğrencisi olarak geldiğinde<br />
hocası Vahdet’in Sarıkamış’la ilgili araştırma<br />
yapacağını öğrenir ve kendisinde bulunan<br />
eşyalardan bahseder. Tesadüf eseri o sırada bir<br />
açık artırmada Sarıkamış’ta yaşamış çocuklardan<br />
kalan başka bazı eşyalar satışa çıkmıştır.<br />
Alina’daki eşyalarla, Esker adlı gencin ninesinden<br />
aldığı eşyaların aynı kişiye, Esker’in ninesi olan<br />
Seher’in o zamanlar sevdiği adam olan Mehmet’e<br />
ait olduğu anlaşılacak, Alina ve Esker bütün<br />
bu anıları Seher’e ulaştırmak için birlikte yola<br />
düşecektir. Geri dönüşlerle şehit çocuklarımızın<br />
nasıl şehit olduğunu izlemeye yürek dayanmıyor.<br />
Ama o albayrak için beyaz kara<br />
düşen minik vücutlara bunu borçluyuz.<br />
Bu millet artık kendini tanımalı,<br />
hatırlamalı. Bakın Sarıkamış bize<br />
zorla kabul ettirilmeye çelışılan Ermeni<br />
soykırımı yalanının şifresidir.<br />
Sarıkamış’ta Ruslar’ın yanında iki tümen<br />
Ermeni birliği vardır. O dönemde<br />
ve sonrasında yaşananlar Ermeni<br />
Tehciri’nin sebepleridir. Bu filmi seyretmek<br />
sadece şehit çocuklarımıza<br />
saygı göstermek değildir. Günümüzde<br />
yaşananların daha iyi algılanmasını<br />
da sağlayabilir. Gazetelerden takip<br />
ediyorsunuz, The Ottoman Lieutenant<br />
adlı bir film ABD Türk ortak yapımı<br />
olarak çekildi. Ermeni diasporası bu filmin gösteriminin<br />
engellenmesi için elinden geleni yapıyor. İlk<br />
önce boykot açıklamaları yapıldı, yetmedi sinema<br />
salonlarının önünde filme gitmek isteyenler engellendi.<br />
Üstelik Amerika Ermeni Ulusal Komitesi’nin<br />
boykot davetine Amerika Yunan Konseyi de destek<br />
verdi. Halbuki film bir aşk filmi ama o dönemde<br />
Van’da geçiyor. Haluk Bilginer ve Selçuk Yöntem<br />
Türk oyuncular olarak yardımcı rollerde yer alıyor.<br />
Böyle tamamıyla barışçı bir bakış açısıyla çekilen<br />
bir film bile güya demokrasinin beşiği ABD’de<br />
nelere maruz kalıyor. Peki biz ne yapıyoruz? Biz<br />
kendi hikayelerimizi çekmekten ve seyretmekten<br />
bile aciziz. Filmi iyidir, kötüdür hiç bir şey demedim<br />
dikkat ederseniz. Ne oyunculardan bahsettim ne<br />
yönetmenden. Çünkü bazı filmleri seyretmek sinemaya<br />
gitmekten daha fazlasıdır. Bu böyle bir film.
CINEKRiTiK<br />
FIRAT SAYICI<br />
EFSANE GERI DÖNDÜ!<br />
n ”Ghost in the Shell” efsanesiyle üniversitenin<br />
ilk yıllarında Beşiktaş Sinanpaşa<br />
Pasajı’ndan aldığımız korsan bir VCD ile<br />
tanışmıştık benim gibi sinema sevdalısı<br />
mühendislik okuyan arkadaşlarımla<br />
birlikte. Japon animeleriyle ilgili derin<br />
bilgilerimiz yoktu ve bu film çok övülüyordu.<br />
İzlemezsek olmazdı. Kimimiz aşık<br />
oldu filme, kimimiz çok da bayılmadı.<br />
Ben ikisinin arasında bir ruh halindeydim hep.<br />
Hollywood mahsulü yeniden yapımın basın<br />
gösteriminden önceki gece ilk filmi yeniden<br />
izledim. Tazelenmek için. Neredeyse 20 yıl<br />
sonra tekrar izlediğim anime bir yandan anıları<br />
canlandırırken bir yandan da Japon animelerinin<br />
öneminin bir kez daha altını çizdi.<br />
Dünyaca ünlü bilim kurgu eseri olan Kabuktaki<br />
Hayalet (Ghost In The Shell), 9. Birlik<br />
Özel Görev Gücü’nün başında yer alan, özel<br />
operasyonlardan sorumlu Benzersiz Saybörg<br />
Hibrit’in hikâyesini konu alıyor. Kendisini en<br />
tehlikeli suçluları durdurmaya adamış olan<br />
9. Birlik, tek amacı Hanka Robotic’in siber<br />
teknolojideki girişimlerini yok etmek olan bir<br />
düşmanla karşı karşıya kaldığında hareket etmek<br />
zorunda kalır. Rupert Sanders’in yönettiği<br />
filmde başrolleri Scarlett Johansson, Pilou<br />
Asbek, Michael Pitt, Michael Wincott, Juliette<br />
Binoche ve Takeshi Kitano paylaşıyor.<br />
Şurası kesin ki, bu film, efsanenin fanlarını<br />
sevenler ve sevmeyenler olarak ikiye bölecek.<br />
Sosyal medyada dünya çapında film<br />
hakkında görüşlerini bildirenler şimdiden büyük<br />
tartışmaların hızlı savunucuları olmuş bile.<br />
Ben, biraz uzaktan bakarak ve genele hitap etmeye<br />
çalışarak filmi incelemek istedim. Öncelikle<br />
şunu belirteyim, ilk “Ghost in the Shell” senaryo<br />
anlamında birçok boşluk barındırıyordu.<br />
Yanlış anlaşılmasın, ‘hata’ anlamında değil.<br />
Aksine animenin yaratıcılarının bilinçli olarak<br />
inşa ettikleri bir yapıydı bu. Her izleyici bu<br />
boşlukları dilediği gibi doldurmakta özgürdü.<br />
Bu sayede de birbirine hem benzeyen hem<br />
de çeşitli farklılıklar oluşturan yüzlerce<br />
varyasyon oluşuyordu zihinlerde. Yeniden<br />
çevrim yapımda ise işin başındakiler efsanenin<br />
ana hatlarına saygısızlık etmeden kendi usullerince<br />
yeniden yaratmışlar “Ghost in the Shell”<br />
dünyasını. Zira her iki yapımda temelinde Masamune<br />
Shirow’un mangasına dayanmakta. Üstelik<br />
Mitsuhisa Ishikawa adlı yapımcı her iki filmde de<br />
sözü geçen biri. Hal böyleyken animeye herhangi<br />
bir saygısızlık yapılabileceğini düşünmüyorum.<br />
Hollywood, “Ghost in the Shell”i, ticari çıkarlarla ve<br />
özellikle de alışkanlıkları 20-25 yıl öncesine göre<br />
bir hayli değişen sinema seyircisini de göz önünde<br />
bulundurarak yeniden üretmiş. İlk filme saygısını<br />
ve minnetini korumuş. Filmin sürprizlerini açık<br />
etmemek adına aradaki farkları buraya yansıtmak<br />
istemiyorum. Nasılsa izleyince anlayacaksınız...<br />
Teknoloji ve bilimin üstünlüğüne inanan biri olarak,<br />
filmin yarattığı atmosfer beni çok şaşırtmasa<br />
da bir hayli etkiledi. Hologram teknolojisinin<br />
kullanım alanlarını genişleten, robotik, otomasyon<br />
gelişimler ve sibernetik çoğaltımların, tam<br />
da bilimin hayal ettiği gibi uygulamalarını se-
naryoya yediren film içten içe geleceğe dair<br />
(her ne kadar o günleri göremeyecek olsam da)<br />
umutlarımı coşturdu. Bu bağlamda “Blade Runner”,<br />
“Terminatör”, “Robocop”, “Videodrome”,<br />
“Existenz”, “Total Recall”, “Matrix”, “Ex Machina”<br />
gibi filmler ve hatta şu aralar takip etmekte<br />
olduğumuz Westworld dizisi gibi cyberpunk bazlı<br />
yapımların tadını fazlasıyla veriyor. Açıkçası<br />
filmi, uzun metraj olarak sadece “Pamuk Prenses<br />
ve Avcı”yı yönetmiş olan Rupert Sanders’ın<br />
çekeceğini öğrenince bu işte bir yanlışlık var,<br />
daha deneyimli birine bu proje teslim edilmeli<br />
diye düşünmüştüm. Ancak Sanders yanılttı beni.<br />
İyi iş çıkarmış diyebilirim. Başta Scarlett Johansson<br />
olmak üzere oyuncularla ilgili söylenecek<br />
elbet çok şey var ancak ben yalnızca iki ismi<br />
önemsedim bu filmde; perdede gördüğüm her<br />
an bana derin anlamlar hissettiren Juliette<br />
Binoche ve Takeshi Kitano... Onları bu filmin<br />
bonusu, kaymağı, hediyesi olarak gördüm.<br />
Filme dair yegane eleştirilerimden biri ilk filmin<br />
muhteşem müziklerinden biraz uzaklaşılmış<br />
olması. İlkine yakın müzikler beklerdim doğrusu.<br />
Zira ilk yapımın müzikleri, efsanenin ruhunun<br />
en büyük dayanaklarından biri olan Japon kültürünü<br />
çok iyi yansıtıyordu. Yeni yapımda ise bu<br />
yok maalesef. Daha evrensel ve ülkesiz bir film<br />
olagelmiş bu haliyle. En temel ayrılıklardan bir<br />
diğeri de işin felsefesini ilgilendiriyor. İlk filmde<br />
baş karakterimiz olan Binbaşı, başına gelenleri<br />
varoluşsal bir şekilde değerlendirmeye çalışıp<br />
kendince kabuğundaki hayaleti önemli bir yere<br />
konumlandırmaya çalışırken, son yapımda<br />
Johansson’un yorumladığı Binbaşı daha çok<br />
‘senin annen bir melekti yavrum’ ipucunun<br />
peşinden koşarak ‘geçmişçilik’ oynuyor.<br />
Sadede gelecek olursak, “Ghost in the Shell”i<br />
izlemeye gitmeden önce efsaneye olan<br />
bağlılığınızı bir kenara bırakarak gidin derim.<br />
Öteki türlü filmden keyif alamazsınız. Şunu<br />
unutmayın ki, bu yapım bir remake. Aynısını<br />
beklemek hata olur...
CINEKRiTiK<br />
SERDAR AKBIYIK<br />
UZAYLILARI ARIYORUZ DA, YA BULUR<br />
n Bilimkurgu kendi içinde değişime<br />
uğrayan bir tür. 1930’dan 1950’lerin sonuna<br />
kadar daha fazla politik göndermeleri<br />
olan, özellikle 1980’lerin başına kadar<br />
Soğuk Savaş’ın etkilerinin görüldüğü<br />
bir tür. 1980’den sonra gerilim, korku ve<br />
aksiyon türlerinin gölgesinin altında kaldı.<br />
Alien, Event Horizon, Terminatör gibi<br />
filmleri örnek verebiliriz. Ayrıca dünyadaki<br />
yaşamı ve toplumsal yapıyı uzaya taşıyan Star<br />
Wars, Star Trek ve Dune gibi caf caflı ama<br />
çok da yeni bir şey söylemeyen bilimkurguları<br />
da anmamız gerekir. 2000’lerden sonra ise<br />
bilimkurguda yaşanan değişim Gravitiy ve<br />
Martian ile zirve yaptı. Gerçekten NASA ile<br />
bağlantısı olan bu filmler hem konuları hem<br />
de sinemasal anlatımları açısından daha<br />
gerçekçi yapımlardı. Uzayın bilinmezliği ve<br />
insanoğlunun fiziki yetersizlikleri yüzünden<br />
riskli bir mücadele verdiği uzay araştırmaları<br />
bu filmlerde anlatılırken doğal olarak gerilim<br />
ritmi yüksek öyküler seyrettik. Ama bu gerilimi<br />
Alien’daki dehşet ile karıştırmayalım. Bu<br />
filmlerin gerilimi hiç abartılmamış, uzayın<br />
karanlığının taşıdığı gerçek bir gerilimdi. Bu<br />
hafta vizyona giren Life’ta ise bir adım daha<br />
atılmış. Dışarıdan baktığınızda neredeyse bir<br />
Alien hikayesi diye tanımlayacağınız filmin<br />
öyküyü ele alış biçimi Gravitiy ve Martian’ın<br />
devamı aslında. Böyle olunca Alien’daki bütün<br />
Hollywood tarzı abartmaları benliğinden<br />
söken ve hikayeyi size çok daha gerçek bir<br />
şekilde ulaştıran bir yapımla karşı karşıya<br />
kalıyorsunuz. Nasıl Martian-Marslı filminde gerçekten<br />
bir astronot Mars’ta yalnız kalsa hayata<br />
tutunmak için yapması gerekenler mantıklı<br />
bir şekilde anlatılıyorsa Hayat filminde de<br />
Mars’ta bulunmuş neredeyse fosil şeklindeki<br />
bir tek hücrenin uzaydaki bir istasyonda<br />
hayata kazandırılması ama oynanan kumarın<br />
büyük felaketlere yol açması konu ediniliyor.<br />
Yönetmen Daniel Espinosa’nın ilk bilimkurgu<br />
filmi bu. Daha önce Safe House ve Child 44<br />
ile hatırlayacağımız Espinosa bu filmlerinde<br />
gerilimi nasıl anlatması gerektiğini bildiğini bize<br />
kanıtlamıştı. Bu sefer yeni tür bilimkurguya ne<br />
kadar yatkın olduğunu da gösterdi. Onun sayesinde<br />
Hayat filmi Gravitiy ve Martian’dan sonra<br />
üçüncü film olarak bir üçleme oluşturdu diyebilirim.<br />
Tabii bu tür filmlerin oyunculukları da çok<br />
önemli. Martian, Matt Damon olmasa bu kadar<br />
etkileyici olabilir miydi? Aynı şekilde Gravity’de<br />
Sandra Bullock’un performansını hatırlayalım.<br />
Life’ta ise böyle tek büyük bir performans görmüyoruz.<br />
Yönetmen kalabalık sayılacak bir kadroya<br />
kısa sürelerde bu filmlerdeki gibi tekli performanslar<br />
gösterebilecekleri bir sistem yaratmış.<br />
Açıkçası oyuncularda verilen bu penaltıyı gole<br />
çevirmişler. Jake Gyllenhaal, Rebecca Ferguson,
SAK?<br />
Ryan Reynolds, Hiroyuki Sanada, Olga Dihovichnaya,<br />
Ariyon Bakare öykünün içinde konunun<br />
odağını nöbetleşe bir şekilde üstlenerek filmi<br />
kotarmışlar. Çok kısa sürede hem kendi enerjileriyle<br />
filmi zenginleştirmişler hem de yönetmenin<br />
filmi çekerken NASA’da gerçek bir çalışma yapar<br />
gibi kullandığı sinemasal dile zarar vermemişler.<br />
Buna örnek olarak Ryan Reynolds’u verebilirim.<br />
Onun sempatikliği, espritüel yapısı bu öyküye<br />
zarar verebilirdi. Ama yönetmen sayesinde ve<br />
Reynolds’un iyi bir oyuncu olması sebebiyle hiç<br />
göze batmıyor hatta büyük değer katıyor. Aynı<br />
şeyi Rebecca Ferguson için de söyleyebiliriz.<br />
Filmin odağındaki asıl oyuncu ise Calvin adlı<br />
Marslı yaratık. Gerçekten mükemmel bir çalışma<br />
yapılmış. Fiziği ve yaptıklarının arkasındaki<br />
hayatta kalma güdüsü o kadar doğru verilmiş ki<br />
Alien’daki kötücül Hollywood yaratığı yerine gerçekten<br />
Mars’ta bulunabilecek ve insanların çanına<br />
ot tıkayabilecek bir yaratık var karşımızda. Üstelik<br />
filmin finalini de düşünecek olursak bu yapım<br />
gerçeğe uygun olarak biraz karamsar da kabul edilebilir.<br />
Evrenin işleyişini öğrendikçe, kurallara ve<br />
varoluşun gereklerine baktıkça iyi kalpli uzaylılar<br />
safsatasının bir Hollywood uydurması olduğu<br />
gerçeğini kabul etmeliyiz. Uzaylılar eğer varlarsa<br />
bizi sömürmek için gelirler veya dünyaya ortak<br />
olmak için. Bu film bütün bunları düşündürüyor.
NİSAN’DA<br />
KORKACAKSINIZ<br />
Nisan ayında yepyeni 6 korku<br />
filmi izleyeceğiz. Bakalım bunlar<br />
hagileri ve notumuzu almamız<br />
gereken önemlileri neler.<br />
ONUR KIRŞAVOĞLU<br />
n Korku türü dönem<br />
dönem ağırlığını<br />
azaltsa da hiç bir<br />
zaman gücünü ve<br />
market değerini<br />
düşürmemiş, yılda en<br />
çok film üretilen türlerin<br />
üst sıralarında<br />
yer almyı başarmıştır. Zira; korkunun<br />
adrenalin ve korkmak üzerinden birincil<br />
izleyicisinin yanı sıra keyiflenmek ve<br />
eğlenmek için takip edeni hatta gülmek<br />
için izleyeni de çoktur. Bir de buna ülkemizin<br />
manevi değerleri üzerinden yapılan<br />
filmlerdeki artış eklenince korku sineması<br />
gücüne güç katmış durumda. Elbette<br />
filmlerin çoğunu kalitesiz bulan, eksilseler<br />
sinema tarihine zeval gelmeyeceğini<br />
düşünenlerimiz çok ama hem dünyada<br />
hem ülkemizde türün sağlam örneklerindeki<br />
artış da gözden kaçmamalı. Bizdeki<br />
durum özellikle son birkaç yıl kötüsünü<br />
de daha fazla üretmemize rağman yenilikçi<br />
ve güzel örnekleri de külliyata<br />
kazandırmaya başladı. Hal böyle olunca<br />
da korku filmlerinin sayısı da iyice artmaya<br />
başladı. Hatta korku türü içerisinde alt<br />
tür olarak cinli filmler listeleri bile yapabilir<br />
olduk. Kısacası; ükemizde korku filmi
her zaman revaçta ve uzun bir süre de<br />
böyle devam edecek gibi.<br />
Buradan hareketle, nisan ayında herhafta<br />
bir korku filmi düşeceğini de öğrenince<br />
bunları bir araya toplamak hasıl oldu.<br />
Nisan ayında yepyeni 6 korku filmi<br />
izleyeceğiz. Bakalım bunlar hagileri ve notumuzu<br />
almamız gereken önemlileri neler.<br />
7 Nisan<br />
Şeytani (Satanic)<br />
Vampir Günlükleri başta olmak üzere<br />
birçok TV serisinde yönetmenlik yapan<br />
Jeffrey G. Hunt’ın yönetmen koltuğunda<br />
oturduğu yapımın başlıca rollerinde ise<br />
Sarah Hyland, Steven Kureger ve Justin<br />
Chon bulunuyor.<br />
Şeytani, bahar tatili için Los Angeles’a<br />
giden dört üniversite öğrencisinin hikâyesini<br />
anlatıyor. Chloe, David, Seth ve Elise,<br />
Los Angeles’ta eskiden satanist ayinlerin<br />
yapıldığı ve lanetli olduğuna inanılan bir<br />
mahallede dolaşırken, bir kızı öldürülmek<br />
üzere olduğu bir ayinden kurtarırlar. Bu<br />
gizemli kızla birlikte ruh çağırmaya karar<br />
veren gençler, şeytani bir ruhun ortaya<br />
çıkmasıyla kendilerini doğaüstü, tehlikeli<br />
ve korku dolu olayların içinde bulurlar.<br />
14 Nisan<br />
Dehşet Odası (Green Room)<br />
205 yapımı olan Green Room, genel<br />
gösteriminden önce festivalleri dolaşmış<br />
ve İstanbula’a da !f kapsamında uğramıştı.<br />
Jeremy Saulnier imzalı filmde, yakın tarihte<br />
kaybettiğimiz Anton Yelchin, Joe Cole,<br />
Ali Shawkat, Callum Turnet ve X-Men<br />
serisinden gayet iyi tanıdığımız Patrick<br />
Stewart rol alıyor.<br />
Bir konseri son anda iptal olan pun-rock<br />
grubuna son anda ekstra bir teklif gelir.<br />
Grup uzun bir yoldan da geldiği için bu<br />
teklifi kabul eder ve ormanlık bir alanda<br />
bir organizasyonda sahneye çıkar. Daha<br />
sonra kulise dinlenmeye geçen grup bir<br />
cinayete tanık olur. Organizasyon sahipleri<br />
içeri girmeye grup ise onları sokmamaya<br />
çalışır, zira başları oldukça derde<br />
girecektir. Hal vöyle olunca da amansız bir
kedi fare oyunu izleyiciye sunulur. Atmosferi<br />
oldukça başarılı kurulan film senryosunun<br />
zayıfığına rağmen ilgi çekecektir.<br />
Otopsi (The Autopsy of Jane Doe)<br />
Troll Hunter filmiyle dünya çapında<br />
tanınan ve iyi övgüler alan yönetmen<br />
Andre Ovredal’ın son filmi Otopsi’de<br />
tanınmış oyuncular Brian Cox, Emile<br />
Hirsch ve Ophelia Lovibond yer alıyor.<br />
Korku türünün yanından gizem sosu da<br />
barındıran filmin senaryosunu ise Ian B.<br />
Goldberg üstlenmiş.<br />
Baba Tommy ve oğul Austin birlikte<br />
çalışan adlî tıp memurlarıdır. Austin annesinin<br />
ölümünden sonra babasını yalnız<br />
bırakmamaya gayret etse de yavaş yavaş<br />
kendi hayatını kurabilmek adına kız<br />
arkadaşıyla birlikte şehir değiştirmeyi<br />
planlamaktadır. Bunu babasına<br />
söyleyeceği akşam evlerinin bodrum<br />
katında yer alan morglarına bir ceset<br />
getirilir. Görünürde hiçbir ölümcül yarası<br />
olmayan genç kadın cesedi hakkında<br />
bütün bilgiler belirsizdir. Baba-oğul cesedi<br />
inceledikçe tutarsız ipuçları bulmaya<br />
başlarlar. İkili cesedi inceledikçe işler<br />
daha da gizemli ve tehlikeli bir hal almaya<br />
başlayacaktır.<br />
The Bye Bye Man<br />
Yönetmenliğini daha önce Hood of Horror<br />
ve Let the Devil Wear Black filmlerini<br />
çekmiş olan Stacy Title’ın yaptığı ve<br />
senaristliğini Robert Damon Schneck ile<br />
Jonathan Penner ikilisinin kaleme aldığı<br />
filmin başrolünde ise Douglas Smith,<br />
Lucien Laviscount ve Cressida Bonas<br />
yer alıyor. Üç üniversite öğrencisi aynı<br />
evde kalmaya ve hayatlarını idame ettirmeye<br />
başlarlar. Biraz süre geçtikten<br />
sonra Bye Bye Man hakkında söylenenleri<br />
öğrenirler ve ne yazık ki Bye Bye Man’in<br />
en güçlü silahı ondan haberdar olunması<br />
ve korkulmasıdır. Onu alt edebilmenin<br />
tek çaresi onu düşünmemek, ondan bahsetmemek<br />
ve ondan korkmamaktır. Tabii<br />
hal böyle olunca üç gencin işi oldukça<br />
zorlaşır.
21 Nisan<br />
Kapan (Get Out)<br />
Ayın belki de bu anlamdaki en önemli<br />
filmi Get Out. Daha evvel oyunculuk<br />
yapan, hatta komedilerde oynayan Jordan<br />
Peele’nin yönettiği film, ABD Box-<br />
Office’de liderlik koltuğuna kadar oturdu<br />
ve toplamda 150 milyon dolar hasılata<br />
ulaştı. Bu yükselişi devam eden film sonunda<br />
ülkemize de uğruyor. Başlıca rollerinde<br />
Daniel Kaluuya, Allison Williams,<br />
Catherine Keener ve Bradley Withford’un<br />
oynadığı film bakalım bizim gişede ne<br />
yapacak?<br />
Get Out, Kız arkadaşı Rose’un ailesiyle<br />
tanışmaya giden Chris’in kendisini<br />
içerisinde bulduğu tekinsiz olayları<br />
anlatıyor. Chris başlangıçta ailenin aşırı<br />
uyumlu davranışlarını kızlarının farklı<br />
ırktan biriyle olan ilişkisiyle başa çıkmak<br />
için endişeli çabalar olarak yorumlar<br />
ama hafta sonu ilerlerken giderek daha<br />
da rahatsız edici bir hal alan bir dizi olay,<br />
Chris’i aklının ucuna bile gelmeyecek bir<br />
gerçeğe götürür.<br />
30 Nisan<br />
Lanet: Ervah Cinleri<br />
Yazının başında yerli korku filmlerinde<br />
ivmeden ve cinli filmlerin artışından<br />
bahsetmiştik. İşte onların son örenği ve<br />
ayın yerli korkusu Lanet: Ervah Cinleri<br />
salonları doldurmak için gösterimi son<br />
haftaya bırakmış. Teoman Gündüz’ün<br />
yönettiği filmin oyuncu kadrosu ise Zahid<br />
Çetinkaya, Sevcan Sini, Ufuk Özkaya,<br />
Ceren Yasemen Güneysu ve Ceyhun Tutal<br />
gibi isimlerden oluşuyor.<br />
Film, sinema bölümü okuyan dört<br />
öğrencinin gerçek olay ve söylentiler<br />
üzerine tamamen terk edilmiş bir köye<br />
yaptıkları gezi ve orada başlarına gelen<br />
korkunç olayları konu almaktadır. Tüm<br />
yaşananlar gençler tarafından tek bir<br />
kamera tarafından kaydedilmiştir. İhbar<br />
üzerine olay yerine giden polis amirine<br />
teslim edilen bu kamera tüm gerçekleri<br />
göz önüne serecektir.
NE, NEDEN,<br />
NASIL, KİM<br />
VERDİ BU<br />
ÖDÜLLERİ?<br />
SEMRA GÜZEL KORVER<br />
BELGESELCİ<br />
Jüriler ve jüri sistemi<br />
yarışmalı festivallerin<br />
ayrılmaz bir parçası,<br />
bir o kadar da<br />
münakaşa mevzu…<br />
Sık sık tartışılan bu<br />
konuda sektörün<br />
önemli isimlerine<br />
4 soru sordum.<br />
Baharla birlikte 2017 festival sezonu,<br />
İstanbul ve Ankara Film Festivalleri<br />
ile hız kazanmaya başlıyor.<br />
Ardından Malatya Kısa Film Festivalli,<br />
Kayseri Film Festivali derken; filmler,<br />
yarışmalar, jüriler, ödüller sektörün ve<br />
sinemaseverlerin yine gündeminde<br />
olacak… Jüriler ve jüri sistemi yarışmalı<br />
festivallerin ayrılmaz bir parçası, bir o<br />
kadar da münakaşa mevzu… Sık sık<br />
tartışılan bu konuda sektörün önemli<br />
isimlerine 4 soru sordum. Cevaplar,<br />
yorumlar, duyuşlar biraz aynı, biraz farklı<br />
farklı.<br />
Atilla DORSAY / Sinema Yazarı<br />
Jüri bir festivalin neresindedir?<br />
Jüri bir festivalin yüreğindedir. Bir<br />
jüri üyesinin, festivalin ve ele aldığı<br />
sanatın ruhunu sezmiş, özünü<br />
kavramış, geçmişine ilgi duymuş ve<br />
hayatında o sanatla radikal bir ilişki<br />
kurmuş biri olması gereklidir. Ayrıca<br />
da adına tarafsızlık dediğimiz ve her<br />
türlü yargılama işleminin doğasında var<br />
olması gereken özelliğe de sahip olmalı,<br />
kişisel bağlarını, önlenemez yakınlıklarını<br />
ve değerli dostluklarını kale almadan,<br />
saha dışına atarak karar ve hüküm vermesini<br />
bilmelidir.<br />
Jüriyle festivalde yarışan filmin<br />
arasındaki mesafe nedir / ne<br />
olmalıdır?<br />
O tartışmalı bir konu. Çünkü sanat,<br />
matematik gibi bir bilim alanı değil,<br />
temelde duygularla kavranması gereken<br />
bir alandır. En azından bana göre... Ben<br />
kendi adıma filmlere öncelikle duygusal<br />
biçimde yaklaşırım, bunu önleyemedim<br />
ve önlemeye de çalışmadım. Ama sonra<br />
bu duygusal yaklaşımı belli ölçüde<br />
aklın ve de o sanatın hem geçmiş birikimi,<br />
hem de kendine özgü kurallarıyla<br />
söz konusu olduğu ayrı bir süzgeçten<br />
geçirmek de gerekebilir. Örneğin sinema<br />
eleştirisinde sinemanın geçmişini çok iyi<br />
bilmeyen ve o film için anılması gerekli,<br />
en azından yararlı olabilecek eski filmleri<br />
hiç anmadan yazılmış bir yazı eksik kalabilir.<br />
Ama bence daha da kötüsü, filmi
duygusal açıdan hiç kavrayamamış ve sadece<br />
mantıkla, alabildiğine soğukkanlı bir tavırla ele<br />
almış bir eleştiridir. O soğukluk hemen kendini<br />
hissettirir ve en azından benimle o yazı arasına<br />
girer. Aşılmaz bir buz dağı biçiminde... Şöyle de<br />
diyebiliriz: Bazen bir sanat eserinin karşısında<br />
dökülebilecek bir damla gözyaşı, değme bilginin,<br />
retoriğin ve söz cambazlığının yerini tutar, hatta<br />
önüne geçebilir.<br />
Jüri olmanın ya da jüri oluşturmanın evrensel<br />
kriterleri nedir?<br />
Özelde o sanatla, genelde sanat kavramıyla<br />
gerçek bir gönül bağı olduğunu göstermiş kişileri<br />
jüri üyesi yapmak. Magazin sayfalarından süzülüp<br />
gelenleri, ‘kazip şöhretleri’, hep bir adım önde<br />
olmak isteyenleri, laf ebelerini değil, herhangi bir<br />
biçimde o sanata gerçekten bulaşmış, o yolda ter<br />
dökmüş, kendisine çabasıyla gerçek bir seyirci/izleyici/okuyucu<br />
kitlesi oluşturmuş kişileri seçerek.<br />
Ve yine o alanda çok eskimiş, çağının gerisinde<br />
kalmış kişileri değil, günümüzde de olup biteni<br />
izleyen, o sanatın yorulmaz takipçileri olduğunu<br />
hissettiren kişileri.<br />
Jüri sonuçları bir filmi için ne ifade eder?<br />
Eğer o önemli, ciddi, dünyaca bilinen/tanınan bir<br />
yarışma ise, elbette o yapıt için çok değerlidir.<br />
Sinemayı örnek alırsak, bir Oscar ya da<br />
Cannes, Berlin, Venedik, San Sebastian festivali<br />
ödülleri, o film için paha biçilmez bir armağandır.<br />
Bu elbette her ülkenin kendi festivalleri için de<br />
bir ölçüde geçerlidir. Bizde Antalya, İstanbul,<br />
Ankara gibi festivaller örneğin. Ayni şeyi beli<br />
ölçüde tanınmış kısa film, belgesel film gibi<br />
daha amatörce işler için de umabiliriz. Ama ne<br />
yazık ki bizde onlar uzun ömürlü olamıyor, bir<br />
süre sonra yok oluveriyor.
Hilmi ETİKAN / Festival Direktörü-Yönetmen<br />
Jüri bir festivalin neresindedir?<br />
Jüri sözü Fransızca “Juger” ( karar vermek )<br />
sözcüğünden geliyor. Yani festivalin omurgasını<br />
oluşturacak güç bu kişilerin elinde oluyor. Jürileri<br />
iki ayrı kategoride değerlendirmek gerekir; Festivalde<br />
gösterilecek filmlere karar veren kişiler (bu<br />
görevi genellikle festival tertip komitesi ya da “ön<br />
jüri” diye adlandırılan insanlar yerine getiriyor) ya<br />
da, eğer festivalde yarışma varsa, filmleri izleyerek<br />
ödül veren insanlar. Her iki jüri de önemli ama<br />
ben “ön jüri”yi daha önemsiyorum çünkü onların<br />
seçtikleri filmler festivalin iskeletini oluşturuyor,<br />
kişiliğini belirliyor. Çok önemli bir görevi yerine<br />
getiriyorlar.<br />
Jüriyle festivalde yarışan filmin arasındaki<br />
mesafe nedir / ne olmalıdır?<br />
Festival tertip komitelerinin, yarışmalı bölüm<br />
için jüri oluştururken dikkat ettikleri en önemli<br />
kriter, o kişilerin festival ilkelerine en uygun,<br />
en başarılı filmleri seçebiliyor olmaları. Bu iş<br />
sanıldığı kadar kolay olmuyor. Verilen parasal<br />
ödül miktarı arttıkça, jürinin üzerindeki baskı ve<br />
sorumlulukta o denli artıyor. Kısa film festivali<br />
jürileri bu nedenle daha rahat ve özgür çalışıyor<br />
denebilir. Yüksek bütçeli festivallerin, anaparayı<br />
aktaran sponsora ( bu bir devlet kurumu, bir<br />
belediye, bir banka, bir özel şirket vs… olabilir<br />
) karşı, “olur da gelecekte bizi bırakır” tedirginliği<br />
olduğu için, jüriyi oluştururken, ya da yarışma<br />
filmlerini seçerken tam özgür davranabildiklerini<br />
pek sanmıyorum. Jüri üyeleri, karar verirken,<br />
film yönetmeni, yapımcısı, oyuncusu ile olan<br />
dost ilişkilerini bir tarafa bırakıp tarafsız karar<br />
verebilmeli. Bu gerçekleşiyor mu derseniz, tam<br />
olarak ne diyeceğimi bilemiyorum. Bazen “evet”,<br />
bazen “hayır”. Ama sanırım “evet” in oranı yine de<br />
yüksek.<br />
Jüri olmanın ya da jüri oluşturmanın evrensel<br />
kriterleri nedir?<br />
Tarafsız olabilmek, sinema konusunda deneyimli<br />
ve birikimli olmak, diğer jüri üyeleri ile uyumlu<br />
çalışabilmek, iş disiplinine sahip olmak, en başta<br />
gelen özellikler.<br />
Jüri sonuçları bir filmi için ne ifade eder / etmelidir?<br />
Bir yarışmada ödül almak, her yönetmenin arzusudur.<br />
Fark edilmek, emeğin onurlandırılması gerçekten<br />
heyecan verici. Ödül alan kısa film yönetmenleri,<br />
daha büyük bir heyecan ve cesaretle<br />
yollarına devam ediyorlar. Ödül alan uzun metraj<br />
film ekibi üyeleri ise ( yapımcı, yönetmen, oyuncu,<br />
senarist, görüntü yönetmeni, sanat yönetmeni<br />
vs. ) çoğu kez hem ciddi para kazanıyorlar, hem<br />
de filmin gişe başarısı, pazarlanabilir olma şansı<br />
artıyor. Kazanılmış ödülün, getirdiği artılar fazla.
Derviş ZAİM / Senarist-Yönetmen<br />
Derviş Zaim sorularımı tek tek cevaplamak<br />
yerine görüşlerini bir çırpıda toplu olarak ifade<br />
etti/etmeyi tercih etti. Bölmeden sizlerle<br />
paylaşıyorum.<br />
Jüri oluştururken aklı başında, ne dediğini bilen,<br />
iyi yetişmiş, sağı-solu bilen insanların bulunması<br />
ikincil bir problemdir. Birincil problem festivalin<br />
bir kimliği var mı, yok mu / olsun mu olmasın<br />
mı? İkincisi böyle bir kimlik olduğun varsayarsak,<br />
ortalıkta bulacağınız insan malzemesi,<br />
habitus böyle bir kimlik ile eklemlenebilir mi?<br />
Örüntü arz edebilir mi? Ona kan verebilir mi? Bu<br />
önemli bir sorudur. Jüri ile festivalde yarışan film<br />
arasında bağ olmaması gerektiği konusu gündeme<br />
geldiği zaman herkes aralarında bir bağ<br />
olmaması gerektiğini ilke olarak savunacaktır.<br />
Sektörün görece olarak küçük olduğu ülkelerde<br />
ise dezavantajlar daha yaygın olabilir.<br />
Çünkü şu ya da bu biçimde, dolaylı, dolaysız<br />
herkesin birbirini tanıma, iş ilişkisi kurmuş olma<br />
veya kurabilecek olma ihtimali mevcuttur. Bu<br />
ihtimali göz önünde bulundurursak, jüriler ile<br />
yarışanlar arasındaki ilişki patikaları, geçmişte<br />
olduğu gibi ileride de şaibe yaratacağa benziyor.<br />
Şaibe patikaları arttığı zaman beliren<br />
durumun da hınç, kıskançlık veya çekememezlik<br />
ile dolu bir denizde yol almak biçiminde<br />
özetlenebileceğini düşünüyorum. Çıkar ilişkisi,<br />
sonuçlar üzerinde bu tip olumsuz sarsıntıları<br />
da beraberinde getirir. İlintili bir başka husus<br />
da ‘ödül benim istemediğim, sevmediğim veya<br />
rakibim olabilecek bir adaya gitmesin de kime<br />
giderse gitsin’ mantığıdır ki bu tavır da eş derecede<br />
zararlı olabilir. Bu sorun nasıl çözümlenebilir?<br />
Kültür konusunda ortak değerler bütünü<br />
oturtmaya çalışmak ve her türlü kültürel faaliyeti<br />
bu değerler platformu üzerine inşa etmek<br />
meseleyi yumuşatmak için sağlıklı bir yaklaşım<br />
teşkil edebilir. Ama bu çok kolay değildir. Kültürel<br />
değerlerin sürekli olarak yeniden üretilmesini<br />
sağlayan münakaşa ve pazarlık süreçleri<br />
sakinleşmeden, kültür alanındaki tozun dumanın<br />
yatışmasını bekleyemezsiniz. Tozun ve dumanın<br />
kategorik olarak ileride her zaman olacağına<br />
inanıyorum ve bu tip bir işleyiş sürecinde az çok<br />
sağlık göstergesi buluyorum. Yine de kültürel<br />
alandaki kaosun biraz yatışmasını beklemeden<br />
herkesin kabul edebileceği yaygın değerlerden<br />
bahsetmenin mümkün hale gelemeyebileceğini<br />
tahmin ediyorum. Bu yaygın ve ortak muhtemel<br />
değerler fluluktan az biraz kurtulmadan kültürel<br />
çalkantılar süreceğe benziyor. Dolayısıyla sinema<br />
alanı da bu çalkantılardan pay almaya devam<br />
edecektir. Açıkçası jüri sancılarının da böylece<br />
devam edeceğini düşünüyorum. Ne yapmak<br />
lazım? Sinema eser sahipleri kabaca birkaç şey<br />
yapabilirler. Birinci şıkta ülkedeki ve dünyadaki<br />
hiçbir festivale katılmama kararı alırsınız. Böyle<br />
bir seçimin filminizin pazarlama ve dağıtımı<br />
konusunda olumsuz sonuçlar yaratması ihtimali<br />
vardır. İkinci şıkta uluslararası festivallere<br />
katılmaya devam edersiniz ama ulusal festivallerden<br />
elinizi ayağınız çekersiniz. Uluslararası<br />
festivallerin ulusal festivallerle kıyaslandığı zaman<br />
gereğinden fazla önemsenmesi tavrının<br />
serinkanlı şekilde değerlendirilmesi gerektiğine<br />
inanıyorum. Bu şık uluslararası festivallerin<br />
daha düzgün işlediği ön kabulüne dayanır ki<br />
gördüklerim beni yanıltmıyorsa durum ne yazık<br />
ki her zaman ve her yerde öyle değildir. Üçüncü<br />
şıkta ise, de haksızlık yapılma ihtimaline karşı,<br />
hatta yapılma ihtimalinin yüksek olacağını bile<br />
bile ulusal ya da uluslararası her türlü festivale<br />
katılırsınız. Bu tavır ne olursa olsun meydanı boş<br />
bırakmamak anlamına gelir. Çünkü bazen jüriler<br />
filmleri değil, filmler jürileri test ederler.
Alin TAŞÇIYAN /<br />
Sinema Yazarı -<br />
FIPRESCI Başkanı<br />
Jüri bir festivalin<br />
neresindedir?<br />
Bir film festivalinde<br />
jüri, yarışmaya seçilen<br />
filmleri değerlendirir<br />
ve yönetmelikte belirlenen<br />
ödülleri verir.<br />
Her bir üyesi sinema<br />
ve / veya kültür<br />
sanat alemindeki<br />
konumları nedeniyle<br />
böyle bir görevin<br />
teklif edildiği kişilerdir.<br />
Dolayısıyla bir festivalin<br />
başköşesindedir<br />
jüri. Birikimini,<br />
emeğini ve zamanını<br />
o yarışmanın<br />
değerlendirilmesine<br />
adamıştır, karşılık beklemeden.<br />
Bir jüri ile festivalde yarışan film arasındaki<br />
mesafe nedir / ne olmalıdır?<br />
Bu sorudan kastedilenin jüri üyeleriyle<br />
yarışmadaki bir filmin yapım ekibi ve kadrosu<br />
arasında devam eden profesyonel ilişki ya<br />
da akrabalık bulunup bulunmaması gerektiği<br />
olduğunu sanıyorum. Tabii ki olmaması gerekir…<br />
Öte yandan husumet de bulunmasa daha iyi…<br />
Ama daha önce beraber çalışmış olmak, arkadaş<br />
olmak gibi faktörlerin bir önemi yok. Sonuçta herkes<br />
kendi işini profesyonelce yapar.<br />
Jüri olmanın ya da jüri oluşturmanın evrensel<br />
kriterleri nedir?<br />
Öyle bir kriter yok, ama teamüller var. Her<br />
sinemacı ya da kültür sanat meslek erbabı kendi<br />
bilgi, birikim ve deneyimi çerçevesinde filmleri<br />
değerlendirebilir. Genellikle jüriler sinemanın<br />
farklı dallarının temsilcilerinin bir kombinasyonu<br />
olarak görülür. En deneyimli ismin başkan<br />
olmasına özen gösterilir… Yönetmenler öncelikli<br />
tercih sebebidir jüri başkanı olarak. Birer oyuncu,<br />
yapımcı, görüntü yönetmeni, kurgucu, senarist,<br />
film eleştirmeni, sanat eleştirmeni, müzisyen,<br />
sanat yönetmeni, kostüm tasarımcısı, akademisyen,<br />
farklı disiplinlerden sanatçılar, modacı,<br />
festival programcısı, küratör, sosyal bilimler<br />
alanından isimler jürilerde yer alabilir.<br />
Jüri sonuçları bir filmi için ne ifade eder / etmelidir?<br />
Jüri kararları verilen ödülün prestijiyle doğru<br />
orantılıdır. Tabii ki bütün dünya Altın Palmiye, Altın<br />
Ayı, Altın Aslan vb. ödülleri kazanmış filmleri merak<br />
eder. Bu filmlerin dünya satışında avantajları<br />
olur. Elbette her film ekibi bir yarışmaya kazanmak<br />
amacıyla katılır ve bu iddiayı taşır. O yüzden ödül<br />
alamadığında kendini ‘kaybetmiş’ gibi hisseder.<br />
Oysa jüri kararları genellikle bir uzlaşmanın sonucudur…<br />
Üç / beş / yedi / dokuz kişinin her bir<br />
ödül kategorisinde üzerinde uzlaştığı eserlere ve<br />
isimlere ödül verilir. Bu yüzden kişiselleştirilmesi<br />
anlamsızdır, dolayısıyla ‘bir’ başarıdan ötesini<br />
ifade etmemelidir. Türkiye’deki gibi yarışmalarda<br />
yüksek para ödülü ön plana çıktığında işin kimyası<br />
bozulur. Artık o ödül bir prestij, izleyiciye çekici<br />
gelen bir kalite tasdiki, filmin satışını kolaylaştırıcı<br />
bir unsur, bir sonraki proje için itibarlı bir referans<br />
olmaktan çıkar. Ödül kazanç sağlayan aracı değil,<br />
kazancın kendisi olur. O noktada da tartışmalar<br />
salt niteliğe ve estetiğe dair olmaktan çıkar. Bir<br />
de bunun üstüne Türkiye gibi siyaseti bilim olarak<br />
bilip yorumlayan değil, ait oldukları kampların<br />
manifestosu olarak savunanların sekterliğini ekleyince<br />
yapıcı bir tartışma ortamı oluşmaz yıkıcı bir<br />
kavga patlak verir.
Hasan ÖZGEN \ Yönetmen-Yazar<br />
Jüri bir festivalin neresindedir?<br />
Yarışmalı festivalde jüri, bütün yarışmacıların<br />
baktığı yerdedir. Bu anlamda yarışma sonuçları<br />
açıklanana kadar son derece saygın, sonuçlar<br />
açıklandıktan sonra da şaibe ve dedikoduların<br />
merkezindedir. Festivali seyir esaslı izleyen<br />
sinemaseverler içinse jüriden çok perdede<br />
seyrettikleri önemlidir. Ve kuşkusuz herkes<br />
yarışma için kendisine göre bir sıralama yapar.<br />
Jüri sonuçları bu izleyiciler için kısmen onama<br />
ya da hayal kırıklığı kaynağıdır.<br />
Jüri ile festivalde yarışan film arasındaki<br />
mesafe nedir / ne olmalıdır?<br />
Mesafeleri genellikle ön yargılar oluşturur. Son<br />
tahlilde jüriler matematiksel kesinliği olan bir<br />
sonuç açıklamazlar. Jüriyi oluşturan her birey,<br />
kendini sinemacı kılan birikimler üzerinden,<br />
kültürel ve sanatsal formasyonundan kalkarak<br />
“subjektif” bir tercihte bulunur. Hep söylediğim<br />
şudur kendi adıma; “Jüriler adalet değil, beğeni<br />
dağıtır.” O nedenle jüri kararları hep tartışılır. Bu<br />
doğal! Ancak beğeni de olsa, jürinin kararını<br />
adilce yani yansız ve özel sempatilerinden<br />
arınmış olarak alması önemlidir. Kişiler üzerinden<br />
değil, önlerine konan eserler üzerinden<br />
karar verme süreçleri esas olmalıdır. Buna<br />
yardımcı olacak süreç de şudur; yarışmacılar da<br />
çeşitli yöntemlerle kendilerini ve filmlerini jüriye<br />
anımsatarak yer kapma yarışından vazgeçmelidirler.<br />
Bazen de Bartıda bir festivalde ödül almış<br />
bir film, yurt içindeki bir festivalin jürisinde baskı<br />
oluşturabiliyor. Modernist bir kuşku ile “Batıda<br />
ödül almış bir filme biz ödül vermesek olmaz”<br />
diye düşünülebiliyor.<br />
Jüri olmanın ya da jüri oluşturmanın evrensel<br />
kriterleri nedir?<br />
Bu sorunun bir yanıtı var mı bilmiyorum.<br />
Bana toplumlar kültürel altyapıları ve sinema<br />
sanatlarının gelişkinliğine bağlı olarak çeşitli<br />
çözümler buluyorlar sanırım. Benzer yanları<br />
var ama birbirinin aynı yöntemler olduğunu<br />
sanmıyorum. Genel anlamda sinemanın çeşitli<br />
alanlarında çalışan ustalar üzerinden yürüyen<br />
bir jürileşme var. Zaman zaman buna “halk jürisi”<br />
denen bir sistem ekleniyor. Bana çok iddialı ve<br />
popülist gelir bu. Halkın arasından sinema tutkunu<br />
temsilcileri jüriye almak başka bir şey,<br />
izleyiciyi doğrudan jüri yapmak başka bir şey.<br />
Burada asıl soru şu: neyi yarıştırıyoruz? İçerik mi,<br />
içeriği sinema olarak bize taşıyan sinematografi,<br />
yönetim, oyunculuk, ışık, müzik vb gibi sanatsal<br />
öğeler mi?<br />
Jüri sonuçları bir filmi için ne ifade eder /<br />
etmelidir.<br />
Genel olarak sinemanın nihai amacı izleyicinin<br />
seyretmesi yani “gişe yapması”dır. Bunun dışında<br />
kalan türler de var ama, izleyici ile buluşmak<br />
endüstriyel anlamda olmasa bile her sinema<br />
ürünü için kaçınılmaz. Jüri sonuçları bir “ödül”,<br />
bir sıralama ile sonuçlandığında ister gişe ilişkisi<br />
içinde olan kurmaca filmler, ister seyredilmek<br />
için çırpınan belgesel, kısa film, animasyon gibi<br />
türler olsun hepsine bir ivme sağlıyor kuşkusuz.<br />
Özellikle medya, bakmadığı, görmediği şeyleri<br />
görür hale geliyor, yer veriyor falan… Filmi üreten<br />
içinse, standart bir tavırdan söz edilemez. Ödülü<br />
çok abartmadan yeni işine yönelenler olduğu gibi,<br />
bu ödülleri kariyer bayrağı haline getirenler de<br />
var. Özellikle sinema-tv eğitimi veren kurumlar<br />
ve kişiler ödül işini biraz abartıyorlar bana göre.<br />
İyi olan her film mutlaka ödül alır diye bir kural<br />
var mı, ben bilmiyorum.
Yüksel AKSU \ Senarist-Yönetmen<br />
Jüri bir festivalin neresindedir?<br />
Yarışma filmleri açısından tam göbeğindedir.<br />
Festivalin karnavalesk anlamı açısından yanında,<br />
yöresindedir. Bizde festivalleri yarışmadan ibaret<br />
gören anlayış yaygın. Bence festivaller bize<br />
modern öncesi toplumlardan kalmış karnaval<br />
bakiyeleridir. Ticari boyutu olsa da, festivaller<br />
esasen tanışıp kaynaşma, düşünsel, estetik,<br />
etkileşimler, paylaşımlar, tartışmalar, forumlar,<br />
disiplinler arası alış-verişler, mesleki departmanlar<br />
arasında tecrübe paylaşımları, yeni ilişki ağları<br />
kurmak gibi saymakla bitiremeyeceğimiz bir<br />
entelektüel etkileşim platformlarıdır. Yarışma filmleri<br />
açısından verilecek ödüllerin parası, ödülün<br />
saygınlığı, kamuoyunda bilinirliğinin artması,<br />
diğer festival veya satış ağlarıyla oluşacak<br />
dolaşım kolaylığı vs. vs. çok önemli fonksiyonları<br />
vardır. Bu yüzden yarışmacı sinemacılar için jüri;<br />
boyunlarındaki jüri kartvizitleriyle, bir nevi ‘guru’lar<br />
topluluğudur.<br />
Jüri ile festivalde yarışan film arasındaki mesafe<br />
nedir / ne olmalıdır?<br />
Sinema sanatının fırça ve paleti kameradır.<br />
Kameranın gözü objektif, yönetmenin gözü ise<br />
subjektiftir. Hal böyle olunca sinema eserine bir<br />
de jürilerin subjektif gözleri eklenir. Tam da bu<br />
açıdan jürilerin gözü azami derece subjektiflikten<br />
uzaklaşıp objektif olmaya yönelmelidir. Tabi<br />
insanın olduğu yerde halisane bir objektiflikten söz<br />
edemeyiz.<br />
Mesela bir filmin görüntü yönetmeni çok iyidir
ama film o kadar iyi değildir. Ya da çok iyi<br />
bir senaryonun iyi olmayan bir yönetmenini<br />
ayrıştırmak veya çok parlak olmayan<br />
bir senaryoyu güçlü bir sinematografiyle<br />
çekmiş yönetmeni ayrıştırmak gibi bir sürü<br />
konuda jüriler ortalama seyircilerden daha<br />
hassas bir inceleme değerlendirme yapmak<br />
durumundadır.<br />
Jüri olmanın ya da jüri oluşturmanın evrensel<br />
kriterleri nedir?<br />
Sinema sanatının kuramı veya pratiği<br />
içerisinde kayda değer bir mesai harcamış olmak<br />
bence asli kriterdir. Bunun yanı sıra farklı<br />
disiplinlerden veya başka sanat dallarından<br />
gelen ama sinema ile ilgileri olan insanlar da<br />
jüri olabilir. Çok kısa bir tanımlama yapacak olursak:<br />
Jüri’ler sinemanın kanaat önderlerinden<br />
oluşur. Özellikle jüri başkanı genellikle sinema<br />
sanatının birinci dereceden öznesi kabul edilen<br />
yönetmenlerden oluşur. Genel evrensel<br />
teamüller böyledir. Ama bazen çok önemli<br />
bir oyuncu, akademisyen, senaryo ustası vs<br />
de jüri başkanı olabiliyor. Bana göre sinema<br />
sanatına vakıfıyetidir esas olan.<br />
Jüri sonuçları bir filmi için ne ifade eder /<br />
etmelidir?<br />
Festivaller sonuçta ‘karnaval’dır, şenlik’tir,<br />
‘cem’i cemaat olma durumudur. ‘agon’ dur,<br />
yarışma değil, karşılaşma ve müsabakalar<br />
toplamıdır’ … dolayısıyla büyük resimde<br />
‘oyun’dur ve icracılarına “oyunu kazanma<br />
hazzı”, kaybedenine de “üzüntü” verir. Bu<br />
festivalde ödül alamayanlar başka festivallere<br />
yelken açar. Ve fakat aynı filmler, aynı tarz filmler,<br />
aynı kültürel modayı, aynı zihinsel-estetik<br />
iklimi takip eden filmler, her sene, her yerde,<br />
her festivalde, mütemadiyen ödül alıyorsa; jüriler<br />
arasında beğeniler ‘aynı’laşmış ise orada bir<br />
resmi’leşmiş, organize olmuş, kurum’laşmış,<br />
estetikten bahsetmeliyiz. Belki bu durumu<br />
Gramsci’den ödünç alarak ‘hegomania’<br />
kavramıyla ‘ estetik hegomania’ alt başlığı<br />
ile tartışmalıyız. Buna da kimsenin niyeti ve<br />
zamanı olduğunu düşünmüyorum. Umarım bir<br />
gün bizde de 68 Cannes’i gibi ‘ Cinematheque<br />
defans komitesi’ tadında bir grup çıkar da silkeler<br />
hepimizi, yepyeni tartışma ve gelişmelere<br />
sürükler diye dua edelim…. Amiiin!!! inşalllaaah<br />
diyelim de şimdilik bu mevzuyu bitirelim derim.<br />
Zeynep ATAKAN / Yapımcı<br />
Jüri bir festivalin neresindedir?<br />
Film festivallerinin en ilgi çeken bölümü genellikle<br />
yarışmalar olur. Dolayısıyla, yarışmanın<br />
sonucunu belirleyecek jüri önemli bir konumda<br />
olur. Jüri ve yarışma filmleri bir film festivalinin<br />
görünürlüğü için önemlidir.<br />
Jüri ile festivalde yarışan film arasındaki mesafe<br />
nedir / ne olmalıdır?<br />
Jüri olan kişi ile yarışan film arasında profesyonel<br />
bir bağın olmaması gerekir.<br />
Jüri olmanın ya da jüri oluşturmanın evrensel<br />
kriterleri nedir?<br />
Evrensel kriter mesleki yetkinliktir. Ancak her festival,<br />
kendi kriterleri doğrultusunda jüri oluşturur.<br />
Jüri sonuçları bir filmi için ne ifade eder /<br />
etmelidir?<br />
Bu tip konular çok görecelidir. Jüri kompozisyonuna,<br />
ortak kriterlere, yarışan filmlerin niteliğine<br />
göre farklılıklar gösterebilir. Film için her ödül<br />
önemlidir. Film üretimi açısından motive edicidir.
JANE<br />
SUÇL
DOE’YU KİM<br />
AYABİLİR Kİ?<br />
14 Nisan’da<br />
Otopsi ismiyle<br />
gösterime<br />
girecek The<br />
Autopsy of Jane<br />
Doe, aile<br />
morgunda<br />
çalışan baba oğul<br />
aracılığıyla bir<br />
öykü anlatıyor<br />
gibi gözükse de<br />
aslında öyküyü<br />
anlatan kimliği<br />
belirsiz cesetten<br />
başkası değil.”<br />
MURAT KIZILCA<br />
n 14 Nisan’da Otopsi<br />
ismiyle gösterime<br />
girecek The Autopsy<br />
of Jane Doe, aile morgunda<br />
çalışan baba<br />
oğul aracılığıyla bir<br />
öykü anlatıyor gibi<br />
gözükse de aslında<br />
öyküyü anlatan kimliği belirsiz cesetten<br />
başkası değil.<br />
Salem Cadı Mahkemeleri<br />
İngiliz kolonilerinin yaşadığı Massachusetts<br />
yakınlarındaki Salem kasabasında<br />
başlayan ama daha sonra komşu kasabalara<br />
da sıçrayan, Şubat 1692 ile Mayıs<br />
1693 tarihleri arasında gerçekleşen ve<br />
yüzden fazla insanın cadılıkla suçlandığı<br />
bir dizi duruşma Salem Cadı Mahkemeleri<br />
olarak anılır. Duruşmalar sonunda 14’ü<br />
kadın, 20 kişi idam cezası almış, bunların<br />
dışında ikisi çocuk 5 kişi de hapishanede<br />
beklerken (muhtemelen işkence veya kötü<br />
şartlar nedeniyle) ölmüştür.<br />
Sonrasında tam bir kitlesel histeriye<br />
dönüşen ve birçok insanın ölümüne neden<br />
olan Salem Cadı Mahkemeleri’ni ateşleyen<br />
olaya bakalım. Salem Kasabasının önde<br />
gelen tüccarlarından Samuel Parris, bir<br />
dönem Barbados’ta ticaret yapmış, oradan<br />
gelirken yanında ev işlerinde yardımcı<br />
olacak bir çift köle (John ve karısı Tituba)<br />
getirmişti. Tituba, Parris’lerin 9 yaşındaki<br />
kızı Betty ve 11 yaşındaki yeğenleri<br />
Abigail’in bakıcılığını yapıyordu. Özellikle<br />
kışın soğuk havalarda kızlar evin<br />
dışına çıkamıyorlar ve vakitlerinin çoğunu<br />
Tituba’nın yanında geçiriyorlardı. O da onlara<br />
can sıkıntılarını atmaları için bir sürü<br />
vudu büyücüleri ve büyüleri içeren Barbados<br />
hikâyeleri anlatıyordu. Hikâyelerden<br />
etkilenmeye başlayan kızlar, çok geçmeden<br />
Tituba’dan aldıkları bilgilerle kasabadaki<br />
yaşıtları olan diğer kızlarla birlikte<br />
kendilerince büyü işleriyle uğraşmaya<br />
başladılar. İlk zamanlar bir bardak suya<br />
yumurta akı koyarak oluşturdukları kristal<br />
kürelerde birbirilerinin fallarına bakıyor,
geleceğe dair kehanetlerde bulunuyor,<br />
yani kısaca uydurdukları çocukça oyunlarla<br />
eğleniyorlardı. Ancak bu oyunlar<br />
korkunç bir kâbusa dönüşecekti.<br />
1692 yılının Ocak ayından sonra, Betty ve<br />
Abigail sara benzeri nöbetler geçirmeye,<br />
garip sesler çıkarmaya, yerlerde sürünmeye,<br />
acı içinde vücutlarını eğip bükmeye<br />
başladılar. Daha sonra 12 yaşındaki Ann<br />
Putnam Jr. ve Elizabeth Hubbard isimli<br />
kızlarda da benzer gariplikler gözükmeye<br />
başladı. Doktorlar kızlarda herhangi bir<br />
hastalık emaresi bulamıyorlardı. Garipliklerin<br />
sebebinin cadılığa bağlanması çok<br />
sürmedi ve kızlar ilk olarak Sarah Good,<br />
Sarah Osborne ve Tituba’yı suçladılar.<br />
Salem’deki topluluk içerisinde zaten çok<br />
sevilmeyen kişilerin suçlanması fazla bir<br />
tepki çekmedi. Sarah Good evsiz bir dilenciydi,<br />
Sarah Osborne kiliseye fazla gitmeyen<br />
ve uşağıyla evlenen yaşlı bir kadındı,<br />
Tituba ise zaten beyaz ırka mensup olmayan<br />
bir köleydi. Üç kadın da suçlu bulundu<br />
ama cadı avı bitmedi. Kızlar daha sonra<br />
kiliseye düzenli olarak giden ve topluluk<br />
içerisinde saygı duyulan isimleri de<br />
suçlamaya başladılar. İş artık çığırından<br />
çıkmaya başlamıştı. Cadı avı komşu kasabalara<br />
da sıçradı ve bugün artık Salem<br />
Cadı Mahkemeleri olarak anılan ve yüzden<br />
fazla insanın hayatını karartan, insanlık<br />
tarihinin en utanç verici olaylarından biri<br />
gerçekleşti.<br />
Peki, neden bu kadar uzun bir Salem<br />
Cadıları girişi yaptık? Açıkçası Salem Cadı<br />
Mahkemeleri olayına bütünüyle hâkim<br />
olmadan (ki buradaki sadece kabaca bir<br />
özet, daha geniş olarak araştırmanızı tavsiye<br />
ederiz), filmdeki bazı ayrıntıların havada<br />
kalacağını düşünüyoruz. İnsanlık tarihinin<br />
en garip kitlesel histeri vakalarından<br />
birinin korkunç detaylarının izlerini maalesef<br />
günümüzde de sürmek mümkün ki film<br />
biraz da bunun peşinde diyebiliriz.<br />
Kim Bu Jane Doe?<br />
Bugüne kadar çekilmiş en iyi buluntu<br />
filmlerden (found footage) biri olan Troll-
hunter (2010) ile tanıdığımız 1973 doğumlu<br />
Norveçli sinemacı André Øvredal,<br />
son filmi The Autopsy of Jane<br />
Doe ile bir hayli ses getirdi. Fantastic<br />
Fest ve Sitges gibi önemli<br />
festivallerden ödüllerle döndü.<br />
Film, aşırı kanlı cinayetlerin<br />
işlendiği ve polis ile adli tıp ekiplerinin<br />
araştırma yaptığı cinayet<br />
mahalli görüntüleriyle açılıyor.<br />
Sıradan bir kasabadaki, sıradan<br />
bir çiftin yaşadığı, sıradan bir<br />
evde bulunan cesetlerin durumu<br />
hiç de sıradan değildir.<br />
Ancak bodrumda yarı gömülü<br />
bir halde bulunan ve kimliği<br />
tespit edilemeyen çıplak kadın<br />
cesedi, diğerlerinden bir hayli<br />
farklıdır. Görünürde hiçbir yara bere izi<br />
bulunmayan vücudu, genç kadının doğal<br />
yollarla ölmüş olabileceğini akla getirir<br />
ama diğer cesetlerin kanlar içindeki<br />
korkunç halleri bir dolu soru işaretini de<br />
beraberinde getirir. İlginç bir başka detay<br />
da eve zorla girildiğine dair herhangi<br />
bir işaret olmamasıdır. Aksine kurbanlar<br />
sanki evden dışarı çıkmaya çalışırken<br />
öldürülmüş gibidirler.
*** Yazının bundan sonrası eser miktarda<br />
sürprizbozan barındırır. ***<br />
Hemen akabinde kamera aynı kasabadaki<br />
aile morguna çevriliyor ve filmin<br />
kalanının neredeyse tamamı bu mekânda<br />
geçiyor. Uzman adli tabip Tommy Tilden<br />
ve oğlu onaylı tıp teknisyeni Austin<br />
tarafından yanmış bir cesede uygulanan<br />
otopsiye tanık olurken baba ile oğlun<br />
kişilikleri hakkında da fikir sahibi olmaya<br />
başlıyoruz. Tommy, sadece yaptığı<br />
işe odaklı, bütün verileri analiz edip en<br />
doğru sonuca ulaşmaya çalışan ve yaptığı<br />
işten keyif alan biridir. Oğlu Austin ise<br />
acemiliğin de getirdiği tecrübe eksikliği<br />
ile hemen görünürdeki olası sonuca<br />
ikna olan, yaptığı işi sevmediği hemen<br />
belli olan ama gelişime açık yetenek belirtileri<br />
de gösteren biridir. Otopsi sonrası<br />
Austin’in kız arkadaşı Emma morga gelir.<br />
İkisi arasında geçen konuşmalardan<br />
Austin’in aile mesleğine devam etmeme<br />
kararı aldığını ama bunu daha babasına<br />
söyleyemediğini öğreniriz.<br />
Morgu gördüğümüz ilk görüntülerden itibaren<br />
zekice tasarlanmış sahneler ile sonradan<br />
gerilim unsuru olarak faydalanılacak<br />
birçok detaya şahit oluyoruz. Elektrik<br />
aksamındaki sorunlar nedeniyle yanıp<br />
sönen koridor lambaları, cesedin ayağına<br />
bağlanan zil, cesetlerin yakıldığı büyük<br />
fırın, Tildenların huysuz kedisi gibi detaylar,<br />
süregiden hikâyenin içine yedirilerek,<br />
önemleri çok da hissettirilmeden servis<br />
ediliyor. Şerif Sheldon açılışta bulunan<br />
kimliği belirsiz cesedi morga getirir ve<br />
ölüm sebebinin sabaha kadar bulunmasını<br />
ister. Akabinde Tommy ve Austin’in<br />
gerçekleştireceği, filme ismini de veren<br />
ve neredeyse finale kadar sürecek otopsi<br />
başlar.<br />
The Autopsy of Jane Doe, adını “tek mekânda<br />
geçen unutulmaz korku gerilim filmleri”<br />
arasına şimdiden yazdırdı denebilir.<br />
Özete bakıldığında bile aslında projenin ne<br />
kadar riskli olduğu rahatça görülüyor. Morga<br />
getirilen kimliği belirsiz bir ceset ve ona<br />
uygulanan otopsiden ibaret bir film çekmek<br />
herkesin becerebileceği bir iş değil.<br />
Ian B. Goldberg ve Richard Naing imzalı<br />
senaryonun (ki her ikisinin de ilk sinema<br />
filmi deneyimi), yönetmen André Øvredal<br />
tarafından çok iyi özümsendiği filmin her<br />
karesinde belli oluyor. Kendi başlarına<br />
sapasağlam ayakta duran karakterler, olay<br />
örgüsünün içerisine yerleştirilen zekice<br />
tasarlanmış detaylar ve tabii ki cesedin<br />
bağlandığı nokta ile ortaya övgüye değer<br />
bir iş çıkmış.<br />
Morgda geçen sahnelerde ölümü ya da<br />
ölümün soğukluğunu seyirciye aktarabilmek<br />
için buz mavisi ve benzer tonlardaki<br />
soğuk renkler tercih edilmiş ki o hissi<br />
almamak mümkün değil. Aynı şekilde morgun<br />
arada eklemeler yapılsa da 2-3 kuşak<br />
öncesine ait olması ve dekorasyonun ona<br />
göre yapılması, “eski” hissini veriyor ki<br />
aynı şekilde ölümle bağlantı kurulması<br />
kolaylaşıyor.<br />
Baba ve oğul rollerindeki Brian Cox ve<br />
Emile Hirsch, filmin mütevazı yapısına<br />
uygun dengeli oyunculuklarıyla katkı<br />
sağlarken, kimliği belirsiz ceset rolünde<br />
Olwen Kelly’yi izliyoruz. Evet, bir cesedi<br />
canlandırmak ne kadar zor olabilir ki diyebilirsiniz<br />
ama yönetmen Øvredal öyle<br />
düşünmüyor ve Kelly’nin rolünün filmdeki<br />
en zor rol olduğunu söylüyor (ki biz<br />
de aynı fikirdeyiz). Zaten oyuncu seçimi<br />
aşamasında ilk olarak Olwen Kelly’yi<br />
seçmişler. Kelly’nin yoga bilgisi sayesinde<br />
nefesini ve vücudunu kontrol edebilmesi<br />
seçilmesinin arkasındaki önemli nedenlerden<br />
biriymiş.<br />
Masum Değiliz Hiçbirimiz<br />
The Autopsy of Jane Doe, aile morgunda<br />
çalışan baba oğul aracılığıyla bir öykü<br />
anlatıyor gibi gözükse de aslında öyküyü<br />
anlatan kimliği belirsiz cesetten (Jane<br />
Doe’dan) başkası değil. Tommy ve Austin,<br />
cesetten alabildikleri kanıt kırıntıları ile<br />
yapbozun eksik parçalarını bir araya getirmeye<br />
çalışıyorlar. Bitmiş halini sadece<br />
Jane Doe’nun bilebileceği bir yapboz.
Finale doğru cesedin kim olabileceği,<br />
başına neler gelmiş olabileceği hakkında<br />
onaylanması mümkün olmayan birtakım<br />
bilgilere sahip oluyorlar ama bu bilgiler<br />
çok da işlerine yaramıyor.<br />
Film bittikten sonra insanlık tarihinin<br />
yaşanmış, yaşanmakta olan ve maalesef<br />
daha da yaşanacak gibi görünen utanç<br />
verici olayları akla geliyor. Birçoğuyla<br />
hesaplaşmadığımız, ders almadığımız,<br />
halının altına süpürüp unutmaya<br />
çalıştığımız olaylar. Belirli aralıklarla tekrar<br />
eden ve bu gidişle insanlığın sonunu<br />
getirmesi muhtemel olaylar. Yaptıkları<br />
için Jane Doe’yu kim suçlayabilir ki? Bir<br />
şeyleri anlayabilmemiz için illa kendi<br />
başımıza mı gelmesi gerekiyor? Gerçi o<br />
zaman da çoktan iş işten geçmiş oluyor ki<br />
insanlık adına duyulan umutsuzluğun ana<br />
kaynağı tam da burada yatıyor.
HER SİNEMAYA<br />
GİDEN SİNEMA<br />
SEVER Mİ?<br />
MURAT TOLGA ŞEN<br />
SUSMAYAN KÖŞE<br />
Bağımsız ve az kopya ile<br />
gösterime giren filmleri<br />
gösterme inadını gösteren<br />
Yeşilçam Sineması,<br />
Beyoğlu Sineması gibi<br />
salonları bağrımıza<br />
basmamız gerekiyor.<br />
Peki, bunu yapıyor<br />
muyuz? Bu sorunun<br />
cevabını okur versin.<br />
Türk sinemasını konuşurken/yazarken<br />
seyirciyi dışlamak olmaz.<br />
Sinema bir halk eğlencesi/sanatı<br />
olarak doğdu, yükseldi ve başka hiçbir<br />
sanat formunun yapamadığı kadar<br />
popülerlik kazandı. Bu harika bir sonuç<br />
çünkü filmler muhteşemdir. Filmlerin bizi<br />
başka hayatlara, dünyalara taşıyabilme,<br />
yeri geldiğinde gerçeklikten tamamen<br />
kaçırma gücü vardır ve bu neredeyse<br />
büyülü bir şeydir. Sinemanın aslı da<br />
büyüye (illüzyona) dayalıdır. Gözümüz<br />
ve aklımız projeksiyondan hızlıca akan<br />
sabit fotoğrafların canlanışına hayrandır<br />
ve bunun kalpteki karşılığı aşktır. Bu<br />
yüzden olsa gerek, bir resmi-heykeli<br />
çok beğenir ama sevdiğiniz bir filme<br />
-neredeyse- aşık olursunuz.<br />
Fakat insanlar sinemaya her zaman<br />
yoğun bir ilişki tercihiyle gitmezler. Hollywood<br />
tarafından sürekli baskılanan<br />
film üretme biçiminde sinema sanattan<br />
ziyade bir eğlencedir. Bu anlayışla ülke<br />
sinemaları da kendi eğlendiren filmlerini<br />
üretirler çünkü insanları eğlendirme<br />
vaadiyle dışarıya çıkarmak her zaman<br />
daha kolaydır. Dilerseniz işe gitmek<br />
dışında neden evinizden çıktığınızı bir<br />
düşünün. Bu sorunun cevabı genellikle<br />
eğlenme-dinlenme-iyi vakit geçirme<br />
amaçlı aktivitelerle verilecektir.<br />
Gişe Sinemasından Nefret Edenler<br />
Sinemasever mi?<br />
Gişe yapan filmlerin derdi de budur.<br />
Onlar seyirciyi eğlendirirler ve duygusal<br />
açıdan sömürürler. Bu filmin iyiliğinden<br />
kötülüğünden bağımsız bir çabadır.<br />
Çok iyi bir film de seyircinin duygularını<br />
sömürüyor olabilir. Bunu ne kadar iyi<br />
yaparsa gişede o kadar başarılıdır. Harika<br />
bir zamanlama ile vizyona çıkan Dağ<br />
2 filmi, içerdiği militarist romantizm ve<br />
milliyetçilik duygusu ile sinemaya gidenlerin<br />
istediğini veren bir filmdi, karşılığını<br />
aldı. Hem sömüren hem eğlendiren bir<br />
filmin işi ise her zaman daha kolaydır.<br />
Bunun en kolay verilecek örneği ise<br />
Recep İvedik filmleri olacaktır. Şahan<br />
Gökbakar’ın oynadığı Recep karak-
teri kötü senaryolarda karşımıza çıkıyor olabilir<br />
ancak bu senaryoların içerdiği malzeme ve doz<br />
miktarı iyi hesaplanmıştır.<br />
Gişe filmlerinin halay başı olan Recep İvedik<br />
filmleri ve benzer işler sektörün devamlılığı<br />
açısından önemlidir. Bu sayede salonlar seyirci<br />
toplar, sinema salonu işletmeciliği karlı bir<br />
hale gelir ve insanlar film yaparak/göstererek<br />
para kazanırlar ancak bu çıkıldıkça dikleşen bir<br />
dağdır ve zirveye ulaştığınızda artık sinemanın<br />
en yozlaşmış üretme ve sunma biçimine şahitlik<br />
edilir.<br />
Para Kazanmayı Umursamayan Salonları<br />
Yalnız Bırakıyoruz.<br />
Türkiye sinemayı seyirciye ulaştırma biçimlerinin<br />
tamamını denedi. 12 Eylül 1980 darbesi<br />
sonrasındaki baskıcı ortamda bağımsız<br />
ve politik sinemacılar eser veremez hale geldi<br />
ve salonlar için daha da fenası, video denen<br />
evde film oynatma makineleri hayatımıza girdi.<br />
Her sokağa bir video kulübünün açıldığı zamanlar.<br />
Yeşilçam bu değişime hızlıca ve daha<br />
ucuza üretme imkanı bulduğu için hevesli bir<br />
şekilde ayak uydurdu. Asıl derdi iyi film yapmak<br />
olan sinemacılar ise çaresiz bir salon<br />
yalnızlığına sürüklendiler ve ülkemizdeki salon<br />
sayısı dramatik bir şekilde azaldı. İstenmeyen bir<br />
deneyle ispatlandığı üzere; sinema salonlarının<br />
devamlılığını sağlayan işler gişe filmleridir. Recep<br />
İvedik 5’in 1500 kopya ile ülkeyi işgal etmesinin<br />
altında bu endişe de yatar. Salonlar film göstererek<br />
para kazanan işletmelerdir ve tecrübe edilmiş<br />
bir şekilde sanat sinemasını savunmak konusunda<br />
en son güvenilmesi gereken yerlerdir. Bu da<br />
aslında hala bağımsız ve az kopya ile gösterime<br />
giren filmleri gösterme inadını gösteren Yeşilçam<br />
Sineması, Beyoğlu Sineması gibi salonları<br />
bağrımıza basmamız gerektiğini gösteriyor. Peki,<br />
bunu yapıyor muyuz? Bu sorunun cevabını okur<br />
versin.<br />
Bunlar zaten bildiğimiz konular, şimdi biraz da<br />
çalışmadığımız yerden soralım. Festivallerde<br />
izlediğimiz bol ödüllü filmleri çeken sinemacıların<br />
gişede olmayan (ve olamayacak) şanslarını<br />
nasıl yaratabiliriz? Daha önceki yazılarımda<br />
film festivallerinin yarıştırdığı-gösterdiği filmler<br />
için bir kazanç modeli yaratması gerektiğinden<br />
bahsetmiştim.<br />
Çünkü, festivallerde salonları hınca hınç dolduran<br />
ancak film vizyonda gösterime girdiği vakit<br />
sinemanın semtine uğramayan bir sanat/sinema<br />
takipçiliğimiz var ve bu yüzden salonlar artık
festival filmlerini istemiyor. Festivaller önlerine<br />
gelen meselesi büyük ama sineması kötü her<br />
filmi ödüllendirerek yanlış bir seyirci güdümlemesi<br />
yarattılar ve festival takipçisi olmayan seyirci bu<br />
sayede kaybedildi. Filmi festivalde izlemiş seyirci<br />
zaten o filmin vizyonuyla ilgilenmiyor. Ancak bu<br />
fikrin bir karşılık bulacağını sanmıyorum, bulmadı<br />
da zira günümüz Türkiye’sinde festivaller de<br />
can çekişen yapılara dönüştüler. Bu yıl hangisi<br />
yapılabilecek, inanın bilmiyoruz. Film çekmek<br />
isteyenler için devlete bağımlılık içermeyen,<br />
senaryolarını özgürleştirici bir kazanç modelini<br />
nasıl yaratabiliriz? Çünkü buna ihtiyaç var.<br />
Başkalarının<br />
Parasıyla Film Yapmak?<br />
Günümüzde<br />
film yapmak ve<br />
göstermek için<br />
“başkalarının<br />
parasını”<br />
kullanmanızı<br />
sağlayan pek çok<br />
fonlama modeli var.<br />
Bu modelleri çalışan<br />
ve peşine düşen<br />
pek çok “başarılı”<br />
sinemacı tanıyorum<br />
ancak para hiçbir<br />
zaman beklentisiz<br />
verilmez ve paranın sinemaya bu şekilde<br />
ulaştırılma hali seyirciye ulaşma meselesini<br />
sinemacının gözünde değersiz kılar ve hatta pek<br />
çok yeni yönetmen röportajında okuduğum üzere,<br />
bununla bir övünme hali yaratır.<br />
Bu sonuçtan gideceğimiz yer ise manşette<br />
sorduğum soru olacaktır. Eğer iyi sinemacılar<br />
filmlerini seyirciye ulaştırmak konusunda<br />
hevessizleşirse sinemaya giden insanların sinemaseverlerden<br />
oluşmayacağı da ortada. Onlar<br />
basit bir şekilde evden eğlenmek için çıkan ve<br />
bunu olabildiğince ucuza getirmeye çalışan<br />
insanlardır ve sinemada film izlemek bu amaca<br />
kolayca hizmet eder.<br />
Recep İvedik seyircisini aşağılayarak bir yere kadar<br />
kendimizi iyi hissedebiliriz, gerçekten bu filme<br />
bilet alanların çoğu belki bu yıl bir daha hiç sinemaya<br />
gitmeyecektir ama asıl dert bu değil. Adına<br />
“sanat sineması”, “bağımsız sinema”, “festival<br />
filmi”, “yönetmen sineması” ve birkaç şey daha<br />
dediğimiz vagonların lokomotiften ayrılmasını<br />
nasıl engelleyeceğiz?<br />
Türkiye’de Festivallerin Devamlılığında Büyük<br />
Sıkıntılar Var.<br />
Festivaller bize yetiyor mu? O konuda lütfen<br />
endişeli olun. Festivaller artık eskisi gibi<br />
keyifle değil epey uğraşarak yapılıyor. 2016<br />
yılında Kasım ayında 3 film festivali iptal edildi.<br />
Yapılanların yöneticilerinin de bir sürü ödeme<br />
problemiyle uğraştığını biliyorum. Ve üzülerek<br />
söylemek istiyorum ki; devlet kendi uslu (ve iyi)<br />
sinemacılarını yaratmayı başardı. Muhafazakar<br />
sinema artık<br />
İsmail Güneş<br />
ya da Mesut<br />
Uçakan’dan<br />
mamul bir yapı<br />
değil. Tunca<br />
Arslan’ın birkaç<br />
sene önce bu<br />
sinema yapma<br />
anlayışıyla dalga<br />
geçtiği yazısı<br />
geçerliliğini<br />
yitirmek üzere<br />
çünkü Seyid Çolak,<br />
Emre Konuk<br />
gibi sinemacılar<br />
yetişiyor ve<br />
onların da film yapma dili değişti. Festival<br />
yönetimleri de el değiştiriyor. Birkaç yıl içinde<br />
Türkiye’nin film festivalleri başka bir gerçeklik<br />
yaşayacak ve o zaman yine seyirciye<br />
ulaşmaktan başka bir çare kalmayacak.<br />
Kimsenin aldıracağı yok ama bu kez oldukça<br />
yumuşak bir şekilde uyarmayı ihmal etmiyorum.<br />
Sinemaya gidenlere kızmak yerine sinemaseverleri<br />
sinemaya çekmek konusunda çareler<br />
aramalıyız. AVM sinemalarına olan hıncımızla da<br />
artık hesaplaşmalıyız. Bunlar üzerinden önem<br />
kazanmak güzel ancak çare üretmiyor. Yeni<br />
Emek’i protesto edenlerin bir çözüm sunmaktan<br />
ne kadar uzak olduğunu görünce üzülüyorum.<br />
Hele de Emek sineması üzerinden Atilla<br />
Dorsay’ın bu denli hırpalanması artık bu işin<br />
kan davasına dönüştüğünü gösterir. Bununla mı<br />
vakit kaybedeceğiz? Salonlardan önce seyirciyi<br />
kaybettiğimizin farkında olmak gerekir artık.
HIZLI VE ÖFKELİ<br />
VİTES 8<br />
Ülkemizde 14 Nisan<br />
2017’de vizyona girecek<br />
olan Hızlı ve Öfkeli 8 /<br />
The Fate of the Furious<br />
filminin gelişi sebebiyle<br />
serinin önceki yedi filmine<br />
göz atmakta fayda var.<br />
HALİL İBRAHİM SAĞLAM<br />
n 2001’de başlayan ve 16<br />
yıldır devam eden Hızlı ve<br />
Öfkeli serisi çılgınlığının<br />
2013’te Paul Walker’ın<br />
hayatını kaybetmesinin<br />
ardından devam edip<br />
etmeyeceği merak konusuydu.<br />
2015’te Walker’ı son kez izlediğimiz<br />
Furious 7’nin dünya çapında 1,5 milyar dolar<br />
gişe hasılatı getirerek tüm zamanların en çok<br />
izlenen 6. filmi olmasının ardından devam<br />
etmemesi imkansız gözüküyordu. Sekizinci<br />
film için kollarını sıvayan ekibin başına yönetmen<br />
olarak The Negotiator, The Italian Job,<br />
A Man Apart, Law Abiding Citizen ve Straight<br />
Outta Compton filmlerinin yönetmeni F. Gary<br />
Gray getirildi. “The Fate of the Furious” adını<br />
taşıyan sekizinci filmde Vin Diesel, Michelle<br />
Rodriguez, Dwayne Johson, Jason Statham,<br />
Tyrese Gibson, Ludacris, Nathanie Emmanuel<br />
ve Kurt Russell’lı kadro yerini korurken Scott<br />
Eastwood, Charlize Theron, Kristofer Hivju ve<br />
Helen Mirren da karşımıza çıkacaklar.
Ülkemizde 14 Nisan 2017’de<br />
vizyona girecek olan Hızlı ve<br />
Öfkeli 8 / The Fate of the Furious<br />
filminin gelişi sebebiyle serinin<br />
önceki yedi filmine göz atmakta<br />
fayda var.<br />
The Fast and the Furious (2001)<br />
Rob Cohen yönetiminde, Paul<br />
Walker, Vin Diesel, Michelle Rodriguez<br />
ve Jordana Brewster’lı<br />
kadrosuyla yola çıkan ilk Hızlı ve Öfkeli filmi<br />
temelde ortalama bir araba yarışı filmiydi.<br />
Kaslı ve yakışıklı erkekler, güzel kadınlar,<br />
modifiye arabalar, izleyici gaza getiren<br />
müzik kullanımları 90’ların bitip 2000’lerin<br />
başladığı dönemin gençleri için daha özel bir<br />
anlam ifade ediyor. Hem serinin başlangıcı<br />
olması hem de serinin sonradan dev bir<br />
blockbuster’a ve abartılı kahramanlık hikayelerine<br />
dönüşecek olan yapısını minimumda ve<br />
daha düşük beklentilerde tuttuğu için belirli<br />
bir kesim tarafından küçük çaplı bir “kült”<br />
duygusu bile yaratabilir. Her şeyin başlangıcı<br />
bu filmdi ve yönetmeni Rob Cohen’e daha<br />
yüksek bütçelerle Hollywood’un orta<br />
sınıf aksiyon yönetmenlerinden biri olma<br />
imkanını, Paul Walker, Vin Diesel ve Michelle<br />
Rodriguez’e ise aksiyon filmlerinin yeni<br />
yıldızları olma fırsatını verdi. 38 milyon dolar<br />
bütçeli film dünya çapında 207 milyon dolar<br />
hasılat elde etti.<br />
2 Fast 2 Furious (2003)<br />
John Singleton yönetimindeki serinin ikinci<br />
filminde bütçe iki katına yükseldi ama oyuncu<br />
kadrosunda ikinci, üçüncü ve dördüncü isimler<br />
olan Vin Diesel, Michelle Rodriguez ve<br />
Jordana Brewster kadrodan ayrıldı. İlk filmin<br />
yönetmeni Rob Cohen “Yeni Nesil Ajan XXX”<br />
filmini yönetti ve Vin Diesel’i de yanına aldı.<br />
Michelle Rodriguez de Paul W.S. Anderson’un<br />
Resident Evil serisine başladı. Tek kalan<br />
Paul Walker’ın yanına daha önce yönetmen<br />
Singleton’la Baby Boy filminde çalışan ve<br />
Vin Diesel kadar karizmatik olmayan Tyrese<br />
Gibson getirildi. Kadın oyuncu boşluğu da<br />
Eva Mendes ve Devon Aoki ile dolduruldu. 76<br />
milyon dolar bütçeli film, ilkinden daha çok
aksiyon sahnelerine sahip olsa da eski kadronun<br />
verdiği tadı pek yakalayamadı. İlk filmin<br />
iki katı bütçeye sahip olmasına rağmen ilk<br />
filmden sadece biraz fazla -236 milyon dolarhasılat<br />
elde etti.<br />
The Fast and the Furious:<br />
Tokyo Drift (2006)<br />
Justin Lin yönetimindeki<br />
serinin üçüncü filmi, ilk<br />
filmden kalan tek kişi olan<br />
Paul Walker’ın da filmde<br />
yer almamasıyla birlikte<br />
serinin genel olarak en sevilmeyen<br />
ve gişede başarısız<br />
olarak kalan filmi haline<br />
geldi. Oyuncu kadrosunun<br />
tamamı tanınmadık kişilerden<br />
oluşan ve başroldeki karizma yoksunu Lucas<br />
Black’in –yerli dizilerde lise öğrencisi diye<br />
30 yaşlarında adam oynatmanın Hollywood<br />
versiyonu- bir başrol olarak izleyiciyi tatmin<br />
edememesiyle hafızalara kazındı. Yakuza<br />
çeteleri, Need For Speed’i andıran drift sahneleri<br />
ve bol bol kadın vücudu gösteren film,<br />
son sahnesinde Vin Diesel’i oynatarak izleyiciyi<br />
heyecanlandırmayı başardı. Ayrıca daha<br />
sonra 7 film olacak bir serinin sıralamasında<br />
zaman olarak 6. ve 7. filmin arasında bir yerde<br />
konumlandığını söylemek filmi ilgi çeken<br />
tarafı. 85 milyon dolar bütçeli film 158 milyon<br />
dolar hasılat elde ederek ilk iki filmin epey<br />
gerisine düştü ve serinin bir daha devam<br />
etmeyeceği düşünüldü.<br />
Fast & Furious (2009)<br />
Serinin dibi görmesini sağlayan üçüncü<br />
filmin yönetmeni Justin Lin’in aynı zamanda<br />
seriyi tekrar dirilten ve Hızlı ve Öfkeli’yle<br />
özdeşleşecek olan yönetmen olacağını kim<br />
bilebilirdi ki? İlk filmdeki Paul Walker, Vin Diesel,<br />
Michelle Rodriguez ve Jordana Brewster’lı<br />
efsane dörtlüyü tekrar bir araya getiren seri,<br />
önceki iki filmin aksine gerçek bir Hızlı ve<br />
Öfkeli serisi devam filmiydi. Filmin aksiyon<br />
sahneleri haricinde sadece bir tane araba<br />
yarışı sahnesi bulunması ve genel olarak ilk<br />
filmin 5 yıl sonrasını anlattığı için karakterlerin<br />
üzerine giden senaryosuyla serinin “aksiyon
ombası” filmlerinden biri olarak anılmadı.<br />
Yine de eski kadroyu bir araya getirmesi,<br />
giderek artacak olan kadroya üçüncü filmden<br />
Sung Kang’ı eklediği ve günümüzde “Wonder<br />
Woman” olarak yükselişte olan Gal Gadot’u<br />
seriye dahil ettiği film olarak hafızalarda kaldı.<br />
85 milyon dolar bütçeli film toplamda 363<br />
milyon dolar hasılat elde ederek seriyi adeta<br />
yeniden canlandırmayı başardı.<br />
Fast Five (2011)<br />
Justin Lin yönetimindeki serinin<br />
beşinci filmi Hızlı ve Öfkeli: Rio<br />
Soygunu, serinin en iyi filmi<br />
olarak öne çıktı ve adeta serinin<br />
bugüne kadarki yörüngesini<br />
değiştirdi. Karakterler birbirine<br />
bağlandı, olaylar toparlandı,<br />
oyuncu kadrosu genişledi, aksiyon<br />
sahneleri ve kurgusu ilk<br />
dört filme oranla daha çok öne<br />
çıktı, araba yarışlarından ziyade<br />
dövüş ve aksiyon sahneleriyle öne çıktı.<br />
Böylelikle sanki ilk dört film, bu beşinci film<br />
için çekilmiş gibi bir izlenim yarattı. Dördüncü<br />
filmde öldürülen (altıncı filmde geri dönecek<br />
olan) Michelle Rodriguez’in yer almadığı<br />
film, Paul Walker, Vin Diesel, Jordana Brewster,<br />
Sung Kang ve Gal Gadot’lu kadrosuna<br />
ikinci filmden Tyrese Gibson, Ludacris ve<br />
Eva Mendes’i ve ayrıca Dwayne Johnson’ı<br />
dahil etti. 125 milyon dolar bütçeli film dünya<br />
çapında 626 milyon dolar hasılat elde ederek<br />
iyice dev blockbuster filmler arenasına kalıcı<br />
bir şekilde giriş yaptı.<br />
Fast & Furious 6 (2013)<br />
Justin Lin’in dördüncü ve son kez yönettiği<br />
serinin altıncı filmi, git gide artan ve iyice<br />
mantık sınırlarının dışına çıkarak abartmaya<br />
başlayan aksiyon sekanslarının zirve yaptığı<br />
filmlerden biriydi. Serinin beşinci filmden<br />
sonra eksenini kaydırması, tanındık oyuncu<br />
sayısının arttırılması ve izleyiciyi gaza getirecek<br />
aksiyon sahneleri & müziklere aşırı<br />
yüklenilmesi popüler izleyici nezdinde olumlu<br />
bir geri dönüş aldı ve serinin hasılat oranı<br />
gittikçe yükseldi. Beşinci filmin standart<br />
kadrosu korunurken dördüncü filmde öldüğü
zannedilen Michelle Rodriguez’in geri dönmesi<br />
ve aksiyon filmlerinin en çok tanınan isimlerinden<br />
Jason Statham’ın da kadroya eklenmesi<br />
seriyi uçurdu. Ayrıca 6. ve 7. film arasında köprü<br />
görevi gören 3. filmden Lucas Black ve Nathalie<br />
Kelly de bu filmde tekrar ortaya çıktı. 3. ve 4.<br />
filmden bu yana kadroda olan Sung Kang ve Gal<br />
Gadot’un karakterlerinin filmde ölmesi hayranlar<br />
arasında üzüntü yarattı. 160 milyon dolar bütçeli<br />
film gişede 788 milyon dolar hasılat elde ederek<br />
yükselişine devam etti.<br />
Furious 7 (2015)<br />
Altıncı filmden sonra seriyle ilişkisini kesen<br />
Justin Lin’den sonra yönetmenlik koltuğuna<br />
günümüz korku filmleri yönetmenlerinin en<br />
popüleri olan James Wan’ın getirilmesi soru<br />
işaretleri yaratmıştı. James Wan, 190 milyon<br />
dolar bütçeli filmde zanaatkarlığını konuşturarak<br />
son iki filmde dozu iyice artan abartı aksiyon<br />
sekanslarını adeta zirveye çıkardı. Uçaktan<br />
paraşütle atlayan, gökdelende gökdelene uçan<br />
arabalar derken serinin açık ara en uçuk filmi<br />
oldu. Filmin en hüzünlü tarafı ise kuşkusuz<br />
çekimleri sürerken Paul Walker’ın genç yaşta<br />
hayatını kaybetmesi oldu. Paul’un yarım kalan<br />
sahneleri kendisine benzeyen kardeşi Cody<br />
Walker’ın dublörlüğü ve bazı CGI sahnelerle<br />
tamamlandı. Filmin son 5 dakikasında Vin<br />
Diesel’ın diyalogları üzerinden ve jenerikte<br />
yapılan Paul Walker anması, 190 milyon dolar<br />
bütçeli bir aksiyon filminde izleyicilerin gözlerinin<br />
dolmasını sağladı. 140 dakikalık süresiyle<br />
serinin en uzun filmi olan Furious 7, Paul<br />
Walker, Vin Diesel, Michelle Rodriguez, Tyrese<br />
Gibson, Jordana Brewster, Ludacris, Lucas<br />
Black, Nathalie Kelly, Dwayne Johnson, Jason<br />
Statham ve hatta –arşiv görüntüler<br />
olarak da olsa- Gal Gadot ve Sung<br />
Kang ile serinin tüm oyuncularını tek<br />
bir filmde toplayıp üzerine de Nathalie<br />
Emmanuel, Kurt Russell, Tony Jaa<br />
ve Djimon Hounsou gibi yeni isimleri<br />
ekleyerek kadro açısından efsaneleşti.<br />
190 milyon dolar bütçeli film toplamda<br />
1,5 milyar dolar hasılat yaparak dünya<br />
çapında bu rakamı geçebilen 6 filmden<br />
biri olmayı başardı.
KAPTAN KÖRK<br />
BİR GÜN İSTANBUL<br />
FİLM FESTİVALİNE<br />
GİDERSE<br />
SERDAR AKBIYIK<br />
n İstanbul Film Festivali<br />
Türk entelektüeli için<br />
çok önemlidir. Hele bizim<br />
yaştakiler dünya sinemasını<br />
bu festivalle tanımıştır.<br />
Festivalin sinema kültürümüze<br />
yaptığı katkıyı<br />
kimse yadsıyamaz. Son 10 yılda ise Festival<br />
bir dönüşüm geçirerek daha çok ulusal sinema<br />
üzerinde etkisini gösterir oldu. Diğer festivallerin<br />
yaşadığı değişim ve yapısal problemler Türk<br />
sinemasının kendini gösterdiği en ciddi ortam<br />
olarak İstanbul Film Festivali’ni öne çıkardı.<br />
Bize dünya sinemasını tanıtarak kimliğini<br />
oluşturmuş festivalin ulusal sinemaya dönmesi<br />
bir kazanç mıdır o da ayrı bir tartışma konusu.<br />
Biz elimizdekinden yola çıkarak festivalin Ulusal<br />
Yarışma filmlerinin üzerinden 2017’de Türk<br />
sinemasından ne beklemeliyiz onu çıkarmaya<br />
çalışalım. Birbirinden yetenekli ve önemli yönetmenlerimizin<br />
filmleri dışında daha ilk filmini
İstanbul Film Festivali 5 Nisan’da<br />
kapılarını izleyiciye açıyor. 203<br />
filmin gösterileceği festivalin Ulusal<br />
Yarışma filmleri bu yıl Türk<br />
sinemasının nabzını tutuyor. Biz<br />
de buradan yola çıkarak ne beklemeliyiz<br />
onu yazalım dedik...<br />
çekmiş isimler de festivalde kendini<br />
gösteriyor. 12 filmin yarıştığı bölümde<br />
Yeşim Ustaoğlu’nun Tereddüt filmi daha<br />
önce hem vizyona girdiği hem de başka<br />
festivallerde gösterildiği için bize tanıdık<br />
gelen yapım. Türk sinemasında çok da<br />
rastlamadığımız erotik yapısıyla tartışma<br />
yaratan film yüzünü eskitmemiş olsaydı<br />
festivalin kendine has duyarlılıkları üzerinden<br />
ödüle yakın derdik ama bu biraz<br />
zor. Diğer ilginç film ise Onur Ünlü’nün<br />
Kırık Kalpler Bankası filmi. Ünlü son<br />
dönem filmleriyle sinemamıza yaratıcılık<br />
anlamında hayat suyu vermekte. Sert ve<br />
sıkıcı anlatım tarzı yerine absürt, gerçeküstü<br />
ve kesinlikle farklı yapısıyla onun<br />
filmleri son dönemin en umut vadeden<br />
yapımları. Yönetmenler Pelin Esmer,<br />
Orhan Eskiköy, Buğra Gülsoy’un ise<br />
merakla beklediğimiz filmleri izleyiciyle<br />
buluşacak. Sinema yazarı arkadaşımız<br />
Ceylan Özçelik’in filmi Kaygı’yı kişisel<br />
olarak merakla bekliyorum. Bütün bu<br />
filmlerin çok azını seyrettim. Fakat<br />
konularına baktığımda yazının başlığını<br />
“Kaptan Kirk bir gün İstanbul Film<br />
Festivali’ne giderse” diye atmak geldi<br />
içimden. Çünkü bu anlatılan konular ve<br />
tarz hem benim için çok bilindik hem de<br />
benden olmayan bir dünyaya ait. Zaten<br />
Türk sinemasının gerçek derdi de bu<br />
bence. Kentli Türk insanını anlatmayan<br />
ama yıllardır köy, varoş arasına sıkışmış<br />
zorlama bir sinema. Başlıktakı Kaptan<br />
Kirk kim acaba? Neyse biz filmlerin<br />
konularını kısaca anlatalım size.
BÜTÜN SAADETLER MÜMKÜNDÜR<br />
Yönetmen: Selman Kılıçaslan<br />
Oyuncular: Kemal Uçar, Arif Erkin, Ruhi Sarı,<br />
Nilay Erdönmez<br />
Mühendislik öğrencisi Ali, okuduğu küçük<br />
şehirden ayrılarak Erasmus projesiyle yurtdışına<br />
çıkma hayalleri kurar. Bununla beraber kendisini<br />
tanımaya çalıştığı, hayata dair sorular sorduğu<br />
bir arayış sürecindedir. Sakin hayatı, türkü kafede<br />
solistlik yapan Gülce’den hoşlanmasıyla<br />
beraber hareketlenir. Bir hemşire adayı olan<br />
Gülce, yaşadığı maddi sıkıntılarını aşmak için<br />
Adapazarı’nın eski mahallelerinden birinde yaşlı<br />
ve yalnız bir adam olan Mevlüt’ün bakıcılığını<br />
yapmaktadır. Gülce’ye yakınlaşarak onu<br />
tanımaya başlayan Ali, Mevlüt’ün de hikâyesine<br />
ortak olur. Ali arayışını bu karşılaşmanın<br />
eşiğinde sürdürür, cevabını kitaplarda<br />
bulamayacağı bir soruyla beraber: Bütün saadetler<br />
mümkün müdür?<br />
İŞE YARAR BİR ŞEY<br />
Yönetmen: Pelin Esmer<br />
Oyuncular: Başak Köklükaya, Öykü Karayel,<br />
Yiğit Özşener<br />
Leyla, gece treniyle çıktığı uzun bir yolculukta<br />
manzarayı ve insanları iştahla izlerken<br />
hemşirelik öğrencisi Canan’ı fark eder. Bu genç<br />
kızı son istasyonda, Yavuz’un evinde, çok ağır<br />
bir sorumluluk bekliyordur. Leyla, Canan’ın<br />
anlattıklarından ve anlatmadıklarından bir hikâye<br />
kurar, kendini kaptırır ve ona eşlik etmeye karar<br />
verir. Hikâyenin sonunda bir iyilik meleği mi<br />
yoksa bir katil mi olacaklarını henüz bilmiyordur.<br />
KAYGI<br />
Yönetmen: Ceylan Özgün Özçelik<br />
Oyuncular: Algı Eke, Özgür Çevik<br />
Haber kanalında kurgucu olarak çalışan 30’lu<br />
yaşlarındaki Hasret uzun süredir aynı kâbusu<br />
görmektedir. Gördüğünün aslında hatırladıkları<br />
olduğunun farkında değildir. Tekrarlayan kâbusla<br />
aklına bir soru düşer: Annesiyle babası trafik<br />
kazasında ölmemiş olabilir mi? Toplumsal bellek<br />
ve etki alanları temeline oturan psikolojik gerilim<br />
Kaygı, müzisyen anne-babası 20 yıl önce trafik<br />
kazasında ölen bir kadının kâbusuyla ilerliyor.<br />
Hasret, gerçekle sanrının paslaştığı tekinsiz bir<br />
ülkede yaşıyor. Geçmişini hafızasında arıyor.
KIRIK KALPLER BANKASI<br />
Yönetmen: Onur Ünlü<br />
Oyuncular: Haluk Bilginer, Serkan Keskin,<br />
Hazal Kaya, Taner Ölmez, Tansu<br />
Biçer, Osman Sonant, Ahmet Mümtaz<br />
Taylan, Şenay Gürler, Nazan Kesal<br />
Osman ve Enis, İstanbul’un en merkezi<br />
semtlerinden Galata’da bir amatör<br />
futbol takımında top oynayan 20’li<br />
yaşlarının sonunda iki genç adamdır.<br />
Enis ve Osman’ın amacı, hem takım<br />
arkadaşlarıyla birlikte semtteki bankalardan<br />
birini soymak hem de son maçı<br />
kazanarak ligden düşmemektir. Maç<br />
oynanır ve çıkan büyük bir kavga sonucunda<br />
yarım kalır. Fakat bu kavga<br />
sırasında Osman, karşı takımın organ<br />
kaçakçılığıyla ünlü başkanı Rüstem<br />
Tor’un zorla yanında tuttuğu Aslım’a âşık<br />
olmuştur. Kırık Kalpler Bankası, William<br />
Shakespeare’in Romeo ve Jülyet piyesi<br />
üzerine kurulmuş, olmayacak bir hayalin<br />
peşine takılan üç kahramanın, hüzünlü<br />
sonlarına doğru Şekspirvari bir eda ile<br />
koşmalarının trajik hikâyesidir.<br />
MAHALLE<br />
Yönetmen: Buğra Gülsoy, Serhat Teoman<br />
Oyuncular: Buğra Gülsoy, Serhat Teoman,<br />
Emre Erkan, Selahattin Töz, Hazar<br />
Ergüçlü, Selen Öztürk,<br />
Gökşen Ateş,<br />
Gökhan Soylu<br />
İstanbul’da kenarda<br />
köşede kalmış, orta<br />
sınıfın hapsolduğu,<br />
kendi yasalarını<br />
kendi yazan bir<br />
mahalle... Ömer,<br />
Sabri ve Kenan bu<br />
mahallede doğmuş<br />
büyümüş üç esnaf,<br />
üç arkadaş. Üçü de<br />
evli, çocukları var.<br />
Bir de mahallenin sözü dinlenen abisi,<br />
yasa koyucu ve uygulayıcısı Tahsin...<br />
Huzurları, bir gerçeğin ortaya çıkışıyla<br />
bozulur.
MARTI<br />
Yönetmen: Erkan Tunç<br />
Oyuncular: Onur Buldu, Sahra Şaş, Öner Erkan,<br />
İrem Sak<br />
Hikâyemiz İzmir Torbalı’da, dağlar arasında<br />
kalmış, küçük bir tavuk çiftliğinde geçer. Çiftlikte<br />
bakıcı olarak çalışan Yakup ve ondan yaşça<br />
genç karısı Mediha’nın sıkıcı hayatları ile çiftliğe<br />
yardımcı olarak gelen Rıza ve karısı Nurgül’ün<br />
görünürde eğlenceli olan hayatları, bu dar ve<br />
boğucu bir mekânda kesişecek ve karakterlerin<br />
iç dünyalarının ortaya çıkmasına, kendileriyle<br />
yüzleşmelerine vesile olacaktır.<br />
MAVİ SESSİZLİK<br />
Yönetmen: Bülent Öztürk<br />
Oyuncular: Teoman Kumbaracıbaşı, Roda<br />
Canıoğlu, Korkmaz Arslan<br />
Hakan eski bir güvenlik kuvveti mensubudur. Tedavi<br />
gördüğü askeri hastanede, hemşire Ayla’nın<br />
özenli bakımı sayesinde<br />
kâbuslarıyla savaşımında<br />
iyileşme belirtileri<br />
gösterir. Uzunca bir süre<br />
sonra, kendisine takdim<br />
edilen şeref madalyası ve<br />
bir miktar para ile taburcu<br />
olur. Evine döndüğünde,<br />
eşi ve kızının kendisini<br />
terk ettiğini görür. Kızı<br />
Melis ile buluşması,<br />
Hakan’ı kendi geçmişiyle<br />
yüzleştirir. Tek başına,<br />
İstanbul sokaklarında dolaşır. Karşılaştığı insan<br />
manzaraları, ardından Ayla’nın beklenmedik ziyareti,<br />
Hakan’ı geçmişte yaptıklarını tekrar tekrar<br />
sorgulamaya iter.<br />
MURTAZA<br />
Yönetmen: Özgür Sevimli<br />
Oyuncular: Cezmi Baskın, Meral Çetinkaya, Mine<br />
Teber, İncinur Daşdemir, Bülent Düzgünoğlu,<br />
Kadir<br />
Sabure ve Murtaza, Malatya’nın dağ köylerinden<br />
birinde yaşar. Sabure yıllar önce iki gözünü<br />
de kaybetmiştir. Bakımıyla Murtaza ilgilenir.<br />
Çocukları İstanbul’da yaşar. Murtaza kasabaya<br />
indiği bir gün bakkaldan İstanbul’daki kızını<br />
telefonla arar, hasta olduğunu öğrenir. Sabure’ye
kızının durumunu söylemeden İstanbul’a<br />
gider. Ama kızı o akşam ölür. Murtaza,<br />
Sabure’nin de hastalanmaması için<br />
ona yalan söyler ve kızının öldüğünü<br />
gizler. Ama Sabure gitgide sessizleşir,<br />
zamanla yalnızlığı ve umutsuzluğu gün<br />
yüzüne çıkar. “Yalan söyleyen mi yoksa<br />
yalana maruz kalan mı daha zor duruma<br />
düşer? Yalan söylemek her zaman işimizi<br />
kolaylaştırır mı? Gerçeğe ait algımız<br />
her zaman manipüle edilebilir. Asıl biz,<br />
gerçeğe ulaşmak konusunda ne kadar<br />
istekli ve ısrarcıyız? Aslında hepimiz birer<br />
Pinokyo’yuz.”<br />
SARI SICAK<br />
Yönetmen: Fikret Reyhan<br />
Oyuncular: Aytaç Uşun, Mehmet Özgür,<br />
Gökhan Şimşek, Cem Zeynel Kılıç, Tarık<br />
Köksal, Akan Atakan, Seher Çuhadar<br />
Artan endüstrileşmeyle birlikte<br />
fabrikaların arasında sıkışıp kalmış bir<br />
tarla... Ve<br />
bu tarlada,<br />
büyük<br />
maddi<br />
sorunlarına<br />
rağmen<br />
geleneksel<br />
yöntemlerde<br />
direnip<br />
hayata<br />
tutunmaya<br />
çalışan göçmen bir aile... Bu duruma<br />
rağmen en küçük oğul İbrahim, farklı bir<br />
geleceğin hayalini kurmaktadır ve kendi<br />
kaderini belirleme konusunda kararlıdır.<br />
Bölgenin bu acımasız sistemine ek<br />
olarak feodal aile yapısının getirdiği<br />
baskının da boyunduruğu altındadır.<br />
Oysa bir hayali gerçeğe dönüştürmek o<br />
kadar da kolay değildir. Eylemleri hem<br />
kendisi hem de ailesi için beklenmeyen<br />
sonuçlar doğuracaktır. Sarı Sıcak, üretim<br />
ilişkilerinin değişmesine paralel olarak<br />
sermayenin de el değiştirmesi ve bu<br />
değişimden etkilenen insanların hikâyelerini<br />
de anlatmayı amaçlıyor.
TAŞ<br />
Yönetmen: Orhan Eskiköy<br />
Oyuncular: Muhammet Uzuner, Jale<br />
Arıkan, Ahmet Varlı, Beste Kökdemir<br />
Çocukken geçirdiği bir kaza sonucu<br />
bazı zihinsel yetilerini kaybetmiş olan<br />
Selim, onu kaldığı devlet yurduna<br />
götürmek isteyen Memur adında birinden<br />
kaçarken bir evin kapısının önünde<br />
yorgunluktan bayılır. Emete, kapıda<br />
yatan kişinin, yıllar önce kaybolan oğlu<br />
Hasan olduğunu düşünür. Bundan öyle<br />
emindir ki, kocasıyla kızını da buna<br />
inandırır. Selim’in ansızın kapılarında<br />
belirmesi, evin içindeki buzları<br />
çözmüş, aileyi yeniden hayatın içine<br />
çekmiştir. Selim, uyandığında kendisini<br />
Selim olarak tanıtır, ama Emete,<br />
oğlunun sırtındaki yarayı ve konuşma<br />
bozukluğunu sebep göstererek, bu<br />
kişinin Hasan olduğunda ısrar eder. Selim<br />
köyden ayrılmak ister fakat Memur<br />
hâlâ onun peşindedir, üstelik köylüleri<br />
ona karşı kışkırtmaya çalışmaktadır.<br />
TEREDDÜT<br />
Yönetmen: Yeşim Ustaoğlu<br />
Oyuncular: Ecem Uzun, Funda Eryiğit,<br />
Mehmet Kurtuluş, Okan Yalabık<br />
Tereddüt, farklı deneyimden, kültürden<br />
ve sosyal sınıftan gelmiş iki kadının<br />
yollarının kesişmesi ve bir anlamda<br />
bu farklılıklara rağmen çok ortak<br />
bir açmazın içinde olduklarını fark<br />
edişlerini anlatan bir hikâye. Cem ile<br />
kusursuz olduğunu düşündüğü bir evlilik<br />
sürdüren Şehnaz, 30’larının başında,<br />
bir sahil kasabasında mecburi hizmete<br />
başlamış bir psikiyatrdır. Henüz 16<br />
yaşındayken zorla evlendirilerek aynı<br />
sahil kasabasına getirilmiş Elmas’ın<br />
hayatı ise üzerine çok erken yaşta<br />
yüklenen bunaltıcı sorumluluklarla<br />
geçer. Fırtınalı bir gecenin sabahında<br />
yolları kesişen Şehnaz ile Elmas, çok<br />
farklı ama aynı görünen sorunlarıyla<br />
yüzleşince önlerinde yeni bir kapı<br />
aralanacaktır.<br />
ZER<br />
Yönetmen: Kazım Öz<br />
Oyuncular: Nik Xelilaj, Güler Ökten, Levent<br />
Özdilek, Füsun Demirel, Tomris İncer,<br />
Haleigh Ciel, Teresa Anne Volgenau,<br />
Ahmet Aslan<br />
Zer, 1938’de Dersim acılarını<br />
yaşayanlardan olan babaannesi Zarife’nin<br />
kendisine söylediği şarkının peşinden<br />
giden Jan’ın hikâyesidir. Zarife bugüne<br />
kadar bu şarkıda kimliğini, geçmişi ve<br />
kendisini saklamamıştır. Kanser tedavisi<br />
için New York’a getirildiğinde birbirlerini<br />
tanıyan Jan ve babaannesi, daha da<br />
yakınlaşırlar ve Jan’ın hayatı değişmeye<br />
başlar. Jan babaannesinin kendisine<br />
söylediği şarkının izini sürmeye karar<br />
verir. New York’tan Dersim’e bir arayış<br />
hikâyesine çıkan Jan yolunda sonunda<br />
kendisine ulaşacak mıdır?
SİNEMA YAŞLILARA<br />
KARŞI<br />
MASIS ÜŞENMEZ<br />
n Hollywood’un<br />
oyuncuların yaşına karşı<br />
negatif duruşu bilinen bir<br />
gerçek. Hele de bir kadın<br />
oyuncu iseniz gençliğinizde<br />
ne kadar ünlü, güzel<br />
olursanız olun özellikle<br />
50 yaşından sonra büyük rollerde oynama<br />
şansınız giderek azalıyor. Tabi Meryl Streep ya<br />
da Helen Mirren gibi bazı kadın oyuncular bu<br />
zorluğu aşmayı başarabiliyor. Ancak çoğu aktrist<br />
o kadar şanslı değil. Birkaç yıl önce seksi<br />
rollerde karşımıza çıkan kadınlar, sonraki rollerinde<br />
sevecen anne gibi yan rollerde kendilerine<br />
iş bulabiliyorlar.<br />
Erkekler için ise durum biraz daha avantajlı.<br />
Karizmatik erkek oyuncular, oyunculuk güçlerini<br />
gösterebildikleri rollerde devam edebiliyorlar.<br />
Gene de büyük gişe filmlerinde ancak yan<br />
rollerde değer görüyorlar.<br />
Son yıllarda özellikle yetmişli yıllardan beri<br />
sektörün içinde olan oyuncuların beraber<br />
oynadıkları, genelde yaşlılığın başlarına açtığı<br />
sorunları gösteren, daha çok komedi-macera<br />
türünde filmler görülmeye başlandı.<br />
Bu tarz filmlerin son halkası ise Zack Braff’ın<br />
yönettiği Going in Style. Morgan Freeman,<br />
Michael Caine, Alan Arkin gibi usta oyuncuların<br />
başrolleri paylaştığı filmde yaşlılık parası<br />
Çoğumuzun en büyük korkusu<br />
yaşlanınca yalnız kalmak herhalde.<br />
Peki sinema yaşlı oyunculara<br />
nasıl davranıyor? Gelin<br />
yeni dönemde artan, eski yıldız<br />
oyuncuların daha sinema ile<br />
işlerinin bitmediğini gösteren<br />
filmlerine bir göz atalım.
ile geçimlerini zar zor idare ettiren üç<br />
kafadarın bir banka soygununa girişme<br />
maceraları komik bir dille anlatılıyor.<br />
1979 tarihli ülkemizde Son Macera olarak<br />
bilinen Martin Brest filminin yeniden<br />
yapımı olan filmin orijinalinde ise George<br />
Burns, Art Carney ve Lee Strasberg<br />
oynuyordu.<br />
Şimdi gelin bu tarz yaşın bir engel<br />
olmadığını göstermeye çalışan eski<br />
oyuncuların yetenekleri ile şov yaptığı<br />
filmlere göz atalım.<br />
İki hınzır adam (1993), Daha hınzır iki<br />
adam (1995) Grumpy Old<br />
Men, Grumpier Old Men<br />
Sinemanın en eğlenceli iki<br />
adamı Jack Lemmon ve<br />
Walter Matthau’nun yaşlıyken<br />
de enerjilerinden hiç bir şey<br />
kaybetmediklerini gösteren<br />
filmler, doksanların en iyi<br />
komedileri arasına rahatlıkla<br />
girer. İkinci filmde de Sophia<br />
Loren’in de kadroya katılması<br />
ile kadro genişlemişti. Kısaca<br />
film birbirleri ile geçinemeyen<br />
kapı komşusu iki ihtiyarın mahalleye<br />
taşınan kadına aşık olup birbirleri ile<br />
rekabete girmesini anlatır. Sürekli birbirlerine<br />
sataşan ikili komik durumlara<br />
düşmekten kurtulamaz. Bu vesile ile rahmetli<br />
Lemmon ve Matthau’yu da anmış<br />
olalım.<br />
Güle Güle (2000)<br />
Ülkemizde de bu tarz filmlere çok güzel<br />
bir örnek var. Eşref Kolçak, Zeki<br />
Alasya, Metin Akpınar, Yıldız Kenter,<br />
Şükran Güngör gibi sinema ve tiyatromuzun<br />
en büyük isimlerini bir araya<br />
getiren yapımı Zeki Ökten yönetmiştir.<br />
60 yaşın üstünde, Bozcaada’da yaşan<br />
beş arkadaşın öyküsünü konu alan film,<br />
kanser olan arkadaşları Galip (Metin<br />
Akpınar)’in hiç görmediği platonik aşkı<br />
Kübalı Rosa’ya ulaşması için banka soymaya<br />
karar vermelerini anlatır. Mendilleri<br />
hazır etmeden izlemeyin.
Uzay kovboylari (2000)<br />
Space Cowboys<br />
Gene tam bir yaşlılar geçidi olan<br />
filmin yönetmenliğini de yapan Clint<br />
Eastwood’un yanında Tommy Lee Jones,<br />
Donald Sutherland, James Garner, James<br />
Cromwell, William Devane gibi pek çok<br />
eski yıldız oyuncu bulunuyor. Bir Rus<br />
uydusunda hata meydana gelir ve sistemin<br />
Amerikalı bir mühendis tarafından<br />
yapıldığı anlaşılır. Nasa sistemin mühendisi<br />
Frank Corvin’e ulaşarak tamir etmesini<br />
ister ancak Frank 40 yıl önce ekibi<br />
ile uzaya gidecekken Nasa tarafından<br />
kapı dışarı edilmiştir. Frank’in tek koşulu<br />
eski ekibin toplanmasıdır. Böylece 40 yıl<br />
önceki hayallerini gerçekleştirip uzaya<br />
çıkabileceklerdir.<br />
Simdi ya da asla (2007)<br />
The Bucket List<br />
Rob Reiner’ın yönettiği yapımda başrolleri<br />
Jack Nicholson ve Morgan Freeman<br />
paylaşıyor. Kanser hastaları multimilyoner<br />
Edward Cole ve mekaniker Carter Chambers<br />
hastanede odalarını paylaşırken bir<br />
plan yaparlar ve ölmeden önce yapmak<br />
istedikleri eyleri başarabilmek için hastaneden<br />
kaçarlar. Bu yolculukta dostluk,<br />
arkadaşlık ve hayattan zevk almanın ne<br />
demek olduğunu öğrenirler.<br />
The Maiden Heist (2009)<br />
Peter Hewitt’in yönetip Christopher<br />
Walken, Joseph McKenna, Wynn Everett,<br />
Joseph McKenna gibi ünlü oyuncuların<br />
rol aldığı yapımda üç müze görevlisinin<br />
gönül bağı kurdukları bir koleksiyonun<br />
başka bir müzeye gittiğini öğrenince çalmak<br />
için harekete geçmelerini anlatır.<br />
Tabii ki hırsızlıkla ilgili hiçbir şey bilmeyen<br />
üçlü komik ve zorlu durumlarla<br />
karşılaşacaklardır.<br />
Cehennem melekleri (2010 - 2012 - 2014)<br />
The Expendables<br />
80’lerde patlama yapıp etkisini 90’lar<br />
ortasına kadar sürdüren aksiyon filmlerinin<br />
unutulmaz oyuncularının hep beraber<br />
rol aldığı ve o zamanın çocukları<br />
tarafından coşkuyla karşılanmış bir<br />
seri. Şimdi buraya tüm ünlüleri yazmaya<br />
kalksak başka bir yazıya yer kalmaz.<br />
Sadece Sylvester Stallone’dan Arnold<br />
Schwarzenegger’e, Jet Li’den Jason<br />
Statham’a, Dolph Lundgren’den Mickey<br />
Rourke’a yaşını başını almış sayısız<br />
aksiyon yıldızının olduğunu söyleyelim<br />
yeter. Cehennem Melekleri’nin en büyük<br />
başarısının sadece bu yıldızları toplayıp<br />
bir hikayede sunmak değildir, aynı zamanda<br />
eski aksiyon ruhunu taşıyan bir<br />
seri çıkarmış olduklarını da belirtmekte<br />
fayda var.<br />
Eski Dostlar (2012)<br />
Stand Up Guys<br />
Al Pacino, Christopher Walken ve Alan<br />
Arkin gibi üç usta oyuncuyu bir araya<br />
getiren yapımın yönetmenliğini ise<br />
Fisher Stevens üstlenmiş. Yaşını almış<br />
üç kanununsuz eski ekibi bir araya getirip<br />
son bir vuruş yapmak isterler. Ancak<br />
aralarından birinin gizli bir görevi vardır,<br />
o da arkadaşlarından birini öldürmek.<br />
Hesaplasma Zamani (2013)<br />
Grudge Match<br />
Film sadece Robert De Niro, Sylvester<br />
Stallone ve Kim Basinger’ı bir araya<br />
getirmekle kalmaz ayrıca sinema tarihinin<br />
en haşin sorularından birine de
cevap arar “Rocky mi döver yoksa Raging<br />
Bull’un Jake La Motta’sı mı?” En iyi<br />
boks filmlerinin iki büyük aktörünü bir<br />
araya getiren yapım sürekli eski filmlere<br />
gönderme yaparken aynı zamanda<br />
farklı bir film olduğunu da unutmaz.<br />
Henry “Razor” Sharp ve Billy “The<br />
Kid” McDonnen 30 yıl önce birbirlerine<br />
rakip iki boksördür. Tam birbirleri ile<br />
karşılaşacaklarken Razor boksu bırakır<br />
ve bu karşılaşma rafa kalkar. Billy,<br />
Razor’ın kız arkaaşı ile yatmış ve onu<br />
hamile bırakmıştır. Aradan 30 yıl geçtikten<br />
sonra iki boksör parasal güçlükler<br />
ve aralarındaki rekabet nedeni ile son<br />
bir kez ringe çıkmaya karar verirken<br />
aralarındaki ilişkiyi de tekrar gözden<br />
geçirmeleri gerekir(Dip not: Rocky Forever).<br />
Kaçış Planı (2013)<br />
Escape Plan<br />
The Expendables’ın gişe başarısı<br />
ve Arnold&Sly filmlerini seyircinin<br />
daha çok görmek istemesi ile ortaya<br />
çıkan kaçış planı bir hapishane filmi.<br />
Stallone’un canlandırdığı Ray Breslin<br />
hapishanelerden kaçılmaması için<br />
içeri girip güvenliği denetleyen bir suç<br />
uzmanıdır. Son girdiği hapishanede ise<br />
işler pek de yolunda gitmez ve gerçekte<br />
neden burada olduğunu geç de olsa<br />
anlayacaktır.
BORDO BERELİL<br />
Bordo Bereliler Suriye<br />
filminin başrolünde<br />
oynayan Cenk Ertan<br />
ve Sedat Mert<br />
hem Türk ordusuna<br />
duydukları sevgiyi hem<br />
de filmin çekimlerinde<br />
yaşadıkları sıradışı<br />
tecrübeleri bizle<br />
paylaştılar.<br />
SEDAT<br />
MERT<br />
SERDAR AKBIYIK<br />
n Son dönemde Türk sineması<br />
askeri filmlerin iş yaptığını anladığı<br />
için bir kaç film üretti. Halbuki bir ulus<br />
sineması olarak bu ülkenin kendi<br />
politikalarını ve tarihini anlatmak bu<br />
sektörün sorumluluğu. Hollywood’tan<br />
Güney Kore’ye kadar bütün ülke<br />
sinemalarının bakış açısından tarihi<br />
ve millet olma bilincini seyrettik. Artık<br />
bizim zamanımız. En büyük umudum<br />
bu tür filmlerin çekilmesinin<br />
sadece iş yaptığı için geçici bir heves<br />
olmaması. Sinemamızın yaratıcıları bu<br />
tür yapımları daha bilinçli çekmeli ve<br />
senaryolarının üzerine kafa yormalı.<br />
Bu ay vizyona giren Bordo Bereliler<br />
Suriye filminde Yüzbaşı Mehmet’i<br />
oynayan Cenk Ertan ve komando<br />
Fikret’i canlandıran Sedat Mert<br />
sorularımızı cevapladı.<br />
Senaryoyu okuduğunuzda rolle<br />
ilgili ne düşündünüz?<br />
CENK ERTAN: Senaryoyu ilk<br />
okuduğumda hikayeden çok etkilendim.<br />
Mehmet karakterine bayıldım.<br />
Bana bu rol teklif edilmesinden
ERE HAYRANIZ<br />
dolayı gurur duydum onur duydum.<br />
Hep orduya, TSK’ya ve Bordo Berelilere<br />
karşı merakım vardır. Hikaye<br />
çok akıcı baştan sona heyecan dolu.<br />
Senaryoyu bir solukta okudum çok<br />
beğendim.Ve ben bu filmde olmak istiyorum<br />
demiştim.Kısmet oldu Yüzbaşı<br />
Mehmet’i oynuyorum. Film çekimleri<br />
bitmek üzere İnşallah hepimiz için güzel<br />
olur.<br />
SEDAT MERT: Harika bir deneyim<br />
yaşayacağımı düşündüm;<br />
Mehmetçiğimiz ’in kahramanlık hikayesini’’<br />
anlatan bir proje adına telefonumun<br />
çalması senaryoyu okumayı<br />
kabul etmemde ayrı bir motivasyon<br />
oldu. Yönetmen koltuğunda Erhan<br />
Baytimur’un oturuyor olması da içimi<br />
rahatlattı. Oynadığım rol Fikret karakteri<br />
ise özünde tam bir Anadolu insanı;<br />
hayatı tiye alan, delidolu mizacıyla<br />
takım arkadaşlarının neşesi, tam bir<br />
vatansever ve aldığı insanüstü askeri<br />
eğitim sonucunda dünyanın da önünde<br />
saygıyla eğildiği bir Bordo Bereli Türk<br />
Askeri. Bütün bu özellikler; karakterin<br />
derinliği olan, kontrastları, renkleri<br />
çıkabilen harika bir deneyime doğru<br />
gittiğimi hissettirdi. Menajerim sevgili<br />
Velhan Çantay’la da ortak kararımızı<br />
verdik ve rolü kabul ettim .Fikret’in<br />
sahnelerini okudukça karakterin film<br />
içinde ki yakın dövüş ve silahlı çatışma<br />
aksiyonlarını domine edecek olması<br />
,rolün doğaçlamaya açık olması ve<br />
filmin akışında farklı sahnelerde ki<br />
psikodrama bağlı sözlü sözsüz duygu<br />
geçişleri bir aktör olarak sınırlarımı<br />
,potansiyelimi zorlayacak rollerin<br />
arayışında olan beni, heyecanlandırdı.<br />
Fikret karakteri bu filmin bıçak sırtı<br />
rolü… aslında hikâyenindi omurgası.<br />
Filmin çekimleri nasıl geçti, zorlayan<br />
sahneler var mı?<br />
CENK<br />
ERTAN
CENK ERTAN: 3 haftadır operasyondayız. Film<br />
için dövüş dersleri aldım hala sette de almaya<br />
devam ediyorum. Çok zor şartlarda çalışıyoruz.<br />
Vatanımızı koruyan arkadaşlarımızın neler<br />
çektiğini ne zor görevlerde olduklarını bu film<br />
çekimlerinde. Bordo Berelilerimizin yaptığı operasyonla<br />
aynısı olmaz bu bir film çekimi. Patlayan<br />
bombalar silahlar sahte bunu bilmenin<br />
rahatlığıyla yapıyoruz rolümüzü. Çekimlerimiz<br />
zor geçiyor ama bu zor şartlarda vatanımızı<br />
koruyan askerimizin polisimizin bordo berelilerimizin<br />
ki daha zor. Allah onlara yardım etsin.<br />
Bizde elimizden geldiğince gerçekçi olmaya<br />
çalışıyoruz. Umarım beğenilir. Emeğimizin<br />
karşılığını görürüz.<br />
SEDAT MERT: Filmin çekimleri oldukça yoğun,<br />
zorlu ve tatmin edici geçti. Senaryoyu almam<br />
rolü kabul etmem ve sete inmem oldukça hızlı<br />
oldu. Role hazırlık imkanım zaman olarak<br />
kısıtlıydı, karakteri içselleştirmek adına yüksek<br />
konsantrasyon gerekiyordu ve her şey o an<br />
sahne çekilirken hayat bulacaktı buda büyük<br />
bir heyecan yarattı, özellikle işkence sahneleri<br />
performans adına çok dikkat edilmesi gereken<br />
planlardan oluşuyordu. Sahneyi çekeceğimiz<br />
mekanın ve iklim şartlarının çok kötü olması;<br />
işin samimiyeti ve gerçekliği anlamında beni<br />
motive etti. Özellikle sıfırın altında derecelerde<br />
yarı çıplak olarak askıda bağlı sabahladığımız<br />
sahnelerde ve öncesinde 3 saat süren yara<br />
makyajlarını da işin içine katarsak büyük bir<br />
emeğin olduğu aşikar.<br />
Senaryosu zor karamsar bir film psikolojik<br />
durumunuz ne durumda?<br />
CENK ERTAN: Psikolojimde sorun yok.Daha<br />
çok bedensel bir yorgunluk var.Çekimler çok zor<br />
geçti.Yorucu geçti.Soğukta bununla birleşince<br />
bedensel olarak baya yorulduk ama gerçekten<br />
yapan arkadaşların neler hissetiklerini anlayabildik.<br />
Onlar kadar zor olmasa da hava koşulları<br />
soğuk bizide etkiledi. Zihnene fit durumdayım<br />
bedensel yorgunlar geçer.Güzel bir proje ve<br />
güzel bir film olacak. Bütün ekip canla başla<br />
yüreğini ortaya koyarak çalıştı.Çok güzel bir iş<br />
çıkacağına inancım sonsuz.<br />
SEDAT MERT: Başta da söylediğim gibi zaten<br />
hali hazırda toplum olarak, ulus olarak psikolojimizin<br />
yara aldığı bir dönemden geçiyoruz.<br />
Böyle bir dönemde Mehmetçiğimizin hikayesini,<br />
derdini, onunla empati kurarak beyaz perdeye<br />
yansıtıyor olmak bir nebzede olsa iyi hissettiriyor.<br />
Çatışma sahnelerinin kamera arkası merak<br />
edilir hep neler yaşandı o sahnelerde?<br />
CENK ERTAN: Çatışma sahnelerimiz sorunsuz<br />
geçti. Gerçek silah kullanmadığımız için bir<br />
problem yaşamadık. Hepimiz birer erkek olarak<br />
bu tür sahneleri ve bu tür oyunları çok severiz<br />
ve çok eğlendik çekerken. Bombalar patladı ve<br />
bütün ekibin güvenliği en üst seviyede alındı.<br />
SEDAT MERT: Ben oynarken çok keyif<br />
aldım. Oyuncu olarak sahnelerin gerçekliğini<br />
yansıtabilmiş olmak, yönetmenim Erhan<br />
Baytimur’u her plan sonrası keyifli görmek, hep<br />
bir sonraki sahneye motivasyon sağladı. Özel-
likle çatışma sahnelerinin yönetmenimizin güzel<br />
bir imzası olduğunu düşünüyorum.<br />
İzleyiciyi nasıl bir film bekliyor?<br />
CENK ERTAN: İzleyiciyi baştan sona aksiyon<br />
dolu bir film bekliyor.Soluksuz izleyecekleri bir<br />
film oldu. Aksiyon hiç durmuyor. Arada tabiî ki<br />
Bordo Berelilerin aile yaşamları, dostluk ilişkileri<br />
ve aşk ilişkileri de mevcut. Aksiyonun duygularla<br />
harmanlaştığı güzel bir film izleyecekler.<br />
SEDAT MERT: Tüm ekibin gönülden özveri ile<br />
çalıştığı, samimiyetle çekilen ve etkileyici sahnelerin<br />
olduğu özel bir film olduğunu düşünüyorum.<br />
Ülkemizin ve Mehmetçiğimizin yaşadığı bu zorlu<br />
günleri beyaz perdeye aktarmak çok önemli.<br />
Bunda da bu yola çıkan yapımcılarımızın ilk<br />
filmlerinde bunu yansıtmak için ellerinden geleni<br />
yaptıklarına inanıyorum.<br />
Bugüne kadar izlediğiniz en iyi çatışma sahnesi<br />
hangi filmdeydi?<br />
CENK ERTAN: Savaş filmlerinde en çok<br />
sevdiğim film Kara Şahin düştü. İkinci sırada<br />
İnce Kırmızı Hat üçüncü sırada Full Metal Jacket<br />
var. Bu filmlerden etkilendim. Hala ara ara<br />
izlerim hepsini.<br />
SEDAT MERT: Savaş filmleri içerisinde çatışma<br />
sahnesi olarak ilk aklıma gelen tabiki; Robert<br />
Rodat tarafından yazılan, Steven Spielberg<br />
imzalı Er Ryan’ı Kurtarmak filminin intro sahnesi…diyebilirim…
HER TÜRK<br />
ASKER DOĞAR!<br />
Militarizm; kabaca tabir etmek gerekirse,<br />
ordu gücünün ön plana<br />
çıkarılması manasına gelmektedir.<br />
Sinemaya yansıyışı ise, çoğu<br />
zaman ülkelerin yapmak istediği<br />
propagandayı da beraberinde getirir.<br />
n Militarizm; kabaca<br />
tabir etmek<br />
gerekirse, ordu<br />
gücünün ön plana<br />
çıkarılması manasına<br />
gelmektedir. Sinemaya<br />
yansıyışı<br />
ise, çoğu zaman ülkelerin yapmak<br />
istediği propagandayı da beraberinde<br />
getirir. Özellikle Hollywood’un sık sık<br />
başvurduğu ve Amerikan Ordusu’nu<br />
övmek maksadıyla ortaya koyduğu<br />
ürünler, savaşa teşvik ettiği gerekçesiyle<br />
taraflı-tarafsız büyük bir kesim tarafından<br />
eleştiriye maruz kalmaktadır.<br />
Gelgelelim ki militarist sinemanın<br />
ülkemize yansıyışı da en az muadilleri<br />
kadar propagandist. Şöyle dönüp<br />
arkamıza baktığımızda, özellikle Kıbrıs<br />
Barış Harekâtı’nın olduğu yıllarda sıkça<br />
başvurulan ve Yunan Ordusu’na karşı<br />
POLAT ÖZİŞ
alınan zaferleri beyazperdeye taşıyan<br />
militarist sinema, günümüzde ise<br />
hükümetlerin günlük siyasetine göre<br />
şekillenmektedir. Özellikle son birkaç<br />
yıldır artan ve Dağ 2’nin gişede elde<br />
ettiği başarıdan sonra daha da artması<br />
muhtemel olan militarist filmler, kimi<br />
zamanda epik kahramanlık örnekleri<br />
olarak karşımıza çıkmaktadır. Çanakkale<br />
yahut Kurtuluş Savaşı’nı merkezine alan<br />
ve Türk Askeri’ne yapılan övgüyü dile<br />
getiren bu filmler, propagandadan çok<br />
yaşanmış tarihi bir olayı, kahramanlık<br />
çerçevesi altında vermesiyle türevlerinden<br />
ayrılabilmektedir.<br />
Malum, Alper Çağlar’ın yönetmenliğini<br />
yaptığı Dağ 2, deyim yerindeyse 2016<br />
yılının son aylarına damga vurdu.<br />
Bordo Berelileri odak noktasına alan<br />
filmin, gişede elde ettiği başarı militarist<br />
yapımların atacağı adımların da önünü<br />
açmış gibi duruyor. Nitekim önümüzdeki<br />
aylarda televizyon ekranlarına gelecek<br />
olan 3 adet Bordo Bereli dizisinin<br />
tanıtımları dönmeye başladı bile. Beyazperdede<br />
ise, Bordo Bereliler Suriye<br />
isimli film, nisan ayında izleyicisiyle<br />
buluşmaya hazırlanıyor. Her ne kadar<br />
militarizm, karşısında durduğumuz<br />
bir kavram olsa dahi, onun sinemaya<br />
yansıyışını incelemekte yarar var. Dilerseniz,<br />
ülke sınırları içerisinde çekilmiş<br />
ve hala hafızlarımızda yer eden militarist<br />
filmlere hep birlikte göz atalım.<br />
Kaybedilen Topraklar: Irak, Filistin, Suriye…<br />
Özellikle son dönemde üretilen militarist<br />
sinema örneklerinde, hükümetin<br />
güncel politikalarından kesitler görmek<br />
mümkün. Bu nedenle Türk Askeri’ni<br />
Irak’ta, Suriye’de yahut Türkiye’nin<br />
doğusundaki bir dağda çatışırken görebilmekteyiz.<br />
Dilerseniz lafı uzatmadan<br />
son dönemde üretilen bu filmlerle sizi<br />
baş başa bırakalım.<br />
Kurtlar Vadisi Irak (Serdar Akar - 2006)<br />
Kurtlar Vadisi’nin 97 bölümlük orijinal<br />
serisi son bulmuş, ekip hiç hız kaybetmeden<br />
kendini beyazperdeye<br />
taşımıştı. Malum, o dönemde<br />
Irak’ta başına çuval geçirilen<br />
Türk Askeri’nin akıbeti oldukça<br />
gündemi meşgul etmekteydi.<br />
Nitekim diziden de<br />
alışkın olduğumuz şekilde<br />
Kurtlar Vadisi senaristleri,<br />
bir kez daha gündemle paralel<br />
gitmeyi seçmiş ve ana<br />
tema olarak da kendilerine<br />
bu konuyu belirlemişlerdir.<br />
Polat Alemdar ve ekibinin, Türk<br />
Askeri’nin başına çuval geçiren “Derin<br />
Amerika”dan intikam almak için Irak’ın<br />
yolunu tutması; aksiyon ve şiddetin bol<br />
olduğu, aynı zamanda nefret söylemlerinin<br />
de oldukça revaçta olduğu bir<br />
filmi huzurlarımıza getirmektedir. Necati
Şaşmaz, Gürkan Uygun ve Billy Zane’in<br />
başrolleri paylaştığı film, o döneme<br />
kadar sinemaya yaptığı özgün işlerle<br />
karşımıza gelen Serdar Akar imzasını<br />
taşımaktadır.<br />
Nefes: Vatan Sağolsun<br />
(Levent Semerci – 2009)<br />
Üst düzey çekim sahneleri ve izleyici de<br />
yarattığı gerilim dozajıyla hafızalarımızda<br />
yer eden Nefes: Vatan Sağolsun, Irak<br />
sınırında yer alan Karabal Tepesi’ndeki<br />
bir jandarma karakolunu korumakla<br />
görevli bir yüzbaşı ve onun emrindeki<br />
kırk askerin hikâyesini konu almaktadır.<br />
Realist biçemi ve diyaloglarıyla<br />
vuruculuğunu yukarılara taşıyan film,<br />
aynı zamanda Türkiye’nin doğusunda<br />
asker olmanın ne denli büyük bir<br />
psikolojik savaşı beraberinde getirdiğini<br />
de açıkça resmetmektedir. Başından<br />
sonuna dek, askerlerin yaşantısına ışık<br />
tutan ve finalinde vuku bulan etkileyici<br />
savaş sahnesiyle arz-ı endam eden<br />
Nefes: Vatan Sağolsun, yer yer gerçekleri<br />
tokat gibi yüzümüze vurmanın<br />
yanı sıra git gide artan aksiyonuyla da<br />
sinemamızın etkileyici savaş filmlerinden<br />
biri olarak tarihtekini yerini almıştır.<br />
Dağ (Alper Çağlar – 2012)<br />
Askerde komutanlarına çektirmesiyle<br />
adından söz ettiren ve adeta arızanın<br />
sözlük karşılığı olan Keçiörenli Bekir ile<br />
kısa dönem için askere gelen Oğuz’un<br />
hikâyesi, en başta kavga gürültüyle<br />
başlasa da, yaşadıkları ve gördükleri bu<br />
iki ismin sıkı sıkıya birbirine kenetlenmesine<br />
olanak sağlayacaktır. Alışılmışın<br />
dışındaki kurgusuyla henüz ilk<br />
dakikalarında farkını ortaya koyan Dağ,<br />
farklı kültürlerden gelen iki gencin hayatta<br />
kalmak için omuz omuza vermesini<br />
konu alırken; dramatik yapısını oldukça<br />
gerçekçi bir anlatı üzerine kurması ise<br />
filmin başından sonuna dek zevkle takip<br />
edilmesine olanak sağlamaktadır. Paralel<br />
ilerleyen kurguda, bir yandan birbirinin<br />
tamamen zıttı olan bu iki gencin<br />
çatışmasına tanıklık ederken bir yandan<br />
da mahsur kaldıkları dağdan kurtulma<br />
çabasına şahitlik etmekteyiz. Hem savaş<br />
sahneleri ile hem de diyaloglarıyla başlı<br />
başına bir askerlik filmi olan Dağ, Alper<br />
Çağlar’ın gümbür gümbür gelen ayak<br />
seslerinin de ilk habercilerinden olma<br />
niteliği taşımaktadır.<br />
Dağ 2 (Alper Çağlar – 2016)<br />
Herhangi bir sinema salonuna<br />
gittiğinizde, sulu zırtlak komedilerin<br />
ya da nadir durumlarda da cinlerin ele<br />
geçirdiği korku filmlerinin kapalı gişe<br />
oynadığına tanıklık etmişsinizdir. Nitekim<br />
bu iki tür dışında, sinema salonlarını<br />
ayakta tutan bir üçüncü yerli tür maalesef<br />
ki yok. Daha doğru tanımlamak gerekirse<br />
yoktu. 2016’nın sonlarına doğru<br />
vizyona giren Dağ 2, çıkardığı başarılı ve<br />
farklı reçeteyle izleyiciyi salona çekmesi
muhtemel bir üçüncü türü de doğurmuş<br />
durumda. Keza Dağ 2, basit bir militarizm<br />
filmden öte, başarıyla çekilmiş<br />
savaş sahneleri ve her daim diri tuttuğu<br />
heyecanı ile üst düzey bir aksiyon filmi<br />
olmayı başarıyor. Buna ek olarak, ilk<br />
filminden tanıdığımız Bekir ile Oğuz’un<br />
git gide güçlenen dostluğunun da paralel<br />
kurgu şeklinde verilmesi, hikâyenin seyir<br />
zevkine pozitif anlamda katkı sağlıyor.<br />
Başından sonuna dek doğru tasarlanmış<br />
ve uygulanmış bir şablon üzerine kurulu<br />
olan Dağ 2, 3.588.959 kişi tarafından<br />
izlenerek de vizyon macerasını başarıyla<br />
sonlandırmıştır.<br />
Yavru Vatan: Kıbrıs<br />
Malum, militarist filmler çoğu zaman propaganda<br />
aracı olarak kullanılmakta. Nitekim<br />
70’li yıllara doğru uzandığımızda,<br />
gündemi meşgul eden en önemli<br />
hadisenin de Kıbrıs’ta yaşanan olaylar<br />
olduğunu görmekteyiz. Ayşe henüz tatile<br />
çıkmadan önce ortaya konulan bu filmler<br />
ise, halkın gözünde Türk’ün gücünü<br />
ve olası bir savaş durumunda yapabileceklerini<br />
hatırlatması amacından oldukça<br />
önemli bir yerde durmaktadır. Dilerseniz,<br />
Türk Askeri’nden önce Kıbrıs’a<br />
çıkartma yapan filmlere hep birlikte göz<br />
atalım.<br />
Şehitler (Çetin İnanç – 1974)<br />
Daha öncesinde Kıbrıs’ta görevli olan<br />
Üsteğmen Kemal’in gizli bir görev için<br />
yeniden Yavru Vatan’a gönderilmesi ve<br />
tam bu zaman diliminde yükselen Türk-<br />
Rum gerilimini odak noktasına alan<br />
Şehitler, şiddetli bir şekilde gelişen<br />
ırkçı söylemleri de beraberinde getirmektedir.<br />
Türk Askeri’ne yapılan övgü ile<br />
hafızlarda yer eden hikâye, yer yer ucuz<br />
bir avantür film hüviyetine bürünse de<br />
militarist sinema örnekleri arasında<br />
da kendine yer bulabilmektedir. Nitekim<br />
başından sonuna dek, Türk-Rum<br />
çekişmesini nefret söylemleriyle anlatan<br />
ve bunu çatışma sahneleriyle<br />
süsleyen Şehitler; aksiyonun bir an<br />
olsun azalmadığı bir yapım olarak da<br />
hatırlanmaktadır. Sinemamızın nevi<br />
şahsına münhasır isimlerinden Çetin<br />
İnanç’ın yönetmen koltuğunda oturduğu<br />
filmin başrolünde ise Tamer Yiğit yer<br />
almaktadır.<br />
Önce Vatan (Duygu Sağıroğlu – 1974)<br />
Asker olmaktan ve o üniformayı<br />
taşımaktan onur duyan Teğmen<br />
Yavuz’un hikâyesi, Kıbrıs Türklerini<br />
Rumlara karşı silahlandırmak ve<br />
teşkilatlandırmak adına Yavru Vatan’a<br />
gitmesiyle başlamaktadır. Bu dakikadan<br />
itibaren, çekildiği dönemin oldukça üzerindeki<br />
savaş sahneleriyle arz-ı endam<br />
eden Önce Vatan, bir yandan da Teğmen<br />
Yavuz ile Kıbrıs Türk’ü Zeynep arasında<br />
yaşanan yakınlaşmayı huzurlarımıza<br />
getirmektedir. İlk dakikasından son<br />
dakikasına kadar Türk Askeri’ne olan
övgüyü dile getiren ve bu üniformayı<br />
taşımanın şanlı bir görev olduğunu<br />
defaatle irdeleyen Önce Vatan, dramatik<br />
yapısının yanı sıra ilgi çekici çatışma<br />
sahneleriyle de adından söz ettirmeyi<br />
başarmıştır. Duygu Sağıroğlu’nun<br />
yönetmenliğini yaptığı, Cüneyt Arkın<br />
ve Fatma Girik gibi isimlerin başrolü<br />
paylaştığı film, kabarttığı milli duygularla<br />
da öne çıkmaktadır.<br />
Sezercik Küçük Mücahit<br />
(Ertem Göreç – 1975)<br />
Öz babasının, o doğmadan şehit olması<br />
ve annesinin de akıl hastanesine<br />
düşmesi sebebiyle, çocuğu olmayan<br />
başka bir aile tarafından yetiştirilen<br />
Sezer, tüm bunlardan habersiz yükselen<br />
Türk-Rum gerilimin ortasında<br />
kalmış bir çocuktur. Kendisine sahip<br />
çıkan aileyle mutlu bir hayat sürmeye<br />
çalışsa da, Kıbrıs’ın o dönemki politik<br />
gerginliğinden nasibini alan Sezer;<br />
Rum çetelerin acımasız tarafıyla küçük<br />
yaşında yüzleşmek durumunda kalırken,<br />
teselliyi ise Türk Askeri’nin güçlü<br />
duruşunda bulacaktır. Bu dakikadan<br />
itibaren Küçük Mücahit olarak anılmaya<br />
başlayan ve kendisini bir anda Kıbrıs<br />
Savaşı’nın ortasında bulan Sezer, bir<br />
yandan da onu doğuran annesini bulmaya<br />
çalışacaktır. Bir çocuk gözünden,<br />
o dönem yaşananları aktarma yolunu<br />
seçen Sezercik Küçük Mucahit; başından<br />
sonuna dek takındığı ve sürekli olarak<br />
dile getirdiği asker sevgisinden ötürü<br />
militarist olarak adlandırabileceğimiz<br />
bir film. Yönetmenliğini Ertem Göreç’in<br />
yaptığı, başrollerini ise Sezer İnanoğlu,<br />
Orçun Sonat ve Perihan Savaş’ın<br />
paylaştığı film, Kıbrıs Çıkartması’ndan<br />
bir yıl sonra Yavru Vatan’da çekilmiştir.<br />
Vatan Savunması: Kurtuluş Savaşı ve<br />
Çanakkale<br />
Her ne kadar uzun yıllardır bu<br />
coğrafyada yaşayan bir kavim olsak<br />
da Türkiye Cumhuriyeti’nin geçmişi<br />
çok uzun yıllara dayanmamaktadır.<br />
1923 yılında Mustafa Kemal Atatürk<br />
önderliğinde kurulan Cumhuriyet, temellerinin<br />
atılması için birçok kanlı ve<br />
ağır savaşı da beraberinde getirmiştir.<br />
Bunların içinde kuşkusuz, 1.Dünya<br />
Savaşı sırasında gerçekleşen ve<br />
Atatürk’ün önderlik ettiği Çanakkale<br />
Savaşı tarihimizin en önemli hadiselerinden<br />
birini temsil etmektedir. Nitekim<br />
orada kazanılan zafer, Türk milletinin<br />
özgürlük umutlarını diri tutarak,<br />
Kurtuluş Savaşı’na daha bir özgüvenle<br />
sarılmalarına olanak sağlamıştır. Böylesi<br />
büyük iki büyük savaşın vuku bulması<br />
ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini<br />
atan en önemli iki olay oluşu da yıllar<br />
yılı beyazperdede karşımıza çıkmaktadır.<br />
Dilerseniz, Türk Askeri’ne övgünün<br />
ön plana çıkarıldığı ve epik olarak da<br />
nitelendirebileceğimiz bu filmlerin en<br />
iyilerine birlikte göz atalım.<br />
Bir Millet Uyanıyor<br />
(1966 – Ertem Eğilmez)<br />
Adıyla müsemma bir şekilde; Çanakkale<br />
ve 1.Dünya Savaşı’nın ardından bitap<br />
düşmüş Türk halkının Kurtuluş Savaşı
için yeniden dirilmesini odak noktasına<br />
alan Bir Millet Uyanıyor, milli duyguların<br />
oldukça yoğun olduğu bir film olarak<br />
da hatırlanmaktadır. Yönetmenliğini<br />
sinemamızın usta isimlerinden Ertem<br />
Eğilmez’in yaptığı film, Çanakkale<br />
Savaşı’nda taburunun neredeyse hepsini<br />
şehit vermiş şanlı 96.Alayın kalan son<br />
neferlerinin, kurtuluş ümidiyle yeniden<br />
bir araya gelmesini konu almaktadır.<br />
Davut Yüzbaşı önderliğinde ilerleyen<br />
ve Yunan’ın memleketi işgal etmesinin<br />
önüne geçmek isteyen bir grup<br />
askerin hikâyesi, başından sonuna dek<br />
kahramanlık kokan ve Türk Askeri’nin dirayetli<br />
duruşuyla başarıya ulaşacak yolun<br />
ilk adımlarını temsil etmektedir. Kartal<br />
Tibet, Münir Özkul, Atıf Kaptan, İhsan<br />
Yüce ve Erol Taş’ın başrolleri paylaştığı<br />
film, sinema tarihimizin de en önemli<br />
yapımları arasında da anılmaktadır.<br />
120<br />
(2008 - Murat Saraçoğlu&Özhan Eren)<br />
120’nin bu listedeki diğer filmlere oranla<br />
militarist unsurlarının az olduğunu en<br />
başta söylemekte yarar var. Ancak yine<br />
de orduya güttüğü methiyelerden ve<br />
mecburi de olsa savaşın peşinden gitmesinden<br />
dolayı onu bu listeye almak<br />
en doğrusu olacaktır. 1. Dünya Savaşı<br />
yıllarında, Sarıkamış’ta savaşan Türk<br />
Ordusu’na mühimmat taşıyan 12 ila 17<br />
arasındaki 120 gönüllü çocuğun hikâyesinin<br />
anlatıldığı film, şüphesiz duygusal<br />
yapısıyla hafızalara kazınmıştır. Karda<br />
kışta gencecik dimağların, savaşan Türk<br />
Askeri’ne ulaşmak için sarf ettikleri<br />
çaba, oldukça dramatik bir duruşu beraberinde<br />
getirmesinin yanı sıra zaman<br />
zaman da yükselecek milli duyguların<br />
önünü açmaktadır. Yönetmenliğini Murat<br />
Saraçoğlu ve Özhan Eren’in yaptığı<br />
filmin başrollerini Burak Sergen, Özge<br />
Özberk ve Cansel Elçin gibi isimler<br />
paylaşmaktadır.<br />
Çanakkale: Yolun Sonu<br />
(2013 – Kemal Uzun)<br />
Elde avuçtaki en iyi Çanakkale filmlerimizden<br />
biri olan Çanakkale: Yolun<br />
Sonu, keskin nişancı Muhsin’i odak<br />
noktasına alarak bu kanlı savaşa farklı<br />
bir perspektiften yaklaşmayı başarıyor.<br />
Gürkan Uygun’un destansı bir şekilde<br />
hayat verdiği Muhsin Onbaşı vesilesiyle,<br />
Çanakkale Savaşı’nı tümüyle değil<br />
yalnızca bir boyutuyla irdelemeyi seçen<br />
film, böylelikle bir belgeselden çok kurgusal<br />
şablonlara oturan bir yapım olmayı<br />
başarıyor. Bununla birlikte, Muhsin’in<br />
cesur bir şekilde düşmanla savaştığı<br />
sekanslarda filmin seyir zevkinin oldukça<br />
yukarılara taşındığını söyleyebiliriz.<br />
Militarist öğeleri bol olan ve aynı<br />
zamanda epik bir film olma özelliği de<br />
taşıyan Çanakkale: Yolun Sonu, tüm bu<br />
savaş ortamında kendine has bir aşk<br />
hikâyesi servis etmeyi ihmal etmiyor ve<br />
filme ayrı bir lezzet katmayı da başarıyor.<br />
Yönetmenliğini Kemal Uzun’un yaptığı<br />
filmde, Gürkan Uygun’a Umut Kurt ve<br />
Berrak Tüzünataç başrollerde eşlik etmektedir.
HABABAM SINIFI BiR E<br />
Hababam Sınıfı’nın Güdük Necmi’si, Süt<br />
Kardeşler’in Ramazan’ı, Üç Ahbap Çavuşlar’ın<br />
Hazım’ı, Köyden İndim Şehire’nin Gayret’i<br />
Halit Akçatepe hayata gözlerini yumdu. Türk<br />
sinemasının bir dönemi de kapandı...<br />
SERDAR AKBIYIK<br />
n Eğer dönemimizde hala Türk<br />
filmleri yabancı filmlerden daha<br />
çok seyrediliyor diye övünüyorsak<br />
bunu Halit Akçatepe gibi ustalara<br />
borçluyuz. Akçatepe öyle bir isim<br />
ki onun meslek hayatı neredeyse<br />
Türk sinemasının bütün dönemlerini<br />
kapsıyor. 1938 doğumlu olan<br />
Akçatepe daha 5 yaşındayken<br />
kamera karşısına geçmiş. Ondan sonra da bir daha<br />
mesleği bırakmamış. Düşünün şu an ismini saydığımız<br />
bütün ünlü Türk aktörlerinin Halit Akçatepe ile filmleri<br />
var. Zaten bizim sinemamızı yükselten, jönler ve aktristlerden<br />
çok yan karakterler veya karakter oyuncuları<br />
diyebiliriz. Halit Akçatepe özellikle 1960’ların sonuyla<br />
1970’lerde izleyicinin gönlünü çalan, yüreğini ısıtan<br />
ve yüzüne bir gülümseme konduran rollerle karşımıza<br />
çıktı. Zeki Alasya, Metin Akpınar, Kemal Sunal, Şener<br />
Şen, Adile Naşit, Münik Özkul, Tarık Akan ve daha<br />
sayamayacağımız birçok isimle beraber evlerimize<br />
konuk oldu , hayal dünyamıza renk kattı. O sadece<br />
güldüren bir isim değildi, filmlerinde yüreğimizi burkan<br />
bir çok da sahne vardı. Zaten Yeşilçam’ın komedisi<br />
bugünkü gibi bir komedi değildir. Daha dramatik, sosyal<br />
mesajı olan, insanı düşündüren ve duygulandıran<br />
bir komediydi. Halit Akçatepe de o kendine has naif<br />
ve duygulu performanslarıyla o dönemin bu önemli<br />
türünün yaratıcılarındandı. Birçok yönetmen gibi Ertem<br />
Eğilmez de onun bu yönünü görmüş ki, Hababam<br />
Sınıfı’nın önemli karakterlerinden Güdük Necmi’yi onun<br />
ellerine emanet etmişti. Çok farklı karakterlere büründü,<br />
Tarkan Güçlü Kahraman Kolsuz Kahramana Karşı filminde<br />
Kulke gibi çizgi dışı karakterleri de canlandırdı.
KSiLDi<br />
Özel hayatında iki kere evlenmiş ve üç kız çocuğu babası<br />
olan Akçatepe bayin damarlarındaki bir tıkanma yüzünden<br />
felç geçirmiş ve hastaneye kaldırılmıştı. Ne yazık<br />
ki iyi haber alamadık. Çok eski bir dostu, hayallerimizi<br />
renklendiren bir ağabeyi daha kaybettik. 2007 yılında<br />
Fenerbahçe’nin yüzüncü yıl şampiyonluğunda tribünde<br />
hep beraber kutlama yaptığımız Hababam Sınıfı kadrosunun<br />
içinde Halit Akçatepe de yer alıyordu. Çok sıkı Fenerli<br />
olduğunu bildiğimiz Halit Akçatepe’yi o günkü gibi bütün<br />
tribünler şu tezahüratı yaparak uğurluyoruz, “Hababam<br />
Güm Güm Güm’.
DEADPOOL 2<br />
YEPYENİ GELİYOR<br />
Aldığımız yeni<br />
duyumlara göre<br />
“Man of Steel”in kötü<br />
adamı Michael<br />
Shannon ismi,<br />
Deadpool filminin<br />
2. bölümündeki<br />
Cable karakteri için<br />
en ağır basan isim.
BURAK YARKENT<br />
n Aldığımız yeni<br />
duyumlara göre<br />
“Man of Steel”in<br />
kötü adamı Michael<br />
Shannon ismi,<br />
Deadpool filminin 2.<br />
bölümündeki Cable<br />
karakteri için en ağır<br />
basan isim. Ancak<br />
duyduklarımıza göre Shannon ismi bu<br />
karakter için düşünülen tek isim değil.<br />
Stranger Things’in yıldızı David Harbour<br />
da Cable karakteri için düşünülen bir<br />
diğer tanınmış yüz. Cable karakteri,<br />
Zazzie Beetz’in canlandıracağı Domino<br />
karakteri ile birlikte Deadpool 2’de izleyici<br />
ile buluşacak. Marvel dünyasında<br />
Cable karakterinin gerçek ismi, Nathan<br />
Christopher Summers, Cyclops’un oğlu.<br />
Cyclops, küçük yaşlarda, teknoorganik<br />
virüs yüzünden hastalanan Nathan’ın<br />
tedavi için geleceğe gitmesine izin<br />
verir. Nathan, diktatör Apocalypse ile<br />
savaşması için gelecekte Clan Aşkanı<br />
tarafından eğitilir. Cable daha sonra<br />
gelecekten şimdiki zamana geri döner.<br />
Fakat döndüğünde babasından bile<br />
yaşlı, kır saçlı bir askerdir. Tek amaçı<br />
ise Apocalypse’i öldürmektir. Apocalypse<br />
ile karşılaşana kadar Domino’nun<br />
yanında çalışan Cable, ilk önce X-Force’a<br />
sonra da X-Men’e katılır.<br />
Marvel, Cable ve Deadpool’u 2004 yılında<br />
takipçileri ile buluşturdu. 50 defa basılan<br />
mecara serisi Marvel sevenleri tarafından<br />
çok beğenildi. Deadpool 2, comicbook.<br />
com’un haberine göre 5 üzerinden aldığı<br />
4.23’lük derece ile dalında en çok merakla<br />
beklenen 4. film durumunda.<br />
Marvel’in belki de en sıradışı kahramanı<br />
olan Deadpool özel kuvvetlere bağlı eski<br />
asker Wade Wilson’un, üzerinde uygulanan<br />
deneyler sonucunda özel güçlere<br />
kavuşmasını, ve daha sonra da kendisini<br />
bu duruma sokan ve deyim yerinde<br />
ise hayatını altüst eden kişiyi yakalama<br />
çabasını anlatıyor.<br />
Ryan Reynolds’un Deadpool karalterini<br />
canlandırdığı filmin tanınmış diğer yüzleri<br />
ise, Morena Baccarin, Ed Skrein, T.J. Miller,<br />
Gina Carano, Leslie Uggams, Brianna<br />
Hildebrand, and Stefan Kapičić.<br />
Senaryosu Paul Wernick ve Rhett Reese<br />
tarafından yazılan Deadpool 2’nin<br />
yönetmenliğini David Leitch yapıyor. İlk<br />
filmde muhteşem performansı ile izleyici<br />
ve eleştirmenlerden tam not alan Ryan<br />
Reynolds ise tekrardan Deadpool olarak<br />
karşımızda olacak.
TÜRK SİNEMASININ<br />
KOMEDİ<br />
FABRİKASI<br />
PINAR KARAHAN<br />
n BKM’nin merakla<br />
beklenen yeni filmi<br />
Kolonya Cumhuriyeti<br />
21 Nisan’da seyircisiyle<br />
buluşuyor.<br />
Yapım, ‘Dedemin Fişi’,<br />
‘Çarşı Pazar’ gibi<br />
komedi filmlerinin<br />
senaristi Murat Kepez’in yönetmenliğini<br />
üstleneceği ilk uzun metraj sinema filmi.<br />
Çağlar Çorumlu, Uğur Bilgin, Büşra Pekin,<br />
Mahir İpek, Ersin Korkut gibi sevilen<br />
oyuncuların yer aldığı filmin çekimleri<br />
Muğla Dalaman, Akyaka ve Köyceğiz’de<br />
yapıldı.<br />
Absürt komedi türündeki yapımda, dünyaya<br />
inen bir uzaylı konfetiler eşliğinde<br />
bayram havasında karşılanıyor. Kolonya<br />
bölgesine iniş yapan uzay aracı,<br />
yanlışlıkla top ile vurulup hurdaya<br />
dönünce haliyle ortalık karışıyor. Uzaylı<br />
dost, “Ben eve nasıl döneceğim?” diyerek<br />
hırçınlaşmaya başlayınca bayram havası<br />
bozuluyor.<br />
BKM, ‘Kolonya Cumhuriyeti’ ile yine çok<br />
iddialı... Bu iddiası da boşuna değil. Kısa<br />
sürede imzasını attığı tam 44 filmlik bir<br />
arşivi var. Birçoğu, Türkiye’de ‘En çok<br />
izlenen filmler’ listesinde.<br />
BKM (Beşiktaş Kültür Merkezi), 2015<br />
yılında, 20. yıllarında yayınladıkları<br />
kitabın adını ‘Hayalciler Birliği’ koydu.<br />
Türk sinemasının<br />
komedi fabrikası<br />
BKM’nin (Beşiktaş<br />
Kültür Merkezi) yeni<br />
filmi ‘Kolonya Cumhuriyeti’<br />
21 Nisan’da<br />
vizyona giriyor. Film<br />
vesilesiyle, BKM’nin<br />
tarihine ve film<br />
arşivine bir yolculuk<br />
yapmak şart oldu.
Bu öylesine seçilmiş bir isim değildi<br />
elbette... BKM, yazar ve genç tiyatrocu<br />
Yılmaz Erdoğan ile deneyimli tiyatro<br />
yöneticisi Necati Akpınar’ın hayallerini<br />
birleştirmesiyle, 1 Kasım 1994 tarihinde<br />
Beşiktaş’taki eski Mıstık Sineması’nın<br />
tiyatro salonuna dönüştürülmesiyle kuruldu.<br />
Kurucular salona kendi isimlerini<br />
vermedi. Halka ait olmasını istediler. Bu<br />
yüzden de hala birçok kişinin belediyeye<br />
ait olduğunu sanmasına yol açan<br />
‘Beşiktaş Kültür Merkezi’ ismini verdiler.<br />
Salonun restorasyonu, usta oyuncu<br />
Nejat Uygur’un, 3’ün 1’i oyununun turne<br />
gelirini bağışlamasıyla yapılabildi.<br />
Türk televizyonlarının efsane programı<br />
Olacak O Kadar’da çalışırken tanışan<br />
Erdoğan ve Akpınar, pek iş planı yapan<br />
tiplerden değildi. Hayal kurup bu hayalin<br />
peşine düşüyorlardı. Daha sonra,<br />
aralarına Erdoğan’ın kalemine güvenen<br />
oyuncu Demet Akbağ da katılınca kemik<br />
kadro oluşmuş oldu.<br />
Adım adım tiyatro sahnesinden beyazperdeye<br />
Merkezin ilk göz ağrısı ‘Otogargara’ydı.<br />
BKM henüz inşaat aşamasındayken<br />
Erdoğan, otogarda ve yollarda yaşanan<br />
trajikomik olayları anlatan müzikal türdeki<br />
oyunu yazdı. Oyun o kadar sevildi ki<br />
1998 yılına kadar kapalı gişe oynadı.<br />
Ardından ‘Bir Demet Tiyatro’ geldi. Bir<br />
skeç olarak başlayan Bir Demet Tiyatro,<br />
Türkiye’nin ilk seyircili sitcom’u ve en<br />
uzun soluklu televizyon dizisi oldu. Tam<br />
8 sezon Çıtır ailesinin yaşadığı komik<br />
olaylar herkesi kahkahalara boğdu.<br />
Demet Akbağ’ın üstün zekalı Gülseren’i<br />
canlandırdığı ‘Sen Hiç Ateş Böceği<br />
Gördün mü?’ ise ülkedeki sosyal hayatı<br />
ve toplumsal değişimleri masaya yatırdı.<br />
Bu sırada Cem Yılmaz ve Ata Demirer’in<br />
stand-up şovlarında salon doldu taştı<br />
Tiyatro, sinema, stand-up derken konser<br />
ve gösteri organizasyonları ile farklı bir<br />
alana geçildi. Her şey çok güzel giderken<br />
Yılmaz Erdoğan içindeki büyük aşkı<br />
ortaya çıkarmanın vakti geldiğine inandı.
Büyük bir risk alarak “Sinema yapacağız”<br />
dedi. 2000’li yılların başlarında<br />
Türkiye’deki sinemaların %80-90’ında<br />
yabancı filmler gösteriliyordu. Türk filmleri<br />
pek gişe yapamıyordu. Aslında film<br />
de yapılamıyordu. Ülkede büyük bir ekonomik<br />
kriz vardı. Erdoğan, BKM’nin artık<br />
film yapacak güçte ve enerjide olduğuna<br />
yürekten inanmış olacak ki bütün<br />
kazançlarını sinemaya yatırdılar. Böylece<br />
BKM’nin ilk filmi, Erdoğan’ın kaleme aldığı<br />
ve yönetmenliğini Ömer Faruk Sorak ile<br />
üstlenip ‘Deli Emin’i canlandırdığı ‘Vizontele’<br />
2001 yılında vizyona girdi.<br />
‘Zeki Müren de bizi görecek mi?’<br />
1974 yılının küçük bir Güneydoğu<br />
kasabasındaki halkın ilk kez televizyon<br />
ile tanışmasını anlatan filmde yoksulluk,<br />
sevda, hasret, değişen koşullara uyum<br />
sağlama ilk göze çarpanlardı... Hem güldüren<br />
hem hüzünlendiren film, vizyona<br />
girdiği 20 günde 3 milyon 300 bin kişi<br />
tarafından izlenerek rekor üzerine rekor<br />
kırdı. “Zeki Müren de bizi görecek mi?”<br />
gibi birçok replik dillere dolandı.<br />
BKM Mutfak’ta pişer herkese düşer<br />
Tiyatrodan sonra sinema alanında da<br />
başarıdan başarıya koşan BKM’nin en<br />
büyük avantajı tecrübesiydi. Çatı altındaki<br />
ekip zaten birlikte sanat yapmak için bir<br />
araya gelmiş kişilerdi. Geceleri gündüzleri<br />
birlikte geçiyordu. Film projesi için aynı<br />
masaya oturup tanışmamışlardı.<br />
Daha fazlasını yapmak istediklerinde ise<br />
BKM Mutfak’ı kurdular. Bodrum katını,<br />
2006 yılından itibaren genç yeteneklere<br />
açarak kendi oyuncularını, yazarlarını<br />
kendileri yetiştirmeye başladı. Bu<br />
oluşumda, ustalar bilgilerini ve tecrübelerini<br />
öğrencileriyle paylaşıyor, onlara ders<br />
veriyordu. Her öğrencinin aynı zamanda<br />
yazarak üretmesi de isteniyordu. Erdoğan,<br />
BKM Mutfak için “Kendi futbolcusunu<br />
kendi yetiştiren kulüpler gibiyiz” derken<br />
haklıydı. Bu Mutfak’ta yetişen, pişen gençler<br />
daha sonra BKM Sahne’ye çıkmaya<br />
başladı. ‘Çok Güzel Hareketler’ programı<br />
ile televizyona skeçler yazıp oynamaya
aşladıklarında ise yer yerinden oynadı.<br />
Kısa sürede çok sevilen gençler, televizyondan<br />
sonra sinemaya transfer oldu.<br />
Usta isimlerin projelerinde yer aldıkları<br />
gibi birbirlerinin projelerine de destek<br />
verdiler. Buna en güzel örneklerden biri<br />
2010 yılında vizyona giren ‘Çok Filim<br />
Hareketler Bunlar’ ve ‘Küçük Esnaf’tı.<br />
Çok Filim Hareketler Bunlar’da bütün<br />
ekip rol alırken senaryoyu ise Mutfak’tan<br />
Eser Yenenler, Oğuzhan Koç, Zeynep<br />
Koçak, İbrahim Büyükak, Murat Eken,<br />
Metin Yıldız, Şahin Irmak ve Büşra Pekin<br />
birlikte yazmıştı. Küçük Esnaf’ta ise<br />
senaryoyu İbrahim Büyükak ile Zeynep<br />
Koçak kaleme alırken, ikiliye filmde usta<br />
isimler eşlik ediyordu.<br />
BKM’de ‘ekip ruhu’ her şey demek. Birlikte<br />
yazılıyor, oynanıyor ve çekiliyor. Böylece<br />
ortaya gerçekten enerjisi ve kalitesi<br />
yüksek işler çıkabiliyor.<br />
Öncelikli amaç: Sürekli üretim ve yatırım<br />
BKM ekibinin ve ekibe bir şekilde dahil<br />
olanların öncelikli amacı her zaman üretmek,<br />
üretilenden elde edileni yine sanata<br />
yatırmak ve paylaşmak. BKM bugün yılda<br />
nerdeyse 10 filmi seyirci ile buluşturan<br />
büyük bir marka. BKM’nin kuruluşundan<br />
itibaren bakıldığında göze ilk çarpan<br />
sürekli olarak yeniliklere açık olunduğu,<br />
risk alındığı ve çok çalışıldığı... Kuruculardan<br />
Yılmaz Erdoğan, nasıl kendi hem<br />
yazıyor, hem yönetiyor, hem oynuyor<br />
hem de işleyişi sağlıyorsa BKM’de<br />
yetişenler de aynı yolda yürümeyi<br />
öğrendiler. Böylece Vizontele ile<br />
başlayan Türk Sineması’ndaki yeniden<br />
kalkınma her yıl katlanarak büyüdü. Sektör<br />
büyüdükçe başka oluşumların, başka<br />
sinema severlerin de bir şeyler yapabilmesinin<br />
önü açıldı. Bugün Hollywood filmlerinin<br />
önüne geçen, onlara gişede geçit<br />
vermeyen Türk yapımları ortaya çıktı.<br />
Usta-çırak ilişkisi<br />
Usta-çırak ilişkisi, BKM’nin başarılı işler<br />
çıkarmasını sağlayan en önemli unsurlardan<br />
biri. BKM Mutfak’ta da usta-çırak<br />
ilişkisine çok önem veren Erdoğan,
öylece her zaman yeni gelenlerin<br />
ustaların önerilerini dinlemesi gerektiğini,<br />
tecrübenin birçok kapıyı açtığını<br />
öğretebildi. Bu ilişki sayesinde çok uzun<br />
süre birlikte çalışabilen isimler ortaya<br />
çıktı.<br />
Aynı zamanda Erdoğan, BKM Mutfak<br />
için “Bu Mutfak’ın en kıdemli çırağı<br />
benim” demeyi de ihmal etmedi. Gençlere<br />
öğrettikleri kadar, onlardan birçok<br />
şey öğrendiğini de itiraf etti. Böylece<br />
BKM çatısı altındaki herkesin bu fikirle<br />
hareket ettiğini ve sürekli kendilerini<br />
geliştirdiklerini de anlattı.<br />
44 sinema filmi<br />
Sinema alanında üretmeye devam eden<br />
BKM, ilk film Vizontele’den sonra sırasıyla<br />
Vizontele Tuuba (2004), G.O.R.A. (2004),<br />
Organize İşler (2005), Hokkabaz (2006),<br />
Beynelmilel (2006), Neşeli Hayat (2009),<br />
Eyyvah Eyvah (1-2010, 2-2011, 3-2014),<br />
Çok Filim Hareketler Bunlar (2010),<br />
Çınar Ağacı (2011), Gişe Memuru (2011),<br />
Kurtuluş Son Durak (2012), Berlin Kaplanı<br />
(2012), Sen Kimsin? (2012), Gergedan<br />
Mevsimi (2012), Düğün Dernek (2013),<br />
Düğün Dernek 2: Sünnet (2015), Hükümet<br />
Kadın 1 ve 2 (2013), Kelebeğin Rüyası<br />
(2013), Ayas (2013), Patron Mutlu Son<br />
İstiyor (2014), Silsile (2014), Deliha (2014),<br />
İncir Reçeli 2 (2014), Bana Masal Anlatma<br />
(2015), Kocan Kadar Konuş (2015), Kocan<br />
Kadar Konuş: Diriliş (2016), Niyazi<br />
Gül Dörtnala (2015), Kara Bela (2015),<br />
Hayat Öpücüğü (2015), Dedemin Fişi<br />
(2016), Annemin Yarası (2016), Küçük<br />
Esnaf (2016), El Değmemiş Aşk (2016), Bir<br />
Baba Hindu (2016), Ekşi Elmalar (2016),<br />
Görümce (2016), Olanlar Oldu (2017),<br />
Fırıldak Ailesi (2017), İstanbul Kırmızısı<br />
(2017) ve Tatlım Tatlım (2017) vizyona<br />
girdi.<br />
Bu coğrafyanın her rengini barındıran<br />
işler<br />
Türk sinemasının en çok izlenen filmleri<br />
arasında yer alan ‘Vizontele’<br />
Güneydoğu’da, ‘Düğün Dernek’ serisi<br />
Sivas’ta, ‘Eyyvah Eyvah’ Çanakkale<br />
BKM Plato kuruluyor<br />
Sinema yatırımlarına ağırlık veren BKM, yine kaz<br />
Köyceğiz’in Döğüşbelen Köyü’nde ‘BKM Plato’ a<br />
uluslararası platformlara taşımak için tüm gücüy<br />
BKM’nin en çok gişe yapan 10 filminin seyirci sa<br />
10- Dedemin Fişi: 2.015.665<br />
9- Eyyvah Eyvah: 2.459.815<br />
8- Organize İşler: 2.618.244<br />
7- Vizontele Tuuba: 2.894.802<br />
6- Vizontele: 3.308.120<br />
5- Eyyvah Eyvah 3: 3.414.212<br />
4- Eyyvah Eyvah 2: 3.947.988<br />
3- G.O.R.A.: 4.001.711<br />
2- Düğün Dernek 2: Sünnet: 6.072.509<br />
1- Düğün Dernek: 6.980.070
andığını sanata yatırmayı da ihmal etmiyor.<br />
dıyla film platosu kuruyor. Ve, Türk Sineması’nı<br />
le çalışıyor.<br />
yısı şöyle:<br />
Geyikli’de, ‘Ekşi Elmalar’ Hakkari ve<br />
Antalya’da çekildi. BKM filmlerinde<br />
Türkiye’nin neredeyse her köşesinden<br />
ayrı bir hikaye seyirci ile buluşabildi.<br />
Böylece herkes bir karakteri veya bir<br />
konuyu kendine daha yakın bulabildi.<br />
BKM’nin bu geniş çerçevesi, birçok<br />
sinema filminin de BKM çatısı altında<br />
yapılmasına olanak sağladı. Oyuncular,<br />
senaristler ve yönetmenler daha<br />
özgür bir alanda çalışma imkanı bulabildi.<br />
Yeşilçam tadında filmler<br />
BKM filmleri için genellikle ‘Yeşilçam<br />
tadında, sıcaklığında’ yorumları<br />
yapılır. Çünkü amaç tek bir star ismi<br />
alıp gişeye oynayacak filmler yapmak<br />
değil hiçbir zaman. Öncelikli olan<br />
konu ve karakterler. Eyyvah Eyvah’da<br />
Hüseyin Badem, Düğün Dernek’te Fikret<br />
ve Çetin, Deliha’da Zeliha bizden<br />
biri. Kardeşimiz, komşumuz belki de<br />
bir akrabamız... Diyaloglar, yaşananlar<br />
yabancı değil.<br />
En büyük ihtiyaç komedi<br />
Türk halkı tarihi boyunca zorlu<br />
dönemlerden geçti. Bu yüzden sinema<br />
her zaman bir nefes alma, başka dünyalara<br />
yolculuk yaparak zor günlerde<br />
biraz da olsa acıları hafifletme görevi<br />
üstlendi. Bunu çok iyi bilen BKM<br />
ekibi, tiyatrodan da gelen alışkanlıkla<br />
ağırlıklı olarak komedi türünde filmler<br />
yapmayı tercih etti. Dram türündeki<br />
yapımlarda dahi yer yer güldürmeyi<br />
eksik etmedi. Böylece Türk halkının en<br />
büyük ihtiyaçlarından birini karşıladı:<br />
Gülmek.<br />
Ancak, bu ihtiyacı karşılarken çok<br />
acele etmemesi de biz sinemaseverlerin<br />
en büyük dileği. Kalitesiyle,<br />
özgünlüğüyle bundan yıllar<br />
yıllar sonra da hatırlanacak filmler<br />
yaparken arada sadece gişe amaçlı,<br />
şaşırtan yapımlar da yapılıyor. Bir<br />
işi belli bir zirveye çıkardıktan sonra<br />
çok aşağısını yapmak büyük hayal<br />
kırıklıkları yaratabilir.
O GÖZLERİNİZ, BİR DE SİZ<br />
Sinemamızın yaşayan efsanesi<br />
Türkan Şoray,<br />
geçtiğimiz günlerde<br />
hayatına dair bilinmeyenleri<br />
ve Yeşilçam anılarını<br />
anlattığı kitabı “Sinemam<br />
ve Ben”in lansmanı için<br />
basının karşısına çıktı…<br />
GİZEM ERTÜRK<br />
n Sinemamızın yaşayan efsanesi Türkan Şoray,<br />
geçtiğimiz günlerde hayatına dair bilinmeyenleri<br />
ve Yeşilçam anılarını anlattığı kitabı “Sinemam<br />
ve Ben”in lansmanı için basının karşısına çıktı…<br />
Geleceği duyurulan tam saatinde kokteylde<br />
hazır bulunan Şoray her zamanki gibi tam vaktinde<br />
salonda hazır bulundu. Gerçi geçmişte<br />
durum biraz farklıymış, duayen bir gazetecinin<br />
bir sohbetinde öğrendiğim kadarıyla “zamanın<br />
meşhur bir otelinde ve tüm gazeteciler en az bir<br />
saat ‘Sultan’ın aşağıya inmesini beklermiş. Uzun<br />
süren bekleyişin sonunda Şoray merdivenlerin<br />
başında bir görünür, sonra tekrar kaybolurmuş.<br />
O sırada tüm erkek gazeteciler bir anlığına da<br />
olsa kendisini Ediz Hun zannedermiş.” Güzel<br />
hikaye, dinlerken hayal ettim. Hayali bile güzeldi.<br />
Gerçi şimdi sosyal medya çıktı büyü bozuldu.<br />
Türkan Şoray, Sinemam ve Ben başlıklı kitabında<br />
Fatih’teki cumbalı ahşap evlerin bulunduğu<br />
mahallede, orta halli bir ailenin kızıyken sinema<br />
ile tanışmasını, setlerde yaşadıklarını ve<br />
mesleğine dair düşüncelerini içtenlikle anlatıyor.<br />
Sanatçı, ilk set günündeki hislerini şu sözlerle<br />
dile getiriyor: “Yaptığım işin ne kadar önemli<br />
olduğunun farkında değilim; hiçbir sorumluluk<br />
hissetmiyorum. Başarılı veya başarısız olmak<br />
gibi hiçbir endişem, korkum, hırsım, hedefim<br />
yok. Bu yüzden kameranın önünde hiç heye-<br />
TÜRKAN<br />
ŞORAY<br />
canlanmadan, rahat, içgüdüsel yeteneğimle,<br />
rolümü canlandırıyorum. Rol yapmıyorum, o<br />
gün kamera önünde benden yapmamı istedikleri,<br />
benim için sanki gündelik yaşamda<br />
yaşadıklarım gibi geliyor.” Selvi Boylum Al<br />
Yazmalım, Kara Gözlüm, Dila Hanım gibi pek<br />
çok unutulmaz filmin başrol oyunculuğunu<br />
üstlenen Türkan Şoray’ın 50 yılı aşkın sanat<br />
yaşamını anlattığı Sinemam ve Ben, okurları
…<br />
aynı zamanda Türk Sineması’nın kamera<br />
arkasına davet ediyor. Kadir İnanır, Cüneyt<br />
Arkın, Ediz Hun gibi Yeşilçam’ın en sevilen yüzleriyle<br />
bugüne kadar 200’ü aşkın filmde rol alan<br />
Şoray, mesleğine duyduğu saygı ve disiplini<br />
“Ekiptekilerin beni beklemesini asla istemem.<br />
Kimsenin de böyle bir hakkı yoktur; aynı seti<br />
paylaştığımız meslektaşlarımıza karşı yapılmış<br />
bir saygısızlıktır. Çekim günü biraz gecikmişsem<br />
yolda sete gidene kadar mide krampları geçiririm.<br />
Sete beklenilen saatten 5-10 dakika geç<br />
kalmışsam, bunun için ekipten defalarca özür<br />
dilerim. Çevirdiğim onca filmde belki bir ya da iki<br />
defa geç kalmışımdır.” sözleriyle ifade ediyor.<br />
Sinemayı Bıraktım, Diyebilirim<br />
Yeniden lansmana dönecek olursak, Şoray<br />
önemli ve samimi açıklamalarda bulundu sektöre<br />
dair… Yönetmenliğini yaptığı son filmi “Uzak-
Uzaklarda Arama”ya gönderme yaparak sektörde<br />
çok büyük haksızlıkların yaşandığını<br />
söyledi. Filminin tekelleşmenin kurbanı<br />
olduğunu söyleyen Şoray, kızım daha genç<br />
ve enerjik, o bu işe devam edecek ama ben<br />
kırgınım sinemayı tamamen bıraktım da diyebilirim<br />
dedi. Aslında kalbime göre katiyen<br />
sinemasız yaşamam mümkün değil ama o<br />
duygular içindeyim şu an.” diye konuştu.<br />
Birtakım Güçler Sektörü Ele Geçirmiş<br />
Usta sanatçı, sinemanın sanat olmasının<br />
yanı sıra ticari olduğunun da altını çizerek,<br />
“Yeşilçam zamanında da ticari gayelerle<br />
film çekiliyordu ama şimdi farklı bir sistem<br />
oluşmuş. Birtakım güçler ele geçirmiş<br />
sinemaları ve sinemacıları. Yani istedikleri<br />
filme destek oluyor, bazı filmleri önemsemiyorlar.<br />
Herkese eşit davranılmıyor.<br />
O yüzden de ben dizilerde de oynamayı<br />
düşünmüyorum. Diziler de dehşet bir yarış<br />
halinde. O kadar emek verilip çalışılıyor.<br />
Üç bölüm sonra kaldırılıyorlar. Bunlar çok<br />
yıpratıcı olaylar.” değerlendirmesinde bulundu.<br />
Mutluluklar da var Hayal Kırıklıkları da…<br />
Kariyeri süresince yaşadıklarını kitabında<br />
kaleme aldığını kaydeden Şoray, şu bilgileri<br />
verdi: “Benim hayatım sinema olduğu için ister<br />
istemez bu kitapta ben ve özel yaşamım<br />
var. Çünkü benim yaşamım sırf sinema. O<br />
birikmiş anılar, heyecan ve mutluluklar ile bu<br />
uzun sinema yolculuğunda yaşadığım mutsuzluklar<br />
da var. Ama daha çok mutluluklar<br />
var. Seyircimle olan bağım, aşkım, sinema<br />
aşkım, içimde biriken her şey var bunun<br />
içinde. Bunları, beni sevenlerle paylaşmak<br />
gerçekten mutlu etmişti. Tekrar buluşmak<br />
çok güzel bir şey aslında...”<br />
Gerçek “Türkay Şoray”ı Tanıyacaklar<br />
Türkan Şoray, eski filmlerin çekildiği yıllarda<br />
izleyicilerin gösterdiği sevginin kendilerini<br />
bugünlere taşıdığını vurgulayarak, günümüz<br />
gençliğinin de yıllar önce çekilmiş filmlere<br />
müthiş ilgi gösterdiğini, bu anlamda da<br />
şanslı olduklarını kaydetti. Kitabında tamamen<br />
kendi tecrübelerini paylaştığının altını<br />
çizen sanatçı, “Kitabı alanlar, 50 yıllık Türk<br />
sinemasını tanıyacak. ‘Neler yaşanmış’
diyecek. Bu benim için bir görevdi. Sinema<br />
bana çok şey verdi. Ben Türkan Şoray<br />
olarak bir yere geldiysem, bunun sebebi<br />
sinema. Onun için kendimi sinemaya borçlu<br />
hissediyorum. Bir buçuk sene sürdü<br />
bunu yazmak. Türk sineması adına çok yol<br />
gösterici ve önemli bilgiler var. Bu hayattan<br />
ayrıldıktan sonra da ‘Türkan Şoray kimmiş’<br />
diye bunu okuyacaklar.” ifadelerini kullandı.<br />
Dedelerimin Hikayesini Anlatmak İstiyorum<br />
Kitapta yer alan belge ve bilgilerin gerçek<br />
olduğunu aktaran Şoray, “Ben yıllarca arşiv<br />
biriktirmişim. Mesela yıllar önce yaptığım bir<br />
filmin anlaşması, iş davetiyesi, bütün gazete<br />
kupürleri. Her şey gerçektir bu kitapta. Hayal<br />
mahsulü bir şey yok. Hep yaşanmışlıklar<br />
var. Yani bu benim. Kendimi çok eleştirdiğim<br />
bölümler, başarısızlıklarım, zaaflarım ve<br />
korkularım da var.” dedi. Yazmayı çok<br />
sevdiğini vurgulayan Şoray, bir sonraki<br />
kitabının konusuna da değinerek, şunları<br />
söyledi: “Sinema, hayatı görsel anlatır. Yazar<br />
da kalemiyle anlatır. Yani birbirinden kopmayan<br />
şeyler aslında. Onun için yazarak<br />
anlatmak da bana çok güzel geldi. Yıllardır<br />
zaten kafamda hayalini kurdum. Sinemacı<br />
olarak hep bir şeyler kurarsınız. ‘Şöyle bir<br />
hikaye var, film yapsam’ diye düşünürsünüz.<br />
Benim büyükbabam Kafkasya’dan gelmiş,<br />
Çerkez. Burada Milli Mücadeleye katılmış<br />
bir yüzbaşı. İnanılmaz yakışıklı. Kafkas<br />
ama çakır gözlü. Avurtları çökük. Eldivenli<br />
resimleri var. Elinde kılıcı kalkanı. ‘Ay ne<br />
kadar yakışıklı’ diye hep bakıyordum. Annemin<br />
babası da Rumeli’den gelmiş. Aynı<br />
tarihlerde. O da tam keyif adamı. Atatürk’e<br />
benziyor. Elmacık kemikleri çıkık. Hafif<br />
sarışın. O da çakır gözlü. İstanbul’a gelmiş.<br />
Önce burada at üstünde ekmek satmış. Ondan<br />
sonra meyhane açmış. Böyle inanılmaz<br />
yakışıklı bir dedem bir büyükbabam var.<br />
Onların hayatları bana çok ilginç geliyor.<br />
Gerçek bir hikaye.”<br />
Şoray, basın toplantısının ardından salonda<br />
bulunan davetlilerin kitaplarını tek tek imzalayarak<br />
güleryüzü ve tatlı sohbetiyle bir kez<br />
daha hayranlarının kalbini fethetti.
HER ERKEĞiN<br />
HAYALiNDEKi KADIN<br />
SIENNA MILLER<br />
Yaşadığı ilişkiler, skandallarla<br />
kendinden söz<br />
ettiren, Jude Law’dan<br />
yıllarca konuşulacak<br />
bir şekilde intikam alan,<br />
güzelliğiyle dillere<br />
destan… İşte karşınızda<br />
Sienna Miller.
SERDAR AKBIYIK<br />
n Güzelliği ve stili ile her zaman bir ikon olan<br />
İngiliz aktris Sienna Miller, Keen Eddie Tv dizisi ile<br />
tanınmaya başladı. Alfie, Layer Cake, Kazanova,<br />
Edie gibi filmlerde rol alan güzel oyuncu, özellikle<br />
Edie`de canlandırdığı Edie Sedgwick rolüyle adından<br />
söz ettirmişti. Daha sonra Keira Knightley ile birlikte<br />
The Edge of Love adlı filmde kamera karşısına geçen<br />
Miller, Foxcatcher ile kendini gösterdi. Bu yıl ise Ben<br />
Affleck ile Gecenini Kabusu filmiyle sinemalara misafir<br />
olan Miller’ı Nisan’da The Lost City of Z filminde<br />
seyredeceğiz. Jude Law`la inişli çıkışlı birlikteliği<br />
ile, basında çok sık konu olan Miller, daha sonra<br />
kendisi gibi İngiliz olan Tom Sturridge ile bir birliktelik<br />
yaşamış ve ikilinin Marlowe adında bir kızları<br />
olmuş. Miller bu beraberliği de 2015’te sonlandırmış.<br />
Sienna Miller inişli çıkışlı kariyeri, skandallarla<br />
anılan ilişkilerin rağmen hayran kitlesi hiç azalmadı.<br />
Hayranları sadece biz veya sinema izleyicileri değil<br />
Jude Law, Hayden Christensen, Daniel Craig gibi<br />
bir çok ünlü erkek de Sienna Miller’ın büyüsüne<br />
kapıldı. 2004 yılında Jude Law ile nişanlanınca bütün<br />
objektifler güzel yıldızın üstüne döndü. Bu bir yıllık<br />
mutlu beraberlik Jude Law’ın çocuklarının bakıcısıyla<br />
yaşadığı bir maceranın etkisi ile son buldu. Miller bu<br />
yaşadıklarından sonra olayların kadını oldu. İlk önce<br />
Law ile beraberliğini devam ettirdi ama intikamını da<br />
bayağı ses getiren bir şekilde aldı. Law’ın arkadaşı<br />
Daniel Craig ile yaşadığı beraberlik intikam soğuk<br />
yenen bir yemektir düsturunun en önemli örneklerinden<br />
biri oldu. Daha sonra Edie filmini çevirirken<br />
rol arkadaşı Hayden Christensen ile bir beraberlik<br />
yaşadı. Bir ara aynı evde bile kaldılar. Ama bu beraberliklerin<br />
hiç biri Miller’ın dört çocuklu ve evli<br />
Balthazar Getty ile yaşadığı aşk kadar ses getirmedi.<br />
Olay o kadar büyüdü ki Sienna Miller’ın oturduğu<br />
mahalledeki komşuları güzel yıldızın evinin duvarına<br />
“slut” gibi hakaretler yazdılar. Bütün bu eleştirilere<br />
ve medyada çıkan dedikodulara karşı Miller bir<br />
açıklama yaptı. Miller “Monogami benim için tekinsiz<br />
bir alan ve gereğinden fazla önem atfedilmiş bir<br />
erdem, çünkü ister beğenin ister beğenmeyin, biz<br />
seks yapan hayvanlarız’’ diyerek tepkilerin daha da<br />
büyümesine sebep oldu. Bir de üstüne Gety’i kastederek<br />
“Kendisinin dışında bir şeylerle ilgilenen<br />
adamları çok seksi buluyorum” açıklamasını yapınca<br />
olaylar çığrından çıktı.
KAYA GiBi ADAM:<br />
DWAYNE JOHNSON<br />
n 2 Mayıs<br />
1972 tarihinde<br />
Kaliforniya’da<br />
doğan Dwayne<br />
Johnson’ın annesi<br />
Ata Johnson,<br />
babası Rocky<br />
Johnson’dur.<br />
Güreşteki lakabı<br />
“The Rock” olan<br />
Dwayne Johnson Lise yıllarında da<br />
Miami’de Amerikan Futbolu ile ilgilendi.<br />
1991 yılında Miami Hurricane’in<br />
as takımında savunma oyuncusu<br />
olarak oynadı. Miami Üniversitesi’nin<br />
Psikoloji bölümünden mezun oldu.<br />
Mezun olduktan sonra güreş kariyerinde<br />
önemli yerlere geldi. Toplamda 16<br />
kez şampiyon olan Dwayne Johnson<br />
2002 yılından sonra film çekimleri için<br />
güreş arenasını yavaş yavaş terk etti.<br />
2004 yılında WWE ile kontratının<br />
bittiğini duyurdu ve film kariyerine<br />
ağırlık verdi. Akrep Kral (2002) ile<br />
yakaladığı çıkışı, Kıyamet Öyküleri, Sihirli<br />
Dağ gibi filmlerle sürdüren Johnson<br />
Hızlı ve Öfkeli 5’te Vin Diesel ve<br />
Paul Walker ile başrolleri paylaştı. G.I.<br />
Joe: Misilleme, Muhbir ve Zor Kazanç<br />
ve Herkül: Özgürlük Savasçısı, San<br />
Andreas Fayı filmlerinde karşımıza<br />
çıkan Dwayne Johnson Hızlı ve<br />
Öfkeli serisinin de çekirdek kadrosuna<br />
yerleşti....Bu ay karşımıza Hızlı<br />
ve Öfkeli’nin sekizinci filmiyle çıkan<br />
Johnson’u önümüzdeki günlerde yeni<br />
flmlerde görmeye devam edeceğiz.<br />
BANU BOZDEMİR
SİNEMA TARİHİNİN<br />
EN İYİ MÜZİKALLERİ<br />
Gecen ay gösterime giren<br />
Güzel ve Çirkin (Beauty<br />
and the Beast) filmi,<br />
aklımıza hemen müzikallerin<br />
neşeli ve büyülü<br />
dünyasını getiriyor. İşte<br />
sinema tarihinin en unutulmaz<br />
müzikal filmleri…<br />
BAŞAK BIÇAK<br />
Wizard of Oz (1939)<br />
L. Frank Baum’un meşhur<br />
eseri Wizard of Oz’un, Victor<br />
Fleming tarafından yönetilen<br />
versiyonu o dönemlerin<br />
en pahalı prodüksiyonları<br />
arasındaydı. Altı dalda<br />
Oscar’a aday olan film,<br />
bugün hala tüm zamanların<br />
en önemli klasiklerinden biri…<br />
Singin’ in the Rain (1952)<br />
Gene Kelly, Donald<br />
O’Connor ile Debbie<br />
Reynolds’ın<br />
performansları ve<br />
sinema tarihinin en<br />
çok gönderme yapılan<br />
meşhur yağmurda<br />
dans sahnesiyle<br />
ölümsüzleşen bir film.
West Side Story (1961)<br />
Arthur Laurents’ın<br />
kitabından uyarlanan müzikal,<br />
modern bir Romeo Juliet<br />
hikâyesidir. Gösterildiği<br />
yıl altın çağını geride<br />
bırakan müzikal türüne<br />
yepyeni bir soluk getiren<br />
film aynı zamanda on dalda<br />
Oscar ödüllü…<br />
My Fair Lady (1964)<br />
Audrey Hepburn’ün<br />
en sevilen filmlerinden<br />
biri olan<br />
ve başrolü Rex<br />
Harrison’la paylaştığı<br />
My Fair Lady, yine<br />
sekiz dalda Akademi<br />
Ödüllü bir başyapıt.<br />
Mary Poppins (1964)<br />
Avustralyalı yazar<br />
P. L. Travers’ın, aynı<br />
adlı bir dizi çocuk<br />
kitabından Robert<br />
Stevenson’ın sinemaya kazandırdığı<br />
müzikal, dillere pelesenk olmuş<br />
şarkılarıyla unutulmazlar arasına<br />
girmiştir.<br />
The Sound of Music<br />
(1965)<br />
Howard Lindsay ve<br />
Russel Crouse’un aynı<br />
adlı kitabına dayanan<br />
1959 tarihli Broadway<br />
müzikalinin sinema<br />
uyarlaması… Robert<br />
Wise’ın yönettiği film,<br />
gerçek olaylardan yola<br />
çıkması sebebiyle en<br />
popüler müzikallerden<br />
biri oldu.<br />
Fiddler on the Roof (1971)<br />
1905 yılında Çarlık Rusya’sında geçen<br />
ve ilk kez 1964 yılında Broadway’de<br />
sergilenen müzikalden uyarlanan<br />
film, arka planında Rus toplumundaki<br />
değişimleri ele alır.
Grease (1978)<br />
Yönetmenliğini Randal Kleiser’in<br />
yaptığı, başrollerini John Travolta,<br />
Olivia Newton-John ve Stockard<br />
Channing’in paylaştığı Grease,<br />
eleştirmenler tarafından zamanın<br />
ötesinden kabul edilen müzikallerdendir.<br />
All That Jazz (1979)<br />
Bob Fosse’nin yarı otobiyografik<br />
filmi All That Jazz, şov dünyasının ve<br />
şaşanın bir sanatçının hayatını nasıl<br />
derinden etkilediğini gösteren etkileyici<br />
bir film.<br />
Moulin Rouge (2001)<br />
Baz Luhrmann tarafından yönetilen<br />
film, gösterildiği yıl sekiz dalda<br />
kazandığı Oscar adaylığıyla Disney’in<br />
Güzel ve Çirkin’inin ardından on<br />
yıl içinde En İyi Film ödülüne aday<br />
gösterilen ilk film oldu.<br />
Bahsetmeden geçilmeyecekler: Annie<br />
(1982), Dancer in the Dark (2000), Top<br />
Hat (1935), Oliver (1968), The King and<br />
I (1956).
KISA FİLMDE<br />
TEK MUHAKEME<br />
MEKANİZMASI<br />
FESTİVALDEKİ<br />
JÜRİLERDİR<br />
FIRAT SAYICI<br />
UZUN FİLMİN KISASI<br />
Sevgili Gökçe<br />
Pehlivanoğlu’yla<br />
tanışmamız uzun yıllara<br />
dayanıyor. Kendisi<br />
Türkiye’de kısa film denince<br />
ilk akla gelen kadın<br />
yönetmenlerden.<br />
Sevgili Gökçe Pehlivanoğlu’yla<br />
tanışmamız uzun yıllara<br />
dayanıyor. Kendisi Türkiye’de<br />
kısa film denince ilk akla gelen kadın<br />
yönetmenlerden. Çektiği birçok festivalden<br />
ödüllerle dönen kısa filmlere<br />
sahip. En son Cannes Film Festivali’nde<br />
karşılaştığımızda bu röportajı yapmak<br />
için sözleşmiştik. Biraz gecikti ama olsun…<br />
İyi okumalar…<br />
Öncelikle biraz kendinden bahseder<br />
misin?<br />
En zoru insanın kendisinden bahsetmesi<br />
herhalde ki bunda zorlanan ve<br />
biraz da yaratıcılığı olan bizler kendimizi<br />
anlatmak için hep dolaylı yollar<br />
seçiyoruz. Benim dolaylı yolum ise<br />
sinema. Şimdiye kadar kısa filmlerle<br />
önce kendimi anlamaya, sonrada anlatmaya<br />
çalıştım. İlki Marmara Üniversitesi<br />
Sinema Tv bölümünde okurken<br />
2004 senesinde çektiğim Çıma, sonuncusunu<br />
ise geçen sene yani 2016’da<br />
çektiğim İpler olmak üzere, irili ufaklı<br />
ödüllü toplam altı kısa film çektim.<br />
Arada bir de Kadir Has Üniversitesi Film<br />
ve Drama bölümünde yüksek lisans<br />
yaptım. Bir kaç sene aynı üniversitenin<br />
Radyo Tv Sinema lisans bölümünde ve<br />
SAE İstanbul’da klip yapım derslerini<br />
verdim. Bu kendimi anlama ve anlatma<br />
sürecini, küçük ama bir sürü, biraz da<br />
hayatı idame ettirebilecek elementlerle<br />
süsledim. Bunlar müzik klipleri, internet<br />
videoları, profesyonel alanda fotoğraflar<br />
ve “Kameram ve Bavulum” adlı projemle<br />
yaptığım seyahatler... Seyahatlerin<br />
de en az film yapmak kadar bu keşif<br />
sürecine yardımcı olduğunu gördüm ve<br />
2012 senesinden bu yana, kısa mesafeli<br />
(Avrupa) seyahatlerine devam ettim.<br />
Şimdi biraz durakladım, bir yerleşme<br />
sürecindeyim. Sonrasında kaldığım<br />
yerden devam etmek hedefim. Bahsi<br />
geçen yıllar boyunca yazıp çizdiğim<br />
birçok uzun metrajlı film senaryosundan<br />
sonra umarım yeni bir tanesine<br />
odaklanıyor olacağım.<br />
Senin için kısa filmin tanımı nedir?
Kısa film öncelikle sinemanın en özgür, hatta<br />
özgün ve eğlenceli alanlarından biri bana göre.<br />
Hatta süre kısıtlaması başka bir yaratıcılık<br />
doğuruyor. Zaten daha kağıt aşamasında öyküyü<br />
kısa filme uygun bir şekilde geliştirmek gerekiyor.<br />
Özgürlüğü de, uzun metraj filmlere göre daha<br />
az seyirci, yapımcı, dağıtımcı vs gibi dış gözlere<br />
çok takılmadan üretilebiliyor olması. Kısa filmde<br />
karşılaşılacak tek muhakeme mekanizması<br />
festivallerdeki jürilerdir. Bunu da önemseyip<br />
önemsememek kısa filmcinin kendisine kalmış.<br />
Ben de 2006’da Potkal adlı filmimle ödül almaya<br />
başlamam itibariyle birçok festivalde jürilik<br />
yaptığım için Türkiye’deki kısa film piyasasını<br />
takipteyim. Son yıllarda biraz kopmuş olsam da,<br />
eskiye göre biraz daha “jüri görüşüne takılan”<br />
kısa filmler yapıldığını hissediyorum. Kendi<br />
özgünlüğünü yakalamak yerine biraz daha “festivallere”<br />
ya da “jüriye oynama” söz konusu sanki.<br />
Bu da ister istemez birbirine çok benzeyen kısa<br />
filmler yapılmasına yol açıyor. Kısa filmler keşke<br />
şu mesaj verme kaygısını sırtlamasa. Uzun metrajlarda<br />
bu kadar baskı yok. Zaten mesaj içermeyen<br />
bir film yapmak mümkün değil. Sorun, gündemi<br />
yakalayan sosyal mesajlar vermek kaygısıdır.<br />
Bu tarz filmler yapılsın yapılmasına da, çoğunluk<br />
olarak bu tarz mesajlar içeren filmler yapılmasın.<br />
Ya da anlatım biçimleri “aşırı gerçekçi olmalıyım”<br />
gibi herhangi bir kalıba<br />
sığdırılmaya çalışılmasa...<br />
Aslında kısa filmleri bu algıya<br />
yönelten de festivaller ve jürilerin<br />
kendisidir.<br />
Biraz İpler’den ve onu çekme<br />
nedenlerinden bahseder misin?<br />
Arada kalmış karakterlerin<br />
hikayelerini çekmeyi seviyorum.<br />
Meğer ben farkında<br />
olmadan, daha önceki kısa<br />
filmlerimde de benzer temalar<br />
gelişmiş. En sonunda kabul<br />
ettim ki hikayelerimdeki karakterler<br />
arada kalmış fakat bir<br />
alana sıkışmamış karakterler.<br />
Kökleri bir yerlere bağlı olsa<br />
da özgürce hareket edebiliyorlar.<br />
Her ne kadar hangi yöne<br />
gideceklerini bilemeseler de<br />
bir şekilde yollarına devam<br />
ediyorlar. Doğru mu yanlış mı seçim yaptıkları<br />
konusunda ise, ya sonrasını göremiyoruz ya<br />
da yorumu seyirciye bırakıyorum. İpler, bundan<br />
beş sene önce yazdığım bir öykü. Zaman<br />
içerisinde biraz şekil değiştirse de hep su gibi,<br />
koymak istediğim kabın şeklini aldı. Fakat bütçesel<br />
nedenler ve koşullar diyelim, çekimlerde<br />
kap epey bir sallandı ve içindeki su çalkalandı.<br />
Post aşamasında uğraştığımız kadarıyla sonuç<br />
bu oldu. Belki uzun yıllar üzerinde düşününce<br />
daha fazla şey yapmak istiyor insan. Artık yeni<br />
yeni elimden geleni yaptım diyebiliyorum. Çekim<br />
ekibinden post ekibine kadar, çok büyük<br />
yardımlar destekler ile tamamlandı. Fongogo’da<br />
açtığım kampanya ile gelen desteğin sayesinde<br />
film yoluna devam edebildi. Bir senedir yurtiçi ve<br />
yurtdışı festivallerdeki şansı hiç fena gitmedi, bir<br />
kaç güzel ödülümüz de oldu. Umarım bir sene<br />
daha festivalleri rahat dolaşır.<br />
Sence hızla gelişen teknolojinin, kısa filme ne<br />
gibi katkıları olabilir? Neler götürür?<br />
Teknoloji daha “ulaşılır” hale geldi. Kaliteli<br />
ekipmanlara daha rahat erişebiliyoruz. Film<br />
kameralarının kullanıldığı dönemlere göre film<br />
üretmek daha kolay oldu ve bütçeler düştü.<br />
Gerçi ben ilk filmlerimi yaptığım dönemlerde<br />
(2004-2006) harcadığım bütçelerin belki<br />
en az on katını son filmime harcadım. Tabii
ki bunda filmi İstanbul dışında çekmem, karavanla<br />
yol çekimleri, su altı çekimi gibi fantastik<br />
işlere girişmem büyük etken. Bence en büyük<br />
değişimlerden biri, seyircinin “gözünün” de<br />
gelişmesi... Dolayısıyla daha temiz nasıl çekeriz<br />
düşünmek zorundayız artık. Eskiden 100 TL’ye<br />
kiraladığımız Mini DV’lerle kısa film çekebiliyorduk.<br />
Şimdi en iyi HD kameralar, sinema lensleri<br />
kullanıyoruz ki seyirciyi kaybetmeyelim. Yani iki<br />
türlü durum söz konusu, teknoloji kolay erişilir<br />
oldu ama bir yandan beklentiler ciddi arttı diyebiliriz.<br />
Böylece teknik açıdan, kısa filmciler<br />
olarak, eskiye oranla çekim, kurgu, ses, renk<br />
ve efektler açısından kendimizi geçmişe göre<br />
şartlarımızı daha zorluyoruz.<br />
Bunun avantajı<br />
da kısa filmim yapımının<br />
uzun metraj yapımı<br />
adına ciddi bir pratik<br />
haline geliyor olması.<br />
Aa yeri gelmişken, kısa<br />
film uzun metraja giden<br />
yolda bir basamak<br />
mıdır sorusu hep gelir<br />
onu sormamışsın. Ona<br />
da cevabımı vermiş<br />
olayım. Bana göre evet<br />
basamaktır, öyküselkurgusal<br />
mantığı çok<br />
farklı olsa da, gerek<br />
teknik açıdan gerek ekip<br />
ve oyuncularla çalışma<br />
açısından, kısa film güzel<br />
bir pratiktir. Elimde olsa<br />
uzun metraja geçmeden<br />
bir kısa film daha çekmek<br />
isterdim de, bakalım. Ama çok para gidiyor...<br />
Örnek aldığın, sinemasını sevdiğin, yerli ve<br />
yabancı yönetmenler kimler?<br />
Yabancılardan o kadar çok var ki her seferinde<br />
birilerini unutuyorum. Leos Carax, Luis Bunuel,<br />
Alejandro Jodorowsky, Park Chan Wook...<br />
Son filmleri hariç: Julio Medem, Kim Ki Duk...<br />
Adını asla anamadan geçemeyeceğim: Stanley<br />
Kubrick, Jean Cocteau, François Truffaut,<br />
Jean-Luc Godard. Yerli yönetmenlerden ise,<br />
ilk dönem filmlerini beğendiğim Reha Erdem...<br />
Son dönemde de filmlerini de kendisini de çok<br />
sevdiğim arkadaşım Tolga Karaçelik.<br />
Türkiye’deki film festivalleri ve kısa filmcilere<br />
yaklaşımları konusunda neler söylemek istersin?<br />
Eskiden çok başarılı bulduğum festivallerin bir<br />
kısmı artık yapılmazken, bir yandan bir dolu yeni<br />
festivaller yapılmaya başladı. Bazıları malesef<br />
biraz “yapmış olmak için” yapılıyor gibi. Bu durumlarda<br />
da en çok ceremesini çeken kısa filmciler<br />
oluyor. Sadece kısa film festivali olan festivallerde<br />
kısa filmciler çok daha iyi ağırlanıyor<br />
ve ilgi alaka görüyor. Bunu sadece yeme içme<br />
konaklama için söylemiyorum. Bir kısa filmcinin<br />
filmini gösterebileceği tek alan film ya da<br />
kısa film festivalleridir. Bu<br />
nedenle gösterimlerin kalitesi<br />
ve katılımı çok önemli.<br />
Malesef çok kötü salonlarda,<br />
projeksiyonlar ile gösterimler<br />
yapıldığını görüyor<br />
ve duyuyorum. Uzun<br />
metrajların da yer aldığı<br />
festivallerde kısa filmleri de<br />
aynı titizlikle göstermelerini<br />
ve seyiriciyi bu filmleri de<br />
izlemeye teşvik etmeleri<br />
gerektiğini düşünüyorum. Ve<br />
buradan yurtiçinde festival<br />
yapanlara bir ufak duyuru,<br />
lütfen artık DVD formatında<br />
film istemeyin ve form doldurma,<br />
filmleri önizleme<br />
gibi yöntemleri artık online<br />
olarak yapalım ki katılım<br />
artsın, biz de bundan sonra<br />
kargolarla uğraşmayalım.<br />
Son olarak gelecek planlarından bahsedelim…<br />
Öncelikle yeni bir hayat, ülke ve şehir durumum<br />
söz konusu, onu kısa sırada oturtmayı umuyorum.<br />
Londra’ya taşınalı dört ay oldu. Türkiye<br />
ile bağımı kesmiş değilim, sık sık gelip gidiyorum.<br />
Hatta amacım biraz da Türkiye ile İngiltere<br />
arasında ortak projelere bağlantı olmak. Bir yandan<br />
uzun metraj senaryo çalışmaları... İpler’in<br />
yapımında bana bir kere daha ders olduğu<br />
üzere, gerekli koşullar bir araya gelmeden ilk<br />
filmimi çekmeyeceğim. (Koşulların tamamı bir<br />
araya asla gelmiyor o ayrı. O yüzden birçoğu<br />
denk gelse yeterlidir.) Teşekkürler Fırat!
İSTANBULLU<br />
GELİN<br />
Gerçek bir hayat<br />
hikâyesinden<br />
senaryolaştırılan<br />
İstanbullu Gelin Star<br />
TV ekranlarından<br />
Cuma akşamları izleyiciyle<br />
buluşmaya<br />
başladı<br />
NERGİZ KARADAŞ<br />
GAME OF THE GELİN-<br />
KAYNANA-ELTİ<br />
DİZİFUN<br />
Gerçek bir hayat hikâyesinden senaryolaştırılan<br />
İstanbullu Gelin Star TV ekranlarından Cuma<br />
akşamları izleyiciyle buluşmaya başladı. Dizinin<br />
başrollerinde Aslı Enver (Süreyya), Özcan Deniz<br />
(Faruk) yer alırken ikiliye İpek Bilgin (Esma), Salih<br />
Bademci (Fikret), Dilara Aksüyek (İpek) ve Fırat Tanış<br />
(Adem) gibi daha bir çok oyuncu eşlik ediyor. Dizi<br />
Bursa’da yaşayan zengin ve güçlü aile Boran’ların<br />
gözde bekârı Faruk ile anne ve babasını kaybettikten<br />
sonra hayatta teyzesinden başka kimsesi kalmayan<br />
Süreyya’nın ışık hızıyla başlayan, yıldırım<br />
nikâhıyla taçlanan ve hemen arkasından çatlaklar<br />
oluşmaya başlayan tutkulu aşklarının öyküsü etrafında<br />
şekilleniyor. Zengin, gösterişli konak hayatı, kapı<br />
dinleyen hizmetçileri, Boran ailesi ile hesaplaşmak için<br />
geçmişten çıkıp gelen Adem, Faruk’un gölgesinde kal-
maktan sıkılmış ve daha önemlisi çocukluğundan<br />
beri aşık olduğu ancak Faruk’a aşık olan İpek ile<br />
evlenen Fikret, ilk görüşte daha kim olduğunu<br />
bilmeden Süreyya’ya gönlünü kaptırmış fakat<br />
ağabeyinin aşkı olduğunu öğrenince susup<br />
köşesine çekilmiş ailenin entelektüel oğlu Osman,<br />
evin hizmetçilerinden biriyle sarhoş olduğu<br />
bir gece yakınlaşan evin bitirim oğlu Murat ve<br />
büyük aşkını Süreyya’ya kaptırmış olsa da Boran<br />
konağına gelin gitmek için Fikret ile evlenen İpek<br />
düşünüldüğünde dizinin bol olaylı, çatışmalı ve<br />
entrikalı olacağını söylemek hiç yanlış olmaz.<br />
Kaynanayı ne yapmalı?<br />
Yüzyıllardır süregelen ve hatta bir rivayete göre<br />
ilk örneklerine Sümer tabletlerinde rastlanan<br />
gelin kaynana çatışması gündelik hayatımızın<br />
gerçeği olması ve hatta kronik sorunu<br />
olması sebebiyle bu güne kadar<br />
türkülerde, romanlarda,<br />
televizyon<br />
programlarında,<br />
filmlerde ve dizilerde<br />
sıklıkla işlendi<br />
durdu. Kimi zaman<br />
kaynanaların<br />
takıntılıları veya zulmü,<br />
kimi zaman da gelinlerin<br />
davranışları, yaşam<br />
tarzı vs. izleyicileri kızdırdı,<br />
eğlendirdi, taraf tutturdu.<br />
Ama çoğunlukla çok çok<br />
izlendi,<br />
konuşuldu. İstanbullu Gelin’de de daha ilk<br />
bölümden dizinin ana çatışma noktalarından bir<br />
tanesi gelin kaynana çatışması üzerine kuruldu.<br />
Boran ailesinin ve konağın sultanı dört erkek<br />
çocuk annesi Esma Hanım ailesinin geleneklerini<br />
ve en çokta konaktaki hâkimiyetini sürdürmek<br />
için gözdesi olan oğlu Faruk’u aile dostlarının<br />
kızı İpek ile evlendirmek istiyordu. İpek ise buna<br />
dünden razı. Ama Faruk annesinin geçmişteki<br />
gibi bir kez daha aşkının önüne barikat kurmasını<br />
istemediği için yıldırım nikâhıyla evlendi Süreyya<br />
ile ve Süreyya evin büyük gelini olarak konağa<br />
yerleşti. Faruk her ne kadar bildiğini okumuş gibi<br />
görünse de ailesinden, ailesinin geleneklerinden<br />
ve tabii ki annesinden vazgeçmiş değildi. Annesine<br />
karşı Süreyya’yı korumaya çalışsa da kimi<br />
zamanda o kurallarla yoğrulan karakterinin etkisiyle<br />
tam da Esma Sultan’ın dediği gibi Süreyya ile<br />
kırılma noktasına geldi.<br />
Faruk ve Süreyya evliliğini bir yenilgi<br />
değil savaş olarak kabul eden Esma sultanda<br />
savaş borularını öttürmeye başladı.<br />
Kartlarını saklamadan Süreyya’ya nefretini<br />
kustu, onu istemediğini defalarca belli etti.<br />
Konaktaki gücünü tekrar tekrar kanıtlamak<br />
için yapmadığını bırakmadı. Son olarak da<br />
Faruk’tan habersiz boşanma dilekçesi hazırlatıp<br />
Süreyya’nın önüne koydurdu. Diziyi izleyenlerin<br />
bir kısmı için kötü, itici olan Esma Sultan eminim<br />
bazı izleyiciler için yaptıklarıyla çoktan anti<br />
kahraman değil gerçek bir kahraman<br />
oldu.<br />
Zira bu topraklar ne<br />
kaynanalar gördü.<br />
Aşk’a Düşmek…<br />
Dizinin esas kızı<br />
Süreyya, kendi<br />
tarzı olan,<br />
zengin gözde<br />
bekâr Faruk’a<br />
başlarda rest<br />
çekecek<br />
kadar kendine<br />
güvenen,<br />
müziğe âşık ve şarkı<br />
söyleyerek, müzik yaparak<br />
hayatını kazanan bir karakter. İlk<br />
bakışta hiç fena değil aslında. Hem Aslı<br />
Enver’de hiç fena olmamış role. Faruk için bir<br />
şey demeyeceğim çünkü Seymen Ağa’nın yeni<br />
sürümü. Aşk’a düşüp evlenirler. Bizim kendi<br />
ayakları üzerinde duran kızımız Süreyya gider<br />
konakta kendilerine verilen oda içerisinde<br />
yaşamaya razı olur. Kendi hayalleri, kariyeri<br />
için pek bir plan yoktur şimdilik hem zaten o<br />
artık Faruk’un karısıdır ve yalnız ona şarkı<br />
söylemelidir. Önemli olan, öncelikli olan aşktır.<br />
Âşık olduğun adam için kaynanana banyo<br />
yaptırmaktır. İlk bölümde çizilen Süreyya<br />
karakterini düşününce bu hızlı dönüşüm biraz<br />
havada kalmakla birlikte ataerkil yapının<br />
hiç durmadan yeniden üretilen kodları dikkate<br />
alındığında olur, oldurulur. Ondan sonra ne<br />
mi olur??? İzleyip göreceğiz… Dizi tuttu gibi<br />
şimdilik devam eder mi bilmiyorum bekleyip<br />
göreceğiz ama benim asıl merak ettiğim önümüzdeki<br />
dönemde doğan kaç bebeğin adının<br />
Süreyya olacağı ☺
EPISODE<br />
ŞiZOFREN OLM<br />
LEGION OLMAK<br />
ŞENAY TANRIVERMİŞ<br />
Doğru, gerçek, normal olan yani<br />
geçerli olan nedir? İnsanoğlunun<br />
iradesi bu kavramlar üzerinde midir,<br />
yani gücümüz kendimize yeter mi?<br />
Gerçekten kendi irademiz ne kadar kendimize<br />
ait? Anılarımıza dair gerçeklik bizim<br />
algımıza göre tamamen değişir mi, gerçekten<br />
yaşandıkları için mi anı oldular? Pekiyi<br />
yaşandığı halde unutulan anlar anı değil midir?<br />
İnsanoğlu beden, ruh ve akılın birleşimi<br />
midir yoksa parçalanmışlık aslında herkes<br />
için geçerli olduğu halde başta kişi kendisi<br />
bir bütün olduğu yalanı içinde kıvranan bir<br />
varlık mıdır? Legion tüm bu felsefi soruları<br />
en çokta ana karaktere sürekli vaat edilen<br />
bütünlük üzerinden sorguluyor. Ne de olsa<br />
bugünün insanı simülasyon, sanal, hiper<br />
realite ve ‘gerçek’ arasında sıkıştıkça kayboluyor.<br />
Ancak sorunu sadece çağımızın<br />
teknolojik gelişmeleri karşısında çaresiz kalan<br />
insanoğlu eksenin de değil ta en baştan<br />
‘beden- ruh ve akıl’ parçalanmışlığı ve olası<br />
bütünlüğün ne kadar tamlık oluşturabileceği<br />
temelinde incelemesi Legion’ı benzerlerinden<br />
ayrıştırıyor. Kahraman şizofren mi<br />
ya da şizofreni bir hastalıksa bu durumu<br />
adlandıran herkesin normal olduğu ve<br />
dolayısıyla onların teşhis ve tedavisine göre<br />
yaşamak zorunluluğu tartışılamaz mı? Legion,<br />
X-Men’in sevilen dünyasında tüm bu<br />
zor soruları tartışıyor. Çocukluğundan beri<br />
duyduğu sesler nedeniyle hastanede tutulan<br />
kahraman aslında bu seslerin gerçek<br />
olduğu kabul edilince belki de hasta olmanın<br />
çok daha kolay ve rahat olduğuyla yüzleşiyor.<br />
Artık terapist ve ekibi aracılığıyla çoklu<br />
dünyalar arasında mücadele etmek zorunda<br />
bırakılıyor. İstese de istemese de zamanında<br />
şizofren olduğuna karar verilen hastanın artık<br />
iyi olduğuna karar verilip beden, ruh ve akıl<br />
bütünlüğü için zorlu bir mücadele başlatılıyor.<br />
Örneğin dizi karakterin hafızasına girilip<br />
gerçek ve doğal olduğu kabul edilen olayları<br />
sadece ‘anılar’ ve anıları da geçmişe dair<br />
yanılsamalar olarak değerlendirirken bir<br />
yandan hafızayı sorguluyor öte yandan<br />
psikanalist bir yaklaşımla bütünselliğin ancak<br />
anıların tedavisi ile mümkün olacağını<br />
söylüyor. Tüm hikayenin çocuklukta gelişen<br />
olaylar, okunan kitaplar ve oynanan oyunlar<br />
ekseninde incelenmesi meseleye psikanalitik<br />
bir açıyla bakılmasını mecbur kılıyor.<br />
Müthiş skeptik değerlendirmelerle gerçek<br />
inşasının değiştirilebileceğini ve aynı zamanda<br />
gerçeğin derecelerini sorguluyor.<br />
Bu kaygan zeminde kimlik, kişilik ve karakter<br />
geliştirmenin imkansızlığı ve yine de<br />
çıkışsızlığı içinde kıvranılması çok boyutlu<br />
tekinsiz açılar oluşturuyor. Yani defalarca<br />
keşke karakter gerçekten şizofren olsa<br />
dedirtiyor. Kısacası ‘gerçek’ kavramını salt<br />
postmodern dünyanın dayatmacı teknik<br />
ilerlemeleri ile değil zaten en baştan sadece<br />
beden bütünselliğine olan kesin inanç<br />
ihtiyacının çıkmazıyla irdelediği için Legion<br />
seyri fazlasıyla hak ediyor.
AK KOLAY,<br />
ÇOK ZOR ÇOK!
Bu arada ana karakterin metafizik güçleri<br />
var ve pek çok süper kahraman gibi ne yazık<br />
ki bu güçleri nedeniyle büyük çıkmazlara<br />
giriyor çünkü gücünü kontrol edemiyor.<br />
Kendi gücü kendisine rağmen harekete<br />
geçiyor ve dolayısıyla gücü onu yönetiyor.<br />
Kontrolsüz gücün tehdit haline gelmesi,<br />
metaforik olarak insanoğlunun sınırsız akıl<br />
ve gücünü kullanma/ma arasında alacağı<br />
her kararın çıkışsızlığına dair ciddi ve<br />
yaratıcı göndermeler yapıyor. Hafıza ve<br />
metafizik güçlerin anlatının odak noktası<br />
edinildiği dizide tüm neden ve sonuçlar<br />
bu merkezde<br />
düğümleniyor/<br />
çözümleniyor.<br />
Bedenin<br />
sınırlarını zorlayan<br />
fiziksel<br />
gücün ne gibi<br />
acılara yol açtığı<br />
ve insanoğlunun<br />
hep kendi<br />
kurban ve katili<br />
çıkması seyri<br />
etkili sahnelerle<br />
büyülüyor. Öte<br />
yandan hafızanın<br />
aklın ve ruhun<br />
taşıması<br />
ve yüzleşmesi<br />
acı veren<br />
anımsatmalara<br />
sebebiyet vermesi<br />
aslında<br />
her gücün aynı<br />
zamanda çok<br />
büyük zafiyetlere<br />
neden olduğunu<br />
gösteriyor.<br />
Anlaşılıyor ki<br />
‘beden-ruh-akıl’ bütünlüğü ya külliyen yalan<br />
ya da kişinin kendisine hizmet etmeyen<br />
üç uzlaşmaz alandan oluşması nedeniyle<br />
insanoğlunun çelişkisi bitmeyecek, bitmiyor.<br />
Bu arada karakterlerin birbirine geçmesi<br />
anlaşılması neredeyse imkansız geçirgen<br />
beden ve ruhlar aracılığıyla herkesin<br />
aslında içinde herkesi barındırdığı ve belki<br />
de orijinal karakterden eser kalmadığını<br />
söylüyor. Ya da zaten karakterlerin orijinal<br />
yapısının bu karma bileşkeden teşkil olduğu<br />
anlatılıyor. Kişinin hem kendinden kurtulması,<br />
sorumluluğundan sıyrılması ancak öte yandan<br />
tamamen dayanaksız kalması anlatılırken<br />
adeta ‘ben’ tanımlamasına sığdırılan her şeyin<br />
derinliğini sığlaştırıyor. Yaslanacak kimseniz<br />
dahası beniniz kalmamasından bir adım ileri<br />
giderek içinde yaşadığımız bedenden bile<br />
şüpheye düşürüyor. Korkunç bir kıstırılmışlık<br />
içinde kendinden kurtulamama ve acil olarak<br />
duyulan bir<br />
ben gereksinimi<br />
aslında<br />
pek çok<br />
varoluşçu<br />
soruyu da<br />
beraberinde<br />
sürekli<br />
gündem de<br />
tutuyor. Ana<br />
karakter hipnozla<br />
bedenden<br />
çıkarak<br />
mı kendi<br />
güçleriyle ve<br />
geçmişiyle<br />
barışabilir,<br />
uzlaşabilir<br />
ya da hipnoz<br />
vb yöntemlerle<br />
kendinden<br />
tümüyle<br />
kaçarsa<br />
mı huzur<br />
bulabilir<br />
gibi sorular<br />
adım adım<br />
büyüyor. Nereye gitse, kaçsa, gelse kendisinden<br />
kurtulamadığı gibi kendisine ne kadar<br />
dönse ‘ben’in labirentinde kimliğini oluşturan<br />
bambaşka etkenlerden de kurtulamıyor. Olmuyor,<br />
olmuyor, olmuyor ama öyle güzel<br />
olmuyor ki Legion kesinlikle seyredilmeyi hak<br />
ediyor.
Change language