Respircase Cilt: 4 - Sayı: 3 Yıl: 2015

Respir Case Rep 2015;4(3):143-146 DOI: 10.5505/respircase.2015.98704 

OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Gülbanu Horzum Ekinci 1 , Sinem Güngör 1 , Ayşe Ersev 2 , Esen Akkaya 1 , Osman Hacıömeroğlu 1 , 

Adnan Yılmaz 1 

RESPIRATORY CASE REPORTS 

Pulmonary granular cell tumors are rare lesions, with 

approximately 100 reported cases in the literature. 

We present a case of pulmonary granular cell tumor. 

A 21-year-old female was admitted to our hospital 

with a long history of chronic coughing. The computed 

tomography scan of the thorax showed an infiltrate 

in the anterior segment of the right lower lobe. 

The flexible bronchoscopy revealed infiltration at the 

entrance of the right lower lobe bronchus. The bronchoscopic 

biopsy revealed the diagnosis of granular 

cell tumor. She underwent a right lower lobectomy. 

Forty-two months after surgery, the patient remains 

disease-free and there has been no recurrence of the 

tumor. 

Key words: Granular cell tumor, bronchus, bronchoscopy, 

surgery. 

Granular cell tumors (GCTs) are uncommon neoplasms 

that usually exhibit benign behavior (1). 

These tumors have been reported in various sites, 

but are more commonly found in the skin, subcutaneous 

tissue, tongue, oral mucosa, and breast 

(2). Occurrence in the lung is rare, and accounts 

Pulmoner granüler hücreli tümörler, literatürde yayınlanmış 

yaklaşık 100 olgu ile nadir lezyonlardır. Bir 

pulmoner granüler hücreli tümör olgusunu sunuyoruz. 

Yirmi bir yaşında kadın hasta uzun süredir devam 

eden kronik öksürük yakınması ile hastanemize başvurdu. 

Bilgisayarlı toraks tomografisi sağ alt lobda 

infiltrasyon gösteriyordu. Fiberoptik bronkoskopide 

sağ alt lob girişinde infiltrasyon saptandı. Bronkoskopik 

biyopsi ile granüler hücreli tümör tanısı elde edildi. 

Hastaya sağ alt lobektomi yapıldı. Ameliyattan 42 

ay sonra yapılan kontrolde rekürrens yoktu. 

Anahtar Sözcükler: Granüler hücreli tümör, bronş, 

bronkoskopi, cerrahi. 

for only 6 % to 10 % of all GCTs (3). GCTs of the 

lung can present as an endobronchial or parenchymal 

lesion (1,4). Most endobronchial lesions 

are found in the trachea and central bronchi (5). 

We present a case of endobronchial granular cell 

tumor arising in the right lower lobe bronchus. 

1 Department of Chest Diseases, Süreyyapaşa Chest Diseases and 

Thoracic Surgery Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey 

2 Department of Pathology, Süreyyapaşa Chest Diseases and Thoracic 

Surgery Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey 

1 Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim 

ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İstanbul 


ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Bölümü, İstanbul 

Submitted (Başvuru tarihi): 23.11.2014 Accepted (Kabul tarihi): 07.01.2015 

Correspondence (İletişim): Gülbanu Horzum Ekinci, Department of Chest Diseases, Süreyyapaşa Chest Diseases and Thoracic 


e-mail: gulbanuh@hotmail.com 

143

Respiratory Case Reports 

CASE 

A 21-year-old Turkish woman was admitted to our hospital 

with a history of chronic cough for several months. She 

was a nonsmoker with history of asthma treated with 

salmeterol/fluticasone propionate combination and salbutamol. 

Her chest x-ray was normal. The physical examination 

was unremarkable. The routine laboratory tests 

were within normal limits. The computed tomography 

scan of the thorax showed an infiltrate in the anterior 

segment of the right lower lobe (Figure 1). Flexible bronchoscopy 

revealed mucosal infiltration at the entrance of 

the right lower lobe bronchus (Figure 2). Bronchoscopic 

biopsies indicated a granular cell tumor. Spirometry was 

within normal limits. She underwent a right lower lobectomy 

of the lung and lymph node dissection via right 

posterolateral thoracotomy through the 5th intercostal 

space. Frozen examination showed that operation margins 

were normal and the patient was discharged from 

hospital after seven days without any further complications. 

Microscopic examination showed nests and sheets 

of plump, and round to polyhedral cells, underneath the 

bronchial epithelium. The cytoplasm of the tumor cells 

was eosinophilic, abundant and granular. The nuclei 

were centrally located small, and dark. No necrosis, pleomorphism 

or mitotic figures were seen. The overlying 

respiratory epithelium was hyperplastic and chronic inflammatory 

cells were seen throughout (Figure 3 and 4). 

All dissected lymph nodes were tumor-free. Immunohistochemical 

staining for S-100 protein was strongly positive 

in the tumor cells. The tumor cells did not stain for carcinoembryonic 

antigen, pancytokeratin, CD-68, and synaptophysin. 

The lesion was diagnosed as a GCT, based 

on the histological findings and results of an immunohistochemical 

panel. Forty-two months after surgery, the 

patient remained disease-free without any progression. 

Figure 2: Flexible bronchoscopy shows mucosal infiltration at the entrance 

of the right lower lobe bronchus 

Figure 3: Tumor mass with indefinite borders underneath the bronchiolar 

epithelium (HE x 4) 

Figure 4: Round to polyhedral cells; eosinophilic granular cytoplasm, 

small dark nuclei (HE x 40) 

Figure 1: The computed tomography scan of the thorax shows an 

infiltrate in the anterior segment of the right lower lobe 

DISCUSSION 

GCT was first described by Abrikossoff in 1926. Since it 

was thought to arise from myoblasts, its earlier name was 

granular cell myoblastoma. Recent electron microscopic 

and immunohistochemical studies suggest a neurogenic 

Cilt - Vol. 4 Sayı - No. 3 144

Endobronchial Granular Cell Tumor | Horzum Ekinci et al. 

origin from Schwann cells. Thus, the term ‘granular cell 

tumor’ was introduced (1,3). GCTs can occur in almost 

any organ, but they are most frequent in the skin, subcutaneous 

tissue, tongue, oral mucosa, and breast (2). 

However, GCT of the lung is rare and accounts for only 

6 % to 10 % of all GCTs (1,3). Since the first case of 

GCT from the trachea and bronchus was reported in the 

late 1930s, approximately 100 cases of pulmonary GCT 

have been reported in the English literature (1,6). 

Pulmonary GCTs are generally endobronchial but sometimes 

they can be located peripherally. Approximately 

90 % of these tumors are endobronchial in location and 

they are usually found in the trachea and central bronchi, 

down to the segmental level, as in the present case 

(1,3,5). Pulmonary GCTs are mostly seen in patients 

between 30 and 50 years old, but it can be diagnosed at 

any age (1,7). Several reports indicated that there was no 

sex predilection in the incidence (1,2,5,7). Approximately 

one-half of pulmonary GCT patients are asymptomatic at 

the presentation and the tumor is discovered as incidental 

radiologic, bronchoscopic, or operative findings (1,7,8). 

Remaining patients may present with respiratory symptoms 

such as cough, dyspnea, hemoptysis, and stridor, 

and symptoms are related to the location and size of the 

tumor (1,5,7,9). A chronic cough was only symptom in 

the present case. Chest x-ray may be normal, as was in 

our case. It may also present with pulmonary infiltrate, 

atelectasis, or visible tumors (7,8). At the bronchoscopy 

the tumor has usually been described as a solitary endobronchial 

mass. However, it may also resemble an infiltrating 

carcinoma (8). Definitive diagnosis of these tumors 

is often provided by bronchoscopy because of the proximal 

airway location (1,2,7). In our case, flexible bronchoscopic 

examination revealed infiltration in the right lower 

lobe, and pathologic diagnosis of the GCT was established 

by bronchoscopic biopsy. 

Although GCTs generally exhibit benign behavior, malignant 

degeneration occurs in 1-3 % of all GCTs (5). Jiang 

et al. (10) reported a case of pulmonary malignant granular 

cell tumor. Up to 13 % of pulmonary GCTs have 

been reported to coexist with other malignancies, most 

commonly with lung carcinoma (3,6). It is known that 

pulmonary GCT has an infiltrative nature. These tumors 

may invade the full-thickness of the bronchial wall and 

infiltrate into the peribronchial tissue (7-9). Peribronchial 

tissue extension is present in 40 % of pulmonary GCTs (7). 

Recurrent disease has been reported in patients with pulmonary 

GCTs after treatment (1,7). Adequate treatment 

strategies for this tumor remain controversial (1). GCTs 

fail to respond to radiotherapy and chemotherapy (5). 

Current therapeutic options include endobronchial therapy 

and surgical resection (1,2,5-9). It has been reported 

that bronchoscopic treatment of GCT may be attempted 

as the first approach for intraluminal tumors, with no 

recurrence (2). van der Maten et al. (9) suggested that 

endobronchial therapy was the primary treatment for 

endobronchial GCT. However, Hernandez et al. (8) reported 

that the incidence of recurrence was high after 

bronchoscopic treatment. It has been advocated that for 

tumors of less than 8 mm endobroscopic removal is more 

appropriate (1,7,8). Tumors of 8-10 mm or larger are 

more likely to infiltrate through the bronchial wall (7). 

Thus, these lesions should be surgically removed (7,9). 

According to Kim et al. (1), adequate surgical removal 

should be the preferred treatment option for all patients 

among whom GCTs are amenable to surgical resection. 

They consider that a surgical resection is associated with 

a lower incidence of recurrence and long disease-free 

survival. Of 20 surgically treated patients with long term 

follow up (range 4 months to 12 years), only one was 

reported to have had symptomatic recurrence (8). Our 

patient underwent lobectomy and, forty-two months after 

surgery, the patient remained disease-free. 

In conclusion, pulmonary GCTs are rare lesions. Bronchoscopy 

and biopsies often provide a definitive diagnosis 

of these tumors. GCTs generally exhibit benign behavior. 

The patients have an excellent prognosis with a lower 

incidence of recurrence and long disease-free survival 

after surgical resection. 

CONFLICTS OF INTEREST 

None declared. 

AUTHOR CONTRIBUTIONS 

Concept - G.H.E., S.G., A.E., E.A., O.H., A.Y.; Planning 

and Design - G.H.E., S.G., A.E., E.A., O.H., A.Y.; Supervision 

- G.H.E., S.G., A.E., E.A., O.H., A.Y.; Funding - 

A.Y., O.H., G.H.E.; Materials - S.G., A.Y., E.A.; Data 

Collection and/or Processing - G.H.E., A.Y., A.E., O.H., 

E.A., S.G.; Analysis and/or Interpretation - G.H.E., A.Y., 

O.H., E.A., S.G.; Literature Review - S.G., A.Y., G.H.E., 

O.H., A.E.; Writing - A.Y., G.H.E., O.H., S.G.; Critical 

Review - A.Y., G.H.E., O.H., S.G. 

YAZAR KATKILARI 

Fikir - G.H.E., S.G., A.E., E.A., O.H., A.Y.; Tasarım ve 

Dizayn - G.H.E., S.G., A.E., E.A., O.H., A.Y.; Denetleme 

- G.H.E., S.G., A.E., E.A., O.H., A.Y.; Kaynaklar - A.Y., 

145 www.respircase.com


O.H., G.H.E.; Malzemeler - S.G., A.Y., E.A.; Veri Toplama 

ve/veya İşleme - G.H.E., A.Y., A.E., O.H., E.A., S.G.; 

Analiz ve/veya Yorum - G.H.E., A.Y., O.H., E.A., S.G.; 

Literatür Taraması - S.G., A.Y., G.H.E., O.H., A.E.; Yazıyı 

Yazan - A.Y., G.H.E., O.H., S.G.; Eleştirel İnceleme - 

A.Y., G.H.E., O.H., S.G. 

REFERENCES 

1. Kim HJ, An S, Kim HR. Primary bronchial granular cell 

tumor in an adult male. Korean J Thorac Cardiovasc 

Surg 2014; 47:193-6. [CrossRef] 

2. van Felius CL, Postmus PE, Beaumont F, Strankinga W, 

Teengs J, Sutedja TG. The role bronchoscpic therapy in 

bronchial granular cell myoblastoma: presentation of 

three cases. Diagn Ther Endosc 1996; 2:223-7. 

3. Al-Ghamdi AM, Flint JDA, Muller NL, Stewart KC. Hilar 

pulmonary granular cell tumor: a case report and review 

of the literature. Ann Diagn Pathol 2000; 4:245-51. 

[CrossRef] 

4. Husain M, Nguyen GK. Cytopathology of granular-cell 

tumor of the lung. Diagn Cytopathol 2000; 23:294-5. 

[CrossRef] 

5. Meyer MA, Becker JM, Quinones W. Endobronchial granular 

cell tumor: a case report. J Radiol Case Rep 2010; 

4:29-35. [CrossRef] 

6. Cutlan RT, Eltorky M. Pulmonary granular cell tumor 

coexisting with bronchogenic carcinoma. Ann Diagn Pathol 

2001; 5:74-9. [CrossRef] 

7. Deavers M, Guinee D, Koss MN, Travis WD. Granular 

cell tumors of the lung. Clinicopathologic study of 20 cases. 

Am J Surg Pathol 1995; 19:627-35. 

8. Hernandez OG, Haponik EF, Summer WR. Granular cell 

tumour of the bronchus: bronchoscopic and clinical features. 

Thorax 1986; 41:927-31. [CrossRef] 

9. van der Maten J, Blaauwgeers JL, Sutedja TG, Kwa HB, 

Postmus PE, Wagenear SS. Granular cell tumors of the 

tracheobronchial tree. J Thorac Cardiovasc Surg 2003; 

126:740-3. [CrossRef] 

10. Jiang M, Anderson T, Nwogu C, Tan D. Pulmonary malignant 

granular cell tumor. World J Surg Oncol 2003; 

1:22. 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Nalan Ogan 1 , Sümeyye Alparslan Bekir 1 , Mehmet Çoban 2 , Tevfik Kaplan 3 , Ömür Ataoğlu 4 , Meral Gülhan 1 


Akciğer kanseri, dünyada kanser ölümleri arasında ilk 

sıralardadır ve tanı anında hastaların yaklaşık %50’ 

sinde uzak metastaz saptanır. Primeri akciğer kaynaklı 

semptomatik kolon metastazı ise çok nadirdir. İmmünohistokimyasal 

boyama akciğer kanserinin ayırıcı 

tanısında değerlidir. Akciğer adenokarsinomlarında 

genellikle sitokeratin-7(CK-7) pozitif, sitokeratin-20 

(CK-20) negatif, bunun tam tersi kolorektal adenokanserlerin 

akciğer metastazında ise CK-7 negatif, 

CK-20 pozitiftir. Gastrointestinal tutulumu olan akciğer 

karsinomunun prognozu kötüdür ve ortalama 4-8 

haftalık sağkalım süresi mevcuttur. Akciğer kanserli 

bir hastada kolonda tümör saptandığında bunun 

ikinci primer tümör olma olasılığı durumunun metastazdan 

ayırımı hastaların tedavi yaklaşımında önem 

taşır. 

Anahtar Sözcükler: Akciğer kanseri, kolon metastazı, 

immünohistokimyasal boyama. 

Akciğer kanseri, en yaygın kanserlerden birisi olmakla 

ve çoğu zaman metastatik evrede tanı almakla 

beraber primeri akciğer kaynaklı semptomatik 

kolon metastazı çok nadirdir. Kolon kanseri 

de akciğer kanseri gibi sık görülen bir kanser türü 

olduğu için akciğer kanserli bir hastada kolonda 

tümör saptandığında bunun ikinci primer tümör 

Lung cancer is one of the most common causes of 

cancer deaths worldwide and at diagnosis approximately 

50% of the patients have distant metastases. 

However, symptomatic colon metastasis of primary 

lung adenocarcinoma is very rare. Immunohistochemical 

staining is valuable in the differential diagnosis 

of lung cancer. Lung adenocarcinomas are 

generally positive for cytokeratin-7 (CK-7) staining 

and negative for cytokeratin-20 (CK-20) staining. On 

the other hand, lung metastases of colorectal adenocarcinomas 

are generally negative for CK-7 staining 

and positive for CK-20 staining. The prognosis of 

lung cancer patients with gastrointestinal involvement 

is poor and the average survival time is from four to 

eight weeks. The differential diagnosis of colorectal 

tumors as primary or metastasis, in patients with lung 

cancer, is important in terms of treatment strategy. 

Key words: Lung cancer, colon metastases, immunohistochemical 

staining. 

olma olasılığı söz konusudur. Bu durumun metastazdan 

ayırımı hastaların tedavi yaklaşımında 

önem taşır. Bu makalede immünohistokimyasal 

inceleme ile akciğerden kolona metastazı olan bir 

olgu sunularak konunun öneminin vurgulanması 

amaçlanmıştır. 

1 Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, 

1 Department of Chest Diseases, Ufuk University Faculty of 

Ankara 

Medicine, Ankara, Turkey 

2 Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gastroenteroloji Bilim Dalı, 

2 Department of Gastroenterology, Ufuk University Faculty of 

Ankara 


3 Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, 

3 Department of Thoracic Surgery, Ufuk University Faculty of 

Ankara 


4 Mikropat Patoloji Laboratuvarı, Ankara 

4 Mikropat Pathology Laboratory, Ankara, Turkey 

Başvuru tarihi (Submitted): 03.12.2014 Kabul tarihi (Accepted): 03.03.2015 

İletişim (Correspondence): Nalan Ogan, Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara 

e-mail: nalanogan@gmail.com 

147


OLGU 

Elli dört yaşında erkek hasta, ateş, terleme, karın ağrısı 

şikâyetleri ile gastroenteroloji servisine yatırıldı. Dinamik 

kontrastlı üst abdomen bilgisayarlı tomografisi (BT) ve 

toraks BT anjiografisi’nde karaciğerde multipl hipodens 

kitle lezyonları ve akciğerde sol üst lob santral kesimde 

damar invazyonu gösteren kitle tespit edildi (Şekil 1a ve 

b). Semptomları nedeniyle yapılan kolonoskopide çekumda 

mukozal lezyon izlenen hastadan alınan biyopsi sonucu 

adenokarsinoma olarak raporlandı (Şekil 2). Ardından 

kliniğimizce bronkoskopi önerilen hasta ileri tetkik ve 

tedaviyi kabul etmeyerek taburcu oldu. Bir ay sonra karında 

şişlik, genel durum bozukluğu şikâyetleri ile göğüs 

hastalıkları servisine yatırıldı. Bronkoskopide sol üst lob 

girişi mukozası tümör ile infiltre izlendi. Buradan alınan 

biyopsi sonucu da adenokarsinoma olarak raporlandı. İki 

farklı primer tümör mü yoksa akciğer kanserinin kolon 

metastazı mı ayırımını yapmak için patoloji bölümü ile 

konsülte edildi. Kolonoskopik biyopsi materyallerinde 

kolonda atipik hücrelerden oluşan ve solid alanlar, yer 

yer glandüler yapılarla karakterli az diferansiye adenokarsinom 

morfolojisi izlenmiştir (Şekil 3a). Bronkoskopik 

biyopsi materyalinde de benzer histoloji görülmektedir 

(Şekil 3b). İmmünohistokimyasal olarak yapılan çalışmada 

her iki tümörde de CK–7 ile immünohistokimyasal 

olarak pozitif boyanma, CK–20 ile negatif boyanma saptandı 

(Şekil 4a ve b). Diğer immünohistokimyasal boyamalarda 

CDX2 ve TTF1 ile boyanma saptanmadı. Müsikarmen 

ile yapılan özel boyamada hücrelerin belirgin 

müsin içermediği dikkati çekti. Buna göre olgu primer 

akciğer adenokarsinomu ve kolon metastazı olarak değerlendirildi. 

Tanı anında performans durumu kemoterapi 

için uygun olmayan hastamıza sadece semptomatik tedavi 

uygulandı ve tanıdan iki ay sonra kaybedildi. 

nodları, karaciğer, böbrek üstü bezi, kemik ve beyindir (3- 

5). Otopsi serilerinde primer akciğer kanserinin gastrointestinal 

metastaz insidansı yaklaşık %4,7–14 arasındadır 

(1,2,6). Antler ve ark. (1) yaptığı postmortem çalışmadaki 

423 akciğer kanserli hastanın otopsi incelemesinde, özofagus 

dâhil 58 gastrointestinal sistem metastazı bulunan 

olgu saptamış, kolon tutulumu sadece %5 olarak belirtilmiştir. 

Yang ve ark. (7) semptomatik gastrointestinal metastaz 

oranını yaklaşık %1,77 olarak bulmuşlardır. Japonya’da 

yapılan başka bir otopsi çalışmasında ise, özefagus 

hariç gastrointestinal sistem metastazı oranı %1,8 ve kolon 

tutulumu sadece %0,5 olarak raporlanmıştır (8). Yine 

yapılan bir çalışmada küçük hücreli dışı akciğer kanserinde 

ince barsak tutulumu %2–8 oranında saptanmıştır (9). 

Kolon metastazlarının yaklaşık 1/3’ü asemptomatiktir. 

Sıklıkla ortak semptomlar karın ağrısı, bulantı, kusma, 

anemi ve kilo kaybıdır (1,10). Bu bulgular genellikle primer 

hastalığın tanısından sonra ortaya çıksa da beraberinde 

ya da öncesinde bulunabilir (1,11). Bizim hastamızın 

da başvuru şikâyeti karın ağrısıydı. 

Şekil 2: Kolonoskopide çekum tabanında eroziv mukoza ile kaplı 3–4 

mm büyüklüğünde lezyon. 

Şekil 1a, b: Bilgisayarlı toraks tomografisinde sol üst lobda pulmoner 

arteri çevrelemiş kitle lezyonu ve multipl mediastinal lenfadenopatiler (a) 

ve karaciğerde metastatik lezyonlar (b). 

TARTIŞMA 

Akciğer kanseri, dünyada kanser ölümleri arasında ilk 

sıralardadır ve tanı anında yaklaşık %50’sinde uzak metastaz 

saptanır (1,2). En sık akciğer dışı tutulumlar; lenf 

İmmunohistokimyasal boyama akciğer kanserinin primer, 

sekonder ayırımında değerlidir. TTF-1 primeri metastazdan 

ayırmada çok kullanışlıdır çünkü çoğu primer akciğer 

adenokarsinomlarında TTF-1 pozitifliği mevcuttur (12,13). 

Akciğer adenokarsinomlarında genellikle immünohistokimyasal 

olarak CK–7 ile pozitif, CK–20 ile negatif boyanma, 

bunun tam tersi kolorektal adenokarsinom metastazında 

CK–7 ile negatif, CK–20 ile pozitif boyanma 

mevcuttur. (14). CDX2 de gastrointestinal orijinli adenokarsinom 

için yüksek spesifik ve sensitif bir belirteçtir ve 

primeri akciğer veya GİS tümörler arasındaki ayırımda 

kullanılır (15). Bizim hastamızda da CK–7 pozitifliği mevcuttu. 

Geniş kapsamlı ve 1972-2004 yılları arasında 525 


Akciğer Adenokarsinomunun Kolona Beklenmeyen Metastazı | Ogan ve ark. 

olgunun otopsi raporlarını inceleyen bir çalışmada, gastrointestinal 

sistem metastazı ve multipl metastaza en sık 

adenokarsinomda rastlanırken, gastrointestinal sisteme en 

fazla metastaz %8,1 oranı ile ince barsaklar, %5,1 mide 

ve %4,5 oranında kalın barsak olarak saptanmıştır (16). 

Yang ve ark. (7) ise, yassı hücreli akciğer karsinomu en 

sık rastlanan tip olarak belirlemiştir. Bizim olgumuzdaki 

histolojik tip adenokarsinom, tutulum yeri çekumdu. Gastrointestinal 

tutulumu olan akciğer karsinomunun prognozu 

kötüdür ve ortalama 4–8 haftalık sağkalım süresi mevcuttur 

(7,11,17). Akciğer karsinomu tanısı ile gastrointestinal 

sistem metastazı arasında geçen süre ortalama 

196,2 (0–456) gün, gastrointestinal sistem metastazı 

açısından ölüme kadar geçen süre ise ortalama 130 (23- 

371) gün olarak bildirilmektedir (7). Biz de hastamızı 

yaklaşık iki ay sonra kaybettik. Kolon kanseri de akciğer 

kanseri gibi sık görülen bir kanser türü olduğu için akciğer 

kanserli bir hastada kolonda tümör saptandığında 

bunun ikinci primer tümör olma olasılığı söz konusudur. 

Bu durumun metastazdan ayırımı hastaların tedavi yaklaşımında 

önem taşır. 

cerrahi tedavi düşünülmelidir. Akciğer kanserinden kolona 

metastaz nadir görülse de tedavi yaklaşımında olabilecek 

önemli farklılık nedeni ile ikinci primer ya da metastaz 

ayırımı için ayrıntılı patolojik inceleme yapılması gerekir. 

İntestinal metastaz yapan akciğer karsinomu, ortalama 

4–8 haftalık sağ kalım süresi ile kötü prognozludur. 

Şekil 4a, b: Bronş mukoza biyopsisinde immünohistokimyasal olarak 

CK-7 pozitifliği (a) ve çekumdan alınan biyopside immünohistokimyasal 

olarak CK-7 pozitifliği (b) (x100). 

ÇIKAR ÇATIŞMASI 

Bu makalede herhangi bir çıkar çatışması bildirilmemiştir. 

Şekil 3a, b: Kolona infiltre adenokarsinom (a) ve bronş mukozasına 

infiltre adenokarsinom (b) (H&E x100). 

Sonuç olarak, akciğer kanserine bağlı kolon metastazı 

saptanan olgularda öncelikle tedavi yaklaşımı tüm evre IV 

hastalarda olduğu gibi sistemik tedavi iken iki farklı tümör 

durumunda ayrı ayrı evrelendirilerek uygun olgularda 


Fikir - N.O., M.Ç., T.K., Ö.A., M.G., S.A.B.; Tasarım ve 

Dizayn - N.O., M.Ç., T.K., Ö.A., M.G., S.A.B.; Denetleme 

- N.O., M.Ç., T.K., Ö.A., M.G., S.A.B.; Kaynaklar -; 

Malzemeler -; Veri Toplama ve/veya İşleme -; Analiz 

ve/veya Yorum - N.O., T.K., M.G.; Literatür Taraması - 

N.O., T.K.; Yazıyı Yazan - N.O., T.K.; Eleştirel İnceleme - 

N.O., T.K. 

KAYNAKLAR 

1. Antler AS, Ough Y, Pitchumoni CS, Davidian M, Thelmo 

W. Gastrointestinal metastases from malignant tumors of 

the lung. Cancer 1982; 49:170–2. [CrossRef] 



2. Hirasaki S, Suzuki S, Umemura S, Kamei H, Okuda M, 

Kudo K. Asymptomatic colonic metastases from primary 

squamous cell carcinoma of the lung with a positive fecal 

occult blood test. World J Gastroenterol 2008; 

14:5481–3. [CrossRef] 

3. Lou HZ, Wang CH, Pan HM, Pan Q, Wang J. Colonic 

metastases after resection of primary squamous cell carcinoma 

of the lung: a case report and literature review. 

World J Gastroenterol 2014; 20:5930-4. [CrossRef] 

4. Weng MW, Wang HC, Chiou JC, Lin SL, Lai RS. Colonic 

metastases from a primary adenocarcinoma of the lung 

presenting with acute abdominal pain: a case report. 

Kaohsiung J Med Sci 2010; 26:40-4. [CrossRef] 

5. Yılmaz S, Dursun M, Canoruc F, Bayan K, Büyükbayram 

H. Upper gastrointestinal bleeding caused by small-cell 

lung cancer: a case report. Dig Dis Sci 2006; 51:788-90. 

[CrossRef] 

6. Carroll D, Rajesh PB. Colonic metastases from primary 

squamous cell carcinoma of the lung. Eur J Cardiothorac 

Surg 2001; 19:719–20. [CrossRef] 

7. Yang CJ, Hwang JJ, Kang WY, Chong IW, Wang TH, 

Sheu CC, et al. Gastro-intestinal metastasis of primary 

lung carcinoma: clinical presentations and outcome. 

Lung Cancer 2006; 54:319–23. [CrossRef] 

8. Ryo H, Sakai H, İkeda T, Hibino S, Goto I, Yoneda S, et 

al. Gastrointestinal metastesis from lung cancer. Nihon 

Kyobu Shikkan Gakkai Zasshi 1996; 34:968-72. 

9. Stenbygaard LE, Sorensen JB. Small bowel metastases in 

non-small cell lung cancer. Lung Cancer 1999; 26:95- 

101. [CrossRef] 

10. John AK, Kotru A, Pearson HJ. Colonic metastasis from 

bronchogenic carcinoma presenting as pancolitis. J 

Postgrad Med 2002; 48:199-200. 

11. Berger A, Cellier C, Daniel C, Kron C, Riquet M, Barbier 

JP, et al. Small bowel metastases from primary carcinoma 

of the lung: clinical findings and outcome. Am J 

Gastroenterol 1999; 94:1884-7. [CrossRef] 

12. Jagirdar J. Application of immunohistochemistry to the 

diagnosis of primary and metastatic carcinoma to the 

lung. Arch Pathol Lab Med 2008; 132:384–96. 

[CrossRef] 

13. Moldvay J, Jackel M, Bogos K, Soltész I, Agócs L, Kovács 

G, et al. The role of TTF-1 in differentiating primary and 

metastatic lung adenocarsinomas. Pathol Oncol Res 

2004; 10:85-8. 

14. Su YC, Hsu YC, Chai CY. Role of TTF-1, CK20, and 

CK7 immunohistochemistry for diagnosis of primary and 

secondary lung adenocarcinoma. Kaohsiung J Med Sci 

2006; 22:14-9. 

15. Levine PH, Joutovsky A, Cangiarella J, Yee H, Simsir A. 

CDX-2 expression in pulmonary fine-needle aspiration 

specimens: a useful adjunct for the diagnosis of metastatic 

colorectal adenocarcinoma. Diagn Cytopathol 2006; 

34:191-5. [CrossRef] 

16. Yoshimoto A, Kasahara K, Kawashima A, Fujimura M, 

Nakao S. Characterization of the prostaglandin biosynthetic 

pathway in non-small cell lung cancer: a comparison 

with small cell lung cancer and correlation with angiogenesis, 

angiogenic factors and metastases. Oncol 

Rep 2005; 13:1049-57. [CrossRef] 

17. Suzaki N, Hiraki A, Ueoka H, Aoe M, Takigawa N, Kishino 

T, et al. Gastric perforation due to metastasis from 

adenocarcinoma of the lung. Anticancer Res 2002; 

22:1209-12. 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Buket Mermit Çilingir 


Vitamin D is converted into its active metabolites by 

sunlight. Several illnesses may occur when the serum 

level of Vitamin D is decreased. The association between 

tuberculosis and sunlight has been known for 

hundreds of years, and sunlight was the first method 

used for the treatment of tuberculosis. Fatigue is often 

an early complaint of Vitamin D deficiency. We found 

Vitamin D deficiency in one patient who was initiated 

on an anti-tuberculosis treatment following a diagnosis 

of tuberculosis on her persistent complaint of 

fatigue. The Severity of Fatigue Scale was used to 

evaluate pre- and post-treatment fatigue scores for 

Vitamin D therapy, indicating an improvement in the 

severity of fatigue following the treatment. We believe 

that the assessment of fatigue, which is usually underestimated 

by patients and healthcare professionals 

a like, is probably due to the lack of any attempt to 

measure it, but would contribute to the evaluation of 

the treatment response. 

Key words: Vitamin D, tuberculosis, fatigue. 

D vitamini aktif metabolitlerine güneş ışığı ile dönüşür. 

D vitamini serum düzeyinin azaldığı durumlarda 

çeşitli hastalıklar ortaya çıkabilir. Tüberküloz ile güneş 

ışığı arasındaki ilişki yüzyıllardır fark edilmiştir ve 

tüberkülozda kullanılan ilk tedavi yöntemi olmuştur. D 

vitamini eksikliğinde yorgunluk genellikle ilk şikâyettir. 

Tüberküloz tanısı ile antitüberküloz tedavi başlanan 

ancak yorgunluk şikâyeti devam eden hastamızda D 

vitamini eksikliği tesbit edildi. Yorgunluk Şiddet Skalası, 

D vitamini tedavisi öncesi ve sonrası hesaplandı ve 

tedavi sonrası yorgunluk şiddetinin azaldığı görüldü. 

Hastalar ve hekimler tarafından genellikle gözardı 

edilen yorgunluk semptomunun ölçülmesinin tedaviye 

cevabının değerlendirilmesine katkı sağlayacağına 

inanıyoruz. 

Anahtar Sözcükler: D vitamini, tüberküloz, yorgunluk. 

Department of Chest Diseases, Van Training and Research Hospital, 

Van, Turkey 

Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları 

Kliniği, Van 

Submitted (Başvuru tarihi): 09.02.2015 Accepted (Kabul tarihi): 01.04.2015 

Correspondence (İletişim): Buket Mermit Çilingir, Department of Chest Diseases, Van Training and Research Hospital, Van, Turkey 

e-mail: buketmermitcilingir@gmail.com 

151


Tuberculosis has a high mortality and morbidity rate. Its 

incidence varies worldwide according to region. The risk 

factors include low level of education, lower income, 

alcohol abuse, lower body mass index, unemployment 

and a smoking habit. The risk of transmission is higher 

within the household, particularly in children less than six 

years of age. The onset and transmission of the disease is 

facilitated in congregate settings (prisons, care centers, 

etc.), in the presence of condition leading to lower resistance 

in the body (HIV infection, malnutrition, use of 

immunosuppressive agents, and use of TNF alpha inhibitors, 

etc.) (1,2). 

The conversion of 7-dehyrocholesterol into cholecalciferol 

takes place in the dermis and epidermis on exposure to 

sunlight. 1,25 (OH) cholecalciferol activates both monocytes 

and macrophages, both inhibiting the growth of M. 

tuberculosis and switching the immune response from T 

helper 1 to T helper 2. 

Studies have shown that Vitamin D and its metabolites 

may play a role in regulating granulomatous reactions 

and they can improve the ability of alveolar macrophages 

to prevent growth of mycobacteria (3). A low vitamin D 

level reduces serum total and ionized calcium, ultimately 

resulting in skeletal demineralization and muscle weakness. 

Fatigue is the end result of the underlying muscle 

fatigue, which is more commonly encountered than muscle 

weakness (4). 

A 32-year-old female patient presented with complaints 

of fatigue, shortness of breath, cough and sputum. She 

reported that her complaints had for the previous few 

years especially increased in the wintertime but she didn't 

care, since she attributed it to smoking, and she had 

smoked for 10 years. However, she decided to take medical 

advice when for the previous month she had suffered 

from shortness of breath even during short walks. 

The physical examination showed bilateral normal breath 

sounds by auscultation. A posteroanterior chest x-ray 

showed bilateral multiple scattered opacities in the right 

lower lung zone and larger ones in the left upper lung 

zone (Figure 1). The results of blood analysis were as 

follows: WBC: 7880/mm 3 ; 28% lymphocyte, erythrocyte 

sedimentation rate: 2 mm/ hour, CRP: 0.24 mg/ml. ARB 

was negative in sputum twice. PPD was 12 mm and BCG 

scar was positive. 

The patient underwent contrasted thoracic CT which 

showed an irregular consolidation with lobulated contours, 

measuring 3x0.7 cm at the widest point with pleural 

based infiltrate pointed toward the hilar region in the 

posterior segment of the left upper lobe (Figure 2), multiple 

nodules, the largest measuring 1.4 cm in the lateral 

basal segment of the right lower lobe (Figure 3), and a 

1.5 cm nodular lesion in the posterior basal of the right 

lower lobe with an air space in the anterior division (Figure 

4). 

Figure 1: Bilateral multiple scattered opacities in the right lower lung 

zone and larger in the left upper lung zone 

CASE 

Figure 2: An irregular consolidation with lobulated contours, measuring 

3x0.7 cm at the widest point with pleural-based infiltrate pointed toward 

the hilar region in the posterior segment of the left upper lobe 

The patient was referred to the thoracic surgery department 

for a thoracoscopic biopsy. The pathology result of 

the biopsy performed by VATS (video-assisted thoracic 

surgery) reported granulomatous inflammation with caseification 

and she was initiated on an anti-tuberculosis 

treatment and B complex vitamin therapy. 

The hemogram and biochemical parameters were normal 

at the end of the first month of antituberculosis treatment. 


Vitamin D and Fatigue; in a Case with Tuberculosis | Mermit Çilingir et al. 

However the patient reported that she still had complaints 

of fatigue, malaise, joint pain, and shortness of breath on 

exertion. Therefore, thyroid function tests were performed 

and levels of Vitamin B12, ferritin, iron and parathyroid 

hormone were measured, revealing results within the 

normal range. The level of Vitamin D was 3 ng/ml. The 

Turkish version of the Fatigue Severity Scale (FSS) was 

administered to the patient and the FSS score was 24. 

She started to receive an oral dose of 50,000 IU of Vitamin 

D. She received it once a week for eight weeks, and 

the FSS score was reassessed at the end of the treatment, 

which showed that the score was decreased to 3. The 

serum level of Vitamin D was 49 ng/ml and the patient 

had no active complaint. The antituberculosis treatment 

was discontinued at the end of nine months when the 

thoracic CT showed no increase in the number and size 

of the nodules. 

It stated that there was a summer peak in tuberculosis 

diagnoses after a midwinter peak in vitamin D deficiency 

(5). 

Vitamin D is essential in calcium homeostasis. It facilitates 

the absorption of calcium from the intestine, reabsorption 

of calcium from the kidneys and release of calcium from 

the skeleton. A low vitamin D level reduces serum total 

and ionized calcium, resulting in skeletal demineralization 

and muscle weakness. With better understanding of the 

formation of Vitamin D and the pathogenesis of tuberculosis, 

it became clear that Vitamin D was an important 

mediator of the macrophage activation, which is central 

to protective immunity against tuberculosis (6). The association 

between Vitamin D and tuberculosis has been 

linked to genetic factors and polymorphism of the Vitamin 

D receptor (VDR) gene has been implicated (6). 

Figure 3: Multiple nodules, the largest measuring 1.4 cm in the lateral 

basal segment of the right lower lobe 

Figure 5: Irregular lobulated consolidation on posterior of left upper lobe 

after treatment 

Figure 4: A 1.5 cm nodular lesion in the posterior basal of the right 

lower lobe with air space in the anterior division 

DISCUSSION 

Turkey is among the countries where tuberculosis represents 

a severe health problem (2). A study showed an 

association between lower levels of Vitamin D and tuberculosis. 

Figure 6: Weakly regressed nodule after treatment on posterobasal of 

right lower lobe 

Mycobacterial ligands bind to the heterodimeric Toll-like 

receptor 2/1 combination and they activate the Vitamin D 

receptor and 1-α-hydroxylase. The 1-α-hydroxylase gene 

converts the 25-hydroxyvitamin D3, the principle circulating 

metabolite of Vitamin D to 1,25 dihydroxyvitamin D3 

(calcitriol), the bioactive form of vitamin D (5). Calcitriol 



stimulates the expression of the cathelicidin antimicrobial 

peptide, which can restrict the growth of M. tuberculosis 

(7). 

Many studies have been conducted to determine the 

normal range of 25 (OH) Vitamin D for identifying the 

Vitamin D deficiency (8). As result, it was defined as 'deficient' 

if the 25 (OH) vitamin D level is less than 20 ng/ml, 

'insufficient' if it is between 21 and 29 ng/ml and 'normal' 

if it is higher than 30 ng/ml (3). 

In a study designed by Wilkinson et al (9) 25 (OH) concentrations 

of Vitamin D were assessed in tuberculosis 

patients and those contacted them among Gujarati- 

Asians who migrated to the United Kingdom and concentrations 

less than 10 nmol/L were considered as insufficiency. 

The concentrations of Vitamin D were less than 

this concentration in 67% of patients and 26% of TB contacts 

(9). 

In another study which analyzed a group of patients diagnosed 

with tuberculosis and treated with 10,000 

IU/day of vitamin D per day compared to placebo, it was 

shown that sputum culture negativity was 100% in the 

group of Vitamin D versus 77% in placebo group six 

weeks after the initiation of antituberculosis treatment (10). 

In our patient, as the concentration of Vitamin D was at 

the lowest during the initial assessment and based on the 

above-mentioned studies, we thought that low levels of 

Vitamin D might be a contributor to the development of 

tuberculosis. She received oral dose of 50,000 IU of 

Vitamin D once a week for 8 weeks, as recommended in 

the guidelines issued by the Endocrine Society for patients 

with Vitamin D deficiency, based on the age and underlying 

medical conditions. 

According to these guidelines, all adults who are vitamin 

D deficient are recommended to be treated with 6000 

IU/day or 50,000 IU/week of vitamin D2 or vitamin D3 

for eight weeks to achieve a blood level of 25(OH)D 

above 30 ng/ml, followed by a maintenance therapy of 

1500–2000 IU/day (11). 

Fatigue is a subjective experience and the use of patientrated 

scales is more convenient for the measurement of 

fatigue (12). The Fatigue Severity Scale is a common tool 

used for many diseases. We used the Turkish version 

Fatigue Severity Scale (FSS) to measure the severity of 

fatigue in our patient (13). The scale consists of nine 

questions to evaluate the severity of fatigue and each 

question is rated on a scale ranging from 1 (strongly 

disagree) to 7 (strongly agree). The higher scores indicate 

severe fatigue (14). 

Our patient had complained of fatigue for a long time. 

Metabolic disorders that may be associated with fatigue 

such as thyroid dysfunction, anemia, ferritin, iron deficiency 

parathyroid hormone dysfunction and low Vitamin 

B12 levels were investigated, revealing results within the 

normal range but we found that the concentration of 

Vitamin D was low. A Vitamin D replacement therapy was 

planned, but the severity of fatigue was determined using 

the FSS before treatment. Consequently, we aimed to 

determine the level of fatigue before and after the treatment. 

Our aim was also supported by studies, which 

reported an association between the concentration of 

Vitamin D and score of fatigue in patients with cancer 

and myasthenia gravis, and showed an improvement in 

the Fatigue Severity Scale when the concentration of Vitamin 

D returned to normal levels (15,16). 

In conclusion, since fatigue can both occur in tuberculosis 

and be one of the side effects of the antituberculosis 

agents used, it was rational to consider Vitamin D deficiency 

as an underlying factor for our patient's complaint. 

Patients and healthcare professionals often underestimate 

fatigue even though it reduces the quality of life. In other 

disorders with a concomitant fatigue symptom, assessing 

the response to treatment using the FSS as an objective 

measurement of fatigue, will be beneficial. 




Concept - B.M.Ç.v; Planning and Design - B.M.Ç.; Supervision 

- B.M.Ç.; Funding - B.M.Ç.; Materials - B.M.Ç.; 

Data Collection and/or Processing - B.M.Ç.; Analysis 

and/or Interpretation - B.M.Ç.; Literature Review - B.M.Ç.; 

Writing - B.M.Ç.; Critical Review - B.M.Ç. 


Fikir - B.M.Ç.; Tasarım ve Dizayn - B.M.Ç.; Denetleme - 

B.M.Ç.; Kaynaklar - B.M.Ç.; Malzemeler - B.M.Ç.; Veri 

Toplama ve/veya İşleme - B.M.Ç.; Analiz ve/veya Yorum 

- B.M.Ç.; Literatür Taraması - B.M.Ç.; Yazıyı Yazan - 

B.M.Ç.; Eleştirel İnceleme - B.M.Ç. 

REFERENCES 

1. Global tuberculosis control: WHO report 2011. 

Geneva, World Health Organization, 2011 

(WHO/HTM/TB/2011.16). 


Vitamin D and Fatigue; in a Case with Tuberculosis | Mermit Çilingir et al. 

2. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı. Türkiye’de 

Verem Savaşı, 2011 Raporu, Fersat Ofset, Ankara 

2011. 

3. Holick MF. Vitamin D Deficiency. N Engl J Med 2007; 

357:266-81. [CrossRef] 

4. Brown RH, JR, Amato AA, Mendell JR. Muscular dystrophies 

and other muscle diseases. In: Fauci AS, Braunwald 

E, Kasper DL, eds. Harrison's Principles of Internal Medicine. 

New York: McGraw Hill Medical; 2008:2678–95. 

5. Wingfield T, Schumacher SG, Sandhu G, Tovar MA, Zevallos 

K, Baldwin MR, et al. The seasonality of tuberculosis, 

sunlight, vitamin D, and household crowding. J Infect 

Dis. 2014; 210:774-83. [CrossRef] 

6. Liu PT, Stenger S, Li H, Wenzel L, Tan BH, Krutzik S, et al. 

Toll-like receptor triggering of a vitamin D-mediated human 

antimicrobial response. Science 2006; 311:1770-3. 

[CrossRef] 

7. Liu PT, Stenger S, Tang DH, Modlin RL. Cutting edge: 

vitamin D- mediated human antimicrobial activity against 

Mycobacterium tuberculosis is dependent on the induction 

of cathelicidin. J Immunol 2007; 179:2060-3. 

[CrossRef] 

8. Malabanan A, Veronikis IE, Holick MF. Redefining vitamin 

D insufficiency. Lancet 1998; 351:805-6. [CrossRef] 

9. Wilkinson RJ, Llewelyn M, Toossi Z, Patel P, Pasvol G, 

Lalvani A, et al. Influence of vitamin D deficiency and vitamin 

D receptor polymorphisms on tuberculosis among 

Gujarati Asian in west London: a case control study. Lancet 

2000; 355:618-21. [CrossRef] 

10. Nursyam EW, Amin Z, Rumende CM. The effect of vitamin 

D as supplementary treatment in patients with moderately 

advanced pulmonary tuberculous lesion. Acta Med 

Indones 2006; 38:3-5. 

11. Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, Gordon CM, 

Hanley DA, Heaney RP, et al. Evaluation, treatment, and 

prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society 

clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab 2011; 

96:1911-30. [CrossRef] 

12. Comi G, Leocani L, Rossi P, Colombo B. Physiopathology 

and treatment of fatigue in multiple sclerosis. J Neurol 

2001; 248:174-9. [CrossRef] 

13. Armutlu K, Korkmaz NC, Keser I, Sumbuloglu V, Akbiyik 

DI, Guney Z, et al. The validity and reliability of the Fatigue 

Severity Scale in Turkish multiple sclerosis patients. 

Int J Rehabil Res 2007; 30:81–5. [CrossRef] 

14. Krupp LB, LaRocca NG, Muir-Nash J, Steinberg AD. The 

fatigue severity scale. Application to patients with multiple 

sclerosis and systemic lupus erythematosus. Arch Neurol 

1989; 46:1121-3. 

15. Khan OJ, Reddy PS, Kimler BF, Sharma P, Baxa SE, 

O’Dea AP, et al. Effect of vitamin D supplementation on 

serum 25-hydroxy vitamin D levels, joint pain, and fatigue 

in woman starting adjuvant letrozole treatment for 

breast cancer. Breast Cancer Res Treat 2010; 119:111– 

8. [CrossRef] 

16. Askmark H, Haggård L, Nygren I, Punga AR. Vitamin D 

deficiency in patients with myasthenia gravis and improvement 

of fatigue after supplementation of vitamin D3: a 

pilot study. Eur J Neurol 2012; 19:1554–60. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Fatmanur Çelik Başaran 1 , Nimet Aksel 2 , Mine Gayaf 2 , Ayşe Özsöz 2 , Dursun Tatar 2 


Smallpox pneumonia is a rare complication of the 

smallpox infection. We present our case of required 

mechanical ventilation related to smallpox pneumonia 

in association with respiration failure. A 31-yearold 

female applied to our emergency department due 

to cough, tachypnea, and a common papulovesicular 

skin rash as her radiological investigations bilateral 

nodular pulmonary infiltrates were diagnosed. She 

had a contact history, with her baby experiencing the 

smallpox disease. According to clinical and laboratory 

findings the case was diagnosed as smallpox 

pneumonia. Acyclovir 4 gr/day p.o. antiviral management 

was initiated. At the second day severe 

dyspnea and cyanoses occurred and patient transferred 

to intensive care unit after intubation. After 48 

hours with mechanical ventilation the patient extubated 

herself. After 15 days of acyclovir treatment a 

remarkable clinical and radiological recovery was 

observed. During smallpox disease symptoms of 

pneumonia and also possible hypoxemia must be 

closely monitored in order to prevent mortality due to 

respiratory failure. 

Key words: Pneumonia, respiratory failure, smallpox. 

Smallpox is an infectious disease caused by the 

varicella zoster virus. It is more commonly encountered 

during childhood and characterized with 

fever and skin rush. Smallpox pneumonia is one of 

the most severe complications of smallpox infection 

that is experienced during adolescence and 

Suçiçeği pnömonisi bu hastalığın seyri sırasında görülebilen 

nadir bir durumdur. Burada suçiçeği pnömonisi 

sonrası mekanik ventilasyon gerektiren ciddi bir 

solunum yetmezliği gelişmiş bir olguyu sunmaya 

çalıştık. Otuz bir yaşında kadın hasta, hastanemizin 

acil servisine öksürük, apne, takipne ve yaygın papüloveziküler 

döküntü bulgularıyla başvurdu. Radyolojik 

incelemelerde bilateral nodüler dolgunluk izlendi. 

Hikâyesinde suçiçeği geçiren bebeği ile teması olduğunu 

anlattı. Klinik ve laboratuvar bulguları ile hastaya 

suçiçeği pnömonisi tanısı kondu. Hasta yatırılarak 

asiklovir 4 gr/gün tedavisi başlandı. Yatışının 2. gününde 

ciddi dispne ve siyanoz bulguları gelişmesi 

üzerine entübe edilerek yoğun bakım ünitesine alındı. 

Mekanik ventilasyon ile 48 saat tedavi sonrası hasta 

kendini ekstübe etti. Asiklovir tedavisi ile 15 gün 

sonra belirgin klinik ve radyolojik düzelme sağlandı. 

Suçiçeği hastalarında görülen pnömoni, gelişebilecek 

hipoksemi ve solunum yetmezliğine bağlı ölüm ihtimaline 

karşı yakından takip edilmelidir. 

Anahtar Sözcükler: Pnömoni, solunum yetmezliği, 

suçiçeği. 

may be correlated with death due to respiratory 

failure (1). In adults, smallpox pneumonia prevalence 

remains in the range of 0.25-1.8 %. In the 

most of the cases cough, fever, dyspnea, and 

tachypnea are the most common symptoms (1,2). 

1 Department of Chest Diseases, Iğdır State Hospital, Iğdır, Turkey 

2 Department of Chest Diseases, Dr. Suat Seren Chest Diseases 

and Thoracic Surgery Training and Research Hospital, İstanbul, 

Turkey 


1 Iğdır Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, Iğdır 

2 Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve 

Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İzmir 

Correspondence (İletişim): Fatmanur Çelik Başaran, Department of Chest Diseases, Iğdır State Hospital, 

Iğdır, Turkey 

e-mail: fatmanner@hotmail.com 

156


CASE 

A 31-year-old female applied to our emergency department 

due to cough, fever, and chest pain for the previous 

three days. She had had a common papulovesicular skin 

rash, including on her scalp for one week. She had a 

contact history, with her child experiencing smallpox disease 

previously 15 days. She was a smoker (10 packet/year) 

for five years and had no history of any drug use, 

malignancy or any chronic disease. 

During the physical examination, the patient was conscious, 

oriented, and cooperative. Her blood pressure 

was 90/60 mmHg, heart rate 128/ min, body temperature 

38°C, respiratory rate 20/min, and oxygen saturation 

85%. A common papulovesicular rash was observed over 

her entire body (Figure 1). A respiratory system examination 

revealed mild cyanosis and tachypnea, and in auscultation, 

bilateral inspiratory rales were present. In cardiac 

auscultation there were no other abnormalities, except 

mild tachycardia. 

The laboratory findings were: hemoglobin 11 g/dl, 

hematocrit 35%, leukocyte 6000/µL, platelets 

240,000/µL, alanine transaminase 47 U/L, aspartate 

transaminase 48 U/L, creatinine 0.76 mg/dl, urea 22 

mg/dl, sodium 133 mmol/L, potassium 4 mmol/L, and 

chloride 100 mmol/L. Arterial blood gas analysis without 

oxygen support; pH 7.44, pO 2 59 mm/Hg, pCO 2 33 

mm/Hg, HCO 3 22 mEq/L, and oxygen saturation 92%. 

As per radiologic investigations, bilateral nodular pulmonary 

infiltrates were diagnosed (Figure 2-up). According 

to the clinical and laboratory findings, the case was diagnosed 

as smallpox pneumonia. Acyclovir 4 gr/day p.o. 

antiviral management was initiated. On the second day 

of hospitalization, severe dyspnea and cyanoses with a 

decrease in oxygen saturations of till 58% occurred and 

patient transferred to the intensive care unit after intubation 

(Figure 2-mid). After 48 hours with mechanical ventilation 

the patient extubated herself and remained in spontaneous 

respiration five more days in association with 2 

L/min oxygen management. Oxygen saturation remained 

at 99% during the recovery period. After 15 days treatment 

with acyclovir remarkable clinical and radiological 

recovery was observed (Figure 2-down). 

Figure 2: Chest x-ray and computer tomography of patient 

Figure 1: Papulovesicular skin lesions 

DISCUSSION 

In adults, nearly 75% of smallpox pneumonia occurs 

between the ages of 30 and 50. The severity of these 

pneumonias varies from mild to fatal, due to severe respiratory 

failure (1). Progression to acute respiratory failure 

and 50% mortality rates may be seen especially in immune 

suppressive patients (3,4). There are various risk 

factors for the progression of pneumonia during the primary 

varicella zoster virus infection: the development of 

respiratory symptoms, smoking, skin sing of more than 

100, contact with a patient or a baby with smallpox, 

pregnancy, immune deficiency, chronic pulmonary disease, 

and the male gender (1,5). Our case was an active 

smoker, had a history of contact, and a common rash but 

immune deficiency did not exist. There is nothing in her 

anamnesis that can cause immune deficiency such as 

chronic disease, malignancy, chronic use of drug and etc. 

Symptoms and signs of varicella pneumonia appear one 

to six days after the appearance of skin lesions (6). Patients 

have the symptoms including cough, hemoptysis, 

chest pain, dyspnea, while severe cases may have respiratory 

insufficiency and cyanosis (1,6). In our case, 


A Case of Respiratory Failure due to Smallpox Pneumonia | Çelik Başaran et al. 

symptoms of cough, fever, chest pain and dyspnea also 

occurred four days after the appearance of skin eruptions. 

Respiratory insufficiency was detected on admission. 

The typical radiological appearance of varicella pneumonia 

is well-circumscribed nodular opacities 5-10 mm in 

diameter and consolidations formed by the congregation 

of these nodules. These lesions are prominent around the 

hilum and in bases. Hilar lymphadenomegaly and pleural 

effusion are rarely seen (1). These lesions generally begin 

to disappear one week after the healing of the skin eruptions. 

Radiological changes may sometimes persist for 

months. In some cases, bilateral widespread calcifications 

of 2-3 mm in diameter may persist as a sequel. These 

radiological findings, together with skin lesions, are usually 

diagnostic (1,7,8). Our case also had a similar radiological 

appearance on admission. 

The mortality rate of varicella pneumonia is 15%. Various 

studies have reported that the early initiation of acyclovir 

treatment might be lifesaving by preventing this severe 

complication of varicella (1,4). Early treatment is defined 

as the treatment commenced within the first 36 hours in 

immunocompetent adults aged above 18 years and who 

have been hospitalized for radiologically evident pneumonia 

(1). The recommended dose of intravenous acyclovir 

treatment for pregnant patients with severe complications 

and patients with a weak immune response is 10 

mg/kg every 8 hours. Famciclovir and valacyclovir have 

proven efficacious for the treatment of adult herpes zoster 

infections. Acyclovir-resistant VZV infections may be treated 

with foscarnet (9). In our case, we also achieved a 

complete response using oral acyclovir tablets at a dose 

of 5x800 mg. 

Mohsen et al. (10) analyzed 46 studies and compared 

cases with acyclovir treatment and cases without acyclovir 

treatment. They reported that the mortality rate was 3.6- 

times higher in the group without treatment. Varicella 

pneumonia related deaths usually occur due to respiratory 

insufficiency in patients who need intensive care follow 

up and mechanical ventilation. Findings other than hypoxia 

were reported to be weak indicators of disease 

severity for these cases (11). It is also not possible to 

predict which cases will need mechanical ventilation support 

(12). For this reason, close follow-up of the patients 

with pulse oximeter and arterial blood gas analysis is 

important. In our case, we performed arterial blood gas 

follow up after the confirmation of hypoxia with pulse 

oximeter and arterial blood gas analysis. In the studies, it 

was reported that oxygen support via oxygen masks, noninvasive 

respiratory support and invasive respiratory support 

in those cases that failed to respond non-invasive 

respiratory support, may be used for respiratory insufficiency, 

based on the clinical status of the patient (11). 

Despite medical treatment and oxygen support, our case 

was intubated in the inpatient clinic due to deterioration 

in arterial blood gas and consciousness. After selfextubation 

in the 48th hour of mechanical ventilation, the 

patient did not need further invasive or non-invasive mechanical 

ventilation. The patient did not require intensive 

care unit follow up after the tenth day and discharged on 

the seventh day with complete healing. 

In conclusion, adult cases with varicella infection and 

respiratory symptoms need particular attention. Cases 

with hypoxia must be closely followed for respiratory insufficiency. 




Concept - F.Ç.B., N.A., M.G., A.Ö., D.T.; Planning and 

Design - F.Ç.B., N.A., M.G., A.Ö., D.T.; Supervision - 

F.Ç.B., N.A., M.G., A.Ö., D.T.; Funding - N.A., D.T.; 

Materials - F.Ç.B., M.G., A.Ö.; Data Collection and/or 

Processing - F.Ç.B.; Analysis and/or Interpretation - N.A., 

M.G.; Literature Review - F.Ç.B.; Writing - F.Ç.B.; Critical 

Review - N.A., M.G., A.Ö., D.T. 


Fikir - F.Ç.B., N.A., M.G., A.Ö., D.T.; Tasarım ve Dizayn 

- F.Ç.B., N.A., M.G., A.Ö., D.T.; Denetleme - F.Ç.B., 

N.A., M.G., A.Ö., D.T.; Kaynaklar - N.A., D.T.; Malzemeler 

- F.Ç.B., M.G., A.Ö.; Veri Toplama ve/veya İşleme 

- F.Ç.B.; Analiz ve/veya Yorum - N.A., M.G.; Literatür 

Taraması - F.Ç.B.; Yazıyı Yazan - F.Ç.B.; Eleştirel İnceleme 

- N.A., M.G., A.Ö., D.T. 

REFERENCES 

1. Kunduracioglu A, Ayik S, Ozsoz A, Cakan A. Chickenpox 

Pneumonia. Turkish Thorac J 2009; 10:190-2. 

2. Whitley RJ. Varicella zoster virus. In: Mandell, Bennett, 

Dolin, eds. Principles and Practice of Infectious Disease. 

4th ed. New York: Churchill Livingstone, 1995:1345-50. 

3. Alanezi M. Varicella pneumonia in adults: 13 years’ 

experience with review of literature. Ann Thorac Med 

2007; 2:163-5. [CrossRef] 

4. Voore N, Lai R. Varicella pneumonia in an immunocompetent 

adult. CMAJ 2012; 184:1924. [CrossRef] 



5. Heininger U, Seward JF. Varicella. Lancet 2006; 

368:1365-76. [CrossRef] 

6. Tunbridge AJ, Breuer J, Jeffery KJ; British Infection Society. 

Chickenpox in adults-clinical management. J Infect 2008; 

57:95-102. [CrossRef] 

7. Raider L. Calcification in chickenpox pneumonia. Chest 

1971; 60:504-7. [CrossRef] 

8. Fraser RG, Freaser RS, Pare JAP, Pare PD, Generics GP. 

Diagnosis of Diseases of the Chest. 4th ed. Philadelphia: 

Saunders, 1999:2507. 

10. Mohsen AH, McKendrick M. Varicella pneumonia in 

adults. Eur Respir J 2003; 21:886-91. [CrossRef] 

11. Troya García J, Espinosa de Los Monteros Garde MJ, 

Moreno B. Varicella pneumonia in adult population: review 

of 21 cases (In Spanish). Rev Clin Esp 2006; 

206:566-9. 

12. Özbay B, Sertoğullarından B. Varicella pneumonia 

requiring invasive mechanical ventilation. Tuberk Toraks 

2011; 59:259-62. [CrossRef] 

9. Smego RA Jr, Asperilla MO. Use of acyclovir for varicella 

pneumonia during pregnancy. Obstet Gynecol 1991; 

78:1112-6. 



CASE REPORT 

OLGU SUNUMU 

Songül Özyurt 1 , Mevlüt Karataş 1 , Aziz Gümüş 1 , Halit Çınarka 1 , Ayşe Ertürk 2 , Servet Kayhan 1 , Ünal Şahin 1 


Lipoid pneumonia is a rare form of pneumonia. 

There are two types; exogenous and endogenous. 

The exogenous form often occurs due to accidental 

aspiration of fatty substances (such as; animal, vegetable 

or mineral fats). For elderly patients inparticular, 

the most common causes are oily nose drops and the 

use of oily substances for laxatives, such as castor oil. 

They are compounds containing hydrocarbons and 

hydrogen. The most common example is the oil 

found in paraffin, olefins, aromatics and the the acetylene 

series. Aspiration of high viscosity petroleum 

hydrocarbons may cause lipoid pneumonia. The 

accidental aspiration of hydrocarbon compounds can 

also cause acute illnesses such as fire eaters' pneumonia. 

In particular, the storing of hydrocarbon 

compounds in inappropriate packaging in the home, 

such as water, fruit juice or carbonated beverage 

bottles, are important factors facilitating the accidental 

drinking of these compounds by children. 

Since it does not have any specific clinic and radiological 

finding, it may be difficult to diagnose it, unless 

there is strong suspicion, or data is derived from 

anamnesis. Though a more common form of serious 

poisoning in childhood, in this study we, present two 

cases of lipoid pneumonia, diagnosed in adults. 

Key words: Lipoid pneumonia, hydrocarbon, aspiration. 

Lipoid pnömoniler pnömoninin nadir bir formudur. 

Eksojen ve endojen olmak üzere iki tipi vardır. Eksojen 

formu genellikle yağlı maddelerin (hayvansal, 

bitkisel ya da mineral yağlar) kaza ile aspirasyonu 

sonucu meydana gelir. Özellikle yaşlı hastalarda 

yağlı burun damlaları, laksatif amaçlı hint yağı gibi 

maddelerin kullanılması en sık sebeplerdir. Hidrokarbonlar 

ve hidrojen içeren bileşiklerdir. En yaygın 

örneği olan petrol; parafin, olefin, aromatikler ve 

asetilen serisinden oluşan bileşimidir. Petrol ürünlerinde 

bulunan yüksek viskoziteli hidrokarbonların 

aspirasyonuna bağlı lipoid pnömoni gelişebilir. Ayrıca 

hidrokarbon bileşiklerinin kaza sonucu aspirasyonu 

ateş yiyenlerin pnömonisi gibi akut bir hastalığa neden 

olabilir. Hidrokarbon bileşiklerinin özellikle ev 

içinde su, meyve suyu veya gazlı içecek şişesi gibi 

farklı ambalajlarda saklanması çocukların bu maddeyi 

yanlışlıkla içmesini kolaylaştıran faktörlerdir. Spesifik 

klinik ve radyolojik bulgularının olmaması nedeniyle 

güçlü şüphe yoksa ve anamnezde bilgi elde edilememişse 

tanıda zorluklara yol açabilir. Daha çok 

çocukluk çağının ciddi zehirlenmeleri arasında olmasına 

rağmen burada erişkin yaşta tanı koyduğumuz iki 

lipoid pnömoni olgusunu sunuyoruz. 

Anahtar Sözcükler: Lipoid pnömoni, hidrokarbon, 

aspirasyon. 

1 Department of Chest Diseases, Recep Tayyip Erdoğan University 

Faculty of Medicine, Rize, Turkey 

2 Department of Infectious Diseases, Recep Tayyip Erdoğan University 

Faculty of Medicine, Rize, Turkey 

1 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs 

Hastalıkları Anabilim Dalı, Rize 

2 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon 

Hastalıkları Anabilim Dalı, Rize 


Correspondence (İletişim): Songül Özyurt, Department of Chest Diseases, Recep Tayyip Erdoğan University Faculty of Medicine, 

Rize, Turkey 

e-mail: drsongul@gmail.com 

160


Exogenous lipoid pneumonia, as a result of the aspiration 

and inhalation of fat or hydrocarbon products, are rare 

clinical cases, first reported by Laughlen in 1925 (1). It 

may cause a wide spectrum of symptoms, ranging from 

mild clinical symptoms, to serious respiratory failure. 

Acute cases are typically the results of the substantial 

aspiration of oil-based products (gas oil, diesel fuel, petrol, 

turpentine oil, etc.) (1,2). Chronic cases are generally 

observed in older patients and it is generally the result of 

the repeated aspiration or inhalation of animal, vegetable 

or mineral fats (1). Since its clinical and radiological 

characteristics are similar to those of bacterial pneumonia, 

anamnesis is an important part of the diagnosis (3). 

Here, we present a case of a 21-year-old tractor driver 

emerging as a result of diesel aspiration via absorption 

from the tank of his vehicle and a 44-year-old patient 

with Down syndrome emerging as a result of drinking a 

water glass of diesel. 

based on anamnesis, as well as clinical and radiological 

findings. After one-week’s treatment, the patient, who did 

not need oxygen, was monitored in the room air. At the 

end of a two week-period, the patient showed radiological 

and clinical recovery. He was discharged from the 

hospital but his control examinations could not be carried 

out since he did not come back for his controls. 

CASE 

Case 1: A twenty one year old tractor driver aspirated 

diesel while siphoning it from the tank of his vehicle. The 

patient stated that he aspirated approximately a water 

glass of diesel. Following aspiration, he applied to a 

community clinic due to complaints such as coughing, 

choking, pleuritic chest pain, hemoptysis and the sense of 

burning in the chest. He was, directed to our emergency 

department. In the physical consultation with the patient, 

he was conscious and, cooperative; tachypnea (respiratory 

rate was 22/min), the temparature was 38 ° C, arterial 

tension 110/70 mmHg, mucosae were cyanotic and the 

oxygen saturation in the room air was detected as 84%. 

In the auscultation, mild rales were heard in the right 

basal. In the laboratory findings, WBC 18.5 K/uL (%92 

neutrophil), CRP: 1.66 mg/dl, and sedimentation was 

detected as 4mm/hour. Biochemical values were ordinary. 

He had a thorax CT in the emergency department. 

Pneumonic consolidation was detected in the right lung's 

middle lobe (Figure 1). The patient was hospitalized in 

the pulmonary diseases department due to diagnosis of 

lipoid pneumonia based on hydrocarbon aspiration. He 

was given empiric antibiotics (ampicillin/sulbactam 4x1 

gram intravenous), 2-3 L/min nasal oxygen, and 40 

mg/day IV prednisolone. The patient had a bronchoscopy. 

Mucosal hyperemia was detected in right intermediary 

bronchus and middle lobe as well as the lower lobe 

bronchi. Bronchial lavage and a pathological examination 

of the bronchial mucosa biopsy reported non-specific 

inflammation. He was diagnosed with lipoid pneumonia, 

Figure 1: Consolidation on right lung middle lobe (white arrow) 

Figure 2: Heterogenic consolidation in bilateral lower zones of lung 

Case 2: A 44-year-old patient with Down syndrome, on a 

tour, suddenly drank a water glass of liquid that was on 

the table. Following this, he started to vomit and had 

difficulty in breathing. As a result of these complaints he 

was brought to the emergency department. Based on the 

statements of the storeowner it became clear that the 

liquid was petrol based. Tachypnea (the respiratory rate 

32/min) was measured. Stertorous respiration and cyanosed 

tachycardia (pulse 134/min) were detected. Oxygen 

saturation of the fingertip in the room air was 86%, 

the temperature was 37°C, and arterial tension was 


Lipoid Pneumonia for Two Cases | Özyurt et al. 

measured as 100/60 mmHg. In the auscultation, bilateral 

mild rales were heard. In the chest x-ray, heterogeneous 

infiltration, more obvious in bilateral lower zones' 

paracardiac areas, was detected (Figure 2). In the thorax 

CT, there was infiltration in the bilateral upper lobes (Figure 

3). Laboratory findings were as follows: WBC: 12 

K/uL, CRP: 14 mg/dl, sedimentation 17 mm/hour. There 

were no pathological findings in the blood biochemistry. 

Arterial blood gas values during the implementation of 

nasal oxygen for 4L/min in the emergency were as follows: 

pH: 7.40, PCO 2: 33.9, PO 2: 56.4, oxygen saturation 

90%. The patient was hospitalized in the pulmonary diseases 

department. Treatment consisting of empiric antibiotic 

(ampicillin/sulbactam 4x1 gram intravenous and 

levofloxacin 400 mg intravenous), 2 L/min nasal oxygen, 

60 mg/day IV prednisolone, was initiated. Due to the 

patient having Down syndrome there was difficulty in 

cooperation and as a result the bronchoscopy could not 

be carried out. This case was also diagnosed as lipoid 

pneumonia, based on anamnesis, as well as clinical and 

radiological findings. After three-week’s treatment in our 

clinic, in addition to his laboratory findings, which were 

ordinary, the overall situation of the patient indicated 

recovery. For over a month the patient applied to the 

hospital due to an intermittent cough. A thorax CT was 

carried out, which indicated cavitation with proper contour 

in the left lower lobe posterior (Figure 4). The values 

were CRP: 7, sedimentation 55 mm/h, WBC: 13 K/uL. 

Moxifloxacin 400 mg p.o. was implemented for 14 days. 

A thorax CT was carried out once again after a month 

(Figure 5) and the laboratory findings were normal. 

Figure 3: Consolidation and ground glass opacities in right lung middle 

lobe, left lung lingular segment and left lung lower lobe 

Figure 4: A thick-walled cavitary lesion with 4 cm diameter in left lung 

lower lobe medio-basal segment (white arrow) 

Figure 5: Normal lung CT image (after treatment of pneumonia) 

DISCUSSION 

Hydrocarbons are chemical substances that can be found 

in many everyday products. Hydrocarbon poisoning is 

more common in children and people with mental health 

problems (1,2). Accidents may occur when these chemicals 

are stored in inappropriate and unlabeled containers 

in accessible places. The most important toxic effect is 

aspiration pneumonia following oral ingestion (2,3). This 

is because these substances have low viscosity that makes 

it easier to transit from the hypopharynx to the larynx. In 

adults, it can occur when there is aspiration while orally 

syphoning diesel or petrol based products from a vehicle, 

as first of our cases. Furthermore, cases have been reported 

as developing in performers who eat or swallow 

fire, due to the aspiration of liquid hydrocarbons mixtures 

(4). These kinds of lipoid pneumonias are classified as 

exogenous lipoid pneumonia (1,3). Endogenous lipoid 

pneumonias are rare and are also known as cholesterol 

pneumonia. They appear in bronchial obstruction distal 

or from the walls of destroyed alveoli, in areas of chronic 



suppuration, or due to other kinds of diseases such as 

lipid storage disorder (1,5,6). Other reasons that facilitate 

exogenous lipoid pneumonia are: advanced age, mental 

health disorders, aphagia, anatomical and structural 

abnormalities of pharynx and larynx, gastroesophageal 

reflux, hiatal hernia, Zenker's diverticulum, achalasia and 

etc., as well as psychogenic disorders and neuromuscular 

diseases (5). 

Clinical lipoid pneumonia depends on the amount of 

aspirated substance, as well as the aspiration period. It 

may have sudden onset, due to an enormous amount of 

substance being aspirated or slow onset, due to the 

chronic aspiration of a substance in small quantities (1,5). 

Symptoms may appear instantly or hours after the aspiration. 

Symptoms may be mild but it is also possible to have 

substantial respiratory insufficiency that requires mechanic 

ventilation, consisting of symptoms like cough, dyspnea, 

chest pain, hemoptysis and fever (1,5,7,8). Both cases 

applied to emergency due to cough, difficulty in breathing, 

chest pain and fever. The first case also had hemoptysis. 

Findings in the physical consultation may be ordinary, 

while rales and rhonchi are also possible (5). Laboratory, 

physical and radiological findings are not specific 

to the disease. It may be difficult to distinguish the 

disease from bacterial pneumonia, tuberculosis, and 

cystic fibrosis. Therefore, anamnesis is an important part 

of the diagnosis (1,5,8). 

Radiological findings may appear within 30 minutes of 

the aspiration or in the subsequent 24 hours (1,5). A 

chest x-ray may indicate diffusive or integrative consolidations, 

opacities with improper bilateral borders, lesions 

similar to irregular bulks, bilateral-symmetrical reticuloendothelial 

infiltration, alveolar-intersystol patterns, and 

unilateral or bilateral nodular lesions (1,3,5). Highresolution 

CT is more helpful in diagnosis that aids the 

detection of a ground-glass appearance, crazy paving, 

consolidations consist of air bronchograms, lesions similar 

to bulky and interlobular thickenings (5). On rare 

occasion, it is possible to observe pneumatocele, pneumothorax 

and pleural effusion (1,5). Though there are no 

radiological findings specific to lipoid pneumonia, lowdensity 

consolidations in the thorax CT (between -30 to - 

150 HU) support lipoid pneumonia when evaluated with 

anamnesis (1,2,5). Aspiration is generally observed in the 

middle and lower lobes. While in the first case the aspiration 

was in right middle lobe, in the second case infiltration 

was detected in both upper lobes. It was reported 

that the resolution of radiological opacities are between 

two weeks and eight months (1). 

Inflammatory findings and edema may be observed in the 

bronchoscopic examination (1,8). In the first case, mucosal 

hyperemia and edema were detected in right intermediary 

bronchi, middle lobe and basal segments via bronchoscopy. 

Bronchoalveolar lavage liquid and lipid-laden 

macrophages in needle biopsy samples support the diagnosis 

(1,3,5). In our cases, biopsy and lavage were reported 

as non-specific inflammatory reaction. In the second 

case, a bronchoscopy could not be made since the 

patient was non-cooperative. 

The role of antibiotics in the treatment of lipoid pneumonia 

is disputable; however, antibiotics are used in most 

cases to avoid superinfection (2,3,5,8). Again, though 

their role in treatment is debatable, corticosteroids are 

used, due to their effects in preventing anti-inflammatory 

and fibrosis developments (2,5,7). In both cases, we 

implemented corticosteroid and empiric antibiotic treatment. 

Also, it was reported that repeated lung lavage is 

also beneficial in the treatment (2,5). Additionally, oxygen 

support, as well as other support treatments, can be employed 

for respiratory insufficiency (5). With approximately 

2 L/min nasal oxygen support for one week in both our 

cases, their saturation in room air was unremarkable. The 

cases, which indicated both clinical and radiological 

recovery, were discharged from the hospital. 

In conclusion, exogenous lipoid pneumonia based on 

hydrocarbon aspiration may lead to various clinical findings, 

ranging from mild clinical to life threatening, such 

as respiratory insufficiency. It is difficult to distinguish from 

bacterial pneumonia unless anamnesis is taken. It may 

lead to complications such as abscesses, fistula, pleural 

effusion, etc. It must be kept in mind that the use of antibiotics 

and steroids is disputable. 




Concept - S.Ö., M.K., A.G., H.Ç., A.E., S.K., Ü.Ş.; Planning 

and Design - S.Ö., M.K., A.G., H.Ç., A.E., S.K., 

Ü.Ş.; Supervision - S.Ö., M.K., A.G., H.Ç., A.E., S.K., 

Ü.Ş.; Funding - S.Ö.; Materials - S.Ö.; Data Collection 

and/or Processing - S.Ö.; Analysis and/or Interpretation - 

S.Ö.; Literature Review - S.Ö.; Writing - S.Ö.; Critical 

Review - S.Ö. 


Fikir - S.Ö., M.K., A.G., H.Ç., A.E., S.K., Ü.Ş.; Tasarım 

ve Dizayn - S.Ö., M.K., A.G., H.Ç., A.E., S.K., Ü.Ş.; 


Lipoid Pneumonia for Two Cases | Özyurt et al. 

Denetleme - S.Ö., M.K., A.G., H.Ç., A.E., S.K., Ü.Ş.; 

Kaynaklar - S.Ö.; Malzemeler - S.Ö.; Veri Toplama 

ve/veya İşleme - S.Ö.; Analiz ve/veya Yorum - S.Ö.; 

Literatür Taraması - S.Ö.; Yazıyı Yazan - S.Ö.; Eleştirel 

İnceleme - S.Ö. 

REFERENCES 

1. Betancourt SL, Martinez-Jimenez S, Rossi SE, Truong MT, 

Carrillo J, Erasmus JJ. Lipoid pneumonia: spectrum of 

clinical and radiologic manifestations. AJR Am J Roentgenol 

2010; 194:103-9. [CrossRef] 

2. Venkatnarayan K, Madan K, Walia R, Kumar J, Jain D, 

Guleria R. "Diesel siphoner's lung": Exogenous lipoid 

pneumonia following hydrocarbon aspiration. Lung India 

2014; 31:63-6. [CrossRef] 

3. Sias SM, Ferreira AS, Daltro PA, Caetano RL, Moreira 

Jda S, Quirico-Santos T. Evolution of exogenous lipoid 

pneumonia in children: clinical aspects, radiological aspects 

and the role of bronchoalveolar lavage. J Bras 

Pneumol 2009; 35:839-45. 

4. Torun E, Çağlayan B, Durmuş N, Eren A, Erdem İ, Aktürk 

ÜA ve ark. Ateş yiyenlerin pnömonisi. J Kartal TR 2004; 

15:105-7. 

5. Marchiori E, Zanetti G, Mano CM, Hochhegger B. Exogenous 

lipoid pneumonia. Clinical and radiological manifestations. 

Respir Med 2011; 105:659-66. [CrossRef] 

6. Lococo F, Cesario A, Porziella V, Mulè A, Petrone G, 

Margaritora S, et al. Idiopathic lipoid pneumonia successfully 

treated with prednisolone. Heart Lung 2012; 

41:184-7. [CrossRef] 

7. Karakoç T, Ekici A, Ekici MS, Bulcun E, Altınkaya V, 

Şentürk E ve ark. Hidrokarbon aspirasyonuna bağlı lipoid 

pnömoni olgusu. Solunum Hastalıkları 2008; 19:37-40. 

8. Taş D, Demirer E, Çiftçi F, Okutan O, Kartaloğlu Z. Lipoid 

pneumonia caused by diesel fuel aspiration: a case 

report. Respir Case Rep 2012; 1:8-11. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Fatma Demirci Üçsular 1 , Ceyda Anar 1 , Enver Yalnız 1 , Zekiye Aydoğdu 2 


Hipersensitivite pnömonisi (HP) hayvansal ya da bitkisel 

kaynaklı organik tozların ve bazı kimyasal ajanların 

yaygın ve tekrarlayan inhalasyonları sonucu oluşan, 

immünolojik aracılıklı gelişen, interstisyel ya da 

parankimal dokuları etkileyen, akut alevlenmelerle 

seyreden, kronik inflamatuvar bir hastalıktır. Nadir 

görülmektedir ve farklı klinik semptomlar verebilmesi 

nedeniyle çoğu kez gözden kaçabilmektedir. Tanıda 

en önemli nokta HP düşünmek ve buna yönelik maruziyeti 

hem çevresel hem de mesleksel olarak ayrıntılı 

sorgulamaktır. Biz de polikliniğimize değişik ön tanılarla 

başvuran ve yapılan incelemeler sonucu HP 

tanısı konularak tedavi başlanan ve takibe alınan, yaş 

ortalaması 32 olan üç kadın, dört erkek 7 HP olgusunu 

literatür eşliğinde sunduk. 

Anahtar Sözcükler: Hipersensitivite pnömonisi, 

maruziyet, meslek. 

Hipersensitivite pnömonisi (HP), sorumlu organik 

toz partiküllerinin ya da düşük molekül ağırlıklı 

kimyasal bileşenlerin yineleyen inhalasyonu sonucu 

ortaya çıkan, alveolleri ve interstisyumu tutan, 

immunolojik ve T hücre kaynaklı bir granülomatöz 

yangıdır (1,2). Farklı etkenlerle gelişen HP’ler ortak 

klinik, radyolojik ve patolojik özelliklere sahiptir. 

Günümüzde HP veya ekstrensek alerjik alveolit 

(EAA) adlarıyla anılan hastalık, meslek anamnezi 

alınmadıkça tanı konması zor olan hastalıklardandır. 

İlk olarak, küflü saman ya da tahıl ile temas 

sonrasında ortaya çıkan üşüme-titreme ve ateş 

yakınmalarının dikkat çekmesinden sonra tanımlanmıştır. 

Bernandino Ramazzini 1713 yılında 

Hypersensitivity pneumonitis is a chronic inflammatory 

disease that represents one possible response of the 

interstitial and paranchimal tissue to the intensive and 

repeated inhalation of antigenic substances. It was 

rarely seen and overlooked many times because of 

the different clinical symptoms. The most important 

point in the diagnosis is to consider HP and to profoundly 

question the environmental and occupational 

exposure. We present three women, four men (mean 

age 32) 7 HP cases who applied to our clinic with 

different pre-diagnosis and were diagnosed with HP, 

as a result of the examinations, and started treatment, 

receiving follow-up in the light of the literature. 

Key words: Hypersensitivity pneumonitis, exposure, 

profession. 

organik tozların akciğer hastalığına yol açabileceğine 

dikkat çekmiştir (3). Bu tablo uzun süre “Çiftçi 

akciğeri” olarak adlandırılmıştır. Reaksiyona neden 

olan antijenler; kuşlar, mantarlar, termofilik bakteriler 

ve bazı kimyasal bileşiklerdir ve bunlar içerisinde 

200'den fazla antijen tanımlanmıştır. HP; 

akut, subakut ve kronik olarak sınıflanmakla birlikte 

bu klinik sendromlar birbirinin içine geçmiş 

vaziyette karşımıza çıkabilir (1). Belli bir çevresel 

ajana maruziyet sonrası ortaya çıkan semptomlar, 

laboratuvar bulguları ve radyoloji, tanı için yeterlidir 

(4). Ancak klinik semptomlar HP'ye spesifik 

olmadığından maruziyetin sorgulanması açısından 

ayrıntılı anamnez önemli bir yer tutmaktadır. 

1 İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma 

Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İzmir 

2 İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma 

Hastanesi, Patoloji Kliniği, İzmir 


İletişim (Correspondence): Ceyda Anar, İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim 

Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İzmir 

e-mail: drceydaanar@hotmail.com 

1 Department of Chest Diseases, İzmir Dr. Suat Seren Chest 

Diseases and Surgery Training and Research Hospital, İzmir, 

Turkey 

2 Department of Pathology, İzmir Dr. Suat Seren Chest Diseases 

and Surgery Training and Research Hospital, İzmir, Turkey 

165


OLGU 

Üç olgumuz çiftçilik /hayvancılıkla uğraşırken, üç olgu da 

kuş besleyicisi idi. Bir olgumuz ise hem çiftçilik/hayvancılık 

yapmaktaydı, hem de kuş besleyicisi idi (Tablo 1). Olguların 

klinik özellikleri Tablo 2’de yer almaktadır. 

Altı olgumuzda solunum fonksiyon testlerinde (SFT) restriktif 

patern mevcutken bir olgumuzda SFT uyumsuzdu. 

Radyolojik olarak; bir olguda her iki akciğerde üst ve orta 

zonlarda yaygın düşük dansiteli mikronodüler patern, iki 

olguda fibroretiküler patern, yer yer buzlu cam ve subplevral 

bal peteği, iki olguda da her iki akciğerde yama 

tarzında konsolide alanlar, bir olguda her iki akciğerde 

üst ve orta zonda peribronşial septal kalınlaşmalar ve 

buzlu cam dansitesi, yer yer bronşektazik alanlar ve bir 

olguda da buzlu cam görünümü izlendi. Dört olgumuz 

radyolojik, klinik ve patolojik bulgular eşliğinde subakut 

HP olarak değerlendirilirken, üç olgumuz da kronik HP 

olarak kabul edildi (Tablo 3) (Şekil 1-7). 

Şekil 4: Toraks bilgisayarlı tomografide, sağ akciğer üst lob posterior 

segment, orta lob ve alt lobun bazal segmentlerinde, sol akciğer üst lob 

apikoposterior segment, alt lob apikal segment ve bazal segmentlerinde 

yaygın multifokal görünümde konsolider lezyonlar (Olgu 4). 

Şekil 5: Toraks bilgisayarlı tomografide, her iki akciğerde ağırlıklı olarak 

orta ve alt loblarda yoğunlaşan bronkovasküler distorsiyon bulguları, 

minimal traksiyon bronşektazileri oluşturan fibroskatrisyel sekel değişiklikler, 

interstisyel buzlu cam görünümleri ve septal kalınlaşmalar (Olgu 5). 

Şekil 1: Toraks bilgisayarlı tomografide, bilateral üst lob ve sağ akciğer 

alt lob superiorda buzlu cam, bilateral septal kalınlaşmalar (Olgu 1). 

Şekil 6: Toraks bilgisayarlı tomografide, her iki akciğerde orta ve alt 

loblar düzeyinde belirginlik gösteren, buzlu cam dansitesinde opasite 

artımları, retiküler opasiteler, çizgisel atelektazik bantlar (Olgu 6). 

Şekil 2: Toraks bilgisayarlı tomografide, her iki akciğerde üst zonda 

daha belirgin olarak izlenen yaygın peribronşial kalınlaşma ve tomurcuklanma 

şeklinde izlenen buzlu cam dansitesinde nodüler opasite artımları 

(Olgu 2). 

Şekil 7: Toraks bilgisayarlı tomografide, her iki akciğerde dağınık yerleşimli 

çizgisel atelektazik bantlar, yer yer interlobüler septalarda belirginleşmeler, 

tanımlanan değişiklikler içerisinde buzlu cam dansitesinde 

opasite artımları (Olgu 7). 

Şekil 3: Toraks bilgisayarlı tomografide, her iki akciğer üst orta ve alt 

zonlarda yaygın içinde hava bronkogramları izlenen pnömonik konsolidasyon, 

buzlu cam görümü (Olgu 3). 

Klinik, mesleki anamnez dışında iki olguya açık akciğer 

biyopsisi, bir olguya bronkoalveoler lavaj (BAL) ile iki 

olguya transbronşiyal biyopsi (TBB) ile ve diğer iki olguya 

da histopatolojik veri olmaksızın anamnez ve radyolojik 

bulgularla HP tanısı kondu. Patolojik olarak non-nekrotik 

granülomlar, multinükleer dev hücreler, interstisyel inflamasyon 

ve fibrozis, lenfositik infiltrasyon izlendi (Tablo4) 

(Şekil 8-10). 


Yedi Olgu Nedeniyle Hipersensitivite Pnömonisi | Anar ve ark. 

Tablo 1: Olguların demografik, meslek ve maruziyet özellikleri. 

Olgular Yaş Cinsiyet Meslek Sigara Maruziyet Maruziyet 

öyküsü 

süresi 

1 17 E Çiftçilik/hayvancılık yok Kuş besleyici 4 yıl 

2 30 E Çiftçilik/hayvancılık 10 pkt/yıl -- 20 yıl 

3 52 K Hayvancılık yok -- 3 yıl 

4 50 K Öğretmen 20 pkt/yıl Kuş besleyici 2 yıl 

5 52 E Oto boyacılığı 40 pkt/yıl Kuş besleyici 4 yıl 

6 46 E Kaynakçılık 20 pkt/yıl Kuş besleyici 2 yıl 

7 55 K Çiftçilik/hayvancılık yok -- 30 yıl 

Tablo 2: Olguların klinik özellikleri. 

Olgular Semptom Oskültasyon Semptom süresi Klinik form 

1 Nefes darlığı, öksürük Bilat, insp.raller 3 yıl Kronik 

2 Nefes darlığı Normal 6 ay Subakut 

3 Nefes darlığı, öksürük, ateş Bilat, insp.raller 3 ay Subakut 

4 Öksürük, ateş Bilat, insp.raller 2 ay Subakut 

5 Nefes darlığı, öksürük, sırt ağrısı Bilat, insp.raller 2 yıl Kronik 

6 Nefes darlığı Normal 6 ay Subakut 

7 Nefes darlığı, göğüs ağrısı Bilat, insp.raller 2 yıl Kronik 

Tablo 3: Olguların laboratuvar ve radyolojik bulguları. 

Olgular Arteriel Pa akciğer grafisi YRBT FVC% FEV1% FEV1/FVC% DLCO% 

hipoksemi 

1 yok 1,3 2,6 36 43 98 36 

2 yok 1,2 2,6 70 73 89 35 

3 yok 2,4,5 2,4,5 79 84 91 60 

4 yok 2,4,5 2,4,5 93 88 82 42 

5 yok 2,3,6 2,3,6 53 57 88 35 

6 yok 2 1,2 64 78 100 uyumsuz 

7 yok 1,2,3 1,2,3,6 uyumsuz -- -- uyumsuz 

1: Retikulonodüler patern 2: Buzlu cam 3: Fibrotik değişiklikler 

4: Konsolidasyon 5: Yamalı infiltrasyon 6: Peribronşiyal septal kalınlaşma 

Tablo 4: Olguların tanı yöntemleri, tedavisi ve prognozu. 

Olgular BAL Bulguları TBB Açık akciğer 

Tedavi 

Prognoz 

biyopsisi 

Nötrofil Lenfosit Eozinofil CD4/CD8 Maruziyet Steroid 

sonlanma 

1 kontamine -- -- -- -- 3,4 Evet 0,5mg/kg Stabil 

2 

%4 

multinükleer %14 %8 3 7 -- Hayır 0,5mg/kg Stabil yanıt 

dev hücreler 

3 %38 %9 %2 -- 1,3,6 -- Evet 0,5mg/kg Tam yanıt 

4 kontamine -- -- 1,5 -- Evet 0,5mg/kg Kısmi yanıt 

5 %16 %46 %5 0,5 7 -- Evet 0,5mg/kg Stabil 

6 kontamine -- -- -- 7 -- Evet Tedavi Kısmi yanıt 

verilmedi 

7 kontamine -- -- 0,05 -- 1,3,5,6 Evet 0,5mg/kg Stabil 

1: Non-nekrotik granulom 2: Multinükleer dev hücreler 3: İnterstisyel inflamasyon 4: Nonspesifik kronik inflamasyon 

5: İnterstisyel fibrozis 6: Lenfositik infiltrasyon 7: Nondiagnostik 



Subakut HP olan bir olguya maruziyetin sonlandırılması 

dışında herhangi bir medikal tedavi verilmedi. Takipte 

tama yakın radyolojik regresyon saptandı. Altı olguya 

kortikosteroid tedavi başlandı. Kronik olan üç olguda 

stabil yanıt, subakut olan üç olgudan ikisinde tama yakın 

yanıt, birinde de stabil yanıt saptandı. Subakut HP olup 

takipte stabil olarak değerlendirilen bir olgu dışında diğer 

tüm olguların maruziyetleri sonlandırılmıştı. 

TARTIŞMA 

HP patogenezi; tekrarlayan antijen maruziyeti ve konakçının 

antijene karşı duyarlılaşması sonucu pulmoner ve 

sistemik belirtilere yol açan immün inflamatuvar yanıttan 

oluşmaktadır. Çeşitli antijenlerle tekrarlayan karşılaşmalar 

sonucunda tip III ve IV alerjik reaksiyonların aracılığıyla 

bu tablo oluşmaktadır. Ekstrensek alerjik alveolit olarak 

da adlandırılır. Kuşlara ait organik partiküllerin tekrarlayan 

inhalasyonu ile akciğer parankim harabiyeti oluşur. 

En sık rastlanılan tiplerinden birisi güvercin besleyici hastalığıdır. 

İlk kez 1960 yılında tanımlanmıştır ve güvercin 

“avian” protein antijenlerin inhalasyonuna bağlı olarak 

oluşur (1,4,5). Bizim olgularımızın çoğunda da güvercin 

ile çevresel maruziyet mevcuttu. 

Şekil 8: Alveoler alanda granulom benzeri yapılar (H&E X100). 

Şekil 9: BAL’da dev hücreler (H&E X200). 

Şekil 10: İnterstisyel alanda fibroblast odakları ve yangısal infiltrasyon 

(H&E X100). 

Klinik tablo hastalığa özgü olmayan ateş, kırıklık, eklem 

ağrısı, öksürük nedeniyle gribal infeksiyonla karıştırılmakta, 

nefes darlığı giderek artmakta ve ateş antibiyotiğe 

cevap vermemektedir. Bu şekliyle hastalık tanınmadığı 

takdirde kronik forma geçerek pulmoner fibrozise ilerleyebilir. 

Klinik tablonun, atipik pnömoni, toksik toz sendromu, 

bronşiyolitis obliterans organize pnömoni (BOOP), 

idiyopadik pulmoner fibrozis (İPF) ve granülomatöz hastalıklardan 

ayırıcı tanısının yapılması gerekmektedir (6). 

Olgularımız da benzer ön tanılarla ünitemize sevk edilmiştir. 

HP’de, giderek artan nefes darlığı, bibaziler inspiratuar 

raller, egzersizle artan hipoksi, restriktif tip solunum 

fonksiyon testi bozukluğu, radyolojide nodüler veya retikülonodüler 

opasiteler bulunur. 

Diğer birçok akciğer hastalığının tersine, HP olgularının 

%80-95’i sigara içmeyen kişilerdir. Ancak nedeni 

bilinmeyen bu durum, sigara içen bir hastada HP tanısını 

dışlamaya yetecek denli güçlü bir bulgu değildir. Öte 

yandan sigara içiminin kronik HP formu ile ilişkili olduğu 

ve prognozu kötüleştirdiği de belirtilmektedir (7) 

Fizik bakıda sıklıkla takipne, dispne ve her iki akciğerde 

duyulan inspiratuvar raller ve bazen de inspiratuvar fazda 

duyulabilen martı sesi (squake) bulunur. İnspiratuvar rallerin 

görülme sıklığı HP’de 4,5 kat fazladır (8). Bizim olgularımızın 

da beşinde fizik muayenesinde inspiratuvar raller 

saptanmıştır (Tablo 2). 

Genellikle restriktif ventilatuvar defekt saptanır. Düşük 

zorlu vital kapasite (FVC), normal ya da yüksek birinci 

saniyedeki zorlu ekspirasyon hacmi (FEV1)/FVC oranı 

yanında akciğer volümleri düşük bulunabilir (1,2). Ayrıca 

karbonmonoksit difüzyon kapasitesi de sıklıkla düşük 

bulunmaktadır; bu erken ve duyarlı bir bulgudur. Difüzyon 

testi sonucunun normal bulunma oranı, HP çalışmasında 

%22 olarak saptanmıştır (7). Sigara içmeyen HP 

olgularda obstrüktif ventilatuvar defekt saptanması, hava 


Yedi Olgu Nedeniyle Hipersensitivite Pnömonisi | Anar ve ark. 

yollarındaki granülomatöz yangıya ya da eşlik eden amfizeme 

bağlı olabilir. Bizim olgularımızda da hemen hemen 

hepsinde restriktif tipte ventilatuvar defekt saptanmıştır. 

Toraks yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografisinde 

(YÇBT) HP tanısından kuşkulanılmasına yardımcı olacak 

patolojik bulgular, buzlu cam dansitesi, mikronodüller 

(sıklıkla sekonder pulmoner lobül merkezinde sentrlobüler), 

mozaik atenüasyon, amfizem ve balpeteği görünümleridir 

(1,2). Bizim olgularımızda en sık görülen radyolojik 

patern ise buzlu cam ve peribronşial septal kalınlaşma idi. 

Son yayınlanan literatürlerde bazı majör ve minör kriterler 

tanımlanmış ve HP tanısı için major kriterlerin tamamı ve 

en az 4 minör kriter gereklidir. Majör kriterler; 1-HP ile 

uyumlu semptomlar, 2-Antijenle temas öyküsü veya serumda 

presipitan antikor ve/veya BAL'da antikor varlığı, 

3-HP ile uyumlu radyolojik bulguların olması. Minör kriterler 

ise; 1-Bibaziler raller, 2-Egzersiz veya istirahatte 

hipoksemi, 3-DLCO'da azalma, 4-BAL da lenfositoz, 5- 

HP ile uyumlu histolojik değişiklikler, 6-Pozitif doğal provakasyon 

olarak bildirilmiştir (9). Olgularımızın çoğunda 

da hem minör hem de majör kriterler mevcut iken yalnızca 

iki olgumuza mesleksel ve klinik ve radyolojik bulgular 

doğrultusunda tanı konulmuştur. Warren ve ark. (10) BAL, 

bronş hiperreaktivitesi ve TBB gibi tetkiklerin pratik uygulamada 

çok gerekli olmadığını, akut maruziyet ajanının 

belli olduğu ve ajandan uzaklaşmakla kliniğin düzeldiği 

olgularda (bizim iki olgumuzda olduğu gibi) en muhtemel 

tanının klinik olarak konulabileceğini bildirmişlerdir. Aynı 

şekilde Meyer ve ark. (11), açık akciğer biyopsisi sonucu 

fibrozis olarak gelen olgularında, geriye dönülerek hastalık 

öyküsü derinleştirildiğinde kuş maruziyeti olması ile 

tanı sağlandığını bildirmişlerdir. Tabak ve ark. (12), tanıda 

en önemli noktanın semptomlar ile maruziyet arasındaki 

ilişkiyi ortaya koyan öykü olduğunu bildirmektedirler. 

Türkiye’den bildirilen olguların değerlendirildiği bir seride, 

HP olgularının sıklıkla evde güvercin besleyen kişiler olduğu, 

işyeri ile ilişkilendirilen az sayıda olgudan üçünün 

çiftçi akciğeri, ikisinin arşiv memuru akciğeri olarak tanı 

aldığı ve riskli işyerlerinde gerçekleştirilen az sayıdaki 

tarama çalışmasında HP tanısı yönünden negatif sonuçlar 

bulunduğu belirtilmektedir (13). Mesleksel kaynaklı HP 

olarak bildirilen olguların az sayıda olması, hem özellikleri 

yaygın olarak bilinmeyen bu hastalığın doktorların ayırıcı 

tanı listelerinde yer almaması ve tanı gereçlerinin yeterince 

kullanılamaması, hem de tanı koymak için zorunlu 

olan meslek öyküsünün gereğince alınmaması rol oynamış 

olabilir. İki olgumuzda da maruziyetin olması, ajandan 

uzaklaşma ile yakınmalarda azalma olması ve radyolojik 

olarak bulguların uyumlu olması üzerine ileri girişimsel 

yöntemlere tekrar gidilmemiştir. 

Türkiye’den bildirilen HP olgularında en sık form kronik 

HP (%58,8) olarak saptanmıştır (13). Bizim de bu yedi 

olgunun içinde üç olgu kronik form olarak değerlendirildi. 

Sağ kalım oranı daha düşük ve temas kesilse de tedaviye 

yanıt şansı daha az olan bu formun daha sık olması, 

mesleksel temasa karşın akut ve subakut formların göz 

ardı edilmesinden ve dolayısıyla tanının gecikmesinden 

kaynaklanıyor olabilir. Kronik formu idiyopatik pulmoner 

fibrozisten ayırmak çok zaman güçtür, burada da yine 

meslek sorgulaması önem kazanır. 

Hastalığın prognozunu tahmin etmek zordur. HP tedavisinde 

anahtar rol antijenden sakınmaktır. Antijenden 

sakınma hastalığın regresyonunu sağlarken, bazı şiddetli 

hastalarda kortikosteroid tedavisi gerekebilir ve klinik 

bulguların düzelmesini hızlandırır. Olgularımızın biri dışında 

hepsinde maruziyet sonlandırılmıştır. Hatta bir olguda 

steroid tedavisi verilmeksizin maruziyet sonlandırma 

ile kısmi yanıt sağlanmıştır. Bir olgumuzda ise hem maruziyet 

sonlanma hem de steroid tedavisi ile tam yanıt sağlanmıştır. 

Sonuç olarak, dikkatli çevresel maruziyet araştırılması ile 

tanı konulabilir ve önlenebilir bir hastalık olan HP’nin 

önemini vurgulamak istedik. Ayrıca meslek sorgulamasının 

gereğince yapılması halinde, tanısal çalışmalar sonucunda 

HP tanısı almış bir hasta sayesinde yeni bir mesleğin 

de riskli işler arasında yer alabileceği ve daha başka 

çalışanların bu hastalıktan korunması ya da erken tanı ve 

tedavisinin sağlanabileceği unutulmamalıdır. 




Fikir - F.D.Ü., C.A., E.Y., Z.A.; Tasarım ve Dizayn - C.A., 

F.D.Ü., E.Y., Z.A.; Denetleme - C.A., F.D.Ü., E.Y., Z.A.; 

Kaynaklar - F.D.Ü., Z.A., E.Y., C.A.; Malzemeler - F.D.Ü., 

C.A., Z.A., E.Y.; Veri Toplama ve/veya İşleme - F.D.Ü., 

C.A., Z.A., E.Y.; Analiz ve/veya Yorum - C.A., F.D.Ü., 

Z.A., E.Y.; Literatür Taraması - C.A., F.D.Ü., Z.A., E.Y.; 

Yazıyı Yazan - C.A., F.D.Ü., Z.A., E.Y.; Eleştirel İnceleme 

- C.A., F.D.Ü., Z.A., E.Y. 

KAYNAKLAR 

1. Uzun O. Hipersensitivite pnömonisi. In: Tabak L, Özdemir 

Kumbasar Ö, eds. Diffüz parankimal akciğer hastalıkları. 

İstanbul: AVES yayıncılık; 2013:123-42. 



2. Enelow RI. Hypersensitivity pneumonitis. In: Fishman AP, 

Elias JA, eds. Fishman’s pulmonary diseases and disorders. 

4th ed. Philadelphia: Mc Graw Hill; 2008:1161-72. 

3. Mohr LC. Hypersensitivity pneumonitis. Curr Opin Pulm 

Med 2004, 10:401–11. [CrossRef] 

4. Küpeli E, Karnak D. Hipersensitivite pnömonisi. Tüberküloz 

ve Toraks Dergisi 2011; 59:194-204. [CrossRef] 

5. Gayaf M, Karasu I Çakan A, Özsöz A, Aydoğdu Z. Güvercin 

besleyici hastalığı (Hipersensitivite Pnömonisi). Solunum 

Dergisi 2010; 12:47–51. 

6. Topu Z, Çiledağ A, Gürkan ÖU, Çelik G, Sak SD, Numanoğlu 

N. Güvercin temas öyküsü olan bir bronşiolitis 

obliterans organize pnömoni (BOOP) olgusu. Solunum 

2002; 4:479-83. 

7. Ohtsuka Y1, Munakata M, Tanimura K, Ukita H, Kusaka 

H, Masaki Y, et al. Smoking promotes insidious and 

chronic farmer’s lung disease, and deteriorates clinical 

outcome. Intern Med 1995; 34:966-71. [CrossRef] 

8. Lacasse Y, Selman M, Costabel U, Dalphin JC, Ando M, 

Morell F, et al. HP Study Group. Clinical diagnosis of hypersensitivity 

pneumonitis. Am J Respir Crit Care Med 

2003; 168: 952-958. [CrossRef] 

9. Rose CS. Hypersensitivity pneumonitis. In Murray JF, 

Nadel JA, eds. Textbook of respiratory medicine. 

Philadelphia: W.B Saunders; 2000;1867-84. 

10. Warren WP. Hypersensitivity pneumonitis due to budgerigars. 

Chest 1972; 62:170-4. 

11. Meyer FJ, Bauer, Costabel U. Feather wreath lung: 

Chasing a dead bird. Eur Respir J 1996; 9:1323-4. 

[CrossRef] 

12. Tabak L. Eozinofilik akciğer hastalıkları. Arseven O ed. 

Akciğer Hastalıkları. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 

2002:361-9. 

13. Çımrın AH, Göksel Ö, Demirel YS. General aspects of 

hypersensitivity pneumonitis in Turkey. Tüberküloz ve Toraks 

Dergisi 2010; 58:242-51. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Neslihan Özçelik 1 , Yılmaz Bülbül 1 , Savaş Özsu 1 , Ümit Çobanoğlu 2 


Sarkoidoz, non-kazeifiye epiteloid granülomlarla 

seyreden ve etyolojisi bilinmeyen multisistemik bir 

hastalıktır. Deri tutulumu hastaların % 9-37 kadarında 

ve hastalığın herhangi bir evresinde karşımıza 

çıkabilmektedir. Sarkoidozda en sık makülopapüler 

kutanöz lezyonlar görülmekle birlikte, nadiren diğer 

formlarda deri lezyonları da izlenebilmektedir. Burada, 

sarkoidoz tanısı ile izlenen bir hastada ortaya çıkan 

psoriyazis benzeri deri lezyonları nedeniyle olgu literatür 

eşliğinde sunulmuştur. 

Anahtar Sözcükler: Sarkoidoz, psoriyazis, deri tutulumu. 

Sarkoidoz, non-kazeifiye epiteloid granülomlarla 

seyreden ve etyolojisi bilinmeyen multisistemik bir 

hastalıktır. Solunum sistemi, göz, deri, lenfatik 

sistem, kemik ve karaciğer tutulumu sık görülür. 

Deri tutulumu, hastaların % 9–37 kadarında ve 

hastalığın herhangi bir evresinde karşımıza çıka- 

1 Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları 

Anabilim Dalı, Trabzon 

2 Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Anabilim 

Dalı, Trabzon 

Sarcoidosis, is a multisystem disease with unknown 

etiology and non-caseating epithelioid granulomas 

and fibrosis. Skin involvement occurs up to 9-37% of 

patients and may present at any stage of the disease. 

The most common maculopapular cutaneous lesions 

is experienced in sarcoidosis and although rarely also 

monitored in other forms of skin lesions. In this study, 

a patient diagnosed with sarcoidosis with psoriasislike 

skin lesions has been discussed. 

Key words: Sarcoidosis, psoriasis, skin involvement. 

bilmektedir (1). Sarkoidozda en sık makülopapüler 

kutanöz lezyonlar görülmekle birlikte, nadiren 

diğer formlarda deri lezyonları da izlenebilmektedir 

(2). Deri lezyonları hem diyagnostik hem de prognostik 

açıdan önem taşımaktadır. 

1 Department of Pulmonary Medicine, Karadeniz Technical 

University Faculty of Medicine, Trabzon, Turkey 

2 Department of Pathology, Karadeniz Technical University 

Faculty of Medicine, Trabzon, Turkey 


İletişim (Correspondence): Neslihan Özçelik, Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Trabzon 

e-mail: ozcelik.nesli@gmail.com 

171


OLGU 

Hepatit B virüs taşıyıcılığı ve 10 paket/yıl sigara öyküsü 

olan 45 yaşındaki erkek hasta, mediastende lenf nodlarının 

saptanması nedeniyle 2007 yılında polikliniğimize 

sevk edilmiş ve o dönemde yapılan bronkoskopi ve bronkoalveoler 

lavaj sonucunun (spesifik ve nonspesifik kültür, 

sitopatolojik inceleme) tanısal olmaması üzerine mediastinoskopi 

yapılmış ve takiben non nekrotizan granulomatöz 

lenfadenit saptanarak sarkoidoz tanısı almış (Şekil 1). 

Evre–I sarkoidoz tanısı ile takibe alınan hastanın sonraki 

dönemde aralıklarla ve giderek artan döküntülü deri 

lezyonları ortaya çıkmaya başlamış. Özellikle baş boyun 

bölgesi ve üst ekstremitelerde daha yoğun olan lezyonlarında 

son zamanlarda artış olması nedeniyle dermatoloji 

polikliniğine başvurmuş ve hastada psoriyazis düşünülerek 

2013 yılında deri biyopsisi yapılmış. Patoloji sonucu 

langhans dev hücresi içeren, nekroz içermeyen, kompakt 

histiyosit topluluklarının oluşturduğu granülomatöz iltihap 

olarak raporlanması üzerine hasta tarafımıza yönlendirilmişti. 

Hastanın fizik muayenesinde yüz, saçlı deri, sırt, omuzlar 

ve kollarda yaygın olarak eritemli, maküler plak tarzında 

ve yer yer skuamlı lezyonları mevcuttu (Şekil 2 ve 3). Solunum 

sistemi muayenesi ve diğer sistem muayeneleri 

normal olarak değerlendirildi. Akciğer grafisinde bilateral 

hiler genişleme (Şekil 4), akciğer tomografisinde bilateral 

hiler, subkarinal multipl lenfadenopatiler saptandı (Şekil 5 

ve 6). Solunum fonksiyon testleri normal [FEV1/FVC %86, 

FEV1: 3 L (%86), FVC: 3,5 L (%85) ve DLCO: %85] olarak 

değerlendirildi. Eritrosit sedimantasyon hızı yüksek (90 

mm/saat), anjiyotensin konverting enzim (ACE) düzeyi 

artmış (121 mg/dl) bulundu. Diğer laboratuvar incelemeleri 

(tam kan sayımı, biyokimya ve idrar analizi, kollagen 

doku belirteçleri) normal olarak değerlendirildi. Deri biyopsi 

örneğinin tüberküloz mikroskopisi ve kültürü, ayrıca 

tüberkülin deri testi negatif bulundu. 

Şekil 2: Hastanın sırtında yaygın eritemli, maküler plak tarzında ve yer 

yer skuamlı lezyonlar. 

Şekil 3: PA akciğer grafisinde sağda belirgin bilateral hiler genişleme. 

Şekil 1: Mediastinoskopi eşliğinde alınan lenf nodu örneğinin patolojik 

incelemesinde lenf nodu yapısını geniş alanlarda ortadan kaldıran 

epiteloid histiyositlerden oluşan granülom odakları izlendi, nekroz saptanmadı. 

Şekil 4: Bilgisayarlı toraks tomografisinde belirgin büyümüş hiler lenf 

nodları. 

Mevcut veriler ışığında hasta yaygın deri tutulumlu Evre-I 

sarkoidoz olarak değerlendirildi. Lezyonların belirgin 

estetik sorun oluşturması ve yaşam kalitesini etkilemesi 


Psöriyazis Benzeri Deri Tutulumu Yapan Sarkoidoz Olgusu | Özçelik ve ark. 

nedeniyle sistemik steroid tedavisi planlandı. HBV taşıyıcısı 

olması nedeni ile gastroenteroloji ile konsülte edildi ve 

sonrasında 40 mg/gün metil prednizolon tedavisi başlandı. 

Tedavinin birinci ayında yapılan kontrollerinde lezyonların 

belirgin şekilde gerilediği gözlendi. 

göstermekteydi ve literatürde bildirilene benzer olarak 

lezyonlar hastanın baş, boyun bölgesi, üst ekstremiteler ve 

üst gövdede daha yoğun olarak yerleşmişti. 

Yanardağ ve ark.’nın (5) 170 kutanöz sarkoidoz olgusunu 

kapsayan çalışmalarında kadın hastalarda deri tutulumu 

daha fazla (%80 kadın, %20 erkek) ve psoriyazis benzeri 

deri lezyonu olan hasta oranı ise %0,9 olarak bulunmuştur. 

Hastalar sistemik tutulum olmaksızın sadece deri 

bulgularıyla da başvurabilmektedirler (8). Çok değişik 

morfolojilerde deri lezyonları görülmesi nedeniyle deri 

sarkoidozu ‘büyük taklitçi’ olarak da tanımlanmaktadır (9). 

Şekil 6: Bilgisayarlı toraks tomografisinde normal akciğer parankimi. 

Şekil 5: Hastanın yüz ve göğüs bölgesinde yaygın eritemli, maküler plak 

tarzında lezyonlar. 

TARTIŞMA 

Sistemik sarkoidozlu hastalarda %37’ye varan oranlarda 

ve değişen formlarda deri tutulumu görülebilmektedir (3). 

Lezyonlar hastalığın herhangi bir evresinde ortaya çıkabilmekle 

birlikte hastamızda olduğu gibi genellikle hastalığın 

başlangıcından itibaren izlenmektedir (4). Deri lezyonları 

spesifik ve nonspesifik lezyonlar olarak sınıflandırılmaktadır 

(5). Sarkoidozun spesifik lezyonları histopatolojik 

olarak granülomatöz bir yapı gösterirken, nonspesifik 

lezyonlarında ise inflamatuvar yanıt izlenir. Makül, papül, 

nodül, plak, subkutan nodül, infiltre skar ve lupus pernio 

gibi lezyonlar sarkoidoza spesifik lezyonlar kapsamında 

değerlendirilirken; eritema nodozum, iktiyoz, eritema 

multiforme, eritrodermi, pruritis, kalsifikasyonlar ve Sweet 

sendromu gibi lezyonlar ise nonspesifik deri lezyonları 

olarak değerlendirmektedir (5). Sarkoidozda en sık görülen 

deri lezyonu, non-spesifik bir lezyon olan eritema 

nodosumdur (6). Spesifik kutanöz sarkoidoz lezyonları 

olarak da en sık makülopapüler lezyonlar ile karşılaşılmaktadır 

(2). Lezyonlar sıklıkla baş, boyun, sırt, ekstremiteler 

ve nadiren oral kavitede yerleşmektedirler (7). Hastamızda 

saptanan sarkoidoza spesifik deri lezyonları, 

yukarıda belirtildiği üzere granülomatöz iltihap özellikleri 

Kutanöz sarkoidoz lezyonları; granülomatöz rozasea, 

psoriyazis, nodüler neoplazmlar, diskoid lupus eritematozus, 

morfea, anüler sifiliz, lupus vulgaris vb. gibi dermatolojik 

tablolarla kolaylıkla karışabilmektedir (10). Bu nedenle 

ayırıcı tanı konusunda dikkatli olunması gerekmektedir. 

Ayrıca bu hastaları çoğunlukla ilk olarak değerlendiren 

hekimler olan dermatologların, hastayı sistemik 

tutulum açısından değerlendirmesi önem arz etmektedir. 

Tanıda punch biyopsi oldukça kolay ve güvenilir bir yöntemdir 

(11). Ancak granülomatöz iltihap yapan diğer 

hastalıklar tüberküloz, atipik mikobakteri enfeksiyonları, 

fungal enfeksiyonlar, yabancı cisim reaksiyonları ve romatoid 

nodüller histopatolojik ayırıcı tanıda göz önünde 

bulundurulmalıdır (3,12). Bu kapsamda muhtemel enfeksiyöz 

nedenleri dışlamak için alınan örneklerin spesifik ve 

nonspesifik kültürü, serolojik değerlendirme, tüberkülin 

testi, serum ACE düzeyi yardımcı olabilir. Özellikle spesifik 

deri tutulumu olan hastalarda ACE düzeyi belirgin 

olarak yüksek bulunmuştur (11). Bir çalışmada sarkoidoz 

deri tutulumu olan hastalar ile psöriyazis olguları karşılaştırılmış 

ve sarkoidozda ACE düzeyleri daha yüksek bulunmuştur 

(13). Yapılan başka bir çalışmada kutanöz sarkoidozlu 

hastalarda ACE düzeyi % 75 oranında yüksek saptanmıştır 

(14). Hastamızda da ACE düzeyi belirgin yüksek 

bulunmuş, olası enfeksiyöz etkenleri dışlamak için spesifik 



ve nonspesfik kültür incelemeleri, tüberkülin testi, immünolojik 

hastalıkların ekarte edilmesi açısından kollagen 

doku belirteçleri negatif sonuçlanmıştır. 

Psoriyazis, sarkoidoz gibi henüz nedeni bilinmeyen hastalıklar 

arasındaki yerini korumaktadır. Hastalarda histopatolojik 

olarak lenfosit ve monositlerden zengin dermal 

infiltrasyon ve ödem; stratum korneumda ya da hemen 

altında yerleşen polimorfonükleer lökositlerden oluşan 

epidermal mikroabseler (Munro mikroabseleri) gözlenir 

(15). Literatürde sarkoidoz ve psoriyazis birlikteliğinden 

bahseden yeterli çalışma mevcut değildir. Dolayısı ile her 

iki hastalığın immün mekanizmasına ilişkin daha kapsamlı 

araştırmalara ihtiyaç olduğu açıktır. 

Kutanöz sarkoidozda standart tedavi, kortikosteroidler, 

antimalaryal ilaçlar, metotreksat, tetrasiklinler ve inatçı 

olgularda TNF-alfa inhibitörlerini içermektedir (10). Yapılan 

bir çalışmada 20–40 mg/gün oral kortikosteroid 

dozuyla tedavinin başlangıcından 4–8 hafta sonra lezyonlarda 

düzelme olduğu gözlenmiştir (16). Ancak tedavi 

edilmeksizin de sarkoidoz deri lezyonları kendiliğinden 

gerileyebilir (8). Tedavi genellikle yüz güldürücüdür ve 

hastamızda olduğu gibi birçok olguda tedavi ile iyi sonuçlar 

alınabilmektedir. 

Sonuç olarak, sarkoidoz hastalarında oldukça farklı 

spektrumlarda deri lezyonları ile karşılaşılabilmektedir. Bu 

hastalarda belirtilen deri lezyonlarının ayırıcı tanısının ve 

sarkoidoz ile ilişkisinin ortaya konulmasında deri biyopsisinin 

oldukça değerli bir araç olduğu unutulmamalıdır. 




Fikir - N.Ö., Y.B., S.Ö., Ü.Ç.; Tasarım ve Dizayn - N.Ö., 

Y.B., S.Ö., Ü.Ç.; Denetleme - N.Ö., Y.B., S.Ö., Ü.Ç.; 

Kaynaklar - N.Ö., Y.B., S.Ö.; Malzemeler - N.Ö., Y.B., 

Ü.Ç.; Veri Toplama ve/veya İşleme - N.Ö., Y.B.; Analiz 

ve/veya Yorum - N.Ö., Y.B., S.Ö.; Literatür Taraması - 

N.Ö.; Yazıyı Yazan - N.Ö., Y.B.; Eleştirel İnceleme - Y.B., 

S.Ö. 

KAYNAKLAR 

1. Olive KE, Kataria YP. Cutaneous manifestations of sarcoidosis. 

Relationships to other organ system involvement, 

abnormal laboratory measurements, and disease course. 

Arch Intern Med 1985; 145:1811-4. 

2. Mana J, Marcoval J, Graells J, Salazar A, Peyri J, Pujol R. 

Cutaneous involvement in sarcoidosis. Relationship to 

systemic disease. Arch Dermatol 1997; 133:882-8. 

[CrossRef] 

3. English JC 3rd, Patel PJ, Greer KE. Sarcoidosis. J Am 

Acad Dermatol 2001; 44:725-43. [CrossRef] 

4. Tchernev G. Cutaneous sarcoidosis: the "great imitator": 

etiopathogenesis, morphology, differential diagnosis, and 

clinical management. Am J Clin Dermatol 2006; 7:375- 

82.4. [CrossRef] 

5. Yanardag H, Pamuk ON, Karayel T. Cutaneous involvement 

in sarcoidosis: analysis of the features in 170 patients. 

Respir Med 2003; 97:978-82. [CrossRef] 

6. Belfer MH, Stevens RW. Sarcoidosis: a primary care review. 

Am Fam Physician 1998; 58:2041-50, 55-6. 

7. Elgart ML. Cutaneous sarcoidosis: definitions and types 

of lesions. Clin Dermatol 1986; 4:35-45. [CrossRef] 

8. Atakan M, Gürel MS, Kiremitçi Ü, Erdoğan S. Kutanöz 

Sarkoidoz. İstanbul Tıp Dergisi 2006; 3:40-3. 

9. Katta R. Cutaneous sarcoidosis: a dermatologic 

masquerader. Am Fam Physician 2002; 65:1581-4. 

10. Lodha S, Sanchez M, Prystowsky S. Sarcoidosis of the skin: 

a review for the pulmonologist. Chest 2009; 136:583- 


11. Yanardag H, Tetikkurt C, Bilir M, Demirci S, Iscimen A. 

Diagnosis of cutaneous sarcoidosis; clinical and the 

prognostic significance of skin lesions. Multidiscip Respir 

Med 2013; 8:26. [CrossRef] 

12. Marchell RM, Judson MA. Chronic cutaneous lesions of 

sarcoidosis. Clin Dermatol 2007; 25:295-302. 

[CrossRef] 

13. Thestrup-Pedersen K, Romer FK, Jensen JH, Brodthagen 

H. Serum angiotensin-converting enzyme in sarcoidosis 

and psoriasis. Arch Dermatol Res 1984; 277:16-8. 

[CrossRef] 

14. Aydoğan K, Aydın Y, Adım ŞB, Günay IT, Sarıcaoğlu H, 

Başkan EB, et al. Kutanöz sarkoidozlu 27 hastanın retrospektif 

analizi. Turkderm 2013; 47:148-54. [CrossRef] 

15. Barker JN. Pathogenesis of psoriasis. J Dermatol 1998; 

25:778-81. [CrossRef] 

16. Ahmed I, Harshad SR. Subcutaneous sarcoidosis: is it a 

specific subset of cutaneous sarcoidosis frequently associated 

with systemic disease? J Am Acad Dermatol 2006; 

54:55-60. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Nurhan Sarıoğlu 1 , Gülen Demirpolat 2 , Fuat Erel 1 , Mehmet Köse 1 , Bahar Yanık 2 


Churg-Straus sendromu (CSS); astım, eozinofili ve 

ekstravasküler eozinofilik granülomlar ile seyreden, 

nadir bir sistemik vaskülittir. Her yaşta görülebilmekle 

birlikte en sık 38-50 yaş aralığında görülür. Bu yazıda 

ileri yaşta görülen bir CSS olgusu sunulmuştur. Yetmiş 

yedi yaşında erkek hasta, pnömoni tanısıyla başka bir 

merkezde üç haftalık nonspesifik antibiyoterapiye 

yanıt alınamaması üzerine hastanemize gönderilmişti. 

Dört yıldır astım tanısıyla izlenmekte, üç aydır nefes 

darlığında artış, iki kez astım ve pnömoni tanısıyla 

hastanede yatışı mevcuttu. PA Akciğer grafisinde dört 

ay önceki grafilerle karşılaştırıldığında yer değiştiren 

konsolidasyon alanları izlendi. Toraks bilgisayarlı 

tomografide (BT) her iki akciğerde yamalı infiltrasyon 

alanları görüldü. Bronkoalveoler lavajda eozinofili 

saptandı. Elektromiyografide mononöritis multipleks, 

paranazal sinüs BT de kronik sinüzit bulguları izlendi. 

Amerikan Romatoloji Derneği ölçütleri ile CSS tanısı 

konuldu. Steroid tedavi ile klinik, radyoloji ve laboratuvar 

bulgularında iyileşme gözlendi. 

Anahtar Sözcükler: Churg-Strauss sendromu, eozinofili, 

mononöritis multipleks. 

Yeni adı Eozinofilik Granülomatöz Polianjit (EGPA) 

olarak tanımlanan Churg-Strauss Sendromu (CSS) 

ilk kez 1951’de Churg ve Strauss tarafından astım, 

hipereozinofili ve vaskülitin eşlik ettiği olgularda 

tanımlanmıştır (1,2). Son yıllarda kontrol altına 

alınmayan ciddi astım olgularında vasküler inflamasyonun 

CSS gelişimine yol açtığı üzerinde durulmaktadır. 

Bu hastaların doku ve serumlarında 

Churg-Strauss syndrome (CSS) is a rare systemic 

vasculitis, characterized by asthma, eosinophilia and 

extravascular granulomas. It can affect anyone at any 

age; however, it is most commonly seen in patients 

aged between 38 and 50. In this paper, we report a 

case of CSS presenting in advanced age. A 77-yearold 

male patient was referred our hospital because 

his pneumonia had not responded to treatment for 

three weeks. He had history of asthma for four years 

and his breathlessness was aggravated in the previous 

three months. He was twice hospitalized with 

asthma and pneumonia. Migratory consolidations 

were seen on the chest x-ray when compared with the 

previous four months graphics. Patchy consolidation 

areas were seen on the thorax-computed tomography 

(CT). Eosinophilia was detected in bronchoalveolar 

lavage. Chronic sinusitis was seen on a paranasal CT 

and mononeuritis multiplex was detected using electromyography. 

The patient was diagnosed as CSS 

according to the criteria of the American Rheumatology 

Committee. Clinical, radiological and laboratory 

findings were significantly recovered with corticosteroid 

treatment. 

Key words: Churg-Strauss syndrome, eosinophilia, 

mononeuritis multiplex. 

IL-4, IL-5 ve IL-13 gibi sitokinlerin yüksek bulunması 

Th2 yanıtının arttığını göstermektedir (3). 

Allerjik bronkopulmoner aspergillozis gibi CSS’nin 

de farklı bir eozinofilik astım endotipi olabileceği 

öne sürülmektedir (4). Bu yazıda, 4 yıldır astım 

tanısıyla tedavi almakta iken son 4 aydır semptomlarda 

kötüleşme, sık alevlenmeler ile başvuran ileri 

yaşta bir CSS olgusu sunulmuştur. 

1 Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim 

1 Department of Pulmonology, Balıkesir University Faculty of 

Dalı, Balıkesir 

Medicine, Balıkesir, Turkey 

2 Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Balıkesir 

Medicine, Balıkesir, Turkey 

2 Department of Radiology, Balıkesir University Faculty of 


İletişim (Correspondence): Nurhan Sarıoğlu, Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, 

Balıkesir 

e-mail: nurhangencer@hotmail.com 

175


OLGU 

Yetmiş yedi yaşında erkek hasta, astım ve pnömoni tanısıyla 

başka bir merkezde üç hafta süreyle izlenmiş, nonspesifik 

antibiyoterapiye yanıt alınamaması üzerine hastanemize 

sevk edilmişti. Dört yıldır astımı olan hastanın 10 

paket/yıl sigara öyküsü vardı. Son 3 aydır nefes darlığında 

artış, 2 kez astım ve pnömoni tanısıyla hastanede yatışı 

mevcuttu. Bir kaç kez atak nedeniyle acil başvurusu olmuştu. 

Ayrıca halsizlik, iştahsızlık yakınmaları olup son 3 

ayda 5 kg kadar kilo kaybı tanımlıyordu. Fizik bakıda 

genel durumu orta, vital bulguları stabildi. Solunum sistemi 

muayenesinde bilateral yaygın ekspiratuar ronküsler 

ve bazallerde ince raller duyulmaktaydı. PA Akciğer grafisinde 

iki taraflı infiltrasyon alanları izlendi (Şekil 1). Dört 

ay önceki akciğer grafisinde izlenen sağ üst zondaki konsolide 

alanın kaybolduğu görüldü (Şekil 2). Solunum 

fonksiyon testlerinde: FVC: 2,65 L (%73), FEV1: 1,55 L 

(%57), FEV1/FVC: %58, erken reverzibilite testi pozitif 

olarak bulundu. Laboratuvar tetkiklerinde; eritrosit sedimentasyon 

hızı (ESH): 63 mm/saat, C-reaktif protein 

(CRP): 42,6 mg/L, hemoglobin: 12,7 gr/dl, hemotokrit: 

%38,4, lökosit: 10.100/mm 3 , total eozinofil sayısı:1.000/mm 

3 (%10), trombosit: 291.000/mm 3 saptandı. 

Tam idrar tetkiki normaldi. Serum total IgE düzeyi 315,5 

IU/mL olarak bulundu. Antinükleer antikor (ANA), antidouble 

stranded DNA (anti-ds DNA), p-ANCA ve c- 

ANCA negatif saptandı. Arter kan gazında hafif hipoksemi 

gözlendi. 

Toraks bilgisayarlı tomografide (BT) her iki akciğerde 

yamalı tarzda daha çok periferal yerleşimli, konsolidasyon 

şeklinde ve yer yer buzlu cam dansitesinde infiltrasyon 

alanları izlendi (Şekil 3). Bronkoskopide endobronşial 

lezyon izlenmedi, bronkoalveoler lavajda (BAL) eozinofili 

(%20) saptandı. Balgam ARB direk bakı 2 kez negatif, 

bronş lavajı ARB bakısı negatif gözlendi ve kültürde üreme 

olmadı. İki kez bakılan gaita parazit incelemesinde 

parazit saptanmadı. Aeroallerjenlerle yapılan deri prick 

testi negatif bulundu. Her iki alt ekstremitede yanma ve 

uyuşma tanımlayan hastanın yapılan elektromiyografisinde 

(EMG) mononöritis multipleks saptandı. Sinüs patolojisi 

açısından kulak burun boğaz polikliniği tarafından 

değerlendirildi. Paranazal sinüs BT'de kronik sinüzit bulguları 

saptandı. Astım, sinüzit, PA akciğer grafi bulguları, 

nöropati ve BAL bulguları ile CSS tanısı konularak steroid 

(1 mg/kg/gün ve gittikçe azaltılarak) tedavisi başlandı. 

Tedavinin birinci ayında ESH: 18 mm/saat, CRP: 1 mg/dl, 

klinik ve radyolojik bulgularda tama yakın iyileşme saptandı. 

Üçüncü ayda kontrol toraks BT’sinde buzlu cam ve 

konsolidasyon alanlarının tamamen ortadan kalktığı gözlendi 

(Şekil 4). Bir buçuk yıldır tedavi altında halen düşük 

doz steroid almakta olan hasta sorunsuz izlenmektedir. 

Şekil 1: Başvuru sırasındaki PA akciğer grafisi. 

Şekil 2: Başvurudan 4 ay önceki PA akciğer grafisi. 

Şekil 3: Toraks BT’de iki taraflı yamalı konsolidasyon ve buzlu cam 

alanları. 


Churg-Strauss Sendromu | Sarıoğlu ve ark. 

Şekil 4: Kontrol Toraks BT’de konsolidasyon ve buzlu cam alanları 

görülmedi. 

TARTIŞMA 

Churg-Strauss sendromu nadir görülen bir vaskülittir. 

Genellikle 65 yaş altı erişkinlerde görülür (5), vaskülitin 

ortalama başlangıç yaşı 38-50 yaş arasıdır (5,6). Hastalığın 

seyrinde 3 evre tanımlanmıştır. Birinci evre astım ve 

rinitin olduğu prodromal faz, ikinci evre periferik kan ve 

doku eozinofilisinin eşlik ettiği (idiyopatik kronik eozinofilik 

pnömoni gibi) eozinofilik faz, üçüncü evre vaskülitle 

birlikte ekstrapulmoner eozinofilik hastalığın geliştiği vaskülitik 

evredir. Astım genellikle ciddidir ve hızlı bir şekilde 

steroid bağımlı hale gelebilir (6). Olguların 1/3’ünde 

astım ve %61’inde paranasal sinüzit rapor edilmiştir (7). 

Astım ile vaskülitik evrenin başlaması arasında 3 yıldan 9 

yıla kadar değişen bir zaman dilimi vardır (5) Olgumuz 4 

yıldır astım tedavisi almaktaydı ve son 3 aydır tedavi altındayken 

semptomlarda kötüleşme tanımlıyordu. Kulak 

burun boğaz bakısında rinit saptandı. Paranazal BT de 

kronik sinüzit bulguları görüldü. 

Ateş, artralji, miyalji, kilo kaybı gibi semptomlar vaskülitik 

evreye işaret eder. Özellikle viral enfeksiyonlar veya ilaçlar 

vaskülitik evreyi tetikleyen faktörler olabilir. Klaritromisin, 

lökotrien reseptör antagonistleri kullanımıyla ilgili 

olgular bildirilmiştir (8,9). Lökotrien reseptör antogonistlerinin 

CSS hastalığı ile ilişkisi halen tartışmalıdır. Bu ilaçların; 

oral ya da inhaler steroidlerin azaltılması sırasında 

tedaviye eklenmiş olması hastalığın ortaya çıkmasında 

rastlantısal mı, yoksa gerçekten vaskülit patogenezinde 

rolü var mı tam olarak bilinmemektedir (5). İlaçlar, alerjenler 

gibi pek çok faktör tetikleyici olmakla birlikte özellikle 

HLA-DRB4 ile ilişkisinin gösterilmesi genetik zeminin 

de hastalığın ortaya çıkmasında rolü olduğunu ortaya 

koymuştur (3). Vaskülitik fazda pek çok organ tutulabilir. 

Kalp tutulumu kalp yetmezliği ve ani ölümle sonuçlanabilir. 

Eozinofilik kardiyomiyopati, miyokardit, perikardit ve 

perikardiyal efüzyon gelişebilir (6,10). Periferal nörolojik 

tutulum çoğunlukla mononöritis multipleks şeklindedir (7) 

ya da alt ekstremitelerde ağrı, güçsüzlük ve duyu kaybı ile 

seyreden asimetrik polinöropati olabilir (5). Bizim olgumuzda 

mononöritis multipleks saptanmıştı. Son 3 aydır 

astım kontrolünün güçleşmesi, kilo kaybı, nöropati gibi 

sistemik bulguların başlaması vaskülitik faza doğru bir 

yönelme olduğunu düşündürmüştür. 

Radyolojik bulgular; akciğer grafilerinde genellikle periferal 

dağınık yerleşimli, gezici ve geçici nonsegmental parankimal 

opasiteler şeklindedir (5,6,11). Pulmoner opasiteler, 

bilgisayarlı tomografide (BT) buzlu cam veya konsolidasyon 

alanları şeklinde gözlenir. Bu opasiteler herhangi 

bir akciğer bölgesini fazla tutma eğiliminde değildir. Bilgisayarlı 

tomografide olguların %10-50’sinde plevral efüzyonun 

görülebildiği bildirilmiştir (11). Daha az sıklıkta 

izlenen lezyonlar; sentrilobüler nodüller, bronşial duvarlarda 

kalınlaşma veya dilatasyon, interlobüler septal kalınlaşma, 

hiler veya mediastinal lenfadenopati, plevral 

veya perikardiyal efüzyon şeklindedir (5,11). Olgumuzun 

akciğer grafilerinde 4 ay öncesi ile karşılaştırıldığında yer 

değiştiren opasiteler görülmüştür. Toraks BT’sinde dağınık 

periferal konsolidasyonlar ve buzlu cam alanları izlenmiştir. 

Churg-Strauss Sendromuna spesifik bir laboratuvar tetkiki 

olmamakla birlikte derecesi değişebilen periferik kan 

eozinofilisi vardır (6). Astım tedavisi sırasında steroidlerin 

kullanılması ile eozinofili baskılanabilir. Serum total IgE 

seviyesi hastalığın aktivitesine paralel olarak yükselir. 

Hastaların çoğunda normokrom normositer anemi ve 

sedimantasyon, CRP yüksekliği vardır (5,6). Olguların 

%38-%73’ünde p-ANCA pozitifliği saptanır (5). BAL 

incelemesinde eozinofil oranı artmıştır ancak bu artış 

kronik eozinofilik pnömoni veya hipereozinofilik sendroma 

göre daha azdır (6). Olgumuzun kan tetkiklerinde 

anemi, sedimantasyon ve CRP yüksekliği mevcuttu ancak 

p-ANCA negatif idi. Ülkemizden yapılmış, CSS tanısı alan 

olguların irdelendiği araştırmada 14 CSS olgusunun 

sadece 2’sinde ANCA pozitifliği saptanmıştır. ANCA düzeyi 

klinik fenotiplerin ayrımında kullanılmaktadır (2,5). 

Pozitif ANCA düzeyi vaskülitik fenotip; renal tutulum, 

periferal nöropati, purpura ve biyopsi ile vaskülit gösterilmiş 

hastalıkta sıklıkla gözlenirken, negatif ANCA düzeyi; 

kalp, akciğer tutulumu ve ateşin gözlendiği eozinofilik 

dokusal hastalık fenotipi ile ilişkilendirilmiştir (5). Olgumuz, 

periferal nöropati olması vaskülitik fenotipi desteklemekle 

birlikte ANCA negatifliği nedeniyle ikinci fenotipe 

uymaktadır. Bir diğer bulgu olan periferik kan eozinofil 

düzeyi olgumuzda hafif artmıştı. BAL da eozinofili mevcuttu. 

Astım atağı nedeniyle sık acil başvurusu olması ve 



sistemik steroid verilmesine bağlı olarak eozinofil düzeyinin 

baskılanmış olabileceği düşünüldü. 

Tanıda Amerikan Romatoloji Derneği’nin tanı ölçütleri 

kullanılmaktadır. Bunlar; 1) astım, 2) %10’dan fazla periferik 

eozinofili, 3) nöropati, 4) gezici pulmoner infiltratlar, 

5) paranasal sinüs patolojisi, 6) ekstravasküler eozinofilik 

infiltratlardır. Bu ölçütlerden 4’ünün bulunması durumunda 

%85 duyarlılık ve %99,7 özgüllükle hastalığın tanısı 

konulabilmektedir (12). Revize edilen son kriterlere göre 

histolojik değerlendirme tanıyı doğrulamada kullanılabilir 

ancak zorunlu değildir (2,13). Hastalığın farklı evreleri 

olması, vaskülitin segmental ve aralıklı tutulum göstermesi 

nedeniyle klinik semptomlar vasküliti güçlü desteklediği 

zaman bile patoloji pozitif bulgu vermeyebilir (14). Günümüzde 

tanı için klinik ölçütler esastır (2,13). Olgumuzda 

astım, sinüzit, PA akciğer grafi bulguları, nöropati ve 

BAL bulguları ile CSS tanısı konulmuştur. 

Kortikosteroidler tedavinin temelini oluşturur. Tedavi 

edilmeyen vakaların %50’si vaskülitik evre başladıktan 3 

ay sonra kaybedilmektedir (6). Bu nedenle erken tanı ve 

tedavi önemlidir. Steroid tedavisi ile iyileşmeyen, ciddi 

sistemik tutuluma sahip veya kardiyak, renal tutulum, 

proteinüri gibi kötü prognostik göstergeleri olanlarda 

tedaviye immünsupresif ajanlar eklenebilir (6,15). Agresif 

hastalık için 5 faktör skoru (FFS) tanımlanmıştır: 1- 

proteinüri> 1gr/gün, 2-serum kreatinin> 140 µmol/L, 3- 

miyokardiyal tutulum, 4-ciddi gastrointestinal tutulum, 5- 

santral sinir sistemi tutulumudur (2). Yüksek risk skoruna 

sahip olan kişilerde mortalite ve morbidite artmakta, daha 

agresif immünsupresif tedavi gerekmektedir. Olgumuzda 

steroid tedavi ile yanıt alınmış olup halen idame 

tedaviyle izlenmektedir. 




Fikir - N.S., M.K., G.D., F.E., B.Y.; Tasarım ve Dizayn - 

N.S., G.D., F.E., M.K., B.Y.; Denetleme - N.S., F.E., 

B.Y., G.D., M.K.; Kaynaklar - M.K., G.D.; Malzemeler - 

N.S., F.E., B.Y.; Veri Toplama ve/veya İşleme - N.S., F.E.; 

Analiz ve/veya Yorum - N.S., F.E.; Literatür Taraması - 

B.Y., G.D.; Yazıyı Yazan - N.S., M.K.; Eleştirel İnceleme - 

B.Y., G.D. 

KAYNAKLAR 

1. Churg J, Straus L. Allergic granulomatosis, allergic angiitis, 

and periarteritis nodosa. Am J Pathol 1951; 27:277- 

301. 

2. Mouthon L, Dunogue B, Guillevin L. Diagnosis and classification 

of eosinophilic granulomatosis with polyangiitis 

(formerly named Churg-Strauss syndrome). J Autoimmun 

2014; 48-49:99-103. [CrossRef] 

3. Jakiela B, Sanak M, Szczeklik W, Sokolowska B, Plutecka 

H, Mastalerz L, et al. Both Th2 and Th17 responses are 

involved in the pathogenesis of Churg-Strauss syndrome. 

Clin Exp Rheumatol 2011; 29(1 Suppl 64):s23-34. 

4. Yılmaz I, Celik G, Aydın O, Ozdemir SK, Soyyiğit S, Sözener 

Z, et al. Churg-Strauss syndrome: a new endotype 

of severe asthma? Results of 14 Turkish patients. Clin 

Respir J 2015; 9:350-8. [CrossRef] 

5. Cottin V, Cordier JF. Eosinophilic lung diseases. In: Murray 

JF, Nadel JA, eds. Textbook of Respiratory Medicine. 

5th Edition. Philadelphia: Saunders Company; 

2010:1469-95. 

6. Crothers K, Rochester CL. The eosinophilic pneumonias. 

In: Fishman AP, Elias JA, Fishman JA, Grippi MA, Senior 

RM, Pack AI, eds. Fishman’s Pulmonary Disease and Disorders. 

4th Edition. New York: Mc Graw Hill; 

2008;1213-43. 

7. Guillevin L, Cohen P, Gayraud M, Lhote F, Jarrousse B, 

Casassus P. Churg-Strauss syndrome. Clinical study and 

long-term follow-up of 96 patients. Medicine (Baltimore) 

1999; 78:26-37. 

8. Çildağ O, Polatlı M, Karadağ F, Çulhacı N, Şentürk T, 

Pirim C. Churg-Strauss sendromu: Klaritromisin tetikleyici 

faktör mü? Toraks Dergisi 2000; 1:56-60. 

9. Uyar M, Elbek O, Bakır K, Kibar Y, Bayram N, Dikensoy 

Ö. Churg-Strauss syndrome related to montelukast. Tuberk 

Toraks 2012; 60:56-8. [CrossRef] 

10. Doğan ÖT, Berk S, Özyol G, Abadoğlu Ö, Özşahin SL, 

Arslan S ve ark. Perikardiyal efüzyonla seyreden bir 

Churg-Strauss sendromu olgusu. İzmir Göğüs Hastanesi 

Dergisi; 2010; 24:49-54. 

11. Castaner E, Alguersuari A, Gallardo X, Andreu M, Pallardó 

Y, Mata JM, et al. When to suspect pulmonary vasculitis: 

radiologic and and clinical clues. Radiographics 

2010; 30:33–53. [CrossRef] 

12. Masi AT, Hunder GG, Lie JT, Michel BA, Bloch DA, 

Arend WP, et al. The American College of Rheumatology 

1990 criteria for the classification of Churg-Strauss syndrome 

(allergic granulomatosis and angiitis). Arthritis 

Rheum 1990; 33:1094-100. [CrossRef] 

13. Jennette JC, Falk RJ, Bacon PA, Basu N, Cid MC, Ferrario 

F, et al. 2012 revised International Chapel Hill Consensus 

Conference Nomenclature of Vasculitides. Arthritis 

Rheum 2013; 65:1-11. [CrossRef] 


Churg-Strauss Sendromu | Sarıoğlu ve ark. 

14. Churg A. Recent advances in the diagnosis of Churg- 

Strauss syndrome. Mod Pathol 2001; 14:1284-93. 

[CrossRef] 

15. Çetinkaya E, Şafak G, Ürer N, Karasulu L, Sert S. Churg- 

Strauss sendromu. Toraks Dergisi 2004; 5:57-61. 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Renginar Mutlucan 1 , Ebru Çakır Edis 1 , Osman Nuri Hatipoğlu 1 , Yekta Altemur Karamustafaoğlu 2 , 

Fazlı Yanık 2 , Cemile Korucuoğlu 1 


Bronşiyal karsinoid tümör ve tümörletler, akciğerin 

nöroendokrin kökenli tümörleridir ve oldukça nadir 

görülürler. Diffüz idiyopatik nöroendokrin hücreli 

hiperplazi, tümörlet ve karsinoid tümörler benzer olup; 

biribirlerinin öncüsü ya da birlikte görülen antiteler 

olabilirler. Diffüz idiyopatik nöroendokrin hücreli 

hiperplazide progresif fibrozis görülebilmesiyle birlikte 

bu durum kliniğe interstisyel akciğer hastalığı olarak 

yansıyabilir. Bu yazıda, diffüz intersitisyel akciğer 

hastalığı açısından tetkik edilen 55 yaşındaki bayan 

hastada radyolojik olarak görülmeyen, bronkoskopide 

rastlantısal saptanan karsinoid tümör-tümörlet 

olgusu sunulmuştur. Diffüz intersitisyel akciğer hastalığı 

kliniği ile gelen hastalarda bu görünümün diffüz 

idiyopatik nöroendokrin hücreli hiperplaziye eşlik 

eden tümörlet-karsinoid birlikteliği olabileceğini ve bu 

olgularda bronkoskopinin tanısal olabileceğini vurgulamak 

istedik. 

Anahtar Sözcükler: Diffüz intersitisyel akciğer hastalığı, 

karsinoid tümörlet, bronkoskopi. 

Bronşiyal karsinoid tümör ve tümörletler, akciğerin 

nöroendokrin kökenli tümörleri olup oldukça nadir 

görülürler (1-3). Bazı yazarlara göre diffüz idiopatik 

pulmoner nöroendokrin hücreli hiperplazi 

(DİPNHH), tümörlet ve karsinoid tümörler benzer 

klinik antite olarak değerlendirilmektedir. 

DİPNHH’de progresif fibrozis görülebilmekte olup 

Cases of bronchial carcinoid tumors and tumorlets 

are lung neuroendocrine-based tumors are rarely 

seen. Diffuse idiopathic neuroendocrin cell hyperplasia, 

tumorlet and carcinoid tumors are similar to each 

other. It is also not clear which one initiates the other, 

despite the fact that we could see both these entities 

together. Since diffuse idiopathic neuroendocrin cell 

hyperplasia can be seen as progressive fibrosis, this 

case can be evaluated as interstitial lung disease. In 

this article, a diffuse interstitial lung disease examination 

for a 55-year-old woman showed us no result 

radiologically but in bronchoscopy, a randomly determined 

carcinoid tumor-tumorlet case was presented. 

Patients that have diffused interstitial lung disease 

findings may have both diffuse idiopathic neuroendocrin 

cell hyperplasia and carcinoid tumorlet. We 

want to point out that in these cases bronchoscopy 

can diagnose the disease more accurately. 

Key words: Diffuse interstitial lung disease, carcinoid 

tumorlet, bronchoscopy. 

nadiren eşzamanlı tümörlet ve karsinoid tümör 

görülebildiği bildirilmektedir (2). Burada, diffüz 

intersitisyel akciğer hastalığı (DİAH) olarak refere 

edilen 55 yaşındaki bayan hastada bronkoskopi 

sırasında rastlantısal saptanan karsinoid tümörtümörlet 

olgusunu sunmak istedik. 

1 Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim 

1 Department of Chest Diseases, Trakya University Faculty of 

Dalı, Edirne 

Medicine, Edirne, Turkey 

2 Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, 

2 Department of Thoracic Surgery, Trakya University Faculty of 

Edirne 

Medicine, Edirne, Turkey 


İletişim (Correspondence): Renginar Mutlucan, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları 

Anabilim Dalı, Edirne 

e-mail: dr.renginar@hotmail.com 

180


OLGU 

DİAH ön tanısıyla hastanemize sevk edilen 55 yaşındaki 

bayan hastanın bir yıldır olan efor dispnesi ve bir haftadır 

olan şiddetli öksürük şikayeti vardı. Özgeçmişinde 35 yıl 

boyunca 2–3 paket/gün sigara kullanımı olan hasta halen 

1–2 adet/gün sigara kullanıyordu. Safra kesesi taşı 

olan ve granuloma annulare (etyolojisi tam olarak bilinmeyen, 

genellikle kendiliğinden iyileşen annüler konfigürasyonda 

nekrotik dermal papüllerle karakterize bir hastalık) 

nedeniyle tedavi görmekte olan hastanın özgeçmişinde 

başka özellik yoktu. Fizik muayenede, çomak parmak, 

bilateral manşet ralleri mevcuttu. Yapılan tetkiklerde; 

Lökosit 13.100/mm 3 , Hb 13,8 gr/dl, Htc % 41,5, Plt 

244.000/mm 3 , CRP 0,46 mg/dl, Eritrosit sedimantasyon 

hızı 7 mm/saat, RF 10,6 IU/ml, Anti DNA (-), ANA (-), 

pANCA (-), cANCA (-) idi. Yapılan solunum fonksiyon 

testinde FEV1: 2,28 L (%90), FVC: 2,71 L (%91), 

FEV1/FVC: %84, DLCO: %47, DLCO/VA: %55 olarak 

saptandı. 

Olgunun akciğer filminde bilateral alt zonlarda havalanma 

azlığı mevcuttu (Şekil 1). Toraks bilgisayarlı tomografide 

(BT), sağ akciğer üst lob ve her iki akciğer alt loblarda 

ince cidarlı milimetrik hava kistleri ile buzlu cam yoğunluğunda 

dansite artımları (interlobüler septal kalınlaşmalar?) 

izlenen hastaya yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı 

tomografi (HRCT) çekildi. HRCT; her iki akciğer periferik 

alanlarda daha belirgin olmak üzere plevral ara yüz bulgusu, 

inter-intralobüler septalarda belirginleşme, buzlu 

cam yoğunluğunda dansite artmaları ve yer yer bal peteği 

öncesi parankimal görünüm ile birlikte DİAH ile uyumlu 

olarak değerlendirildi (Şekil 2). 

Hastaya bronkoskopi planlandı. Bronkoskopi’de sağda 

endobronşiyal lezyon görülmedi. Sağ orta lobdan bronkoalveolar 

lavaj (BAL) alındı. Sol üst lob girişi BT’de gözlenmeyen 

bir lezyon ile daralmış olarak görüldü (Şekil 3). 

Lezyon tabana oturmuş, saplı olmayan, üzeri hemorajik 

bir lezyondu ve bu lezyondan biyopsi alındı. Bronkoskopik 

olarak T1 bronş karsinomu olarak değerlendirildi. Sağ 

akciğerden yapılan BAL patoloji sonucu, yoğun mukoid 

materyal ve seyrek iltihabi hücreler olarak geldi. BAL ARB 

ve postbronkoskopik balgam ARB (-) geldi. BAL kültüründe 

üreme olmadı. 

Şekil 2a, b, c: HRCT kesitlerinde, her iki akciğer periferik alanlarda 

daha belirgin olmak üzere plevral ara yüz bulgusu, inter-intralobüler 

septalarda belirginleşme, buzlu cam yoğunluğunda dansite artmaları ve 

yer yer bal peteği öncesi parankimal görünüm. 

Şekil 1: PA Akciğer grafisinde bilateral alt zonlarda havalanma azalması. 


Diffüz İntersitisyel Akciğer Hastalığı Tetkiki Sırasında Rastlantısal Saptanan Karsinoid Tümörlet Olgusu | Mutlucan ve ark. 

Hastadan PET-CT istendi. PET-CT’de patolojik FDG tutulumu 

saptanmadı. Sol üst loptaki üzeri hemorajik lezyondan 

alınan biyopsinin patoloji raporu ön planda karsinoid 

tümör olmak üzere nöroendokrin karsinom olarak sonuçlandı. 

Sol üst lob girişinde tabana oturmuş lezyonun kotere 

uygun olmaması üzerine cerrahi kararı alındı. Hastaya 

göğüs cerrahisi tarafından sol posterolateral torokotomi; 

sol üst lobektomi ve mediastinal lenf nodu diseksiyonu 

yapıldı. Cerrahi olarak çıkarılan 0,5 cm’lik kanamalı 

pembe iyi sınırlı lezyonun patolojisi karsinoid tümörlet 

olarak geldi (en büyük çap 0,4 mm). Patolojik evre 

pT1aNo olarak raporlandı. 

Şekil 3: Bronkoskopide, sol üst lob girişi BT’de gözlenmeyen bir lezyon 

ile daralmış. 

TARTIŞMA 

Normal yetişkin akciğer dokusu bronş epitelinde az miktarda 

da olsa nöroendokrin hücre bulunmaktadır (2,3). 

Yüksek rakımda yaşayanlarda, sigara içenlerde nöroendokrin 

hücre hiperplazisi saptanmakta ve bu durumun 

hipoksiye karşı bir adaptif mekanizma olarak geliştiği 

düşünülmektedir (4). Ayrıca kronik akciğer hastalıklarına 

(bronkopulmoner displazi, kistik fibrozis, astım, diffüz 

panbronşiolit, kronik obstrüktif akciğer hastalıkları ve 

eozinofilik granülom) da sekonder gelişebildiği bildirilmektedir 

(3). 

Karsinoid tümör ve tümörletler immünohistokimyasalultrastriktürel 

özellikleri ile bronşiyal epitelin Kulchitsky 

hücrelerine benzer özellikler taşıyıp, bu hücrelerinden 

köken aldıkları düşünülmektedir (2,4). Nöroendokrin 

tümörletler genelde natürü bilinmeyen, iyi prognozlu nöroendokrin 

hücre proliferasyonları olarak kabul edilirler 

(4). Nöroendokrin hücrelerin oluşturduğu 5 mm’den 

küçük hücre toplulukları olup mikroskobik kesitlerde küçük, 

yuvarlak ya da spindle şekilli uniform hücrelerin 

oluşturduğu agregatlar olarak karşımıza çıkarlar. Benign 

olarak kabul edilmelerine karşın metastaz yapma olasılıkları 

da vardır (5). Genellikle hasarlanmış akciğer parankiminde 

ve rastlantısal olarak bulunurlar (4,5). 

Uzun süreli hipoksi ve/veya parankim hasarı sonucunda, 

nöroendokrin hücrelerde öncelikle hiperplazi ardından 

displazik değişikliklerin ortaya çıktığı, uyarı devam ederse 

bu zeminde karsinoid neoplasm ve karsinomların da 

gelişebileceği ileri sürülmektedir (4). Bazı yazarlar ise 

DİPNHH, tümörlet ve karsinoid tümörlerin benzer olduğunu, 

bu lezyonların birbirlerinin öncüsü ya da birlikte 

görülen antiteler olduğunu iddia etmektedir. (2). 

Bazen nöroendokrin hücre hiperplazisi altta yatan herhangi 

bir neden olmaksızın ortaya çıkmakta, bu hücrelerden 

açığa çıkan maddeler aracılığı ile hastalarda ikincil 

olarak peribronşiyal fibrozis gelişebilmekte ve bu bulgular 

kliniğe intersitisyel akciğer hastalığı olarak yansımaktadır. 

Bu hücrelerden açığa çıkan başlıca mediatörlerin bombesin 

ve akciğer fibroblastlarından salınan nöropeptid 

growth faktör gibi mediatörler olduğu bilinmektedir (3). 

Bu antitelerin DİAH’tan klinik ve histopatolojik olarak 

ayrımının yapılması nöroendokrin tümörlerde kullanılabilen 

tedavi seçeneklerinin uygulanabilirliğini gündeme 

getirebilmesi açısından önem arz edebilir. 

Diffüz nöroendokrin hiperplazi ve karsinoid tümörlet birlikteliği 

ile ilgili literatür bilgisi kısıtlı olup olguların çoğu 

patoloji piyeslerinden elde edilen bilgilere dayanmaktadır. 

Bu olgularda genellikle radyolojik olarak intersitisyel görünümün 

yanında nodül, atelektazi gibi bulgular mevcut 

olup, wedge biyopsilerinde DİPNHH ile karsinoid tümörlet 

birlikteliği saptanmıştır (6,7). 

Literatürde bizim olgumuza benzer şekilde tomografide 

sadece intersitisyel görünüm olup karsinoid tümör saptanan 

bir olgu bulabildik. Bu olguda, klinik olarak ektopik 

adrenocorticotrophic sendromun nedeni araştırılırken 

çekilen tomografide intersitisyel patern saptanmış ve 

bronkoskopisi normal olan hastanın wedge biyopsisinde 

karsinoid tümör saptanabilmiştir (8). 

Bu olguyu, DİAH kliniği ile gelen hastalarda bu görünümün 

diffüz nöroendokrin hiperplazi ve eşlik eden tümörlet-karsinoid 

birlikteliğine ait olabileceğini vurgulamak 

için sunmayı uygun bulduk. 

TEŞEKKÜR 

Patoloji materyallerini inceleyen Dr. Ufuk USTA’ya teşekkür 

ederiz. 




Fikir - R.M., E.Ç.E., O.N.H., Y.A.K., F.Y., C.K.; Tasarım 

ve Dizayn - R.M., E.Ç.E., O.N.H., Y.A.K., F.Y., C.K.; 

Denetleme - R.M., E.Ç.E., O.N.H., Y.A.K., F.Y., C.K.; 

Kaynaklar - R.M.; Malzemeler - R.M.; Veri Toplama 

ve/veya İşleme - R.M.; Analiz ve/veya Yorum - R.M.; 

Literatür Taraması - R.M.; Yazıyı Yazan - R.M.; Eleştirel 

İnceleme - R.M. 



KAYNAKLAR 

1. Jeung MY, Gasser B, Gangi A, Charneau D, Ducrog X, 

Kessler R, et al. Bronchial carcinoid tumors of the thorax: 

spectrum of radiologic findings. Radiographics 2002; 

22:351-65. [CrossRef] 

2. Koo CW, Baliff JP, Torigian DA, Litzky LA, Gefter WB, 

Akers SR. Spectrum of pulmonary neuroendocrine cell 

proliferation: diffuse idiopathic pulmonary neuroendocrine 

cell hyperplasia, tumorlet, and carcinoids AJR Am J 

Roentgenol 2010; 195:661-8. [CrossRef] 

3. Aguayo SM, Miller YE, Waldron JA, Bogin RM, Sunday 

ME, Staton GW Jr, et al. Brief report: idiopathic diffuse 

hyperplasia of pulmonary neuroendocrine cells and 

airway disease. N Engl J Med 1992; 327:1285-8. 

4. Fırat P, Tutar E, Yılmaz M, Öç M, Ersoy Ü, Güngen Y. 

Nöroendokrin tümörletler içeren bir bronşiektazi olgusu. 

Solunum Hastalıkları 2000; 11:96-9. 

5. Şahin E, Dizbay Sak S, Kumbasar U, Kayı Çangır A, 

Güngör A, Akay H ve ark. Pulmoner tümörlet (4 olgu). 

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2001; 54: 

377-80. 

6. Falkenstern- Ge RF, Kimmich M, Friedel G, Tannapfel A, 

Neumann V, Kohlhaeufl M. Diffuse idiopathic pulmonary 

neuroendocrine cell hyperplasia: 7-year follow-up of a 

rare clinicopathologic syndrome. J Cancer Res Clin Oncol 

2011; 137:1495-98. [CrossRef] 

7. Gorshtein A, Gross DJ, Barak D, Strenov Y, Refaeli Y, 

Shimon I, et al. Diffuse idiopathic pulmonary neuroendocrine 

cell hyperplasia and the associated lung neuroendocrine 

tumors: clinical experience with a rare entity. 

Cancer 2012; 118:612-9. [CrossRef] 

8. Cameron CM, Roberts F, Connell J, Sproule MW. Diffuse 

idiopathic pulmonary neuroendocrine cell hyperplasia: 

an unusual cause of cyclical ectopic adrenocorticotrophic 

syndrome. Br J Radiol 2011; 84:e14-7. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Sinem Nedime Sökücü 1 , Cengiz Özdemir 1 , Nihal Geniş 1 , Tayfun Elibol 2 , Levent Dalar 3 , Levent Karasulu 1 


Yabancı cisim aspirasyonları erişkinlerde nadir olmakla 

birlikte çoğunlukla farklı klinik bulgular ile 

ortaya çıkabilirler. Öksürük, wheezing, stridor ve 

hemoptizi esas başvuru semptomları olsa da geç 

başvuran olgular diğer klinik durumları da taklit edebilirler. 

Bu durum tanıda güçlük yaratarak tedavinin 

gecikmesine yol açar. Radyolojik araştırmalar yabancı 

cismin saptanmasında yardımcı olabilir ancak tanının 

dışlanması amacıyla kullanılmamalıdır. Rijid bronkoskopi, 

bu olguların hem tanısında hem de tedavisinde 

kullanılabilir. Bu yazıda, farklı klinik tablolarla başvuran 

üç değişik yabancı cisim aspirasyonu olgusu 

literatür eşliğinde sunuldu. 

Anahtar Sözcükler: Erişkin, yabancı cisim aspirasyonu, 

rijid bronkoskopi. 

1 Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma 

Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İstanbul 

2 Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Dahiliye 

Kliniği, İstanbul 

3 İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim 

Dalı, İstanbul 

Although foreign body aspiration is not common in 

adults, they usually present with different clinical signs 

and symptoms. Although cough, wheeze, stridor, or 

hemoptysis is the presenting symptoms, it can mimic 

other clinical entities in late presentations. This causes 

problematic and late diagnosis. Radiological investigations 

may help to confirm aspiration but should not 

be used to exclude it. Rigid bronchoscopy can be 

applied for both diagnosis and treatment in these 

cases. Three cases of foreign body aspiration with 

different clinics are presented in light of literature. 

Key words: Adult, foreign body aspiration, rigid bronchoscopy. 

1 Department of Chest Diseases, Yedikule Chest Diseases and 

Thoracic Surgery Training and Research Hospital, İstanbul, 

Turkey 

2 Department of Internal Medicine, Gaziosmanpaşa Taksim 

Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey 

3 Department of Chest Diseases, İstanbul Bilim University 

Faculty of Medicine, İstanbul, Turkey 


İletişim (Correspondence): Sinem Nedime Sökücü, Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 

Göğüs Hastalıkları Kliniği, İstanbul 

e-mail: sinemtimur@yahoo.com 

184


Yabancı cisim aspirasyonu, kişinin kendisinin ağzına koyduğu 

ya da birisi tarafından verilen bir maddenin trakeobronşiyal 

ağaca kaçmasıdır. Yabancı cisim aspirasyonları 

ülkemizde ve tüm dünyada sık görülen ve ölüme neden 

olan acil müdahale edilmesi gereken hastalıklar 

arasındadır (1). Genelde çocukluk çağında, en sık 6 ay–3 

yaşlar arasında ortaya çıksa da, bilinç durumunu bozan 

ek hastalığı olan (serebrovasküler olay, demans, psikiyatrik 

hastalıklar madde kullanımı gibi) orta- ileri yaşlı bireylerde 

de görülebilir (2). Farklı klinik ve radyolojik bulgular 

ile başvuran bu hastaların erken tanısı ve gecikmeden 

tedavi edilmesi hayat kurtarıcıdır ve akciğerlerde oluşabilecek 

kalıcı hasarı önlemektedir. Özellikle havayolunda 

erken dönemde ciddi semptom yaratmayan yabancı cisim 

aspirasyonları geç tanı aldıklarında ciddi morbiditelere 

neden olurlar. 

Biz de farklı klinik bulgular ile başvuran yabancı cisim 

aspirasyonlu üç olguyu literatür eşliğinde tartıştık. 

Şekil 1: PA akciğer grafisinde solda kalp konturunu silen hava sıvı 

seviyesi veren konsolidasyon. 

OLGU 

Olgu 1: Koyu renkli pürülan balgam, nefes darlığı, üşüme 

titreme ve ateş şikâyeti ile acil polikliniğimize başvuran 67 

yaş erkek hastanın özgeçmişinde 8 yıl önce larinks kanseri 

nedeniyle opere olduğu ve trakeostomi açıldığı öğrenildi. 

Seksen paket/yıl sigara kullanımı bulunan hasta, sigarayı 

8 yıl önce bırakmıştı. Üç yıldır kronik obstrüktif akciğer 

hastalığı tanısı olan hasta, evinde nebülizatör ile bronkodilatör 

tedavisini almaktaydı. Başvuru sırasında fizik muayenesinde 

daha önce açılmış olan trakeostomi stoması 

izlendi. Kan basıncı: 110/70 mmHg, solunum sayısı: 

20/dk, nabız: 93/dk, oksijen saturasyonu: % 90 (oda 

havasında) idi. Solunum sistemi muayenesinde solda 

solunum seslerinde azalma mevcuttu. Hastanın posteroanterior 

(PA) akciğer grafisinde solda kalp konturunu silen 

hava sıvı seviyesi veren konsolidasyon dışında özellik 

yoktu (Şekil 1). Hastanın bronkodilatör ve nazal oksijen 

tedavisi düzenlendi ve pnömoni ön tanısı ile ampisilin/sulbaktam 

ve ornidazol başlandı. Balgam kültüründe 

Pseudomonas aeroginosa üredi ve verilen antibiyotiklere 

hassas saptandı. Tedavinin 10. gününde radyolojik bulgularında 

düzelme olmadığı görüldü. 

Hastaya verilen nonspesifik antibiyotik tedavisine cevap 

alınmaması üzerine çekilen toraks bilgisayarlı tomografisinde 

(BT), sol akciğer alt lob posterobazal segmentte, 

içerisinde hava bronkogramı içeren, 10x6 cm boyutunda 

plöroparankimal konsolide lezyon yanında (Şekil 2) sol 

üst lob bronş girişinde parlak metalik dansitede yabancı 

cisim aspirasyonunu düşündüren lezyon saptandı. 

Şekil 2: Bilgisayarlı Toraks Tomografisinde sol akciğer alt lob posterobazal 

segmentte yabancı cisim. 

Şekil 3: Sol ana bronş distalinde etrafı sekresyonla sıvalı yabancı cisim. 

Hastanın takiplerinde başvuru sırasındaki lökositozu 

(28.5x10³ /ul) ve CRP (447mg/L) yüksekliği tedavisinin 

10. gününde normale döndü. Yapılan fiberoptik bronkoskopide 

sol ana bronş distalindeki yoğun pürülan sekres- 


Yabancı Cisim Aspirasyonu Hekimi Yanıltır mı? Erişkinde Üç Farklı Yabancı Cisim Aspirasyonu Olgusu | Sökücü ve ark. 

yon temizlendikten sonra lümende yabancı cisim izlendi. 

Havayolundaki yabancı cismin çıkartılması amacı ile yapılan 

rijid bronkoskopide, sol ana bronş distalindeki yabancı 

cisim, biyopsi pensi ile tutularak çıkartıldı (Şekil 3). Sol 

üst lob bronşunda ödem ve segmentlerden pürülan sekresyonun 

geldiği görüldü. Sekresyonlar aspire edildikten 

sonra üst ve alt lob subsegmentlere kadar açık izlendi. 

Çıkartılan yabancı cismin konuşma cihazı ara parçası 

olduğu gözlendi (Şekil 4). Üst lobdan alınan lavaj sitoloji 

sonucunda tümöral hücre izlenmezken aside rezistan 

bakteri direkt, teksif, kültür sonuçları negatif saptandı. 

Hastanın işlem sonrası 1. haftada çekilen akciğer grafisinde 

tama yakın regresyon izlendi (Şekil 5). 

Olgu 2: Otuz sekiz yaşında erkek hasta 7–8 aydır giderek 

artan nefes darlığı ve kronik öksürük şikâyetleri ile başvurdu. 

Şizofreni nedeniyle 10 yıldır tedavi alan hastanın 2 

yıl önce şüpheli yabancı cisim aspirasyonu hikâyesi mevcuttu. 

Bu dönemde hasta yakınları tarafından ikna edilemediği 

için muayene olmayı kabul etmeyen hasta, nefes 

darlığında artış olması üzerine hastanemiz acil polikliniğine 

başvurdu. Yapılan tetkiklerde, PA akciğer grafisinde 

sol hiler alanda radyo-opak lezyon saptanması üzerine 

hasta, yabancı cisim aspirasyonu ön tanısı ile hastaneye 

yatırıldı (Şekil 6). 

Şekil 6: PA akciğer grafisinde sol hiler alanda radyo-opak lezyon. 

Şekil 4: Hastadan çıkartılan yabancı cisim. 

Şekil 7: Rijid bronkoskopide sol ana bronş girişten itibaren ödem ve 

granulasyon dokusu ile %90 oranında obstrüksiyon. 

Şekil 5: İşlem sonrası PA akciğer grafisi. 

Hastaya yapılan Toraks BT’de sol ana bronş lümeninde 

daralma ve sol üst lob bronşunda metalik dansitede lezyon 

saptandı. Hastaya rijid bronkoskopi yapılması planlandı. 

Genel anestezi altında yapılan rijid bronkoskopide 

larinks ve trakea normal karina ödemli idi. Sağ bronş 

sistemi açık ve normal izlenirken sol ana bronş girişten 

itibaren granülasyon dokusu ile büyük oranda obstrükte 

izlendi (Şekil 7). Fiberoptik bronkoskopi ile bu alanın 

distaline geçildiğinde granülasyon dokusunun sekonder 

karinaya kadar uzanmakta olduğu görüldü. Üst lob bronşu 

içinde siyah renkte, sert yabancı cisim izlendi. Alt lob 

subsegmentlere kadar açıktı. Pens ile sol üst lob bronşun- 



daki yabancı cisim tutularak çıkartıldı ve metalik küpe 

parçası olduğu görüldü (Şekil 8). Sol ana bronş lümenindeki 

granülasyon dokularına kriyoterapi uygulandı. Lümendeki 

doku artıkları temizlendi. Bronş biyopsi sonucu; 

yüzey epitelinde skuamöz metaplazi, stromada ödem, 

mikst tip iltihap hücreleri kapiller damar proliferasyonu, 

damarlarda konjesyon olarak raporlandı. Tedavinin beşinci 

gününde fiberoptik bronkoskopisi tekrarlanan hastanın 

sol ana bronş lümenindeki granülasyon dokularına 

yeniden kriyoterapi uygulandı. Hasta 15 gün sonra yapılan 

bronkoskopide sol ana bronştaki granülasyon dokularında 

tama yakın regresyon izlendi. Semptomlarında düzelme 

olan hasta, olası yeni aspirasyona karşı uyarıldı. 

başvuran hasta kliniğimize yatırıldı. Akciğer grafisinde sağ 

alt zondaki infiltrasyonun devam etmesi üzerine çekilen 

Toraks BT de sağ alt lob bronşunda şüpheli yabancı cisme 

ait dansite ve alt lobda konsolidasyon izlendi (Şekil 9 

ve 10). Yapılan bronkoskopide sağ alt lob bronşu girişten 

hemen sonra medial duvardan kaynaklanan granülasyon 

dokusu ile %40 oranında daralmış izlendi ve bu alan 

geçildiğinde bazal segmentler girişinde yabancı cisim 

saptandı (Şekil 11). Yabancı cismin çıkartılması için yapılan 

rijid bronkoskopide, sağ alt lob bronşundaki yabancı 

cisim biyopsi pensi ile çıkartıldı ve bir kalem ucu olduğu 

anlaşıldı (Şekil 12 ve 13). Bazal segmentlerin açık olduğu 

görüldü. Granülasyon dokusu olması muhtemel olan 

alandan biyopsiler alındı. İşlem sonrasında, göğüs cerrahisi 

servisi ile sağ alt lobektomi için değerlendirilen hastaya, 

bronşektazi nedeniyle lobektomi planlandı. Bronş 

biyopsisi, kronik nonspesifik bronşit, yüzey epitelinde fokal 

alanlarda skuamöz metaplazi olarak raporlandı. Hasta 

bu bulgularla torakotomi planlanarak taburcu edildi. 


Olgu 3: On altı yaşında bayan hasta pürülan balgam, 

öksürük, bol balgam çıkarma şikâyetleri ile 2011 yılında 

hastanemize başvurmuş. PA akciğer grafisinde sağ alt 

zonda nonhomojen infiltrasyon saptanması üzerine nonspesifik 

antibiyotik tedavisi başlanan hastada radyolojik 

düzelmenin olmaması üzerine yapılan bronkoskopisinde 

sağ alt lob bronş girişinde pürülan sekresyon aspire edildikten 

sonra saat 12 hizasında, mobil, üzeri sert lobüle 

konturlu yaklaşık 0,5 cm boyutunda kitle izlenmiş. Kitleden 

alınan biyopside kronik aktif bronşit, filamentöz cisimler 

içeren fibrinoid fragmanlar saptanmış. Olguda 

enfeksiyon ajanına yönelik histokimyasal çalışma sonucu 

EZN, D-PAS ve Grocott (+)' liği veren kısa fibriler yapılar 

ön planda nokardia enfeksiyonunu düşündürse de hastanın 

klinik ve laboratuvar bulguları uyumlu olarak değerlendirilmemiş. 

İnflamasyon açısından lökositoz, sedimantasyon 

ve CRP yüksekliği saptanmamış. Hastanın bronş 

lavajının aside rezistan bakteri açısından direkt, teksif ve 

kültür negatif olarak sonuçlanması üzerine poliklinik takibinde 

taburcu edilmiş. 

Bu enfeksiyon atağından sonra takipten çıkan ve 3 yıl 

sonra tekrarlayan pnömoni ön tanısı ile polikliniğimize 

Şekil 9: İşlem öncesi bilgisayarlı toraks tomografisi mediasten görünümü. 

Şekil 10: İşlem öncesi bilgisayarlı toraks tomografisi parankim görünümü. 

TARTIŞMA 

Yabancı cisim aspirasyonları genelde çocukluk çağında 

gözükse de, erişkinlerde özellikle bilinç durumunu bozan 

ek hastalığı olan orta- ileri yaşlı bireylerde de görülebilir 

(2). Çocukluk çağında yemek parçaları, aspire edilen 



cisimlerin %70–90’ını oluştursa da daha büyük çocuk ve 

erişkinlerde yemek olmayan cisimler (kağıt atacı, para, 

iğne, küpe vb.) aspire edilmektedir (3-5). 

Yabancı cisim aspirasyonlarının tanısında çoğu zaman 

sadece anamnez yeterlidir (6). Tanıdan şüphe edildiğinde 

radyolojik tetkikler önemlidir. Yapılan radyolojik tetkikler 

arasında, direk grafiler önemli yer tutmaktadır. Radyolojik 

değerlendirmede, PA akciğer grafisi ve sağ yan grafileri 

çekilmelidir. Radyolojik değerlendirmede iki akciğerde 

havalanma farkı, akciğerlerden etkilenen tarafta havalanma 

artışı, mediastinal yer değiştirme, pnömonik infiltrasyonlar, 

atelektazi gibi bulgular yanında yabancı cisime 

ait radyo-opak görünüm tespit edilebilir. Çocuklarda 

negatif radyografik bulgu oranı %5-%30 arasında iken 

erişkinlerde bu oran %8-%80 arasındadır ki, bu değişkenlik 

aspire edilen materyalin fiziksel içeriğine bağlıdır (7). 

Literatürde PA akciğer grafisinde yabancı cisim görülmese 

de, yabancı cisim şüphesi olan her olguya bronkoskopi 

yapılması gerektiği konusunda öneriler mevcuttur. Bizim 

olgularımızda da PA akciğer grafilerinde yabancı cisim 

düşündürecek bulgu olmasa da hastaların toraks bilgisayarlı 

tomografilerinde havayolunda yabancı cismi düşündürecek 

opasite artışları mevcuttu. 

Geç regrese olan pnömoniler kavramı, tedavi ile klinik 

olarak düzelen hastada radyografik düzelmenin 2 haftada 

%50 den az, 4 haftada tam ya da tama yakın olmaması 

durumudur. Geç regrese olan pnömonilerin ayırıcı 

tanısında ise ileri yaş (>55), alkolizm, konakçı savunmasında 

yetersizlik, eşlik eden hastalıkların varlığı, endobronşiyal 

obstrüksiyonlar, sigara kullanımı, ağır pnömoni, 

bakteriyemi varlığı, plevral tutulum olması ve multilober 

tutulum olması olarak sayılabilir. Postobstrüktif pnömoni 

gelişen 1. olgumuzda uygulanan tedaviye rağmen radyolojik 

düzelme olmaması üzerine yapılan bronkoskopik 

değerlendirmede aspire edilmiş yabancı cisim saptanmıştır. 

Şekil 12: Granulasyon dokusu temizlendikten sonra distaldeki yabancı 

cisim. 


Şekil 11: Sağ alt lob bronşu girişinde granulasyon dokusu. 

Yabancı cisim aspirasyonu sonrası en sık görülen semptomlar 

öksürük, nefes darlığı, hırıltılı solunum, hemoptizi 

ve tıkanma hissidir (1,2). Olgu 2’de yabancı cismin havayolunu 

tam obstrükte etmemesi ve sol ana bronş boyunca 

granülasyon dokusu gelişimine neden olması, hastanın 

kronik öksürük ve dispne şikâyetleri gelişimine neden 

olmuştur. Hastamızda da olduğu gibi kronik öksürük 

şikâyeti olan hastalarda çekilen PA akciğer grafisinin iyi 

incelenmesi ve granülasyon dokusu gelişmeden erken 

müdahale edilmesi bu tarz hastaların tedavisinde önemlidir. 

Eğer granülasyon dokusu gelişmişse, hızlı iyileşme 

sağlanması ve obstrüksiyonun sekelsiz giderilmesine yardımcı 

olabilecek bir tedavi yöntemi olarak kriyoterapi 

akılda bulundurulmalıdır. 



Tekrarlayan pnömoni ön tanısı ile aspirasyondan 3 yıl 

sonra tetkik edilen 3. olgumuzda olduğu gibi sağlıklı 

erişkinler bazen yabancı cisim aspirasyonunu uzun süre, 

hayatı tehdit eden bulgu olmadan da tolere edebilir ve 

hastaneye yabancı cisme ait gelişen geç komplikasyonlar 

sonuçları ile başvurabilirler. Bu hastamızdaki geç müdahale, 

tedavi sonrası düzelmeyen ve rezeksiyona giden 

bronşektaziye neden olmuştur. Gecikmiş tedaviye bağlı 

oluşabilen diğer komplikasyonlar ise yabancı cismin neden 

olduğu obstrüksiyonun distalinde enfeksiyon ile sonucunda 

oluşan parankimal harabiyetidir. Diğer komplikasyonlar 

ise striktür oluşumu, afoni, subkutan amfizem, 

bronşektazi, atelektazi, pnömotoraks olarak sayılabilir (8- 

11). Yabancı cisim aspirasyonları bronş yapısının anatomisi 

gereği, hem dallanma açısının dar olması hem de 

çapının geniş olmasından dolayı, sıklıkla sağ tarafa olsa 

da bizim iki olgumuzda da daha seyrek olan sol tarafa 

aspirasyon mevcuttu (12,13). Bunun nedeni her iki olguda 

da aspire edilen materyalin düzgün konturlu olmayıp 

trakea bifurkasyon hizasında sol akciğere yönelmesi olabilir. 

Havayollarındaki yabancı cismin erken tanı alması ve 

çıkarılması, belirtilerde hızlı bir düzelme sağlar. Yabancı 

cisim aspirasyonu şüphesi olan vakaların yönetiminde rijid 

bronkoskopi hem tanı hem de tedavi anlamında yol göstericidir. 

Yabancı cisim aspirasyonlarının tanısında fiberoptik 

bronkoskopla değerlendirme, yarar sağlayacağı 

gibi yabancı cisme ait granülasyon dokusu oluşumu ile 

seyreden olgularda ise tanının gecikmesine neden olabilir. 

Olgu 3’te granülasyon dokusu distaline yerleşmiş olan 

yabancı cisim, yapılan fiberoptik bronkoskopide saptanamamış 

ve olgunun tanısında gecikmeye neden olmuştur. 

Eğer yabancı cisim havayollarında tanı almadan uzun 

süre kalırsa geri dönüşümsüz akciğer hasarına neden 

olabilir. Bu durumlarda yabancı cisim çıkarılsa da 3. 

olgumuzda olduğu gibi, hasar gören akciğerin rezeksiyonuna 

kadar giden tedavilere ihtiyaç duyulabilir. 

Erişkin hastalarda yabancı cisim aspirasyon şüphesi 

uyandıran klinik ve radyolojik bulgular saptandığında 

anamnezin ayrıntılı alınması, hem tanı hem de tedavi 

amacıyla bronkoskopik yöntemlerin erken dönemde uygulanması 

ciddi komplikasyon gelişimini önlemede yarar 

sağlayacaktır. Klinisyenlerin, özellikle havayolunda kritik 

obstrüksiyona yol açmadan ortaya çıkan yabancı cisim 

aspirasyonlarında, subakut ve kronik semptomları dikkatli 

bir şekilde değerlendirmesi olası morbiditeleri azaltmak 

için önemlidir. 




Fikir - S.N.S., C.Ö., N.G., T.E., L.D., L.K.; Tasarım ve 

Dizayn - S.N.S., C.Ö., N.G., T.E., L.D., L.K.; Denetleme - 

S.N.S., C.Ö., N.G., T.E., L.D., L.K.; Kaynaklar - N.G., 

T.E.; Malzemeler - L.K., L.D.; Veri Toplama ve/veya İşleme 

- S.N.S., C.Ö., L.K.; Analiz ve/veya Yorum - C.Ö., 

L.K.; Literatür Taraması - T.E., N.G.; Yazıyı Yazan - 

S.N.S., C.Ö.; Eleştirel İnceleme - L.D., L.K. 

KAYNAKLAR 

1. Baharloo F, Veyckemans F, Francis C, Biettlot MP, Rodenstein 

DO. Tracheobronchial foreign bodies: presentation 

and management in children and adults. Chest 

1999; 115:1357-62. [CrossRef] 

2. Willett LL, Barney J, Saylors G, Dransfield M. An unusual 

cause of chronic cough. Foreign body aspiration. J Gen 

Intern Med 2006; 21:C1-3. [CrossRef] 

3. Lemberg PS, Darrow DH, Holinger LD. Aerodigestive 

tract foreign bodies in the older child and adolescent. 

Ann Otol Rhinol Laryngol 1996; 105:267-71. [CrossRef] 

4. Tan HK, Brown K, McGill T, Kenna MA, Lund DP, Healy 

GB. Airway foreign bodies (FB): a 10-year review. Int J 

Pediatr Otolarygol 2000; 56:91-9. [CrossRef] 

5. Pasaoglu I, Dogan R, Demircin M, Hatipoğlu A, Bozer AY. 

Bronchoscopic removal of foreign bodies in children: retrospective 

analysis of 822 cases. Thorac Cardiovasc Surg 

1991; 39:95-8. 

6. Even L, Heno N, Talmon Y, Samet E, Zonis Z, Kugelman 

A. Diagnostic evaluation of foreign body aspiration in 

children: a prospective study. J Pediatr Surg 2005; 

40:1122-7. 

7. Pinto A, Scaglione M, Pinto F, Guidi G, Pepe M, Del Prato 

B, et al. Tracheobronchial aspiration of foreign bodies: 

current indications for emergency plain chest radiography. 

Radiol Med (Torino) 2006; 111:497-506. [CrossRef] 

8. Tokar B, Ozkan R, Ilhan H. Tracheobronchial foreign 

bodies in children: importance of accurate history and 

plain chest radiography in delayed presentation. Clin Radiol 

2004; 59:609-15. [CrossRef] 

9. Narasimhan KL, Chowdhary SK, Suri S, Mahajan JK, Samujh 

R, Rao KLN. Foreign body airway obstructions in 

children: lessons learnt from a prospective audit. J Indian 

Assoc Pediatr Surg 2002; 7:184-9. 

10. Reilly J, Thompson J, MacArthur C, Pransky S, Beste D, 

Smith M, et al. Pediatric aerodigestive foreign body injuries 

are complications related to timeliness of diagnosis. 

Laryngoscope. 1997; 107:17-20. [CrossRef] 



11. Cataneo AJ, Reibscheid SM, Ruiz Junior RL, Ferrari GF. 

Foreign body in the tracheobronchial tree. Clin Pediatr 

1997; 36:701-6. [CrossRef] 

13. Mu L, He P, Sun D. Inhalation of foreign bodies in Chinese 

children: a review of 400 cases. Laryngoscope 

1991;101:657-60. [CrossRef] 

12. Hasdiraz L, Bicer C, Bilgin M, Oguzkaya F. Turban pin 

aspiration: non-asphyxiating tracheobronchial foreign 

body in young Islamic women. Thorac Cardiovasc Surg 

2006; 54:273-5. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Cahit Kafadar, Ersin Öztürk, Kemal Kara, Muzaffer Sağlam, Süleyman Tutar 


Lipom, yağ dokusundan ve nadiren fibröz stromadan 

oluşan, yetişkinlerde sık görülen, benign bir yumuşak 

doku tümörüdür. İntratorasik yerleşim, özellikle de 

parietal plevrada nadir görülür. Tanı anında hastaların 

çoğu semptomatik olmadığından, sıklıkla başka 

endikasyonlar için çekilen akciğer grafilerinde insidental 

olarak saptanır. Bilgisayarlı tomografi (BT) ve 

manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile lipom 

tanısı koymak mümkündür. Lipomlar yağ atenüasyonunda 

lezyonlar olduğundan BT’de dansite ölçümleri 

ile tanınırlar ve MRG lezyonların ileri değerlendirmesi 

için faydalı olabilir. Bir plevral lipom olgusunu literatür 

eşliğinde sunuyoruz. 

Anahtar Sözcükler: Lipom, plevra, toraks, bilgisayarlı 

tomografi, manyetik rezonans görüntüleme. 

Lipomlar yetişkinlerde en sık görülen benign mezenkimal 

tümördür. Yumuşak doku tümörlerinin 

yarısını ve yağ içeren benign tümörlerin ise %80 

kadarını lipomlar oluşturur. İntratorasik lipomlar 

mediasten, plevra, akciğer parankimi, diafragma 

veya endobronşial lokalizasyonda olabilirler. 

Plevral lipomlar, parietal plevranın submezotelyal 

tabakasından köken alan ve subplevral, plevral ve 

ekstraplevral aralığa uzanan benign yumuşak doku 

tümörleridir. Yavaş büyüme gösterirler. Plevral 

lipomu olan hastaların büyük kısmı asemptomatik 

olup lezyonlar sıklıkla radyografide insidental olarak 

saptanır. Oluşabilecek semptomlar arasında 

sırt ağrısı, göğüste dolgunluk hissi, prodüktif 

In adults, lipoma is a common benign tumor of soft 

tissues, composed of adipose tissue and occasionally 

fibrous stroma. An intrathoracic location, particularly 

in the parietal pleura, is rare. Since most of the patients 

have no symptoms at the time of diagnosis, it is 

usually diagnosed incidentally with pulmonary radiography 

for other indications. It is possible to make a 

diagnosis of lipoma by computed tomography (CT) 

and magnetic resonance imaging (MRI). Since lipomas 

have fat attenuation, diagnosis with CT is made 

with density measurements and MRI may also be 

useful for further characterization of these lesions. We 

report radiological findings of a pleural lipoma case 

with the review of the literature. 

Key words: Lipoma, pleura, thorax, computed tomography, 

magnetic resonance imaging. 

olmayan öksürük ve efor dispnesi yer alır (1). 

Plevral lipomlar direkt radyografide yumuşak doku 

dansitesinde lezyonlar olarak görülür ve büyük 

boyutlara ulaşabilirler. Bilgisayarlı tomografide (BT) 

homojen yağ dansitesinde lezyonlar olarak görülür 

ve dansitesi -50 ile -150 Hounsfield unit (HU) 

arasında değişir. BT incelemeler, dansite ölçümleri 

ile lezyonların tanınmasında olanak sağlamaktadır 

(2). Semptomatik hastalarda ve lipomatöz maligniteler 

ile ayrım yapılamayan şüpheli olgularda cerrahi 

rezeksiyon yapılmalıdır (3). Görüntüleme yöntemleriyle 

tanısı konan olgumuzda plevral lipomun 

radyolojik görünüm özelliklerini tartışmayı amaçladık. 

GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Radyoloji Kliniği, İstanbul 

Department of Radiology, GMMA Haydarpaşa Training 

Hospital, İstanbul, Turkey 

Başvuru tarihi (Submitted): 23.03.2015 Kabul tarihi (Accepted): 12.04.2015 

İletişim (Correspondence): Cahit Kafadar, GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Radyoloji Kliniği, İstanbul 

e-mail: ckafadar@hotmail.com 

191


OLGU 

Şikâyeti olmayan yirmi dört yaşındaki erkek hastaya merkezimizde 

akciğer grafisi çekildi. Hastanın fizik muayene 

bulguları, laboratuvar incelemeleri, özgeçmişi ve soy 

geçmişi özellik arz etmemekteydi. PA akciğer grafisinde 

sol hemitoraks orta bölümü üzerine süperpoze olan, yumuşak 

doku opasitesinde, keskin konturlu yuvarlak lezyon 

görünümü izlendi (Şekil 1). Lateral projeksiyondaki akciğer 

grafisinde, tanımlanan kitlesel lezyon sol hemitoraks 

ön-üst kesimine lokalize idi(Şekil 2). Lezyonun karakterizasyonu 

amacıyla olguya toraks BT incelemesi yapıldı. Sol 

üçüncü ve dördüncü kot anterioru seviyesinde, sol hemitoraks 

anterolateral bölümde, plevral yerleşimli olan ve 

subplevral alana doğru uzanan, içyapısının dansitesi 

ortalama -115 HU ölçülen (yağ dansitesi), yaklaşık 6 x 

4,5 x 3,5 cm boyutlu, düzgün konturlu, ovoid şekilli homojen 

hipodens kitlesel lezyon izlendi (Şekil 3). Postkontrast 

görüntülerde lezyon kontrast tutulumu göstermemekteydi. 

Lezyon homojenitesini ve iç yapısındaki yağ dokusunu 

değerlendirmek amacıyla olguya manyetik rezonans 

görüntüleme (MRG) yapıldı. Tariflenen lezyon yağ baskılamanın 

uygulanmadığı T1 ve T2 ağırlıklı sekanslarda cilt 

altı yağ dokusu ile izointens olup yağ baskılama tekniğinin 

uygulandığı görüntülerde sinyalinde homojen olarak 

baskılanma izlendi ve yağ içeriği doğrulandı (Şekil 4). 

Radyolojik görünüm özellikleri değerlendirildiğinde plevral 

lipom tanısı konmuş olup olguya radyolojik takip önerildi. 

mediastinal, parankimal, endobronşial veya plevral yerleşimli 

olabilirler. Plevral lipomlar ise oldukça nadirdir (4). 

Plevral lipomlar parietal plevranın submezotelyal tabakasından 

köken alırlar ve subplevral, plevral veya ekstraplevral 

aralığa uzanım gösterebilirler. 

Şekil 2: Lateral projeksiyondaki akciğer grafisinde, sol hemitoraks ön-üst 

kesimine lokalize yumuşak doku yoğunluğunda, keskin konturlu kitlesel 

lezyon. 

Şekil 3: Aksiyel plandaki BT görüntüsünde, sol hemitoraks anterolateral 

bölümde, plevral yerleşimli olan ve subplevral alana doğru uzanan, 

lipom ile uyumlu, içyapısı yağ dansitesinde (-115 HU), düzgün konturlu, 

homojen hipodens kitlesel lezyon. 

Şekil 1: PA akciğer grafisinde, sol hemitoraks orta bölümü üzerine 

süperpoze, yumuşak doku opasitesinde, keskin konturlu, yuvarlak lezyon. 

TARTIŞMA 

Lipomlar, matür yağ dokusu ve bazen de fibröz stroma 

içeren benign mezenkimal tümörlerdir. Sıklıkla cilt altı yağ 

dokusunda yerleşirler. Toraksta lipomlar nadir görülür ve 

Plevrada primer benign tümörler, metastatik lezyonlar 

veya diffüz malign mezotelyomaya göre daha az görülür. 

Prognozunun iyi olması ve başarılı tedavi olanağı 

nedeniyle benign plevral tümörler, plevral malignitelerden 

ayırt edilmelidirler. Plevranın benign tümörleri arasında 

soliter fibröz tümör, lipomatöz tümörler, adenomatoid 

tümör, kalsifiye fibröz tümör, basit mezotelyal kist ve 

multikistik mezotelyoma yer alır (5). 


Plevral Lipom: Olgu Sunumu | Kafadar ve ark. 

Plevral lipomlar, olgumuzda da olduğu gibi, sıklıkla 

soliterdir. Her iki hemitoraksı eşit sıklıkta tutar. Cinsiyet 

farklılığı gözetmez. Genellikle 40-60 yaşları arasında tanı 

alır. İntratorasik lipomlar obezite ile ilişki gösterebilir (6). 

Yavaş büyüme gösterirler. Hastalar sıklıkla asemptomatik 

olup radyolojik tetkiklerde rastlantısal olarak tanı alır. 

Asemptomatik olan olgumuzda da lezyon rastlantısal 

olarak saptanmıştır. Plevral lipomlar büyük boyutlara 

ulaşarak basıya bağlı öksürük, ağrı, efor dispnesi gibi 

semptomlara yol açabilir (7). 

İntratümöral kanamaya bağlı ağrı oluşabilir. Ayrıca, interkostal 

aralığa uzanarak kotlarda erozyon, kortikal kalınlaşma 

veya hiperostoza neden olabilir (3). 

Şekil 4a, b: Aynı seviyeden geçen aksiyel plandaki yağ baskısız (a) ve 

yağ baskılı (b) T1 ağırlıklı MRG kesitlerinde, lezyon yağ baskısız görüntülerde 

cilt altı yağ dokusu ile izointens olarak izlenirken, yağ baskılama 

sonrasında, lezyonun yağ içeriğini doğrulayacak şekilde sinyalinde 

homojen olarak azalma vardır. 

Lipomlar sıklıkla direkt grafilerle saptanırlar; ancak radyografinin 

lezyonun tam lokalizasyonu ve karakterizasyonuna 

katkısı sınırlıdır. BT lezyonun lokalizasyonu, plevralparankimal 

ayrımı, uzanımı ve içyapısının değerlendirilmesini 

sağlar. Plevral lipomlar göğüs duvarı ile geniş açı 

oluşturan, parankim ve vasküler yapılarda yer değişikliği 

oluşturan, düzgün konturlu homojen yağ dansitesinde 

lezyonlardır. Dansiteleri ortalama -50 ile -150 HU arasında 

değişim gösterir. Fibröz stroma içeriğine bağlı olarak 

bazen tamamen homojen olmayabilir (8). MRG ince- 

lemeler, yağ baskılama teknikleri kullanılarak lezyon içyapısındaki 

yağ dokusu varlığı, miktarı ve homojenitesini 

değerlendirmeye olanak sağlar. Ayrıca, yüksek yumuşak 

doku çözünürlüğü sayesinde lezyonun uzanımı ve çevre 

yapılarla ilişkisi saptanabilir. 

Yağ içeren bir lezyon, çevre yapılarda yer değişikliğinden 

ziyade infiltrasyon oluşturuyorsa, içyapısı heterojen ise ve 

dansitesi -50 HU’dan daha fazlaysa liposarkomdan şüphelenilmelidir. 

Lipomlar ile düşük dereceli liposarkomların 

radyolojik yöntemlerle ayrımı her zaman yapılamayabilir 

ve kesin ayrım için biyopsi ile histopatolojik örnekleme 

gerekir (9). Lipoblastom, sıklıkla üç yaş altındaki çocuklarda 

görülen, immatür yağ hücrelerinden oluşan ve insidental 

olarak saptanan tümördür. Görüldüğü yaş grubu 

itibariyle lipomlar ile ayrımı yapılır. Mediastende görülen 

yağ içeren lezyonlar lipom, liposarkom, timolipom ve 

germ hücreli tümörlerdir. Parankimal ve endobronşial yağ 

içeren lezyonlar hamartom, lipom ve lipoid pnömonidir 

(1). Lipomlar, yağ dokusu içeren fibrolipom, teratom gibi 

diğer tümörlerden yumuşak doku bileşeni içermemesi ile 

ayrılırlar. Diafragmaya yakın yerleşimli lezyonlarda diafragmatik 

herniler de ayırıcı tanıda düşünülmelidir. Koronal 

ve sagittal plandaki görüntüler ayrım için yardımcıdır. 

Plevral lipomlara yaklaşım stratejisi tartışmalıdır. Klinik ve 

radyolojik bulgularla takip edilmesi bir seçenektir. Özellikle 

küçük lezyonlarda, asemptomatik olanlarda, yaşlı ve 

genel durumu bozuk hastalarda tercih edilebilecek yöntemdir. 

Ancak, başka bir görüşe göre tanısal ve terapötik 

amaçlar için cerrahi eksizyon tercih edilmelidir. Cerrahi 

sonrası rekürrens oranı %5’in altında bildirilmiştir (10). 

Sonuç olarak, plevral lipomlar, genellikle rastlantısal 

olarak saptanan ve nadir görülen tümörlerdir. BT ve MRG, 

yağ içeren lezyonların görünüm özelliklerini değerlendirerek 

ayırıcı tanısına büyük katkı sağlar ve sıklıkla gereksiz 

cerrahi işlemleri önler. 




Fikir - C.K., E.Ö., K.K., M.S., S.T.; Tasarım ve Dizayn - 

C.K., E.Ö., K.K., M.S., S.T.; Denetleme - C.K., E.Ö., K.K., 

M.S., S.T.; Kaynaklar - C.K., S.T.; Malzemeler - C.K., 

E.Ö., S.T.; Veri Toplama ve/veya İşleme - C.K., M.S., 

K.K.; Analiz ve/veya Yorum - C.K., E.Ö., K.K.; Literatür 

Taraması - C.K., M.S., K.K.; Yazıyı Yazan - C.K.; Eleştirel 

İnceleme - C.K., E.Ö., K.K., M.S., S.T. 



KAYNAKLAR 

1. Gaerte SC, Meyer CA, Winer-Muram HT, Tarver RD, 

Conces DJ Jr. Fat-containing lesions of the chest. Radiographics 

2002; 22:61–78. 

2. Epler GR, McLoud TC, Munn CS, Colby TV. Pleural lipoma. 

Diagnosis by computed tomography. Chest 1986; 

90:265-8. [CrossRef] 

3. Zidane A, Atoini F, Arsalane A, Traibi A, Hammoumi M, 

Ouariachi F, et al. Parietal pleura lipoma: a rare intrathoracic 

tumor. Gen Thorac Cardiovasc Surg 2011; 

59:363–6. [CrossRef] 

4. Politis J, Funahashi A, Gehlsen JA, DeCock D, Stengel BF, 

Choi H. Intrathoracic lipomas. Report of three cases and 

review of the literature with emphasis on endobronchial 

lipoma. J Thorac Cardiovasc Surg 1979; 77:550–6. 

5. Granville L, Laga AC, Allen TC, Dishop M, Roggli VL, 

Churg A, et al. Review and update of uncommon primary 

pleural pumors: a practical approach to diagnosis. Arch 

Pathol Lab Med 2005; 129:1428–43. 

6. Tateishi U, Gladish GW, Kusumoto M, Hasegawa T, Yokoyama 

R, Tsuchiya R, et al. Chest wall tumours: radiologic 

findings and pathologic correlation Part 1. Benign 

tumours. Radiographics 2003; 23:1477–90. 

7. Chen M, Yang J, Zhu L, Zhao H. Intrathoracic giant pleural 

lipoma: case report and review of the literature. J 

Cardiothorac Surg 2013; 8:196. [CrossRef] 

8. Solsona-Norbon B, Sanchez-Paris O, Bernal-Sprekelsen 

JC, Puchades-Gil F, Garcia-Vilanova A, Monsalve-Perez 

J. Hourglass thoracic lipoma of infancy: case report and 

review of the literature. J Pediatric Surg 1997; 32:785–6. 

[CrossRef] 

9. Müller NL. Imaging of the pleura. Radiology 1993; 186: 

297–309. [CrossRef] 

10. Sakurai H, Kaji M, Yamazaki K, Suemasu K. Intrathoracic 

lipomas: their clinicopathological behaviors are not as 

straightforward as expected. Ann Thorac Surg 2008; 

86:261–5. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Ayşe Baççıoğlu 1 , Eylem Yıldırım 1 , Füsun Kalpaklıoğlu 1 , Yasemin Karadeniz Bilgili 2 


Mounier-Kuhn Sendromu (MKS), trakea ve bronşların 

genişlemesi, tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları 

ve bronşektazi ile karakterizedir. Burada MKS saptanan 

iki olgu nadir görülmesi nedeniyle sunuldu. Olguların 

ortak özellikleri yıllardır zor astım/KOAH 

tanılarıyla takip edilmeleri, radyolojik incelemelerinde 

bronşektazi varlığı ve bronş sekresyonlarında nadir 

görülen bakterilerin üremesiydi. Birinci olgu 43 ve 

ikinci olgu 63 yaşında kadın olup toraks radyolojisinde 

trakea ve ana bronş çaplarının ileri derecede 

geniş olması ile tanı aldılar. Tedavi olarak birinci 

olguda trakeaya stent konuldu ve semptomları düzelmekle 

beraber her seferinde stent yerinden çıkıp 

hemoptiziye yol açınca vazgeçildi. İkinci olguda ise 

hipoksemisi olmamasına rağmen polistemisi vardı. 

Her iki olguya tedavi olarak bronkodilatör, mukolitik 

ve enfeksiyon kontrolü için proflaktik antibiyoterapi ve 

aşılarla immünizasyon uygulandı. Sonuç olarak MKS, 

tedaviye dirençli bronkospazmda ayırt edici tanı olarak 

akla getirilmelidir. 

Anahtar Sözcükler: Bronşektazi, Mounier-Kuhn Sendromu, 

trakeabronkomegali. 

Mounier-Kuhn syndrome (MKS) is a syndrome characterized 

by the expansion of the trachea-bronchus, 

recurrent respiratory tract infections, and bronchiectasis. 

Herein, two cases were presented with MKS, as a 

rare disease. For years, cases had been followed up 

as asthma/chronic-obstructive-pulmonary-disease. In 

the radiological examinations of cases, there were 

bronchiectasic areas, and the growth of rare bacteria 

in bronchial secretions. The two women were diagnosed 

as MKS when they were 43 and 63-yrs-old 

respectively, with severe enlargement of the tracheal 

and main bronchus diameter in the thoracic radiology. 

A tracheal stent was placed in case-1, and although 

her symptoms were relieved, we stopped trying 

the procedure because of the recurrent displacement 

of the stent caused by hemoptysis. Case-2 had polycythemia 

with no hypoxemia. Both cases were given 

supportive therapy including bronchodilator, mucolytic, 

prophylactic antibiotic to control infection and 

vaccine immunization. As a result MKS should be 

kept in mind in the distinctive diagnosis of treatment 

resistant bronchospasm. 

Key words: Bronchiectasis, Mounier-Kuhn Syndrome, 

tracheobronchomegaly. 

1 Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim 

Dalı, İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları Bilim Dalı, Kırıkkale 

2 Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Kırıkkale 

1 Department of Chest Diseases, Division of Immunology and 

Allergic Diseases, Kırıkkale University Faculty of Medicine, 

Kırıkkale, Turkey 

2 Department of Radiology, Kırıkkale University Faculty of 

Medicine, Kırıkkale, Turkey 


İletişim (Correspondence): Ayşe Baççıoğlu, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim 

Dalı, İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları Bilim Dalı, Kırıkkale 

e-mail: aysebaccioglu@gmail.com 

195


Mounier-Kuhn sendromu (MKS) veya diğer isimleri “trakeabronkomegali, 

trakeamalazi ve trakeabronkopati” 

konjenital olarak görülen nadir radyolojik ve klinik durumdur 

(1,2). İlk kez 1932’de Mounier Kuhn tarafından 

tarif edilen bu sendromun gelişme nedeni kesin bilinmemektedir. 

Biyopsi çalışmalarında düz kas ve elastik fiberlerin 

atrofisi sonucu trakea ve ana bronşların anormal 

genişlediği ve trakeal halkaların mukozal herniasyon 

sonucu divertiküllerin geliştiği düşünülmektedir (3,4). 

Trakea ve bronş yapı bozukluğu, yetersiz öksürük refleksine 

ve bozulmuş mukosilier klirens aktivitesine yol açarak 

sık alt solunum yolu enfeksiyonuna, bronşektaziye ve 

fibrozis gelişimine neden olabilmektedir (5,6). Burada 

yıllarca astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) 

tanısı ile takip edilen iki MKS olgusu sunulmaktadır. 

OLGU 

Olgu 1: Kırk sekiz yaşında, kadın hastanın 30 yıldır devam 

eden nefes darlığı, ses kısıklığı, öksürük ve balgam 

şikâyetleri vardı. Hasta 10 yıldır astım tanısı ile kortikosteroid 

ve çeşitli bronkodilatörlerle (formoterol-budesonid, 

teofilin, montelukast, tiotropium, salbutamol) tedavi görmekteydi. 

Hastanın son 2 yıldır sık antibiyotik kullanımı 

(>4/yıl) ve hastane yatışları mevcuttu. Tedaviye dirençli 

zor astım tanısı ile üniversite hastanesine yönlendirilmişti. 

Özgeçmişinde, çocuk sahibi, sigara içmemiş ve soygeçmişinde 

belirgin özellik yoktu. Fizik muayenede hışıltılı 

solunum ve her iki akciğerde ekspiryum uzun ve sonor 

ronküs bulunmaktaydı. Laboratuvar incelmesinde, demir 

eksikliği anemisi (hemoglobin: 11g/dl, ferritin: 12ug/l) 

dışında hemogram, serum karaciğer ve renal fonksiyon 

testleri normal, c-reaktif protein (CRP) 130mg/L, serum 

immünoglobülin (Ig) G, A ve M düzeyleri normal, total 

IgE: 1309 kU/l, aspergillus, alternaria gibi küf mantarlarına 

karşı serum spesifik IgE düzeyleri negatifti. Arter kan 

gazında pH: 7,44, pO 2: 57,5mmHg, pCO 2:37,5mmHg, 

O 2 saturasyonu %93,3, EKO’da sistolik pulmoner arter 

basıncı (SPAB) 28 mmHg ve kardiyak fonksiyonları normaldi. 

Hastanın son 1 yıldaki en yüksek solunum fonksiyon 

değerleri; FEV1: %36 (0,98L), FEV1/FVC: %56,7, 

FEF25-75: %18, erken ve geç FEV1 reverzibilitesi negatifti. 

PA akciğer grafisinde, trakeada düzensizlik ve bilateral 

perihiler kistik-retiküler görünüm vardı (Şekil 1a). Yüksek 

rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografide (YRBT) her iki bronş 

sisteminde yaygın genişleme, her iki akciğer dokusunda 

bronşektazik değişiklikler (Şekil 1b), sağ üst lobda sentriasiner 

nodüller, sağ orta lobda ve sol üst lobda hacim 

kaybı, paratrakeal 13mm çaplı trakea divertikülü ve trakea 

antero-posterior, sağ ve sol ana bronş çapları sırasıyla 

20,6mm, 12mm ve 17mm saptandı (Şekil 2a). Sanal 

bronkoskopide, trakeada değişik seviyelerde ama ağırlıklı 

olarak posteriorda çok sayıda divertiküller vardı (Şekil 2b). 

Fiberoptik bronkoskopide, trakea geniş, trakea üst 1/3’de 

belirgin ve karinaya kadar uzanan divertiküler görünüm 

izlendi. Bronş lavajında tüberküloz kültürü negatif ve Acinetobacter 

üremesi oldu. Hastanın nefes darlığı medikal 

tedavi ile kontrol altına alınamadığı için lokal anestezi 

altında bronkoskopi ile trakeya silikon stent takıldı. Stent 

sonrasında hastanın nefes darlığı, hırıltısı ve ronküslerinin 

şiddeti azalırken daha önce 1L üzerine çıkmayan FEV1 

değerleri ortalama %45 (1,20L) şeklinde seyretmeye başladı. 

Ancak stent takıldıktan 3 gün sonra hasta hemoptizi 

ve nefes darlığı artışı ile başvurdu ve yeniden bronkoskopi 

yapıldığında stentin yerinden çıktığı görüldü ve bu stent 

çıkarılıp yenisi takıldı. Bu durum 4 kez daha tekrar etti ve 

sonunda her seferinde en çok 2 gün sonra aynı belirtilerin 

olması, stentin çok zor yerleştirilip sabit kalmaması nedeniyle 

işlemden vazgeçildi. Bundan sonra öncelikle immünizasyon 

(grip ve pnömokok aşıları) yapılıp bronkodilatörlere 

ilaveten düzenli mukolitik ve proflaktik antibiyoterapi 

(klaritromisin 250mg 1x1 hafta sonu hariç) başlandı. 

Takiplerde hastanın antibiyotik ihtiyacı azaldı. Ancak 

nefes darlığı şiddetli şekilde devam ettiği için sık kortikosteroid 

kullanımı sonucu gelişen yan etkiler ve şikâyetlerinde 

düzelme olmaması nedeniyle hastada tedaviye uyumsuzluk 

gelişti. Hasta halen takibimizde olmasına rağmen 

düzenli kontrollere gelmek yerine yaklaşık ayda bir acile 

başvurmaktadır. 

Şekil 1a, b: Olgu 1’e ait PA akciğer grafisinde, (a) solda belirgin bilateral 

alt ve orta zonda kistik –retiküler görünüm, bilgisayarlı tomografi 

transvers kesitte, (b) santral bronşlarda anormal genişlemeler, parankimde 

sol alt lobda belirgin kistik bronşektazi. 

Şekil 2a, b: Olgu 1’e ait toraks bilgisayarlı tomografisi (a) transvers 

kesitte trakea çapı 20,6 mm ve (b) sanal bronkoskopide eşlik eden dev 

trakea divertikülü. 


Olgular Eşliğinde Tedaviye Dirençli Bronkospazmın Ayırt Edici Tanısında Mounier-Kuhn Sendromu | Baççıoğlu ve ark. 

Olgu 2: Altmış beş yaşında, kadın hastanın 20 yaşından 

beri öksürük, balgam şikâyetleri ve akciğer enfeksiyonuna 

bağlı sık antibiyotik kullanım öyküsü vardı. Son 5 yıldır bu 

şikâyetlerine ilaveten nefes darlığı da eklenmiş ve KOAH 

tanısı ile çeşitli bronkodilatörlerin kullanımı (inhaler formoterol-beklametazon, 

ipratropium + salbutamol ve 

flutikazon nebül) ve yılda en az 2 kez hastane yatışları 

vardı. Özgeçmişinde çocuklu olup, Polistemia vera tanısıyla 

4 yıldır ‘hidroksiüre’ tedavisi almaktaydı. Soygeçmişinde 

belirgin bir özellik yoktu. Fizik muayenede hışıltılı 

solunum ve her iki akciğerde ekspiryum uzun ve sonor 

ronküs bulunmaktaydı. Laboratuvar incelemesinde; Hb: 

14,3g/dl, hematokrit %43, lökosit 10.100/mm 3 (%86,7 

nötrofil), trombosit 540.000/mm 3 , karaciğer fonksiyonları 

ve böbrek fonksiyon testleri normal, CRP: 20,46mg/l, 

prokalsitonin: 0,022ng/ml, serum Ig G, A ve M düzeyleri 

normal, total IgE: 4,67 kU/l idi. Arter kan gazında 

pH:7,46, pO 2: 81,2mmHg, pCO 2:35,8mmHg, O 2 saturasyonu 

%95 ve EKO’da SPAB 35 mmHg ve kardiyak 

fonksiyonları normaldi. Hastanın solunum fonksiyon testlerinde 

en yüksek FEV1: %77 (1,11L), FEV1/FVC: %55,7 

idi. FEF25-75: %22 (0,55L) olup sistemik steroid sonrası 

FEV1 değerlendirilmesi ile bakılan geç reverzibilite testi 

negatifti. Toraks YRBT’de her iki alt ve üst lobda bronşektazik 

görünüm, her iki alt lobda yaygın sentriasiner nodüller, 

trakea transvers çapı 33,6mm ve her iki bronş sisteminde 

yaygın genişleme izlenmesi ile hastaya MKS tanısı 

kondu (Şekil 3 ve 4a). Sanal ve fiber optik bronkoskopide 

trakeada düzensizlik ve yaygın divertiküler görünüm izlendi 

(Şekil 4b). Bronş lavajında gram (-) basiller ve kültürde 

piperasilin ve seftazidime dirençli Pseudomonas aeruginosa 

üredi. Kinolon grubu antibiyotik tedavisi sonrası kültür 

negatifleşti. İmmünizasyona (grip ve pnömokok aşıları) ve 

bronkodilatörlere ilave olarak mukolitik, klaritromisin 

proflaksisi başlandı. Hastanın enfeksiyon atakları azaldı 

ve halen düzenli kontrollere gelmektedir. 

TARTIŞMA 

En sık 25–50 yaş arası erkeklerde görülen MKS için uluslararası 

literatür taramasında yaklaşık 176 olgu ve ulusal 

yayınlarda 13 olgu bildirilmekte olup, en genç ve yaşlı 

vakalar 18 aylık ve 79 yaşındadır (6,7). Genelde olgular 

sporadik olmakla birlikte otozomal resesif geçiş de bildirilmiştir 

(8). Trakea ve bronş yapılarında anormal genişlemeler 

Marfan Sendromu, Ehlers-Danlos Sendromu, 

ataksi-telenjiektazi, kollajen doku hastalıkları, ankilozan 

spondilit, kutis laksa ve hafif zincir depolama hastalığına 

sekonder gelişebilmektedir (8). Sunduğumuz iki olgu da 

aile öyküsünün bulunmaması nedeniyle sporadik gibi 

gözükmektedir. Ayrıca kadın olmaları açısından ve tipik 

20’li yaşlardan itibaren semptomlarının başlamasına 

rağmen yaklaşık 30 yıl sonra ileri yaşta tanı almaları açısından 

genel MKS olgularından farklılık göstermekteydiler. 

Şekil 3: Olgu 2’ye ait toraks bilgisayarlı tomografisi, koronal kesitte 

trakea en geniş çapı 33,6 mm ve akciğer alt loblarda belirgin bronşektazi. 

Şekil 4a, b: Olgu 2’ye ait toraks bilgisayarlı tomografisi, (a) vertikal 

kesitte üst mediastende trakeamegali ve (b) sanal bronkoskopide trakea 

divertikül ağızı. 

Hastalarımızın kliniği MKS için tipik olup nefes darlığı, 

öksürük ve balgamın eşlik ettiği tekrarlayan solunum yolu 

enfeksiyonları ve pnömoni şeklindeydi. Yayınlarda şiddetli 

öksürüğe bağlı senkop ve hemoptizi de şikâyetler arasında 

bildirilmiştir (9,10). 

MKS, ana hava yollarının hastalığı olarak başlayıp, bronşiyal 

genişleme 4. bronş dallanmasına kadar görülebilmektedir 

(11). Bronşektazi, hastalığın başlangıcında olmamakla 

beraber tekrarlayan enfeksiyonlar sonucu gelişir, 

genellikle bilateral ve sakküler tiptedir (5). Ayrıca zaman 

içinde akciğer parankiminde fibrozis, amfizem, kronik 

solunum yetmezliği, çomak parmak, pnömotoraks ve 

vokal kord paralizi geliştiği bildirilmiştir (12-14). MKS 

hastalarının sık enfeksiyon ve antibiyotik kullanımına bağlı 

balgam kültürlerinde olgu 2’de olduğu gibi Acinetobacter 

gibi hastane kaynaklı ve pek çok antibiyotiğe dirençli 



bakteri üremesi olabilmekte ve hatta Alcaligenes xylosoxidans 

gibi nadir üreyen bakteriler de bildirilmiştir (15). 

Her iki olgu yıllarca astım / KOAH tanılarıyla takip edilmişlerdir. 

Hâlbuki MKS astımdan farklı olarak reversibl bir 

hava yolu hastalığı değilken, KOAH’tan ise erken başlangıç 

yaşı ve sigara etyolojisinin olmaması ile ayırt edilebilirdi. 

Bronşektazi tanısı MKS için kısmen doğru olmakla 

beraber solunum fonksiyon testinde hem santral hem 

periferik hava yolu obstrüksiyonu, inspiratuvar kolda bifazik 

görünüm, tidal hacim ve ölü boşlukta ve rezidüel hacimde 

artış olması ile farklılık göstermektedir (13). Bunun 

nedeni, inspiryum başlangıcında negatif intratorasik basınç 

ile genişleyen trakeanın inspiryumun ortasında ve 

ekspiryum başında intratorasik basınç artışına bağlı duvar 

direnci azalması sonucu gelişen kapanmasıdır (5). 

Hastalığın kesin tanısı radyolojik olarak toraks YRBT’de 

trakea çapının kadında 21mm erkekte 25mm ve üzerinde 

olması ve sağ ve sol ana bronş çapının sırasıyla 20mm ve 

18mm üzerinde olması ile konulabilir (Tablo 1) (11,14). 

Bronkoskopide divertiküllerin izlenmesi ve öksürük veya 

ekspiryumda trakea/ana bronşların kollaps olması da 

tipiktir. Hastaların radyolojileri tipik MKS özellikleri göstermekteydi. 

Tablo 1: MKS için radyolojik tanı kriterleri (Transvers çap mm olarak) 

(14). 

Trakea Sağ ana bronş Sol ana bronş 

Erkek 25 21.1 18.4 

Kadın (K) 21 19.8 17.4 

Olgu 1(K) 20,6 12 17 

Olgu 2 (K) 33,6 15 18 

Hastalığa özel bir tedavi şekli olmayıp semptomatik olanlara 

enfeksiyon ataklarının uygun antibiyotiklerle tedavisi 

ve sık antibiyotik kullanımını önlemek için antibiyotik proflaksisi, 

grip ve pnömokok aşılarıyla immünizasyon, pulmoner 

rehabilitasyon, sigara ve irritanlardan uzak durulması 

önerilmektedir. Ağır olgularda girişimsel işlem olarak 

trakeal kollapsa karşılık trakeal stent, endoprotez ve 

trakea-bronkoplasti yapılabilmektedir. Buna karşın cerrahi 

girişimler ve akciğer transplantasyonu hastalığın yaygın 

yapısı nedeni ile yararlı olmamaktadır (10). Endotrakeal 

stent cerrahi seçeneklere göre daha az invazif olması ve 

bronkoskopik olarak uygulanabilmesi açısından kolay bir 

seçenek olup ileri derecede hava yolu obstrüksiyonu ve 

trakeal kollapsı olan olgularda uygulanabilir. Silikon 

stentler metallere tercih edilmektedir, çünkü kırılma ve yer 

değiştirme riski daha az ve yerinden çıkarılması daha 

kolaydır. Her ne kadar olgumuzda trakeal silikon stent 

fayda sağlasa da kalıcı olmaması ve birden çok yapılan 

uygulamalar hastada yıpranmaya yol açmış olabilse de 

literatürde kalıcı fayda sağladığını bildiren yayınlar mevcuttur. 

Odell ve ark. (16) 12 MKS olgusundan 10’nuna 

stent takıp 7 tanesine daha sonra trakea-bronkoplasti 

yapmışlardır. Stent sonrası 3 hastada trakeabronşit, 1 

hastada laringeal ödem ve akut respiratuar distres sendromu 

ve 1 hastada stentin yerinden çıkması görülürken 2 

hastada stent başarısız olmuş ve 1 hastada ise stent kalıcı 

tedavi olarak devam edilmiştir. 

Sonuç olarak, kliniği bronşektazi hastalığı ile benzer olan 

MKS, sık tekrarlayan alt solunum yolu enfeksiyonu ve 

tedaviye dirençli bronkospazmda ayırt edici tanı olarak 

akla getirilmelidir. 




Fikir - A.B., E.Y., F.K., Y.K.B.; Tasarım ve Dizayn - A.B., 

E.Y., F.K., Y.K.B.; Denetleme - A.B., E.Y., F.K., Y.K.B.; 

Kaynaklar - A.B., E.Y., F.K., Y.K.B.; Malzemeler - A.B., 

E.Y.; Veri Toplama ve/veya İşleme - F.K.; Analiz ve/veya 

Yorum - Y.K.B.; Literatür Taraması - E.Y.; Yazıyı Yazan - 

A.B.; Eleştirel İnceleme - F.K., Y.K.B. 

KAYNAKLAR 

1. Özesmi M, Barış Yİ. Trakeabronşiomegali. Tuber ve Toraks 

1971; 19:178-84. 

2. Yazıcıoğlu S, Özdemir N, Güner Y. Trakeobronkomegali 

ve trakeada divertikül gösteren bir vaka. AÜTF Mecmuası 

1972; 84-91. 

3. Yılmaz A, Coşkunsel M, Işık R. Mounier-Kuhn sendromu. 

Solunum Hastalıklar 1991; 2:283-6. 

4. Bedirhan MA, Yörük Y, Karadeniz A. Trakeobronkomegali. 


5. Çiftçi B, Yılmaz A, Erdoğan Y, Biber C, Turay UY, Ergun P 

ve ark. Mounier-Kuhn Sendromu: Olgu Sunumu ve Literatürün 

Gözden Geçirilmesi. Solunum Hastalıkları 2007; 

18:79-83. 

6. Özer F, Bektemur G, Yaşar S. Trakeabronkomegali. S.Ü. 

Tıp Fakültesi Dergisi 1995 11:275-80. 

7. Karalezli A, Yurdakul M, Mısırlı F. Mounier-Kuhn syndrome: 

a case report (tracheobronchomegaly). Turkiye Klinikleri 

J Med Sci 1999; 19:37-9. 


Olgular Eşliğinde Tedaviye Dirençli Bronkospazmın Ayırt Edici Tanısında Mounier-Kuhn Sendromu | Baççıoğlu ve ark. 

8. Menon B, Aggarwal B, Iqbal A. Mounier-Kuhn syndrome 

report of 8 cases of tracheobronchomegaly with associated 

complications. South Med J 2008; 101:83. [CrossRef] 

9. Canbakan SÖ, Kurt B, Yurdakul A, Sönmez Ö, Samurkaşoğlu 

B, Başer Y. Mounier-Kuhn sendromu (2 olgu nedeniyle). 


10. Sarper A, Öz N, Demircan A, Işın E. Mounier-Kuhn syndrome: 

case report. Turk J Thorac Cardiovasc Surg 2002; 

10:116-7. 

11. Damgacı L, Durmuş S, Paşaoğlu E. Mounier-Kuhn syndrome 

(tracheobronchomegaly). Tanisal ve Girisimsel 

Radyoloji 2002; 8:165-6. 

12. Dalar L, Eryüksel E, Kosar F, Karasulu AL, Urer N, 

Sökücü SN ve ark. Mounier-Kuhn sendromlu olguda 

malign fibröz histiyositom metastazına bağlı ana hava 

yolu obstrüksiyonu. Tuberk Toraks 2012; 60:167-71. 

[CrossRef] 

13. Celik B, Bilgin S, Yuksel C. Mounier-Kuhn syndrome: a 

rare cause of bronchial dilation. Tex Heart Inst J 2011; 

38:194-6. 

14. Ertan E, Geniş N, Kocabağ İ, Yılmaz V, Tutar M. Mounier 

Kuhn sendromu: tekrarlayıcı solunum yolu enfeksiyonlarının 

nadir bir sebebi. Respir Case Rep 2014; 3:130-3. 

[CrossRef] 

15. Arroyo-Cózar M, Ruiz-García M, Merlos EM, Vielba D, 

Macías E. Case report: respiratory infection due to Alcaligenes 

xylosoxidans in a patient with Mounier-Kuhn syndrome. 

Rev Chilena Infectol 2012; 29:570-1. [CrossRef] 

16. Odell DD, Shah A, Gangadharan SP, Majid A, Michaud 

G, Herth F, et al. Airway stenting and tracheobronchoplasty 

improve respiratory symptoms in Mounier-Kuhn 

syndrome. Chest 2011; 140:867-73. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Emine Aksoy, Dilem Anıl Tokyay, Fatma Tokgöz Akyıl, Ayşe İrem Kılıç, Tülin Sevim 


Scimitar sendromu veya pulmoner venolober sendrom, 

nadir görülen bir konjenital venöz dönüş anomalisidir. 

Kırk yedi yaşında kadın hasta, göğüs ağrısı 

ve eforla gelişen nefes darlığı şikâyeti ile başvurdu. 

Fizik muayenesi ve laboratuvar bulguları normaldi. 

Postero-anterior akciğer grafisinde sağ akciğer alt 

alanda sağ kalp kenarı boyunca nonhomojen opasite 

artışı, sağ akciğerde volüm kaybı, kalp gölgesinin 

sağa doğru yer değiştirdiği izlendi. Ekokardiyografide 

sistolik pulmoner arter basıncı 55 mmHg ölçüldü. 

Fiberoptik bronkoskopide sağ bronşial sistemde ara 

bronşun olmadığı görüldü. Manyetik rezonans anjiografide, 

Scimitar sendromu ile uyumlu olarak sağ 

pulmoner venlerin subdiafragmatik mesafede inferior 

vena kavaya drene olduğu izlendi. Anormal pulmoner 

venöz dönüş, sağ akciğer hipoplazisi, ara bronş 

anomalisi ve pulmoner hipertansiyon ile Scimitar 

sendromu tanısı konulan olgumuz literatürler eşliğinde 

sunuldu. 

Anahtar Sözcükler: Pulmoner hipertansiyon, pulmoner 

ven, scimitar sendromu. 

Scimitar sendromu olarak bilinen venopulmoner 

sendrom, sağ pulmoner venin, inferior vena kava 

veya sağ atriuma açılması ile karakterize nadir 

görülen konjenital bir pulmoner venöz dönüş ano- 

Scimitar syndrome or pulmonary venolabar syndrome 

is a rare congenital anomalous pulmonary venous 

return. A 47-year-old woman presented at our clinic 

with chest pain and shortness of breath during exertion. 

The physical examination and laboratory findings 

were normal. The chest radiograph demonstrated 

non-homogeneous increased opacity along the 

right cardiac border, and volume loss of the right 

lung with cardiac silhouette displacement, to the 

right. Echocardiography pulmonary artery systolic 

pressure was measured as 55 mmHg. Fiberoptic 

bronchoscopy revealed the intermediate bronchus 

was absent. On magnetic resonance angiography, it 

was observed that the right pulmonary veins drained 

into the inferior vena cava at a subdiaphragmatic 

level, consistent with Scimitar Syndrome. The case, 

diagnosed as Scimitar syndrome, is presented in the 

light of the literature. 

Key words: Pulmonary hypertension, pulmonary vein, 

scimitar syndrome. 

malisidir (1,2). Kliniğimizde Scimitar sendromu 

tanısı konulan 47 yaşında bir kadın hasta, sendromun 

nadir görülmesi nedeniyle, bilgilendirilmiş 

onamı alınarak sunuldu. 

Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve 

Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İstanbul 

Department of Chest Diseases, Süreyyapaşa Chest Diseases 


Turkey 


İletişim (Correspondence): Dilem Anıl Tokyay, Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 

Göğüs Hastalıkları Kliniği, İstanbul 

e-mail: dmavigok@gmail.com 

200


OLGU 

Kırk yedi yaşında kadın hasta, göğüs ağrısı ve eforla gelişen 

nefes darlığı şikâyeti ile kliniğimize başvurdu. Şikâyetleri 

9 yıldır ara ara olmaktaydı ve son yıllarda artmıştı. 

Astım tanısı ile 9 yıldır bronkodilatatör tedavi kullanmaktaydı. 

Ev hanımıydı ve hiç sigara içmemişti. Soygeçmişinde 

özellik yoktu. 

Fizik muayenede, hastanın genel durumu iyi, vital bulguları 

normaldi. Kalp tepe atımı orta hatta duyuldu. Diğer 

sistem muayeneleri doğaldı. Tam kan sayımı ve biyokimya 

değerlerinde patolojik bulgu yoktu. Spirometrik değerlendirme 

normaldi [FVC: 2,27 L FEV1: 2,09 L (%86), 

FEV1/FVC: %92]. Postero-anterior (PA) akciğer grafisinde 

sağ akciğerde volüm kaybı ve alt alanda sağ kalp kenarı 

boyunca nonhomojen opasite artışı, kalp gölgesinin sağa 

doğru yer değiştirmiş olduğu izlendi (Şekil 1). 

Toraks bilgisayarlı tomografide (BT), dekstrokardi, sağ 

akciğer hipoplazisi, sağ akciğer orta alandan kardiyofrenik 

açıya doğru uzanan genişlemiş pulmoner ven izlendi, 

venopulmoner sendrom lehine yorumlandı (Şekil 2). 

Olgu kardiyoloji ile konsülte edildi; ekokardiyografide 

ejeksiyon fraksiyonu %65 idi, kardiyak apeksin orta hatta 

olduğu görüldü, sağ kalp boşluklarında genişleme, hafif 

derecede triküspit kapak yetersizliği kaydedildi, sistolik 

pulmoner arter basıncı (PAPs) 55 mmHg olarak ölçüldü. 

Pulmoner hipertansiyon saptandı. Ek anomali araştırmak 

amacıyla istenen miyokard perfüzyon sintigra-anjiyografisi 

normaldi. 

Endobronşial değerlendirme amaçlı fiberoptik bronkoskopi 

(FOB) yapıldı. Sağ bronş sisteminde ara bronşun 

izlenmediği, üst lob karinasından hemen sonra alt lob 6. 

segment orta lob ve bazal segment ostiumlarının yer aldığı 

görüldü (Şekil 3). 

Toraks manyetik rezonans (MR) anjiografide sağ pulmoner 

venlerin subdiafragmatik mesafede inferior vena kavaya 

(VCI) drene olduğu izlendi ve ‘Scimitar sendromu’ ile 

uyumlu olarak raporlandı (Şekil 4). Anormal pulmoner 

venöz dönüş, sağ akciğer hipoplazisi, ara bronş anomalisi 

ve pulmoner hipertansiyon ile birliktelik gösteren olgumuza 

Scimitar sendromu tanısı konuldu. Tıbbi ve cerrahi 

yönden bir girişim düşünülmeyerek izleme alındı. 

Şekil 1: PA akciğer grafisinde, sağ akciğer alt alanda kalp kenarı boyunca 

nonhomojen opasite artışı, sağ akciğerde volum kaybı ve kalp 

gölgesinde sağa doğru yer değiştirme. 

Şekil 3: Fiberoptik bronkoskopide, sağ bronş sisteminde ara bronşun 

izlenmedi, üst lob karinasından hemen sonra alt lob 6. segment, orta lob 

ve bazal segment ostiumları yer alıyordu. 

Şekil 2: Toraks BT’de, sağ akciğer hipoplazisi ve sağ akciğer orta alandan 

kardiyofrenik açıya doğru uzanan genişlemiş pulmoner ven. 

TARTIŞMA 

Scimitar sendromu, ‘parsiyel anormal pulmoner venöz 

konneksiyon (PAPVC) olarak tanımlanan konjenital hastalıklar 

grubundadır ve görülme sıklığı 100.000’de 1–3 

olarak kabul edilmektedir (3,4). 


Scimitar Sendromu: Olgu Sunumu | Tokyay ve ark. 

Pulmoner venin vena kava inferior (VCI)’a drene olduğu 

ilk olgu 1836’da Cooper tarafından 10 aylık bir çocuğun 

otopsisinde tanımlanmıştır (5). Neill ve ark. (6) ise 1960 

yılında ilk defa ‘’Scimitar’’ adı kullanılarak tanımlamışlardır. 

Bu tanımlamada, sağ pulmoner venin VCI’a drene 

olması, parsiyel sistemik arteriel kanlanma ve etkilenen 

akciğerde hipoplazi, kardiyak yapılarda sağa yer değiştirme 

ve bronş anomaliler belirlenmiştir (6,7). Atrial septal 

defekt, ventriküler septal defekt, dekstrokardi gibi ek kardiyak 

anomaliler ile birliktelik gösterebilir (8). Sonraları 

VCI dışında sağ atrium, vena cava superior, azigos sistemi, 

hepatik venler ve sol atriuma drene olan olgular da 

bildirilmiştir (9). Sendrom sağ akciğerde tanımlanmış olsa 

da, sol akciğerde scimitar sendromu bildirilen olgular da 

bulunmaktadır (10,11). Sendromun patogenezi tam olarak 

bilinmemektedir ve embriyogenez döneminde akciğerin 

tomurcuklanması ile ilgili olduğu kabul edilir (12-14). 

değerlendirilebilir. Scimitar sendromunda özellikle operasyon 

düşünüldüğünde, anjiografi, bronkoskopi, spirometri 

gibi ek tetkikler önerilir (17). Bizim olgumuzda ekokardiyografide 

pulmoner hipertansiyon saptanmış, kardiyak 

MR anjiografisi normal değerlendirilmişti. Bronkoskopide 

sağ ara bronş yokluğu dikkatimizi çekmişti ve MR 

anjiografi tanımızı kesinleştirmişti. 

Scimitar sendromunda diğer kardiyak defektler ve pulmoner 

hipertansiyonun eşlik ettiği durumlarda, konjestif kalp 

yetmezliği ve mortalite riski artmaktadır (18). 

Cerrahi için endikasyonlar; kalp yetmezliği ve pulmoner 

hipertansiyona yol açan %50’nin üzerinde sol-sağ şant, 

pulmoner sekestrasyon ve/veya rekürren sağ akciğer 

kaynaklı enfeksiyonlar olarak kabul edilir (18). Olgumuzda 

cerrahi girişim gerekli görülmeyerek takibe alındı. 

Olgunun kardiyoloji ve göğüs hastalıkları takibi devam 

etmektedir. 




Fikir - E.A., D.A.T., F.T.A., A.İ.K., T.S.; Tasarım ve Dizayn 

- E.A., D.A.T., F.T.A., A.İ.K., T.S.; Denetleme - E.A., 

D.A.T., F.T.A., A.İ.K., T.S.; Kaynaklar - E.A., T.S.; Malzemeler 

-; Veri Toplama ve/veya İşleme - D.A.T., F.T.A.; 

Analiz ve/veya Yorum - E.A., D.A.T., A.İ.K.; Literatür Taraması 

- E.A., T.S.; Yazıyı Yazan - E.A., D.A.T.; Eleştirel 

İnceleme - E.A., F.T.A. 

Şekil 4: Toraks manyetik rezonans (MR) anjiografide, sağ pulmoner 

venler subdiafragmatik mesafede inferior vena kavaya drene olmaktaydı. 

Klinik olarak asemptomatik veya ciddi pulmoner hipertansiyon 

ve/veya kalp yetmezliği ile ortaya çıkabilir (15). 

Genç yaşta ortaya çıkan olgularda sıklıkla konjenital kalp 

hastalığı eşlik eder (16). Kırk yedi yaşında kliniğimize 

başvuran olgumuzun semptomları 35 yaşından sonra 

başlamıştı ve tanı anında ekokardiyografide pulmoner 

hipertansiyon saptanmıştı. 

Radyolojik olarak PA akciğer grafide Scimitar (pala) bulgusu 

karakteristiktir. Bu bulgu anormal venöz drenajı 

sağlayan desendan seyirli venin, kalbin sağ kenarı boyunca 

kıvrık uçlu bir Türk kılıcına benzetilmesidir (17). Olgumuzun 

akciğer grafisinde karakteristik bulgusu mevcuttu. 

Sendromun tanısında spesifik bulgular en iyi MR anjiografi 

ile tespit edilir. Ekokardiyografi ve kardiyak MR anjiografi 

ile bulgular doğrulanarak ek başka anomali varlığı 

KAYNAKLAR 

1. Gilkeson RC, Haaga JR, Ciancibello LM. Anomalous unilateral 

single pulmonary vein: multidetector CT findings. 

AJR Am J Roentgenol 2000; 175:1464-5. [CrossRef] 

2. Gupta H, Mayo-Smith WW, Mainiero MB, Dupuy DE, 

Abbott GF. Helical CT of pulmonary vascular abnormalities. 

AJR Am J Roentgenol 2002; 178:487-92. [CrossRef] 

3. Mathey J, Galey JJ, Logeais Y, Santoro E, Vanetti A, Maurel 

A, et al. Anomalous pulmonary venous return into inferior 

vena cava and associated bronchovascular anomalies 

(the scimitar syndrome). Thorax 1968; 23:398– 

407. 

4. Gudjonsson U, Brown JW. Scimitar syndrome. Semin 

Thorac Cardiovasc Surg Pediatr Card Surg Annu 2006; 

9:56-62. [CrossRef] 

5. Cooper G. Case of malformation of the thoracic viscera 

consisting of imperfect development of the right lung and 



transposition of the heart. London Med Gaz 1836; 

18:600–1. 

6. Neill CA, Ferencz C, Sabiston DC, Sheldon H. The familial 

occurrence of hypoplastic right lung with systemic arterial 

supply and venous return, "scimitar syndrome". Bull 

Johns Hopkins Hosp 1960; 107:1–21. 

7. Khan A, Ring NJ, Hughes PD. Scimitar syndrome (congenital 

pulmonary venolobar syndrome). Postgrad Med J 

2005; 81:216. [CrossRef] 

8. Brown JW, Ruzmetov M, Minnich DJ, Vijay P, Edwards 

CA, Uhlig PN, et al. Surgical management of scimitar 

syndrome: an alternative approach. J Thorac Cardiovasc 

Surg 2003; 125:238-45. [CrossRef] 

9. Schramel FM, Westermann CJ, Knaepen PJ, van den 

Bosch JM. The scimitar syndrome: clinical spectrum and 

surgical treatment. Eur Respir J 1995; 8:196–201. 

[CrossRef] 

10. D'Cruz IA, Arcilla RA. Anomalous venous drainage of the 

left lung into the inferior vena cava: a case report. Am 

Heart J 1964; 67:539–44. [CrossRef] 

11. Mardini MK, Sakati NA, Nyhan WL. Anomalous left 

pulmonary venous drainage to the inferior vena cava and 

through the pericardiophrenic vein to the innominate 

vein: left-sided scimitar syndrome. Am Heart J 1981; 

101:860–3. [CrossRef] 

12. Clements BS, Warner JO. Pulmonary sequestration and 

related congenital bronchopulmonary-vascular malformations: 

nomenclature and classification based on anatomical 

and embryological considerations. Thorax 1987; 

42:401–8. [CrossRef] 

13. Clements BS, Warner JO, Shinebourne EA. Congenital 

bronchopulmonary vascular malformations, clinical application 

of a simple anatomical approach in 25 cases. 

Thorax 1987; 42:409–16. [CrossRef] 

14. Fraser RG, Paré PJA, Paré PD, Fraser RS, Genereux GP. 

Diagnosis of Diseases of the Chest, 3rd ed. Philadelphia: 

Saunders LD; 1989; pp.748–52. 

15. Mordue BC. A case series of five infants with scimitar 

syndrome. Adv Neonatal Care 2003; 3:121-32. 

[CrossRef] 

16. Gikonyo DK, Tandon R, Lucas RV Jr, Edwards JE. Scimitar 

syndrome in neonates: report of four cases and review 

of the literature. Pediatr Cardiol 1986; 6:193-7. 

[CrossRef] 

17. Henk CB, Prokesch R, Grampp S, Strasser G, Mostbeck 

GH. Scimitar syndrome: MR assessment of hemodynamic 

significance. J Comput Assist Tomogr 1997; 21:628-30. 

18. Vida VL, Padrini M, Boccuzzo G, Agnoletti G, Bondanza 

S, Butera G, et al. Natural history and clinical outcome 

of "uncorrected" scimitar syndrome patients: a multicenter 

study of the italian society of pediatric cardiology. Rev 

Esp Cardiol (Engl Ed) 2013; 66:556-60. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Mustafa Akyıl 1 , Mustafa Vayvada 1 , Elçin Ersöz 1 , Ayçim Şen 2 , Çağatay Tezel 1 


Multiple primary lung cancers are unusual but important 

to identify, since the therapy protocol and the 

prognosis will be different when compare with metastatic 

tumors. We present the case of a 64-year-old 

man with synchronous lung tumors of different histopathological 

patterns in the same lobe. Radiological 

investigation revealed two areas of high-intensity 

fludeoxyglucose uptake of varying size within the left 

upper lobe. He underwent left upper lobectomy. 

Histological analysis confirmed these lesions as adenocarcinoma 

and moderately differentiated squamous 

cell carcinoma. 

Key words: Synchronous tumors, multiple primary 

cancers, lung. 

Multiple primary lung cancers were first defined by 

Martini and Melamed and described as either 

synchronous or metachronous (1). A second pulmonary 

tumor is most likely a metastatic focus, 

from another source, or the recurrence of a primary 

tumor; it may also be a secondary primary lung 

tumor. Since the prognosis and the treatment 

Multipl primer akciğer kanserleri; nadir görülmelerine 

rağmen, metastatik akciğer kanserleri ile karşılaştırıldıklarında, 

tedavi şeması ve prognozu açısından 

farklılık gösterecekleri için tanı almaları oldukça 

önemlidir. Burada, merkezimizde tanı konan, aynı 

lobda ve farklı histopatolojik tipte senkron tümörleri 

olan 64 yaşında bir olgu sunulmuştur. Radyolojik 

çalışmalarda, sol üst lob içerisinde yüksek yoğunluklu 

fludeoksiglukoz tutulumu olan farklı boyutlarda iki 

alan saptanmıştır. Hastamıza sol üst lobektomi uygulanmıştır. 

Histopatolojik çalışmalar göstermiştir ki; 

belirtilen lezyonlardan biri adenokarsinom, diğeri ise 

orta derecede diferansiye skuamoz hücreli karsinom 

yapısındadır. 

Anahtar Sözcükler: Senkron kanser, multıpl primer 

kanser, akciğer. 

choices are different, obtaining the correct diagnosis 

is critical when multiple pulmonary nodules are 

detected concurrently. In this study we present a 

case of two histologically different primary tumors 

in the same lobe treated with a left upper lobectomy. 

The staging of these tumors were discussed. 

1 Department of Thoracic Surgery, Süreyyapaşa Chest Diseases 


Turkey 

2 Department of Pathology, Süreyyapaşa Chest Diseases and Thoracic 



ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul 


ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Bölümü, İstanbul 


Correspondence (İletişim): Çağatay Tezel, Department of Thoracic Surgery, Süreyyapaşa Chest Diseases and Thoracic Surgery 

Training and Investigation Hospital, İstanbul, Turkey 

e-mail: mdcagatay@hotmail.com 

204


CASE 

A 64-year-old man was admitted with chest pain. A chest 

radiograph showed opacity in the field of the left upper 

lung (Figure 1). Thorax computed tomography showed a 

lesion in left the upper lobe (Figure 2). Preoperative flexible 

bronchoscopic examination showed no endobronchial 

lesion and the cytology of bronchial lavage was not 

diagnostic. Positron emission tomography scanning revealed 

two areas of high-intensity fludeoxyglucose (FDG) 

uptake: 33x28 mm in anterior segment of the left upper 

lobe (SUVmax of 14.3) and 25x17 mm in the apicoposterior 

segment (SUVmax of 11.9) (Figure 3). There was 

also associated low-intensity FDG uptake mediastinal 

mass (SUVmax of 3.4) and subcentimeter mediastinal 

lymph node (SUVmax of 3.2). There was no other focus 

of FDG uptake in the abdominopelvic organs, lymph 

chains, or peritoneal and serosal surfaces. Skeletal system 

and intracranial structures did not show any FDG uptake 

either. Respiratory function tests as forced vital capacity 

was 3.49 L (96%) and forced expiratory volume in first 

second was 2.84 L (100%). 

Principally we sampled number #2R, #2L, #4R, #4L, 

and #7 lymph nodes using mediastinoscopy. In frozensections 

the stations were reported as negative. Then left 

a thoracotomy was performed, and sampled the lesion in 

the anterior segment. Histological analysis of the resected 

lung tissue revealed malignant features in the frozen 

section. A left upper lobectomy and a systemic lymph 

nodes dissection were performed. Histopathological examination 

of the lesion in the anterior segment was reported 

as adenocarcinoma whereas the tumor in the 

apicoposterior segment was reported as moderately differentiated 

squamous cell carcinoma (Figure 4a and b). 

Resection margins were negative. The pathologic examination 

showed no nodal involvement of adenocarcinoma; 

that tumor was evaluated as stage 1A and T1b, N0, M0 

according to the TNM staging of lung cancer (2). Since 

the hilar lymph node was confirmed to be metastasis from 

squamous cell carcinoma, it was staged as 2A and T2a, 

N1, M0. The drains were taken out on postoperative day 

three and the patient was discharged on the fourth day, 

planning adjuvant chemotherapy. 

Figure 2: Thorax computed tomography demonstrating two tumors in the 

left upper lobe. The white arrow depicts the central tumor and the black 

arrow depicts the peripheral tumor 

Figure 1: Chest radiograph at presentation 

Figure 3: PET/CT images demonstrating the presence of two highintensity 

FDG uptake areas in the left upper lobe 

DISCUSSION 

When two pulmonary tumors are seen simultaneously, the 

possibility of synchronous tumors should be taken into 

account. Synchronous tumors are the tumors identified 

concurrently in patients with multiple primary lung cancers. 

If there has been a time interval of more than 12 months 


Multiple Primary Lung Carcinomas in the Same Lobe | Tezel et al. 

between the detection of the first lesion and the detection 

of a subsequent lesion, the lesions are identified as metachronous 

tumors. Five-year survival is reported to be 28% 

and 37.5% when the lesion is surgically removable (1,3). 

Synchronous tumors may be diagnosed according to the 

criteria originally proposed by Martini and Melamed (1), 

and which are based on characteristics of the tumor (inclusive 

of, but not limited to, location, morphology, vascular 

invasion, metastasis, presence or absence of carcinoma 

in situ). Today, the accepted diagnostic criteria 

include, the demonstration of synchronous masses with 

different histology, and at histologically similarity, arousal 

of distinct and separate endobronchial foci of the tumors 

(4,5). 

Figure 4a, b: Formalin-fixed paraffin-embedded (FF-PE) samples, right 

(A) adenocarcinoma and the left (B) squamous cell carcinoma (HE, 10X) 

In our case, two primary tumors were simultaneously 

identified in the same lobe. These tumors, having different 

histopathological patterns, are taken as criteria defining 

synchronous tumors. 

According to the literature, multiple primary lung cancer 

occurs with an incidence of 1% to 16% in clinical series 

(6-8). Autopsy studies have revealed a higher incidence 

of 3.5% to 14% (9). Antakli et al. (10) demonstrated a 

4.1% incidence of the second primary lung cancer in 

1,572 cases of cancer patients: the metachronous cancer 

comprising 60% and the synchronous 40%. 

Squamous carcinoma is the most common histopathological 

type in multiple primary lung cancers. Most of the 

cases contain associations between squamous carcinoma 

and one of other tumor types. Squamous carcinoma - 

squamous carcinoma, squamous carcinoma – small cell 

carcinoma, squamous carcinoma - adenocarcinoma 

associations are the most frequent pathologic associations 

in synchronous tumors (11,12). In our case, adenocarcinoma 

was detected in the anterior segment and 

moderately differentiated squamous cell carcinoma was 

detected in apicoposterior segment of the left lung. 

Surgical strategy in patients with metachronous and synchronous 

lung carcinomas is determined on the basis of 

patient status and tumor resectability (7). In 2010, Finley 

et al. (13) reported a series of 175 patients with synchronous 

primary lung cancers who had undergone surgical 

resections, where it was discovered that, in 15 % of them, 

the lesions were in the same lobe. Patients with synchronous 

tumors, five-year survival has been determined as 

27% in patients undergoing pneumonectomy and 71% 

after lobectomy / segmentectomy (14). In the case of our 

patient, a left upper lobectomy was performed. Long-term 

survival has been reported to be better in patients with 

synchronous tumors than the patients with stage 3B and 

stage 4 pulmonary cancers (15). 

The seventh revision of the International Association for 

the Study of Lung Cancer (IASLC) tumor–node–metastasis 

(TNM) staging of lung cancer led to alterations in the 

classification of the T and M descriptors of the staging 

system. T4 tumors with additional nodule(s) in the same 

lobe of the primary tumor have been reclassified as T3 (2). 

In 2012, Sepehripour et al. (16) presented a case with 

three synchronous, histologically different, primary tumors 

in the same lobe and the reclassification of TNM staging 

has led to the downstaging of the tumor, allowing consideration 

for surgical management, in this patient. 

According to the seventh revision of the IASCL TNM staging 

of lung cancer, multiple primary tumors should be 

separately staged (2). In our case, according to TNM 

staging system, one of the tumors was evaluated at stage 

1A and T1b, N0, M0, while the other tumor was revealed 

to be at stage 2A and T2a, N1, M0. Therefore, the presence 

of nodal involvement (either N1 or N2), especially 

along with other poor prognostic predictors, indicates an 

aggressive clinical course and consideration should be 

first given to other available curative treatment options 

(17). In our case adjuvant chemotherapy was planned. 

In conclusion, the possibility of detecting synchronous 

tumors should be considered, if more than one pulmonary 

tumor is seen simultaneously. We believe that the 

diagnosis is important because of the changes in staging, 

prognosis and treatment modalities. 




Concept - M.A., M.V., E.E., A.Ş., Ç.T.; Planning and 

Design - M.A., M.V., E.E., A.Ş., Ç.T.; Supervision - M.A., 

M.V., E.E., A.Ş., Ç.T.; Funding - A.Ş.; Materials - M.V.; 

Data Collection and/or Processing - M.A.; Analysis 



and/or Interpretation - A.Ş.; Literature Review - E.E.; Writing 

- M.A.; Critical Review - C.T. 


Fikir - M.A., M.V., E.E., A.Ş., Ç.T.; Tasarım ve Dizayn - 

M.A., M.V., E.E., A.Ş., Ç.T.; Denetleme - M.A., M.V., E.E., 

A.Ş., Ç.T.; Kaynaklar - A.Ş.; Malzemeler - M.V.; Veri 

Toplama ve/veya İşleme - M.A.; Analiz ve/veya Yorum - 

A.Ş.; Literatür Taraması - E.E.; Yazıyı Yazan - M.A.; Eleştirel 

İnceleme - C.T. 

REFERENCES 

1. Martini N, Melamed MR. Multiple primary lung cancers. J 

Thorac Cardiovasc Surg 1975; 70:606-12. 

2. Rami-Porta R, Ball D, Crowley J, Giroux DJ, Jett J, Travis 

WD, et al. The IASLC Lung Cancer Staging Project: proposals 

for the revision of the T descriptors in the forthcoming 

(seventh) edition of the TNM classification for lung 

cancer. J Thorac Oncol 2007; 2:593–602. 

3. Tanimura S, Kajita M, Tsuchiya R, Miyazawa N, Naruke T, 

Yoneyama T, et al. Diagnosis, treatment and prognosis 

of multiple primary carcinoma of lung. Haigan 1982; 

22:45-52. 

4. Ferguson MK. Synchronous primary lung cancers. Chest 

1993; 103(4 Suppl):398S–400S. [CrossRef] 

5. Yoon HJ, Lee HY, Han J, Choi YL. Synchronous triple 

primary lung cancers: a case report. Korean J Radiol 

2014; 15:646-50. [CrossRef] 

6. Ferguson MK, DeMeester TR, DesLauriers J, Little AG, 

Piraux M, Golomb H. Diagnosis and management of 

synchronous lung cancers. J Thorac Cardiovasc Surg 

1985; 89:378-85. 

7. Flynn MJ, Doris R, Shahira AE, Higgins B, Barnard S. Metachronous 

and synchronous lung tumors: five malignant 

lung pathologies in 1 patient during 7 years. Ann Thorac 

Surg 2004; 78:2154-5. [CrossRef] 

8. Shen C, Xu H, Liu L, Zhou Y, Chen D, Du H, et al. 

“Unique trend” and “contradictory trend” in discrimination 

of primary synchronous lung cancer and metastatic 

lung cancer. BMC Cancer 2013; 13:467. [CrossRef] 

9. Mathisen DJ, Jensik RJ, Faber LP, Kittle FK. Survival following 

resection for second and third primary lung cancers. 

J Thorac Cardiovasc Surg 1984; 88:502-10. 

10. Antakli T, Schaefer RF, Rutherford JE, Reed RC. Second 

primary lung cancer. Ann Thorac Surg 1995; 59:863-6. 

[CrossRef] 

11. Bower SL, Choplin RH, Muss HB. Multiple primary bronchogenic 

carcinomas of the lung. Am J Radiol 1983; 

140:253-8. [CrossRef] 

12. Kobashi Y, Fukuda M, Yoshida K, Miyashita N, Niki Y, 

Oka M. Synchronus presentation of early-stage small cell 

carcinoma and adenocarcinoma in the same lung lobe. 

Intern Med 2006; 45:287-91. 

13. Finley DJ, Yoshizawa A, Travis W, Zhou Q, Seshan VE, 

Bains MS, et al. Predictors of outcomes after surgical treatment 

of synchronous primary lung cancers. J Thorac 

Oncol 2010; 5:197-205. [CrossRef] 

14. Kocaturk CI, Gunluoglu MZ, Cansever L, Demir A, Cinar 

U, Dincer SI, et al. Survival and prognostic factors in surgically 

resected synchronous multiple primary lung cancers. 

Eur J Cardiothorac Surg 2011; 39:160-6. 

[CrossRef] 

15. Battafarano RJ, Meyers BF, Guthrie TJ, Cooper JD, Patterson 

GA. Surgical resection of multifocal non-small cell 

lung cancer is associated with prolonged survival. Ann 

Thorac Surg 2002; 74:988-93. [CrossRef] 

16. Sepehripour AH, Nasir A, Shah R. Multiple synchronous 

primary tumours in a single lobe. Interact Cardivoasc 

Thorac Surg 2012; 14:340-1. [CrossRef] 

17. Tanvetyanon T, Finley DJ, Fabian T, Riquet M, Voltolini L, 

Kocaturk C, et al. Prognostic factors for survival after 

complete resections of synchronous lung cancers in multiple 

lobes: pooled analysis based on individual patient 

data. Ann Oncol 2013; 24:889–94. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Serda Kanbur 1 , Serdar Evman 1 , Onursal Varlıklı 2 


Tracheobronchial rupture is a rare but life-threatening 

injury encountered after blunt chest traumas. It is 

especially seen in pediatric patients because of the 

complete conduction of traumatic kinetic energy and 

the direct exposure to the airway, due to the increased 

elasticity of the chest wall and other anatomical 

structures. We report the case of an eight-yearold 

boy, who presented with right-sided pneumothorax, 

following blunt chest trauma. He deteriorated 

despite a thoracic drain and, during the emergency 

thoracotomy was finally diagnosed with a main bronchial 

rupture, and was treated with isolated end-toend 

bronchial anastomosis. The repair of right main 

bronchial rupture was performed with complete 

preservation of the right lung; the boy was discharged 

from the hospital on postoperative day 10, and was 

followed up asymptomatically for the following 32 

months. This rare thoracic surgery case of pediatric 

patients is discussed in light of recent literature for 

diagnosis and surgical management. 

Key words: Blunt trauma, main bronchus, rupture, 

surgery. 

Künt göğüs travması sonrasında oluşan trakeobronşiyal 

rüptür, nadiren ortaya çıkan ancak hayati tehdit 

edici olup, özellikle pediyatrik hasta grubunda göğüs 

kafesinin ve diğer anatomik yapıların erişkinlere göre 

daha esnek olması sebebiyle tüm travmatik enerjinin 

iletimine bağlı olarak ortaya çıkan bir yaralanmadır. 

Bu yazımızda, künt göğüs travması sonrasında pnömotoraks 

gelişen, tüp torakostomiye rağmen durumu 

kötüleşen ve acil torakotomi sırasında sağ ana bronş 

rüptürü tanısı konulup izole uç uca bronşiyal anastomoz 

uygulanan 8 yaşında bir olgu sunulmaktadır. 

Sağ akciğerin tamamı korunarak sağ ana bronştaki 

rüptürü tamir edilen ve postoperatif 10. günde taburcu 

olan hasta son 32 aydır şikâyetsiz şekilde takip 

edilmektedir. Pediyatrik yaş grubunda ortaya çıkabilecek 

bu nadir göğüs cerrahisi olgusu, tanı zorluğu ve 

cerrahi tedavi seçenekleri yönünden literatür eşliğinde 

tartışılmıştır. 

Anahtar Sözcükler: Ana bronş, cerrahi, künt travma, 

rüptür. 



Turkey 

2 Department of Pediatric Diseases, Sakarya University Training 

And Research Hospital, Sakarya, Turkey 



2 Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk 

Hastalıkları Kliniği, Sakarya 


Correspondence (İletişim): Serdar Evman, Department of Thoracic Surgery, Süreyyapaşa Chest Diseases and Thoracic Surgery 

Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey 

e-mail: sevman13@yahoo.com 

208


Blunt trauma to the chest resulting in rupture of a major 

bronchus is rare (1). Furthermore, bronchial rupture in 

children is exceptional (2). Bronchial rupture is usually the 

consequence of a high-speed motor vehicle accident, but 

it can also be caused by crushing / twisting injuries or by 

a fall from a height (3). Tracheobronchial rupture has a 

mortality of almost 30%, with more than half of the 

deaths occurring within the first hour of the injury (4,5). It 

is frequently associated with other thoracic or abdominal 

injuries that can result in delays in diagnosis or even in a 

failure to diagnose the tracheobronchial injury (6). 

CASE 

An 8-year-old boy was involved in a motor vehicle accident. 

When admitted to the hospital he had severe respiratory 

distress and cyanosis. A physical examination 

revealed subcutaneous emphysema on the right side of 

chest wall with diminished pulmonary sound and, a chest 

x-ray that showed a right pneumothorax. Other systemic 

evaluations showed no abnormalities. A computed tomography 

(CT) scan revealed total atelectasis of the right 

lung with pneumothorax (Figure 1). The child had no 

other major injuries. He underwent a right chest tube 

thoracostomy. A control x-ray, taken immediately after the 

intervention, still showed a totally collapsed the right lung 

(Figure 2). On the 6th hour, deterioration of his respiratory 

conditions occurred, with persistent air leak. On suspicion 

of bronchial rupture, he underwent emergency surgery. 

The patient could not tolerate the lateral position 

and an anterolateral thoracotomy incision was made. At 

operation, the right main bronchus was found to be completely 

transected 2 cm distal to the carina with minimal 

intact peribronchial tissue attachment. End-to-end isolated 

bronchial anastomosis was performed, using continuous 

suturing on the posterior and interrupted technique 

on the anterior side, using 4/0 polypropylene suture. 

There was no air leak after the operation. The postoperative 

x-ray revealed full expansion of bilateral lungs, without 

residual space or effusion. The patient was extubated 

on the postoperative 14th hour, recuperated all daily 

activity on day two and was uneventfully discharged on 

the 10th day postoperatively (Figure 3). Fiberoptic bronchoscopy 

(FOB) showed complete healing of the tracheal 

laceration and no evidence of stricture at the bronchial 

anastomosis one and three months after discharge. The 

patient is still doing well at his 32-month follow-up. 

Figure 1: Thorax computed tomography showing a right-sided pneumothorax 

on admission 

Figure 2: Chest x-ray revealing non-expanded lung despite the underwater-seal 

drainage 

Figure 3: Chest x-ray on postoperative day 28 


An Unusual Case for Thoracic Surgeons: Bronchial Rupture in a Child due to Blunt Chest Trauma | Evman et al. 

DISCUSSION 

Tracheobronchial injuries following blunt chest trauma 

are rare in children, with remarked incidence between 

0.7–2.8% (7,8). Rupture of the central airways is more 

common in children than in adults, since the child’s thoracic 

cage is more elastic, and as a result, the chest wall 

is forced against the vertebral spine compressing the 

trachea and main bronchi during blunt traumas more 

easily (1,6). The male-to-female ratio in the pediatric age 

group is 2:1 or higher. High-impact blunt traumas, penetrating 

trauma with perforating/penetrating instruments or 

firearms, and iatrogenic injuries may result in tracheobronchial 

rupture (9). The mortality rate may be up to 

30%; half of the mortality is seen within the first hour of 

the traumatic event (4,5). 

Wide range of clinical symptoms and signs may be seen, 

such as pneumothorax, pneumomediastinum, hemothorax, 

subcutaneous emphysema, hemoptysis and respiratory 

distress or cyanosis being the most frequent ones (9). 

Because of the elastic nature of the thoracic cage, these 

findings can appear without rib fracture, as in our case. 

A continuous massive air leak or non-expanding lung 

following pleural drainage insertion can be highly suggestive 

of a tracheobronchial rupture. Chest x-rays and 

CT scanning are also mandatory. The most specific radiological 

finding is the ‘fallen lung’ sign, in which the 

lung falls away from the hilum toward the dependant 

portion of the hemithorax (10). This did not occur in our 

case since minor peribronchial tissue hindered a total 

split (Figure 2). Up to 10% of patients may have no radiographic 

evidence of major bronchial injury in the immediate 

post-injury period (11). The best diagnostic method 

is FOB (7,12). FOB can also identify the localization and 

the shape of the rupture. However in the emergency situation, 

FOB may not be appropriate and urgent thoracotomy 

can be performed, depending on the patient’s 

clinical condition (12). FOB in our patient could not be 

performed due to the sudden deterioration. 

The rationale of therapy is to achieve rapid and total 

restoration of the airway. Treatment options vary and may 

be either conservative or surgical. Small bronchial tears 

can be treated non-operatively. Just placing a chest tube 

can fully re-expand the lungs (8). Also anterior tracheal 

lacerations can be managed conservatively, as intubation 

through the lesion as a stent, or with tracheotomy through 

the laceration (13). Total ruptures of the trachea and 

main bronchus should be managed by primary anastomosis. 

In our case, we performed end-to-end primary 

anastomosis and obtained good results, without loss of 

any parenchyma. Primary anastomosis can also be successfully 

performed in delayed cases, but the risk of infection 

and stricture formation is higher than in early cases 

(8,9). In children the prompt diagnosis of bronchial injury 

after blunt chest trauma is crucial for appropriate lifesaving 

treatment and the avoidance of pulmonary resection. 

A pulmonary resection or pneumonectomy is only justified 

in cases with associated severe pulmonary contusion. If a 

major bronchial rupture remains unrecognized then significant 

morbidity and possible mortality might occur 

(2,6,9). 

In conclusion, a rupture of the main bronchus is a rare, 

but potentially serious complication of blunt chest trauma, 

especially in childhood. Delay or misdiagnosis may lead 

to partial or complete airway stenosis, or even mortality. 

Radiologically, a major air leak or resistant collapse of 

the lung, following tube thoracostomy for traumatic 

pneumothorax, should take the main airway injury into 

consideration, as well as the ‘fallen-lung sign’, rapid 

diagnosis and appropriate surgical intervention is usually 

lifesaving. 




Concept - S.K., S.E., O.V.; Planning and Design - S.K., 

S.E., O.V.; Supervision - S.K., S.E., O.V.; Funding - S.K., 

O.V.; Materials - S.K., S.E.; Data Collection and/or Processing 

- S.K., S.E.; Analysis and/or Interpretation - S.E., 

O.V.; Literature Review - S.K., S.E.; Writing - S.E.; Critical 

Review - S.K., S.E., O.V. 


Fikir - S.K., S.E., O.V.; Tasarım ve Dizayn - S.K., S.E., 

O.V.; Denetleme - S.K., S.E., O.V.; Kaynaklar - S.K., 

O.V.; Malzemeler - S.K., S.E.; Veri Toplama ve/veya 

İşleme - S.K., S.E.; Analiz ve/veya Yorum - S.E., O.V.; 

Literatür Taraması - S.K., S.E.; Yazıyı Yazan - S.E.; Eleştirel 

İnceleme - S.K., S.E., O.V. 

REFERENCES 

1. Ozdulger A, Guven C, Gulhan SE, Topcu S, Tastepe I, 

Kaya S. A review of 24 patients with bronchial ruptures: is 

delay in diagnosis more common in children? Eur J Cardiothorac 

Surg 2003; 23:379-83. [CrossRef] 

2. Becmeur F, Donato L, Horta-Geraud P, Fraysse P, 

Schwaab C, Carrenard C, et al. Rupture of the airways 



after blunt chest trauma in two children. Eur J Pediatr 

Surg 2000; 10:133–5. [CrossRef] 

3. Kelly JP, Webb WR, Moulder PV, Everson C, Burch BH, 

Lindsey ES. Management of airway trauma. I: Tracheobronchial 

injuries. Ann Thorac Surg 1985; 40:551–5. 

[CrossRef] 

4. Weir IH, Muller NL, Connell DG. CT diagnosis of bronchial 

rupture. J Comput Assist Tomogr 1988; 12:1035–6. 

[CrossRef] 

5. Burke JF. Early diagnosis of traumatic rupture of the 

bronchus. JAMA 1962; 181:682–6. [CrossRef] 

6. Gaebler C, Mueller M, Schramm W, Eckersberger F, 

Vecsei V. Tracheobronchial ruptures in children. Am J 

Emerg Med 1996; 14:279–84. [CrossRef] 

7. Wiener Y, Simansky D, Yellin A. Main bronchial rupture 

from blunt trauma in a 2-year-old child. J Pediatr Surg 

1993; 28:1530–1. [CrossRef] 

8. Hartley C, Morritt GN. Bronchial rupture secondary to 

blunt chest trauma. Thorax 1993; 48:183–4. [CrossRef] 

9. Gabor S, Renner H, Pinter H, Sankin O, Maier A, Tomaselli 

F, et al. Indications for surgery in tracheobronchial 

ruptures. Eur J Cardiothorac Surg 2001; 20:399–404. 

[CrossRef] 

10. Kunisch-Hoppe M, Hoppe M, Rauber K, Popella C, Rau 

WS. Tracheal rupture caused by blunt chest trauma: radiological 

and clinical features. Eur Radiol 2000; 

10:480–3. [CrossRef] 

11. Epelman M, Ofer A, Klein Y, Best LH, Guralnik L, Bentur 

L, et al. CT diagnosis of traumatic bronchial rupture in 

children. Pediatr Radiol 2002; 32:888–91. [CrossRef] 

12. Okumuş M, Celik A, Gün F, Yekeler E. Complete bronchial 

rupture in a child: report of a case. Pediatr Surg Int 

2005; 21:665-8. [CrossRef] 

13. Kaptanoglu M, Dogan K, Nadir A, Gonlugur U, Akkurt I, 

Seyfikli Z, et al. Tracheobronchial rupture: a considerable 

risk for young teenagers. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 

2002; 62:123– 8. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Cansel Atinkaya Öztürk 1 , Mustafa Vayvada 1 , Murat Kavas 2 , Volkan Baysungur 1 , İrfan Yalçınkaya 1 


The posterior mediastinum is an atypical localization 

for thyroid tumors. The incidence of mediastinal goiter 

varies from 0.16% to 3.3% in thyroid tumors. 

Symptoms related to tumor size and its relationship 

with surrounding tissues may appear. Neuropathic 

pain is an extremely rare finding caused by an ectopic 

thyroid. We present here a 42-year-old male patient 

suffering from neuropathic pain in his back. 

Thoracic computed tomography and magnetic resonance 

imaging showed a smooth-bordered mass 

approximately 8x10 cm in size located in the paravertebral 

sulcus and compressing both the trachea and 

the esophagus. The tumor was diagnosed as ectopic 

thyroid and completely resected through a thoracotomy, 

with relief of pain postoperatively. 

Key words: Ectopic thyroid, posterior mediastinal mass, 

neuropathic pain. 

Ectopic thyroid tissue is a rare developmental abnormality. 

Its prevalence is about 1 per 100 000– 

300 000 people (1,2). The posterior mediastinum 

is an atypical location for an ectopic thyroid. Mediastinal 

thyroids make up 0.16% to 3.3% of thyroid 

tumors but the incidence of posterior mediastinal 

localization for primary thyroid tumors is unknown 

(3). Most cases are asymptomatic. 

Posterior mediasten, ektopik guatr için atipik bir lokalizasyondur. 

Mediastinal guatr görülme sıklığı tiroid 

tümörleri arasında %0,16 ila %3,3 arasındadır. 

Semptomlar tümör boyutu ve çevre dokularla olan 

bağlantılarına göre değişmektedir. Ektopik tiroide 

bağlı nöropatik ağrı son derece nadir bir bulgudur. 

Burada, 42 yaşında, sırtında nöropatik ağrı şikâyeti 

olan bir hastayı sunuyoruz. Toraks bilgisayarlı tomografi 

ve manyetik rezonansla görüntülemede düzgün 

sınırlı, yaklaşık 8x10 cm boyutlarında, paravertebral 

sulkusta, trakea ve özofagusa bası yapan kitle saptandı. 

Tümör ektopik tiroid olarak teşhis edildi ve 

torakotomi ile tamamen çıkarıldı ve postoperatif 

dönemde nöropatik ağrı şikâyeti gözlenmedi. 

Anahtar Sözcükler: Ektopik guatr, posterior mediastinal 

kitle, nöropatik ağrı. 

Common symptoms include cough, pain, dysphagia, 

dysphonia, dyspnea and hemorrhage. Neuropathic 

pain is a very rare symptom caused by ectopic 

thyroid and until now there is only one case 

report published in the English literature. We present 

an ectopic thyroid case with unusual localization 

and lightning-like back pain. 



Turkey 

2 Department of Chest Diseases, Süreyyapaşa Chest Diseases and 

Thoracic Surgery Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey 





ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İstanbul 

Correspondence (İletişim): Cansel Atinkaya Öztürk, Department of Thoracic Surgery, Süreyyapaşa Chest Diseases 

and Thoracic Surgery Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey 

e-mail: catinkaya@gmail.com 

212


CASE 

A 42-year-old male patient presented with dyspnea, sudden 

lightning-like backache, hyperesthesia in his back, 

difficulty in swallowing and shortness of breath. The patient 

complained of night backache disturbing sleep and 

pain that increased when lying supine. The laboratory 

values and thyroid function tests were within normal limits. 

Neck ultrasonography (USG) did not reveal any connection 

between the cervical thyroid and ectopic thyroid. 

Thoracic computed tomography and magnetic resonance 

imaging (MRI) showed a smooth-bordered mass approximately 

8x10 cm in size, located in the paravertebral 

sulcus, and compressing the trachea and esophagus 

(Figure 1a). Thoracotomy from the right fourth intercostal 

space showed a smooth bordered mass rich in vascular 

collaterals that extended from the upper mediastinum to 

the cervical region. The mass was excised by means of 

the LigaSure Vessel Sealing System (Valley Lab, Boulder, 

CO) (Figure 1b). The cuff of the intubation tube was seen 

behind the trachea at the end of the excision of the mass. 

A vertical laceration of the membranous wall, approximately 

5 cm in length, caused by difficult intubation, was 

observed. The membranous wall was repaired with interrupted 

4/0 polypropylene sutures. The pathology result 

was ectopic thyroid. The postoperative course was uneventful 

and there were no complications during the one 

month and six month follow-up. 

Figure 1a: On MRI sections, a smooth-bordered mass approximately 

8x10 cm in size located in the paravertebral sulcus and compressing the 

trachea and esophagus 

DISCUSSION 

To our knowledge, this case is only the second case in 

the English literature with neuropathic pain. The pain is 

thought to be due to the spinal cord of the patient being 

compressed by the mass at the thoracic inlet. The complete 

recovery of pain and hyperesthesia in his back after 

the mass was excised indicates that it was due to a temporary 

compressive effect. 

Ectopic thyroid has been reported in the mediastinum, 

lungs, and heart, usually manifesting with a dry cough, 

dyspnea, and hemoptysis. Less commonly, patients may 

present with dysphagia or the superior vena cava syndrome. 

The symptoms may occur due to trachea, esophagus, 

superior vena cava, and vertebral cord compression. 

Deda et al (4) reported a seven-year-old case with 

neuropathic pain. 

Figure 1b: Macroscopic view of the resected ectopic thyroid material 

Ectopic intrathoracic thyroid tissue makes up less than 1% 

of all the surgically resected mediastinal masses. The 

ectopic thyroid tissue is usually close to the thymus and in 

close relationship to the thymothyroid ligament. It has 

also been defined in the pericardium and the heart. The 

intratracheal thyroid is another rarely described location 

for ectopic thyroid. It results from the developing thyroid 

tissue growing into the trachea or cartilage rings, or the 

growth of the thyroid tissue into the trachea lumen. A 

thyroid, fully located in the posterior mediastinum, is quite 

rare. It is usually located in the right hemithorax as seen 

in our case. The reason is thought to be the obstruction 

of the descending pathway of the ectopic thyroid tissue on 

the left of the aortic arch (5). 

Malignant transformation is uncommon. Ectopic thyroid is 

more common in females. It may occur at any age, from 

five months to 40 years, but Chest CT and MRI are valuable 

tools for identifying the site of ectopy, especially 

when it is distant from the descending pathway of thyroid. 

The neck should be examined for a normally located 

thyroid gland. CT and MRI may predict the malignancy 

potential of the ectopic thyroid (6). 

Surgery for mediastinal goiters should always be considered, 

even in elderly patients, because of the high risk of 

tracheal compression and the low morbidity of the surgery. 

Its removal usually necessitates thoracotomy or 

sternotomy. Most of the anterior mediastinal thyroids can 

be removed using a transcervical approach; however 

posterior mediastinal thyroids may require additional 


Neuropathic Back Pain Caused by Ectopic Thyroid | Atinkaya Öztürk et al. 

extracervical incisions. The mass was totally removed in 

our case but there was some difficulty with the surgical 

removal of the upper pole. Thoracotomy was performed 

because of localization in the paravertebral sulcus of the 

thyroid. It could not be easily accessible via partial sternotomy 

to paravertebral sulcus. If the upper pole was not 

removed, freeing of the upper pole could be attempted 

through a necklace incision or partial sternotomy. 

In conclusion, ectopic thyroid is seen rarely in the posterior 

mediastinum and there are no ectopic thyroid cases in 

the literature that have caused neuropathic back pain due 

to such localization. 




Concept - C.A.Ö., M.V., M.K., V.B., İ.Y.; Planning and 

Design - C.A.Ö., M.V., M.K., V.B., İ.Y.; Supervision - 

C.A.Ö., M.V., M.K., V.B., İ.Y.; Funding - M.K.; Materials 

- M.K.; Data Collection and/or Processing - M.V.; Analysis 

and/or Interpretation - M.K.; Literature Review - V.B.; 

Writing - İ.Y.; Critical Review - C.A.Ö. 


Fikir - C.A.Ö., M.V., M.K., V.B., İ.Y.; Tasarım ve Dizayn - 

C.A.Ö., M.V., M.K., V.B., İ.Y.; Denetleme - C.A.Ö., M.V., 

M.K., V.B., İ.Y.; Kaynaklar - M.K.; Malzemeler - M.K.; 

Veri Toplama ve/veya İşleme - M.V.; Analiz ve/veya Yorum 

- M.K.; Literatür Taraması - V.B.; Yazıyı Yazan - İ.Y.; 

Eleştirel İnceleme - C.A.Ö. 

REFERENCES 

1. Babazade F, Mortazavi H, Jalalian H, Shahvali E. Thyroid 

tissue as a submandibular mass: a case report. J Oral Sci 

2009; 51:655–7. [CrossRef] 

2. Di Benedetto V. Ectopic thyroid gland in the submandibular 

region simulating a thyroglossal duct cyst: a case report. 

J Pediatr Surg 1997; 32:1745–6. [CrossRef] 

3. Hashmi SM, Premachandra DJ, Bennett AM, Parry W. 

Management of retrosternal goitres: results of early surgical 

intervention to prevent airway morbidity, and a review 

of the English literature. J Laryngol Otol 2006; 120:644- 

9. [CrossRef] 

4. Deda G, Tezic T, Karagol U, Akinci A, Kokes F, Akcayuz 

A. Ectopic thyroid tissue causing cord compression. Turkish 

Neurosurgery 1991; 2:77–9. 

5. Shah BC, Ravichand CS, Juluri S, Agarwal A, Pramesh 

CS, Mistry RC. Ectopic thyroid cancer. Ann Thorac Cardiovasc 

Surg 2007; 13:122–4. 

6. Yoo SC, Chang KH, Lyu MO, Chang SJ, Ryu HS, Kim HS. 

Clinical characteristics of struma ovarii. J Gynecol Oncol 

2008; 19:135–8. [CrossRef] 



OLGU SUNUMU 

CASE REPORT 

Muharrem Çakmak, Mehmet Nail Kandemir 


Lipomlar matür yağ hücrelerinden oluşan, yumuşak, 

yavaş büyüyen, benign, ağrısız tümörlerdir. Tüm 

yaşlarda görünmekle birlikte genelde 40-60 yaş 

arasında görülürler. Fizik muayenede kolaylıkla saptanır 

ve genellikle tedavi gerektirmezler. Yağ dokusunun 

olduğu tüm vücut bölgelerine yerleşebilirler, 

ancak baş boyun bölgesinde nadirdirler. Baş, boyun 

bölgesi için en sık yerleşim yeri ise posterior servikal 

üçgendir. Grafide iyi sınırlı radyolusent bir kitle, ultrasonografide 

iyi sınırlı, eliptik-oval şekilli, uzun aksları 

cilt yüzeyine paralel, ekojenik çizgiler içeren kitle 

şeklindedirler. Bilgisayarlı Tomografide ise dansitometrik 

ölçümleri, Hounsfield Unit skalasında eksi 

değerlerde saptanır. Lezyondaki atenüasyonun heterojen 

görünüm alması liposarkoma işaret edebilir. 

Yüzeyel, küçük, basit lipomlar nadiren çok büyük 

boyutlara ulaşır. Lezyonun, dev lipom olarak sınıflandırılması 

için minimum 10 cm genişliğinde veya 1 

kg'ın üzerinde olması gereklidir. Literatürde, boyuna 

lokalize dev lipom olguları nadir bildirilmiştir. Çalışmamızda 

servikal bölgeye lokalize dev lipomu literatür 

eşliğinde sunduk. 

Anahtar Sözcükler: Dev Lipom, servikal, cerrahi. 

Lipomas consisting of mature fat cells are soft, slowgrowing, 

benign, indolent tumors. Despite appearing 

in all age groups, lipomas are usually seen in women 

between 40 and 60 years of age. Lipomas are easily 

detected by physical examination and often do not 

require treatment. Lipomas can settle in all parts of 

the body where there is fat, but they are rare in the 

head and neck region. The most common location in 

head and neck region is the posterior cervical triangle. 

Lipomas are in the form well-defined radiolucent 

mass on plain radiography. In addition, lipomas are 

well circumscribed, elliptical-oval, the long axis parallel 

to the skin surface, contains echogenic lines on 

ultrasound, In computed tomography, their densitometric 

measurements are determined, minus the 

value in the Hounsfield Unit scale. Heterogeneous 

appearance of the lesion is a sign of liposarcoma. 

Superficial small, simple lipomas are rarely reach very 

large sizes. In the literature, the neck localized giant 

lipoma has only rarely been reported. In our study, 

presented a giant lipoma localized to the cervical 

region along with literature. 

Key words: Giant Lipoma, cervical, surgery. 

Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahi Kliniği, 

Diyarbakır 

Department of Thoracic Surgery, Gazi Yaşargil Training and 

Research Hospital, Diyarbakır, Turkey 


İletişim (Correspondence): Muharrem Çakmak, Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahi Kliniği, Diyarbakır 

e-mail: drcakmak@gmail.com 

215


Lipomlar matür yağ hücrelerinden oluşan, yumuşak, yavaş 

büyüyen, benign, ağrısız, mobil, oval ya da yuvarlak 

şekilli yumuşak doku tümörlerdir. Lipomlar, tüm yaş gruplarında 

saptanmakla beraber genellikle 40-60 yaş aralığında 

görülürler. Fizik muayene ile kolaylıkla saptanır ve 

genellikle tedavi gerektirmezler (1,2). Yağ dokusunun 

bulunduğu tüm vücut bölgelerinde yerleşebilirler, ancak 

baş boyun bölgesinde nadirdirler, sıklıkla cilt altında yerleşim 

gösterirler. Literatürde baş, boyun bölgesi için en sık 

posterior servikal üçgen bildirilmiştir (3). 

Lipomlar, direkt grafide iyi sınırlı radyolusent bir kitle olarak 

izlenirler. Ultrasonografide iyi sınırlı, eliptik ya da oval 

şekilli, uzun aksları cilt yüzeyine paralel, ekojenik çizgiler 

içeren kitleler şeklinde karşımıza çıkarlar. Bilgisayarlı 

Tomografi (BT)’de dansitometrik incelemelerde Hounsfield 

Unit skalasında eksi değerlerde saptanırlar (4). Subkutan 

bir lipomu ince bir yumuşak doku kapsülü çevreleyebilir. 

Lezyon içinde homojen yağ dansitesi olmalıdır ve 

pek azında internal septa görülebilir. Büyük lezyonlar kan 

damarları içerebilirler. Lezyondaki atenüasyonun heterojen 

görünüm alması liposarkoma işaret edebilir (5). Yüzeyel, 

küçük, basit lipomalar eksize edilmedikleri takdirde 

uzun yıllar herhangi bir fonksiyonel probleme yol açmadan 

büyüme gösterebilmekte ve nadiren çok büyük boyutlara 

ulaşabilmektedirler. Lipomların dev olarak sınıflandırılmaları 

için minimum 10 cm genişliğinde veya 1 kg'ın 

üzerinde ağırlığa sahip olmaları gereklidir (6). Literatürlerde 

nadir de olsa, boyuna lokalize dev lipom olguları 

bildirilmiştir (7-10). 

Burada, diğer anatomik lokalizasyonlarda sıkça görülmesine 

rağmen, yerleşimi itibari ile boyun sol lateralden 

posteriora uzanım gösteren, nadir gözlenen dev boyutlara 

ulaşmış bir lipom olgusunu sunduk. 

Kırk beş yaşında erkek hasta, boyun sol tarafında ağrısız 

kitle şikâyeti ile polikliniğimize müracaat etti. Yaklaşık 10 

yıldır mevcut olan kitle son bir yılda hızlı büyüme göstermişti. 

Fizik muayenesinde boyun sol lateralinden posteriora 

uzanım gösteren 25x15 cm boyutlarında, üzerinde 

belirgin damarlanmaların olduğu, orta yumuşaklıkta kitle 

lezyonu tespit edildi (Şekil 1 ve 2). Hastadan laboratuvar 

tetkikleri, ultrasonografi, sol üst extremite doopler ve 

boyun-toraks tomografisi istendi. Laboratuvar sonuçlarında 

herhangi bir anormallik yoktu. Ultrasonografi sonucu 

belirgin vaskülarite artışının eşlik ettiği lipomatöz kitle 

(lipom?) olarak geldi. Üst extremite arteriyel-venöz doopler 

sonucu normaldi. Tomografide, kitlenin toraksla bağlantısının 

olmadığı ve servikal sol bölgeyi dolduran lipomatöz 

bir kitle olduğu tespit edildi. Dev lipom teşhisi konulan 

hastaya, 10 cm'lik lateral ve 5 cm'lik vertikal cilt 

insizyonları yapılarak, kitle total olarak eksize edildi (Şekil 

3). İntraoperatif değerlendirmede, lezyonun belirgin vasküler 

ve kanamalı olduğu görüldü. Sınırları tespit edilen 

kitle çevre dokulardan künt ve keskin diseksiyonlarla eksize 

edildi (Şekil 4 ve 5). Kitle 1.500 gram ağırlığındaydı. 

Postoperatif takiplerinde sorun olmayan hastanın patoloji 

sonucu “Lipom” olarak raporlandı. 

Şekil 1: Kitlenin lateral görünümü. 

OLGU 

Şekil 2: Kitlenin anterior görünümü. 

TARTIŞMA 

Lipomlar tüm yaş gruplarında saptanmakla beraber genellikle 

4. ve 5. dekatlarda görülen ve genellikle tedavi 

gerektirmeyen lezyonlardır (1,2). Hastamız, 45 yaşında 


Dev Servikal Lipom: Olgu Sunumu | Çakmak ve ark. 

erkek hasta idi. Basit bir yağ birikiminden lipomları ayıran 

özellik, histolojik olarak fibroz bir kapsülle çevre bez dokusundan 

ayrılmasıdır. Bağ dokusu septaları matür yağ 

hücrelerini gruplara ayırır ve lobüler bir yapı ortaya çıkar. 

Bu septalar içinde kan damarları bulunabilir. Seyrek olarak 

inflamatuvar hücreler ve makrofajlar görülebilir. Makroskopik 

olarak iyi sınırlı, yuvarlak-oval, yumuşak-lastik 

kıvamında kitleler olup kesit yüzeyleri sarı renkli, yağlı, 

lobüler görünümlüdür (11). Hastamızdaki lezyonda, yaygın 

bir damarlanma mevcuttu. Muhtemelen damarlanmadaki 

artışa bağlı olarak son dönemlerde progresif bir 

büyüme meydana gelmiştir. 

(15,6). Hastamızdaki lipom, son bir yılda hızlı bir büyüme 

gösteren, 25x15 cm boyutlarında ve 1.500 gram ağırlığında 

idi. 

Şekil 4: Ameliyat sonrası posterolateral görünüm. 

Şekil 3: Çıkarılan kitle lezyonu. 

Lipomların etiyopatogenezi tam olarak bilinmemekle 

birlikte genetik, endokrin ve travmatik faktörler en çok 

kabul gören nedenlerdir. Genetik olarak özellikle 12'nci 

kromozom translokasyon ve delesyonu suçlanmaktadır. 

Subkutan dokudaki mezankimal öncü hücrelerin yağ 

hücrelerine dönüşümü sırasında travmaya sekonder yağ 

nekrozu ve lokal büyüme faktörlerinin salınımı suçlanan 

diğer faktörlerdir. Belirgin travma öyküsü olmayan olgularda 

kronik süreçli mikro tavmaların lipom oluşumuna 

yatkınlık oluşturduğu düşünülmektedir (12-14). Hastamızda, 

herhangi bir travma hikayesi olmamakla birlikte soy 

geçmişinde de bir özellik yoktu. 

Benign lipomatöz lezyonlar histopatolojik özelliklerine 

göre klasik lipomlar, fibrolipom, anjiolipom, infiltratif 

lipom, pleomorfik lipom, intramüsküler lipom, hibernom, 

olarak sınıflanabilirler. Klasik lipomlar tek ya da multipl 

olabilir. Büyüklükleri yerleşim yerlerine göre değişkenlik 

gösterebilir. Yüzeyel, küçük, basit lipomalar eksize edilmedikleri 

takdirde uzun yıllar herhangi bir fonksiyonel 

probleme yol açmadan büyüme gösterebilmekte ve nadiren 

çok büyük boyutlara ulaşabilmektedirler. Lipomların 

dev olarak sınıflandırılmaları için minimum 10 cm genişliğinde 

veya 1 kg'ın üzerinde ağırlıkta olmaları gereklidir 

Şekil 5: Ameliyat sonrası anterior görünüm. 

Yağ dokusunun bulunduğu tüm vücut bölgelerinde lipomlar 

yerleşebilirler, ancak baş boyun bölgesinde nadirdirler 

ve sıklıkla cilt altında yerleşim gösterirler. Literatürde baş, 



boyun bölgesi için en sık posterior servikal üçgen bildirilmiştir 

(3). Hastamızdaki lipom, boyun sol lateralinden, 

posteriora doğru uzanım gösteriyordu. 

Tanıda, fizik muayene, USG, bilgisayarlı tomografi (BT) ve 

manyetik rezonans (MR) seçilen yöntemlerdir. Ultrasonografide 

lipomlar komprese edilebilir, iyi sınırlı, eliptik ya da 

oval şekilli, uzun aksları cilt yüzeyine paralel, ekojenik 

çizgiler içeren kitleler şeklinde karşımıza çıkarlar (4). Bilgisayarlı 

Tomografi (BT)’de yağın karakteristik atenüasyonu 

nedeni ile lipomları ayırt etmek genellikle kolaydır ve 

dansitometrik incelemelerde Hounsfield Unit skalasında 

eksi değerlerde saptanırlar. Subkutan bir lipomu ince bir 

yumuşak doku kapsülü çevreleyebilir. Lezyon içinde homojen 

yağ dansitesi olmalıdır ve pek azında internal septa 

görülebilir. Büyük lezyonlar kan damarları içerebilirler. 

Yağlı lezyondaki atenüasyonun heterojen görünüm alması 

liposarkoma işaret edebilir (5). Manyetik rezonans görüntülemede 

lipomlar T1 ağırlıklı (T1A) imajlarda parlak 

sinyal gösterirler ve T2 ya da yağ baskılı T2 ağırlıklı (T2A) 

fast spin eko sekanslarda artmış sinyal intensitesi göstermezler. 

T1 ve T2A imajlarda düşük sinyal intensitesinde 

septasyonlar görülebilir. Lipomlar paramagnetik kontrast 

maddenin enjeksiyonu sonrasında parlaklaşma göstermezler. 

Manyetik rezonans görüntüleme, parosteal lipomların 

cerrahi öncesi değerlendirilmesinde ve beraberindeki 

kas atrofisi ile sinir tutulumunu göstermede yararlıdır (16). 

Hastamızda lezyonun tanısı için fizik muayene ve ultrasonografi 

yeterli olmuştu. İlaveten, toraks ile ilişkisi ve vasküler 

yapıları değerlendirmek için boyun-toraks tomografisi 

ve üst ekstremite arteriyel-venöz doopler tetkikler yapıldı. 

Temel tedavi şekli cerrahi eksizyondur. Total rezeksiyonu 

takiben genellikle rekürrens göstermezler. Biz de olgumuza 

total eksizyon uyguladık. Takiplerinde patoloji gelişmedi. 

Sonuç olarak, servikal bölgede dev lipom literatürde 

nadir görülen bir durumdur. Bu tümöral oluşumların tanı 

ve tedavileri basit olmasına rağmen, lezyonun semptomatik 

olmaması nedeniyle tedavideki gecikme, daha büyük 

bir kitleye müdahale ve bu durumdan kaynaklanabilecek 

estetik kaygı ve fonksiyonel bozukluk gibi ek sorunlara yol 

açmaktadır. Böyle olgularda lezyonun total eksizyonu 

tedavide yeterlidir ve rekürrens sık karşılaşılan bir durum 

değildir. 




Fikir - M.Ç., M.N.K.; Tasarım ve Dizayn - M.Ç., M.N.K.; 

Denetleme - M.Ç., M.N.K.; Kaynaklar -; Malzemeler -; 

Veri Toplama ve/veya İşleme - M.Ç., M.N.K.; Analiz 

ve/veya Yorum - M.Ç.; Literatür Taraması - M.Ç.; Yazıyı 

Yazan - M.Ç.; Eleştirel İnceleme - M.Ç. 

KAYNAKLAR 

1. Salam GA. Lipoma excision. Am Fam Physician 2002; 

65:901-4. 

2. Takamori S, Miwa K, Hayashi A, Shirouzu K. Intramuscular 

lipoma in the chest wall. Eur J Cardiothorac Surg 

2004; 26:1038. [CrossRef] 

3. El-Monem MH, Gaafar AH, Magdy EA. Lipomas of the 

head and neck: presentation variability and diagnostic 

work-up. J Laryngol Otol 2006; 120:47-55. [CrossRef] 

4. Belli P, Costantini M, Mirk P, Maresca G, Priolo F, Marano 

P. Role of color Doppler sonography in the assesment 

of musculoskeletal soft tissue masses. J Ultrasound Med 

2000; 19:823-30. 

5. Jenkins JPR. The soft tissues. In: Sutton D, Ed. Textbook 

of radiology and imaging. 7th ed. London: Churchill Livingstone; 

2003:1417-49. 

6. Sanchez MR, Golomb FM, Moy JA, Potozkin JR. Giant 

lipoma: case report and review of the literature. Am J 

Acad Dermatol 1993; 28:266-8. [CrossRef] 

7. Copcu E, Sivrioğlu N. Posterior cervical giant lipomas. 

Plast Reconstr Surg 2005; 115:2156-7. [CrossRef] 

8. Pino Rivero V, Triniad Ruiz G, Pardo Romeno G, 

González Palomino A, Pantoja Hernández CG, Marqués 

Rebollo L, et al. Cervical giant lipoma. Clinical report of 

a case and differential diagnosis. An Otorinolaryngol 

Ibero Am 2005: 32;345-51. 

9. Silistreli OK, Durmus EU, Ulusal BG, Oztan Y, Gorgu M. 

What should be the treatment modality in giant cutaneus 

lipomas? Review of the literature and report of 4 cases. 

Br J Plast Surg 2005; 58:394-8. 

10. Yılmaz YF, Titiz A, Sahin C, Tezer MS, Unal A. Posterior 

cervical giant lipomas. KBB ve BBC Dergisi 2006; 

14:87-9. 

11. Mc Daniel RK. Benign mesenchymal neoplasm: neoplasm 

of adipose tıssue: In: Gnepp EA, ed. Surgical pathology 

of the salivary glands. Philadelphia: WB. Saundary 

company; 1991: 503-5. 

12. Turc-Carel C, Dal Cin P, Boghosian L, Leong SP, 

Sandberg AA. Breakpoints in benign lipoma may be at 


Dev Servikal Lipom: Olgu Sunumu | Çakmak ve ark. 

12q13 or 12q14. Cancer Genet Cytogenetic 1988; 

36:131–5. [CrossRef] 

13. Copcu E, Sivrioglu NS. Posttraumatic lipoma: analsis of 

10 cases and explanation of possible mechanisms. Dermatol 

Surg 2003; 29:215–20. [CrossRef] 

14. Signorini M, Campiglio GL. Posttraumatic lipomas: where 

do really come from? Plast Reconstr Surg 1998; 

101:699–705. [CrossRef] 

15. Salvatore C, Antonio B, Del Vecchio W, Lanza A, Tartaro 

G, Giuseppe C. Giant infiltrating lipoma of the face: CT 

and MR imaging findings. AJNR Am J Neuroradiol 2003; 

24:283–6. 

16. Stoller DW, Johnston JD, Steinkirchner TM. Bone and 

soft-tissue tumors. In: Stoller DW, Ed. Magnetic resonance 

imaging in orthopaedics & sports medicine. 2nd ed. 

Philadelhia: Lippincott-Raven; 1996:1231-339. 



EDİTÖRE MEKTUP 

LETTER TO EDITOR 


Sayın Editör, 

Kaburga kırıklarının en sık nedeni travmadır. Nontravmatik 

kaburga kırıkları, travma hikayesi olmadan, 

kaburganın en zayıf noktasında oluşur. Patolojik 

kaburga kırıkları genelde, ileri yaş, böbrek 

hastalığı, metastatik tümörler ve osteoporoz nedeniyle 

meydana gelirken, strese bağlı kaburga kırıkları, 

kemiğin gerilme kapasitesini aşacak düzeyde 

ağırlıklara maruz kalmasıyla oluşur ve çoğunlukla 

birinci kaburgada görülür (1). Bazı yazarlar, birinci 

kaburganın stres kırıklarının, kaburganın anatomik 

yapısında kaynaklandığını savunurlar (2). Öksürüğe 

bağlı kaburga kırıkları, stres kırığının çok nadir 

ve özel tipi olup genelde 5-10’uncu kaburgalar 

arasında gelişir (3). Öksürük, birçok nedene karşı 

gelişen, solunum sisteminin savunma mekanizmasıdır. 

Sigara içen erkeklerin %30'unda, kadınların 

%25'inde görülür (4,5). Bazen öksürük, göğüs 

kafesinde nadir görülen komplikasyonların primer 

sebebi olabilir. Bunlardan biri de kaburga kırığıdır 

(1,3). Burada, öksürük nedeniyle spontan kaburga 

kırığı meydana gelen bir olguyu, literatür bilgileri 

eşliğinde sunmayı amaçladık. 

Travma hikâyesi olmayan 63 yaşında erkek hasta, 

iki gün önce öksürük sonrası ani başlayan göğüs 

ağrısı ile polikliniğimize müracaat etti. Hareketle ve 

derin nefes alıp vermeyle artan göğüs ağrısı mevuttu. 

Özgeçmişinde, herhangi bir kronik hastalığı 

yoktu. Kırk beş yıldır günde 1-2 paket sigara içen 

hastada, bilateral ronküsler ve sol lateralinde hassasiyeti 

mevcuttu. Deride, renk değişikliği yoktu. 

Akciğer grafisinde sol 8'inci kaburgada kırık tespit 

edildi (Şekil 1). Pnömotoraks, hemotoraks, cilaltı 

amfizemi yoktu. Tomografide de patolojiye rastlanmadı. 

Laboratuvar incelemeleri normaldi. Hastaya 

analjezik, kas gevşetici tedaviler verildi. Kontrolleri 

normal olan hastanın, ağrıları zamanla kayboldu. 

Şekil 1: PA akciğer grafisi. 

Kemik kırıkları, travmatik, patolojik ve stres kırıkları 

olarak 3'e ayrılır. En sık görüleni travmatik kırıklardır. 

Kaburga kırıklarının da en sık nedeni travmadır. 

Patolojik kırıklar, malignite ve osteoporoza sekonderdir. 

Stres kırıkları, kemiğin esneme kapasitesini 

aşacak düzeyde ağırlıkların taşınması ile gelişir (1). 

Öksürüğe bağlı kaburga kırıkları, stres kırığının çok 

nadir ve özel tipidir (3). Öksürükle ilişkili kırıklar, 

genelde 5-10'uncu kaburgalar arasında gelişirken, 

stres kırıkları çoğunlukla birinci kaburgada görülür 

(2). Tipik olarak kaburga kırıkları, göğüs kafesinin 

lateralinde 5-9'uncu kaburgalar arasında olur. Sebebi, 

kaburganın ortasından, aksiller hatta doğru 

uzanan, serratus anterior ve eksternal oblik kasların 

zıt yönde kuvvet uygulamasıdır (6). Bazı yazarlar, 

birinci kaburga kırıklarında, kolların ani ve güçlü bir 

şekilde gerilmesiyle anterior skalen kas ve anterior 

serratus kasının ön-üst kısımında oluşan kontraksiyonların, 

subklavian sulkusta zıt bir çekme gücü 

ürettiğine, bu gücün kaslar aracılığıyla kaburgaya 

iletildiğine ve kaburganın gerilme gücünü aştığında 

kırığa sebep olduğunu savunurlar (7). Shinoda ve 

ark. (8) birinci kaburga kırığı olan 115 hastanın 

220


32'sinde kırığa, spor aktivitelerinin (basketbol, judo 

ve voleybol) neden olduğunu bildirmişlerdir. İlginç 

olan nokta, izole birinci kaburga kırığında en sık 

sebep, ağırlığa maruz kalmak iken, bu çalışmada, 

1'inci kaburga kırığı, haltercilerde görülmemiştir. 

Çalışmalarda, öksürüğe bağlı kaburga kırıklarının, 

inspirasyon ve ekspirasyon kaslarının kompleks bir 

şekilde rol oynamasıyla meydana geldiği bildirilmiştir 

(9). Oechsli ve ark. (10) öksürüğe bağlı kaburga 

kırığı gelişiminde, bir mekanizma tanımlamışlardır. 

Bunlara göre, öksürükle gelişen yüksek intratorasik 

basınç durumunda, diyafragma ekspratuvar bir kas 

rolü alır ve aşağıdaki 6 kaburgayı etkiler. Geride 

kalan ekspratuvar ve abdominal kaslar (internal ve 

eksternal oblik kaslar) orta aksiller hatta, 4-10’uncu 

kaburgaları etkiler. İnsipratuvar kaslar da (serratus 

anterior) aynı hat üzerindedir. Öksürme anında, bu 

kasların zıt yönde hareketleriyle kaburgada gerilme 

ve kırık oluşabileceğini bildirmişlerdir (9,10). 

Tanı, röntgen ve tomografi ile konulur (11). Kemik 

sintigrafisinde gizli kırık hatlarında anormal radyonüklid 

konsantrasyonu görülebilir (12). Hanak ve ark. 

(13) 54 olguluk çalışmalarında, öksürükle gelişen 

kaburga kırığı olgularından 42’sinin (%78) kadın 

olduğunu ve hastaların tanısında %58 akciğer grafisinin 

yeterli olduğunu bildirmişlerdir. Ayrıca 54 hastanın 

14’ünde bilateral kaburga kırığı tespit etmişlerdir. 

Tedavi, hastanın klinik durumuna bağlıdır. 

Genelde ilaç tedavisi verilir. Cerrahi tedavi, büyük 

hematomlu, diyafragma rüptürülü veya akciğer hernili 

olgularda gerekebilir (14). 

Sonuç olarak, öksürüğe bağlı gelişen kaburga kırığı, 

nadir bir komplikasyondur. Öksürükle ilişkili göğüs 

ağrısı olan hastaların ayırıcı tanısında, spontan kaburga 

kırığı düşünülmelidir. 

Muharrem Çakmak, 

Mehmet Nail Kandemir 

Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi 

Kliniği, Diyarbakır 

İletişim (Correspondence): Muharrem Çakmak, Gazi Yaşargil 

Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, 

Diyarbakır 

e-mail: drcakmak@gmail.com 




Fikir - M.Ç., M.N.K.; Tasarım ve Dizayn - M.Ç., 

M.N.K.; Denetleme - M.Ç., M.N.K.; Kaynaklar -; 

Malzemeler -; Veri Toplama ve/veya İşleme - M.Ç., 

M.N.K.; Analiz ve/veya Yorum - M.Ç.; Literatür 

Taraması - M.Ç.; Yazıyı Yazan - M.Ç.; Eleştirel İnceleme 

- M.Ç. 

KAYNAKLAR: 

1. Leung HY, Stirling AJ. Stress fracture of the first rib 

without associated injuries. Injury 1991; 22:483-4. 

[CrossRef] 

2. Lorentzen J, Movin M. Fracture of the first rib. Acta 

Orthop Scand 1976; 47:632-4. [CrossRef] 

3. Sternfeld M, Hay E, Eliraz A. Postnasal drip causing 

multiple cough fractures. Ann Emerg Med 1992; 

21:587. [CrossRef] 

4. Pratter MR, Bartter T, Akers S, DuBois J. An algorithmic 

approach to chronic cough. Ann Intern Med 

1993; 119:977-83. [CrossRef] 

5. Fraiser RS, Colman N, Müller NL, Pare PD. Diagnosis 

of Diseases of the Chest. Philadelphia: W.B. Saunders 

Company: 1999: 380-2. 

6. Kawahara H, Baba H, Wada M, Azuchi M, Ando M, 

Imura S. Multiple rib fractures associated with severe 

coughing-a case report. Int Orthop 1997; 21:279- 


7. Frangakis EK. Fractures of the first rib. Report of two 

cases of bilateral fracture of first rib. Acta Orthop 

Scand 1967; 38:192-8. 

8. Shinoda M, Shiba M, Uematsu O. Fractures of first 

rib in athletes (in Japanese). Orthop Surg Traumatol 

1983; 26:559. 

9. Hillenbrand A, Henne-Bruns D, Wurl P. Cough induced 

rib fracture, rupture of the diaphragm and abdominal 

herniation. World J Emerg Surg 2006; 1:34. 

[CrossRef] 

10. Oechsli WR. Rib fractures from cough: Report of 

twelve cases. J Thorac Surg 1936;5:530-4. 

11. De Maeseneer M, De Mey J, Debaere C, Meysman 

M, Osteaux M. Rib fractures induced by coughing: an 

unusual cause of acute chest pain. Am J Emerg Med 

2000; 18:194-7. [CrossRef] 


Spontan Kot Fraktürü | Çakmak ve ark. 

12. Suga K, Nishigauchi K, Fujita T, Kawata Y, Yoneshiro 

S, Oono T, et al. Bone scintigraphy in two cases with 

cough related stress fractures of rib (in Japanese). 

Kaku Igaku 1992; 29:495-9. 

13. Hanak V, Hartman TE, Ryu JH. Cough-induced rib 

fractures. Mayo Clin Proc 2005; 80:879-82. 

14. George L, Rehman SU, Khan FA. Diaphragmatic 

rupture: A complication of violent cough. Chest 2000; 

117:1200-1. 


Respir Case Rep 2013;4(3):223-224 

AUTHOR INDEX 

YAZAR İNDEKSİ 


223 

Abdulsamet Sandal 

Adnan Yılmaz 

Affan Denk 

Ahmet Emin Erbaycu 

Ahmet Erbey 

Akın Kaya 

Ali Ersoy 

Ali Fuat Çiçek 

Ali Galip Yener 

Aslı Gül Akgül 

Aslıhan Gürün Kaya 

Atalay Şahin 

Ayçim Şen 

Aydın Çiledağ 

Aysun Yakar 

Ayşe Baççıoğlu 

Ayşe Ertürk 

Ayşe Ersev 

Ayşe İrem Kılıç 

Ayşe Özsöz 

Aziz Gümüş 

Bahar Yanık 

Bilge Üzmezoğlu 

Buket Mermit Çilingir 

Burcu Özdemir 

Cahit Kafadar 

Cansel Atinkaya Öztürk 

Cantürk Taşçı 

Cemile Korucuoğlu 

Cengiz Özdemir 

Ceyda Anar 

Ceyda Mahleç Anar 

Çağatay Tezel 

Çağlar Deniz 

Deniz Doğan 

Deniz Köksal 

Derya Deniz 

Dilek Gündüz 

Dilem Anıl Tokyay 

Dursun Tatar 

Ebru Çakır Edis 

Ege Güleç Balbay 

Elçin Ersöz 

Elif Tanrıverdio 

Emin Maden 

Emine Aksoy 

Emre Şenel 

Enver Yalnız 

Ercan Kurtipek 

Erdal İn 

Erdem Yalçınkaya 

Erdoğan Çetinkaya 

Ergun Tozkoparan 

Ergün Uçar 

Erhan Uğurlu 

Ersin Öztürk 

Esen Akkaya 

Esra Akkütük Öngel 

Esra Kuşlu Uçar 

Eylem Yıldırım 

Faruk Çiftçi 

Fatih Meteroğlu 

Fatih Yakar 

Fatma Armağan Hazar 

Fatma Çiftci 

Fatma Demirci Üçsular 

Fatma Evyapan 

Fatma Tokgöz Akyıl 

Fatmanur Çelik Başaran 

Fatmanur Karaköse 

Fazlı Yanık 

Filiz Güldaval 

Fuat Erel 

Funda Aksu 

Füsun Kalpaklıoğlu 

Füsun Yıldız 

Gökhan Büyükbayram 

Gülbanu Horzum Ekinci 

Gülen Demirpolat 

Gülistan Karadeniz 

Gülsüm Arı 

Gürhan Taşkın 

Hakan Karabay 

Halide Nur Ürer 

Halit Çınarka 

Hasan Saygın 

Haşim Boyacı 

Hatice K. Özçelik 

Hayati Bilgiç 

Hıdır Esme 

Hüseyin Halilçolar 

İbrahim Güven Çoşğun 

İlim Irmak 

İlknur Başyiğit


İlknur Küçükosmanoğlu 

İpek Ünsal 

İrfan Yalçınkaya 

İsmail Kayaalp 

Kamil Dayan 

Kemal Kara 

Kübra Aşık 

Kürşat Yıldız 

Levent Dalar 

Levent Karasulu 

Levent Özdemir 

Mehmet Akif Özgül 

Mehmet Çoban 

Mehmet Köse 

Mehmet Mustafa Akın 

Mehmet Nail Kandemir 

Mehmet Sait İncebıyık 

Mehmet Suat Patlakoğlu 

Mehmet Ünlü 

Mehmet Zeki Günlüoğlu 

Melike Demir 

Melike Yüksel Yavuz 

Menduh Oruç 

Meral Gülhan 

Mevlüt Karataş 

Mikail İnal 

Mine Gayaf 

Mithat Fazlıoğlu 

Muharrem Çakmak 

Murat Kavas 

Mustafa Akyıl 

Mustafa Canbaz 

Mustafa Çalık 

Mustafa Şevket Dereli 

Mustafa Vayvada 

Muzaffer Sağlam 

Nagihan Durmuş Koçak 

Nagihan Yalçın 

Nalan Ogan 

Neslihan Özçelik 

Nesrin Öcal 

Neşe Dursunoğlu 

Nevin Fazlıoğlu 

Nihal Geniş 

Nimet Aksel 

Nuran Katgı 

Nurettin Yiyit 

Nurhan Sarıoğlu 

Nuri Düzgün 

Oğuzhan Okutan 

Onursal Varlıklı 

Orhan Yücel 

Osman Hacıömeroğlu 

Osman Nuri Hatipoğlu 

Ömer Ayten 

Ömer Deniz 

Ömür Ataoğlu 

Ömür Güngör 

Önder Bozdoğan 

Özlem Edipoğlu 

Özlem İnce 

Peri Meram Arbak 

Pınar Atagün Güney 

Pınar Çimen 

Recep Bedir 

Renginar Mutlucan 

Resul Akyol 

Saadet Güven 

Salih Zeki Güçlü 

Savaş Özsu 

Sema Nur Çalışkan 

Senem Urfalı 

Serap Argun Barış 

Serda Kanbur 

Serdar Evman 

Serdar Monis 

Servet Kayhan 

Seyfettin Gümüş 

Sibel Arınç 

Sinem Berik Safçi 

Sinem Güngör 

Sinem Nedime Sökücü 

Songül Özyurt 

Suat Durkaya 

Süleyman Tutar 

Sümeyye Alparslan Bekir 

Şule Gül 

Tayfun Çalışkan 

Tayfun Elibol 

Tevfik İlker Akçam 

Tevfik Kaplan 

Tuncay Vatansever 

Tülin Sevim 

Ufuk Berber 

Umut Özdamarlar 

Umut Sabri Kasapoğlu 

Ümit Çobanoğlu 

Ümran Toru 

Ünal Şahin 

Volkan Selami Baysungur 

Yasemin Bodur 

Yasemin Karadeniz Bilgili 

Yasin Uyar 

Yekta Altemur Karamustafaoğlu 

Yılmaz Bülbül 

Yusuf Kılınç 

Zafer Kartaloğlu 

Zehra Yaşar 

Zekiye Aydoğdu 

Zülal Özbolat 


Respir Case Rep 2014;4(3):225 

THANKS 

TEŞEKKÜR 


225 

Abdullah Çetin Tanrıkulu 

Abdurrahman Şenyiğit 

Adem Güngör 

Adnan Yılmaz 

Ahmet Erbaycu 

Ahmet Sami Bayram 

Ahmet Ursavaş 

Akın Yıldızhan 

Akif Turna 

Ali Acar 

Ali Arıcan 

Ali Kutlu 

Ali Özdülger 

Aptullah Haholu 

Arzu Ertürk 

Attila Saygı 

Aydanur Ekici 

Aydın Çiledağ 

Ayşe Füsun Kalpaklıoğlu 

Bahar Kurt 

Bahar Ulubaş 

Baykal Tülek 

Berna Eren Kömürcüoğlu 

Bilgehan Savaş Öz 

Büge Öz 

Bülent Altınsoy 

Bülent Arman 

Bülent Koçer 

Canturk Tasci 

Cengiz Özge 

Cenk Kıraklı 

Cüneyt Kurul 

Deniz Köksal 

Dilaver Demirel 

Dilaver Taş 

Ege Güleç Balbay 

Elif Yılmazel Uçar 

Emel Ceylan 

Ersin Demirer 

Ersin Öztürk 

Eylem Sercan Özgür 

Fatih Candaş 

Fatma Fişekçi 

Ferhan Özşeker 

Fikret Kanat 

Funda Coşkun 

Funda Öztuna 

Füsun Yıldız 

Gündeniz Altıay 

Hakan Çermik 

Hatice Türker 

İbrahim Akkurt 

Ilgaz Doğusoy 

İnci Gülmez 

İrfan Yalçınkaya 

İsmail Savaş 

Levent Alpay 

Levent Dalar 

Levent Görenek 

Leyla Sağlam 

M. Kutlu Çelenk 

Mediha Gönenç Ortaköylü 

Mehmet İncedayı 

Mehmet Oğuz Köksel 

Mehmet Ünlü 

Meral Gülhan 

Mukadder Çalıkoğlu 

Mustafa Erelel 

Mustafa Öztürk 

Mustafa Yuksel 

Nurettin Yiyit 

Nuri Tutar 

Oğuz Uzun 

Okan Solak 

Ömer Deniz 

Öner Balbay 

Orhan Çildağ 

Özlem Selçuk Sönmez 

Peri Arbak 

Pınar Çelik 

Rabia Arpacı 

Rajendra Prasad Takhar 

Rauf Görür 

Sait Karakurt 

Salih Emri 

Salih Topçu 

Sami Öztürk 

Sedat Demircan 

Servet Kayhan 

Sezai Çubuk 

Sibel Özkurt 

Sibel Yurt 

Tayfun Çalışkan 

Tülin Kuyucu 

Ümit Türsen 

Vedat Turhan 

Veysel Yılmaz 

Yakup Canıtez 

Yurdanur Erdoğan 

Zafer Küçükodacı 

Zuhal Karakurt

Respircase Cilt: 4 - Sayı: 3 Yıl: 2015

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?