literatür özetleri da, <strong>KOAH</strong> grubunun daha yüksek oranda kısa etkili opioid (24.2’e 15.1, p
olarak ağrısı olan Norveçli <strong>KOAH</strong> hastalarında iskelet/ kas hastalıkları ve osteoartritle birlikte daha fazla komorbid durumun olduğu görüldü. Ağrısı olan hastalar yüksek oranda daha kolay atak geçirmekte, uykuları öksürük ve/veya nefes darlığı ile bozulmakta, öksürük nedeniyle acı ve yorgunluk hissetmekteydiler (37). Çok az <strong>KOAH</strong> çalışmasında ağrı incelenmesine rağmen, SF-36 ve EuroQOL 5-D gibi bazı yaşam kalitesini ölçen çalışmalarda ağrı değerlendirilmesi yapılabilmektedir. Yaş ve beklenen FEV 1 değeri uyumlu erkek ve kadın <strong>KOAH</strong> hastalarında yaşam kalitesini değerlendiren bir çalışmada, kadın hastalarda SF-36 değerinin ve SF-36 ağrı değerinin istatistiksel olarak daha kötü olduğu gösterildi (38). Bu araştırmada FEV 1 değeri ile ağrı arasında bir korelasyon gösterilemedi. ISOLDE çalışmasında SF-36’nın alt ölçekleri ile akciğer fonksiyonları arasında ters yönde korelasyon olmasına rağmen, vücut ağrısının azalan akciğer fonksiyonları ile korele olduğu gösterilememiştir (39). <strong>KOAH</strong> şiddetinin EuroQOL 5-D ile analiz edildiği bir çalışmada da ağrı değeri ile FEV 1 arasında ilişki olduğu gösterilememiştir (40). Sonuç olarak, bu araştırmada <strong>KOAH</strong> hastalarında demografik özellikler ve komorbid durumlarla açıklanamayan yüksek oranda kronik ağrı ve opioid kullanımı olduğu gösterildi. <strong>KOAH</strong> yönetimi ile ilgili bu alan daha fazla sayıda araştırmanın yapılmasına layık olduğu gibi, tedavinin geliştirilmesi için de bir fırsat sunmaktadır. <strong>KOAH</strong> hastaları kaybettikleri akciğer fonksiyonlarını tamamen düzeltemezler. Fakat bu araştırma ağrı ve ağrı şikâyetleri için bir çok şeyin yapılabileceğini önermektedir. KAYNAKLAR 1. NHLBI. Morbidity & mortality: 2009 chart book on cardiovascular, lung, and blood diseases [Internet]. Bethesda, MD: National Heart, Lung, and Blood Institute; 2009 [accessed 2011 Oct 17]. Available from: http:// www.nhlbi.nih.gov/resources/docs/2009_ ChartBook. pdf. 2. Brault M. Americans with disabilities: 2005. In: current population reports [Internet]. Washington, DC: United States Census Bureau;2008 Dec. [accessed 2012 Mar 31]. Available from: https://www. census. gov/prod/2008pubs/p70–117.pdf. 3. GOLD. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of copd, global initiative for chronic obstructive lung disease (GOLD) [Internet]. [updated 2011; accessed 2012 May 8]. Available from:www.goldcopd.org. 4. Blinderman CD, Homel P, Billings JA, Tennstedt S, Portenoy RK. Symptom distress and quality of life in patients with advanced chronic obstructive pulmonary disease. J Pain Symptom Manage 2009;38:115– 123. 5. Paladini L, Hodder R, Cecchini I, Bellia V, Incalzi RA. The MRC dyspnoea scale by telephone interview to monitor health status in elderly COPD patients. Respir Med 2010;104:1027–1034. 6. Kil SY, Oh WO, Koo BJ, Suk MH. Relationship between depression and health-related quality of life in older Korean patients with chronic obstructive pulmonary disease. J Clin Nurs 2010;19:1307–1314. 7. Bentsen SB, Rustøen T, Miaskowski C. Prevalence and characteristics of pain in patients with chronic obstructive pulmonary disease compared to the Norwegian general population. J Pain 2011;12:539– 545. 8. Mapel DW, Hurley JS, Frost FJ, Petersen HV, Picchi MA, Coultas DB. Health care utilization in chronic obstructive pulmonary disease. A case-control study in a health maintenance organization. Arch Intern Med 2000;160:2653–2658. 9. Mapel DW, Dutro MP, Marton JP, Woodruff K, Make B. Identifying and characterizing COPD patients in US managed care. A retrospective, cross-sectional analysis of administrative claims data. BMC Health Serv Res 2011;11:43. 10. ATS/ERS. Standards for the diagnosis and management of patients with COPD [Internet]. Version 1.2. [updated 2005 Sept 8; accessed 2012 May 8]. Available from: http://www.thoracic.org/go/copd. 11. Chronic Conditions Data Warehouse. Centers for Medicare and Medicaid (CMS) Chronic Condition Data Warehouse (CCW) condition categories [Internet]. [accessed 2011 Oct 5]. Available from: http://www. ccwdata.org/cs/groups/public/documents/ document/ccw_conditioncategories.pdf. 12. Davis J, Robinson R. Le, Xie. Incidence and impact of pain conditions and comorbid illnesses. J Pain Res 2011;4:331–345. 13. ICSI.org. Health care guideline: Assessment and management of chronic pain. Fourth edition [Internet]. Bloomington, MN: Institute for Clinical Systems Improvement. [accessed 2011 Nov 10]. Available from: www.icsi.org. 14. Dagenais S, Caro J, Haldeman S. A systematic review of low back pain cost of illness studies in the United States and internationally. Spine J 2008;8:8–20. 15. Deyo RA, Cherkin D, Conrad D, Volinn E. Cost, controversy, crisis: low back pain and the health of the public. Annu Rev Public Health 1991;12:141–156. 16. Edlund MJ, Steffick D, Hudson T, Harris KM, Sullivan M. Risk factors for clinically recognized opioid abuse and dependence among veterans using opioids for chronic non-cancer pain. Pain 2007;129:355–362. 17. Hagen KB, Holte HH, Tambs K, Bjerkedal T. Socioeconomic factors and disability retirement from back pain: a 1983-1993 population based prospective study in Norway. Spine 2000;25:2480–2487. 18. Vogt MT, Kwoh CK, Cope DK, Osial TA, Culyba M, Starz TW. Analgesic usage for low back pain: impact on health care costs and service use. Spine 2005;30:1075– 1081. 27