KOAH Bülteni 2013 Sayı 2

senil demans olan hastalar araştırmaya alınırken, herhangi
bir dışlama kriteri de uygulanmamıştır (11).
KOAH ve karşılaştırılan gruplarındaki kişilerin zaman
ve/veya sağlık kullanım türlerindeki farklılık nedeniyle
karışıklığı en aza indirmek için bir sağlık olayına
dayanarak eşleştirme yapılmıştır. Eşleştirme zamanında
40 yaş ve üzerinde olan, en az 3 ayı eşleştirmeden
önce olmak şartıyla 15 aydır sağlık desteği alan hastalar
eşleştirme için seçilmiştir. KOAH hastalığı olmayan iki
kişi KOAH hastalığı olan bir kişi ile eşleştirilmiştir. Olay
türüne ek olarak (± 6 ay içinde hastaneden [IP] taburcu
olan, polikliniğe [OP] ve acil servise [ED] başvuran kişiler)
ağrıya neden olarak bilinen birçok faktör dikkate
alınarak: yaş (±2 yıl), cinsiyet ve sağlık sigortası bilgilerine
göre eşleştirme yapılmıştır. GOLD kriterlerine göre
tanısı konan KOAH olguları arasından da rastgele 200
kişi KOAH grubunu oluşturmak üzere seçilmiştir (3).
Ağrı tedavisi başlanan (IP, OP, ED) veya poliklinikte
ağrı tedavisi için reçete düzenlenmesi sırasında
kullanılan ICD-9-CM tanı kodlarına göre hastalarda
ağrı tanımlanmıştır. Ağrı ile ilgili tanımların birçoğu
spesifik olması (migren, aşağı sırt ağrısı) ve birçoğunda
ICD-9-CM kodları kullanılmaması nedeniyle, daha
önceki rehberlerde ve çalışmalarda da kullanılan, 40
yaşın üzerinde, çalışma süresince kısa veya uzun opioid
reçete edilen kişilere dayanan ağrı ile ilişkili bir
kod oluşturulmuştur (12-33). Tanı aşamasında ağrı
beş sınıfa bölünerek incelenmiştir (nörolojik, inflamatuar,
mekanik/sıkıştırıcı, kassal ve yaralanma ile ilişkili).
Mekanik/sıkıştırıcı tipteki ağrı da ağrı yerine göre
(boyun, sırt ve diğer) sınıflandırılmıştır. Ağrının tedavisinde
kullanılan yöntemler ise 6 kategoride toplanmıştır:
davranışsal (biofeedback), deneysel (düşük doz
lazer tedavisi), girişimsel (injeksiyon, infüzyon gibi),
ağrı tedavisi (orta şiddette sedasyon), fizyoterapi (akupunktur,
fiziksel tedavi) ve uyarma (elektrik veya ses
dalgaları ile uyarma) toplanmış. Polikliniklerde ağrı
için düzenlenen tedaviler ise özel bir grupta incelenmiştir.
Ağrı ile ilişkili tanıda kullanılan antikonvülzan
ve antidepresan gibi ilaçlar, kronik ağrıdan kurtulmak
için sıklıkla reçete edildiğinden, bu ilaçlar ağrı ile ilişkili
bir tanı sonucu kullanılmışsa ağrı ile ilişkili tedavi
olarak sınıflandırılmıştır (34).
Eşleştirme yapmadan önce, araştırmaya dahil edilme
kriterleri ve herhangi bir çalışmadaki kronik durumlarla
ilgili kriterleri sağlayan 40 yaş ve üzerindeki popülasyonda
ağrı prevalansı araştırıldıktan sonra, kadınlarda
ve yaşlılarda ağrı daha artmış oranlarda gözüktüğünden
yaş ve cinsiyete uygun eşleştirmeler yapılmış.
Bireyler kesitsel yöntemle seçilirken, olayların takibi
ile kronik ağrı tanımı yapılmıştır. Araştırmada eşleştirmeyi
takiben 12 ay sonra ortaya çıkan ikinci bir olay
kronik ağrının başlangıcı olarak kabul edilmiş. Kronik
ağrı olayının devamlı olup olmadığına ise üç alanda
(tanı, yöntem, ilaç) izlenerek karar verilmiş. Kronik ağrı
için belirtilen süre içinde sonradan oluşan olaylar aynı
olayın devamı olarak kabul edildi. Eğer olaylar arasında
60 günlük bir süre geçmişse, kronik ağrının bittiği kabul
edilerek, sonradan ortaya çıkan olay yeni bir ağrı olayı
olarak değerlendirilmiş.
Araştırmada KOAH grubunun KOAH olmayan
gruba göre daha yaşlı olduğu saptandı (69.3’e 68.4).
Her iki grup cinsiyet yönünden uyumlu olmasına
rağmen, kronik hastalık grubunda cinsiyet yönünden
dağılım farklılık göstermekteydi. KOAH grubunda
Hispanik birey oranı az iken, kronik hastalık
grubundaki “diyabet” grubunda bu oran daha fazla
bulundu. KOAH grubunda KOAH olmayan gruba
göre kronik durumların daha yüksek oranda görüldüğü
saptandı (3.0’e 1.8 p