Apandisitte bilgisayarlı tomografinin önemi - Diagnostic and ...

Diagn Interv Radiol 2008; 14:19-25
Bu makale Diagnostic and Interventional Radiology’de yer alan İngilizce makalenin Türkçesi
olup kaynak gösterme ve dizinleme amacı ile kullanılamaz.
CT in appendicitis. A.N.Chalazonitis, I.Tzovara, E. Sammouti, N. Ptohis, E. Sotiropoulou,
E. Protoppapa, V. Nikolaou, A. A. Ghiatas
Apandisitte bilgisayarlı tomografinin önemi
Athanasios N. Chalazonitis, Ioanna Tzovara, Eleni Sammouti, Nikolaos Ptohis,
Evangelia Sotiropoulou, Eliza Protoppapa, Vassilios Nikolaou, Abraham A. Ghiatas
ÖZET
Apandisit en sık görülen abdominal acildir (toplumun
%7-12’sinde). Bu makalenin amacı resimlerle,
bilgisayarlı tomografi’de (BT) apendiks ve akut
apandisit spektrumunun görünümlerinin sunulmasıdır.
Perfore ve non-perfore apandisit ayrımının BT
kriterlerinin yanısıra normal apendiksin değişik BT
görünümleri de sunulmaktadır.
Anahtar sözcükler:
• apendiks, apandisit • bilgisayarlı tomografi
Hippocration Genel Hastanesi, Radyoloji Bölümü ( A.N.C.
*red-rad@ath.forthnet.gr, E.P.), Atina, Yunanistan
Agios Savvas Genel Hastanesi, Radyoloji Bölümü (E.Sammouti),
Atina, Yunanistan
Alexandra Genel Hastanesi, Radyoloji Bölümü (M.P.,
E.Sotiropoulou), Atina, Yunanistan
IASO Genel Hastanesi, Radyoloji Bölümü (I.T., A.A.G.), Atina,
Yunanistan
Laiko Genel Hastanesi, Radyoloji Bölümü (V.N.), Atina,
Yunanistan
Gelişi 31 Aralık 2006; revizyon isteği 10 Ocak 2007; revizyon gelişi 17
Ocak 2007; kabulü 19 Ocak 2007.
Mart 2008
A36 •
ABDOMİNAL GÖRÜNTÜLEME
RESİMLERLE BİR KONU
Apandisit akut ya da kronik olabilir. Akut apandisit batı dünyasında
en sık görülen cerrahi abdominal acildir (toplumun %7-12’sinde)
(1). Kesin ve doğru tanı konulması, akut apandisitte morbidite ve
mortaliteyi azaltır. Yüksek duyarlılık ve özgünlüğü dolayısıyla, özellikle
erişkinlerde akut apandisit şüphesinde bilgisayarlı tomografi (BT), tercih
edilen görüntüleme yöntemi olmaya başlamıştır (2). BT, ultrasonografiden
(US) daha az operatör bağımlı olması nedeniyle akut apandisit tanısında
daha güvenilirdir (3). Bugüne kadar, BT’nin kullanımı sadece atipik
klinik bulgularla seyreden akut apandisitli olguların küçük bir kısmında
savunulmuştur (4).
Çoğu olguda akut apandisit tanısı klinik bulgulara dayanmaktaysa
da negatif laparotomi oranı önemli derecede yüksektir. Bu nedenle bazı
otoriteler artık belirsiz ve şüpheli tüm akut apandisit hastalarında BT’yi
önermektedirler. BT ayrıca laparoskopik apendektomiye gidecek hastaların
preoperatif değerlendirilmesnde yararlı olabilir (4).
BT akut apandisit tanısında US’ye göre daha duyarlı (%96’ya karşı
%76) ve doğru (%94’e karşı %91) olmakla birlikte, her iki inceleme özgünlük
konusunda neredeyse eşittir (%89’a karşı %91). Akut apandisit
araştırılması için özel olarak gerçekleştirilen BT incelemenin %100 duyarlılık,
%95 özgünlük, %97 pozitif prediktif değer, %100 negatif prediktif
değer ve %98 doğruluk oranlarıyla daha başarılı olduğu ispat edilmiştir
(5, 6).
Günümüzde multidetektör BT (MDBT) akut apandisit ve cidddiyetinin
gösterilmesinde önemli role sahiptir. Bazı yazarlar akut apandisiti %99
doğruluk oranıyla saptayabildiklerini belirtmektedir. Ayrıca yüksek çözünürlüklü
ince kesit MDBT görüntüleriyle apendiksin tüm şekli ve duruşu
boyunca rekonstrükte edilmesi mümkündür (7).
BT inceleme protokolü
Hasta incelemeden 60-90 dak. önce barsak opasifikasyonu için 800-
1000 cc oral kontrast madde ile hazırlanır. Tarama hasta supin pozisyonda
iken, yaklaşık 60 sn gecikme ile 100-120 cc iyotlu kontrast maddenin 3
cc/sn hızla intravenöz enjeksiyon yoluyla verilmesini takiben gerçekleştirilir.
Oral ve intravenöz kontrast maddenin birlikte kullanılması enflame
apendiks ve çevre dokular hakkında en çok bilgiyi sağlar (5). Çoğu araştırma
hastaların büyük kısmında 800 cc’ye kadar oral kontrast maddenin
BT incelemeden en az 1 saat önce verilmesinin hem ince barsak hem de
sağ kolonun opasifikasyonu için yeterli olduğunu göstermiştir (8).
Normal apendiksin BT görünümleri
BT kullanımının ilk zamanlarında normal apendiksin görüntülenmesi
zayıf olmasına rağmen, BT teknolojisindeki ilerlemeler, yöntemin
standardizasyonu ve deneyim sayesinde bu durum değişmiştir (4). Direkt

adyografi, baryum enema ve US ile
karşılaştırıldığında apendiksin görüntülenmesinde
BT daha yüksek doğruluk
ve tutarlılığa ulaşmıştır (9). Normal
apendiksin izlenmesi, apandisitin BT
bulgularının izlenmemesi durumundan
daha yüksek güvenilirlikle apandisiti
efektif olarak dışlar (10). Abdomen
BT incelemelerinin %43-58’inde normal
apendiks vizüalize olur. Beş milimetrelik
kesitlerle, olguların %75’inde
normal apendiks görüntülenebilmiştir.
Kontrast madde verilmesi izlenebilirlik
oranını artırır ve apendiseal ve çekal
duvarların belirginleştirilmesi için
tavsiye edilmektedir (4). Bazı yazarlar
rektal kontrast madde verilmesi ve ek
dekubitus serilerin alınması ile normal
apendiksin BT’de hastaların %94 oranında
görüntülendiğini bildirmişlerdir.
Normal apendiks genelde dikkat
çekici olmayıp dikkatlice aranmayı gerektirir.
Bazen tek BT kesitinde bütün
seyri boyunca tübüler, lineer veya kurvilineer
bir yapı olarak izlenir. Ancak
daha sıklıkla büküntülü seyri dolayısıyla,
multipl devamlı kesitlerde izlenir ve
doğrulamak için çekum posteromedial
duvarında başladığı noktadan itibaren
ileoçekal valfin 2.5-3.0 cm aşağısına
kadar takip edilmelidir (4). Apendiks
ucunun poziyonu değişken olup retroçekal
(%65), pelvik (%31), parakolik
(çekumun diğer tarafındaki sulkusta),
preileal, postileal, promontor (sakral
promontoryuma doğru bakan) veya
subçekal olabilir. Apendiks, visseral
transpozisyon durumlarında sol alt
kadranda bile yerleşmiş olabilir. Apendiksin
konjenital yokluğu veya duplikasyonu
bildirilmiş, ancak nadirdir (2).
En sık rastlanan 3 pozisyon desendan,
pelvik ve retroperitonealdir (olguların
%60’ında sabit, %40’ında mobil retroperitoneal
pozisyonda) (4).
Apendiksin ortalama uzunluğu 9
cm’dir (aralık: 4-25 cm). Apendiks dış
duvarının çapı 6 mm’yi geçmez ve
lümeni sıvı, fekal material, hava veya
kontrast madde içerebilir. Akut apandisit
tanısı koymak ve diğer akut abdominal
ağrı etyolojilerini dışlamak için
normal apendiksin maksimum kalınlığının
BT ile belirlenmesi çok önemlidir
(3). Asemptomatik hastalarda apendiks
lümeninde apendikolit bulunabilir.
Apendiks duvarı çevre yağ doku ile net
olarak sınırlanmış ve incedir, kalınlığı
1 mm’den azdır (2). Normal apendiks
kollabe olabilir. Dallanmaları izlenmezse
ileokolik damarlar apendiksle kolayca
karışabilir. Gerota fasiyası da benzer
görünümde olabilir ancak lateral konal
Şekil 1. Akut apandisitli bir olgunun aksiyel BT görüntüsünde, flegmonu temsil eden
değişken kontrastlanmalı periapendiseal yumuşak doku kitlesi izleniyor.
fasiya ile devamlılığı sayesinde kolayca
tanınır (4).
Negatif bir BT raporunun negatif
prediktif değerine güvenlerini artırması
nedeniyle cerrahlar ve klinisyenler
normal apendiksin görülüp görülmediğini
sıklıkla sorarlar (10). Kontrastsız
sınırlandırılmış BT operatör bağımlı
olmayıp doğru US sonuçları için gereken
seviyede kapsamlı deneyim gerektirmez
(11).
Apandisitin BT görünümleri
Apandisitin BT görünümü enflamasyonun
yaygınlık ve derecesi ile komplikasyon
olup olmadığına bağlıdır (4).
Apendiksin enflamasyonu, lümeninin
fekalit, yabancı cisim, lenfoid hiperplazi,
parazit veya tümörlerle (primer veya
metastatik) tıkanması sonucu oluşur
(2).
Akut apandisitin kesin ve doğru tanısı
morbidite ve mortaliteyi belirgin
derecede azaltır. Çoğu olguda klinik
semptom ve bulgular akut apandisit tanısını
şiddetli olarak düşündürse de, olguların
%20’sinde klinik prezentasyon
atipik olup diğer %20’sinde ise yanlış
tanı konulmuştur. Abdominal ağrının
lokalden ziyade jeneralize olması nedeniyle
çocuklarda klinik bulgular çoğunlukla
atipikken, yaşlılarda divertikülit
gibi yaş ile ilişkili hastalıkların sıklığı
nedeniyle ayırıcı tanı spektumu genç
popülasyondan daha geniştir. Ayrıca
yaşlıların genç hastalara göre ağrıdan
daha az yakınmaları ve yaşlılarda klinik
belirtilerin daha silik olması nedeniyle
tanı gecikebilir. Genç bayan hastalarda
da jinekolojik hastalıkların akut apandisiti
taklit edebilmesi nedeniyle yanlış
tanı riski yüksektir (2). Preoperatif BT
veya US’den en çok apandisit şüphesi
olan kadınlar faydalanır ve preoperatif
inceleme yapılmayan kadınlara göre
istatiksel açıdan anlamlı olarak daha
düşük negatif apendektomi oranlarına
sahiptirler (12). Bazı bayan hastalar
için klinisyenler BT inceleme gerçekleştirilmesinden
24 saat içerisinde pelvik
US isterler.
Akut apandisit tanısı çoğunlukla klinik
semptom ve laboratuar testlerine
dayanırken akut apandisitli hastaların
üçte biri atipik klinik semptom ve fiziki
bulgular gösterir. Bu hasta grubunda
radyolojik görüntüleme önemli klinik
rol oynayabilir.
Enflame apendiks değişken derecede
distansiyon gösterip çapı 6-40 mm,
duvar kalınlığı 1-3 mm arasında değişir.
Duvarı çoğunlukla asimetrik olarak
kalınlaşmıştır ve intravenöz kontrast
maddeyle kontrastlanır (13). Hastalık
ilerledikçe flegmon denen periapendiseal
enflamatuar kitle oluşabilir (Şekil
1). Eğer enflamatuar proçese katılırlarsa,
kalınlaşma ve intravenöz kontrast
maddeyle kontrastlanma çekumun
komşu duvarı ve ileumda da izlenebilir
(Şekil 2). Enflamatuar proçesin ilerlemesi
sınırlı abseden, multipl abse ile
birlikte yaygın intraabdominal enflamatuar
ekilmeye kadar değişen bulgulara
neden olabilir. İyi sınırlı bir abse
çoğunlukla kronisiteyi ve içerisinde
hava kabarcıkları veya hava-sıvı seviyesinin
bulunması gaz oluşturan organizmalar
ya da absenin barsak ile ilişkilendiğini
gösterir (Şekil 3). Periapendiseal
yağ enflamatuar sürece katılırsa kirlenme,
çizgisel dansiteler ve/veya sıvı koleksiyonu
izlenir (Şekil 4). Apandisit
olgularının %30’unda ok başı işareti
mevcut olup %100 özgünlüğe sahiptir.
Apendiks lümenindeki obstrüksiyon
noktasına doğru hunileşen, apendiks
kökünün etrafındaki çekal duvardaki
fokal kalınlaşmayı tarif eder (14).
Perfore apandisitin 5 spesifik BT
bulgusu: abse, flegmon, ekstraluminal
hava, ekstraluminal apendikolit,
Türk Radyoloji Bülteni A37
•

Şekil 2. Aksiyel BT görüntüsünde apandisite bağlı, periçekal yağ dokusunu içeren,
çekum duvarını kalınlaştıran enflamatuar değişiklikler izleniyor.
Şekil 3. Aksiyel BT görüntüsünde, apendiseal abseye ikincil, değişken kontrastlanmalı,
sınırları belirsiz, ekstraluminal gaz alanları içeren alan mevcut. Ayrıca periçekal
fasiyada kalınlaşma izleniyor.
Şekil 4. Aksiyel BT görüntüsünde, intravenöz kontrast madde verilmesini takiben kalın
ve kontrastlanan duvara sahip, lümeni sıvı ile dolu dilate apendiks izleniyor. Ayrıca
komşu sıvı koleksiyonu mevcut.
Şekil 5. BT rehberliğinde drene edilen apendiseal abse izleniyor.
Mart 2008
A38 •
ve kontrastlanan apendiks duvarında
fokal defekttir. Yüzde 100 özgünlüğe
sahip bu bulgular arasında, kontrastlanan
apendiks duvarında fokal defekt
en yüksek duyarlılığa sahiptir. Günümüzde,
perioperatif komplikasyonlar
nedeniyle çoğu cerrah perforasyon oluşunca
cerrahi yaklaşımdan kaçınır. Bunun
yerine arada apendektomi olsun
ya da olmasın, konzervatif medikal tedavi
ya da BT ile perkutan drenajı (Şekil
5) tercih ederler (15-18).
Abse formasyonu olmaksızın perforasyon,
periapandisit (apendiks dışındaki
hastalığa ikincil apendiksin
serozal enflamasyonu) veya apendiksin
mukoza ya da submukozasına sınırlı
enflamasyon BT ile apandisit tanısını
güçleştirir. Henoch-Shonlein purpuralı
akut apandisit olgularında mikroskopik
olarak submukozadaki bazı küçük kan
damarlarında nötrofilik infiltrasyonlarla
birlikte fibrinoid nekroz izlenir (19).
İntravenöz kontrast madde kullanımının
avantajları apendiseal duvar
kontrastlanmasının değerlendirilmesi,
pelvik kan damarlarının retroçekal
apendiksten ayırdedilmesi ve diğer
patolojik durumların tanınabilmesidir
(8). Klinisyenlere göre BT’nin tedavi
planını değiştirebilecek şekilde periapendiseal
patolojileri belirleyebilmesi,
öncelikli öneme sahiptir (20).
Çoğu akut apandisit olgusu titizlikle
alınan öykü ve fizik muayene sonucunda
doğru olarak tanı alabiliyorsa da
hastaların %22-33’ü tipik bulgu, semptom
ve doğru tanı ile prezente olmaz
(20). BT’nin akut apandisit tanısında
kesin sonuç verdiği gösterilmiştir. BT
öncesi dönemde negatif apendektomi
oranları %30’a kadar yüksekti. BT’nin
kullanımı negatif laparotomi oranını
%4-7’ye kadar düşürdü (11, 21). BT
kullanımındaki progresif artışla negatif
apendektomi oranları da %2’ye kadar
azaldı (22).
Apandisitin BT sınıflandırması
BT bulgularına dayanarak, akut apandisit
artan ciddiyete göre 4 kategoriye ayrılır:
kategori 1. Bulguların apendikse sınırlı
olduğu basit apandisit, duvar kalınlaşması
ve kontrastlanması ile birlikte apendiks lümeninde
distansiyon olabilir (Şekil 6-8).
kategori 2. Periapendiseyal enflamatuar
değişikliklerle birlikte apandisit. Bu durumda
apendiksi çevreleyen yağ doku ve/
veya çekum kontrastlanır (Şekil 4, 9, 10).
kategori 3. Apendiseyal flegmon ya da
abse ile birlikte apandisit (Şekil 1, 3, 5, 11).
kategori 4. distal enflamatuar değişiklikler
ile birlikte apandisit. Bu en
ciddi tiptir, apendiksin perforasyonu

a b
Şekil 6 a,b. Iki farklı olgunun aksiyel BT görüntülerinde, IV kontrast madde verilmesini takiben homojen kontrastlanan kalınlaşmış
apendiks duvarları izleniyor.
Şekil 7. Aksiyel BT görüntüsünde, intravenöz kontrast madde
verilmesini takiben kalın ve kontrastlanan duvara sahip, lümeni
sıvı ile dolu dilate apendiks izleniyor.
Şekil 9. Kontrastsız BT görüntüsünde apendikolit ve apendiks lümenini çevreleyen
enflamatar proçes izleniyor.
ve enflamatuar sürecin yayılımını gösterir.
Kronik apandisit
Kronik apandisit nadirdir ve mukoid
materyalin apendiks lümenini
doldurduğu kistik fibrozis olgularında
görülebilir. Rekürren akut apandisit
ataklarıyla ya da apendiksin tamamen
alındığı olgularda da görülebilir (8). Üç
Şekil 8. Akut apandisitte oral veya intravenöz kontrast madde
verilmeksizin elde olunan aksiyel BT görüntüsü. Kirlenmiş yağ
belirtisi mevcut.
haftadan uzun süren devamlı semptom
(kronik apandisit) veya benzer
semptomlarla geçirilmiş önceki ataklar
(rekürren apandisit) apandisitle BT’ye
gönderilen hastaların sırasıyla %6 ve
%13’ünde mevcuttur. Rekürren ve kronik
apandisit BT’de akut apandisitten
ayırdedilemez. Güdük apandisiti, basit
ligasyonla ya da güdük eksplorasyonu
yapılmadan gerçekleştirilen apen-
dektomiyi takiben görülen rekürren
apendiseal hastalığın çok nadir bir varyasyonudur.
Rezidü apendiks güdüğü
obstrükte ve enflame olabilen küçük
bir apendiks ya da divertikül gibi davranır.
BT’de periçekal yağda çizgilenme
ve çekal apekste fokal kalınlaşma izlenir
(23).
Distal apandisit
Apandisit çoğu olguda apendiks orifisi
lümeninin obstrüksiyonu ile başlasa
da apendikse yönelik BT çekilen hastaların
%8 kadarında en az 3 cm normal
proksimal apendiksin izlendiği distal
apendiksle sınırlı apandisit mevcuttur.
Tam uzunluk apandisitini distalden
ayırdeden BT bulguları, çekal apekste
değişiklik olmaması ve proksimal normal
ve distal enflame apendiks arasında
geçiş noktası bulunmasıdır (23).
Çocuklarda apandisit
Akut apandisit 12 yaş ve daha küçük
olan çocukların %28-57’sinde ve
2 yaş altındaki çocukların neredeyse
Türk Radyoloji Bülteni A39
•

Şekil 10. Apandisitli bir olgunun aksiyel BT görüntüsünde abseye ikincil hava-sıvı seviyesi izleniyor.
Şekil 11. Çekum kanserli olgunun aksiyel BT görüntüsünde enflamatuar kitleyi andıran çekal
asimetrik mural kalınlaşma izleniyor.
Şekil 12. Crohn hastalığı olan bir olgunun aksiyel BT görüntüsünde periçekal enflamatuar değişiklikler
ve distandü ileum ansları izleniyor.
%100’ünde ilk klinik muayenede atlanabilir.
Pediatrik popülasyonda akut
apandisitin çabuk ve doğru tanısında
tanısal görüntülemenin gittikçe artan
rolü vardır (24). Pediatrik medikal acil
ve cerrahi literatüründeki yeni bildiriler
apandisit tanısında görüntülemeyi,
özellikle de BT’yi altın standart olarak
savunmaktadır (25). Araştırmacılar
çocukların %60.5’inin şüpheli klinik
Mart 2008
A40 •
bulgulara sahip olduğunu, %14.7’sinin
negatif apendektomi geçirdiğini ve bir
görüntüleme protokolü kullanıldığında
olguların %4.1’inin negatif apendektomi
geçirdiğini bulmuşlardır. US
veya BT kullanılarak bir görüntüleme
protokolü gerçekleştirildiğinde, perforasyon
ve negatif apendektomi oranları
düşmüştür (26). Yeni bir makalede (27)
apendikolitli hastaların interval apen-
dektomi geçirmeleri gerektiği önerilmiştir.
Ayırıcı tanı
BT incelemede birkaç patolojik durum
apandisiti taklit edebilir. Bunlar
sağ tarafta divertikülit, komplike çekal
karsinom (Şekil 12), Crohn koliti
(Şekil 13), mezenterik enflamasyon,
komplike over kistleri, endometriozis,
ektopik gebelik, lokal lenfadenopati ve
“fibrofatty” proliferasyonu içerir (28).
Çoğunu akut apandisitten ayırdetmek
zor olabilir. Normal apendiksle birlikte
BT’de saptanan alternatif tanılar arasında
sağ tuboovaryan abse, epiploik
apendajit (Şekil 14), biliyer kolik veya
üriner sistem enfeksiyonu da bulunur
(9). Perfore duodenal ülser, superior
mezenterik ven trombozu, ince barsak
iskemisi ve karın duvarı hernisi de sağ
alt kadran ağrısıyla seyreden ve cerrahi
gerektiren bazı abdominal patolojilerdir
(29).
Apendiksin karsinoid tümörleri genellikle
genç bayan hastalarda ve çoğu
olguda apendektomi sırasında tesadüfen
saptanıp genellikle 1 cm’den küçük
boyuttadır ki bu nedenle metastatik
değildirler. Bu tümörlerin apendiseal
neoplazmların en sık görüleni olduğu
düşünülmektedir (30). Bazı yazarlar sağ
alt kadran ağrısı ile başvuran hastalar
için rutin oral ve intravenöz kontrastlı
abdomen ve pelvisin görüntülenmesini
içeren standardize edilmiş BT protokolünün,
apandisit şüphesi daha kuvvetli
olan hastalar ayırdedilmese bile kesin
tanı sağladığını öne sürmüşlerdir. Eğer
BT yeterli düzeyde barsak hazırlığı için
ertelenebilirse, daha yüksek tanısal kazançla
gerçekleştirilebilir (31).
BT’nin sınırlılıkları
BT’nin akut abdominal ağrılı hastalar
için mükemmel bir tanısal teknik
olduğu ve bu hastaların tedavisinde
major bir etkiye sahip olabileceği
gösterilmiştir. Radyasyona maruziyet
BT’nin hamilelikte, genç kadınlarda ve
çocuklarda kullanımını sınırlamaktadır
(32). Ön bulgular, çocuklarda apandisit
araştırmak için kullanılan BT dozunun
fantomlu bilgisayar simülasyonları kullanılarak
optimize edilebileceğini göstermektedir
(33).
Sonuç
BT apandisitin değişik şekillerini olduğu
kadar normal apendiksi de gösterebilir
(4). Duyarlılığı artırmak ve klinik
olarak apandisit şüphesi olan hastalarda
sağ alt kadran ağrısının olası sebep-

Şekil 13. Epiploik apendajit olgusunun aksiyel BT görüntüsünde mezokolik yağda atenüasyon
artışı izleniyor. Akut epiploik apendajit çoğunlukla sigmoid kolon komşuluğunda yerleşirken
akut omental enfarkt tipik olarak sağ alt kadranda yerleşir ve çoğunlukla akut apandisitle karışır.
lerini belirlemek için hem abdominal
hem de pelvik BT incelemeleri gereklidir
(29). BT’nin normal ve obez erişkin
hastalarda apandisit tanısını doğrulamak
için ilk tercih inceleme olduğu
düşünülmektedir (34). BT, US’den daha
yüksek duyarlılık ve özgünlüğe sahiptir;
BT’nin geliştirilmiş tanısal performansının
maliyet ve ulaşılabilirliği ile
karşılaştırılması gereklidir (35, 36). BT,
özellikle şüpheli olgularda, akut apandisit
tanısı koymak için güvenli, güvenilir
ve kesin sonuç veren bir modalitedir.
Kaynaklar
1. Baert AC. Appendicitis. In: Holger Peterson,
David Allison, eds. The encyclopedia
of medical imaging. Oslo: The
Nicer Institute, 1999.
2. Ghiatas AA, Kritikos N. CT of appendicitis.
In: Baert AL, Sartor K, Chapman
AH, eds. Radiology and imaging of
the colon. Berlin Heidelberg: Springer-
Verlag. 2004; 157-163.
3. Bursali A, Arac M, Oner YA, Celik H,
Eksioglu S, Gumus T. Evaluation of the
normal appendix at low –dose nonenhanced
spiral CT. Diagn Interv Radiol
2005; 11:45-50.
4. Ghiatas AA, Chopra S, Chintapalli KN:
Computed tomography of the normal
appendix and acute appendicitis. Eur
Radiol 1997; 7:1043-1047.
5. Rao PM, Rhea JT, Novelline RA. Helical
CT technique for the diagnosis of
appendicitis: prospective evaluation of
a focused appendix CT examination.
Radiology 1997; 202:139-144.
6. Balthazar EJ, Birnbaum BA, Yee J. Acute
appendicitis: CT and US correlation in
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
100 patients. Radiology 1994; 190:31-
35.
Miki T, Ogata S, Uto M. Enhanced
multidetector-row computed tomography
(MDCT) in the diagnosis of acute
appendicitis and its severity. Radiat
Med 2005; 23:242-255.
Wijetunga R, Tan B, Rouse J. Diagnostic
accuracy of focused appendiceal CT
in clinically equivocal cases of acute
appendicitis. Radiology 2001; 221:747-
753.
Rao PM, Rhoa JT, Novelline RA. Helical
CT combined with contrast material
administered only through the colon
for imaging of suspected appendicitis.
AJR Am J Roentgenol 1997; 169:1275-
1280.
Weltman DI, Jinxin Y, Krumenacker J.
Diagnosis of acute appendicitis: comparison
of 5- and 10 mm CT sections
in the same patient. Radiology 2000;
216:172-177.
Lowe LH, Draud KS, Hernanz-Schulman
M. Nonenhanced limited CT in children
suspected of having appendicitis:
prospective comparison of attending
and resident interpretations. Radiology
2001; 221:755-759.
Bendeck SE, Nino-Murcia M, Berry GJ.
Imaging for suspected appendicitis: negative
appendectomy and perforation
rates. Radiology 2002; 225:131-136.
Rao PM, Rhea JT, Novelline RA. Helical
CT combined with contrast material
administered only through the colon
for imaging of suspected appendicitis.
AJR Am J Roentgenol 1997; 169:1275-
1280.
Rao PM, Wittenberg J, McDowell KR.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
Appendicitis: use of arrowhead sign
for diagnosis at CT. Radiology 1997;
202:363-366.
Horrow MM, White DS, Horrow JC.
Differentiation of perforated from
nonperforated appendicitis at CT. Radiology
2003; 227:46-51.
Hale DA, Molloy M, Pearl RH. Appendectomy:
a contemporary appraisal.
Ann Surg 1997; 225:252-261.
Oliak D, Yamini D, Udami VM. Nonoperative
management of perforated
appendicitis without periappendiceal
mass. Am J Surg 2000; 179:177-181.
Jeffrey RB, Federle MP, Tolentino CS.
Periappendiceal inflammatory masses:
CT-directed management and clinical
outcome in 70 patients. Radiology
1988; 167:13-16.
Kim CJ, Chung HY, Kim SY. Acute appendicitis
in Henoch-Schonlein purpura:
a case report. J Korean Med Sci
2005; 20:899-900.
Poh AC, Lin M, Teh HS. The role of
computed tomography in clinicallysuspected
but equivocal acute appendicitis.
Singapore Med J 2004; 45:379-
384.
Ein SH, Langer JC, Daneman A. Nonoperative
management of pediatric
ruptured appendix with inflammatory
mass or abscess. J Pediatr Surg 2005;
40:1612-1615.
Jones K, Pena AA, Dunn EL. Are negative
appendectomies still acceptable?
Am J Surg 2004; 188:748-754.
Rao PM, Mueller PR. Clinical and pathologic
variants of appendiceal disease.
AJR Am J Roentgenol 1998; 170:1335-
1340.
Callahan MJ, Rodriguez DP, Taylor GA.
CT of appendicitis in children. Radiology
2002; 224:325-332.
Kosloske A, Lance Love C, Rohrer JE.
The diagnosis of appendicitis in children:
outcomes of a stragedy based on
pediatric surgical evaluation. Pediatrics
2004; 113:29-34.
Pena BM, Taylor GA, Fishman SJ. Effect
of an imaging protocol on clinical
outcomes among pediatric patients
with appendicitis. Pediatrics 2002;
110:1088-1093.
Baltazar EJ, Rofsky NM, Zucker R. Appendicitis.
The impact of computed
tomography imaging on negative appendectomy
and perforation rates. Am
J Gastroenterol 1998; 93:768-771.
Duran JC, Beilde TR, Perret R. CT imaging
of acute right lower quadrant
Türk Radyoloji Bülteni A41
•

29.
30.
31.
disease. AJR Am J Roentgenol 1997;
168:411-416.
Kamel IR, Goldberg N, Keogan MT.
Right lower quadrant pain and suspected
appendicitis: nonfocused appendiceal
CT-review of 100 cases. Radiology
2000; 217:159-163.
Safioleas MC, Moulakakis KG, Lygidakis
NJ. Carcinoid tumors of the appendix.
Prognostic factors and evaluation
of indications for right hemicolectomy.
Hepatogastroenterology 2005; 52:123-
127.
Mizrahi M, Goldin E, Shibolet O. A
prospective study assessing the effi-
CT IN APPENDICITIS
Mart 2008
A42 •
32.
33.
cacy of abdominal computed tomography
scan without bowel preparation
in diagnosing intestinal wall and
luminal lesions in patients presenting
to the emergency room with abdominal
complaints. World J Gastroenterol
2005; 11:1981-1986.
Rao PM. Technical interpretative pitfalls
of appendiceal CT imaging. AJR
Am J Roentgenol 1998; 171:419-425.
Fefferman NR, Bomsztyk E, Yim AM.
Appendicitis in children: low-dose
CT with a phantom-based simulation
technique –initial observations. Radiology
2005; 237:641-646.
34. Lane MJ, Liu DM, Huynh MD. Suspected
acute appendicitis: nonenhanced
helical CT in consecutive patients. Radiology
1999; 213:341-346.
35. Weston AR, Jackson TJ, Blamey S. Diagnosis
of appendicitis in adults by ultrasonography
or computed tomography:
a systematic review and meta-analysis.
Int J Technol Asses Health Care 2005;
21:368-379.
36. Pinto Leite N, Pereira JM, Cunha R.
CT evaluation of appendicitis and its
complications: imaging techniques
and key diagnosting findings. AJR Am J
Roentgenol 2005; 185:406-417.
ABSTRACT
Appendicitis is the most common abdominal emergency (7-12% of the population). The aim of this article is to present pictorially the
spectrum of appearances of appendix and acute appendicitis on CT. The various appearances of the normal appendix on CT are shown
as well as the CT criteria in the differentiation of perforated from non perforated appendicitis.
Key words:
• appendix, appendicitis • ct-abscess
Diagn Interv Radiol 2008; 14:19-25