3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 89
Nokta ile ilgili bir sorun da kısaltma görevi yüklendiğinde ortaya çıkmaktadır.
Noktanın kısaltmalarda kolaylık oluĢturması amacıyla cümle içinde
kullanılması, derleme çalıĢması yapan bir araĢtırmacı için, eldeki yazılım
programlarının cümleleri bilgisayarda dizerken noktayı cümle bitiricisi olarak
görmesinden dolayı yanlıĢlığa sebep olduğu söylenmiĢtir: 104
(i) …A. Mehmet Yıldız…
(ii) Alfabenin ilk harfi A. Mehmet henüz alfabeyi bilmiyor.
Bu sorunlara çare olarak da cümle içinde noktalı kısaltma, + ı ncI eki
yerine nokta kullanılmamaya gayret edilmesi teklif edilebilir. Bu konularla
ilgili teklifler Sayılar ve nokta baĢlığı altında (Bk. Sıra belirten nokta, s.
112) verilmiĢtir.
3.1.2.6 Tırnak işareti içinde nokta sorunu
Çift tırnak ve tek tırnak iĢaretleri alıntı ve alıntı içinde alıntıları göstermek
için kullanılır. Bu iĢaretlerin içine yerleĢtirilen ve baĢkasına ait olan
söz tamamlanmıĢ bir cümle olarak yer aldığında cümlenin sonuna nokta
konduğu görülmektedir. 105
Yazım Kılavuzu‘nda tırnak iĢaretinin kullanıldığı yerlere örnek olarak
nokta içeren iki cümle verilmiĢtir:
Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin ön cephesinde Atatürk‘ün ―Hayatta
en hakiki mürĢit ilimdir.‖ vecizesi yer almaktadır.
Bakınız, Ģair vatanı ne güzel tarif ediyor:
―Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.
Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır.‖
Bu örneklerden sonra ―[t]ırnak iĢareti içindeki alıntının sonunda bulunan
iĢaret (nokta, soru iĢareti, ünlem iĢareti vb.) tırnak içinde kalır‖ uyarısı
104 Yalçın ÇEBĠ, - Özlem VARLIKLAR: ―Türkçe Derlem OluĢturmada…‖ Bilgisayar Destekli
Dil Bilimi ÇalıĢtayı Bildirileri 14 Mayıs 2005, s. 64.
105 Yazım Kılavuzu‘nda bu konuya, tekrarından kaçınmak için olsa gerek, nokta iĢaretinin
içinde yer verilmemiĢ yalnızca tırnak iĢaretinin konu edildiği bölümde yer verilmiĢtir.
Bu durum kılavuz kitaplarda görülen bir eksikliktir. Birlikte kullanılan ve birbirini ilgilendiren
iĢaretlerin kurallarının her iki baĢlık altında da yer alması baĢvuru kitaplarını
daha kullanılır hale getirecektir. Acemi kullanıcılar için kılavuz kitabın kolay kullanılabilir
olması gerekir.