3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

86 / Faysal Okan ATASOY
hayali küçük müçük bir ev almaktır, Onun hayali bir daire almaktır, Burası
geniĢ, ferah bir mekandır, Duvarlar ahĢaptır, Duvarlarda ne balıkçı ağı, ne
tablo, ne süs vardır, Duvarlar tamamen çıplaktır, Buranın dekorasyonu
ölçülü bir dekorasyondur cümlelerinin kısaltılmıĢ biçimde söylenmiĢ Ģekilleridir.
Bu yüzden sonlarına nokta konularak cümleler ayırılmıĢtır.
Kısacası nokta, tamamlanıp tamamlanmadığına bakılmaksızın anlatılmak
istenenin bitirileceği yere konur. Kuralın bu Ģekilde düzeltilmesi yerinde
olacaktır.
3.1.2.3 Alıntı cümlelerinde noktanın yeri sorunu
Bazı yazarlar baĢkasına ait sözleri alıntılarken sözü ikiye bölüp araya
kelime sokma anlatıĢını tercih etmektedir. Alıntılanan söz tırnak içinde verilmekte
sonuna virgül konulup tırnak kapatılmaktadır. Bundan sonra yazarın
kelimeleri araya girmekte, sonra yeniden yarım kalan alıntı için tırnak
iĢareti kullanılmaktadır: ―aaa,‖ xxx ―bbb.‖ Bunun üslup kaygısıyla yapıldığı
söylenebilir. Ancak bu tip cümlelerde nokta asıl cümlenin sonunda yer almalıdır.
KonuĢmadılar da. Sadece seyrettiler onu. “Bacaklarını havaya kaldırın,”
diye bağırdı arkadan biri. “Suları aksın.” Bu sözleri duyan bir görevli,
duruma el koymanın zamanı geldiğini düĢünerek, boğulmakta olan adama
gerekli müdahaleyi yapmak üzere ön safa geçti.
(Oğuz ATAY, Korkuyu Beklerken, s. 25)
Yukarıdaki metinde geçen bacaklarını havaya kaldırın,‖ diye bağırdı
arkadan biri. ―Suları aksın.‖ cümlesi arkadan biri bacaklarını havaya kaldırın,
suları aksın diye bağırdı Ģeklinde düz cümle haline getirilebilir. Yazar
biri kelimesinden sonra nokta koyarak cümlenin kalan kısmını (suları aksın)
ana cümleden ayırmıĢtır. Bu durumda suları aksın sözleri bağır- fiilinden
ayrılmıĢ olur; dolayısıyla konuĢan kiĢinin suları aksın sözünü bağırmadan
söylediği anlaĢılır. Metinde böyle bir ifade yer almadığına göre nokta yanlıĢ
konmuĢtur; burada nokta gereksizdir.
3.1.2.4 Soru işareti yerine nokta konması sorunu
Türkçede soru anlamı taĢıyan cümlelerin sonuna nokta konabilir mi?
Türkçede, cümlelere kendine özgü soru kelimeleri (ne, niçin, neden, nasıl,
kim, hangi, kaç gibi) ile soru anlamı yüklenir. Bu kelimeler soru anlamını