3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

72 / Faysal Okan ATASOY
3.1 NOKTA
Kalemin kağıda değdiği anda oluĢturduğu benek, noktadır:
.
Nokta anlatılmak istenenleri sırasıyla vermeyi sağlayan sözlerin sınırlarını
gösterir. Ġnsanlar anlatmak istediklerini söze döktüklerinde, sözleri bir
dizi hâlinde sıralayarak konuĢur veya yazarlar. Anlatılanlar kopuk kopuk
değil, birbiri ardınca düğümlenmiĢ ip dizileri gibidir. Eskilerin tabiriyle söz
bir ip, kelimeler de ipe dizilmiĢ inciler olarak görülebilir. Göze hoĢ gelecek
Ģekilde ipe dizilen inciler güzel bir gerdanlık oluĢturabilir. Sözleri çizgi olarak
düĢünmek de mümkündür. Bu durumda ipteki düğüm yerleri çizgilerin
birbirlerini kestikleri yerler olur. 86
Birbirine bağlı olmayan dizileri aynı dili konuĢan herkes kolaylıkla
ayırabilir, tıpkı gören her gözün birbirini kesmeyen çizgileri ayırabildiği
gibi. AĢağıya günlük konuĢma dilinden sözler alınmıĢtır:
(i) bugün çok neĢeliyim
(ii) biz de dana eti seviyoruz
(iii) Mehmet‘i okula götürür müsünüz
(iv) iki kere iki dört eder
Yukarıdaki sözler çizgilerle gösterilse, bu sözlerin birbirine bağlanmamıĢ
inci tanelerine veya birbirini kesmeyen çizgilere benzediği görülür:
(i)
(ii)
(iii)
(iv)
86 ―Nokta (< Ar. Nukta ‗benek, zerre‘, ‗bir Ģeyi benek benek yapmak, damla(t)mak, hediye
etmek, bölüĢtürmek) iki doğrunun kesiĢtiği yerde bulunan çok küçük boyutlu uzay öğesi,
az çok belirli çok küçük iĢaret; yazı iĢareti, ayırt edici iĢaret, özel iĢaret olarak kullanılan
çok küçük yuvarlak; belirli yer, bölge; bir Ģeyle belirlenen soyut an, yer; tek bir
nöbetçinin bulunduğu yer anlamlarına gelir. Arapçada rakam olarak sıfırı ifade eder;
hiç, yok anlamındadır. Bilimde sanatta özel anlamlar yüklenir. ‖ Üzeyir ASLAN, ―Osmanlı
ġiirinde ‗Nokta‘‖ Gizli Diller ve ġifreler, s. 294.