3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 51
mıĢtır. 48 ÇalıĢmada noktalamayla ilgili olarak araĢtırılması istenen hususlara
da yer verilmiĢtir. 49
2. Prisca MARTENS ve Yetta GOODMAN - Invented Punctuation (Uyduruk
noktalama) 50 Çocukların noktalama kullanmada kendilerine göre geliĢtirdikleri
yöntemlerini ve bu özgünlüğü oluĢtururken dikkate değer zekâ
niteliklerini nasıl yansıttıklarını inceleyen bir çalıĢmadır.
ÇalıĢmada okuma-yazmaya yeni baĢlamıĢ küçük çocuklara yazma
alıĢtırması yaptırılmadan, onların kendi yazdıkları metinlerde kullandıkları
kendilerine has iĢaretlerin anlamları ve o iĢaretleri kullanma amaçları sorularak
verdikleri cevaplar değerlendirilmiĢtir. Sonuçta noktalamanın doğu-
Ģunda insanoğlunun yaĢadığı iĢaret geliĢtirme amacını ve sürecini çocukların
da aynen yaĢadığı görülmüĢtür. Küçüklerin kendilerince yazdıkları yazılarda,
sözlü dile ait heyecan unsurlarını yazıya aktarmada kelimelerle yetinmeyip
iĢaret uydurma yolunu seçtikleri ve bu iĢte çok maharetli oldukları
tespit edilmiĢtir. Çocukların kendi uydurdukları iĢaretlerine yeni adlar verdikleri
de olmuĢtur. Köpeğinin öldüğünü anlatan bir çocuğun kullandığı ve
bağırarak seslenmeyi anlatan ―üzüntü-ünlem‖ iĢareti, bir kalbin altına nokta
koyup ünleme benzeterek çok sevdiğini ifade ettiği ―kalp‖ iĢareti bunlar
arasında sayılabilir. BaĢka bir çocuk ―gülen kalp‖ adını verdiği iĢaret ile
sevgisinin çokluğunu anlatmıĢtır. Ters soru iĢaretine ―bil bakalım kim?‖
adını veren bir çocuk da yazdığı notun kime gittiğini göstermek üzere kiĢi
adından önce eĢittir (=) iĢareti ve onun üzerine doğru gelen ok iĢareti kullanmıĢtır.
Noktalamanın karıĢmayı önleyici tarafını fark eden bir çocuk karıĢmasın
diye cümleleri ayırmak üzere kısa çizgi (-), kelimeleri birbirinden ayırmak
için de artı (+) iĢareti kullanmıĢtır. Bir anasınıfı öğrencisi de cümleyi
oluĢturan kelimelerin sadece ilk harflerini yazarak, aralarına nokta koymuĢ,
bunları karıĢmayı önlemek için kullandığını belirtmiĢtir. Yazdığı hikayenin
sonuna hikayenin bittiğini göstermek üzere nokta koyan bir baĢka çocuk,
hikayesini baĢka çocuklara okuyacağını düĢündüğü öğretmenine yardımcı
olmak için aralara nefes alma iĢareti yerleĢtirmiĢtir. Sevgisini vurgulu olarak
48
Nigel HALL - ―Learning about Punctuation: An Introduction and Overview‖ Learning
about Punctuation, s. 34.
49
Nigel HALL - ―Learning about Punctuation: An Introduction and Overview‖ Learning
about Punctuation, s. 35.
50
Nigel HALL, Learning about Punctuation, s. 37-53.