3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

48 / Faysal Okan ATASOY
Noktalamanın tarihinde yazarların eserlerine noktalama iĢaretlerini
yerleĢtirme iĢini yayıncılara bırakmalarından, kendi istedikleri gibi yerleĢtirme
iĢini üstlenmelerine doğru bir kayma söz konusudur. 42
―Noktalama dilbilgisi ve tonlamaya mı dayanmaktadır, tarihi bir tesadüf
müdür yoksa her üçünü de mi içerir?‖ sorularıyla yürütülen tartıĢmalara
değinen araĢtırmacı, bunlarla ilgili sorulara PARKES‘ten cevaplar getirmiĢtir.
PARKES‘e göre Roma el yazmalarında eserin noktalanması yazarın değil
okuyucunun sorumluluğundadır. On yedinci yüzyıla kadar noktalama telaffuz
(yazılı metni seslendirmeye dönük) için vardır. 18-19‘uncu yüzyıllarda
söyleyiĢe yardım etmekten sözdizimi ilkelerine doğru bir geçiĢ yaĢanmıĢtır.
43 HALL, NUNBERG‘in noktalamayı dilbilgisi ve sözlü dilden çok yazılı
dile ait sistem olduğu görüĢünü kabul ederek, noktalama iĢaretlerinin konuĢma
özelliklerini yazıda tam olarak gösteremeyeceği, söylemeyi kolaylaĢtıramayacağı
görüĢlerini benimsemiĢtir. BACKSCHEIDER‘in, öğrencilere noktalama
iĢaretleri öğretilirken üzerinde durulan durak farklılıklarının (az dur,
çok dur, kısa soluklan, uzun soluklan gibi), bunları duymak için kulak kesilenlerce
ancak fark edilebileceği görüĢüne de yer verilerek (s. 9) noktalamaduraklama-soluk
üçlüsü arasındaki iliĢkinin zayıflığına dikkat çekilmiĢtir.
ÇalıĢmada noktalamanın değiĢken oluĢuna karĢılık kural kitaplarının
kesin kuralcı oluĢları da eleĢtirilmiĢtir. 44 Bunun yanında, noktalama öğretiminde
usta yazarların eserlerini incelemenin amaç olarak gösterilmesi de
eleĢtirilir. Çünkü HALL burada da kılavuz hazırlayan veya öğretimi yapanlar
kendi kurallarına uygun metin seçip bu metinlerin yazarlarını usta, baĢka
yazarları sıradan yazar sayabilecekleri görüĢünü haklı bulur.
ÇalıĢmada doğru noktalama kurallarını açıklayan yüzlerce eser basılmasına
rağmen noktalama öğretiminin ve öğreniminin istenen seviyede olmadığını
söyleyen eserler de değerlendirilmiĢtir. 1900‘lerden 90‘lara kadar
öğrencilerin noktalama baĢarısızlıklarına değinen eserlerin değerlendirildiği
çalıĢmada kesin kurallar koyan dilbilgisi kitaplarıyla ve kılavuz kitaplarla,
bunun yanında noktalama alıĢtırmaları yaptırmakla baĢarılı olunamadığı
ortaya konmuĢtur. ÇalıĢmada getirilen bir eleĢtiri de noktalama öğretiminin
42
Nigel HALL - ―Learning about Punctuation: An Introduction and Overview‖ Learning
about Punctuation, s. 8.
43
Nigel HALL - ―Learning about Punctuation: An Introduction and Overview‖ Learning
about Punctuation, s. 15.
44
Nigel HALL - ―Learning about Punctuation: An Introduction and Overview‖ Learning
about Punctuation, s. 10.