3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

500 / Faysal Okan ATASOY
SEKOYA i. (Fr. sequoia < Lat.) Açık tohumluların porsukgiller familyasından,
Kaliforniya‘da yetiĢen, binlerce yıllık ömürlü, boyu 130-140 metreyi
bulabilen, mâvi yeĢil renkli küçük ve sivri yaprakları kıĢın dökmeyen,
odunu değerli, kozalaklı büyük bir orman ağacı. Sequoia.
(Ġlhan AYVERDĠ, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, s. 2715)
3.17.1.9 � Devam işareti; gönderme işareti
Sözlüklerde gönderme yapılan madde baĢını gösterir. Bu iĢaretle okuyucunun
bu maddeye bakması tavsiye edilmektedir.
3.17.1.10 Öbür işaretler
3.17.1.10.1 Paragraf işareti
§ Paragraf iĢareti 358
Latince adı paragraphus olan bu iĢaret tarih boyunca yazılı ve basılı
eserlerde değiĢik Ģekillerde kullanılmıĢtır. Bu iĢaret bir
paragrafın ya da bölümün baĢladığını gösterir. 359 Osmanlı Türkçesinde
bend 360 diye adlandırılmıĢtır.
ĠĢaret, içindekiler tablosu hazırlamada büyük kolaylık sağlar. Bu yüzden,
basılı eserlerde numaralandırılmıĢ paragraflarla hazırlanmıĢ içindekiler
tabloları kullanılmıĢtır. Bu yöntemin faydası, değiĢen sayfa numaralarına
rağmen içindekiler tablosunun sabit kalmasıdır. Çünkü her bir konu için bir
numara verilir. Konu bu numara altında sayfalar dolusu iĢlenebilir. Konunun
içindekiler tablosuna yerleĢtirilen numarası, sayfa numarası olmadığı için
358 2
Paragraf iĢareti (§), Ġmla Kılavuzu‘nda ( 1941) ayrı bir baĢlık olarak ele alınmıĢ ve Ģu
kurala yer verilmiĢtir:
―Paragraf iĢareti (§), ayrı ayrı maddeleri veya örnekleri saymadan birbirinden ayırmak
için kullanılır. ‖ Bu kuralın öbür kılavuzlarda da aynen tekrar edildiği görülmektedir.
Bk. ÖZÖN, Türkçe Ġmla Kılavuzu, paragraf iĢareti s. XXXV; DEMĠRAY, Temel Yazım Sözlüğü
―Ġmla Kılavuzu‖, paragraf (çengel) iĢareti s. 44; Eğitim Yayınları Yazım Kılavuzu,
çengel iĢareti s. 37; HENGĠRMEN, Yazım Kılavuzu Noktalama ĠĢaretleri, çengel, s. 67;
Ġmlâ Kılavuzu, TDK, 7 1962, paragraf iĢareti s. XXVIII; KARATAġ, Türk Dilinde Ġmlâ ve
Noktalama, paragraf, s. 34; TULUM, Yeni Ġmla Kılavuzu, Ġstanbul 1986, YARDIMCI
ĠġARETLER paragraf s. 57; Yeni Yazım Kılavuzu, TDK, 8 1975, çengel iĢareti (paragraf)
s. 37; Yazım Kılavuzu, Dil Derneği, bölümce imleri içinde s. 91.
359
M. B. PARKES, Pause and Effect, s. 43-44
360
ġEMSEDDĠN SAMĠ için bk. s. 28; Tahir Ken‗an, Kavâid-i Lisân-ı Türkî, s. 43.