3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 499
ortu>orta ifadesinde > iĢaretinin önündeki kelime eski Ģekli, arkasındaki
kelime de yeni Ģekli gösterir.
Bu s'ır- biçimi, hiç Ģüphesiz ki, daha eski bir *yır- biçimine, o da en
eski bir *yar- biçimine gider. Dahası da var: Eski ÇuvaĢçada yır- biçiminde
olan bu eylem VIII. yüzyıldan önce Eski Macarcaya da geçmiĢ ve *yır- >
*yir- > ir- biçiminde geliĢmeye uğrayarak bu dilde bugün ir- biçimini almıĢtır.
(Talat TEKĠN, Türkoloji EleĢtirileri, s. 117)
Yukarıdaki metnin son cümlesindeki *yır- > *yir- > ir- ifadesinde
kelimenin geçirdiği ses değiĢiklikleri gösterilmiĢtir. Bu ifadede bugünkü
Ģekil ir-, bir önceki Ģekil *yir-, en eski Ģekil de *yır-‘dır.
3.17.1.7.2 Kelimenin geçtiği dilleri göstermek üzere >
Köken incelemelerinde kelimenin bir dilden baĢka bir dile geçtiğini
göstermek üzere kullanılır. AĢağıda Türkçesi önce verilmiĢ sonra da hangi
dilden alındığı gösterilmiĢ iki kelime yer almaktadır.
Abanūs / abnūs < Yun. ���������
(ébenos)
SEKOYA i. (Fr. sequoia < Lat.)
Bu kelimeler tersinden ele alındığında okun yönü değiĢecektir.
���������
(ébenos) Yun. > Tr. Abanūs / abnūs ….
sequoia Lat.> Fr. sequoia > Tr. sekoya
3.17.1.8 < Küçük; dil bilgisinde gelişme işareti
Dil bilgisi incelemelerinde kelimelerin eski Ģekillerini göstermek üzere,
ses değiĢmelerini göstermek üzere ve kelime baĢka dillerden alınmıĢsa
kökenini göstermek üzere kullanılır.
3.17.1.8.1 Kelimenin kökenini göstermek üzere <
abadan ‗mamur‘ < Fa. ābādān…
abanoz I ‗bir ağaç cinsi ve o ağacın sert ve siyah tahtası‘ < Far. veya
Ar. Abanūs / abnūs < Yun. ���������
(ébenos) G. Meyer 1893 s. 28….
(Andreas TIETZE, Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı, s. 70-
71)