3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

498 / Faysal Okan ATASOY
Yukarıdaki metinde aba kelimesinin geçtiği iki deyime yer verilmiĢ,
deyimlerde aba kelimesi yazılmamıĢtır. Bunun yerine ~ iĢareti kullanılmıĢtır.
Bu durumda deyimler (bir kimseye) aba altından değnek göstermek ve
aba gibi Ģeklinde okunacaktır.
ĠĢaret matematikte yaklaĢıklık anlamı verir.
3.17.1.7 > Dil bilgisinde çıkma işareti
Bu iĢaret matematikte büyük iĢareti olarak da adlandırılır. 2 > 1 ifadesi,
―iki büyüktür birden‖ Ģeklinde okunur.
3.17.1.7.1 Ses değişmelerini göstermek üzere >
Dil bilgisi incelemelerinde ses değiĢmelerinin yönünü göstermek üzere
kullanılır:
/b/ ve /v/ sesleri her ikisi de dudak yardımıyla çıkarılan sesler olduklarından,
birbirlerine yakın fonetik özellikler taĢırlar. Böyle bir yakınlıktan
dolayı, bu iki sesin sık sık karĢılıklı yer değiĢtirdiğine rastlanır. Bu fonetik
olay, kelimenin alındığı dilde de bulunabildiğinden, bu ses geliĢmesi, bazı
yabancı kelimelerde henüz Türkçeye geçmeden alındıkları dillerde olmuĢtur
ve bazen Türkçeye alındıklarında, bu kelimelerin her iki varyantı da geçmiĢ
olabilir. Bu fenomene A-E cildindeki misaller Ģunlardır: V < B: av a değiĢimi ile bodu-, boya- olmuĢtur. u>a
değiĢimi için ortu>orta, boğuz>boğaz örnekleri de vardır.
(Talat TEKĠN, Türkoloji EleĢtirileri, s. 20)
Yukarıdaki metinde geçen u>a ifadesinde > iĢareti önündeki ses, eski
Ģekli; iĢaretin arkasındaki ses de yeni Ģekli göstermektedir. Aynı Ģekilde