3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

3.16.3 TEKLĠFLER
Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 483
Bu bölümde kesme iĢaretinin ayırma, düĢen heceyi gösterme, karıĢabilecek
kelimeleri ayırma baĢlıkları altında kural teklifleri yer almaktadır.
3.16.3.1 Ayırma
Kesme iĢareti ayırıcı, karıĢmayı önleyici iĢaretlerdendir. Özel isimlere,
harflere, sayılara, kısaltmalara ve eklere getirilen bazı ekleri ayırmada kullanılır.
3.16.3.1.1 Özel isimlere getirilen ekleri ayırma
Kesme iĢareti yalnız özel adlara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Özel adlar, kiĢi adları ve soyadlarıdır. Bunlardan baĢka, yer adları; gezegen,
yıldız, yıldız küme‘si adları; kitap, dergi, gazete, marka adları; kurum,
kuruluĢ, kurul adları… sayılmaktadır. Burda sayılanlardan baĢka özel adlar
da vardır. Bütün özel ad sınıfları burada sayılmayacak birkaç örnekle yetinilecektir.
Türkçede özel adlar konusu ayrıca tartıĢılmalıdır.
Özel isimlere getirilen bazı ekler kesme iĢaretiyle ayrılır. Bu ekler hâl
ekleri (+I, +A, +dA, +dAn), ilgi eki (+In), iyelik ekleri (+ o m, + o n, +sI,
+ o mIz, + o nIz, +lArI), bildirme ekleri (+Im, +sIn, +dIr, +yIz, +sInIz,
+dIrlAr/lArdIr) ve ile kelimesinin ekleĢmiĢ hâli olan +lA‘dır. Burada amaç
karıĢmayı önlemektir. Özel isimlere getirilen yapım ekleri ise yeni bir kelime
türettikleri ve özel adla ilgili, ama yeni bir kelime oluĢturdukları için
kesme ile ayrılmamaktadır.
KiĢi adlarına ve soyadlarına getirilen ekler kesme iĢareti ile ayrılır:
Zindan iki hece, Mehmed‟im lafta!
Baba katiliyle baban bir safta!
Bir de, geri adam, boynumda yafta…
Halimi düĢünüp yanma Mehmed‟im!
KavuĢmak mı?.. Belki… Daha ölmedim!
(Necip Fazıl KISAKÜREK, Çile, s. 187)
…Serdar‟ı silerse, tüm erkekleri silmiĢ olacak. Bunu istemiyor. Eğer
onu silecekse, bunun Serdar‟dan kaynaklanan, belirgin bir nedeni olmalı.