3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 481
Ģünde olanlar da vardır. 344 Hamza ZÜLFĠKAR, makalesinde iĢaretin kullanılacağı
yerleri bütün ayrıntısıyla örneklerle açıklamıĢ ancak çeliĢkili durumlarla
ilgili değiĢiklik yapmamıĢtır.
Büyük harflerin kullanımı konusu tartıĢılmalıdır. Özellikle özel ad sayılan
ve baĢ harfi büyük yazılan kelimeler konusunda Yazım Kılavuzu için
teklifler getiren Hamza ZÜLFĠKAR, eklerin kelimelere getiriliĢi ve kesme
iĢaretinin kullanılıĢı ile ilgili olarak ayrıntılı kullanıĢ örnekleri vermiĢtir.
ZÜLFĠKAR‘ın makalesinde görülen eksiklik, büyük harflerin kullanılıĢı ve
özel adlara getirilen eklerin kesme iĢareti ile ayırılıĢı konusunda ikna edici
mantıklı açıklamaların bulunmamasıdır. Mantıklı açıklamalar olmadığından
konunun öğretiminde de sıkıntılar yaĢanmaktadır. Özel adlar ve adların ilk
harflerinin büyük yazılıĢı ile ilgili karĢı görüĢte olan Ceval KAYA 345 kiĢilerin
yalnızca ad ve soyadlarının büyük harfle baĢlatılması görüĢündedir. KAYA,
kiĢi adlarından önce ve sonra getirilen sanların, unvan ve lakapların küçük
yazılmasını savunur. Buna da bir istisna getirmiĢ ve kiĢi adının bir parçası
gibi yaygınlaĢmıĢ sanların (Kilisli Rıfat gibi) ilk harflerinin büyük yazılabileceğini
belirtmiĢtir.
Yazım Kılavuzu‘nda hanım, bey kelimelerinin büyük yazılması ve
bunlara getirilen eklerin de kesme iĢareti ile ayırılması istenmektedir: Ali
Bey‘den, AyĢe Hanım‘a gibi. Bunun yanında akrabalık bildiren amca, dayı,
teyze gibi kelimeler küçük harfle baĢlatılmakta ve bunlara getirilen eklerin
de kesme ile ayrılmaması istenmektedir. Bey, hanım kelimeleri de dâhil,
adın parçası olmayan kelimelerin küçük harfle baĢlatılması ve bunlara getirilen
eklerin kesme ile ayırılmaması daha mantıklı görünmektedir. Çünkü
Türkiye‘de bey, hanım, amca, dayı soyadını almıĢ aileler vardır. KiĢi adlarından
sonra getirilen bu kelimelerin büyük harfle baĢlatılması ve bunlara
getirilen eklerin kesme ile ayırılması karıĢıklığa sebep olabilir.
Yazım kılavuzlarında özel isimlere getirilen yapım ekleri ile türetilen
kelimelerin de yine büyük harfle baĢlatıldığı ancak bunlara getirilen eklerin
kesme iĢareti ile ayırılmaması gerektiği belirtilmektedir. Bu kelimelerin bir
kiĢiye lakap olması durumunda kelimenin ilk harfinin büyük yazılması ve
kelimeye getirilen çekim eklerinin ayırılması istenmektedir. Bu da çeliĢkili
344 Hamza ZÜLFĠKAR, ―Kesme iĢaretinin kullanımında…‖ Türk Dili, TDK, Ankara 2009, S
691, s. 42. ZÜLFĠKAR, makalesinde, Tahir Nejat GENCAN‘ı, Ġsmet GÖNÜLAL‘ı ve Nihat
TEZEREN‘i eleĢtirmiĢtir.
345 http://www. cevalkaya. com/yazilar/ck_03_03. pdf