3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

444 / Faysal Okan ATASOY
3.13.2 SORUNLAR - ÇÖZÜMLER
Yay iĢareti ile ilgili sorunlar yay iĢaretinin cümle kuruluĢuna dahil
olan öğeyi içine alması, böylelikle cümleyi bölmesi; yay içindeki cümlenin
noktalanması ve yay içinde gereksiz kelime kullanılması sorunları tespit
edilmiĢtir.
3.13.2.1 Yay işaretinin cümleyi bölmesi
Yay iĢareti içinde verilen kelime, söz veya açıklama cümlenin kurulu-
Ģunda yer almaz, almamalıdır. Yay içinde yazıya dıĢarıdan bilgi yerleĢtirilir.
Bu bilgi metnin akıĢını bozabilir.
Çeviri metinlerde asıl metinde olmayan ve çeviren tarafından eklenen
kelimeleri yay içinde gösterme geleneği vardır. Asıl metinde olmayan kelimelerin
çeviri metnine çeviren tarafından katıldığını göstermeye çalıĢmak
dürüstlüktür. Ancak, o kelimelerin veya sözün cümle kuruluĢunda yer almaması
gerekir. Cümleler yay içinde verilenler atılarak okunabilmelidir.
Cümle böyle okunduğunda anlamından bir Ģey kaybetmemeli, anlamda daralma,
bozulma olmamalıdır.
ALPAY, bu konuyla ilgili olarak aĢağıdaki örneği vermiĢtir:
Cümle içinde kullanılan parantezler konusunda istikrar olmadığını
(hangi konuda var ki diyeceksiniz!) görüyorum. Parantez içindeki ayrıntı,
cümle dıĢı unsurdur. Doğrudan cümleyle bağlantılı olmayabilir. Fakat Ģu
vereceğim türdeki örneklere sıkça rastlıyoruz. Bu cümlede parantez içindeki
kelime okunmadığında cümlenin yapısı bozuluyor: ―Cahit Sıtkı‘nın Ģiirlerinde
(yalnızlık, ölüm korkusu) gibi temalar büyük yer tutar.‖
(Necmiye ALPAY,
http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=ktp&haberno=2490)
Süreyya, açıkladı: - ―Hava sabahleyin o kadar parlak, o kadar nefisti
ki, ―Suad (Bugün Bey belki gelir)‖ dedi… ―Ah sabahları erkenden buradaki
güzelliği, temizliği anlatmaya söz bulamıyorum.…‖
(Mehmet Rauf, Eylül, s. 36)
Yukarıdaki metinde yay iĢareti yanlıĢ kullanılmıĢtır. Sözü asıl cümleden
ayırmak için kullanılan yay, cümlenin nasıl anlaĢılması gerektiğin ko-