3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

3.9.3 TEKLĠFLER
Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 403
KonuĢma çizgisinin kullanıldığı yerler metin içinde konuĢmaların anlatıcı
metninden ayrıldığını göstermek, tiyatro metinlerinde konuĢmacı ile
onun konuĢmasını ayırmak olarak belirlenmiĢtir.
Eski tiyatro metinlerinde nokta ile birlikte kullanılan uzun çizgi konuĢmacı
ile konuĢması arasına konmaktadır.
Nokta ile birlikte uzun çizgi (.—) sayı-harf sistemi kullanılarak yapılan
bölüm baĢlıklamasında baĢlık ile önündeki sıra belirticisi arasına konmuĢtur.
Uzun çizgi uzun heceyi göstermek için kullanılabilir. Bazı telaffuzlu
sözlüklerde kelimenin kısa hecesi nokta ile uzun hecesi uzun çizgi ile gösterilmektedir.
Edebiyat incelemelerinde aruz ölçüsünde uzun heceleri göstermek
üzere uzun çizgi kullanılır.
3.9.3.1 Konuşmaları gösterme
Uzun çizgi tiyatro oyunlarında geçen karĢılıklı konuĢmalarda konuĢan
kiĢi ile konuĢması arasına konur:
Zeki — Allah iyiliğini versin birader. Sen de hiç değiĢmemiĢsin.
Cengiz — Öp elimi köpoğlusu, tutmasaydım ızgara oluyordun.
(Refik ERDURAN, Cengiz Han‘ın Bisikleti, s. 18)
Niyazi — (Ġçerden) AliĢimin kaĢları kaare…
ġerif — (O tarafa doğru) Ulan hamam mı burası, gazel okuyorsun?
Niyazi — (Ġçerden) Parasınlan değil mi, Ģarkı da söylerim, gazel de
okurum be…
ġerif — Ben de senin ceddine okurum. Kes sesini çek sifonu… (ġarkı
durur. Bir sifon sesi.)
(Haldun TANER, KeĢanlı Ali Destanı, s. 37)
Anlatmaya bağlı edebî metinlerde (hikaye, roman, masal…) olayın
tatlı ve heyecanlı gidiĢini anlatıcının kesmemesi için dolaysız konuĢma adı