3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 381
Cümlede anlatılan kolayın ne olduğu okuyucuya kısa çizgiler içinde ek açıklama
olarak verilmiĢtir.
AĢağıdaki metinde bir kiĢi ile ilgili açıklama kısa çizgiler arasına
alınmıĢtır.
Tarih muallimi… Tarihi, ĢapırĢupur, bir istekle yenilen yemek gibi -
zaten midesine pek düĢkündü- ağzının iki yanından salyalar akıtıcı bir lezzet
edası içinde, ballandıra ballandıra anlatır. Fakat hiçbir seyir ve zaman ölçüsü
takip etmez, her derste hangi bahis üzerinde kalındığını sorar ve o
bahsi baĢından alıp aynı noktaya getirir ve bırakır.
(Necip Fazıl KISAKÜREK, Kafa Kağıdı, s. 164)
Metinde geçen zaten midesine pek düĢkündü sözü bir ara sözdür ve kısa
çizgiler arasına alınarak asıl cümleden ayırılmıĢtır. Ara söz cümleden
atıldığında cümle anlamından ve yapısından bir Ģey kaybetmemektedir: Tarihi,
ĢapırĢupur, bir istekle yenilen yemek gibi ağzının iki yanından salyalar
akıtıcı bir lezzet edası içinde, ballandıra ballandıra anlatır.
Ara söz yazarın, cümlede anlattığı Ģey ile ilgili duygusunu içerebilir:
Çulluk‘u yılların merakıyla okuyacaktım. Cevdet Kudret‘in de alıntıladığı
―tütün fabrikasının lokantası‖ sahnesi yurdun birçok yoksulluğunda -
ne yazık ki- varlığını bugün hâlâ koruyor.
(Selim ĠLERĠ, Zaman, http://zaman.com.tr/yazar.do?yazino=835985)
Yukarıdaki metinde geçen ne yazık ki ifadesi yazarın cümlede belirttiği
yoksullukla ilgili o anki duygusudur ve ara söz niteliğindedir. Bu yüzden
de kısa çizgiler arasına alınarak asıl cümleden ayırılmıĢtır. Türkçede konuĢma
sırasında ara söz kullanılması pek yaygındır. 274
Vakit dar olsa gerek,
-Hep için ürpererek
diyorum -
Vakit dar olsa gerek.
274 Ara sözlerin fikre kuvvet vermek maksadiyle yazılan ibareler olarak tanımlayanlar da
vardır. (Sayın Bakan‘ın bu tekzip yazısında neyi yalanladığını, çok dikkatli okumamıza
rağmen, bulamadık. ) (Tekin ERER: Cumhuriyetin KuruluĢundan Bugüne Kadar Türkiye‘de
Dil ve Yazı Hareketleri, s. 16)