3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

(2a) Bana baksana sen! dedi.
(2b) Bana baksana sen, dedi.
(3) ―Bana baksana sen!‖ dedi.
(4a) Bana baksana sen diye bağırıyordu.
(4b) Bana baksana sen, diye bağırıyordu.
(5) Bana baksana sen! diye bağırıyordu.
(6)―Bana baksana sen!‖ diye bağırıyordu.
Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 341
Yukarıdaki birinci cümlede ünlem cümlenin bağırma tonunda seslendirilmesini
göstermektedir.
(2a) cümlesi, baĢkasına anlatılan olayda konuĢmanın gerçekleĢtiği ses
tonuyla (bağırarak) aktarıldığını gösterir.
(2b) cümlesi, baĢkasına anlatılan olayda konuĢmanın gerçek tonundan
ziyade ne söylendiğini aktarmaktadır. Bağırma tonu yoktur.
(3) sayılı cümlede tırnak iĢaretleri içine alınan söze müdahale edilmediğine
göre, anlatıcı olayın gerçekleĢme anındaki ses tonunun hissedilmesini
istemektedir. Tırnak içine alınan bu konuĢmada ünlem iĢareti, aktarılan sözün
aynı ses tonuyla (bağırarak) aktarıldığını gösterir.
(4a) cümlesi olayın ve olayda geçen konuĢmaların alelâde bir tonla aktarıldığını
gösterir.
(4b) cümlesinde sen kelimesinden sonra virgül konduğu için sen kelimesi
vurgulanarak (çünkü burada ünlem iĢaretinin yerini virgül tutmaktadır)
söyleneceği anlamı çıkar.
(5) sayılı cümlede ünlem iĢareti gereksiz yere konmuĢtur. Cümleyi
kesme, bitirme uyarısı vereceğinden okuyucuyu yanıltabilir.
(6) sayılı cümlede tırnak iĢaretlerinin kullanılmıĢ olması burada aktarılan
sözün aktarma sırasında, olayın yaĢandığı andaki ses tonuyla seslendirildiğini
gösterir.