3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 319
Kemal eğilip yüksek sesle:
— ĠĢ çıktı Hamo Dayı, Davulu kap da gidelim.
— Hı.. Ne iĢi?
AnlaĢıldı, yokuĢa sürecek, nazlanacak.
— Yahu ne iĢi olacak davul zurna iĢte. Bak Niyazi de burda.
Hamo Dayı Niyazi‘ye bir yarım bakıĢ fırlattıktan sonra suratını buruĢturdu.
— Çok hastayam, çok halsızam, gelemem.
3.6.3.2.30 Alay etme, dokundurma, iğneleme
(Mustafa KUTLU, Tufandan Önce, s. 127)
Soru yoluyla alay edilebilir. KarĢıdakine laf dokundurulabilir, iğneleyici
cümleler kurulabilir.
— Sizin oğlan kazanamadı mı?
— Kazanamadı, Ģekerim. Sizinki kazandı da hâlâ bitiremedi, değil mi?
Yukarıdaki sözü söyleyen kiĢi çocuğun imtihanı kazanıp kazanmadığını
bildiği hâlde karĢısındakini küçük düĢürmeye dönük olarak sormaktadır.
Bu soruya verilen karĢılık da yine soru Ģeklinde gelmiĢtir. Sorunun içinde
iğneleyici ve laf dokundurucu bir ifade vardır. Bu da soru yoluyla verildiği
için cümlenin sonunda soru iĢareti yer almaktadır.
Kendisinden beklenmeyen bir davranıĢta bulunan kiĢiye sitem etmek
için kullanılan ―Sen de mi Brütüs?‖ cümlesi bazı durumlarda yaptığı beğenilmeyen
kiĢiyle alay etme anlamında da kullanılabilir.
3.6.3.2.31 Acıma
Soru yoluyla acıma anlamı verilebilir. Burada, cümleye muhatap olan
kiĢinin konu üzerine düĢünmesi istendiği için soru iĢaretinin kullanılması
gerekir.
Kime ne anlatsın?
Nasıl da çırpınıyor zavallı?
— Vah vah, kim bilir ne derdi var zavallının?
(Ġnci PONAT, ―Ah Muazzez Hanım Ah!‖, Türk Dili Dergisi, S 131, Nisan
2009, s. 48-49
3.6.3.2.32 Sevecenlik