3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

304 / Faysal Okan ATASOY
Yukarıdaki metinde geçen soru cümlesi cevap bekleyen bir soru cümlesi
değildir. Bunca delil ortadayken Allah‘ı inkar edemezsiniz anlamı, soru
yoluyla verilmektedir.
―Hani‖ kelimesi ile sorulan sorular ―yok‖ anlamını vermek için kullanılabilir:
Bu cümlelerin sonunda da soru iĢareti yer alır.
Hani Yunus Emre, ki kıyında geziyordu;
Hani ardına çil çil kubbeler serpen ordu?
(Necip Fazıl Kısakürek, Çile, s. 178)
«Ġmdi [ġimdi] hani dediğim yeğ [iyi] erenler [beyler]
Dünya benim diyenler?
Ecel aldı, yer gizledi.
Fani dünya kime kaldı?
Gelimli gidimli dünya,
Son ucu ölümlü dünya»
3.6.3.2.5 Dikkat çekme
(Mustafa KAÇALĠN, Dedem Korkudun Kitabı, s. 125)
Ġlk cümlenin soru cümlesi Ģeklinde olması, yazıya veya konuĢmaya
çarpıcı bir giriĢ yapmak için baĢvurulan yöntemlerden biridir.
ġu boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyada eĢi?
(Mehmed Akif, Safahat Altıncı Kitap Asım, s. 107)
ġair, boğaz harbinin dünyada görülmemiĢ bir savaĢ olduğunu göstermek
üzere bunu soru yoluyla ifade etmiĢtir. Aynı zamanda insanların dikkatini
bu savaĢa çekmek istemektedir.
Ramazan‘la aranız nasıl? Ġyi olmaması için sebep yok aslında; mevsim
geldi kıĢa dayandı, günler kısa.
(Ahmet Turan ALKAN, Biz Böyle Güzeliz, s. 136)
ġimdi durup dururken bu konuya ne gerek var? Efendim izah edeyim.
Bazı yazarlar yazılarında herhangi bir konuya dikkat çekmek için soruyu
sorup cevabını hemen arkasından verir. Bu tip cümlelere konuĢma dilinde
de sıkça rastlanır. Soru cümlesi, soru sorup karĢılık beklediği için sonuna
soru iĢareti almalıdır.