3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

292 / Faysal Okan ATASOY
lamalarda gösterildiğinden hem soru soran hem de ünlem anlamı veren cümlelerin
sadece soru iĢareti ile bitirilmesi yeterlidir.
KarĢılıklı konuĢmalara yer veren düz yazılarda da iki iĢaretin birlikte
kullanılmasına gerek yoktur. Çünkü cümle içinde sözün nasıl seslendirilmesi
gerektiğini açıklayan bir ifade bulunabilmektedir.
… polis öfkeli,
─ Nedir bu rezalet, gecenin bu saatinde bu kadar gürültü olur mu, Ģikâyet
var hakkınızda!
(Ahmet Turan ALKAN, Biz Böyle Güzeliz, s. 221)
Yukarıdaki metnin sonunda yer alan konuĢma cümlesinde öfkeyle sıralanan
sözlerden sonra ünlem iĢareti konmuĢtur. Son cümle ünlem, öndeki
iki cümle ise soru cümlesidir. Cümle Ģu Ģekilde de yazılabilirdi:
Nedir bu rezalet? Gecenin bu saatinde bu kadar gürültü olur mu? ġikâyet
var hakkınızda!
Yazar soru iĢareti yerine cümleleri birbirine virgülle bağlamıĢtır. Burada
virgüller soru iĢaretinin yerini tutuyor denebilir. Virgüllerle bağlanan
bu cümlelerin sonunda yer alan ünlem iĢareti, son cümlenin tonlamasını
göstermek üzere doğru ve yerinde kullanılmıĢtır.
Karikatürlerde soru iĢareti-ünlem (?!) ikilisi yaygın bir Ģekilde kullanılmaktadır.
Bu iĢaret birliği ĢaĢkınlık ve bağırarak sorma anlamı vermektedir:
244 Yiğit ÖZGÜR, Karikatürler, s. 76.
244