3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 243
Ġcrâsı en kolaymıĢ gibi gözüken iĢ, aslında en zor olandır: Orkestra
Ģefliği.
(ġaban Teoman DURALI, Sorun Nedir, s. 29)
Yukarıdaki cümlede orkestra Ģefliği ibaresinin etkili söyleyiĢ için iki
nokta ile vurgulandığı söylenebilir. Cümlenin iki nokta üst üste iĢareti kullanılmadan,
kelimelerin yerleri değiĢtirilerek yazıldığında aynı etkiyi uyandırmadığı
görülür:
tir.
Ġcrâsı en kolaymıĢ gibi gözüken orkestra Ģefliği iĢi, aslında en zor iĢ-
AĢağıdaki cümlede iki nokta üst üste iĢaretinin etkileyici söyleyiĢ için
kullanıldığı görülmektedir:
ġu noktayı aklınızdan çıkarmayın: Kanserde erken teĢhis hayat kurtarıcıdır.
(Osman MÜFTÜOĞLU, ―Kanser tarama…‖ Hürriyet, 20.04.2009)
ĠĢaretten sonra gelen cümle iĢaret kullanılmadan ön cümle içine alındığında,
anlam, güçlü etkisini yitirmektedir:
yın.
Kanserde erken teĢhisin hayat kurtarıcı olduğunu aklınızdan çıkarma-
Ġnsanların bir arada yaĢadığı yerde ihtilâf da olur ama hiçbir ihtilâf,
bünyevî nitelik kazanarak… kemikleĢip kalmaz; apartmanların anayasaları
vardır: Kat Mülkiyeti Kanunu!
(Ahmet Turan ALKAN, Biz Böyle Güzeliz, s. 25)
Yukarıdaki cümlenin sonunda geçen Kat Mülkiyeti Kanunu ifadesine,
hem sonuna ünlem iĢareti konarak hem de iki nokta üst üste iĢaretinden yararlanılarak
etkileyici söyleyiĢ kazandırılmıĢtır.
Eski Dünyâ, Yeni Dünyâ, bütün akvâm-ı beĢer,
Kaynıyor kum gibi, tûfan gibi, mahĢer mahĢer.
Yedi iklîmi cihânıñ duruyor karĢıñda,
Ostralya‘yla beraber[,] bakıyorsun: Kanada!
Çehreler baĢka, lisanlar, deriler rengârenk;
Sâde bir hadise var ortada: Vahşetler denk.
Kimi Hindû, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ..