3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 241
Maliye Bakanlığı ile gerçek vergi mükellefleri arasındaki köprüyü teĢkil
eden üç yıllık serbest muhasebecilik tecrübemin muhassalası şudur: Her
Ģey mümkündür, herkes haklıdır, hepsi yanlıĢtır, kimse suçsuz değildir!
(Ahmet Turan ALKAN, ―Titrek Felsefe‖, Zaman, 25.02.2009, s. 19.)
Sonra herkesin gönlü hoĢ olsun diye kuvvetler ayrılığı denir. Bu, şu
demekmiĢ: Birbirlerinin mahkumu ve hâkimi olmamak.
(Ahmet SAĞIRLI, ―Terazi‖, Türkiye, Ġstanbul, 7 Ekim 2008, s. 9)
Yukarıdaki metinde iki nokta üst üste iĢaretinden sonra kuvvetler ayrılığı
ifadesinin açıklaması verilmiĢtir. Açıklama yapılacağı iki nokta üst üste
iĢareti ile gösterilmiĢtir.
Ġlk öykü kitabını 1959‘da yirmi yaĢında çiçeği burnunda bir delikanlıyken
yayımlamıĢ Sezgin: İnsanların Ayak Sesleri.
(M. Sadık ASLANKARA, Cumhuriyet Kitap, Ġstanbul, 15.02.2007, S
887, s. 6)
Yukarıdaki cümlede iki nokta üst üste iĢaretinden sonra, kitabın adı
verilmiĢtir. Ġki nokta üst üste iĢareti burada hem açıklayıcı iĢ görmek hem de
söze etkileyicilik katmak için kullanılmıĢtır.
3.4.3.2 Sözlüklerde
Sözlüklerde iki nokta üst üste kullanılabilmektedir. Sözlük metinlerinde
anlamı, tanımı veya açıklaması verilecek kelimelere madde veya madde
baĢı denmektedir. Sözlüklerde ve ansiklopedilerde yer alan maddelerden
sonra, açıklamalardan önce iki nokta üst üste iĢareti kullanılabilir 201 :
ahlat: (< Yun. akhladi: Yaban armudu): Kaba saba, taĢralı
(kimse).
ahlatağa: Kaba; budala, ahmak.
ananas (K): Aptal kimse.
armut (< F. emrûd): Aptal, çok saf, bön.
(Halil ERSOYLU, Türk Argosu, s. 25)
201 Dil içi ve diller arası sözlüklerde maddeler kalın, açıklamalar düz (normal), örnekler
eğik (italik) olarak verilmektedir. Bu yüzden de iki nokta üst üste iĢaretine yer verilmemektedir.
Bk. TDK, Türkçe Sözlük. Ankara 2005.