3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 227
Hepimiz aynı derecede güzeliz, asiliz, yakışıklıyız, üretkeniz; çirkiniz,
gudûbetiz, tembeliz. Ġnsanlığın uzun hikayesi, aslında Ģu kısacık Türk deyi-
Ģinde yatmaktadır:
―Tencere dibin kara; seninki benimkinden kara!‖
(Ahmet Turan ALKAN, Biz Böyle Güzeliz, s. 300)
Noktalı virgül yukarıdaki cümlede, güzel, asil, yakıĢıklı, üretken kelimelerini
çirkin, gudûbet, tembel kelimelerinden ayırmak için kullanılmıĢtır.
Noktalı virgülün önünde sıralanan sıfatlar ile arkasında sıralanan sıfatlar
anlam bakımından iyiler ve kötüler olarak sınıflandırılabilir.
Noktalı virgül, virgülden üstün bir ayırıcıdır. Aralarında virgül bulunan
kelimelerin geçtiği bir cümlede bir üst ayırıcı olarak noktalı virgül kullanılır:
Hicran, Burcu, Banu ve Sema‘yla çay içerken Aylin‘i görmüĢ.
Yukarıdaki cümlede görme iĢini yapan kiĢi o‘dur.
Hicran; Burcu, Banu ve Sema‘yla çay içerken Aylin‘i görmüĢ.
Yukarıdaki cümlede görme iĢini yapan kiĢi Hicran‘dır.
Aynı eki alan kelimeler art arda sıralanırken karıĢıklık doğabilir. Cümledeki
görevi aynı olan kelimeler arasına virgül konmaktadır. Virgül yetmediğinde
bir üst ayırıcı olarak noktalı virgül kullanılır:
Camları, sehpayı, halıları ve gümüĢlüğü sildikten sonra sileceksin.
(Neyi sileceği söylenmemiĢ.)
Camları; sehpayı, halıları ve gümüĢlüğü sildikten sonra sileceksin.
(Sehpayı, halıları ve gümüĢlüğü sildikten sonra camları silecek.)
Ali, AyĢe‘yi, Elif‘i, Tuğba‘yı; Elif, Süleyman‘ı, Mehmet‘i, Nebi‘yi; Ay-
Ģe, Hakan‘ı, Yunus‘u, Saim‘i; Tuğba, Selma‘yı, Sevim‘i, Hilal‘i arasın.
Yukarıdaki cümlede arayacak kiĢiler ve onların arayacakları kiĢiler birer
öbek oluĢturmuĢtur. Buna göre kimin kimi arayacağı Ģöyle gösterilebilir:
Ali →AyĢe‘yi, Elif‘i, Tuğba‘yı [arasın]
Elif → Süleyman‘ı, Mehmet‘i, Nebi‘yi [arasın]
AyĢe → Hakan‘ı, Yunus‘u, Saim‘i [arasın]
Tuğba → Selma‘yı, Sevim‘i, Hilal‘i [arasın]