3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 207
laçlardan önce noktalı virgül konulması gerektiği belirtilmektedir. 183 Yazılı
metinlerde de sayılan ilgiler sebebiyle birbirine bağlaçla bağlanan cümleler
arasında kimi yerde noktalı virgül konurken kimi yerde konmadığı görülmektedir.
Özellikle konuĢmaların yazıya döküldüğü metinlerde konuĢma
cümleleri, aralarında karĢıtlık, sebep-sonuç veya açıklama ilgisi bulunsa da
noktalı virgülle bağlanmamakta onun yerine nokta ile kesilmektedir. 184
AĢağıya Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda 02 Temmuz
2008 günü yapılan görüĢmenin tutanaklarından yukarıda sayılan ilgileri içeren
metinler alınmıĢtır. 185 Bu metinlerdeki cümlelerin birbirine bağlanırken
kiminde noktalı virgül kullanıldığı kiminde kullanılmadığı görülmektedir.
…Ģahısları adına 27 arkadaĢımız söz istemiĢtir fakat hepsi de vazgeçmiĢlerdir.
Yukarıdaki cümlede fakat kelimesi ile karĢıtlık belirten cümle ön
cümleye bağlanmıĢ; fakat arada noktalı virgül kullanılmamıĢtır. Noktalı
virgül kullanılmasa da fakat kelimesi noktalı virgülün yerini tutmaktadır.
183 Yeni Ġmlâ Kılavuzu, TDK, 1966, s. 34; Yeni Yazım Kılavuzu, TDK, 1980, s. 41;
ZÜLFĠKAR, Yüksek Öğretimde Türkçe Yazım ve Anlatım, s. 142; TULUM, Yeni Ġmla Kılavuzu,
s. 45. Doğru Ġmlâ Kılavuzu, Dergâh Yayınları, s. 27; KARATAġ, Türk Dilinde Ġmlâ ve
Noktalama, s. 27; DEMĠRAY, Temel Yazım Sözlüğü ―Ġmla Kılavuzu‖, s. 41; Eğitim Yayınları
Yazım Kılavuzu, s. 29; ÖZÖN, Türkçe Ġmla Kılavuzu, s. XXXI; GARĠBOĞLU, Örnekli
Kompozisyon Bilgileri, s. 77; ―Aralarında anlamca karĢıtlık, sebep-sonuç, açıklama,
kuvvetlendirme ilgileri olan ve ama, fakat, çünkü, bundan dolayı, yoksa, öyleyse, böylece
gibi bağlaçlarla bağlanabilen cümleler arasına konur. ‖ KARABIYIK, Ġmla Kılavuzu, s.
20; ―Bağlaçlarla bağlanan (ve, ama, fakat, çünkü, ancak, ne var ki, bu nedenle…) cümlelerde
bağlaçtan önce gelir. Ġlk cümleden sonra noktalı virgül konulur. ‖ DERELĠ, Türkçe
Ġmlâ (Yazım) Kılavuzu, s. 36; GÖNÜLAL, Noktalama, s. 76 [Bu kılavuzda kurala yer verilmemiĢ,
örnek cümle içinde bağlaçtan önce noktalı virgül kullanılmıĢ. ]; ―Bundan dolayı,
hatta, zira, çünkü, fakat, lâkin, halbuki, bununla beraber, buna rağmen, ancak, Ģu
kadar ki gibi rabıtalarla baĢlayan cümlelerden önce, noktalı virgül kullanılır (Tekin
ERER, Türkiye‘de Dil ve Yazı Hareketleri, s. 16).
184 Ġngilizce noktalama kurallarında bunun gerekliliği de savunulmuĢtur: ―KarĢılıklı konuĢmaları
alıntılarken noktalı virgül kullanmayın; çünkü insanlar noktalı virgüllerle konuĢmaz.
Onun yerine nokta kullanın. ‖ Sonia Jaffe ROBBINS, Punctuation, (http://www.
nyu. edu/classes/copyXediting/Punctuation. html EriĢme günü, saati: 22. 11. 2006,
13: 34 )
185 Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu 23. Dönem 2. Yasama Yılı 125. BirleĢim
Tutanağı 02 Temmuz 2008 (www. tbmm. gov. tr)