3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

202 / Faysal Okan ATASOY
Bu köyde para kazanmak üzere yetiĢtirilen sebze meyve sadece marul,
ıspanak, maydanoz; kiraz, elma ve ayvadan ibarettir.
Yukarıdaki cümlede kalın olarak dizilen sebzeler bir öbek, meyveler
ayrı bir öbek oluĢturmuĢ ve aralarında virgül kullanılmıĢtır. Sebzelerle meyvelerin
oluĢturduğu bu öbeklerin karıĢmasını önlemek için noktalı virgül
kullanılmıĢtır.
Türk Dil Kurumunun 1941 yılında bastığı Ġmlâ Kılavuzu‘nda iĢaretin
kullanıldığı yerler ―birbirine bağlı, fakat her biri kendi içinde yarı müstakil
ihtimalleri; içinde virgüllerle ayrılmıĢ parçalar bulunan iki takım veya cümleyi;
bir cümlenin hükmünden ayrılan ve ‗ancak, fakat, lâkin, Ģu kadar ki,
bununla beraber…‘ gibi bir ayırıcı sözle baĢl[a]yan cümleyi ayırmağa yarar‖
denmiĢtir. Bundan sonraki kılavuzlarda sayılan bu kurallara yer verilirken
son kılavuzda sadece birbiriyle iliĢkili cümleleri bağlama ve virgül içeren
öbekleri birbirinden ayırma kuralları yer almıĢtır. 179
Noktalı virgül için yazım kılavuzları öbekleme ve birbiriyle iliĢkili
cümleleri birbirine bağlama görevi üzerinde dururken, birbirine bağlanmıĢ
cümleler içindeki hükümlerin sınırlarını gösterme iĢine yaradığına değinilmemiĢtir.
(DeğiĢik: 7.5.2004-5170/2 md.) Birinci fıkrada belirlenen durumlarda
da, savaĢ hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler dıĢında,
kiĢinin yaĢama hakkına, maddî ve manevî varlığının bütünlüğüne dokunulamaz;
kimse din, vicdan, düĢünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz
ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmiĢe yürütülemez; suçluluğu
mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz.
(Resmi Gazete, sayı: 17863, 9 Kasım 1982) 180
Yukarıya T.C. Anayasası on beĢinci maddesinin ikinci fıkrası alınmıĢtır.
Madde, 2004 yılında yapılan değiĢiklikle ―ile, ölüm cezalarının infazı‖
ibaresi atılarak kısaltılmıĢ; ancak noktalı virgül kullanılmadığı için yine önceki
hâliyle yanlıĢ anlaĢılabilecek bir belirsizlikte bırakılmıĢtır:
―…savaĢ hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler ile,
ölüm cezalarının infazı dıĢında 181 , kiĢinin yaĢam hakkına, maddî ve manevî
179 24 25
Yazım Kılavuzu, TDK, Ankara 2005, s. 37; Yazım Kılavuzu, TDK, Ankara 2008, s.
37.
180 07
(http://www. tbmm. gov. tr/Anayasa. htm EriĢme günü: 22/12/2008, saat: 16: )