3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

198 / Faysal Okan ATASOY
bep-sonuç ilgisi olan bazı cümlelerde, cümleler noktalı virgülle bağlansa da
iĢaretden sonra çünkü kelimesinin kullanılması gerekebilir:
dır.
Adalet haksız olana zulüm gelir; çünkü her insan kendine göre haklı-
Yukarıdaki cümlede geçen çünkü kelimesi cümleden atıldığında noktalı
virgül kelimenin yerini tam olarak tutmamaktadır.
Adalet haksız olana zulüm gelir; her insan kendine göre haklıdır.
Noktalı virgül aralarında karĢıtlık ilgisi bulunan cümleleri birbirine
bağlamak için kullanılır:
Ġstanbul ve Boğazlar TBMM Hükûmetine bırakılacak; ancak kalıcı bir
barıĢ antlaĢmasının imzalanmasına kadar Ġtilaf kuvvetleri Ġstanbul‘da kalacaklardır.
Yukarıdaki cümlelerin arasında karĢıtlık iliĢkisi bulunduğu için cümleler
noktalı virgülle birbirine bağlanmıĢtır. AĢağıda aralarında karĢıtlık ilgisi
bulunan ve bu yüzden noktalı virgülle birbirine bağlanan cümleler yer
almaktadır:
…Mısır heykellerinde kas gibi ayrıntılar görülmez. Yüzlerde de ifade
yoktur. Mezarlara konan heykelleri mezar sahibine benzetmeye çalıĢmıĢlar;
ancak bunda çok baĢarılı olamamıĢlardır.
Kusurlar ―hiç‖ten doğar; ama ―hiç‖ değildir.
O, yapıtlarında süslü ve sanatlı bir üslup kullanmıĢ; yine de aydın kesim
tarafından çok beğenilmiĢtir.
Noktalı virgül, cümlenin anlamına, sınırların doğru belirlenmesi yönünden
etki eder. AĢağıya, sınırlayıcı noktalı virgül bölümünde (s. 224)
ayrıntısıyla iĢlenecek bu yön bir kaç cümle örnek verilmiĢtir:
Ali‘nin Ümran‘ın Zehra‘nın ve Hasbi‘nin durumlarını bilmediğini
söylemesi Yasin‘i ĢaĢırttı.
He reported the decision; we were forbidden to speak with the chairman directly. (O,
kararı açıkladı; müdürle doğrudan görüĢmemiz yasak. ) (Geoffrey NUNBERG, The
Linguistics of Punctuation, s. 13)